Praktyczny komentarz do przepisów do ustaw samorządowych

Ustawy samorządowe. Komentarz

Praktyczny komentarz do przepisów do ustawy o samorządzie gminnym z odniesieniami do ustawy o
samorządzie powiatowym i samorządzie województwa oraz przepisów ustawy o ustroju m.st. Warszawy
i wybranych przepisów ustawy o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony
uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych.
Komentarz ten stanowi pierwsze na rynku opracowanie, które zawiera szczegółową analizę wszystkich
zmian do ustaw samorządowych wchodzących w życie w 2018 r., ze szczególnym uwzględnieniem tych,
które wprowadzono ustawą z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału
obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych
(Dz.U. z 2018 r. poz. 130).
Komentarz uwzględnia najnowsze zmiany, które weszły w życie w lipcu 2018 r. Są to zmiany wynikające
z ustawy z 15.6.2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw
(Dz.U. z 2018 r. poz. 1349), oraz zmiany wynikające z ustawy z 5.7.2018 r. o szczególnych rozwiązaniach
dotyczących gminy Ostrowice w województwie zachodniopomorskim (Dz.U. z 2018 r. poz. 1432).

Fragment tekstu z komentarza

Ustawa o samorządzie gminnym. Komentarz 2018

Art. 10a [Wspólna obsługa, jednostki obsługiwane]

KOMENTOWANY PRZEPIS

Gmina może zapewnić wspólną obsługę, w szczególności administracyjną, finansową i organizacyjną:

1) jednostkom organizacyjnym gminy zaliczanym do sektora finansów publicznych,

2) gminnym instytucjom kultury,

3) innym zaliczanym do sektora finansów publicznych gminnym osobom prawnym utworzonym na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego

– zwanym dalej „jednostkami obsługiwanymi”.

Spis treści

Uwagi ogólne

Zakres przedmiotowy

Jednostki obsługiwane

Regulacje innych ustaw samorządowych

1. Uwagi ogólne

Komentowany przepis jest reakcją na realną potrzebę zwiększenia samodzielności i elastyczności działania jednostek samorządu terytorialnego. Tzw. „outsourcing usług” zapewnia możliwość zorganizowania wspólnej obsługi administracyjnej, finansowej, organizacyjnej i innej.

2. Zakres przedmiotowy

Katalog celów, dla jakich może być powołana wspólna obsługa, jest katalogiem otwartym, o czym świadczy wyrażenie „w szczególności”. Oznacza to, że zakres wspólnej obsługi może być przez jednostki formułowany w sposób swobodny. Wspólna obsługa może być więc kształtowana poprzez jej dostosowanie np. do nowych zjawisk w funkcjonowaniu administracji samorządowej czy też pojawiających się nowych rozwiązań technicznych. Wśród zadań o charakterze administracyjnym znajdą się te, które wiążą się z obsługą czy zarządzaniem. Będą to zatem zadania polegające np. na wspólnej obsłudze archiwizacji dokumentów jednostek obsługiwanych czy ochrony mienia, jak również zarządzaniu majątkiem ruchomym bądź nieruchomościami. W zakresie wspólnej obsługi administracyjnej mieścić się też będzie pomoc prawna. Jeśli chodzi o zadania o charakterze finansowym, to warto wskazać, że powinny być one szczegółowo określone przy uwzględnieniu regulacji zawartej w art. 10c ust. 2 SamGminU. Zadania organizacyjne mogą niejednokrotnie w swoim zakresie odpowiadać zadaniom administracyjnym, brak sztywnego podziału w tym obszarze umożliwia przyjęcie niejako podwójnego charakteru niektórych czynności, z jakimi może się wiązać wspólna obsługa. Przekazywane do wspólnej obsługi zadania organizacyjne mogą zatem polegać np. na udzielaniu zamówień publicznych, obsłudze informatycznej czy zarządzaniu kadrami.

3. Jednostki obsługiwane

Katalog jednostek obsługiwanych jest katalogiem zamkniętym, opartym na podziale wynikającym z art. 9 FinPubU. Jednostkami obsługiwanymi będą więc wyłącznie:

1) jednostki organizacyjne gminy zaliczane do sektora finansów publicznych, a zatem będą to jednostki powołane w celu wykonywania zadań gminy, niemające osobowości prawnej (a zatem samorządowe jednostki budżetowe takie jak: ośrodki pomocy społecznej, szkoły czy zakłady budżetowe);

2) gminne instytucje kultury, czyli podmioty mające osobowość prawną, dla których gmina jest organem stanowiącym, powołane na mocy DziałKultU. Brak ich podporządkowania gminie sprawia, że stanowią odrębną kategorię w ramach przedstawionego katalogu;

3) inne zaliczane do sektora finansów publicznych gminne osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego. Będą to więc te samorządowe osoby prawne, które oprócz wykonywania zadań gminy, prowadzą szerszą działalność. Przykładem takich podmiotów są samodzielne publiczne zakłady opieki zdrowotnej.

4. Regulacje innych ustaw samorządowych

W odniesieniu do pozostałych jednostek samorządowych tożsame regulacje znajdziemy w SamPowiatU (art. 6a) oraz w SamWojU (art. 8c). W konsekwencji, w tym zakresie aktualne pozostają uwagi przedstawione powyżej.

Powiązania z innymi przepisami:

art. 53 ust. 5 FinPubU,

art. 9 DziałKultU.

Zobacz także:

Więcej o ustawach samorządowych w module Ustrój i organizacja >>

Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz 9. wydanie

Prezentowana publikacja została zaktualizowana i uzupełniona o nowe orzecznictwo oraz o wszystkie zmiany uchwalone od ukazania się poprzedniego wydania wprowadzone m.in. przez:

ustawę z 22.6.2017 r. o zmianie ustawy o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2017 r. poz. 1442);
ustawę z 20.7.2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy − Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2017 r. poz. 1596) dotyczące dostosowania przepisów prawa do wyroków Trybunału Konstytucyjnego poprzez uregulowanie warunków nabywania dawnych tzw. mieszkań zakładowych, ograniczenie podmiotów posiadających status członków do osób, którym przysługują prawa do lokali, określenie zasad rozliczeń z tytułu zwrotu wkładu mieszkaniowego, eliminacji barier w budowaniu nowych mieszkań w ramach spółdzielczych praw lokatorskich realizując założenia Narodowego Programu Mieszkaniowego.

W komentarzu omówiono m.in. zagadnienia dotyczące: praw członków spółdzielni mieszkaniowej, spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego, spółdzielczego własnościowego prawa do lokalu, prawa odrębnej własności lokalu, organów spółdzielni, lustracji, podziału spółdzielni, przepisów karnych.

Niniejszy komentarz stanowi cenną pomoc zarówno dla osób, które w swojej działalności zawodowej zajmują się stosowaniem i wykładnią omawianych przepisów (zwłaszcza członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni mieszkaniowych, związków rewizyjnych, sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, pracowników naukowych), jak i wszystkich osób zainteresowanych prezentowaną tematyką.

Fragment tekstu z komentarza:

Art. 10 [Umowa o budowę lokalu]

Treść i forma umowy o budowę lokalu. Artykuł 10 ust. 1 określa treść i formę umowy o budowę lokalu. Umowa taka nadal, mimo niezrozumiałej zmiany dokonanej przez ZmSpMieszkU17 (zob. też kom. do art. 9 Nb 1), może być zawarta przez spółdzielnię mieszkaniową z członkiem tej spółdzielni lub z małżonkami (jest to konsekwencją zasady jednopodmiotowości spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu – art. 9 ust. 5).

Umowa zobowiązująca. Umowa taka, jeżeli jest zawarta w formie pisemnej pod rygorem nieważności, zobowiązuje strony do zawarcia umowy o ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu (zob. art. 9 ust. 1).

Ekspektatywa prawa lokatorskiego. Z chwilą zawarcia omawianej umowy powstaje ekspektatywa spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu, która – w odróżnieniu od ekspektatywy prawa odrębnej własności lokalu (zob. art. 19) – jest oczywiście niezbywalna, nie podlega dziedziczeniu ani egzekucji.

Wkład mieszkaniowy. Podstawowym obowiązkiem majątkowym członka spółdzielni (według art. 10 ust. 2 w brzmieniu nadanym przez ZmSpMieszkU17 – „osoby ubiegającej się o”; zob. też kom. do art. 9 Nb 1) jest wniesienie wkładu mieszkaniowego w wysokości odpowiadającej różnicy między kosztem budowy przypadającym na jego lokal a uzyskaną przez spółdzielnię pomocą ze środków publicznych lub z innych środków. Jeżeli część wkładu mieszkaniowego została sfinansowana z zaciągniętego przez spółdzielnię kredytu na sfinansowanie kosztów budowy danego lokalu, członek jest obowiązany uczestniczyć w spłacie tego kredytu wraz z odsetkami w części przypadającej na jego lokal.

Środki publiczne. Definicję środków publicznych zawiera art. 5 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 2077 ze zm.).

Krajowy Fundusz Mieszkaniowy. Zawarcie umowy o budowę lokalu, a następnie umowy o spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu, może mieć praktyczne znaczenie w zasadzie wyłącznie przy wykorzystaniu kredytów z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, obecnie udzielanych przez Bank Gospodarstwa Krajowego (zob. przepisy ustawy z 26.10.1995 r. o niektórych formach popierania budownictwa mieszkaniowego, t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1020). Zob. też art. 9¹ SpMieszkU i E. Bończak-Kucharczyk, Spółdzielnie mieszkaniowe, 2018, s. 362. Według wyr. SN z 6.3.2014 r. (V CSK 194/13, Legalis), do ustalenia kwoty wkładu mieszkaniowego, którą jest obowiązany uiścić członek spółdzielni nabywający spółdzielcze lokatorskie prawo do lokalu mieszkalnego wybudowanego z udziałem środków z Krajowego Funduszu Mieszkaniowego, do którego wygasło prawo innego członka, ma zastosowanie w drodze analogii art. 10 ust. 2 SpMieszkU.

Przetarg na prawo odrębnej własności lokalu. Zmiana przepisów art. 10 SpMieszkU dokonana przez ZmSpMieszkU07 polegała na pominięciu w ust. 1 pkt 1 obowiązku uczestniczenia przez członka w innych zobowiązaniach spółdzielni związanych z budową, co korespondowało z analogicznymi zmianami w art. 4 SpMieszkU (zob. kom. do art. 4 Nb 8), na uchyleniu ust. 4 i 5 oraz na nadaniu nowego brzmienia ust. 3. Wiąże się ona z przyjęciem jako zasady, że w wypadku wygaśnięcia spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu nie można już będzie ustanowić takiego prawa na rzecz innej osoby, ale spółdzielnia ogłosi przetarg na ustanowienie prawa odrębnej własności lokalu (art. 11 ust. 2 SpMieszkU w brzmieniu nadanym przez ZmSpMieszkU07). Od zasady tej istniały jednak wyjątki, wynikające zwłaszcza z art. 15, a obecnie również z art. 16¹ SpMieszkU (zob. art. 11 ust. 2a, 2⁵ i 2⁹; zob. też kom. do art. 11 Nb 6).

Rozliczenie kosztów budowy lokalu. Zgodnie z art. 10 ust. 3 w brzmieniu nadanym przez ZmSpMieszkU07 rozliczenie kosztów budowy następuje w terminie 6 miesięcy od dnia oddania budynku do użytkowania. Termin 6 miesięcy ma charakter instrukcyjny, a jego niezachowanie przez spółdzielnię nie spowoduje dla niej żadnych ujemnych konsekwencji, zwłaszcza że przepis jest w istocie niewykonalny. Właściwie w rozważanym zakresie PrBud nie określa bowiem, kiedy następuje „oddanie budynku do użytkowania”, posługuje się natomiast takimi określeniami, jak przystąpienie do użytkowania obiektu budowlanego oraz uzyskanie pozwolenia na użytkowanie takiego obiektu. W wyr. z 8.11.2012 r. (I CSK 199/12, OSP 2013, Nr 10, poz. 97) SN podkreślił, że przepisy art. 10 ust. 3 i art. 18 ust. 4 SpMieszkU stanowią leges imperfectae, nie zawierają bowiem sankcji cywilnej, zawierają natomiast sankcję karną wobec członka zarządu spółdzielni mieszkaniowej, pełnomocnika albo likwidatora (art. 27³ pkt 2 SpMieszkU). Mimo to z pewnością wzmacniają one tezę, że postanowienie wiążącej spółdzielnię i jej członka umowy, zgodnie z którym spółdzielnia przed ostatecznym rozliczeniem kosztów budowy może żądać uzupełnienia przez członka wstępnie ustalonej i wniesionej przez niego wartości wkładu, jest bezwzględnie nieważne (art. 58 § 1 w zw. z § 3 KC).

Umowa o budowę lokalu a umowa deweloperska. O stosunku przepisów SpMieszkU regulujących umowę o budowę lokalu do przepisów ustawy z 16.9.2011 r. o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1468) zob. kom. do art. 1 Nb 6.

Zobacz także:

Więcej o spółdzielniach mieszkaniowych znajdziesz w module Gospodarka nieruchomościami >>

Praktycznie o budownictwie mieszkaniowym w trybie specprzepisów

Celem publikacji jest przede wszystkim ujęcie problematyki przygotowania i realizacji inwestycji mieszkaniowych oraz inwestycji towarzyszących z perspektywy praktycznej. Czytelnik uzyskuje kompleksową wiedzę, jak powinno zostać prawidłowo i skutecznie przeprowadzone postępowanie mające na celu:

podjęcie uchwały w sprawie lokalizacji inwestycji mieszkaniowych oraz towarzyszących,
wydanie decyzji administracyjnych, niezbędnych w procesie przygotowania inwestycji z uwzględnieniem modyfikacji trybów działania w sytuacji wykorzystywania specustawy mieszkaniowej lub ustawy o rewitalizacji.

W publikacji zostały przedstawione wszystkie etapy rozpatrzenia wniosku o ustalenie lokalizacji inwestycji mieszkaniowej oraz towarzyszącej oraz uzyskania zgody budowlanej i innych decyzji administracyjnych (środowiskowych, zarządców dróg publicznych, służb konserwatorskich i zgód wodnoprawnych) z uwzględnieniem ponaglenia oraz mediacji (nowych instytucji prawnych wprowadzonych nowelizacją KPA), a także etapu postępowania odwoławczego, jego specyfiki oraz skutków prawnych (pośrednich i bezpośrednich) wydania rozstrzygnięć przez każdy z organów.

Książka ta doskonały poradnik jak sprawnie przeprowadzić postępowanie w celu uniknięcia konsekwencji w postaci ponagleń oraz kar pieniężnych za nieuzasadnioną zwłokę postępowania. Jest doskonałym narzędziem zarówno dla sektora biznesu, jak i dla urzędników rozpatrujących wnioski i wydających zgody, pozwolenia, decyzje.

Niekwestionowanym atutem jest katalog 11 praktycznych wzorów ww. dokumentów.

Fragment tekstu z poradnika:

Rozdział IV. Postępowania odszkodowawcze jako skutek realizacji inwestycji mieszkaniowych i towarzyszących na podstawie przepisów specjalnych

1. Wprowadzenie

InwestMieszkU ustala zasady szczególne postępowań odszkodowawczych w stosunku do ogólnych zasad z GospNierU. Podstawą roszczeń odszkodowawczych, związanych z realizacją inwestycji mieszkaniowej i towarzyszącej, mogą więc być:

1) ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości przez udzielenie zezwolenia na zakładanie i przeprowadzenie ciągów, przewodów i obiektów infrastruktury technicznej w sytuacji braku zgody właściciela lub użytkownika wieczystego, które mogą stanowią dodatkowy element pozwolenia na budowę inwestycji mieszkaniowych lub towarzyszących,

2) szkody powstałe w trakcie wykonywania robót budowlanych na podstawie zwykłego (nierozszerzonego o powyższe ograniczenia sposobu korzystania z nieruchomości) pozwolenia na budowę inwestycji mieszkaniowych lub towarzyszących,

3) ograniczenia w korzystaniu z nieruchomości lub jej części w sposób dotychczasowy albo w sposób zgodny z jej dotychczasowym przeznaczeniem w związku ze zrealizowaniem ciągów, przewodów i obiektów infrastruktury technicznej.

Inwestor po uzyskaniu pozwolenia na budowę (bez względu na jego zakres) ma obowiązek ustalić wysokość należnego odszkodowania z właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub osobą, której przysługują inne prawa rzeczowe na nieruchomości na mocy art. 35 ust. 4 InwestMieszkU. Czas na dopracowanie uzgodnienia w tym zakresie ustalono w art. 35 ust. 5 InwestMieszkU na 30 dni, licząc od dnia, w którym inwestor uzyskał prawo wejścia na teren nieruchomości objętej pozwoleniem na budowę (tj. dzień, w którym decyzja stała się wykonalna, a więc ostateczna, prawomocna lub na skutek nadanego rygoru natychmiastowej wykonalności). Po bezskutecznym upływie tego terminu każda ze stron prowadzonych negocjacji może zwrócić się do organu, który wydał pozwolenie na budowę, o ustalenie wysokości odszkodowania. Tutaj, niestety, ustawodawca nie uniknął błędu, jaki zdarzył się już przy konstruowaniu przepisów specustawy drogowej i który to błąd udało się skorygować dopiero po kilku latach jej obowiązywania. Co do ogólnej zasady sprawy o odszkodowania należą do zadań starostów wykonujących zlecone zadania z zakresu administracji rządowej. Starosta wykonujący obowiązki organu administracji architektoniczno-budowlanej zaś nie wypełnia, według wyznawanej powszechnie zasady, zadań rządowych w powyższym rozumieniu. Co więcej – urzędnicy wydający pozwolenia na budowę organizacyjnie zazwyczaj są w innych strukturach urzędu niż urzędnicy prowadzący postępowania odszkodowawcze. Ze względu na wypełniane zadania zazwyczaj mają też inne wykształcenie. Z brzmienia art. 35 ust. 5 InwestMieszkU należy domyślać się, że intencją autorów InwestMieszkU było umożliwienie wejścia na teren nieruchomości objętej pozwoleniem na budowę inwestycji mieszkaniowej lub towarzyszącej z robotami budowlanymi pomimo niezawarcia, w drodze negocjacji, porozumienia z właścicielem lub użytkownikiem wieczystym. To znana praktyka stosowana już na bazie innych specustaw, choć wątpliwa z powodów społecznych. Skierowanie kompetencji prowadzenia postępowań odszkodowawczych do służb administracji architektoniczno-budowlanej może jednak okazać się poważnym utrudnieniem kompetencyjnym i organizacyjnym. Takie niuanse zapisów prawnych mogą mocno skomplikować wypełnianie określonych InwestMieszkU zadań i zniweczyć zamysł sprawnej realizacji inwestycji mieszkaniowych.

Po zakończeniu budowy, w ciągu 3 dni, inwestor jest zobowiązany przywrócić nieruchomość do stanu poprzedniego. Jeśli jest to niemożliwe, powoduje nadmierne trudności lub koszty, ewentualnie gdy w trakcie robót powstały szkody, których nie uwzględniło porozumienie (dobrowolne) podpisane z właścicielem, użytkownikiem wieczystym lub osobą posiadającą inne prawa rzeczowe na nieruchomości, to wówczas przysługuje dodatkowe odszkodowanie, określone w drodze decyzji.

Zobacz także:

Lex deweloper w praktyce

Więcej o zagadnieniach mieszkaniowych znajdziesz w module Gospodarka nieruchomościami >>

Praktycznie o prawie cywilnym

Kodeks cywilny. Komentarz. Tom I zawiera wyjaśnienia do art. 1–352

Tom I obejmujące część ogólną Kodeksu, własność i inne prawa rzeczowe. Komentarz omawia szczegółowo zagadnienia dotyczące:

przepisów wstępnych Kodeksu cywilnego: podmiotów stosunków cywilnoprawnych, zagadnienia retroakcji ustaw, zasady domniemania dobrej wiary, zakazu nadużycia prawa podmiotowego;
osób fizycznych: zdolności prawnej i zdolności do czynności prawnych; dóbr osobistych i ich ochrony; miejsca zamieszkania i uznania za zmarłego;
osób prawnych oraz przedsiębiorców i ich oznaczeń: tzw. ułomnych osób prawnych, kuratora osoby prawnej, podstawowych zasad prawa firmowego;
mienia: podziału rzeczy na ruchomości i nieruchomości, części składowych rzeczy i przynależności, pożytków z rzeczy;
czynności prawnych i zagadnień takich, jak: zawarcie umowy, forma czynności prawnych, wady oświadczenia woli, warunek, przedstawicielstwo, pełnomocnictwo, prokura, termin, przedawnienie roszczeń;
własności: treści prawa, nabycia i jego utraty, współwłasności, ochronie własności;
użytkowania wieczystego i ograniczonych praw rzeczowych: użytkowania, służebności gruntowych, służebności osobistych i służebności przesyłu, zastawu i hipoteki;
posiadania: ochrony posiadania, domniemań prawnych związanych z posiadaniem i przeniesienia posiadania.

Wydanie 2 to dla Czytelnika cenny przegląd zmian wprowadzonych do Kodeksu cywilnego m.in. przez ustawy:

z 13.4.2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks cywilny oraz niektórych innych ustaw dotyczącego skrócenia podstawowych terminów przedawnienia roszczeń (Dz.U. z 2018 r. poz 1104) – wprowadzenie krótszego ogólnego terminu przedawnienia roszczeń (6 lat), przy pozostawieniu regulacji, zgodnie z którą dla roszczeń o świadczenia okresowe oraz roszczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej termin przedawnienia wynosi 3 lata.
z 6.3.2018 r. Przepisy wprowadzające ustawę – Prawo przedsiębiorców oraz inne ustawy dotyczące działalności gospodarczej (Dz.U. z 2018 r. poz. 646) dotyczące prokury. Zmieniony został także art. 109¹ 1 KC poprzez wyraźne upoważnienie przedsiębiorców – osób fizycznych do udzielania prokury, po uzyskaniu wpisu w CEIDG;
z 26.1.2016 r. o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2018 poz. 398) dotyczące ustanowienia kuratora w sytuacji braku organów oraz wygaśnięcia prokury. Ustawa o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz niektórych innych ustaw dodała do art. 1097 KC § 31, zgodnie z którym ustanowienie kuratora na podstawie art. 42 § 1 KC spowoduje wygaśnięcie prokury, a w okresie trwania kurateli nie będzie możliwe ustanowienie prokury;

Dzięki wsparciu praktycznie opracowanych treści zawartych w Komentarzu Czytelnik zyskuje:

argumenty do obrony własnych racji: najnowsze orzecznictwo z danego tematu, pozwalające na sprawdzenie najnowszej linii orzeczniczej,
omówienia wybitnych specjalistów z danego tematu oraz poglądy doktryny w danej materii: zawiera odniesienia do poglądów wyrażonych w innych pozycjach literatury.

Fragment tekstu z komentarza:

Art. 125 [Terminy po orzeczeniu]

1. Roszczenie stwierdzone prawomocnym orzeczeniem sądu lub innego organu powołanego do rozpoznawania spraw danego rodzaju albo orzeczeniem sądu polubownego, jak również roszczenie stwierdzone ugodą zawartą przed sądem albo sądem polubownym albo ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd przedawnia się z upływem sześciu lat. Jeżeli stwierdzone w ten sposób roszczenie obejmuje świadczenia okresowe, roszczenie o świadczenie okresowe należne w przyszłości przedawnia się z upływem trzech lat.

Modyfikacja terminów przedawnienia.Komentowany przepis modyfikuje termin przedawnienia roszczeń stwierdzonych prawomocnym orzeczeniem sądu, sądu polubownego lub innego kompetentnego organu oraz roszczeń stwierdzonych ugodą sądową lub ugodą zawartą przed mediatorem i zatwierdzoną przez sąd.

Terminy przedawnienia roszczeń stwierdzonych orzeczeniem lub ugodą.Ogólny termin przedawnienia dla roszczeń, o których mowa w art. 125 § 1 KC, wynosi 6 lat (termin ten został skrócony z 10 lat zgodnie z art. 1 pkt 4 ZmKC18), zaś termin przedawnienia roszczeń o świadczenia okresowe należne w przyszłości wynosi 3 lata. Od reguł tych ustawodawca nie przewiduje wyjątków, a zatem termin 6-letni jest właściwy również dla roszczeń, które przed stwierdzeniem orzeczeniem czy ugodą podlegały krótszemu terminowi przedawnienia. Komentowany przepis nie znajduje natomiast zastosowania do roszczeń, które z mocy ustawy nie ulegają przedawnieniu (M. Pyziak-Szafnicka, w: Pyziak-Szafnicka, Księżak, Komentarz KC, 2014, s. 1239). Terminy, o których mowa w art. 125 § 1 KC, należy liczyć od dnia uprawomocnienia się orzeczenia, którym dane roszczenie zostało stwierdzone, od dnia zawarcia ugody sądowej albo od dnia zatwierdzenia przez sąd ugody zawartej przed mediatorem.

Stwierdzenie roszczenia.Przez stwierdzenie roszczenia orzeczeniem należy rozumieć jego zasądzenie lub ustalenie. Artykuł 125 § 1 KC nie ma natomiast zastosowania do orzeczeń, o których mowa w art. 64 KC i art. 1047 KPC (tak post. SN z 20.4.2006 r., III CSK 37/06, OSNC 2007, Nr 2, poz. 29). Zakres zastosowania komentowanej regulacji nie obejmuje także roszczeń stwierdzonych innym tytułem egzekucyjnym niż orzeczenie i ugoda, w szczególności aktem notarialnym, oraz (do 1.8.2016 r.) bankowym tytułem egzekucyjnym (zob. wyr. SA w Białymstoku z 7.2.2014 r., I ACa 687/13, Legalis). Artykuł 125 § 1 KC dotyczy ponadto wyłącznie roszczeń stwierdzonych, a zatem nie ma zastosowania do przyszłych roszczeń, których powstanie zostało ustalone przez sąd lub przez strony w ugodzie (zob. P. Machnikowski, w: Gniewek, Machnikowski, Komentarz KC, 2017, s. 318–319).

Roszczenia umieszczone na liście wierzytelności.W wyr. z 8.4.2008 r. (II CSK 533/07, Legalis) SN stwierdził, że komentowany art. 125 § 1 KC ma zastosowanie również do roszczeń umieszczonych na liście wierzytelności uznanej przez sędziego-komisarza w postępowaniu upadłościowym.

Zobacz wybrane zagadnienia powiązane z art. 1–352:

Więcej o zagadnieniach powiązanych z Kodeksem cywilnym znajdziesz w module Prawo cywilne, handlowe i gospodarcze >>

Praktycznie o ochronie danych osobowych

Klauzule RODO. Wzory klauzul z praktycznym komentarzem

Książka została przygotowana z myślą o podmiotach, które nie dokonały jeszcze wdrożenia RODO
(Rozporządzenie o ochronie danych osobowych) i potrzebują gotowych rozwiązań lub
chcą zweryfikować poprawność lub ergonomikę stosowanych przez siebie rozwiązań dotyczących
spełniania obowiązków informacyjnych, stosowanych podstaw prawnych i konieczności pozyskiwania
zgody.
W książce Autorka daje Czytelnikowi gotowe do stosowania klauzule informacyjne zawierające wykaz
celów przetwarzania wraz z podstawą prawną oraz okresem retencji dla każdego z celów.
Publikacja zawiera m.in.: gotowe wzory klauzul informacyjnych oraz klauzul zgód z różnych
obszarów przetwarzania do zastosowania przez przedsiębiorców, propozycje różnych modeli
stosowania podstaw prawnych do przetwarzania danych osobowych,
wskazówki, na co zwrócić szczególną uwagę przy dostosowywaniu wzorów klauzul do
indywidualnych potrzeb przedsiębiorcy, praktyczny komentarz do każdego wzoru z informacjami dotyczącymi
zastosowanych rozwiązań w zakresie stosowania RODO.

Fragment tekstu z poradnika:

Rozdział I. Obowiązek informacyjny

1. Cel wprowadzenia obowiązku informacyjnego

W momencie pozyskiwania danych osobowych administrator jest obowiązany spełnić obowiązek informacyjny, czyli poinformować osobę, której dane dotyczą, o tym, kim jest, w jakich celach będzie przetwarzał pozyskane dane, na jakich podstawach prawnych oraz o szeregu innych informacji związanych z przetwarzaniem tych danych.

Obowiązek informacyjny ma na celu umożliwienie osobie, której dane dotyczą, realizację jej praw, w szczególności kontrolę nad przetwarzaniem jej danych osobowych oraz możliwość zweryfikowania, czy administrator danych pozyskał je z legalnego źródła oraz czy dysponuje ważną podstawą prawną do przetwarzania tych danych, jaki zakres danych przetwarza oraz w jakich celach, jak również zweryfikowania wszelkich innych okoliczności przetwarzania.

Często osoba, której dane dotyczą, nie ma zastrzeżeń co do samego faktu przetwarzania jej danych osobowych, ale może kwestionować zakres tych danych, twierdząc, że jest on zbyt szeroki w odniesieniu do celów, które wskazał administrator (tj. zakres niezgodny z zasadą minimalizacji danych), lub że okres retencji tych danych jest zbyt długi. Osoba może też weryfikować, czy administrator przetwarza jej dane osobowe wyłącznie w celach wskazanych przez administratora w obowiązku informacyjnym, czy może jednak przetwarza dane w innych celach, o których osoba ta nie została poinformowana lub które będzie kwestionować.

2. Termin realizacji obowiązku informacyjnego

Obowiązek informacyjny aktualizuje się w momencie rozpoczęcia przetwarzania danych osobowych, niezależnie od tego, czy dane osobowe zostały pozyskane bezpośrednio od tej osoby, od innej osoby, firmy, podmiotu, czy zostały pozyskane z informacji ogólnodostępnych. Dla samego obowiązku informacyjnego nie ma znaczenia, na jakiej podstawie prawnej następuje przetwarzanie tych danych, w tym, czy dane osobowe są przetwarzane w celu realizacji obowiązku wynikającego z przepisów prawa lub czy administrator pozyskuje zgodę na ich przetwarzanie. Nawet w sytuacji, gdy administrator przetwarza dane osobowe, ponieważ jest do tego zobligowany – i nie ulega wątpliwości, że ma prawo, a nawet obowiązek te dane przetwarzać – co do zasady jest obowiązany spełnić obowiązek informacyjny.

Rozporządzenie 2016/679 wskazuje termin do spełnienia obowiązku informacyjnego przez administratora. Obowiązek informacyjny powinien zostać spełniony:

1) w przypadku pozyskiwania danych osobowych od osoby, której dane dotyczą – w momencie pozyskiwania tych danych (art. 13 ust. 1 RODO);

2) w przypadku pozyskiwania danych z innych źródeł niż osoba, której dane dotyczą – w rozsądnym terminie, jednak nie później niż w ciągu miesiąca od ich pozyskania (art. 14 ust. 3 lit. a RODO). Jeżeli jednak pozyskane dane mają być stosowane do komunikacji z osobą, której dotyczą – nie później niż przy pierwszym kontakcie, a jeżeli dane mają być ujawniane innym odbiorcom – najpóźniej przy ich pierwszym ujawnieniu (art. 14 ust. 3 lit. b, c RODO);

3) w przypadku zmiany lub dodania celów przetwarzania – przed rozpoczęciem przetwarzania w nowych celach (art. 14 ust. 4 RODO).

Czasami za obowiązek informacyjny jest uznawane prawo dostępu do informacji, realizowane na wniosek osoby, której dane dotyczą, na podstawie art. 15 RODO. W niniejszym opracowaniu obowiązki informacyjne oraz prawo dostępu do informacji zostały jednak uznane za różne obowiązki, mimo że w zakresie udzielanych informacji są zbieżne.

Kluczowe jest źródło powstania obowiązku: przy obowiązku informacyjnym źródłem jego powstania jest fakt rozpoczęcia przetwarzania danych osobowych, i administrator jest obowiązany dopełnić tego obowiązku z własnej inicjatywy, a przy prawie dostępu do informacji o przetwarzaniu źródłem obowiązku jest wniosek osoby, której dane dotyczą.

W przypadku wniosku osoby, której dane dotyczą, administrator jest obowiązany do udzielenia informacji bez zbędnej zwłoki, ale nie później niż w ciągu miesiąca od otrzymania wniosku, przy czym RODO przewiduje możliwość przedłużenia tego terminu do trzech miesięcy, jeżeli zachodzą okoliczności do wydłużenia terminu realizacji wniosku osoby, czyli ze względu na:

1) skomplikowany charakter żądania,

2) liczbę żądań.

Administrator może również odmówić realizacji wniosku osoby, której dane dotyczą, lub pobrać rozsądną opłatę uwzględniającą administracyjne koszty udzielenia informacji, prowadzenia komunikacji lub podjęcia żądanych działań, jeżeli żądanie jest ewidentnie nieuzasadnione lub nadmierne, w szczególności ze względu na swój ustawiczny charakter. Obowiązek wykazania, że zaszedł warunek do odmowy realizacji wniosku lub nałożenia opłaty, spoczywa na administratorze. W każdym przypadku niezrealizowania wniosku w terminie miesiąca administrator jest obowiązany poinformować osobę wnioskującą o podejmowanych działaniach, ich przyczynach oraz o prawie do złożenia skargi do PUODO (art. 12 ust. 3–5 RODO).

Zobacz także:

Więcej o ochronie danych osobowych w module Informacja publiczna, bezpieczeństwo publiczne >>

Nowe treści w Legalis Administracja – listopad 2018

System Informacji Prawnej Legalis Administracja w listopadzie 2018 r. uzupełniony został w stosunku do poprzedniego miesiąca aż o 9739 aktów prawnych (w tym: 589 z Dziennika Ustaw, Monitora Polskiego i dzienników resortowych; 8805 aktów prawa miejscowego) oraz 9588 orzeczeń (w tym 8655 orzeczeń sądów).

Państwa uwagę zwracamy także na wzbogaconą bazę odautorskich porad (gotowe odpowiedzi na pytania i problemy zgłaszane przez jednostki publiczne – Praktyczne wyjaśnienia) i aktualności – 264 nowych treści.

To tylko wybrane treści, o które wzbogacony został w stosunku do poprzedniego miesiąca Legalis Administracja.

Zwracamy Państwa uwagę także na poszerzoną bazę poradników (dla urzędników, skarbników, sekretarzy, kierowników jednostek) opublikowanych on-line, które są powiązane z systemem aktów prawnych, m.in.:

Praktyczny aspekt zmian w Karcie Nauczyciela od 1.9.2018 r. – Agata Piszko
Samorządowe centra usług wspólnych. Założenia i praktyka – dr Paweł Modrzyński, dr Robert Gawłowski, dr Joanna Modrzyńska
Klauzule RODO. Wzory klauzul z praktycznym komentarzem – Agnieszka Sagan-Jeżowska

Polecamy Państwu najnowsze komentarze, m.in.:

Ustawa o odpowiedzialności majątkowej funkcjonariuszy publicznych za rażące naruszenie prawa – Marek Rotkiewicz
Ustawy samorządowe – red.: dr Sebastian Gajewski, dr Aleksander Jakubowski
Prawo zobowiązań – umowy nienazwane. System Prawa Prywatnego. Tom 9 – wyd. 2; red.: prof. zw. dr hab. Wojciech J. Katner

Zapraszamy do zapoznania się z plikiem, w którym graficznie przedstawiliśmy miesięczną aktualizację treści Legalis Administracja oraz prezentujemy dodane w listopadzie treści praktyczne, poradniki, komentarze Wydawnictwa C.H.Beck – do pobrania poniżej.

Nowości w Legalis Administracja – listopad 2018 >>

Kodeks wyborczy. Komentarz

Kodeks wyborczy. Komentarz

Publikacja stanowi szczegółowe i kompleksowe omówienie wszystkich zagadnień omawianej tematyki, uwzględniając i prezentując najnowszy stan sprawny, włącznie ze zmianami.
Komentarz prezentuje w sposób wszechstronny dorobek doktryny i judykatury oraz obejmuje najnowsze orzecznictwo.
Ponadto, uwzględniono aktualne piśmiennictwo z komentowanej dziedziny i dziedzin pokrewnych. Dla wygody Czytelników, ułatwiając szybką orientację w tekście, niniejszy Komentarz wyróżnia się szczegółową strukturą wewnętrzną, z precyzyjnym, przejrzystym i jednolitym podziałem zagadnień.

Fragment tekstu z komentarza:

Kodeks wyborczy. Komentarz 2018, wyd. 3

Art. 11 [Bierne prawo wyborcze, brak prawa wybieralności]

KOMENTOWANY PRZEPIS

§ 1. Prawo wybieralności (bierne prawo wyborcze) ma:

1) w wyborach do Sejmu – obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 21 lat;
2) w wyborach do Senatu – obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 30 lat;
3) w wyborach Prezydenta Rzeczypospolitej – obywatel polski, który najpóźniej w dniu wyborów kończy 35 lat i korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu;
4) w wyborach do Parlamentu Europejskiego w Rzeczypospolitej Polskiej – osoba mająca prawo wybierania w tych wyborach, która najpóźniej w dniu głosowania kończy 21 lat, i od co najmniej 5 lat stale zamieszkuje w Rzeczypospolitej Polskiej lub na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej;
5) w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego – osoba mająca prawo wybierania tych organów;
6) w wyborach wójta – obywatel polski mający prawo wybierania w tych wyborach, który najpóźniej w dniu głosowania kończy 25 lat, z tym że kandydat nie musi stale zamieszkiwać na obszarze gminy, w której kandyduje.

§ 2. Nie ma prawa wybieralności w wyborach osoba:

1) skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego lub umyślne przestępstwo skarbowe;
2) wobec której wydano prawomocne orzeczenie sądu stwierdzające utratę prawa wybieralności, o którym mowa w art. 21a ust. 2a ustawy z dnia 18 października 2006 r. o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów (Dz.U. z 2017 r. poz. 2186 oraz z 2018 r. poz. 538).

§ 3. Prawa wybieralności nie ma obywatel Unii Europejskiej niebędący obywatelem polskim, pozbawiony prawa wybieralności w państwie członkowskim Unii Europejskiej, którego jest obywatelem.

§ 4. Nie ma prawa wybieralności w wyborach wójta w danej gminie osoba, która została uprzednio dwukrotnie wybrana na wójta w tej gminie w wyborach wójta zarządzonych na podstawie art. 474 § 1.

1. „Prawo bierne obejmuje sobą uprawnienie do bycia wybranym, a także do sprawowania mandatu uzyskanego w wyniku niewadliwie przeprowadzonych wyborów” (wyr. TK z 13.3.2007 r., K 8/07, OTK-A 2007, Nr 3, poz. 26). Kodeks wyborczy precyzyjnie określa cenzusy obowiązujące w przypadku biernego prawa wyborczego w poszczególnych rodzajach wyborów. Są one dla każdego z tych rodzajów inne. W wyborach do obu izb parlamentu i wyborach Prezydenta RP wprowadzono cenzus obywatelstwa, co związane jest z realizacją zasady suwerenności narodu. Jego przyjęcie jest zgodne z Konstytucją RP i z obowiązującymi Polskę normami prawa międzynarodowego. Cenzus obywatelstwa obowiązuje też w wyborach wójta. Nie obowiązuje on w wyborach do PE, co związane jest z charakterem tych wyborów. Nie obowiązuje on też w przypadku organów stanowiących samorządu terytorialnego. Należy w tym miejscu podkreślić, że TK w uzasadnieniu jednego z orzeczeń stwierdził: „Konstytucja (…) nie uzależnia (…) przynależności do wspólnoty samorządowej od posiadania polskiego obywatelstwa. O przynależności rozstrzyga (…) miejsce zamieszkania (centrum aktywności życiowej), będące podstawowym rodzajem więzi w tego typu wspólnotach. Przy wyborze do organów samorządu terytorialnego (…) wchodzi w grę nie tyle realizacja suwerennych praw Narodu, ile praw wspólnoty mieszkańców (…)” (wyr. z 11.5.2005 r., K 18/04, OTK-A 2005, Nr 5, poz. 49).

2. Cenzus wieku dla biernego prawa wyborczego obowiązujący we wszystkich wyborach, poza wyborami do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego, jest wyższy niż dla czynnego prawa wyborczego. Przesłanką takiego rozwiązania jest przeświadczenie, że działalność w organach przedstawicielskich i sprawowanie urzędów wybieralnych wymaga posiadania ugruntowanych poglądów, doświadczenia itp., a to wszystko przychodzi z wiekiem. Ponadto kandydat powinien prowadzić działalność społeczną, polityczną, kulturalną itp. i w jej wyniku być znany przynajmniej części wyborców. To również osiąga się z wiekiem. Konstytucja RP i za nią KWyb ustala 35 lat jako dolną granicę biernego prawa wyborczego w wyborach prezydenckich i jest to najwyższy cenzus wieku we wszystkich rodzajach wyborów w RP. Rozwiązanie takie w przypadku wyborów głowy państwa jest często spotykane w państwach demokratycznych. Motywacją dla niego jest przeświadczenie, że piastowanie najwyższego urzędu w państwie wymaga posiadania ugruntowanych poglądów, doświadczenia życiowego itp.

3. Cenzus domicylu, uzależniający przyznanie biernego prawa wyborczego od stałego zamieszkiwania przez określony czas na terytorium RP lub na terytorium innego państwa członkowskiego UE, został wprowadzony w wyborach do PE. Został on także wprowadzony w wyborach do rad gmin w odniesieniu do obywateli UE niebędących obywatelami polskimi.

4. Sformułowanie „korzysta z pełni praw wyborczych do Sejmu” w przypadku posiadania biernego prawa wyborczego na urząd Prezydenta „obejmuje zarówno czynne, jak i bierne prawo wyborcze” (wyr. TK z 10.11.1998 r., K 39/97, OTK 1998, Nr 6, poz. 99).

5. Kodeks wyborczy, ograniczając bierne prawo wyborcze w art. 11 § 2, nawiązuje do rozwiązań przyjętych w polskim ustawodawstwie wyborczym na początku XXI w. Początkowo dotyczyły one osób ubiegających się o mandat w organach samorządu terytorialnego. Jeżeli chodzi o przestępstwo, za które został orzeczony wyrok sądowy prawomocny, to „skutki tego wydarzenia będą egzekwowane tylko w takim wypadku, jeśli będzie to oskarżenie publiczne” i zamierzano dzięki temu „w jakimś przynajmniej stopniu, ograniczyć przypadki nadużywania tego prawa i niestety w Polsce dość popularne chyba przypadki pieniactwa sądowego” (druk sejmowy Nr 2671/IV kadencja). Na podobnym stanowisku stanął ustrojodawca, nowelizując Konstytucję RP w 2009 r. i wprowadzając do niej nowy art. 99 ust. 3 stanowiący, że wybrana do Sejmu lub Senatu nie może być osoba skazana prawomocnym wyrokiem na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego. Norma ta stanowi niewątpliwie reakcję na zjawiska źle oceniane przez opinię publiczną i podważające w jej oczach prestiż parlamentu. Utrata prawa wybieralności następuje na skutek uprawomocnienia się wyroku skazującego na karę pozbawienia wolności za przestępstwo umyślne ścigane z oskarżenia publicznego i w dniu tego uprawomocnienia się (zob. wyr. NSA z 13.8.2009 r., II OSK 713/09, Legalis). Okres pozbawienia prawa wybieralności należy skorelować z instytucją zatarcia skazania (szerzej na jej temat zob. KK – rozdział XII). Nadal aktualne jest przy tym wyjaśnienie PKW, że: „posiadanie praw wyborczych ocenia się na dzień wyborów, dlatego też osoba, wobec której orzeczony wyrok lub wyrok w zawieszeniu (zatarcie skazania) zakończy się później niż w dniu wyborów, nie może być kandydatem” (ZPOW-703-114/06, http://powiatkolobrzeg.home.pl/1/pliki/wybory2006/ZPOW-703-114-06.pdf – dostęp 27.7.2018 r.).

Zobacz także:

Więcej o prawach wyborczych w module Ustrój i organizacja>>

Kodeks pracy. Komentarz

Publikacja jest praktycznym komentarzem do ustawy z 26.6.1974 r. – Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 108 ze zm.), która określa prawa i obowiązki pracowników i pracodawców. Komentarz zawiera dogłębną analizę przepisów regulujących takie kwestie jak: stosunek pracy, wynagrodzenie za pracę, czas pracy, urlopy pracownicze, bezpieczeństwo i higiena pracy, układy zbiorowe pracy, rozpatrywanie sporów o roszczenia ze stosunku pracy. Ponadto reguluje kwestię zatrudniania osób młodocianych oraz odpowiedzialność za wykroczenia przeciwko prawom pracownika.

W publikacji komentowane są planowane zmiany legislacyjne dotyczące:

zmian w poselskim projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks pracy, która dotyczy przyznaniu pracownikowi pracującemu w niedziele, dodatkowych dni wolnych od pracy (wejście w życie 1.1.2018 r.);
zmian w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych oraz niektórych innych ustaw, która dotyczy organizacji czasu pracy kobiet w ciąży powikłanej, rodziców dziecka niepełnosprawnego lub ze szczególnymi potrzebami edukacyjnymi, przez wprowadzenie możliwości wykonywania pracy w formie telepracy oraz wprowadzenie elastycznych form organizacji czasu pracy na wniosek wiążący pracodawcę (wejście w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia);
zmian w rządowym projekcie ustawy o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw, która dotyczy m.in. regulacji sytuacji gdy nie będzie możliwe uzgodnienie stanowiska przez wszystkie działające u pracodawcy zakładowe organizacje związkowe oraz rozszerzenie grona podmiotów mogących przystąpić do układu o emerytów i rencistów (wejście w życie po upływie 6 miesięcy od dnia ogłoszenia).

Fragment tekstu z poradnika:

Art. 57 [Wynagrodzenie po przywróceniu]

KOMENTOWANY PRZEPIS

1. Pracownikowi, który podjął pracę w wyniku przywrócenia do pracy, przysługuje wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy, nie więcej jednak niż za 3 miesiące i nie mniej niż za 1 miesiąc.

2. Jeżeli umowę o pracę rozwiązano z pracownikiem, o którym mowa w art. 39, albo z pracownicą w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego, wynagrodzenie przysługuje za cały czas pozostawania bez pracy; dotyczy to także przypadku, gdy rozwiązano umowę o pracę z pracownikiem – ojcem wychowującym dziecko w okresie korzystania z urlopu macierzyńskiego albo gdy rozwiązanie umowy o pracę podlega ograniczeniu z mocy przepisu szczególnego.

3. (uchylony)

4. Przepisy art. 48 i 51 § 1 stosuje się odpowiednio.

I. Wynagrodzenie za czas pozostawania bez pracy

A. Uwagi wstępne

Ustalenie wysokości wynagrodzenia. Wraz z roszczeniem o przywrócenie do pracy na poprzednio zajmowane stanowisko pracownik zwolniony z pracy bez wypowiedzenia z naruszeniem przepisów o rozwiązywaniu stosunków pracy w tym trybie może domagać się zasądzenia wynagrodzenia za czas pozostawania bez pracy. Gdy sąd pracy orzeknie o przywróceniu pracownika do pracy dochodzi do reaktywacji stosunku pracy. Pracownik, który podjął pracę odzyskuje w relacji z pracodawcą taką pozycję prawną, jaką miał przez wypowiedzeniem mu umowy o pracę. Ustawodawca przysługuje mu prawo do wynagrodzenia, a nie odszkodowanie (wyr. SN z 14.3.2017 r., II PK 5/16, MoPr 2018, Nr 2, s. 2).

Prawo do wynagrodzenia ma wyłącznie pracownik przywrócony do pracy, z którym pracodawca rozwiązał niezgodnie z prawem stosunek pracy. Przeto powyższe uprawnienie nie przysługuje pracownikowi, którego stosunek pracy wygasł, nawet jeżeli jest to pracownik objęty szczególną ochroną trwałości stosunku pracy (wyr. SN z 6.3.2008 r., II PK 192/07, OSNP 2009, Nr 11–12, poz. 141). Wysokość tego wynagrodzenia jest zróżnicowana w zależności od sytuacji prawnej pracownika.

B. Wynagrodzenie pracowników nieobjętych szczególną ochroną

Standard. Pracownicy, którzy nie korzystają ze szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy, mogą domagać się zasądzenia wynagrodzenia za okresy nie dłuższe niż trzy miesiące i nie krótsze niż miesiąc (art. 57 § 1 KP).

C. Wynagrodzenie pracowników korzystających ze szczególnej ochrony trwałości stosunku pracy

Wyjątek. Pracownicy objęci szczególną ochroną prawną przed rozwiązaniem umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym mają prawo do wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy. W przepisie art. 57 § 2 KP wymieniono kategorie pracowników, którym przysługuje prawo do wynagrodzenia za cały czas pozostawania bez pracy. Są to: pracownicy, o których mowa w art. 39 KP (którym brakuje nie więcej niż 4 lata do nabycia prawa do emerytury z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych), pracownice w okresie ciąży lub urlopu macierzyńskiego oraz pracownicy, z którymi – na mocy przepisów pozakodeksowych – stosunek pracy nie może być rozwiązany bez wypowiedzenia bez uzyskania zgody właściwego organu. Należy zaznaczyć, że regulacja sposobu, trybu nawiązania i rozwiązania stosunku pracy mianowanego urzędnika samorządowego, która obowiązywała do 31.12.2011 r., była wyczerpująca i zupełna. Stosunek pracy mianowanego pracownika samorządowego nie był chroniony na podstawie art. 39 KP, wobec czego pracownikowi przywróconemu do pracy nie przysługiwało wynagrodzenie za cały czas pozostawania bez pracy (wyr. SN z 2.10.2013 r., II PK 12/13, OSNP 2014, Nr 6, poz. 83). Z dniem 1.1.2012 r. stosunki pracy z mianowania pracowników samorządowych przekształciły się z mocy prawa w umowy o pracę zawarte na czas nieokreślony. W art. 55 ust. 1 pkt 1–5 ustawy o pracownikach samorządowych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1260 ze zm.) wymienione zostały w sposób enumeratywny przyczyny uzasadniające wypowiedzenie przez pracodawcę stosunku pracy.

Zobacz także:

Więcej o zagadnieniach kadrowo-płacowych znajdziesz w module Kadry i płace>>

Praktycznie o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi

Komentarz stanowi kompleksowe omówienie przepisów ustawy z 21.10.2016 r. – ustawa o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi (tekst jedn. Dz.U. z 2016 r. poz. 1920), której celem jest implementacja do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z 26.2.2014 r. w sprawie udzielenia koncesji. Zastąpiła ona, wcześniej obowiązującą – ustawę o koncesji na roboty budowlane lub usługi.

Ustawa określa zasady i tryb zawierania umowy koncesji na roboty budowlane lub usługi oraz środki ochrony prawnej. W sposób przejrzysty i możliwie elastyczny reguluje, przy równoczesnym zachowaniu zasad uczciwej konkurencji, metody wyboru podmiotu prywatnego, który będzie realizował określone zadanie publiczne.

W komentarzu omówiono m.in.:

postępowanie o zawarcie umowy koncesji,
instytucję skargi do sądu administracyjnego wnoszonej przez podmiot, który poniósł lub może ponieść szkodę w wyniku czynności podjętych przez koncesjodawcę z naruszeniem przepisów ustawy,
regulację umowy koncesji,
zakres umowy koncesji, ryzyko ekonomiczne koncesjonariusza,
określenie szacunkowej wartości umowy koncesji,
ustalenie głównego przedmiotu umowy koncesji,
forma zaproszenia do udziału w postępowaniu o zawarcie umowy koncesji,
kwalifikacje wykonawców i wybór najkorzystniejszej oferty.

W niniejszej pozycji przedstawiono najnowsze orzecznictwo oraz dorobek doktryny odnoszący się do omawianych zagadnień prawnych, co zapewnia Czytelnikowi najwyższy poziom merytoryczny oraz odznacza się niezwykłym walorem praktycznym.

Komentarz jest przygotowany z myślą o jednostkach sektora finansów publicznych, tj. jednostkach samorządu terytorialnego oraz ich związkach, jak i do podmiotów prawa publicznego.

Fragment tekstu z poradnika:

I. Uwagi ogólne

1. Artykuł 4 UmowaKoncU określa zakres przedmiotowy UmowaKoncU poprzez wskazanie granicznej wartości umów koncesji, której przekroczenie skutkuje koniecznością stosowania przepisów UmowaKoncU. KoncRobU2009 nie zawierała odpowiednika powyższego przepisu i znajdował zastosowanie do wszystkich umów koncesji niezależnie od ich wartości szacunkowej.

2. Rozwiązanie przyjęte przez prawodawcę powoduje, że UmowaKoncU nie ma zastosowania do umów koncesji na roboty budowlane lub umów koncesji na usługi, których wartość jest nieznaczna. Próg istotności prawodawca określił na poziomie takim samym jak podstawowy poziom istotności przyjęty dla zamówień publicznych (por. art. 4. ZamPublU), to jest na poziomie równowartości w złotych kwoty 30 000 euro. Powyższe rozwiązanie niewątpliwie sprzyja zapewnieniu spójności systemu zamówień publicznych w Polsce.

3. Prawodawca krajowy określił kwotowy próg istotności wartości umów koncesji zdecydowanie niżej niż prawodawca unijny. Zgodnie bowiem z dyrektywą 2014/23/UE próg jej stosowania wynosi 5 225 000 euro. Powyższy próg w systemie prawa krajowego w Polsce odgrywa praktyczną rolę ze względu na to, iż jego przekroczenie wpływa na zmianę zakresu zobowiązania publikacyjnego dotyczącego ogłoszenia w sprawie koncesji. Ogłoszenia w sprawie umów koncesji o wartości wyższej niż 30 000 euro, ale nieprzekraczającej progu unijnego publikuje się w Biuletynie Zamówień Publicznych, a ogłoszenia w sprawie umów koncesji o wartości wyższej niż próg unijny zamieszczane powinny być Dzienniku Urzędowym UE.

4. Komentowany przepis przyjmuje niski próg kwotowy dla stosowania UmowaKoncU. Postępowanie o zawarcie umowy koncesji jest jednak zgodnie z przepisami UmowaKoncU postępowaniem bardzo elastycznym. Tym samym, niski próg wprowadzony przez komentowany artykuł nie powinien zniechęcać zamawiających do realizacji przedsięwzięć w modelu koncesyjnym, ponieważ nie będzie istotnie podnosił kosztów związanych z prowadzeniem samego postępowania.

5. Próg przyjęty w komentowanym artykule powoduje, że zamawiający sektorowi zobowiązani są stosować UmowaKoncU w przypadku zamiaru zawarcia umów koncesji o wartościach niższych niż progi sektorowe przewidziane przez ZamPublU (418 000 euro dla dostaw lub usług oraz 5 225 000 euro dla robót budowlanych).

Zobacz także:

Więcej o umowie koncesji na roboty budowlane znajdziesz w module Budownictwo, architektura i urbanistyka>>

Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz do nowelizacji

Komentarz stanowi kompleksowe omówienie ustawy z 20.7.2017 r. o zmianie ustawy o spółdzielniach mieszkaniowych, ustawy – Kodeks postępowania cywilnego oraz ustawy – Prawo spółdzielcze (Dz.U. z 2017 r. poz. 1596), która weszła w życie 9.9.2017 r.

Komentowana ustawa w radykalny sposób przebudowała reguły rządzące spółdzielczością mieszkaniową w Polsce. Celem komentarza jest wyjaśnienie znaczenia wprowadzonych zmian i zaproponowanie spójnej i całościowej wykładni zmienionych przepisów oraz rozstrzygnięcie praktycznych problemów, które mogą się pojawić przy ich stosowaniu.

Publikacja w sposób wyczerpujący omawia m.in. następujące zagadnienia:

członkostwo w spółdzielni mieszkaniowej,
uprawnienia wynikające z członkostwa,
wygaśnięcie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego,
skutki zbycia budynku w toku likwidacji, egzekucji lub postępowania upadłościowego,
roszczenie o ponowne ustanowienie spółdzielczego lokatorskiego prawa do lokalu mieszkalnego,
zmiany dotyczące rozliczenia kosztów budowy.

Prezentowany komentarz stanowi cenną pomoc zarówno dla osób, które w swojej działalności zawodowej zajmują się stosowaniem i wykładnią przepisów spółdzielczego prawa mieszkaniowego (zwłaszcza członków zarządów i rad nadzorczych spółdzielni mieszkaniowych, sędziów, adwokatów, radców prawnych, notariuszy, prokuratorów, pracowników naukowych), jak i dla studentów wydziałów prawa oraz wszystkich osób zainteresowanych tą tematyką.

Fragment tekstu z poradnika:

Art. 6 [Wspólnoty mieszkaniowe zarządzane przez spółdzielnie w dniu 5.2.2015 r.]

KOMENTOWANY PRZEPIS

Przepisy art. 24¹ ust. 3 ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, stosuje się w odniesieniu do nieruchomości zarządzanych przez spółdzielnie mieszkaniowe na podstawie art. 27 ustawy zmienianej w art. 1 w dniu 5 lutego 2015 r.

Przepis art. 24¹ ust. 3 SpMieszkU. Wskazany w art. 6 ZmSpMieszkU17 przepis art. 24¹ ust. 3 SpMieszkU stanowi, że z chwilą ustania członkostwa w spółdzielni na skutek powstania wspólnoty mieszkaniowej właściciel lokalu staje się współwłaścicielem środków zgromadzonych na funduszu remontowym w wysokości odpowiadającej przypadającemu na ten lokal udziałowi we współwłasności nieruchomości wspólnej. Przepis ten reguluje obowiązek rozliczenia się spółdzielni z właścicielem lokalu, gdy dochodzi do powstania wspólnoty mieszkaniowej w nieruchomości, nad którą zarząd sprawowała spółdzielnia w oparciu o art. 27 SpMieszkU. Wprowadzenie powyższego przepisu związane jest z wyrokiem TK z 5.2.2015 r. (K 60/13, Dz.U. z 2015 r. poz. 201), w którym przyjęto, że Konstytucja RP wymaga, by spółdzielnia rozliczyła się w rozważanej sytuacji z właścicielami lokali. Jednocześnie w wyroku tym TK stwierdził, że wprowadzenie przepisów określających zasady rozliczania się z występującym członkiem w sytuacji powstania wspólnoty mieszkaniowej jest obowiązkiem ustawodawcy i że przepisy takie będą mogły być stosowane na przyszłość.
Powstałe na tle art. 24¹ ust. 3 SpMieszkU zagadnienia intertemporalne. Wprowadzenie przepisu art. 24¹ ust. 3 SpMieszkU powoduje konieczność rozstrzygnięcia dwóch zagadnień intertemporalnych. Pierwsze związane jest z pytaniem, do jakich wypadków powstania wspólnoty mieszkaniowej nieruchomości zarządzanej wcześniej przez spółdzielnię na podstawie art. 27 SpMieszkU przepis ten ma zastosowanie. Drugie jest natomiast związane z pytaniem, jak daleko wstecz takie rozliczenie powinno sięgać.
Zagadnienie pierwsze. Jeżeli chodzi o kwestię pierwszą, z przepisu art. 6 ZmSpMieszkU17 wynika, że ustawodawca postanowił przepisowi art. 24¹ ust. 3 SpMieszkU nadać moc wsteczną od dnia wydania (nie – wejścia w życie) przez TK wyr. z 5.2.2015 r. (K 60/13, Dz.U. z 2015 r. poz. 201), tj. od 5.2.2015 r. Jeżeli więc wspólnota mieszkaniowa powstała przed dniem 5.2.2015 r., właścicielom lokali nie przysługują roszczenia o rozliczenie funduszu remontowego ich nieruchomości. Jeżeli natomiast wspólnota taka powstała w dniu 5.2.2015 r. lub później – obojętnie, czy przed dniem wejścia w życie nowelizacji, czy po tym dniu – roszczenia takie powstaną. Wydaje się, że ustawodawca uznał, iż wobec wydania w dniu 5.2.2015 r. wyroku przez TK i tym samym obalenia domniemania konstytucyjności dotychczasowego rozwiązania, spółdzielnie mieszkaniowe nie mogą mieć uzasadnionego oczekiwania, że do rozliczenia nie dojdzie.
Zagadnienie drugie. Jeżeli chodzi o kwestię drugą, ustawodawca nie rozstrzygnął jej wprost. Wydaje się jednak, że powołany wyżej argument dotyczący uzasadnionych oczekiwań spółdzielni uzasadnia ograniczenie obowiązku rozliczenia wstecz właśnie do wskazanego przez samego ustawodawcę dnia 5.2.2015 r. Oznacza to, że ewentualne rozliczenie funduszu remontowanego winno dotyczyć kwot wpłaconych i wydatkowanych od tego dnia. Natomiast ewentualne nadpłaty wcześniejsze stały się ostateczne i nie podlegają już zwrotowi. Takie rozwiązanie wydaje się stosunkowo racjonalne, a jednocześnie ogranicza ewentualne negatywne dla spółdzielni skutki nadania przepisowi art. 24¹ ust. 3 SpMieszkU mocy wstecznej.

Zobacz także:

Więcej o spółdzielniach mieszkaniowych znajdziesz w module Gospodarka nieruchomościami>>

Zaloguj się do Legalis Administracja

Klauzule RODO. Wzory klauzul z praktycznym komentarzem

I. Uwagi ogólne

Wypróbuj Legalis Administracja przez 7 dni

Zaloguj się do Legalis Administracja