W podstawie prawnej swojej uchwały rada miejska przywołała art. 7 ust. 1 pkt 1 SamGminU, art. 81 ust. 1 OchrZabU oraz art. 221 ust. 4 FinPubU. Organ nadzoru weryfikując legalność ww. uchwały dotacyjnej zwrócił uwagę na kilka aspektów prawnych.

Po pierwsze wskazał, że zgodnie zaś z art. 216 ust. 2 FinPubU, wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. W tym kontekście wydatkowanie środków budżetowych jest niewątpliwie legalne, gdy realizacja ww. zadań następuje na nieruchomościach stanowiących własność gminy lub jeżeli istnieje ku temu wyraźna podstawa prawna. Jak jednak wskazał organ nadzoru, dokonywanie nakładów finansowych z budżetu gminy na nieruchomości, które takiego statusu nie posiadają, na podstawie przepisów wskazanych w uchwale, jest nieuprawnione. Oznacza to, że co do zasady, w przypadku braku odrębnych przepisów, nie ma podstaw prawnych, aby finansować z budżetu gminy zadania, których realizacja miałaby nastąpić na nieruchomościach niestanowiących własności danej gminy. Dalej podkreślono także, że inwestycje polegające na dofinansowaniu prac budowlanych przy odnowieniu elewacji frontowej budynków nie będących własnością gminy, nie stanowią zadań własny gminy w rozumieniu ww. przepisu SamGminU.

Po drugie, organ nadzoru zwrócił uwagę na fakt, że przywołanie w uchwale rady miejskiej art. 81 OchrZabU było bezprzedmiotowe, bowiem konstrukcja tej uchwały nie spełniała kryteriów materialno-prawnych przewidzianych dla aktów prawnych przyjmowanych w ramach tego upoważnienia ustawowego. Zwrócono uwagę, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może jednakże dofinansować prace konserwatorskie, restauratorskie lub roboty budowlane przy zabytku wpisanym do rejestru lub znajdującym się w gminnej ewidencji zabytków, ale na zasadach określonych w podjętej przez ten organ uchwale. Taką uchwałą nie jest jednak uchwała w sprawie dotacji na odnowienie elewacji frontowych budynków nie będących zabytkami.

Po trzecie, w kontekście podania w podstawie prawnej uchwały dotacyjnej art. 221 ust. 4 FinPubU, organ nadzoru wskazał, że na mocy tego przepisu organy samorządu terytorialnego otrzymały uprawnienia do określania w drodze uchwały trybu postępowania o udzielenie dotacji na inne zadania, niż określone w ustawie o pożytku publicznym i o wolontariacie. W uchwale takiej organ stanowiący powinien wskazać rodzaje zadań należących do samorządu, a nie wymienione w ustawie o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, które mogą być zlecane organizacjom niezaliczanym do sektora finansów publicznych i niedziałającym w celu osiągnięcia zysku, ale nadal na zadania własne, a takimi nie są remonty elewacji budynków nie będących własnością gminy

Podsumowując, rozstrzygniecie nadzorcze regionalnej izby obrachunkowej wydaje się być uzasadnione. Rada gminy nie ma podstaw prawnych, aby przyjmować uchwałę w sprawie dotacji na remont elewacji frontowych budynków nieposiadających statusu zabytków. Rada gminy nie może tego uzasadniać ani odwołaniem się do ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, ani powołaniem się na przepisy art. 221 FinPubU. Po prostu nie jest to zadanie własne gminy, a jednocześnie brak w systemie prawa możliwości przekazywania przez jednostkę samorządu terytorialnego środków finansowych na podane wyżej cele.

Źródło: bip.rio.gdansk.gov.pl