W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1438 opublikowano rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 9.8.2021 r. w sprawie pomocy finansowej z budżetu państwa dla kół gospodyń wiejskich. Rozporządzenie wydano na podstawie delegacji ustawowej z art. 23a ust. 9 ustawy z 9.11.2018 r. o kołach gospodyń wiejskich (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 165 ze zm.; dalej: KołaGospoWiejskU) i wynika z niego, że nie wszystkie KGW mogą liczyć na pomoc finansową z budżetu państwa.
Aby otrzymać taką pomoc KGW, które zostało wpisane do Krajowego Rejestru Kół Gospodyń Wiejskich (dalej: rejestr), powinno zobowiązać się do:
- wykorzystania pomocy na realizację ustawowych zadań przypisanych KGW (zob. art. 2 ust. 3 KołaGospoWiejskU), do 31 grudnia roku, w którym pomoc została przyznana;
- rozliczenia pomocy przez przedłożenie sprawozdania z wydatkowania pomocy w terminie do 31 stycznia roku następującego po roku, w którym pomoc została przyznana;
- zwrotu pomocy – w przypadku jej niewykorzystania, wykorzystania niezgodnie z przeznaczeniem, pobrania nienależnie lub w nadmiernej wysokości, niewykorzystania pomocy w terminie, o którym mowa w pkt 1, lub niewykonania zobowiązania, o którym mowa w pkt 2;
- przechowywania dokumentów księgowych i innych dokumentów, potwierdzających prawidłowe wydatkowanie pomocy w terminie do końca roku kalendarzowego następującego po roku, w którym KGW rozliczyło pomoc za dany rok, a w przypadkach wymagających wyjaśnienia – także ich udostępniania na żądanie kierownika biura powiatowego Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), właściwego ze względu na siedzibę KGW.
Wniosek o przyznanie pomocy, poza elementami podania w postępowaniu administracyjnym (podanie powinno zawierać co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, jej adres i żądanie oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w przepisach szczególnych), powinien zawierać:
- nazwę KGW oraz jego siedzibę i adres;
- numer, pod którym koło zostało wpisane do rejestru;
- NIP posiadany przez KGW;
- REGON posiadany przez KGW;
- numer rachunku bankowego koła, na który zostanie wypłacona pomoc;
- oświadczenie koła o przyjęciu wymienionych wyżej zobowiązań.
Za datę złożenia wniosku o przyznanie pomocy uważa się datę wpływu tego wniosku do ARiMR. Termin składania wniosków o przyznanie pomocy wskazany w informacji, o której mowa w art. 23a ust. 6 KołaGospoWiejskU (informacji Prezesa ARiMR o naborze wniosków o przyznanie pomocy finansowej, nie może upływać później niż 30 września danego roku.
Omawianą pomoc finansową przyznaje (na wspomniany wyżej wniosek KGW) w drodze decyzji kierownik biura powiatowego ARiMR właściwy ze względu na siedzibę KGW. Decyzja o przyznaniu pomocy określa w szczególności:
- wysokość pomocy;
- termin wykorzystania pomocy finansowej;
- termin przedłożenia sprawozdania z wydatkowania pomocy (w terminie do 31 stycznia następnego roku);
- pouczenie o konieczności wykonania wymienionych wyżej zobowiązań KGW oraz o konieczności zwrotu wypłaconej pomocy w przypadku jej niewykorzystania, wykorzystania niezgodnie z przeznaczeniem, pobrania nienależnie lub w nadmiernej wysokości, niewykorzystania pomocy we wskazanym terminie lub niewykonania zobowiązania do przedłożenia sprawozdania.
Wysokość pomocy finansowej z budżetu państwa uzależniono od liczby członków KGW ustalonej na dzień złożenia wniosku o przyznanie pomocy, według danych wynikających z rejestru, i wynosi:
- 5000 zł, jeżeli KGW liczy nie więcej niż 30 członków;
- 6000 zł, jeżeli KGW liczy od 31 do 75 członków;
- 7000 zł, jeżeli KGW liczy ponad 75 członków.
Pomoc taką KGW może otrzymać tylko raz w danym roku. Pomoc jest wypłacana kołu niezwłocznie po dniu wydania decyzji o przyznaniu pomocy.
Bardzo ważny jest wspomniany wyżej obowiązek przedłożenia sprawozdania z wykorzystania pomocy zgodnie z warunkami określonymi w decyzji, które przedstawia się kierownikowi biura powiatowego ARiMR właściwemu ze względu na siedzibę KGW. Warunki rozliczenia pomocy takim sprawozdaniem określa § 7 rozporządzenia, z którego wynika m.in., że sprawozdanie powinno zawierać:
- wskazanie kwoty otrzymanej pomocy;
- wskazanie kwoty wykorzystanej pomocy;
- opis zadań ustawowych (w art. 2 ust. 3 KołaGospoWiejskU), zrealizowanych z otrzymanej pomocy;
- wskazanie niewykorzystanej kwoty pomocy podlegającej zwrotowi.
Rozporządzenie wskazuje, że pomoc udzieloną KGW uważa się za rozliczoną w momencie przyjęcia przez kierownika biura powiatowego ARiMR właściwego ze względu na siedzibę KGW sprawozdania z wydatkowania pomocy.
W przypadku stwierdzenia:
- niewykorzystania pomocy, wykorzystania pomocy niezgodnie z przeznaczeniem, pobrania pomocy nienależnie lub w nadmiernej wysokości lub niewykorzystania pomocy w terminie, wypłacona pomoc podlega zwrotowi w zakresie, w jakim została niewykorzystana, wykorzystana niezgodnie z przeznaczeniem, pobrana nienależnie lub w nadmiernej wysokości lub niewykorzystana w terminie;
- niewykonania zobowiązania do przedstawienia sprawozdania wypłacona pomoc podlega zwrotowi w całości.
Do zwrotu pomocy stosuje się przepisy ustawy z 9.5.2008 r. o Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (t.j. Dz.U. z 2019 r. poz. 1505) dotyczące ustalania kwoty nienależnie lub nadmiernie pobranych środków publicznych.
Prezes ARiMR opracuje i udostępni, w dniu ogłoszenia informacji o naborze wniosków o przyznanie pomocy, na stronie internetowej administrowanej przez ARiMR oraz w siedzibach biur powiatowych ARiMR, wzór formularza wniosku o przyznanie pomocy oraz wzór sprawozdania z wydatkowania pomocy.