Głównymi celami Programu są:
- Zwiększenie dostępności mieszkań dla osób o dochodach uniemożliwiających nabycie lub wynajęcie mieszkania na zasadach komercyjnych;
- Zwiększenie możliwości zaspokojenia podstawowych potrzeb mieszkaniowych osób zagrożonych wykluczeniem społecznym ze względu na niskie dochody lub szczególnie trudną sytuację życiową;
- Poprawę warunków mieszkaniowych społeczeństwa, stanu technicznego zasobów mieszkaniowych oraz zwiększenie efektywności energetycznej.
W konkluzji kontroli NIK wysunęła tezę, że działania podejmowane przez Rząd okazały się nieefektywne. Jako podstawę zestawiono wartości zaplanowanych z faktycznie zrealizowanymi mieszkaniami – z deklarowanych 100 000 mieszkań mających powstać do końca 2019 r. wg stanu na dzień 31.10.2021 r. oddano do użytkowania 15 300 mieszkań (15% planu), a kolejnych 20 500 mieszkań znajdowało się w budowie (20% planu).
Jeszcze gorszą efektywność osiągnięto w liczbie oddanych do użytkowania miejsc w noclegowniach, schroniskach dla bezdomnych, ogrzewalniach i pomieszczeniach tymczasowych – zrealizowano bowiem jedynie 297 takich miejsc, a w trakcie realizacji jest kolejnych 276.
Od początku funkcjonowania programu społecznego budownictwa czynszowego, tj. od 2015 r. do końca I kwartału 2021 r., wybudowano 735 lokali na wynajem o umiarkowanym czynszu wobec prognozowanych 72 500 do końca 2025 r. (1% planu), a przy udziale kredytu preferencyjnego wybudowano 4566 mieszkań wobec 30 000 zakładanych do końca 2025 r. (15% planu).
Przyjęte rozwiązania prawne okazały się, zdaniem NIK, niewydolne oraz niespójne. Nie zlikwidowały podstawowych barier inwestycyjnych, a przede wszystkim – dostępności dogodnych i relatywnie tanich gruntów pod inwestycje mieszkaniowe. Rozwiązania dotyczące powstania i funkcjonowania Krajowego Zasobu Nieruchomości wymagają natychmiastowych działań naprawczych, opracowania strategii działania i egzekwowania założonych celów. Od początku funkcjonowania KZN do czasu zakończenia kontroli (30.6.2021 r.) do Zasobu przejęto bowiem jedynie 150 nieruchomości (o łącznej powierzchni 949 ha), co stanowi 55% planu.
