Bezpieczeństwo umów w procesie budowlanym


Publikacja stanowi praktyczny poradnik dla uczestników procesu budowlanego, opisujący proces inwestycji od strony prawnej.

Fragment tekstu z poradnika:

W gospodarce rynkowej obowiązuje zasada swobody umów. Strony zawierające umowę mogą ułożyć stosunek prawny według swego uznania, byleby jego treść lub cel nie sprzeciwiały się właściwości (naturze) stosunku, ustawie ani zasadom współżycia społecznego (art. 3531 KC). Zasada ta oznacza m.in., że to umawiające się strony decydują w zasadzie o formie i treści umowy. Swoboda umów niesie za sobą też ryzyko, że źle skonstruowana umowa może być źródłem przyszłych konfliktów i strat dla przedsiębiorcy. Ani przepisy KC, ani innych aktów prawnych nie zawierają wprost wytycznych czy wskazówek, jakich należy przestrzegać, konstruując umowy, tak aby zminimalizować wskazane ryzyka. Wytyczne te można natomiast zrekonstruować na podstawie przepisów zawartych w różnych aktach prawnych, orzeczeń sądowych oraz obserwacji praktyki. Poniżej przedstawione zostaną podstawowe zasady, jakich warto przestrzegać, przygotowując umowy, ze szczególnym uwzględnieniem umów zawieranych w procesie budowlanym. Wskazówki te mają jednak równocześnie walor uniwersalny i mogą być wykorzystane przez przedsiębiorców przy przygotowaniu wszelkiego rodzaju umów i porozumień.

Umowa może być zawarta w dowolnej formie, w tym formie ustnej (bez spisania postanowień umowy i złożenia pod nimi podpisów). Z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej (art. 60 KC). Jeżeli więc z przepisów ustawy lub z uprzednich postanowień umowy nie wynika obowiązek zawarcia umowy na piśmie lub w innej formie szczególnej (np. w formie aktu notarialnego), to dopuszczalne jest zawarcie kontraktu również w formie uzgodnień ustnych.

Umowa o roboty budowlane powinna być stwierdzona pismem (art. 648 § 1 KC).

Zobacz także:

Więcej o procesie budowlanym znajdziesz w module Budownictwo, architektura i urbanistyka >>

Ustawa o rachunkowości w jednostkach finansów publicznych. Komentarz

Fragment tekstu z komentarza:

9.1. Wybrane pozycje rachunku zysków i strat – przychody z tytułu dochodów budżetowych 

Pozycja „A. Przychody netto z podstawowej działalności operacyjnej VI. Przychody z tytułu dochodów budżetowych” prezentuje przychody z tytułu dochodów budżetowych ujęte na koncie 720 dotyczące podstawowej działalności operacyjnej. Pozycja występuje wyłącznie w jednostkach budżetowych.

Ewidencja przychodów z tytułu dochodów budżetowych w jednostkach budżetowych prowadzona jest zarówno w ujęciu memoriałowym, jak i w ujęciu kasowym. Rachunek zysków i strat prezentuje ujęcie memoriałowe przychodów z tytułu dochodów budżetowych. Ewidencja zgodnie z zasadą memoriału jest prowadzona na koncie 720 „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” i dotyczy księgowania przychodów z tytułu dochodów budżetowych związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki.

W szczególności do przychodów z tytułu dochodów budżetowych zalicza się podatki, składki, opłaty, inne dochody budżetu państwa oraz JST, a także innych jednostek, należne na podstawie odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych.

Z ogólnych zasad rachunkowości wynika, że ewidencję przychodów prowadzi się na kontach wynikowych, a zarachowanie przychodu następuje po stronie Ma konta wynikowego. Z zasad szczególnych rachunkowości budżetowej, w tym dotyczących podatków i opłat, wynika że „Przychody z tytułu dochodów budżetowych” ewidencjonowane są na koncie 720, o tym samym tytule. Przychody są ustalane na podstawie zapisów strony Ma konta 720, jak również zapisów po stronie Wn konta 720. Po stronie Ma konta ewidencjonowane są przychody z tytułu dochodów budżetowych, na stronie Wn ujmowane są „odpisy”, tj. kwoty zmniejszające zobowiązanie podatkowe, ustalone lub określone przez organ podatkowy albo zadeklarowane przez podatnika. Zewidencjonowane odpisy pomniejszają zrealizowane przychody z tytułu dochodów budżetowych w roku zewidencjonowania, niezależnie, czy korekta dotyczy przychodów lat ubiegłych czy też roku bieżącego.

Ważne
Odpisu przychodów z tytułu dochodów budżetowych nie należy utożsamiać z odpisem aktualizującym należności. Nie oznacza to jednak, że przychody z tytułu dochodów budżetowych nie podlegają ostrożnej wycenie.

Sposób ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych został ujęty w dwóch rozporządzeniach Ministra Finansów:
1. rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla budżetu państwa, budżetów jednostek samorządu terytorialnego, jednostek budżetowych, samorządowych zakładów budżetowych, państwowych funduszy celowych oraz państwowych jednostek budżetowych mających siedzibę poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej;
2. rozporządzenie w sprawie szczególnych zasad rachunkowości oraz planów kont dla organów podatkowych jednostek samorządu terytorialnego.

Zgodnie ze SzczegZasRachR konto 720 służy do ewidencji przychodów z tytułu dochodów budżetowych związanych bezpośrednio z podstawową działalnością jednostki. W szczególności dotyczy dochodów, do których zalicza się podatki, składki, opłaty, inne dochody budżetu państwa, JST oraz innych jednostek, należne na podstawie odrębnych ustaw i umów międzynarodowych. Ewidencja szczegółowa prowadzona do konta powinna zapewnić wyodrębnienie przychodów z tytułu dochodów budżetowych według pozycji planu finansowego (załącznik Nr 3 pkt 69 konto 720 SzczegZasRachR). Oznacza to, że analityka prowadzona jest według paragrafów klasyfikacji budżetowej i pozwala dokładnie określić treść ekonomiczną przychodów. Dodatkowo komentarz do konta wskazuje, że w zakresie podatkowych i niepodatkowych dochodów budżetowych ewidencja szczegółowa jest prowadzona według zasad rachunkowości podatkowej, natomiast w zakresie podatków pobieranych przez inne organy ewidencję szczegółową stanowią sprawozdania o dochodach budżetowych sporządzanych przez te organy (załącznik Nr 3 pkt 69 konto 720 SzczegZasRachR).

Z zasad rachunkowości podatkowej wynika, że ewidencja podatków jest integralną częścią księgowości urzędu i jest prowadzona z wykorzystaniem kont syntetycznych planu kont urzędu jako jednostki budżetowej (§ 9 ZasRachPodR). Wykorzystanie kont syntetycznych z planu kont dla urzędu w ewidencji podatkowej nie oznacza, że zasady ewidencji są tożsame. Szczegółowa ewidencja podatkowa jest prowadzona według zasad rachunkowości podatkowej. Zgodnie z zasadami rachunkowości podatkowej, na stronie Ma konta 720 „Przychody z tytułu dochodów podatkowych” księguje się: przypisy z tytułu podatków oraz odsetki za zwłokę i inne należności uboczne. Analityka do konta prowadzona jest według rodzajów podatków (§ 11 ust. 2 ZasRachPodR). Ewidencję przychodów z tytułu odsetek podatkowych trzeba traktować jako przepis szczególny rachunkowości podatkowej. Należy również pamiętać, że plan kont powinien zapewniać możliwość sporządzania sprawozdań finansowych, sprawozdań budżetowych lub innych sprawozdań określonych w odrębnych przepisach (§ 15 ust. 1 pkt 5 SzczegZasRachR). Prezentacja przychodów z tytułu dochodów podatkowych w rachunku zysków i strat wymaga wyodrębnienia odpowiedniej ewidencji analitycznej. Przychody z tytułu odsetek za zwłokę, w rachunku zysków i strat, powinny być prezentowane jako przychody finansowe.

Podsumowując, należy stwierdzić, że w rachunku zysków i strat, w pozycji A. „Przychody netto z podstawowej działalności operacyjnej VI. Przychody z tytułu dochodów budżetowych” zaprezentować należy w przypadku urzędów prowadzących ewidencję podatkową tylko część przychodów z tytułu dochodów budżetowych zaewidencjonowanych na koncie 720.

Do konta 720 prowadzona jest ewidencja szczegółowa według pozycji planu finansowego. Na dzień bilansowy saldo konta 720 przenosi się na konto 860 „Wynik finansowy”.

Zobacz także:

Nowe treści w Legalis Administracja – grudzień 2016

System Informacji Prawnej Legalis Administracja w grudniu 2016 r. uzupełniony został w stosunku do poprzedniego miesiąca aż o 14 327 akty prawne (w tym: 6611 z Dziennika Ustaw i Monitora Polskiego; 6912 aktów prawa miejscowego) oraz 10 239 orzeczenia (w tym 9761 orzeczeń sądów).

Państwa uwagę zwracamy także na wzbogaconą bazę odautorskich porad (gotowe odpowiedzi na pytania i problemy zgłaszane przez jednostki publiczne – Praktyczne wyjaśnienia) i aktualności – 354 nowe treści.

To tylko wybrane treści, o które wzbogacony został w stosunku do poprzedniego miesiąca Legalis Administracja.

Zwracamy także uwagę na poszerzoną bazę poradników (dla urzędników, skarbników, sekretarzy, kierowników jednostek) opublikowanych on-line, które są powiązane z systemem aktów prawnych m.in.:

Polecamy Państwu najnowsze komentarze, m.in.:

Zapraszamy do zapoznania się z plikiem, w którym graficznie przedstawiliśmy miesięczną aktualizację treści Legalis Administracja oraz prezentujemy dodane w grudniu treści praktyczne, poradniki, komentarze Wydawnictwa C.H.Beck – do pobrania poniżej.

Nowości w Legalis Administracja – grudzień 2016 >>

Jednolity Europejski Dokument Zamówienia oraz inne dokumenty w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego

Fragment tekstu z poradnika:

Rozdział VII. Wybór oferty

1. Obowiązek informacyjny zamawiającego

W sytuacji gdy wykonawca poprzez złożone oświadczenia i dokumenty wykazał spełnianie warunków udziału w postępowaniu, kryteriów selekcji oraz brak podstaw do wykluczenia, jego oferta może zostać formalnie wybrana jako najkorzystniejsza. Zgodnie z art 92 ZamPublU, zamawiający informuje niezwłocznie wszystkich wykonawców o:

1) wyborze najkorzystniejszej oferty, podając nazwę albo imię i nazwisko, siedzibę albo miejsce zamieszkania i adres, jeżeli jest miejscem wykonywania działalności wykonawcy, którego ofertę wybrano, oraz nazwy albo imiona i nazwiska, siedziby albo miejsca zamieszkania i adresy, jeżeli są miejscami wykonywania działalności wykonawców, którzy złożyli oferty, a także punktację przyznaną ofertom w każdym kryterium oceny ofert i łączną punktację;

2) wykonawcach, którzy zostali wykluczeni;

3) wykonawcach, których oferty zostały odrzucone, powodach odrzucenia oferty, a w przypadkach, o których mowa w art. 89 ust. 4 i 5 ZamPublU, braku równoważności lub braku spełniania wymagań dotyczących wydajności lub funkcjonalności;

4) wykonawcach, którzy złożyli oferty niepodlegające odrzuceniu, ale nie zostali zaproszeni do kolejnego etapu negocjacji albo dialogu;

5) dopuszczeniu do dynamicznego systemu zakupów;

6) nieustanowieniu dynamicznego systemu zakupów;

7) unieważnieniu postępowania

– podając uzasadnienie faktyczne i prawne.

Informacje z pkt 1 i 5–7 (wyróżnione wyżej) zamawiający dodatkowo zobowiązany jest zamieścić na stronie internetowej.

W powyższym kontekście warto wspomnieć o zmianie regulacji art. 180 ust. 2 ZamPublU, odnoszących się do czynności, wobec których może zostać wniesione odwołanie w procedurach właściwych dla wartości zamówień nieprzekraczających kwot wynikających z przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ZamPublU. Po nowelizacji odwołanie może zostać wniesione również wobec czynności wyboru najkorzystniejszej oferty. To zmiana pozytywnie oceniona przede wszystkim przez środowiska wykonawców, której sens wydaje się wypaczony przez postanowienie KIO z 5.9.2016 r. (KIO 1599/16). W niniejszej sprawie skład orzekający odrzucił odwołanie w oparciu o art. 189 ust. 2 pkt 6 ZamPublU, tj. uznał, że odwołanie dotyczy innych czynności niż określone w art. 180 ust. 2 (postępowanie prowadzone było w procedurze właściwej dla zamówień o wartości nieprzekraczającej kwot wynikających z przepisów wydanych na podstawie art. 11 ust. 8 ZamPublU). Krajowa Izba Odwoławcza wskazała, że odwołanie dotyczy zaniechania odrzucenia oferty uznanej za najkorzystniejszą z powodu jej niezgodności z zapisami SIWZ. Z powodu braku tego typu czynności w katalogu zamieszczonym w art. 180 ust. 2 ZamPublU stwierdzić należy, że wobec zastrzeżenia sformułowanego w art. 189 ust. 2 ZamPublU ustawa nie przyznaje ochrony prawnej w postaci odwołania odnośnie do takiego rozstrzygnięcia. Analiza znowelizowanego przepisu art. 180 ust. 2 pkt 6 ZamPublU i użycia w nim przez ustawodawcę sformułowania „czynność wyboru najkorzystniejszej oferty” prowadzi, zdaniem Izby, do wniosku, że pod pojęciem tym nie kryje się zaniechanie czynności wykluczenia z postępowania i zaniechanie czynności odrzucenia oferty, a jedynie niedokonanie wyboru oferty najkorzystniejszej zgodnie z kryteriami oceny ofert określonymi w SIWZ. Za takim rozumieniem przepisu przemawia wykładnia językowa art. 180 ust. 2 pkt 6 ZamPublU. Ustawodawca zdecydował się wprowadzić nową przesłankę, zgodnie z którą w postępowaniach podprogowych odwołanie ma przysługiwać także wobec czynności opisu przedmiotu zamówienia i czynności wyboru najkorzystniejszej oferty. Jednocześnie jednak nie zostały wykreślone ani zmienione przesłanki z pkt 3 i 4, zgodnie z którymi odwołanie ma przysługiwać wobec czynności odrzucenia wyłącznie oferty odwołującego i czynności wykluczenia odwołującego z postępowania. Powyższe przesądza, że pod pojęciem „czynność wyboru oferty najkorzystniejszej” nie może się kryć czynność odrzucenia oferty odwołującego ani czynność wykluczenia odwołującego z postępowania, wówczas bowiem objęcie tych samych czynności dyspozycją pkt 3 i 4 tego artykułu ustawy byłyby zbędne. Nie należy zatem domniemywać, że „czynność wyboru najkorzystniejszej oferty” obejmuje zaniechanie czynności wykluczenia z postępowania innych wykonawców lub odrzucenia ich ofert. Nie jest to konieczne dla interpretacji przesłanki z pkt 6, która ma określony zakres zastosowania, służy mianowicie zakwestionowaniu wyboru jako najkorzystniejszej oferty, która nie jest najkorzystniejsza, gdyż nie przedstawia najkorzystniejszego bilansu ceny lub kosztu i innych kryteriów odnoszących się do przedmiotu zamówienia publicznego lub która najlepiej spełnia kryteria inne niż cena lub koszt, gdy cena lub koszt jest stała albo nie jest ofertą z najniższą ceną lub kosztem, gdy jedynym kryterium oceny jest cena lub koszt, czyli nie jest najkorzystniejsza w rozumieniu definicji z art. 2 pkt 5 ZamPublU. Warto także podkreślić, iż w postępowaniach powyżej progów, odwołanie służy wobec niezgodnej z przepisami ustawy czynności zamawiającego podjętej w postępowaniu o udzielenie zamówienia lub zaniechania czynności, do której zamawiający jest zobowiązany na podstawie ustawy. Tymczasem w art. 180 ust. 2 ZamPublU była i jest mowa wyłącznie o tym, że odwołanie w postępowaniach podprogowych służy wyłącznie wobec czynności, zaś ustawodawca nie wspomina o „zaniechaniach”. Skoro sama zasada konstytuująca wyjątek nie uległa zmianie, nie ma podstaw, aby domniemywać, że wyłącznie w przypadku przesłanki z pkt 6 obejmuje ona teraz zarówno czynność, jak i zaniechania czynności (w dodatku innych niż czynność wprost wymieniona w przesłance). Przewidziany w przepisie art. 180 ust. 2 katalog przesłanek zawsze miał charakter pozytywny, odnosił się do czynnego zachowania Zamawiającego, nie wspominał o możliwych zaniechaniach. Sytuacja ta nie uległa zmianie w wyniku ostatniej nowelizacji ustawy. Nadal ustawodawca koncentruje się na zachowaniach zamawiającego o charakterze czynnym, które doprowadziły do danego wyniku postępowania, nie wspomina o zaniechaniach.

Stanowisko wyrażone przez Izbę wydaje się irracjonalne i spotkało się z dużą falą krytyki środowisk. Obecnie nie jest przesądzone, w którą stronę pójdzie interpretacja. Jest to pierwszy wyrok KIO wydany w nowym stanie prawnym, stąd też nie można wykluczać, że linia orzecznicza ugruntuje się w przeciwnym niż wskazany kierunku.

Zobacz także:

Ustawa o pracownikach samorządowych. Komentarz

15510Komentarz z serii „Ustawy w praktyce” wyróżnia się praktycznym opracowaniem najważniejszych zagadnień dotyczących zatrudniania w urzędzie, takich jak: nabór, czas pracy, wynagrodzenie, obowiązki pracowników samorządowych.

Komentarz zawiera:

Fragment tekstu z poradnika:

IV. Nagroda jubileuszowa

Nagroda jubileuszowa jest świadczeniem przysługującym każdej osobie, która w dniu uzyskania określonego stażu pracy jest zatrudniona w ramach stosunku pracy w jednostce wypłacającej to świadczenie.

Ważne
Prawo do tej nagrody nie jest uznaniowe i nie można go utracić np. z powodu przewinień dyscyplinarnych.

Przykład
Pracownik w dniu ukończenia 35 lat stażu pracy spożywał alkohol w pracy, w związku z czym kierownik jednostki wręczył mu następnego dnia pismo w sprawie dyscyplinarnego rozwiązania stosunku pracy. Pomimo zaistniałej sytuacji, jak najbardziej uprawniającej pracodawcę do zakończenia stosunku pracy w trybie natychmiastowym z winy pracownika, w dniu osiągnięcia wskazanego stażu pracy pracownik pozostawał w stosunku pracy, a zatem nabył prawo do nagrody jubileuszowej.

Zasadniczo do otrzymywania nagród jubileuszowych uprawnione są wszystkie osoby zatrudnione w jednostkach budżetowych, w których świadczenie to przysługuje. 

Prawo do otrzymania tej nagrody ograniczyła znacznie WynKierPodmPrawnU. Ustawa ta ogranicza nie tylko samą wysokość wynagrodzenia zasadniczego osób objętych jej przepisami (wymienionych w art. 2 WynKierPodmPrawnU), lecz także możliwość otrzymywania przez te osoby wszelkich dodatków, nagród oraz innych świadczeń pieniężnych ze stosunku pracy (lub otrzymywanych na podstawie umowy cywilnoprawnej, ponieważ ustawę tę stosujemy także do osób objętych jej postanowieniami, z którymi zawarto umowę w zakresie zarządzania danym podmiotem). Uregulowania te mają ograniczyć dysproporcje pomiędzy zarobkami wysokiej kadry kierowniczej a pozostałymi pracownikami jednostek budżetowych lub jednostek, w których większościowe udziały ma Skarb Państwa, oraz określić powszechne, przejrzyste i jasne kryteria ustalania wynagrodzenia tych osób.

Orzecznictwo
W uzasadnieniu wyroku z 23.6.2005 r. (II PK 289/04, OSNP 2006, Nr 5–6, poz. 77) SN wyraźnie zaznaczył, że nagroda jubileuszowa nie ma charakteru wynagrodzenia miesięcznego, jest natomiast świadczeniem dodatkowym w rozumieniu art. 5 w związku z art. 11 WynKierPodmPrawnU.

Ustawa o wynagradzaniu osób kierujących niektórymi podmiotami prawnymi ustanawia generalny zakaz wypłacania jakichkolwiek świadczeń poza wynagrodzeniem zasadniczym. Od zasady tej są wyjątki, umożliwiające przyznanie pewnym osobom świadczeń dodatkowych (bytowe, socjalne, komunikacyjne, oraz ubezpieczenia majątkowe i osobowe – inne bądź wyższe niż ustalone w regulaminach wynagradzania, zakładowych i ponadzakładowych układach zbiorowych pracy oraz w odrębnych przepisach).

Zobacz także:

Podziały, scalenia i rozgraniczenia nieruchomości oraz procedury ewidencyjne

Fragment tekstu z poradnika:

Uchwała o scaleniu i podziale jest aktem rady gminy, kończącym postępowanie scaleniowo-podziałowe. Stanowi dokumentowy efekt scalenia i podziału. W przepisach ustawy o gospodarce nieruchomościami nie określono jednak statusu prawnego tej uchwały, tak jak dla przykładu w przypadku uchwały w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, wskazując w art. 14 ust. 8 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, że uchwała ta jest aktem prawa miejscowego. Nie budzi jednak wątpliwości fakt, że uchwała o scaleniu i podziale nieruchomości jest aktem z zakresu administracji publicznej. O takim charakterze nie przesądza oczywiście jej przedmiot – tym bowiem są nieruchomości i ich podział na działki gruntu oraz ukształtowanie ich granic według parametrów określonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. To, że omawiana uchwała jest aktem z zakresu administracji publicznej, wynika natomiast z władczego charakteru zamieszczonych w niej rozstrzygnięć, niemających charakteru cywilnoprawnego, oraz z faktu, że jest ona podejmowana w procedurze prawnie uregulowanej przez organ dysponujący w tym względzie władztwem publicznym, wykonywanym w ramach scalenia i podziału nieruchomości, jako zadania publicznego należącego do właściwości gminy, a nie w ramach uprawnień właścicielskich mających wynikać z woli rady w sferze cywilnoprawnej.

Zobacz także:

Samorządowe kolegia odwoławcze w systemie administracji publicznej

Fragment tekstu z poradnika:

Instytucja autokontroli organu administracji znana jest polskiej procedurze sądowoadministracyjnej od czasów działalności Najwyższego Trybunału Administracyjnego. Zasadniczą formą samokontroli jest rozstrzygnięcie wydawane w trybie art. 54 § 3 PostAdmU. Istotą (ratio legis) tej instytucji jest umożliwienie organowi administracji publicznej weryfikacji własnego działania (ewentualnie braku działania bądź działania przewlekłego) bez konieczności angażowania sądu administracyjnego w merytoryczną ocenę poczynań tegoż organu. Zastosowanie trybu autokontroli oznacza w związku z tym zadośćuczynienie żądaniom skargi (jej uwzględnienie) w całości w ramach właściwości organu, co wiąże się z uznaniem za zasadne zarówno zawartych w niej zarzutów, jak i podstawy prawnej, a także wniosków. Jeżeli więc organ nie podziela niektórych zarzutów strony wnoszącej skargę, bądź też nie zamierza (albo nie może w ramach swojej właściwości) uwzględnić w całości wniosków zawartych w skardze, to powinien zrezygnować z wydania rozstrzygnięcia w trybie autokontroli i przekazać skargę do rozpoznania sądowi

Zobacz także:

Ustawa o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Komentarz


1. Jedyna na rynku publikacja skierowana do praktyków, zawierająca:

2. Komentarz stanowi omówienie wszystkich artykułów ustawy w sposób najbardziej praktyczny i jasny, bez uciekania się do wywodów teoretycznych i naukowych dywagacji, zastępując je praktycznymi wyjaśnieniami pojawiających się problemów, dotyczących m.in.:

3. Opracowanie podzielone jest na dwie części, komentarz właściwy oraz część obejmującą zbiór wzorów dokumentów występujących na różnych etapach postępowania przewidzianego w ustawie, wraz ze wskazaniem odnośnych przepisów ustawy. Zbiór zawiera aż 22 wzory.

Fragment tekstu z komentarza:

Art. 8 [Obowiązek udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie]

KOMENTOWANY PRZEPIS

Spis treści
I. Zakres podmiotowy prawa do informacji o środowisku
II. Pojęcie organu administracji
III. Zmiany, które wchodzą w życie od 1.1.2017 r.

I. Zakres podmiotowy prawa do informacji o środowisku

1. Komentowany przepis stanowi prawną gwarancję prawa każdego człowieka do informacji o środowisku. Omawiane uprawnienie przysługuje z wyraźnej woli ustawodawcy – każdemu, a więc nie tylko obywatelom Rzeczypospolitej Polskiej, lecz także apatrydom (bezpaństwowcom) i cudzoziemcom. Korelatem prawa do informacji o środowisku jest – spoczywający na organach administracji rozumianych z perspektywy art. 3 ust. 1 pkt 9 ŚrodInfU – obowiązek udostępnienia tych informacji.

2. Powstaje pytanie, jak postąpić z wnioskami o udzielenie informacji pochodzącymi od osób niemających zdolności do czynności prawnych bądź osób, których zdolność do czynności prawnych jest ograniczona. Należy uznać, że nie ma przeszkód, aby tym kategoriom osób udostępnić informacje niewymagające wyszukiwania oraz informacje udzielane w razie wystąpienia klęski żywiołowej, katastrofy naturalnej lub awarii technicznej (o których mowa w KlęskŻywiołU) – wskazanych w art. 12 ust. 2 ŚrodInfU. Jeżeli natomiast uzyskanie informacji wymaga złożenia pisemnego wniosku, o którym mowa w art. 12 ust. 1 ŚrodInfU, wnioskodawca powinien mieć pełną zdolność do czynności prawnych. Jeśli bowiem na skutek złożonego wniosku zostanie wydana decyzja odmowna, wnioskodawca będzie adresatem decyzji, o której mowa w art. 20 ust. 1 ŚrodInfU. Ten tok rozumowania potwierdza orzecznictwo (wyr. NSA z 26.9.1986 r., SA/WR 403/86, Legalis).Odmiennie wygląda sytuacja w przypadku utraty przez wnioskodawcę zdolności do czynności prawnych w toku postępowania. Wówczas organ administracji powinien – na podstawie art. 97 § 1 pkt 3 KPA – z urzędu zawiesić postępowanie oraz wystąpić do sądu o wyznaczenie dla wnioskodawcy przedstawiciela, w oparciu o art. 34 KPA.
Z kolei w przypadku, kiedy wnioskodawca ma ograniczoną zdolność do czynności prawnych, organ powinien wezwać tę stronę postępowania do wykazania, że przedstawiciel ustawowy wyraził zgodę na jej dokonanie. Do momentu uzyskania tej zgody obowiązek udzielenia informacji nie istnieje. Nie biegnie również termin do jej udzielenia.

II. Pojęcie organu administracji

3. Należy podkreślić, że ustawodawca bardzo szeroko określił pojęcie „organ administracji”. Obejmuje ono organy zarówno w ujęciu instytucjonalnym, jak i funkcjonalnym. Nie każdy z tych organów będzie jednak w takim samym zakresie zobowiązany do udzielenia informacji. W komentowanym przepisie jest bowiem mowa o informacjach znajdujących się w posiadaniu organu lub dla niego przeznaczonych.

Ważne
W komentowanym przepisie chodzi o informacje posiadane przez organy w związku z wykonywaniem przez nie ustawowo nałożonych zadań. Tym sposobem organy, do których obowiązków nie należy posiadanie lub gromadzenie tego typu informacji, zwolnione są z obowiązku ich udostępnienia (por. B. Rakoczy, w: J. Ciechanowicz-McLean, Z. Bukowski, B. Rakoczy, Prawo ochrony środowiska. Komentarz, Warszawa 2008, s. 76).

III. Zmiany, które wchodzą w życie od 1.1.2017 r.

4. Z dniem 1.1.2017 r. komentowany przepis uzyska nowe brzmienie. W ust. 1 tego przepisu wskazano, że władze publiczne są zobowiązane do udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie, znajdujących się w ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone w zakresie, w jakim nie dotyczy to ich działalności ustawodawczej, a w przypadku sądów i trybunałów działalności orzeczniczej. Wyłączenie działalności ustawodawczej oraz orzeczniczej stanowi skorzystanie z możliwości wyłączenia tego rodzaju informacji z udostępniania, przewidzianej w art. 2 ust. 2 dyrektywy 2003/4/WE. W dyrektywie tej wyraźnie wskazano, że termin „władze publiczne” nie obejmuje organów lub instytucji w zakresie, w jakim działają one jako władza sądownicza lub ustawodawcza. Tym samym informacje o działalności innej niż orzecznicza lub ustawodawcza, a spełniające kryteria informacji o środowisku i jego ochronie znajdujące się w posiadania sądów lub instytucji realizujących działalność ustawodawczą, będą podlegały udostępnieniu. Powyższe zmiany wymagają również zastąpienia pojęcia „organy administracji” pojęciem „władze publiczne” w pozostałej części ustawy, w przepisach, które dotyczą dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie. Należy przy tym zaznaczyć, że w przypadku zmienianego pod tym względem art. 10 ŚrodInfU proponowana zmiana nie zmierza do tego, aby wszystkie władze publiczne wyznaczały osoby, które zajmują się udostępnianiem informacji o środowisku i jego ochronie. Władze publiczne są zobowiązane do udostępniania informacji o środowisku i jego ochronie, znajdujących się w ich posiadaniu lub które są dla nich przeznaczone. Oznacza to zatem, że zobowiązane do udostępnienia informacji o środowisku i jego ochronie są tylko te władze publiczne, które takie informacje posiadają lub dla których są one przeznaczone. Tylko takie władze publiczne są zobowiązane do wyznaczania osób odpowiedzialnych za udostępnianie tego typu informacji.

Powiązania z innymi przepisami:
KlęskŻywiołU,
art. 34, 97 § 1 pkt 3 KPA.

Zobacz także:


Więcej o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie znajdziesz w module Gospodarka komunalna i ochrona środowiska >>

Petycje, skargi i wnioski. Dział VIII Kodeksu postępowania administracyjnego. Ustawa o petycjach


1. Publikacja stanowi praktyczny komentarz do przepisów ustawy o petycjach i przepisów Kodeksu postępowania administracyjnego o skargach i wnioskach. Zawiera:

2. W jednej publikacji zostało zebrane aktualne orzecznictwo sądów administracyjnych i stanowisk organów administracji dotyczące petycji, skarg i wniosków.
3. Książka stanowi niezbędną lekturę i narzędzie pracy dla pracowników wszystkich organów władz publicznych, do których mogą być kierowane petycje, skargi i wnioski, a zatem – w szczególności – administracji samorządowej i rządowej oraz przedstawicieli organizacji pozarządowych, które posługują się tymi wystąpieniami w swojej działalności.
4. Komentarz rozwieje wiele wątpliwości interpretacyjnych, które występują w praktyce, i przedstawi prawidłowe zasady postępowania z petycjami, skargami i wnioskami, poparte poglądami zawartymi w orzecznictwie sądów administracyjnych i w stanowiskach organów administracyjnych.
5. Dzięki niniejszej publikacji dowiedzieć się można w szczególności:

Fragment tekstu z komentarza:

Wadliwe zakwalifikowanie pisma mającego znamiona skargi może narazić organ na zarzut bezczynności [zob. post. NSA z 13.7.1983 r., II SA 593/83, ONSA 1983, Nr 2, poz. 55, z glosą K. Korzana, OSPiKA 1988, Nr 3, poz. 52; K. Wojciechowska, (w:) R. Hauser, M. Wierzbowski (red.), Kodeks…, s. 889]. W sytuacji potraktowania skargi będącej żądaniem wszczęcia postępowania w sprawie indywidualnej jako skargi rozpatrywanej w trybie działu VIII KPA zamiast jako podania wszczynającego postępowanie jurysdykcyjnie – organ nie wyda w sprawie decyzji, lecz jedynie zawiadomi skarżącego o sposobie załatwienia jego pisma. Zawiadomienie to nie przerwie zaś biegu terminu do załatwienia sprawy w formie decyzji, a zatem organ popadnie w bezczynność. Z tego względu można uznać, że art. 233 KPA akcentuje obowiązek organu dokładnej weryfikacji treści pisma o znamionach skargi i zawartego w nim żądania (por. wyr. NSA z 18.9.2013 r., II OSK 984/12, Legalis). Powinność ta jest tym bardziej istotna z uwagi na art. 61a § 1 KPA nakazujący odmówić wszczęcia postępowania, gdy żądanie jego wszczęcia zostało wniesione przez osobę niemającą interesu prawnego. Podstawą do zastosowania art. 61a § 1 KPA jest bowiem uznanie, że pismo zawiera żądanie mające w intencji je wnoszącego zainicjować postępowanie administracyjne w sprawie indywidualnej. Kwestia ta może być w praktyce nieoczywista. W takim przypadku, mając na uwadze art. 8 i 9 KPA, organ przed załatwieniem sprawy powinien wezwać skarżącego do sprecyzowania treści pisma (por. wyr. NSA z 20.3.2012 r., II OSK 2581/10, Legalis). Jeżeli i to działanie nie przyniesie dostatecznego wyjaśnienia, wówczas stosownie do art. 233 KPA organ powinien występujące wątpliwości co do kwalifikacji pisma rozstrzygnąć na rzecz postępowania jurysdykcyjnego. Przemawia za tym także konieczność zapewnienia gwarancji procesowych jednostce wnoszącej pismo.

Podkreślić należy, że pismo skierowane do organu, a wyrażające niezadowolenie jego autora, powinno zostać załatwione w formach określonych przepisami KPA. Niedopuszczalne jest zatem usiłowanie „załatwienia sprawy” w drodze kierowania do jednostki innego rodzaju pism, np. informujących o braku podstaw do załatwienia sprawy czy prowadzenia postępowania (zob. wyr. NSA z 20.9.2012 r., I OSK 1108/11, Legalis; wyrok NSA z 21.6.2007 r., II OSK 930/06, Legalis), jeżeli przepisy szczególne nie przewidują inaczej.

Zobacz także:


Więcej o postępowaniu skargowym i wnioskowym znajdziesz w module Postępowanie administracyjne i egzekucyjne >>

Zamówienia publiczne po implementacji dyrektyw 2016

Fragment tekstu z poradnika:

Znowelizowany ust. 4, w art. 91 ZamPublU, to bardzo ważna zmiana, która wprowadza wcześniej nieistniejące rozwiązanie. Umożliwia rozstrzygnięcie w sytuacji identycznego bilansu kryteriów. Dotychczas, jeżeli nie można było wybrać oferty najkorzystniejszej z uwagi na to, że dwie lub więcej ofert przedstawiało taki sam bilans ceny i innych kryteriów oceny ofert, zamawiający spośród tych ofert wybierał ofertę z niższą ceną. W obecnym stanie prawnym uwzględnia się także kryterium kosztu.

Jeżeli nie można wybrać najkorzystniejszej oferty z uwagi na to, że dwie lub więcej ofert przedstawia taki sam bilans ceny lub kosztu i innych kryteriów oceny ofert, zamawiający spośród tych ofert wybiera ofertę z najniższą ceną lub najniższym kosztem, a jeżeli zostały złożone oferty o takiej samej cenie lub koszcie, zamawiający wzywa wykonawców, którzy złożyli te oferty, do złożenia w terminie określonym przez zamawiającego ofert dodatkowych.

Podobna zmiana dotyczy art. 91 ust. 5 ZamPublU. Zgodnie z nową regulacją, gdy w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w którym jedynym kryterium oceny ofert jest cena lub koszt, nie można dokonać wyboru najkorzystniejszej oferty ze względu na to, że zostały złożone oferty o takiej samej cenie lub koszcie, zamawiający wzywa wykonawców, którzy złożyli te oferty, do złożenia w terminie określonym przez zamawiającego ofert dodatkowych. 

Dodany ust. 5a – w art. 91 ZamPublU, rozstrzyga kwestię ustalenia oferty najkorzystniejszej, w przypadku gdy zamawiający nie stosuje kryterium ceny. W takim przypadku, jeżeli w postępowaniu o udzielenie zamówienia, w którym jedynym kryterium oceny ofert jest koszt, rozumiany jako suma kosztu nabycia i innych kosztów cyklu życia, nie można dokonać wyboru najkorzystniejszej oferty ze względu na to, że zostały złożone oferty o takim samym koszcie, zamawiający wybiera ofertę:
1) z niższym kosztem nabycia albo
2) z niższymi innymi kosztami cyklu życia. 

Wcześniej jednak zamawiający musi zastrzec taki sposób postępowania w SIWZ. 

W żadnym z ww. przypadków wykonawcy, składając oferty dodatkowe, nie mogą zaoferować cen lub kosztów wyższych niż zaoferowane w złożonych ofertach. 

Przepisy w zakresie stosowania rachunku kosztów cyklu życia oraz określenia rodzajów kosztów w niej uwzględnionych mają charakter fakultatywny. Podejście kosztowe nie jest obowiązkowe. Jeżeli jednak zamawiający zdecyduje się na zastosowanie rachunku kosztów cyklu życia, wymaga to od niego uszczegółowienia zakresu żądanych od wykonawców informacji oraz wskazania metody szacowania wartości kosztów. 

Obowiązek pojawia się, gdy przedmiot zamówienia jest objęty wspólną metodologią szacowania rachunku kosztów cyklu życia. W takim przypadku zamawiający, udzielając zamówienia z wykorzystaniem kosztu życia przedmiotu zamówienia, jest zobowiązany do zastosowania w postępowaniu przetargowym określonej metodologii. Wprowadzenie kryteriów kosztowych spowodowało także konieczność uregulowania tej kwestii.

Zobacz także:


Więcej o procedurach w zamówieniach publicznych znajdziesz w module Zamówienia publiczne >>