Zmiana budżetu gminy a niespójność z WPF w zakresie zadania inwestycyjnego

Regionalna izba obrachunkowa wskazała jednocześnie, że ww. zadanie zostało ujęte w tzw. wieloletniej prognozie finansowej gminy, gdzie na to zadanie określono limit wydatków na 2021 r. w wysokości 120 000 zł.

W konsekwencji powyższego regionalna izba obrachunkowa ustaliła, że wystąpiła dysproporcja pomiędzy danymi w uchwale budżetowej a danymi w wieloletniej prognozie finansowej, bowiem po zmianie budżetu na zadanie gminy „zabrakło” 40 000 zł. Izba wskazała, że taki stan rzeczy naruszał przepis art. 231 ust. 2 FinPubU. Dla przypomnienia, z tej regulacji prawnej wynika, że: Uchwały budżetowe określają wydatki na realizowane przedsięwzięcia w wysokości umożliwiającej ich terminowe zakończenie.

Zatem, z podanej regulacji wynika prawna powinność „bilansowania” się wydatków ujętych w uchwale budżetowej z danymi zawartymi w wieloletniej prognozie finansowej. W takim kierunku podążało także dotychczasowe orzecznictwo nadzorcze regionalnych izb obrachunkowych. Akcentuje się w nim, że dokonanie zmian w budżecie jednostki samorządu terytorialnego, które skutkują zaplanowaniem wydatku na realizację danego zadania w kwocie niższej, niż to przyjęto w wieloletniej prognozie finansowej, narusza wspomniany przepis art. 231 ust. 2 FinPubU, który stanowi, że uchwała budżetowa określa wydatki na realizowane przedsięwzięcia w wysokości umożliwiającej ich terminowe zakończenie (por. np. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Poznaniu z 13.1.2016 r., Nr 1/33/2016). W korelacji z ww. regulacją pozostaje art. 229 FinPubU, z którego wynika, że wartości przyjęte w wieloletniej prognozie finansowej i budżecie jednostki samorządu terytorialnego powinny być zgodne co najmniej w zakresie wyniku budżetu i związanych z nim kwot przychodów i rozchodów oraz długu jednostki samorządu terytorialnego.

W takim też kierunku podąża argumentacja podana we wskazanej uchwale regionalnej izby obrachunkowej, gdzie podkreślono, że: Brak ujęcia w uchwale budżetowej pełnej kwoty wydatków na zadanie będące jednocześnie przedsięwzięciem przewidzianym do realizacji w wieloletniej prognozie finansowej, narusza art. 231 ust. 2 ustawy o finansach publicznych. Przepis ten stanowi, że w uchwale budżetowej ujmuje się wydatki na przedsięwzięcie zaplanowane w wieloletniej prognozie finansowej, w wysokości umożliwiającej jego terminowe zakończenie.

Warto jednocześnie wskazać, że regionalna izba obrachunkowa nie dokonała automatycznie stwierdzenia nieważności podanego zapisu, lecz poinformowała organ stanowiący gminy o możliwości złożenia wyjaśnień, bądź dokonania zmian w budżecie w celu dostosowania jego zapisów do zgodności z prawem.

Podsumowując, z powyższego należy wnioskować, że wszczęcie postępowania nadzorczego przez regionalną izbę obrachunkową było zasadne. Nie jest prawnie dopuszczalne, aby istniały kwotowe różnice w wydatkach pomiędzy danymi wykazanymi w budżecie, a danymi wykazanymi w wieloletniej prognozie finansowej. Musi istnieć spójność pomiędzy tymi dokumentami finansowymi gminy. Założenie to ma charakter uniwersalny i ma zastosowanie do wszelkich pozycji wydatkowych ujmowanych we wskazanych dokumentach.

Źródło: http://lublin.rio.gov.pl/

Mały ZUS Plus. Komu przysługują niższe składki

W 2020 roku weszły w życie przepisy umożliwiające najmniejszym przedsiębiorcom rezygnację z ryczałtowych składek ZUS i opłacanie składek w wysokości zmiennej, uzależnionej od wartości osiągniętych dochodów.

Kto może opłacać niższe składki ZUS?

Przepisy wprowadzające tzw. „Mały ZUS Plus” zakładają, że najmniejsze firmy mają prawo do rezygnacji z wysokich składek ryczałtowych, a w zamian mogą opłacać niższe składki ZUS uzależnione od wysokości osiąganego dochodu.

Podstawowym warunkiem, jaki należy spełnić, aby uzyskać możliwość opłacania ZUS-u od dochodu, jest spełnienie kryterium przychodowego. Przychody firmy osiągnięte w roku poprzednim nie mogą bowiem przekraczać kwoty 120 tys. zł.

Są również dodatkowe warunki. Z niższych składek nie skorzysta osoba, która wykonuje działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności, w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała (w ramach umowy o pracę) czynności wchodzące w zakres tej nowej działalności.

Ponadto, z obniżonych składek ZUS skorzystają jedynie Ci przedsiębiorcy, którzy wykażą, że w poprzednim roku prowadzili działalność gospodarczą przynajmniej przez okres 60 dni.

Kolejnym ograniczeniem jest forma rozliczania podatków. Składki ZUS od dochodu nie znajdą zastosowania u przedsiębiorców rozliczających się kartą podatkową i jednocześnie zwolnionych z podatku VAT. Niższe składki są jednak możliwe, jeśli firma na karcie podatkowej prowadzi jednocześnie ewidencję VAT.

Korzystanie z ulgi jest ponadto ograniczone w czasie. Przywilej opłacania składek ZUS od dochodu przysługuje jedynie przez 36 miesięcy zawartych w okresie kolejnych 60 miesięcy. Oznacza to, że przedsiębiorca może opłacać składki ZUS od dochodu przez okres 3 lat, po czym traci prawo do korzystania z tego przywileju i zobligowany jest – przez okres kolejnych dwóch lat – do opłacania składek w normalnej wysokości. Ponowne uzależnienie składek ZUS od dochodu może nastąpić dopiero po upływie tych kolejnych 2 lat.

Ile wynoszą składki ZUS od dochodu?

Uzależnienie składek ZUS od dochodu dotyczy jedynie składek na ubezpieczenie społeczne oraz składki na Fundusz Pracy. Obniżka nie obejmuje zaś składki zdrowotnej, która płacona jest w normalnej wysokości.

W przypadku osób chcących skorzystać ze składek ZUS od dochodu, również stawki procentowe dla poszczególnych składek pozostają bez zmian. Zmienia się za to podstawa wymiaru tych składek.

Dla składek ryczałtowych, podstawę wymiaru stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia zapisanego w ustawie budżetowej. Z kolei w przypadku składek ZUS od dochodu, podstawę wymiaru stanowi 50% rzeczywistego średniomiesięcznego dochodu osiągniętego przez firmę w roku poprzednim.

Zgodnie z przepisami, średniomiesięczny dochód kalkulowany jest według następującego wzoru: (roczny dochód z roku poprzedniego / liczba dni prowadzenia działalności w roku poprzednim) x 30.

W ustawie zapisano również dolne i górne ograniczenie wysokości niższych składek. I tak, podstawa wymiaru składek ZUS od dochodu:

Innymi słowy, składki ZUS od dochodu:

Mało czasu na decyzję

Jeśli  dochody w roku poprzednim nie przekroczyły kwoty 76781,40 zł, pezrdsiębiorca może zgłosić w ZUS chęć opłacania składek ZUS od dochodu.

Przedsiębiorca, który chciałby przejść na opłacanie zmiennych składek od dochodu, musi dopełnić pewnych formalności w ZUS. Zgodnie z przepisami ustawy, dokumenty zgłoszeniowe należy złożyć w ZUS w terminie do 1 lutego.

Przedsiębiorca, który spóźni się ze złożeniem dokumentów w terminie, będzie mógł skorzystać z obniżonego ZUS-u dopiero od kolejnego roku.

Wyjątkiem są osoby prowadzące działalność gospodarczą krócej niż 2 lata, które opłacają obecnie tzw. składki preferencyjne. Osoby takie mogą dokonać zgłoszenia do Małego ZUS-u po zakończeniu okresu dotychczasowej preferencji. Na zgłoszenie mają 7 dni od końca okresu objętego 2-letnią preferencją. W tym przypadku zgłoszenie może zatem nastąpić w trakcie roku.

Zgłoszenia w trakcie roku mogą dokonać również te osoby, które wznawiają zawieszoną wcześniej działalność gospodarczą. Osoby takie również obowiązuje 7-dniowy termin na złożenie wniosku.

Jakie dokumenty należy złożyć w ZUS?

Przejście na „Mały ZUS Plus” wiąże się ze zmianą tzw. kodu ubezpieczenia. Osoby zamierzające opłacać składki ZUS od dochodu, powinny zgłosić się do ubezpieczenia z nowym kodem 05 90. W tym celu należy:

Ostatnią formalnością, jakiej należy dopełnić, jest złożenie deklaracji rozliczeniowych. Przedsiębiorca, który opłaca składki ZUS wyłącznie za siebie, składa deklarację ZUS DRA. Dodatkowo, osoba opłacająca obniżone składki ZUS od dochodu, ma obowiązek złożenia również drugiej części tej deklaracji, czyli formularz ZUS DRA cz. II. W tej drugiej deklaracji powinniśmy poinformować ZUS o:

Obie deklaracje należy złożyć do 10-do dnia miesiąca następującego po dniu rejestracji. Jeśli zatem rejestracja nastąpiła w styczniu, to komplet deklaracji ZUS DRA i ZUS DRA cz. II powinniśmy złożyć w terminie do 10 lutego.

Składka zdrowotna płatna w całości

Przepisy umożliwiają najmniejszym przedsiębiorcom obniżenie składek na ubezpieczenie społeczne. Należy jednak pamiętać, iż obniżka ta nie dotyczy składki zdrowotnej, która płacona jest zawsze w pełnej wysokości, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności czy poziomu osiąganego dochodu.

Źródło:

zus.pl

Uchwala rady gminy w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy

Rada gminy jest organem ustawowo uprawnionym do przyjmowania dwóch podstawowych aktów prawnych związanych z zasobem mieszkaniowym, co wynika z art. 21 ust. 1 OchrLokU. Z tej regulacji wynika bowiem, że rada gminy uchwala:

  1) wieloletnie programy gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy; 

  2) zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym zasady i kryteria wynajmowania lokali, których najem jest związany ze stosunkiem pracy, jeżeli w mieszkaniowym zasobie gminy wydzielono lokale przeznaczone na ten cel. 

Są to więc dwa odrębne prawnie akty.

Co istotne, w ust. 3 art. 21 OchrLokU ustawodawca doprecyzował elementy składowe ww. zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład zasobu gminy, wskazując m.in., że zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności:

  1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub podnajem lokalu na czas nieoznaczony i najem socjalny lokalu oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą stosowanie obniżek czynszu;

  2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy;

  3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i umowy najmu socjalnego lokalu; 

  4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach; 

  5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i najem socjalny lokali oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;

  6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;

  6a) warunki, jakie musi spełniać lokal wskazywany dla osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem rzeczywistych potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności;

  6b) zasady przeznaczania lokali na realizację zadań, o których mowa w art. 4 ust. 2b. 

W kontekście wskazanych regulacji prawnych warto zwrócić uwagę na rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Wielkopolskiego z 19.8.2021 r. (KN-XI.4131.1.160.2021.24; źródło: https://www.poznan.uw.gov.pl).

Podsumowując, rada gminy powinna być precyzyjna w określaniu zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Musi dookreślić w tej uchwale różne kwestie, w tym wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą stosowanie obniżek czynszu. Nie może stosować odesłań do innych swoich aktów prawnych, nawet w przypadku gdy te inne akty też dotyczą tematyki gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. 

 

Pomoc finansowa z budżetu państwa dla kół gospodyń wiejskich

W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1438 opublikowano rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 9.8.2021 r. w sprawie pomocy finansowej z budżetu państwa dla kół gospodyń wiejskich. Rozporządzenie wydano na podstawie delegacji ustawowej z art. 23a ust. 9 ustawy z 9.11.2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 165 ze zm.; dalej: KołaGospoWiejskU) i wynika z niego, że nie wszystkie KGW mogą liczyć na pomoc finansową z budżetu państwa.

Aby otrzymać taką pomoc KGW, które zostało wpisane do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich (dalej: rejestr), powinno zobowiązać się do:

 Wniosek o przyznanie pomocy, poza elementami podania w postępowaniu administracyjnym (podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych), powinien zawierać:

Omawianą pomoc finansową przyznaje (na wspomniany wyżej wniosek KGW) w drodze decyzji kierownik biura powiatowego ARiMR właściwy ze względu na siedzibę KGW. Decyzja o przyznaniu pomocy określa w szczególności:

Wysokość pomocy finansowej z budżetu państwa uzależniono od liczby członków KGW ustalonej na dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy, według danych wynikających z rejestru, i wynosi:

Pomoc taką KGW może otrzymać tylko raz w danym roku. Pomoc jest wypłacana kołu niezwłocznie po dniu wydania decyzji o przyznaniu pomocy.

Bardzo ważny jest wspomniany wyżej obowiązek przedłożenia sprawozdania z wykorzystania pomocy zgodnie z warunkami określonymi w decyzji, które przedstawia się kierownikowi biura powiatowego ARiMR właściwemu ze względu na siedzibę KGW. Warunki rozliczenia pomocy takim sprawozdaniem określa § 7 rozporządzenia, z którego wynika m.in., że sprawozdanie powinno zawierać:

Rozporządzenie wskazuje, że pomoc udzieloną KGW uważa się za rozliczoną w momencie przyjęcia przez kierownika biura powiatowego ARiMR właściwego ze względu na siedzibę KGW sprawozdania z wydatkowania pomocy.

W przypadku stwierdzenia:

Do zwrotu pomocy stosuje się przepisy ustawy z 9.5.2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1505) dotyczące ustalania kwoty nienależnie lub nadmiernie pobranych środków publicznych.

Dane biometryczne Afgańczyków

Afgańczycy muszą zapewnić bezpieczeństwo swoim rodzinom i bliskim nie tylko w kontekście fizycznym, ale również w związku z danymi, które są zawarte w bazach czy powstałymi historiami cyfrowymi, które mogą być źródłem informacji o dotychczasowym stylu życia.

Eksperci przewidują, że Talibowie mogą prześladować osoby, które wcześniej pomagały państwom zachodnim, jak również naukowców, dziennikarzy czy aktywistów.

Dotychczasowe władze Afganistanu, przy wsparciu zachodnich sojuszników cyfryzowały wszelkie możliwe bazy w kraju. Wprowadzono m.in. cyfrowy dowód osobisty, a w celu udziału w wyborach zbierane były dane biometryczne obywateli. Wszystko to, po przejęciu władzy przez Talibów, może być przez nich wykorzystane do atakowania grup najbardziej zagrożonych.

Jak przewiduje grupa Human Rights First, Talibowie będą mieć dostęp do baz zawierających takie dane jak odcisk palców, skan tęczówki. Jak również uzyskają dostęp do technologii umożliwiającej rozpoznawanie twarzy. By wspomóc ludność Afganistanu organizacja opublikowała w języku perskim przewodnik na temat usuwania historii cyfrowej, który został stworzony w poprzednim roku by wspomóc aktywistów z Hongkongu. Jak również przygotowała podręcznik jak unikać dalszego zbierania o nich danych biometrycznych.

Jak wskazuje podręcznik, podczas gdy poprzez mocny makijaż czy zasłanianie twarzy można uniknąć rozpoznawania twarzy, tak dużo trudniej ominąć skanowanie odcisków palców czy tęczówki oka.

Organizacja podkreśla, że w oparciu o już posiadane bazy Talibowie mogą próbować poszerzyć zasób danych posiadanych o obywatelach, co w przyszłości może doprowadzić do dalszych dyskryminacji np. poprzez odmawianie zatrudnienia osobom, które były powiązane z poprzednią władzą.

Jeszcze przed przejęciem władzy, Talibowie nauczyli się korzystać z baz stworzonych przez rząd i wykorzystywali je do atakowania członków sił bezpieczeństwa. Również obecnie, jak donoszą nieliczni pozostali w kraju dziennikarze, przy wykorzystaniu baz danych z odciskami danych byłych współpracowników sił zachodnich, Talibowi chodzą od drzwi do drzwi weryfikując czy dana osoba nie była przypadkiem urzędnikiem państwowym czy pracownikiem zagranicznej organizacji non-profit.

Pomimo zapewnienia ze strony Talibów o ochronie życia, własności i honoru współobywateli Afganistanu, organizacje zajmujące się prawami cyfrowymi są zalewane prośbami o zabezpieczenie historii cyfrowej Afgańczyków. Niestety, nie ma przyjętych reguł jak powinny zachować się agencje pomocowe i inne grupy, które zbierały dane, a obecnie ich działanie w Afganistanie jest zagrożone. Można mieć tylko nadzieje, że podejmowane są przez nie środki w celu usunięcia tych danych.

Podczas planowania baz, twórcy zapomnieli o podstawowej zasadzie, która obowiązuje w zakresie ochrony danych osobowych procedurze privacy by design. Skorzystanie z tej procedury i dokonanie oceny ryzyka mogłoby zapobiec nadużyciom, które mają obecnie miejsce.

Afgańczycy na ile to możliwe, sami próbują zatrzeć swoją historię cyfrową i usuwają wszelkie dane z telefonów, które w niedługiej przyszłości mogłyby przysporzyć im kłopotów.

 

Źródło: https://www.euractiv.com/section/data-protection/news/afghans-scramble-to-delete-digital-history-evade-biometrics/

Coroczne sprawozdania z podaniem podstaw i kwot umorzeń należności cywilnoprawnych, w tym z umów najmu i dzierżawy nieruchomości gminnych

Analizując podaną problematykę należy zwrócić uwagę na fakt, że wspomniane regulacje art. 59 FinPubU dają niewątpliwie szerokie kompetencje dla rady gminy. Z tych regulacji wynika bowiem, że organ stanowiący JST jest władny określić szczegółowe zasady, sposób i tryb udzielania ulg w zakresie należności pieniężnych mających charakter cywilnoprawny. Dotyczy to takich form wsparcia jak: umorzenie należności, odroczenie terminu spłaty należności, czy rozłożenie spłaty należności na raty. Akt prawny przyjmowany przez radę gminy ma status aktu prawa miejscowego, czyli podlega ogłoszeniu w dzienniku urzędowym województwa i jest stosowany na obszarze właściwości danej gminy. 

Owszem, kierownicy mogą realizować ww. formy wsparcia, np. stosować umorzenia czynszu dzierżawnego, lecz rada gminy nie ma podstaw, aby nakładać na tych kierowników obowiązki sprawozdawcze i to wobec wójta gminy. 

W kontekście wskazanych regulacji prawnych warto odnotować jedno z nowszych rozstrzygnięć nadzorczych z podanego zakresu przedmiotowego, tj. rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z 18.8.2021 r. (NPII.4131.1.850.2021; źródło: https://www.katowice.uw.gov.pl). 

W ww. rozstrzygnięciu Wojewoda wskazał, że z treści art. 59 FinPubU nie wynika kompetencja organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego do nakładania na podmioty uprawnione do udzielania ulg obowiązku składania okresowych sprawozdań w zakresie przyznanych ulg. Dodatkowo podano, że taka kompetencja nie wynika również z przepisów SamGminU. Jednocześnie zwrócono uwagę na treść art. 33 ust. 3 i 5 SamGminU. Z tych regulacji wynika zaś, że kierownikiem urzędu jest wójt. Kierownik urzędu wykonuje uprawnienia zwierzchnika służbowego w stosunku do pracowników urzędu oraz kierowników gminnych jednostek organizacyjnych. 

Wojewoda uznał, że w tych uwarunkowaniach prawnych, możliwość nałożenia na kierowników jednostek organizacyjnych obowiązku sprawozdawczego w zakresie ulg udzielonych w trybie przedmiotowej uchwały posiada organ wykonawczy gminy, w ramach zwierzchnictwa służbowego. 

Podsumowując należy wskazać, że rada gminy nie może zastępować wójta gminy w określaniu obowiązków kierowników jednostek organizacyjnych gminy. Wójt gminy może jednak ich zobowiązać do wykonywania obowiązków sprawozdawczych, np. w zakresie umorzeń należności z różnych umów cywilnoprawnych dotyczących gminnych nieruchomości. 

 

Zwolnienie z podatku od nieruchomości – zakaz wprowadzania w drodze uchwały zwolnień o charakterze podmiotowym lub przedmiotowo-podmiotowym

Podstawą materialno-prawną ww. uchwały był m.in. art. 7 ust. 3 PodLokU, z którego wynika, że:

Rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ust. 1 oraz w art. 10 ust. 1 ustawy z dnia 2 października 2003 r. o zmianie ustawy o specjalnych strefach ekonomicznych i niektórych ustaw.

Na kanwie ww. regulacji prawnej, we wspomnianej uchwale regionalna izba obrachunkowa stwierdziła nielegalne zwolnienia, m.in. w zakresie zapisów: 

1) grunty, budynki lub ich części oraz budowle lub ich części zajęte na potrzeby jednostek
 budżetowych Miasta (…), z wyjątkiem gruntów, budynków lub ich części oraz budowli
lub ich części oddanych przez nie w posiadanie zależne, będących w posiadaniu samoistnym
 lub zajmowanych bezumownie,

2) lokale mieszkalne lub ich części wchodzące w skład mieszkaniowego zasobu Miasta
(…) wraz z przynależnymi częściami wspólnymi budynków oraz gruntami, oddane
 w posiadanie zależne, będące w posiadaniu samoistnym lub zajmowane bezumownie.

Przyczyną zakwestionowania ww. zapisów przez regionalną izbę obrachunkową była ich niezgodność z ww. art. 7 ust. 3 PodLokU. 

W motywach swojego rozstrzygnięcia izba obrachunkowa stwierdziła, że rada gminy nie może w drodze uchwały wprowadzać w podatku od nieruchomości zwolnień o charakterze podmiotowym, czy też przedmiotowo-podmiotowym. Wskazany przepis wyraźnie wskazuje, że rada gminy, w drodze uchwały, może wprowadzić inne zwolnienia przedmiotowe niż określone w ustawie.

Warto odnotować, że z dotychczasowego orzecznictwa sądowego wypracowanego w ww. zakresie wynika w szczególności, że zwolnienie określone we wskazanym przepisie może dotyczyć wyłącznie przedmiotu, a więc nieruchomości wykorzystywanych do różnego rodzajów działalności. Przy czym, co istotne, przedmiot ten winien być tak określony, żeby nie była możliwa identyfikacja konkretnego podatnika, a więc cechy przedmiotu muszą zostać tak w przepisie określone, żeby dotyczyły potencjalnie (hipotetycznie) nieoznaczonego indywidualnego podatnika (por. np. wyrok WSA w Białymstoku z 7.10.2020 r., I SA/Bk 511/20). Nadto akcentuje się, że zakaz ustanawiania przez rady gmin zwolnień o charakterze podmiotowym oznacza, że zwolnienie wprowadzone na podstawie upoważnienia zawartego w art. 7 ust. 3 PodLokU, może dotyczyć wyłącznie przedmiotu, wykorzystywanego do różnego rodzajów działalności. Przedmiot ten winien być tak określony, żeby nie była możliwa identyfikacja konkretnego podatnika, a więc cechy przedmiotu muszą zostać tak w przepisie określone, żeby dotyczyły potencjalnie (hipotetycznie) nieoznaczonego indywidualnego podatnika.

Podsumowując należy wskazać, że uchwała regionalnej izby obrachunkowej jest prawnie uzasadniona. W konsekwencji nielegalne było wprowadzenie zwolnienia w odniesieniu do nieruchomości zajętych na potrzeby jednostek budżetowych miasta, czy lokali mieszkalnych wchodzących w skład zasobu mieszkaniowego miasta. Są to nielegalne zwolnienia podmiotowo-przedmiotowe, które zasadnie zostały podważone przez organ nadzoru. 

Źródło: http://lublin.rio.gov.pl/

Nowe rozporządzenie w sprawie kryteriów dochodowych i wysokości świadczeń rodzinnych

W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1481 opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów z 13.8.2021 r. w sprawie wysokości dochodu rodziny albo dochodu osoby uczącej się stanowiących podstawę ubiegania się o zasiłek rodzinny i specjalny zasiłek opiekuńczy, wysokości świadczeń rodzinnych oraz wysokości zasiłku dla opiekuna. Rozporządzenie wydano na podstawie art. 19 ust. 4 ustawy z 28.11.2003 r. o świadczeniach rodzinnych (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 111 ze zm.; dalej: ŚwRodzU) oraz art. 10 ust. 3 ustawy z 4.4.2014 r. o ustaleniu i wypłacie zasiłków dla opiekunów (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1297; dalej: ZasiłkiOpiekU).

Z rozporządzenia wynika, że od 1.11.2021 r.:

1)    wysokość kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 1 ŚwRodzU (chodzi o zasiłek rodzinny), wynosi 674 zł (kwota ta nie zmieniła się);

2)    wysokość kwoty, o której mowa w art. 5 ust. 2 ŚwRodzU (chodzi o zasiłek rodzinny gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności), wynosi 764 zł (kwota ta nie zmieniła się);

3)    wysokość kwoty, o której mowa w art. 15b ust. 2 ŚwRodzU (chodzi o jednorazową zapomogę przysługującą matce lub ojcu dziecka, opiekunowi prawnemu albo opiekunowi faktycznemu dziecka), wynosi 1922 zł (kwota ta nie zmieniła się);

4)    wysokość zasiłku rodzinnego, o którym mowa w art. 6 ŚwRodzU, wynosi miesięcznie (kwoty te nie zmieniły się):

5)    wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka, o którym mowa w art. 9 ŚwRodzU, wynosi 1000 zł (kwota ta nie zmieniła się);

6)    wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, o którym mowa w art. 10 ŚwRodzU, wynosi 400 zł miesięcznie (kwota ta nie zmieniła się);

7)    wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu samotnego wychowywania dziecka, o którym mowa w art. 11a ŚwRodzU, wynosi 193 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 386 zł na wszystkie dzieci (kwoty te nie zmieniły się);

8)    wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej, o którym mowa w art. 12a ŚwRodzU wynosi 95 zł miesięcznie na trzecie i na następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego (kwota ta nie zmieniła się);

9)    wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka niepełnosprawnego, o którym mowa w art. 13 ŚwRodzU, wynosi (kwoty te nie zmieniły się):

10)    wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego, o którym mowa w art. 14 ŚwRodzU, wynosi 100 zł na dziecko (kwota ta nie zmieniła się);

11)    wysokość dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, o którym mowa w art. 15 ŚwRodzU, wynosi (kwoty te nie zmieniły się):

12)    wysokość jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się żywego dziecka, o której mowa w art. 15b ŚwRodzU, wynosi 1000 zł na jedno dziecko (kwota ta nie zmieniła się);

13)    wysokość zasiłku pielęgnacyjnego, o którym mowa w art. 16 ŚwRodzU, wynosi 215,84 zł miesięcznie (kwota ta nie zmieniła się);

14)    wysokość specjalnego zasiłku opiekuńczego, o którym mowa w art. 16a ŚwRodzU, wynosi 620 zł miesięcznie (kwota ta nie zmieniła się);

15)    wysokość świadczenia rodzicielskiego, o którym mowa w art. 17c ŚwRodzU, wynosi 1000 zł miesięcznie (kwota ta nie zmieniła się);

16)    wysokość zasiłku dla opiekuna, o którym mowa w ZasiłkiOpiekU, wynosi 620 zł miesięcznie (kwota ta nie zmieniła się).

Błędne zapisy uchwały w sprawie wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami

W pierwszej kolejności warto przypomnieć o treści art. 6n CzystGmU. Z regulacji tej wynika m.in., że rada gminy, uwzględniając konieczność zapewnienia prawidłowego obliczenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz ułatwienia składania deklaracji, określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego wzór deklaracji o wysokości tej opłaty składanej przez właścicieli nieruchomości, z uwzględnieniem art. 6m ust. 1a i 1b. Z tych ostatnich regulacji wynika m.in., że deklaracja zawiera dane niezbędne do określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokość samej opłaty. Nadto, rada gminy określając wzór deklaracji może wymagać podania następujących danych:

Z punktu widzenia poruszonej problematyki kluczowe znaczenie ma art. 6k CzystGmU, gdzie postanowiono, że:

4. Rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w części dotyczącej gospodarstw domowych, w których dochód nie przekracza kwoty uprawniającej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, o której mowa w art. 8 ust. 1 lub 2 ustawy z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz.U. z 2020 r. poz. 1876 i 2369), lub rodziny wielodzietne, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz.U. z 2020 r. poz. 1348 i 2400). 

Na kanwie tej regulacji warto wspomnieć o stanowisku wyrażonym w uchwale Kolegium RIO w Poznaniu z 11.8.2021 r. (20/1308/2021; źródło: https://bip.poznan.rio.gov.pl).

W powyższej uchwale zakwestionowano zapisy wzorca deklaracji na odpady komunalne wprowadzające wymóg podania informacji o Karcie Dużej Rodziny w zakresie numeru tej karty. Organ nadzoru w motywach rozstrzygnięcia wskazał m.in., że:

Obowiązujące przepisy prawa nie uzależniają wprowadzenia zwolnienia od posiadania przez rodziny wielodzietne „Karty Dużej Rodziny”, ani też nie uprawniają organów stanowiących gmin do wprowadzania takich warunków w podejmowanych przez nich uchwałach dot. zwolnień i w konsekwencji stanowi to naruszenie ww. przepisu.

Wskutek powyższych argumentów RIO podważyła wspomniane zapisy wzoru deklaracji.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze regionalnej RIO jest prawnie uzasadnione. Nie ma podstaw prawnych, aby rada gminy we wzorcu deklaracji wymagała podawania danych Karty Dużej Rodziny w celu wykazania prawa do zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Ustawodawca bowiem ustanowił prawo zwolnienia z opłaty dla rodzin wielodzietnych wymienionych w KartaDRU, a nie dla rodzin posiadających tą kartę. Warto dodać, że rodzina wielodzietna w myśl tej ustawy, to rodzina, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci bez względu na ich wiek.

 

Sprawozdanie roczne Prezesa UZP z funkcjonowania systemu zamówień publicznych w 2020 r.

Ze sprawozdania wynika, że w 2020 r. udzielono 135 048 zamówień na łączną wartość 183,5 miliarda zł. Kolejny rok z rzędu zaobserwowano rosnącą średnią liczbę ofert przypadającą na postępowanie. W 2020 r. wyniosła ona 2,78 oferty, przy wskaźniku 2,48 w 2019 r. i 2,24 w 2018 r. W 62% postępowaniach złożono więcej niż 1 ofertę. Dane te oznaczają, że systematycznie rośnie konkurencyjność rynku zamówień publicznych.

Średni czas trwania postępowania

Z treści ogłoszeń opublikowanych w BZP w 2020 r. wynika, że średni czas trwania postępowania o zamówienie o wartości mniejszej niż progi unijne wyniósł tyle samo co w roku go poprzedzającym, tj. 41 dni. W zależności od charakteru zamówienia średni czas trwania tego procesu był nieco inny, w robotach budowlanych wynosił 47 dni, w dostawach i w usługach – 39 dni.

Kryterium ceny i inne dodatkowe kryteria

Zamawiający, udzielając zamówień w 2020 r., ofertę najkorzystniejszą zwykle wybierali na podstawie kryterium ceny i innych dodatkowych kryteriów. W przypadku postępowań o wartościach poniżej progów unijnych taka sytuacja dotyczyła 86% zamówień, a w postępowaniach o wartościach od progów unijnych – 72% zamówień. Średnio w zamówieniach wszczynanych publikacją ogłoszenia w BZP stosowano 2,37 kryteria (zamówienia poniżej progów unijnych), a w zamówieniach o wartości od progów unijnych 2,62 kryteria. W 2020 r. utrzymał się trend dokonywania oceny oferty na podstawie dwóch kryteriów (ceny i jednego kryterium pozacenowego). W przypadku zamówień o wartości poniżej progów unijnych taki sposób oceny wybrano w 70% postępowań, a w przypadku zamówień o wartościach powyżej progów unijnych w 55%. Trzy kryteria zastosowano odpowiednio w 25% oraz w 34% postępowań, a cztery kryteria odpowiednio w 3% oraz w 8% postępowań.

Wykonawcy s sektora MŚP

Na podstawie informacji zawartych w ogłoszeniach o udzieleniu zamówienia opublikowanych przez zamawiających w BZP (tj. w zamówieniach o wartościach poniżej progów unijnych) można stwierdzić, że w 2020 r. 82% złożonych ofert pochodziło od wykonawców z sektora MŚP. Z treści ogłoszeń o udzieleniu zamówienia opublikowanych przez polskich zamawiających w Dz.Urz. UE wynika natomiast, że odsetek ofert składanych przez firmy MŚP w postępowaniach o wartości przekraczającej progi unijne, w 2020 r. osiągał przedział 65–66% ogólnej liczby złożonych ofert.

Liczba wniesionych odwołań

Względem lat poprzednich w 2020 r. znacząco wzrosła liczba wniesionych odwołań. Wynosiła bowiem w 2020 r. – 3545 odwołań, podczas gdy np. w 2019 r. było to 2694 odwołania. Spośród odwołań wniesionych w 2020 r. 55 było odwołaniami dotyczącymi zamówień w dziedzinach obronności i bezpieczeństwa, co również stanowi wzrost, gdyż w roku 2019 r. takich odwołań było 28. W 2020 r. średni czas oczekiwania na wydanie orzeczenia w sprawie wniesionego odwołania wynosił 30 dni, czyli o 16 dni dłużej niż w roku poprzednim. Ogółem w 2020 r. 30% odwołań zostało rozpatrzonych w terminie ustawowym, tj. w ciągu 15 dni od dnia wniesienia odwołania, co oznacza spadek terminowości rozpatrywania odwołań względem 2019 r. (75%).

Ogłoszenia o zmianie umowy

W przypadku zastosowania niektórych przesłanek pozwalających na zmianę postanowień zawartej umowy lub umowy ramowej w stosunku do treści oferty, zamawiający byli zobligowani do publikacji w odpowiednim publikatorze (BZP albo Dz.Urz. UE) ogłoszenia o zmianie umowy. W 2020 r. opublikowano łącznie (w BZP i Dz.Urz. UE) 7085 ogłoszeń o zmianie umowy, podczas gdy np. w 2019 r. – 4287. Najczęściej ogłoszenia o zmianie umowy dotyczyły postępowań na roboty budowlane – 3907 (55% ogłoszeń o zmianie umowy) następnie na usługi – 2041 (29%), a w przypadku dostaw ogłoszeń takich opublikowano 1137 (16%). W oparciu o ogłoszenia o zmianie umowy opublikowane w BZP ustalono, że w 2020 r. najczęściej powoływano się przesłanki wskazane w art. 144 ust. 1 pkt 3 ZamPublU – 37,86% ogłoszeń.

Kontrole doraźne

W 2020 r. ukończono 67 kontroli doraźnych, 2 z nich zostały wszczęte z urzędu, pozostałe 65 wszczęto na wniosek, w tym wykonawców, instytucji zaangażowanych we wdrażanie programów unijnych, organów ścigania, radnych, związków pracodawców oraz innych podmiotów. O wynikach kontroli doraźnych zamówień współfinansowanych ze środków UE informowane były instytucje, na wniosek których wszczęto kontrolę, przy czym zawsze informowana była także właściwa instytucja zarządzająca i instytucja pośrednicząca, a w przypadku regionalnych programów operacyjnych – właściwa instytucja zarządzająca.

Naruszenia mające lub mogące mieć wpływ na wynik postępowania

W przypadku tylko 7 kontroli doraźnych nie stwierdzono żadnych naruszeń ZamPublU. W pozostałych 60 kontrolach wykazano naruszenia, w tym w 58 kontrolach stwierdzono naruszenia mające lub mogące mieć wpływ na wynik postępowania. Warto wskazać („profilaktycznie”), że naruszenia te dotyczyły m.in. przepisów:

1) art. 7 ust. 1 oraz art. 10 ZamPublU przez udzielenie zamówienia publicznego na roboty budowlane wykonawcom wspólnie ubiegającym się o udzielenie zamówienia, polegającego na wybudowaniu budynku administracyjnego wraz z urządzeniami budowlanymi, w ramach umowy najmu, a tym samym z pominięciem stosowania przepisów ZamPublU;

2) art. 23 ust. 1 w zw. z art. 7 ust. 1 ZamPublU przez zawarcie w SIWZ postanowienia, z którego brzmienia wynika, że wykonawcy nie mogą wspólnie ubiegać się o udzielenie zamówienia;

3) art. 24 ust. 1 pkt 12 ZamPublU przez zaniechanie wykluczenia z udziału w postępowaniu wykonawcy, który nie wykazał w terminie składania ofert, że dysponuje co najmniej 1 osobą, która ukończyła szkolenie zgodne z żądaniem zamawiającego wyrażonym w treści SIWZ, a w konsekwencji udzielenie zamówienia wykonawcy, który podlegał wykluczeniu z postępowania;

4) art. 26 ust. 3a ZamPublU przez zaniechanie przez zamawiającego wezwania wykonawcy do przedłożenia pełnomocnictwa, z treści którego wynikałoby umocowanie do złożenia oferty w imieniu wykonawcy, a w konsekwencji naruszenie również art. 89 ust. 1 pkt 8 ZamPublU w zw. z art. 104 KC przez zaniechanie odrzucenia oferty nieważnej na podstawie odrębnych przepisów oraz przez udzielenie zamówienia publicznego wykonawcy, który złożył ofertę podlegającą odrzuceniu;

5) art. 26 ust. 3 ZamPublU przez zaniechanie wezwania wykonawcy do przedłożenia referencji bądź innych dokumentów wystawionych przez podmioty, na rzecz których dostawy były wykonywane bądź dowodów potwierdzających, iż uzyskanie ww. dokumentów nie jest możliwe z uzasadnionej przyczyny o obiektywnym charakterze;

6) art. 26 ust. 3 ZamPublU przez zaniechanie wezwania wykonawcy o przedłożenie dokumentu wydanego przez podmiot uprawniony do kontroli jakości niezależny od producenta oferowanego materiału równoważnego potwierdzającego wydajność oferowanych tonerów, a w konsekwencji art. 89 ust. 1 pkt 2 ZamPublU przez zaniechanie odrzucenia oferty niezgodnej z treścią SIWZ;

7) art. 29 ust. 1 oraz ust. 2 ZamPublU polegającego na opisaniu przedmiotu zamówienia w sposób niejednoznaczny i niewyczerpujący przez pominięcie w opisie przedmiotu zamówienia tras przejazdu autobusów dowożących dzieci do szkół oraz liczby dzieci na poszczególnych trasach lub wskazania minimalnej liczby miejsc siedzących w autobusach, co uniemożliwiało skalkulowanie ceny ofertowej przez innych wykonawców potencjalnie zainteresowanych zamówieniem, a mogło faworyzować dotychczasowego przewoźnika;

8) art. 5b pkt 2 ZamPublU oraz art. 32 ust. 1 i 4 ZamPublU przez zaniechanie łącznego szacowania wartości leków, a w rezultacie dopuszczenie się przez zamawiającego podziału zamówień mających za przedmiot dostawę poszczególnych leków na odrębne zamówienia, co doprowadziło do udzielenia zamówień publicznych wykonawcom, którzy nie zostali wybrani na zasadach określonych w ZamPublU.