Format dokumentu zawierającego wyniki inwentaryzacji przyrodniczej
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 652 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 17.3.2022 r. w sprawie formatu dokumentu zawierającego wyniki inwentaryzacji przyrodniczej oraz formatu raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko.
Raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko powinien zawierać informacje umożliwiające analizę wymaganych kryteriów oraz zawierać dane wymienione w art. 66 ustawy z 3.10.2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2373 ze zm.; dalej: ŚrodInfU).
Jak wynika z art. 66 ust. 8 ŚrodInfU, minister środowiska w porozumieniu z ministrem klimatu określa, w drodze rozporządzenia:
1) format dokumentu zawierającego wyniki inwentaryzacji przyrodniczej,
2) format raportu o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko
– kierując się potrzebą poszerzania dostępu do informacji o środowisku.
W związku z tym, z rozporządzenia wynika, że dokument zawierający wyniki inwentaryzacji przyrodniczej oraz raport o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko zapisuje się w części tych dokumentów:
- tekstowej – w formacie PDF z możliwością przeszukiwania tekstu oraz w formacie RTF, DOCX, DOC albo ODT;
- tabelarycznej – w formacie PDF z możliwością przeszukiwania tekstu oraz w formacie XML, XLSX, XLS albo ODS;
- graficznej i kartograficznej – w formacie PDF.
Dokument zawierający wyniki inwentaryzacji przyrodniczej w części kartograficznej tego dokumentu zapisuje się także w formatach wektorowych SHP lub GPKG wykorzystywanych w systemach informacji przestrzennej.
Przepisów rozporządzenia nie stosuje się do dokumentów zawierających wyniki inwentaryzacji przyrodniczej oraz raportów o oddziaływaniu przedsięwzięcia na środowisko składanych w ramach postępowań, o których mowa w art. 61 ust. 1 ŚrodInfU, wszczętych i niezakończonych przed 23.4.2022 r. (chodzi tu o przeprowadzenie oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko).
Nowe rozporządzenie w sprawie dotacji na podręczniki i materiały edukacyjne
Podstawę prawną do wydania nowego aktu prawnego stanowi art. 60 FinZadOśwU. Zgodnie z nim co roku powinno być wydawane rozporządzenie w zakresie przewidzianym w tym przepisie. Wydanie rozporządzenia wiąże się z koniecznością przyznania dotacji celowej na wyposażenie szkół podstawowych oraz szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej (zgodnie z harmonogramem udzielania tej dotacji):
1) w podręczniki i materiały edukacyjne – w przypadku klas III i VI;
2) w materiały ćwiczeniowe dla klas I-VIII.
Nowy akt prawny przewiduje, że o dotację celową w 2022 r. będą mogły wnioskować szkoły uprawnione do uzyskania w 2022 r. dotacji celowej na wszystkich uczniów klas III i VI szkół podstawowych. Szkoły będą mogły wnioskować również w przypadku pozostałych klas, które otrzymały dotację celową na wszystkich uczniów w 2020 r. albo 2021 r., w zakresie niezbędnym dla wyposażenia szkół w podręczniki i materiały edukacyjne między innymi ze względu na zwiększenie się liczby uczniów danych klas w stosunku do liczby uczniów w latach ubiegłych oraz w zakresie refundacji kosztów poniesionych na zakup podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych.
W porównaniu do poprzednio obowiązujących przepisów w załącznikach nr 1, 2, 4 i 5 do nowego rozporządzenia wprowadzono zmianę brzmienia poszczególnych pozycji i odnośników, tj. zmieniono:
1) w części I w wyszczególnieniu pozycję 2 w załącznikach nr 1, 2, 4 i 5;
2) odnośnik 4 w załącznikach nr 1 i 4 oraz odnośnik 5 w załącznikach nr 2 i 5;
3) odnośnik 5 w załącznikach nr 1 i 4 oraz odnośnik 6 w załącznikach nr 2 i 5.
W ocenie resortu edukacji wskazane zmiany dotyczące sposobu wypełniania poszczególnych pozycji w załącznikach mają zapobiec wnioskowaniu przez szkoły o komplety podręczników lub materiałów edukacyjnych, które już w odpowiedniej ilości znajdują się w szkole, zatem zmiana pozwoli uwzględnić fakt posiadania przez szkołę niewykorzystanych kompletów podręczników lub materiałów edukacyjnych. Zmiana ma służyć właściwemu gospodarowaniu środkami publicznymi. W pozostałym zakresie brzmienie rozporządzenia jest analogiczne, jak w przypadku aktu prawnego obowiązującego w 2021 r.
Terminy udzielania dotacji
Zgodnie z nowym rozporządzeniem wojewoda będzie udzielał dotacji celowej, o której mowa w art. 55 ust. 3 FinZadOśwU, w terminie do:
1) 3 czerwca – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od 15 kwietnia do 5 maja;
2) 8 sierpnia – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od 6 maja do 12 lipca;
3) 14 października – w przypadku złożenia wniosku o udzielenie dotacji celowej przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie od 13 lipca do 15 września.
Kwota dotacji
Nowe rozporządzenie przewiduje, że kwota dotacji celowej obliczanej i przyznawanej na wyposażenie szkół podstawowych i szkół artystycznych realizujących kształcenie ogólne w zakresie szkoły podstawowej w:
1) podręczniki do zajęć z zakresu edukacji: polonistycznej, matematycznej, przyrodniczej i społecznej, podręczniki do zajęć z zakresu danego języka obcego nowożytnego lub materiały edukacyjne – w przypadku klas I–III – wyniesie po weryfikacji 90 zł na jednego ucznia;
2) podręczniki lub materiały edukacyjne:
a) w przypadku klasy IV – wyniesie po weryfikacji 168 zł na jednego ucznia;
b) w przypadku klasy V i VI – wyniesie po weryfikacji 216 zł na jednego ucznia;
c) w przypadku klasy VII i VIII – wyniesie po weryfikacji 300 zł na jednego ucznia.
Kwota dotacji celowej na materiały ćwiczeniowe:
1) w przypadku klas I-III – wyniesie 50 zł na jednego ucznia;
2) w przypadku klas IV-VIII – wyniesie 25 zł na jednego ucznia.
Natomiast w przypadku podręczników, materiałów edukacyjnych i materiałów ćwiczeniowych dla uczniów posiadających orzeczenie o potrzebie kształcenia specjalnego kwoty dotacji będą powiększane poprzez pomnożenie ich o wskaźniki, których wysokość uzależniona jest od rodzaju niepełnosprawności danego ucznia – zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 20.3.2018 r. w sprawie wysokości wskaźników zwiększających kwoty dotacji celowej na wyposażenie szkół podstawowych w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe dla uczniów niepełnosprawnych (Dz.U. z 2018 r. poz. 611).
Kwota przewidziana na dotację celową w 2022 r. wyniesie 273 mln zł.
Struktura formularzy
W stosunku do poprzednio obowiązującego aktu prawnego nie doszło do zmiany w zakresie struktury formularzy, sposobu naliczania dotacji celowej na wyposażenie szkoły w podręczniki, materiały edukacyjne i materiały ćwiczeniowe oraz sposobu rozliczania dotacji, a także sposobu obliczania kosztów obsługi zadania, która stanowi 1% przekazanej kwoty dotacji celowej wynikającej z art. 55 ust. 9 FinZadOśwU.
Forma przygotowania załączników
Z danych przekazanych przez resort edukacji wynika, że w 2022 możliwe będzie przygotowanie załączników do nowego rozporządzenia za pomocą aplikacji dostępnej pod adresem: https://dotacjepodreczniki.mein.gov.pl/.
Załączniki zgodnie z rozporządzeniem mogą być przekazywane w postaci:
1) elektronicznej – opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym lub podpisem zaufanym, przesłane za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP;
2) papierowej (tradycyjnej – umieszczając stosowną pieczęć i własnoręczny podpis, przesłane pocztą tradycyjną) i elektronicznej opatrzonej kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem osobistym lub podpisem zaufanym, przesłane za pośrednictwem Elektronicznej Platformy Usług Administracji Publicznej (ePUAP).
Źródło: www.gov.pl
Nowe wzory dokumentów dotyczących polowania indywidualnego
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 717 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 31.3.2022 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz.
Zgodnie z art. 43 ust. 1 ustawy z 13.10.1995 r. – Prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1683 ze zm.), cudzoziemiec lub obywatel polski, który przebywa z zamiarem stałego pobytu za granicą, niebędący członkiem Polskiego Związku Łowieckiego (PZŁ) bądź niespełniający wymaganych warunków, może wykonywać polowanie po wykupieniu polowania u przedsiębiorcy podejmujący i wykonujący działalność gospodarczą polegającą na świadczeniu usług turystycznych obejmujących polowania wykonywane na terytorium RP oraz polowania za granicą albo na podstawie zgody ministra środowiska. Zgoda jest wydawana na wniosek PZŁ lub w przypadku polowań w obwodach zarządzanych na wniosek ich zarządców.
Minister właściwy do spraw środowiska, po zasięgnięciu opinii PZŁ, określa, w drodze rozporządzenia, szczegółowe warunki wykonywania polowania oraz znakowania, wzór upoważnienia do wykonywania polowania indywidualnego, wzór książki ewidencji pobytu na polowaniu indywidualnym, uwzględniając istniejące polskie zwyczaje łowieckie oraz kierując się troską o bezpieczeństwo osób i mienia. Na podstawie tej delegacji ustawowej wydano rozporządzenie Ministra Środowiska z 23.3.2005 r. w sprawie szczegółowych warunków wykonywania polowania i znakowania tusz (Dz.U. z 2005 r. poz. 548 ze zm.).
Omawiana nowelizacja wprowadza zmianę w tym rozporządzeniu, która polega na zmianie wzoru upoważnienia do wykonywania polowania indywidualnego: w pkt. 4 zmienionego wzoru zawarto upoważnienie do polowania (polowania) przy pomocy ptaków łowczych, podczas gdy w dotychczasowym brzmieniu chodziło o upoważnienie do odstrzału (polowania) z ptakiem łowczym. W objaśnieniach wskazano, że w sprawozdaniu z polowania indywidualnego w przypadku pozyskania zwierzyny albo inwazyjnego gatunku obcego (IGO stwarzającego zagrożenie dla UE lub IGO stwarzającego zagrożenie dla Polski) należy wypełnić niezwłocznie po zakończeniu polowania, a w przypadku zwierzyny grubej – przed podjęciem czynności transportowych.
Przypominam, że wykaz IGO stwarzających zagrożenie dla Unii określa rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2016/1141 z 13.7.2016 r. przyjmujące wykaz inwazyjnych gatunków obcych uznanych za stwarzające zagrożenie dla Unii zgodnie z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1143/2014 (Dz.Urz. UE L 189 z 14.7.2016, s. 4, ze zm.). Listę IGO stwarzających zagrożenie dla Polski określają przepisy wydane na podstawie art. 23 ust. 1 pkt 2 GatunkiObceU. Do czasu wejścia w życie tych przepisów, jednak nie dłużej niż do 18.12.2022 r., za IGO stwarzające zagrożenie dla Polski uznaje się gatunki wymienione w rozporządzeniu Ministra Środowiska z 9.9.2011 r. w sprawie listy roślin i zwierząt gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą zagrozić gatunkom rodzimym lub siedliskom przyrodniczym (Dz.U. z 2011 r. poz. 1260), które nie są wymienione w wykazie IGO stwarzających zagrożenie dla Unii.
Zmieniono też wzór książki ewidencji pobytu na polowaniu indywidualnym. Zmieniony wzór także nakazuje uwzględnić w ewidencji dane dotyczące IGO.
Rada gminy nie może przekazywać dotacji na remont elewacji frontowych budynków nieposiadających statusu zabytków
W podstawie prawnej swojej uchwały rada miejska przywołała art. 7 ust. 1 pkt 1 SamGminU, art. 81 ust. 1 OchrZabU oraz art. 221 ust. 4 FinPubU. Organ nadzoru weryfikując legalność ww. uchwały dotacyjnej zwrócił uwagę na kilka aspektów prawnych.
Po pierwsze wskazał, że zgodnie zaś z art. 216 ust. 2 FinPubU, wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. W tym kontekście wydatkowanie środków budżetowych jest niewątpliwie legalne, gdy realizacja ww. zadań następuje na nieruchomościach stanowiących własność gminy lub jeżeli istnieje ku temu wyraźna podstawa prawna. Jak jednak wskazał organ nadzoru, dokonywanie nakładów finansowych z budżetu gminy na nieruchomości, które takiego statusu nie posiadają, na podstawie przepisów wskazanych w uchwale, jest nieuprawnione. Oznacza to, że co do zasady, w przypadku braku odrębnych przepisów, nie ma podstaw prawnych, aby finansować z budżetu gminy zadania, których realizacja miałaby nastąpić na nieruchomościach niestanowiących własności danej gminy. Dalej podkreślono także, że inwestycje polegające na dofinansowaniu prac budowlanych przy odnowieniu elewacji frontowej budynków nie będących własnością gminy, nie stanowią zadań własny gminy w rozumieniu ww. przepisu SamGminU.
Po drugie, organ nadzoru zwrócił uwagę na fakt, że przywołanie w uchwale rady miejskiej art. 81 OchrZabU było bezprzedmiotowe, bowiem konstrukcja tej uchwały nie spełniała kryteriów materialno-prawnych przewidzianych dla aktów prawnych przyjmowanych w ramach tego upoważnienia ustawowego. Zwrócono uwagę, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może jednakże dofinansować prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków, ale na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale. Taką uchwałą nie jest jednak uchwała w sprawie dotacji na odnowienie elewacji frontowych budynków nie będących zabytkami.
Po trzecie, w kontekście podania w podstawie prawnej uchwały dotacyjnej art. 221 ust. 4 FinPubU, organ nadzoru wskazał, że na mocy tego przepisu organy samorządu terytorialnego otrzymały uprawnienia do określania w drodze uchwały trybu postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania, niż określone w ustawie o pożytku publicznym i o wolontariacie. W uchwale takiej organ stanowiący powinien wskazać rodzaje zadań należących do samorządu, a nie wymienione w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, które mogą być zlecane organizacjom niezaliczanym do sektora finansów publicznych i niedziałającym w celu osiągnięcia zysku, ale nadal na zadania własne, a takimi nie są remonty elewacji budynków nie będących własnością gminy
Podsumowując, rozstrzygniecie nadzorcze regionalnej izby obrachunkowej wydaje się być uzasadnione. Rada gminy nie ma podstaw prawnych, aby przyjmować uchwałę w sprawie dotacji na remont elewacji frontowych budynków nieposiadających statusu zabytków. Rada gminy nie może tego uzasadniać ani odwołaniem się do ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ani powołaniem się na przepisy art. 221 FinPubU. Po prostu nie jest to zadanie własne gminy, a jednocześnie brak w systemie prawa możliwości przekazywania przez jednostkę samorządu terytorialnego środków finansowych na podane wyżej cele.
Źródło: bip.rio.gdansk.gov.pl
Rozporządzenia dotyczące obrony cywilnej w odniesieniu do przepisów ustawy o obronie Ojczyzny
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 655 opublikowano ustawę z 11.3.2022 r. o obronie Ojczyzny (dalej: ObrOjczyznyU), która uchyla 14 ustaw dotyczących obronności. Wśród uchylonych ustaw, jak wynika z art. 823 pkt 2 ObrOjczyznyU, jest ustawa z 21.11.1967 r. o powszechnym obowiązku obrony Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 372 ze zm.; dalej: ObrRPU).
W art. 822 ObrOjczyznyU wskazano przepisy ObrRPU, na podstawie których wydano przepisy wykonawcze i określono, do kiedy obowiązują. Nie wymieniono jednak przepisów ObrRPU, na podstawie których wydano przepisy wykonawcze dotyczące obrony cywilnej. Chodzi tu o rozporządzenia:
- Rady Ministrów z 25.6.2002 r. w sprawie szczegółowego zakresu działania Szefa Obrony Cywilnej Kraju, szefów obrony cywilnej województw, powiatów i gmin (Dz.U. z 2002 r. poz. 850);
- Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z 26.9.2002 r. w sprawie odbywania służby w obronie cywilnej (Dz.U. z 2002 r. poz. 1391);
- Rady Ministrów z 29.3.2005 r. w sprawie zasad zwalniania przez pracodawców z obowiązku świadczenia pracy osób powołanych do służby w obronie cywilnej w związku ze zwalczaniem klęsk żywiołowych, katastrof i zagrożeń środowiska (Dz.U. z 2005 r. poz. 518);
- Rady Ministrów z 29.3.2005 r. w sprawie stanowisk uznawanych za równorzędne z odbywaniem służby w obronie cywilnej (Dz.U. z 2005 r. poz. 519);
- Rady Ministrów z 4.4.2005 r. w sprawie umundurowania osób odbywających służbę w obronie cywilnej (Dz.U. z 2005 r. poz. 722);
- Ministra Obrony Narodowej z 27.4.2006 r. w sprawie określenia kategorii żołnierzy rezerwy, których przeznaczenie do służby w obronie cywilnej wymaga zgody wojskowego komendanta uzupełnień (Dz.U. z 2006 r. poz. 576).
Z art. 822 ust. 1 i 2 ObrOjczyznyU wynika, że dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie wymienionych przepisów ObrRPU, zachowują moc do dnia wejścia w życie przepisów wykonawczych wydanych odpowiednio na podstawie odpowiednich, wymienionych przepisów ObrOjczyznyU, nie dłużej jednak niż przez 18 miesięcy od dnia wejścia w życie ObrOjczyznyU, oraz mogą być zmieniane na podstawie przepisów dotychczasowych. Natomiast dotychczasowe przepisy wykonawcze wydane na podstawie art. 176 ust. 6 i art. 177 ust. 3 ObrRPU zachowują moc do 31.12.2022 r. oraz mogą być zmieniane na podstawie przepisów dotychczasowych. Nie dość, że wśród przepisów ObrRPU wymienionych w art. 822 ust. 1 i 2 ObrOjczyznyU nie ma tych, na podstawie których wydano wymienione wyżej rozporządzenia dotyczące obrony cywilnej, to jeszcze rozporządzeń tych także wprost nie uchylono.
Podsumowując, przepisy przejściowe ObrOjczyznyU nie uchylają tych rozporządzeń, ale też nie wskazują daty, do której mają obowiązywać. Oznacza to, że po wejściu w życie ObrOjczyznyU rozporządzenia te nadal będą obowiązywać pomimo uchylenia ObrRPU.
Stopa bezrobocia rejestrowanego w lutym
Pod koniec lutego 2022 r. w urzędach pracy zarejestrowanych było ok. 921 tys. osób bezrobotnych, o prawie 178 tys. mniej niż w lutym 2021 roku. W porównaniu ze styczniem 2022 r. liczba bezrobotnych w Polsce spadła o 5,4 tys. osób.
W lutym zatrudnienie znalazło ponad 54 tys. osób bezrobotnych, a do urzędów pracy wpłynęło prawie 118 tys. ofert pracy. Stopa bezrobocia w żadnym województwie nie osiągnęła dwucyfrowego poziomu, a w rejestrach urzędów pracy figuruje sporo mniej osób niż w analogicznym okresie ubiegłego roku.
Stopa bezrobocia rejestrowanego w województwach
W lutym stopa bezrobocia rejestrowanego w Polsce wyniosła 5,5 % i – względem poprzedniego miesiąca – nie zmieniła się. Najniższe bezrobocie odnotowano w województwie wielkopolskim (3,2 %) a najwyższe w województwie warmińsko-mazurskim (9 %)
Polska w UE
Według danych Eurostatu opublikowanych na początku marca 2022 r. pod koniec lutego 2022 r. stopa bezrobocia w naszym kraju wyniosła 2,8 % i była na niższym poziomie, niż wynosi średnia unijna (6,2 %) oraz średnia dla krajów strefy euro (6,8 %).
Źródło:
gov.pl
Obligatoryjne elementy uchwały w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu
Przepisy ustawy o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego wymagają aby zasady wynajmowania lokali zawierały elementy obligatoryjne, w tym:
– określenie wysokości dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającej stosowanie obniżek czynszu,
– warunki dokonywania zamiany lokali pomiędzy najemcami lokali należących do zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach.
W kontekście podanego problematyki przytoczyć warto w pierwszej kolejności art. 21 ust. 1 pkt 2 OchrLokU, z którego m.in. wynika, że rada gminy uchwala zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Z kolei, w ust. 3 ustawodawca doprecyzował, że zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności:
1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub podnajem lokalu na czas nieoznaczony i najem socjalny lokalu oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą stosowanie obniżek czynszu;
2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy;
3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i umowy najmu socjalnego lokalu;
4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach;
5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i najem socjalny lokali oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;
6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;
6a) warunki, jakie musi spełniać lokal wskazywany dla osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem rzeczywistych potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności;
6b) zasady przeznaczania lokali na realizację zadań, o których mowa w art. 4 ust. 2b.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Podkarpackiego z 25.3.2022 r. (PN-II.4131.2.77.2022; https://edziennik.rzeszow.uw.gov.pl). W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru wskazał w szczególności, że: (…) zawarte w przytoczonym wyżej przepisie ustawy sformułowanie „powinny określać w szczególności” oznacza, że uchwała rady gminy powinna regulować wszystkie wskazane w art.21 ust.3 zagadnienia, a ponadto rada może zamieścić w uchwale jeszcze inne, dodatkowe regulacje związane z najmem. Pominięcie przez radę któregoś z obligatoryjnych elementów uchwały skutkuje natomiast brakiem pełnej realizacji upoważnienia ustawowego i ma istotny wpływ na ocenę zgodności z prawem podjętego aktu. Rada gminy obowiązana jest bowiem przestrzegać zakresu upoważnienia, udzielonego jej przez ustawę. Niewyczerpanie zakresu przedmiotowego przekazanego przez ustawodawcę do uregulowania w drodze uchwały, skutkuje istotnym naruszeniem prawa.
Jednocześnie zaznaczono, że rada miejska nie wypełniła delegacji ustawowej, bowiem nie określiła m.in..:
– wysokości dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającej stosowanie obniżek czynszu,
– warunków dokonywania zamiany lokali pomiędzy najemcami lokali należących do zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach.
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może zaniechać regulowania w uchwale w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego – podstawowych elementów, które narzuca ustawodawca.
Posiadanie Karty Dużej Rodziny a zwolnienie z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi
W kontekście omawianej problematyki przytoczyć warto w pierwszej kolejności art. 6k ust. 4 CzystGmU, z którego wynika, że rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w części dotyczącej gospodarstw domowych, w których dochód nie przekracza kwoty uprawniającej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, o której mowa w art. 8 ust. 1 lub 2 PomSpołU, lub rodziny wielodzietne, o których mowa w KartaDRU.
Wskazany przepis nawiązuje więc do rodzin wielodzietnych w rozumieniu w rozumieniu KartaDRU, gdzie w art. 4 ust. 1 postanowiono, że przez rodzinę wielodzietną, rozumie się rodzinę, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci bez względu na ich wiek.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Kolegium RIO w Poznaniu z 23.3.2022 r. (10/449/2022; https://bip.poznan.rio.gov.pl). W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru badał legalność zapisów uchwały rady gminy o treści:
„§ 1. Zwalnia się w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują rodziny wielodzietne, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2021r., poz. 1744).
§ 2. Zwolnienie, o którym mowa w §1 ustala się w wysokości 2 zł miesięcznie od każdego mieszkańca posiadającego Kartę Dużej Rodziny”.
W analizie prawnej organ nadzoru stwierdził m.in., że z tak sformułowanego postanowienia § 2 uchwały wynika, że rada gminy przyjęła rozwiązanie polegające na tym, że zwolnienie będzie przysługiwało osobom posiadającym Kartę Dużej Rodziny. Tymczasem z upoważnienia dla rady gminy zawartego w art. 6k ust. 4 CzystGmU wynika, że zwolnienie obejmuje rodziny wielodzietne spełniające kryteria wynikające z KartaDRU, a nie rodziny, których członkowie posiadają Kartę Dużej Rodziny. Zatem dla skorzystania ze zwolnienia wprowadzonego przez radę gminy istotne jest jedynie spełnienie przez rodzinę ustawowych warunków rodziny wielodzietnej określonych w KartaDRU.
Należy również zauważyć, że posiadanie Karty Dużej Rodziny jest prawem, a nie obowiązkiem osób tworzących rodzinę i spełniających ustawowe kryteria rodziny wielodzietnej. Finalnie podano, że zasadne jest stwierdzenie nieważności wyrażenia zawartego w § 2 w brzmieniu: „posiadającego Kartę Dużej Rodziny”, bowiem wprowadza ono dodatkowy pozaustawowy warunek skorzystania ze zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami
komunalnymi, o którym mowa w art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może wprowadzać dodatkowych wymogów dla rodzin wielodzietnych dla uzyskania zwolnienia częściowego z opłaty za gospodarowanie odpadami.
Rada gminy nie może różnicować wysokości ekwiwalentu dla strażaków OSP
Rada gminy podejmując wspomnianą uchwałę podała m.in. art. 15 OSPU. W podanym artykule m.in. postanowiono, że strażak ratownik OSP, który uczestniczył w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu, otrzymuje, niezależnie od otrzymywanego wynagrodzenia, ekwiwalent pieniężny. Ponadto, wysokość ekwiwalentu pieniężnego ustala, nie rzadziej niż raz na 2 lata, właściwa rada gminy w drodze uchwały. Wysokość ekwiwalentu pieniężnego nie może przekraczać 1/175 przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego brutto, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 20 pkt 2 EmRentyFUSU przed dniem ustalenia ekwiwalentu pieniężnego, naliczanego za każdą rozpoczętą godzinę od zgłoszenia wyjazdu z jednostki ochotniczej straży pożarnej. Ekwiwalent pieniężny jest wypłacany z budżetu właściwej gminy.
W ramach ww. rozstrzygnięcia nadzorczego podano m.in., że: W § 1 pkt 1 i 2 przedmiotowej uchwały ustalono wysokość ekwiwalentu pieniężnego dla strażaków ratowników OSP z terenu gminy (…), którzy uczestniczyli w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej: za każdą rozpoczętą godzinę uczestnictwa w działaniu ratowniczym lub akcji ratowniczej związanych z likwidacją bezpośredniego zagrożenia życia, zdrowia lub mienia – 18,00 zł (pkt 1); za każdą rozpoczętą godzinę uczestnictwa w działaniu ratowniczym lub akcji ratowniczej nie związanych z likwidacją bezpośredniego zagrożenia życia, zdrowia lub mienia – 10,00 zł (pkt 2)”.
W analizie prawnej zwrócono uwagę na kilka kwestii. Po pierwsze podano, że różnicowanie wysokości ekwiwalentu w zależności od rodzaju działań ratowniczych lub akcji ratowniczych nie znajduje uzasadnienia prawnego, a tym samym postanowienia uchwały wykraczają poza upoważnienie ustawowe wynikające z art. 15 ust. 2 OSPU. Po drugie wskazano, że rada gminy ma upoważnienie do ustalenia w drodze uchwały wyłącznie wysokości ekwiwalentu pieniężnego za udział strażaka ratownika OSP, który uczestniczył w działaniu ratowniczym, akcji ratowniczej, szkoleniu lub ćwiczeniu. Ustawodawca nie przewidział natomiast różnicowania wysokości ekwiwalentu ze względu na rodzaj działań ratowniczych lub akcji ratowniczych. W tym kontekście zróżnicowanie wysokości ekwiwalentu ze względu na rodzaj działań lub akcji ratowniczych i ustalenie kwoty w wysokości 18,00 zł za każdą rozpoczętą godzinę uczestnictwa w działaniu ratowniczym lub akcji ratowniczej oraz kwoty w wysokości 10,00 zł, było wadliwym rozwiązaniem legislacyjnym.
Podsumowując, podane rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może różnicować wysokości ekwiwalentu pieniężnego dla strażaka ratownika OSP – w zależności od uczestnictwa w działaniu ratowniczym związanym z bezpośrednią likwidacją zagrożenia, jak i nie spełniającym takiego warunku.
Fiasko programu Mieszkanie Plus
Głównymi celami Programu są:
- Zwiększenie dostępności mieszkań dla osób o dochodach uniemożliwiających nabycie lub wynajęcie mieszkania na zasadach komercyjnych;
- Zwiększenie możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkaniowych osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na niskie dochody lub szczególnie trudną sytuację życiową;
- Poprawę warunków mieszkaniowych społeczeństwa, stanu technicznego zasobów mieszkaniowych oraz zwiększenie efektywności energetycznej.
W konkluzji kontroli NIK wysunęła tezę, że działania podejmowane przez Rząd okazały się nieefektywne. Jako podstawę zestawiono wartości zaplanowanych z faktycznie zrealizowanymi mieszkaniami – z deklarowanych 100 000 mieszkań mających powstać do końca 2019 r. wg stanu na dzień 31.10.2021 r. oddano do użytkowania 15 300 mieszkań (15% planu), a kolejnych 20 500 mieszkań znajdowało się w budowie (20% planu).
Jeszcze gorszą efektywność osiągnięto w liczbie oddanych do użytkowania miejsc w noclegowniach, schroniskach dla bezdomnych, ogrzewalniach i pomieszczeniach tymczasowych – zrealizowano bowiem jedynie 297 takich miejsc, a w trakcie realizacji jest kolejnych 276.
Od początku funkcjonowania programu społecznego budownictwa czynszowego, tj. od 2015 r. do końca I kwartału 2021 r., wybudowano 735 lokali na wynajem o umiarkowanym czynszu wobec prognozowanych 72 500 do końca 2025 r. (1% planu), a przy udziale kredytu preferencyjnego wybudowano 4566 mieszkań wobec 30 000 zakładanych do końca 2025 r. (15% planu).
Przyjęte rozwiązania prawne okazały się, zdaniem NIK, niewydolne oraz niespójne. Nie zlikwidowały podstawowych barier inwestycyjnych, a przede wszystkim – dostępności dogodnych i relatywnie tanich gruntów pod inwestycje mieszkaniowe. Rozwiązania dotyczące powstania i funkcjonowania Krajowego Zasobu Nieruchomości wymagają natychmiastowych działań naprawczych, opracowania strategii działania i egzekwowania założonych celów. Od początku funkcjonowania KZN do czasu zakończenia kontroli (30.6.2021 r.) do Zasobu przejęto bowiem jedynie 150 nieruchomości (o łącznej powierzchni 949 ha), co stanowi 55% planu.