W 2020 roku weszły w życie przepisy umożliwiające najmniejszym przedsiębiorcom rezygnację z ryczałtowych składek ZUS i opłacanie składek w wysokości zmiennej, uzależnionej od wartości osiągniętych dochodów.

Kto może opłacać niższe składki ZUS?

Przepisy wprowadzające tzw. „Mały ZUS Plus” zakładają, że najmniejsze firmy mają prawo do rezygnacji z wysokich składek ryczałtowych, a w zamian mogą opłacać niższe składki ZUS uzależnione od wysokości osiąganego dochodu.

Podstawowym warunkiem, jaki należy spełnić, aby uzyskać możliwość opłacania ZUS-u od dochodu, jest spełnienie kryterium przychodowego. Przychody firmy osiągnięte w roku poprzednim nie mogą bowiem przekraczać kwoty 120 tys. zł.

Są również dodatkowe warunki. Z niższych składek nie skorzysta osoba, która wykonuje działalność gospodarczą na rzecz byłego pracodawcy, na rzecz którego przed dniem rozpoczęcia działalności, w bieżącym lub w poprzednim roku kalendarzowym wykonywała (w ramach umowy o pracę) czynności wchodzące w zakres tej nowej działalności.

Ponadto, z obniżonych składek ZUS skorzystają jedynie Ci przedsiębiorcy, którzy wykażą, że w poprzednim roku prowadzili działalność gospodarczą przynajmniej przez okres 60 dni.

Kolejnym ograniczeniem jest forma rozliczania podatków. Składki ZUS od dochodu nie znajdą zastosowania u przedsiębiorców rozliczających się kartą podatkową i jednocześnie zwolnionych z podatku VAT. Niższe składki są jednak możliwe, jeśli firma na karcie podatkowej prowadzi jednocześnie ewidencję VAT.

Korzystanie z ulgi jest ponadto ograniczone w czasie. Przywilej opłacania składek ZUS od dochodu przysługuje jedynie przez 36 miesięcy zawartych w okresie kolejnych 60 miesięcy. Oznacza to, że przedsiębiorca może opłacać składki ZUS od dochodu przez okres 3 lat, po czym traci prawo do korzystania z tego przywileju i zobligowany jest – przez okres kolejnych dwóch lat – do opłacania składek w normalnej wysokości. Ponowne uzależnienie składek ZUS od dochodu może nastąpić dopiero po upływie tych kolejnych 2 lat.

Ile wynoszą składki ZUS od dochodu?

Uzależnienie składek ZUS od dochodu dotyczy jedynie składek na ubezpieczenie społeczne oraz składki na Fundusz Pracy. Obniżka nie obejmuje zaś składki zdrowotnej, która płacona jest w normalnej wysokości.

W przypadku osób chcących skorzystać ze składek ZUS od dochodu, również stawki procentowe dla poszczególnych składek pozostają bez zmian. Zmienia się za to podstawa wymiaru tych składek.

Dla składek ryczałtowych, podstawę wymiaru stanowi 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia zapisanego w ustawie budżetowej. Z kolei w przypadku składek ZUS od dochodu, podstawę wymiaru stanowi 50% rzeczywistego średniomiesięcznego dochodu osiągniętego przez firmę w roku poprzednim.

Zgodnie z przepisami, średniomiesięczny dochód kalkulowany jest według następującego wzoru: (roczny dochód z roku poprzedniego / liczba dni prowadzenia działalności w roku poprzednim) x 30.

W ustawie zapisano również dolne i górne ograniczenie wysokości niższych składek. I tak, podstawa wymiaru składek ZUS od dochodu:

  • nie może być niższa od 30% kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę oraz
  • nie może przekroczyć kwoty 60% prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia.

Innymi słowy, składki ZUS od dochodu:

  • nie mogą być niższe od ulgowych składek ZUS przysługujących przez pierwsze 2 lata prowadzenia firmy (w 2021 roku jest to kwota 647,59 zł) oraz
  • nie mogą być wyższe od składki ryczałtowej (w 2021 roku jest to kwota 1457,49 zł).

Mało czasu na decyzję

Jeśli  dochody w roku poprzednim nie przekroczyły kwoty 76781,40 zł, pezrdsiębiorca może zgłosić w ZUS chęć opłacania składek ZUS od dochodu.

Przedsiębiorca, który chciałby przejść na opłacanie zmiennych składek od dochodu, musi dopełnić pewnych formalności w ZUS. Zgodnie z przepisami ustawy, dokumenty zgłoszeniowe należy złożyć w ZUS w terminie do 1 lutego.

Przedsiębiorca, który spóźni się ze złożeniem dokumentów w terminie, będzie mógł skorzystać z obniżonego ZUS-u dopiero od kolejnego roku.

Wyjątkiem są osoby prowadzące działalność gospodarczą krócej niż 2 lata, które opłacają obecnie tzw. składki preferencyjne. Osoby takie mogą dokonać zgłoszenia do Małego ZUS-u po zakończeniu okresu dotychczasowej preferencji. Na zgłoszenie mają 7 dni od końca okresu objętego 2-letnią preferencją. W tym przypadku zgłoszenie może zatem nastąpić w trakcie roku.

Zgłoszenia w trakcie roku mogą dokonać również te osoby, które wznawiają zawieszoną wcześniej działalność gospodarczą. Osoby takie również obowiązuje 7-dniowy termin na złożenie wniosku.

Jakie dokumenty należy złożyć w ZUS?

Przejście na „Mały ZUS Plus” wiąże się ze zmianą tzw. kodu ubezpieczenia. Osoby zamierzające opłacać składki ZUS od dochodu, powinny zgłosić się do ubezpieczenia z nowym kodem 05 90. W tym celu należy:

  • wyrejestrować się z dotychczasowych ubezpieczeń za pomocą formularza ZUS ZWUA oraz
  • zgłosić się do ubezpieczeń społecznych z nowym kodem 05 90 za pomocą formularza ZUS ZUA.

Ostatnią formalnością, jakiej należy dopełnić, jest złożenie deklaracji rozliczeniowych. Przedsiębiorca, który opłaca składki ZUS wyłącznie za siebie, składa deklarację ZUS DRA. Dodatkowo, osoba opłacająca obniżone składki ZUS od dochodu, ma obowiązek złożenia również drugiej części tej deklaracji, czyli formularz ZUS DRA cz. II. W tej drugiej deklaracji powinniśmy poinformować ZUS o:

  • przychodzie i dochodzie osiągniętym z działalności gospodarczej w roku poprzednim oraz
  • podstawie wymiaru składek, jaka będzie nas obowiązywać w bieżącym roku.

Obie deklaracje należy złożyć do 10-do dnia miesiąca następującego po dniu rejestracji. Jeśli zatem rejestracja nastąpiła w styczniu, to komplet deklaracji ZUS DRA i ZUS DRA cz. II powinniśmy złożyć w terminie do 10 lutego.

Składka zdrowotna płatna w całości

Przepisy umożliwiają najmniejszym przedsiębiorcom obniżenie składek na ubezpieczenie społeczne. Należy jednak pamiętać, iż obniżka ta nie dotyczy składki zdrowotnej, która płacona jest zawsze w pełnej wysokości, niezależnie od rodzaju prowadzonej działalności czy poziomu osiąganego dochodu.

Źródło:

zus.pl