Ustawa o zmianie ustawy o cudzoziemcach z podpisem Prezydenta
Zgodnie z danymi na koniec października liczba osób ubezpieczonych i zarejestrowanych w ZUS na koniec października 2021 r. wynosiła ponad 15,7 mln i była większa o 261,8 tys. w stosunku do lutego 2020 r. ZUS wskazał, że więcej jest również ubezpieczonych cudzoziemców. Zakład poinformował, że w październiku ich liczba wyniosła 871,7 tys. i wzrosła w stosunku do lutego 2020 r. o 201,5 tys., a w stosunku do września 2021 r. – o 25,3 tys. można szacować, że w 2022 r. liczba cudzoziemców zarejestrowanych przekroczy milion osób, w związku z tym, należy pozytywnie ocenić, że ustawodawca postanowił dokonać ułatwień dla cudzoziemców starających się o pracę w Polsce.
Celem ustawy z 17.12.2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw jest również poprawa innych obowiązujących rozwiązań w szeroko rozumianych sprawach cudzoziemców, w tym postępowań dotyczących przyjmowania pracowników przenoszonych wewnątrz przedsiębiorstwa. Proponuje się również skrócenie terminów na rozpatrywanie wniosków o wydanie wizy krajowej, czyli optymalizacja procedur oraz dążenie do skrócenia długości trwania postępowań.
Najważniejsze zmiany wprowadzone ustawą z 17.12.2021 r. o zmianie ustawy o cudzoziemcach oraz niektórych innych ustaw obejmują:
- zastąpienia wymogów posiadania zapewnionego miejsca zamieszkania oraz źródła stabilnego i regularnego dochodu wystarczającego na pokrycie kosztów utrzymania siebie i członków rodziny pozostających na utrzymaniu cudzoziemca – wymogiem otrzymywania przez cudzoziemca wynagrodzenia nie niższego niż minimalne – niezależnie od wymiaru czasu pracy i rodzaju stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania pracy przez cudzoziemca;
- poszerzenia katalogu okoliczności niewymagających zmiany lub wydania nowego zezwolenia na pobyt czasowy i pracę oraz wydania nowego zezwolenia na pracę;
- wprowadzenia rozwiązań przyśpieszających uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę przez cudzoziemców zamierzających wykonywać pracę u przedsiębiorców o szczególnym znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki, a także ułatwiających uzyskanie zezwolenia na pracę dla tych cudzoziemców;
- ustanowienia podstawy prawnej do priorytetowego rozpatrywania wniosków o wydanie wizy krajowej w celu wykonywania pracy pochodzących od obywateli określonych państw, wskazanych w rozporządzeniu wydanym przez ministra właściwego do spraw zagranicznych;
- wydłużenia do 24 miesięcy możliwości powierzenia pracy cudzoziemcowi bez zezwolenia na pracę, na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi;
- określenia 60-dniowego terminu załatwienia sprawy administracyjnej dotyczącej udzielenia cudzoziemcowi zezwolenia na pobyt czasowy w I instancji, oraz 90-dniowego terminu na rozpatrzenie sprawy przez organ odwoławczy;
- stworzenia podstaw prawnych dla wojewody do wzywania cudzoziemca o przedłożenie dokumentów niezbędnych do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy;
- skrócenia terminów na rozpatrywanie wniosków o wydanie niektórych wiz krajowych (tj. wiz wydawanych w celu odbycia studiów, prowadzenia badań naukowych lub prac rozwojowych, odbycia stażu albo udziału w programie wolontariatu europejskiego) z 60 do 30 dni;
- uporządkowania przepisów dotyczących wszczynania postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w przypadkach, gdy wniosku nie składa osobiście cudzoziemiec, który ma to zezwolenie otrzymać;
- wprowadzenia przepisów – w ramach postępowań dotyczących udzielenia zezwoleń pobytowych – zgodnie, z którymi wymiana informacji między wojewodą lub Szefem Urzędu do Spraw Cudzoziemców a właściwymi służbami i organami przekazującymi informacje, czy wjazd cudzoziemca na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej i jego pobyt na tym terytorium mogą stanowić zagrożenie dla obronności lub bezpieczeństwa państwa lub ochrony bezpieczeństwa i porządku publicznego może odbywać się za pomocą środków komunikacji elektronicznej;
- wprowadzenia zmian upraszczających prowadzenie postępowań w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową oraz związanych z wykonywaniem pracy przez cudzoziemca na podstawie oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy.
Zgodnie z treścią ustawy, zmiana wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
Polski Ład – zmiana terminów przekazywania środków dla JST z tytułu podatku dochodowego od osób prawnych
Wskazane regulacje zostały ujęte w art. 11 DochSamTerytU. Jeśli chodzi o nowe terminy przekazywania ww. środków (z udziału w podatku dochodowym od osób prawnych), to na uwagę zasługuje ust. 4 gdzie postanowiono, że:
Środki stanowiące dochody jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych podlegają przekazaniu przez właściwego naczelnika urzędu skarbowego na rachunki budżetów jednostek samorządu terytorialnego w równych miesięcznych ratach w terminie do 20. dnia każdego miesiąca.
Przed nowelizacją art. 11 DochSamTerytU nie zawierał jednoznacznych reguł przekazywania środków z udziału w podatku dochodowym od osób prawnych, bowiem regulował jednoznacznie tylko zasady przekazywania środków dla samorządów pochodzących z udziału w podatku dochodowym od osób fizycznych. Aktualnie jednoznaczne terminy przekazywania środków zostały określone również w stosunku do podatku dochodowego od osób prawnych.
Natomiast nowością są pozostałe ww. przepisy, czyli ust. 5 i 6 art. 11 DochSamTerytU, które stanowią, że:
5. W przypadku zmiany banku prowadzącego obsługę budżetu jednostki samorządu terytorialnego lub zmiany numeru rachunku bankowego do obsługi budżetu jednostki samorządu terytorialnego jednostka samorządu terytorialnego przekazuje naczelnikowi urzędu skarbowego, o którym mowa w ust. 1, 3 i 4, w terminie 30 dni przed dniem zamknięcia rachunku funkcjonującego przed zmianą, informację o nowym rachunku bankowym.
6. Jeżeli jednostka samorządu terytorialnego nie dopełni obowiązku, o którym mowa w ust. 5, koszty ponownego przekazania środków, o których mowa w ust. 1, 3 i 4, ponosi jednostka samorządu terytorialnego. W takim przypadku kwota środków stanowiących dochody jednostek samorządu terytorialnego z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz z podatku dochodowego od osób prawnych zostaje pomniejszona o kwotę prowizji należnej Narodowemu Bankowi Polskiemu.
Powyższe regulacje prawne są więc nowością i z pewnością wymuszają na jednostkach samorządowych pewne obowiązki informacyjne względem urzędów skarbowych. Przepisy te są jednak uzasadnione, bowiem jednostki samorządowe nie mają przecież stałych rachunków bankowych do obsługi budżetu. Banki świadczące usługi na rzecz jednostek samorządowych są wyłaniane w przetargach w trybie zamówień publicznych. Stąd, może się zdarzać, że jednostka samorządowa nie powiadomi naczelnika urzędu skarbowego, czy to o nowym banku świadczącym bankową obsługę budżetu, czy to o nowym numerze rachunku bankowego do obsługi budżetu. Ustawodawca wprowadzając nowe rozwiązania legislacyjne stara się przeciwdziałać takim sytuacjom i zmotywować samorządy do aktualizacji danych.
Nowe procedury medyczne na liście świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego oraz obowiązek zatrudnienia psychologa na niektórych oddziałach
Z dniem 7.1.2022 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Zdrowia z 28.12.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie świadczeń gwarantowanych z zakresu lecznictwa szpitalnego (Dz.U. poz. 2482). Rozporządzenie wprowadza nowe procedury medyczne na liście świadczeń gwarantowanych z zakresu leczenia szpitalnego. Są to: koherentna tomografia optyczna tętnic obwodowych (OCT), koherentna tomografia optyczna tętnic wieńcowych (OCT), elektrochemioterapia – elektroporacja i podanie leku przeciwnowotworowego systemowo oraz elektrochemioterapia – elektroporacja i podanie leku przeciwnowotworowego miejscowo do zmiany nowotworowej.
Przepisy rozporządzenia wprowadzają także obowiązek zatrudnienia psychologa w wymiarze co najmniej 0,5 etatu oraz obowiązek udzielania porady psychologicznej na oddziałach ginekologiczno-położniczych o pierwszym i drugim poziomie referencyjności w czasie nieprzekraczającym 24 godz. liczonych od momentu zgłoszenia.
Postanowienia rozporządzenia są istotne dla świadczeniodawców udzielających świadczeń z zakresu lecznictwa szpitalnego ze względu na wprowadzenie nowych procedur medycznych na liście świadczeń gwarantowanych oraz obowiązek zatrudnienia psychologa na oddziałach ginekologiczno-położniczych o pierwszym i drugim poziomie referencyjności.
Wzór sprawozdań dotyczących realizacji planu dostaw materiałów i usług
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2385 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 15.12.2021 r. w sprawie wzoru sprawozdań dotyczących realizacji planu łańcucha dostaw materiałów i usług.
Wytwórca, który ubiega się o uzyskanie prawa do pokrycia ujemnego salda, sporządza plan łańcucha dostaw materiałów i usług, uwzględniający stan zaawansowania prac przy budowie morskiej farmy wiatrowej wraz z zespołem urządzeń służących do wyprowadzenia mocy na dzień sporządzenia tego planu, który zawiera informacje w art. 42 ust. 1 EnergiaFarmWiatrU.
Rozporządzenie określa wzór sprawozdań dotyczących realizacji planu łańcucha dostaw materiałów i usług, o którym mowa w art. 42 ust. 1 i 3 EnergiaFarmWiatrU, w zakresie:
- budowy morskiej farmy wiatrowej wraz z zespołem urządzeń służących do wyprowadzenia mocy, w tym przyczyn istotnych odstępstw od realizacji tego planu;
- eksploatacji morskiej farmy wiatrowej, w tym przyczyn istotnych odstępstw od realizacji tego planu.
Wzór sprawozdań określono w załączniku do rozporządzenia.
Zbliża się moment weryfikacji poziomu partycypacji w PPE zwalniającej z obowiązku tworzenia PPK
W związku z faktem, że minął dzień weryfikacji poziomu partycypacji uczestnictwa w PPE (1.1.2022 r.), informujemy, że pracodawcy powinni ustalić, czy nadal spełniają ustawowe przesłanki zwalniające z obowiązku tworzenia PPK, tj.:
- finansują składkę podstawową do PPE w wysokości co najmniej 3,5% oraz
- poziom partycypacji co najmniej 25% osób zatrudnionych.
Celem utrzymania tego zwolnienia niezbędne jest sprawdzenie poziomu partycypacji na dzień 1.1.2022 r. Jest to działanie wewnętrzne dla każdego pracodawcy bez obowiązku raportowania na zewnątrz, jednak warto mieć to udokumentowane na wypadek ewentualnej kontroli. W związku z tym należy przygotować się na to dokumentując w odpowiedni sposób liczbę uczestników PPE oraz liczbę zatrudnionych. Podstawą prawną powyższego jest art. 133 ustawy z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych.
Obliczenie poziomu partycypacji w PPE na dzień 1.1.2022 r.
- Wspólna data – przyjmujemy dla licznika oraz dla mianownika jedną datę – 1.1.2022 r.
- Licznik – liczba uczestników PPE, tj. osób, za które odprowadzono (naliczono, potrącono i przekazano do podmiotu prowadzącego PPE) składkę do Pracowniczego Programu Emerytalnego w grudniu 2021 r.
- Mianownik – liczba osób zatrudnionych u pracodawcy; przez osobę zatrudnioną rozumiemy definicję zawartą w ustawie o PPK, czyli wszystkie umowy o pracę oraz wszystkie stosunki cywilnoprawne, od których pracodawca jako płatnik jest zobowiązany naliczyć składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe (np. obligatoryjnie ozusowana umowa zlecenia).
- Wynik procentowy – uzyskujemy dzieląc licznik przez mianownik; jeśli otrzymana wartość jest większa/równa 25%, to nasze PPE zwalnia z obowiązku tworzenia PPK.
- Częstotliwość obliczeń – regularnie na każdy 1 lipca oraz 1 stycznia każdego roku kalendarzowego, zaczynając od 1.7.2019 r.; kolejna weryfikacja, po obecnej, będzie miała miejsce 1.7.2022 r.
Sposób udokumentowania poziomu partycypacji w PPE
Przepisy tak ustawy o PPE, jak też ustawy o PPK nie regulują sposobu oraz formy udokumentowania poziomu partycypacji w PPE. Wskazujemy, że nie ma również żadnego aktywnego obowiązku sprawozdawczego pracodawcy w tym zakresie. Niemniej pracodawca musi być w stanie udowodnić prowadzenie PPE zwalniającego z PPK na żądanie podmiotu zewnętrznego, a nie zaś z własnej inicjatywy. Rekomendujemy, by przygotować się na to dokumentując w odpowiedni sposób liczbę uczestników PPE oraz liczbę osób zatrudnionych.
W ramach dokumentu, w którym pracodawca będzie weryfikował poziom partycypacji w PPE na dzień 1.1.2022 r. warto wskazać:
- nazwę pracodawcy;
- datę, na jaką weryfikowany jest poziom partycypacji w PPE (1.1.2022 r.);
- wysokość składki podstawowej do PPE zapisana w umowie zakładowej (wysokość jest określona w treści umowy zakładowej PPE);
- liczbę uczestników PPE u pracodawcy (liczba osób, za które odprowadzono składki do PPE) według danych kadrowych na dzień 1.1.2022 r.;
- liczbę osób zatrudnionych u pracodawcy według danych kadrowych na dzień 1.1.2022 roku;
- wskaźnik procentowy poziomu partycypacji – iloraz liczby uczestników do liczby osób zatrudnionych – jeżeli jest on co najmniej równy 25%, to pracodawca może korzystać ze zwolnienia z obowiązku tworzenia PPK.
Nowelizacja w planach
Warto przypomnieć, że 27.7.2021 r. do konsultacji społecznych trafił projekt nowelizacji ustawy o PPE autorstwa Ministerstwa Rodziny i Polityki Społecznej, nowelizujący ustawę o PPE oraz ustawę o IKE/IKZE. Do końca grudnia nie zostały przedstawione uwagi zgłaszane w trakcie procesu konsultacji.
W ramach nowelizacji ustawy o PPE przewidziana jest, między innymi, następująca zmiana obejmująca obowiązek raportowania poziomu partycypacji w PPE. Proponowany art. 23a w ust.1 zobowiązuje pracodawcę, który utworzył PPE do przekazania Polskiemu Funduszowi Rozwoju (PFR) oświadczenia o liczbie uczestników programu oraz liczbie pracowników zatrudnionych u pracodawcy według stanu na dzień 1 stycznia i według stanu na dzień 1 lipca w danym roku kalendarzowym. Dana ta jest konieczna do wyliczenia wskaźnika uczestnictwa w PPE (liczba uczestników/liczba pracowników). Z kolei wartość wskaźnika uczestnictwa jest istotna, ponieważ PFR weryfikuje, czy pracodawcy prowadzący PPE i nie posiadający PPK spełniają ustawowe przesłanki uprawniające ich do niewdrażania PPK – wśród tych przesłanek jest m.in. zapewnienie partycypacji w PPE na poziomie co najmniej 25% (art. 133 ust. 1 i ust. 2 pkt 5 ustawy z 4.10.2018 r. o pracowniczych planach kapitałowych). W ust. 2 określono sposób i termin przekazywania tej informacji. I tak proponuje się aby oświadczenie pracodawcy było przekazywane w postaci papierowej albo elektronicznej odpowiednio do 31 stycznia i do 31 lipca w danym roku kalendarzowym. Jeżeli ustawa wejdzie w życie w proponowanym brzmieniu ten obowiązek po raz pierwszy powstanie w lipcu 2022 roku.
Nowy dodatek osłonowy – zasady i tryb przyznawania
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 1 opublikowano ustawę z 17.12.2021 r. o dodatku osłonowym (dalej: DodatekOsłonU). Dodatek osłonowy przysługuje:
- osobie w gospodarstwie domowym jednoosobowym, w którym wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu w rozumieniu art. 3 pkt 1 ŚwRodzU nie przekracza kwoty 2100 zł, oraz osobie w gospodarstwie domowym wieloosobowym, w którym wysokość przeciętnego miesięcznego dochodu nie przekracza kwoty 1500 zł na osobę;
- osobie, o której mowa wyżej, w przypadku gdy wysokość jej przeciętnego miesięcznego dochodu na osobę przekracza kwotę, o której mowa wyżej, w wysokości różnicy między kwotą dodatku osłonowego a kwotą, o którą został przekroczony przeciętny miesięczny dochód na osobę (w przypadku gdy wysokość dodatku osłonowego ustalona w ten sposób jest niższa niż 20 zł, dodatek ten nie przysługuje).
Jeżeli wniosek o wypłatę dodatku osłonowego dla gospodarstwa domowego wieloosobowego złożyła więcej niż jedna osoba, dodatek ten przyznawany jest wnioskodawcy, który złożył taki wniosek jako pierwszy. Na potrzeby składania wniosków o wypłatę dodatku osłonowego przyjmuje się, że jedna osoba może wchodzić w skład tylko jednego gospodarstwa domowego. Poza tym, jeżeli umowy międzynarodowe nie stanowią inaczej, dodatek osłonowy przysługuje także osobom zagranicznym wymienionym w art. 2 ust. 4 DodatekOsłonU.
Dodatek osłonowy wynosi rocznie:
- 400 zł dla gospodarstwa domowego jednoosobowego;
- 600 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób;
- 850 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 4 do 5 osób;
- 1150 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób.
Jeżeli głównym źródłem ogrzewania gospodarstwa domowego jest kocioł na paliwo stałe, kominek, koza, ogrzewacz powietrza, trzon kuchenny, piecokuchnia, kuchnia węglowa lub piec kaflowy na paliwo stałe, zasilane węglem lub paliwami węglopochodnymi, wpisane do centralnej ewidencji emisyjności budynków, dodatek osłonowy wynosi rocznie:
- 500 zł dla gospodarstwa domowego jednoosobowego;
- 750 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 2 do 3 osób;
- 1062,50 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z 4 do 5 osób;
- 1437,50 zł dla gospodarstwa domowego składającego się z co najmniej 6 osób.
Dodatek osłonowy przysługuje osobom z gospodarstwa domowego jednoosobowego i gospodarstwa domowego wieloosobowego, za okres od 1.1.2022 r. do 31.12.2022 r. i jest wypłacany w dwóch równych ratach do 31.3.2022 r. oraz do 2.12.2022 r. Jeżeli dana osoba złoży wniosek o wypłatę dodatku osłonowego później niż na 2 miesiące przed upływem tych terminów, dodatek osłonowy jest wypłacany jednorazowo, niezwłocznie po przyznaniu tego dodatku. Przy czym, co istotne, wnioski złożone po 31.10.2022 r. pozostawia się bez rozpoznania.
Wniosek składa się w gminie właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby składającej ten wniosek. Wniosek składa się na piśmie lub za pomocą środków komunikacji elektronicznej. W razie złożenia wniosku za pomocą środków komunikacji elektronicznej wniosek ten opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym lub uwierzytelnia z wykorzystaniem profilu zaufanego.
Przyznanie przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta dodatku osłonowego nie wymaga wydania decyzji. Odmowa przyznania dodatku osłonowego, uchylenie lub zmiana prawa do tego dodatku oraz rozstrzygnięcie w sprawie nienależnie pobranego dodatku osłonowego wymagają wydania decyzji.
Wójt, burmistrz lub prezydent miasta przesyła wnioskodawcy informację o przyznaniu dodatku osłonowego na wskazany przez niego adres poczty elektronicznej – o ile wnioskodawca wskazał adres poczty elektronicznej we wniosku o wypłatę dodatku osłonowego. W przypadku gdy wnioskodawca nie wskazał adresu poczty elektronicznej we wniosku o wypłatę dodatku osłonowego, wójt, burmistrz lub prezydent miasta, odbierając ten wniosek od wnioskodawcy, informuje go o możliwości odebrania od tego organu informacji o przyznaniu dodatku osłonowego.
Nieodebranie informacji o przyznaniu dodatku osłonowego nie wstrzymuje wypłaty tego dodatku.
Wypłata dodatku osłonowego, będącego zadaniem z zakresu administracji rządowej, wypłacają gminy. Wojewodowie przekazują dotacje gminom w granicach kwot określonych na ten cel w budżecie państwa. Gmina składa wojewodzie wniosek o przyznanie dotacji co kwartał, w terminie do 15. dnia miesiąca poprzedzającego dany kwartał, przy czym wniosek o przyznanie dotacji na pierwszy kwartał 2022 r. gmina składa wojewodzie do 15.2.2022 r.
Dotacje na dany kwartał są przekazywane gminom przez wojewodę, na podstawie wniosku, w miesięcznych ratach. Nadpłata dotacji za kwartał może być zaliczana na poczet dotacji należnej w kwartale następnym, z wyjątkiem nadpłaty za dany rok, która podlega przekazaniu na rachunek właściwego urzędu wojewódzkiego w do 20 stycznia następnego roku. Jeżeli w wyniku połączenia lub podziału gmin nastąpiły zmiany w podstawie obliczania kwoty dotacji, wojewoda uwzględnia te zmiany od pierwszego dnia następnego miesiąca po ich wejściu w życie.
Sprzedawca energii elektrycznej lub sprzedawca paliw gazowych ma obowiązek dołączyć do faktury informację o dodatku osłonowym oraz o prawie do złożenia wniosku o jego wypłatę, każdorazowo do 31.10.2022 r. lub oddzielnie, w przypadku gdy ta faktura jest wysyłana później niż w ciągu 2 miesięcy od dnia wejścia w życie DodatekOsłonU. Minister właściwy do spraw energii określi, w drodze rozporządzenia, sposób przekazywania oraz wzór takiej informacji kierując się potrzebą zapewnienia przejrzystości i komunikatywności informacji (art. 5 DodatekOsłonU, który wejdzie w życie 4.2.2022 r.).
Trzeba też zwrócić uwagę, że w Dz.U. z 2022 r. pod poz. 2 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 3.1.2022 r. w sprawie wzoru wniosku o wypłatę dodatku osłonowego. Rozporządzenie to obowiązuje od 4.1.2022 r.
Uchwała rady gminy w sprawie gospodarowania zasobem mieszkaniowym gminy nie może pozostawiać luki w zakresie sposobu ustalania czynszów
W kontekście podanej problematyki warto w pierwszej kolejności przytoczyć regulacje OchrLLokU, szczególnie art. 21 ust. 2, w którym postanowiono, że wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy powinien być opracowany na co najmniej 5 kolejnych lat i obejmować w szczególności elementy w nim sprecyzowane.
W szczególności będą to następujące kwestie:
1) prognozę dotyczącą wielkości oraz stanu technicznego zasobu mieszkaniowego gminy w poszczególnych latach;
2) analizę potrzeb oraz plan remontów i modernizacji wynikający ze stanu technicznego budynków i lokali, z podziałem na kolejne lata;
3) planowaną sprzedaż lokali w kolejnych latach;
4) zasady polityki czynszowej oraz warunki obniżania czynszu;
5) sposób i zasady zarządzania lokalami i budynkami wchodzącymi w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz przewidywane zmiany w zakresie zarządzania mieszkaniowym zasobem gminy w kolejnych latach;
6) źródła finansowania gospodarki mieszkaniowej w kolejnych latach;
7) wysokość kosztów w kolejnych latach, z podziałem na koszty bieżącej eksploatacji, koszty remontów oraz koszty modernizacji lokali i budynków wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, koszty zarządu nieruchomościami wspólnymi, których gmina jest jednym ze współwłaścicieli, a także koszty inwestycyjne;
8) opis innych działań mających na celu poprawę wykorzystania i racjonalizację gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, a w szczególności:
a) niezbędny zakres zamian lokali związanych z remontami budynków i lokali,
b) planowaną sprzedaż lokali.
Ze wskazanych wyżej regulacji prawnych należy wnioskować, że enumeratywnie wymienione przez ustawodawcę elementy, z których powinien składać się program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, obligatoryjnie muszą zostać zapisane w uchwale w sprawie wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy. Dotyczy to m.in. ustalenia przez radę gminy zasad polityki czynszowej.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Śląskiego z 30.12.2021 r. (NPII.4131.1.1207.2021; źródło: http://dzienniki.slask.eu.; opublikowane w Dzienniku Urzędowym Województwa Śląskiego 5.1.2022 r.), w którym organ nadzoru wskazał m.in., że: W ocenie organu nadzoru regulacja (…), w którym Rada postanowiła dopuścić możliwość ustalania stawek czynszu w budynkach nowo wybudowanych i w budynkach zmodernizowanych na innych zasadach niż określone w niniejszym Dziale, istotnie narusza prawo, gdyż wszystkie zasady polityki czynszowej powinny być zawarte w jednym akcie prawnym (uchwale) podjętym na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 21 ust. 2 OchrLokU. Wobec powyższego, przedmiotowa uchwała powinna regulować kompleksowo wszystkie zasady polityki czynszowej gminnego zasobu mieszkaniowego (…)
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy powinna w sposób kompleksowy ująć w uchwale zasady ustalania czynszów dla wszystkich lokali wchodzących w skład zasobu. Nie może być więc luk prawnych w zakresie ustalania zasad czynszów dla niektórych lokali.
Warunki utraty statusu odpadów dla odpadów destruktu asfaltowego
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2468 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 23.12.2021 r. w sprawie określenia szczegółowych warunków utraty statusu odpadów dla odpadów destruktu asfaltowego.
Zgodnie z art. 14 ust. 1 pkt 1 OdpadyU, określone rodzaje odpadów przestają być odpadami, jeżeli na skutek poddania ich recyklingowi lub innemu odzyskowi spełniają łącznie następujące warunki:
- przedmiot lub substancja mają zostać wykorzystane do konkretnych celów;
- istnieje rynek takich przedmiotów lub substancji lub popyt na nie;
- przedmiot lub substancja spełniają wymagania techniczne dla zastosowania do konkretnych celów oraz wymagania określone w przepisach, w szczególności dotyczących chemikaliów i produktów mających zastosowanie do danego przedmiotu lub danej substancji, i w normach mających zastosowanie do danego produktu;
- zastosowanie przedmiotu lub substancji nie prowadzi do negatywnych skutków dla życia, zdrowia ludzi lub środowiska.
Warunki utraty statusu odpadów, o których mowa wyżej, przez odpady destruktu asfaltowego uznaje się za spełnione, jeżeli łącznie:
- odpady destruktu asfaltowego: nie są zanieczyszczone substancjami innymi niż te, które są stosowane w ramach produkcji mieszanek mineralno-asfaltowych, oraz podczas ich stosowania i normalnego użytkowania, a także są przetwarzane w procesach odzysku R5 lub R12, wymienionych w załączniku nr 1 do OdpadyU (chodzi o recykling lub odzysk innych materiałów nieorganicznych lub wymianę odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1–R11);
- łączna zawartość wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych, w tym zawartość benzo(a)pirenu, w odniesieniu do suchej masy próbki, nie przekracza maksymalnego dopuszczalnego stężenia określonego w tabeli 1 w załączniku nr 1 do rozporządzenia albo w badaniu na obecność wielopierścieniowych węglowodorów aromatycznych metodą uproszczoną określoną w załączniku nr 2 do rozporządzenia otrzymano negatywny wynik – w przypadku odpadów destruktu asfaltowego, dla których istnieją dowody, że powstały z mieszanki mineralno-asfaltowej wykorzystanej do budowy, przebudowy lub remontu dróg i wyprodukowanej po 31.12.2000 r.;
- destrukt asfaltowy otrzymany w procesie odzysku spełnia co najmniej wymagania normy PN-EN 13108-8;
- odciek próbki nie przekracza maksymalnych dopuszczalnych stężeń określonych w załączniku nr 3 do rozporządzenia;
- próbka została pobrana i przebadana;
- destrukt asfaltowy otrzymany w procesie odzysku może zostać wykorzystany do budowy, przebudowy lub remontu dróg, w tym utwardzania placów i poboczy, lub infrastruktury lotniskowej, w tym dróg startowych, dróg kołowania, pasów lotniskowych i płyt postojowych.
Próbki pobiera się i bada w celu potwierdzenia spełnienia przez odpady destruktu asfaltowego warunków, na zasadach określonych w § 3 rozporządzenia. Z badania próbek sporządza się protokół.
Posiadacz odpadów destruktu asfaltowego potwierdza spełnienie przez odpady destruktu asfaltowego warunków utraty statusu odpadów, sporządzając odrębnie dla każdej przekazywanej do wykorzystania partii odpadów destruktu asfaltowego oświadczenie o zgodności z warunkami utraty statusu odpadów destruktu asfaltowego, którego wzór określa załącznik nr 5 do rozporządzenia. Oświadczenie o zgodności z warunkami utraty statusu odpadów destruktu asfaltowego sporządza się w dwóch jednakowo brzmiących egzemplarzach, po jednym dla posiadacza odpadów destruktu asfaltowego oraz dla podmiotu, który wykorzystuje ten destrukt asfaltowy.
Oświadczenie o zgodności z warunkami utraty statusu odpadów destruktu asfaltowego wraz z załącznikami, a w przypadku posiadacza odpadów destruktu asfaltowego także wyniki badań próbek lub protokół z badania próbek przechowuje się przez okres 5 lat.
Z przepisów przejściowych wynika, że:
- próbka danej partii odpadów destruktu asfaltowego pobrana przed 1.1.2022 r. jest badana zgodnie z przepisami rozporządzenia;
- badania próbek danej partii odpadów destruktu asfaltowego przeprowadzone przed 1.1.2022 r. zgodnie z przepisami dotychczasowymi zachowują ważność;
- oświadczenia o zgodności z warunkami utraty statusu odpadów destruktu asfaltowego sporządzone przed 1.1.2022 r. zgodnie z przepisami dotychczasowymi zachowują ważność.
W regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków w gminie nie może być zapisów dotyczących praw i obowiązków stron umowy
W kontekście podanej problematyki w pierwszej kolejności przytoczyć należy regulacje WodaŚciekU, w szczególności art. 19 ust. 5.
Zgodnie ze wskazanym przepisem, regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków określa prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, w tym:
1) minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków;
2) warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług;
3) sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach;
4) warunki przyłączania do sieci;
5) warunki techniczne określające możliwości dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych;
6) sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne odbioru wykonanego przyłącza;
7) sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody i wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków;
8) standardy obsługi odbiorców usług, w tym sposoby załatwiania reklamacji oraz wymiany informacji dotyczących w szczególności zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków;
9) warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.
Na kanwie powyższych regulacji warto odnotować najnowsze stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Świętokrzyskiego z 3.1.2022 r. (PNK.I.4130.126.2021; źródło: https://www.kielce.uw.gov.pl/pl), w którym organ nadzoru zakwestionował m.in. zapisy dotyczące okresu, na jaki jest zawierana umowa pomiędzy ww. przedsiębiorstwem a odbiorcą usług oraz zapisy dotyczące możliwości rozwiązania umowy w określonych przypadkach.
W argumentacji prawnej wskazano m.in., że ww. postanowienia regulaminu stanowią nieuprawnioną ingerencję organu stanowiącego w treść umowy zawieranej pomiędzy przedsiębiorstwem wodociągowo-kanalizacyjnym a odbiorcą usług. Nadto, podano, że z art. 6 ust. 3 pkt 3 WodaŚciekU wynika, że prawa i obowiązki stron umowy określa umowa, co wyklucza możliwość regulacji tych kwestii w regulaminie. Próba ich ujęcia w regulaminie stanowi niedopuszczalną ingerencję w treść umowy, do czego organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie jest upoważniony. Jednocześnie dodano, że źródłem praw i obowiązków stron powinna być przede wszystkim umowa, a regulamin winien określać jedynie te kwestie, które zostały wskazane w art. 19 WodaŚciekU.
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może w uchwale w sprawie przyjęcia regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków ujmować zapisów dotyczących umów, które zawiera przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne z odbiorcą usług.
Zaliczanie odpadów opakowaniowych do poddanych recyklingowi
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2365 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 17.12.2021 r. w sprawie szczegółowych warunków zaliczania masy odpadów opakowaniowych do poddanych recyklingowi.
Jak wynika z art. 21 ust. 1–4 GospOpakowaniaU w brzmieniu obowiązującym od 1.1.2022 r.:
- przy obliczaniu osiągniętych poziomów recyklingu odpadów opakowaniowych do recyklingu zalicza się procesy odzysku R2–R9 wymienione w załączniku nr 1 do OdpadyU, czyli: odzysk (regeneracja) rozpuszczalników, recykling lub odzysk: substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki, metali i związków metali oraz innych materiałów nieorganicznych, regeneracja kwasów lub zasad, odzysk składników stosowanych do redukcji zanieczyszczeń oraz składników katalizatorów, a także powtórna rafinacja lub inne sposoby ponownego użycia olejów;
- do osiągniętego poziomu recyklingu odpadów opakowaniowych zalicza się wyłącznie recykling odpadów opakowaniowych zebranych na terytorium kraju;
- do osiągniętego poziomu recyklingu odpadów opakowaniowych z tworzywa sztucznego zalicza się wyłącznie recykling, w wyniku którego otrzymuje się produkt wykonany z tworzywa sztucznego;
- do osiągniętego poziomu recyklingu odpadów opakowaniowych z drewna można zaliczyć masę odpadów opakowaniowych z drewna przygotowanych do ponownego użycia w procesach odzysku R3 lub R12 wymienionych w załączniku nr 1 do OdpadyU, czyli: recyklingu lub odzysku substancji organicznych, które nie są stosowane jako rozpuszczalniki (w tym kompostowanie i inne biologiczne procesy przekształcania) lub wymianie odpadów w celu poddania ich któremukolwiek z procesów wymienionych w pozycji R1–R11.
Do osiągniętego poziomu recyklingu odpadów opakowaniowych nie zalicza się masy odpadów opakowaniowych, które utraciły status odpadów, a które mają zostać użyte jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii, spalane, użyte do prac ziemnych lub składowane (art. 21 ust. 8 GospOpakowaniaU).
Z rozporządzenia wynika, że warunki zaliczania masy odpadów opakowaniowych do poddanych recyklingowi są określone w art. 6c ust. 1 i art. 6d decyzji Komisji 2005/270/WE z 22.3.2005 r. ustanawiającej formaty w odniesieniu do systemu baz danych zgodnie z dyrektywą 94/62/WE Parlamentu Europejskiego i Rady w sprawie opakowań i odpadów opakowaniowych (Dz.Urz. UE L 86/6 z 5.4.2005 r. ze zm.).
Ponadto:
- odpady opakowaniowe powstałe z opakowań wielomateriałowych lub innych opakowań składających się z więcej niż jednego materiału zalicza się do masy odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi w odniesieniu do masy każdego materiału zawartego w tych opakowaniach;
- warunkiem zaliczenia odpadów opakowaniowych powstałych z opakowań wielomateriałowych lub innych opakowań składających się z więcej niż jednego materiału do masy odpadów opakowaniowych poddanych recyklingowi według materiału dominującego w danym odpadzie jest to, że masa każdego z pozostałych materiałów zawartych w tym opakowaniu nie przekracza 5% całkowitej masy tego opakowania.