0113-KDIPT2-2.4011.170.2022.2.KR – Interpretacja indywidualna z dnia 16-05-2022
Opodatkowanie renty wypadkowej i zasiłku pielęgnacyjnego otrzymywanego z Niemiec.
Termin oraz zakres wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających realizację zadań związanych z CEP i CEK określi komunikat rządowy
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 1002 opublikowano ustawę z 28.4.2022 r. o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem publicznych systemów teleinformatycznych (dalej: nowelizacja).
Centralna ewidencja pojazdów (CEP)
Zmiany wprowadzono do PrDrog, w której zgodnie z nowym brzmieniem art. 75e PrDrog, wytwórca dowodów rejestracyjnych zapewnia system teleinformatyczny obsługujący proces wytwarzania, personalizacji i dystrybucji dokumentów i oznaczeń pojazdów zintegrowany z systemem teleinformatycznym obsługującym CEP. Organ rejestrujący realizuje w nim zadania związane z rejestracją pojazdów, czasową rejestracją, czasowym wycofaniem z ruchu, wyrejestrowaniem i profesjonalną rejestracją pojazdów oraz prowadzeniem rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów.
System teleinformatyczny, zapewniany przez wytwórcę dowodów rejestracyjnych, pobiera dane niezbędne do procesu wytwarzania, personalizacji i dystrybucji dokumentów i oznaczeń pojazdów z CEP.
Z art. 12 nowelizacji wynika, że minister informatyzacji w porozumieniu z ministrem transportu ogłasza w Dz.U. oraz na stronie podmiotowej BIP urzędu obsługującego ministra informatyzacji komunikat określający termin oraz zakres wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających organom rejestrującym realizację zadań związanych z rejestracją pojazdów, czasową rejestracją, czasowym wycofaniem z ruchu, wyrejestrowaniem, profesjonalną rejestracją pojazdów i prowadzeniem rejestru przedsiębiorców prowadzących stacje kontroli pojazdów w systemie teleinformatycznym obsługującym CEP.
Do dnia wdrożenia tych rozwiązań technicznych organy rejestrujące przekazują do CEP dane zgromadzone do dnia określonego w komunikacie, niezbędne do realizacji powyższych zadań. Przekazanie danych jest realizowane technicznie, za pomocą urządzeń teletransmisji danych, przez wytwórcę dowodów rejestracyjnych, o którym mowa w art. 75e ust. 1 PrDrog.
Centralna ewidencja kierowców (CEK)
Zmiany wprowadzono też do art. 16a KierujPojU, który w nowym brzmieniu stanowi, że wytwórca praw jazdy, kart kwalifikacji kierowcy i pozwoleń na kierowanie tramwajem zapewnia system teleinformatyczny obsługujący proces wytwarzania, personalizacji i dystrybucji dokumentów zintegrowany z systemem teleinformatycznym obsługującym CEK. Organ właściwy do wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami realizuje w nim zadania z art. 122 ust. 1 KierujPojU – chodzi tu o określony w tym przepisie nadzór wojewody.
System teleinformatyczny, zapewniany przez wytwórcę praw jazdy, kart kwalifikacji kierowcy i pozwoleń na kierowanie tramwajem, pobiera dane niezbędne do procesu wytwarzania, personalizacji i dystrybucji dokumentów z centralnej ewidencji kierowców.
Z art. 13 nowelizacji wynika, że minister informatyzacji w porozumieniu z ministrem transportu ogłasza w Dz.U. oraz na stronie podmiotowej BIP urzędu obsługującego ministra informatyzacji komunikat określający termin oraz zakres wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających organom właściwym do wydawania dokumentów stwierdzających uprawnienia do kierowania pojazdami realizację zadań, o których mowa w art. 122 ust. 1 KierujPojU, w systemie teleinformatycznym obsługującym CEK. Od dnia określonego w tym komunikacie organy realizują zadania w zakresie określonym w tym komunikacie w systemie teleinformatycznym obsługującym CEK.
Zmiany wprowadzono także do art. 13 ustawy z 9.5.2018 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (t.j. Dz.U. poz. 957 ze zm.; dalej: nowelizacja z 9.5.2018 r.), zgodnie z którym w nowym brzmienie analogiczny komunikat, czyli wydany i ogłoszony w sposób określony w art. 12 i 13 nowelizacji, określi także termin oraz zakres wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających wprowadzanie, przekazywanie, gromadzenie i udostępnianie z CEP danych na zasadach określonych w art. 100aa–100aq PrDrog, w nowym brzmieniu.
Jednak do czasu wdrożenia takich rozwiązań technicznych:
- stosuje się przepisy art. 100b–100e PrDrog w brzmieniu przed uchyleniem (przepisy te uchylono bowiem z dniem 4.6.2018 r., a zawierały one dane gromadzone w ewidencji);
- w zakresie określonym w komunikacie podmioty z art. 100ac ust. 1 PrDrog w nowym brzmieniu, zapewniają interoperacyjność swoich systemów teleinformatycznych z systemem teleinformatycznym obsługującym CEK;
- w zakresie określonym w komunikacie podmioty z art. 100ah PrDrog w nowym brzmieniu, którym dane z CEK udostępnia się za pomocą urządzeń teletransmisji danych, zapewniają interoperacyjność swoich systemów teleinformatycznych z systemem teleinformatycznym obsługującym CEK.
Do tych dość skomplikowanych przepisów odsuwających w czasie wdrożenie rozwiązań technicznych w podanym wyżej zakresie trzeba dodać art. 17 ustawy z ustawy z 2.12.2021 r. o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2328 ze zm.), z którego wynika m.in., że do dnia wdrożenia rozwiązań technicznych, o których mowa w komunikacie ministra informatyzacji Policja prowadzi ewidencję kierujących pojazdami silnikowymi oraz motorowerami naruszających przepisy ruchu drogowego. Chodzi tu o komunikat wydany na podstawie art. 14 ust. 2 nowelizacji z 9.5.2018 r.
Do dnia wdrożenia tych rozwiązań technicznych informację o uiszczeniu grzywny przekazują Policji w drodze teletransmisji danych właściwy naczelnik urzędu skarbowego oraz Główny Inspektor Transportu Drogowego (GITD), niezwłocznie po odnotowaniu płatności.
Nowelizacja dodaje tu przepisy, zgodnie z którymi do dnia wdrożenia tych rozwiązań technicznych Komendant Główny Policji może powierzyć techniczne prowadzenie ewidencji ministrowi informatyzacji, w systemie teleinformatycznym obsługującym CEK. Minister informatyzacji w porozumieniu z ministrem do spraw wewnętrznych ogłasza w Dz.U. oraz na stronie podmiotowej BIP urzędu obsługującego ministra informatyzacji komunikat określający termin powierzenia technicznego prowadzenia ewidencji ministrowi informatyzacji.
Minister informatyzacji zapewnia rozwiązanie techniczne umożliwiające przekazywanie danych do ewidencji organom kontroli ruchu drogowego oraz naczelnikowi urzędu skarbowego i GITD. Podmioty te zapewniają interoperacyjność swoich systemów teleinformatycznych z systemem teleinformatycznym obsługującym CEK od dnia określonego w komunikacie.
Zgodnie z art. 100a ust. 5 PrDrog w nowym brzmieniu, minister informatyzacji może zlecić, z wyłączeniem stosowania przepisów dotyczących zamówień publicznych, zadania związane z budową, rozwojem, wdrożeniem i utrzymaniem systemu teleinformatycznego obsługującego CEK i CEP wytwórcy dokumentów publicznych w rozumieniu ustawy z 22.11.2018 r. o dokumentach publicznych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1660 ze zm.) lub instytucji gospodarki budżetowej, wobec której minister informatyzacji pełni funkcję organu założycielskiego.
Pracownik urzędu gminy jako członek komisji społecznej przy wynajmie lokali z mieszkaniowego zasobu gminy
W kontekście podanej problematyki na uwagę zasługują regulacje zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 3 OchrLokU, z których wynika, że rada gminy uchwala zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym zasady i kryteria wynajmowania lokali, których najem jest związany ze stosunkiem pracy, jeżeli w mieszkaniowym zasobie gminy wydzielono lokale przeznaczone na ten cel.
Nadto, zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności:
1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub podnajem lokalu na czas nieoznaczony i najem socjalny lokalu oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą stosowanie obniżek czynszu;
2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy;
3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i umowy najmu socjalnego lokalu;
4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach;
5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i najem socjalny lokali oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;
6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;
6a) warunki, jakie musi spełniać lokal wskazywany dla osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem rzeczywistych potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności;
6b) zasady przeznaczania lokali na realizację zadań, o których mowa w art. 4 ust. 2b.
W kontekście podanej problematyki na szczególną uwagę zasługuje rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z 11.5.2022 r. (Nr NPII.4131.1.473.2022; http://dzienniki.slask.eu), w którym organ nadzoru podważył m.in. zapisy przewidujące, że:
„11. W skład Komisji wchodzi przedstawiciel (….), Ośrodka Pomocy Społecznej w Kornowacu oraz dwóch pracowników Urzędu Gminy Kornowac”.
W uzasadnieniu organ nadzoru wskazał, że rada gminy nie jest upoważniona do nakładania na pracowników samorządowych obowiązku uczestniczenia w komisji sprawującej kontrolę społeczną nad rozpatrywaniem wniosków o najem lokali gminnych. W tym miejscu ponownie należy przypomnieć, że społeczna kontrola ma sprawować kontrolę nad trybem rozpatrywania i załatwiania wniosków, tj. wniosków, które ostatecznie będą zatwierdzone przez Wójta Gminy. Kompetencje w zakresie nakładania obowiązków na pracowników urzędu gminy posiada wyłącznie wójt, gdyż zgodnie z treścią art. 33 ust. 2 SamGminU organizację i zasady funkcjonowania urzędu gminy określa regulamin organizacyjny nadany przez wójta w drodze zarządzenia. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) jest także kierownikiem urzędu gminy oraz zgodnie z ust. 5 tego przepisu zwierzchnikiem służbowym pracowników urzędu. Dalej zaznaczono, że podjęcie przedmiotowej uchwały i powierzenie jej wykonania wójtowi, otwiera dopiero drogę dla organu wykonawczego gminy do podjęcia działań zmierzających do doprowadzenia do wykonania tej uchwały. Wójt określając sposób wykonania uchwały winien wyznaczyć osoby odpowiedzialne za wykonanie całości lub część zadań wynikających z tego aktu. To wójt zatem jest organem właściwym do określenia zadań (obowiązków) pracowników urzędu gmin. Dotyczy to także wyznaczenia pracowników ośrodka pomocy społecznej.
Podsumowując, stanowisko organu nadzoru jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może, ustalając skład komisji ds. kontroli nad rozpatrywaniem wniosków o najem lokali, ingerować w prawa pracownicze.
Kogo obciąża remont balkonu w budynku wielomieszkaniowym?
Balkon, przylegający do lokali stanowiący odrębną własność i służący do wyłącznego użytku jego właściciela jest część wspólną nieruchomości.
Zagadnienie własności balkonu jako elementu architektonicznego stanowiło przedmiot wielokrotnego rozstrzygania przez judykaturę. Można tu wskazać m. in. na takie stanowiska:
1) balkon przylegający do lokalu mieszkalnego, stanowiącego przedmiot odrębnej własności i służący do wyłącznego użytku jego właściciela, stanowi część składową tego lokalu, a koszty jego utrzymania w należytym stanie, w tym także jego odtworzenia, nie obciążają wspólnoty mieszkaniowej budynku, lecz właściciela lokalu mieszkalnego W konsekwencji przyjąć należało, iż płytki znajdujące się w obrębie balkonów przedmiotowego budynku, stanowią jedynie tzw. wierzchnią warstwę wykończeniową oraz służą wyłącznie do użytku właścicieli poszczególnych lokali mieszkalnych, stanowiąc ich część składową (wyrok Sądu Najwyższego z 3.10.2002 r., III RN 153/01);
2) prawo własności przysługujące właścicielom poszczególnych lokali obejmuje również tarasy, a dokładnie ich wierzchnią warstwę wykończeniową oraz przestrzeń wykorzystywaną do wyłącznego zaspokajania potrzeb mieszkaniowych przez właścicieli lokalu. W tym zakresie właściciele ci mają, wynikający z przepisu art. 13 ust. 2 WłLokU obowiązek utrzymywania przynależnego do nich tarasu w należytym stanie (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 28.3.2017 r., II OSK 1929/15);
3) balkony, tarasy lub ich elementy mogą być uznane za wchodzące w skład nieruchomości wspólnej, choćby służyły one do wyłącznego użytku osób zajmujących określony lokal (wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 20.2.2019 r., II OSK 794/17).
Ostatecznie zagadnienie to zostało rozstrzygnięte przez Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 10.3.2022 r., II OSK 835/19. Stwierdził on, iż należy wyjaśnić, że zgodnie z art. 61 PraBud określone obowiązki związane z utrzymaniem obiektu budowlanego w należytym stanie technicznym ciążą na właścicielu lub zarządcy nieruchomości. Do części wspólnych nieruchomości można zaliczyć elementy konstrukcyjne obiektu budowlanego oraz elementy elewacji decydujące m.in. o estetyce budynku. Niemniej przepisy PrBud w ramach obowiązków z art. 61 nie rozstrzygają kwestii własnościowych, a jedynie wskazują na zakres obowiązku, który wynika z treści art. 5 ust. 2 w zw. z art. 5 ust. 1 pkt 1–7 PrBud.
Także przepisy WłLokU tego zagadnienia nie precyzują z punktu widzenia tego, co dokładnie jest częścią wspólną nieruchomości, a w skardze kasacyjnej nie wykazano, aby przedmiotowe balkony stanowiły odrębną własność poszczególnych lokali mieszkalnych. Sama kwestia ich przynależności do lokalu nie ma bowiem przesądzającego znaczenia dla prawidłowości wskazania adresata obowiązków z art. 61 PrBud. Kwestii tej nie wyjaśnia przywołany w skardze kasacyjnej art. 13 ust. 1 WłLokU, który z jednej strony wskazuje, że właściciel ponosi wydatki związane z utrzymaniem jego lokalu; z drugiej zaś – że uczestniczy w kosztach zarządu związanych z utrzymaniem nieruchomości wspólnej. O ile kwestia użytkowania balkonu, związana z uznaniem balkonu jako pomieszczenia przynależnego do lokalu może być kwalifikowana do elementów niewchodzących w skład części wspólnej, o tyle kwestie związane z elementami konstrukcyjnymi i estetycznymi powinny być rozpatrywane jako części nieruchomości wspólnej. Na tak wyznaczony zakres stanu prawnego, jaki wynika z PrBud i WłLokU nie ma zasadniczo zaznaczenia argumentacja skargi kasacyjnej, która odwołuje się do kwestii własnościowych dotyczących ogólnego pojęcia „balkonu”. Tego rodzaju argumentacja nie przeczy temu, że kwestie związane z elementami konstrukcyjnymi i estetyką nie należą do wyłącznego dominium właściciela lokalu mieszkalnego, lecz w przypadku istnienia wspólnoty mieszkaniowej, tego rodzaju problematykę należy rozpatrywać w ramach części wspólnej budynku.
Dlatego na akceptację zasługuje pogląd prawny, zgodnie z którym, jeśli przemawiają za tym względy natury architektonicznej lub estetycznej, to balkony, tarasy lub ich elementy mogą być uznane za wchodzące w skład nieruchomości wspólnej, choćby służyły one do wyłącznego użytku osób zajmujących określony lokal. W budynkach wielomieszkaniowych, gdzie istnieją wyodrębnione lokale oraz część wspólna, nie da się precyzyjnie przeprowadzić granicy pomiędzy uprawnieniami właścicieli lokali, a częściami wspólnymi.
Powołanie komisji mieszkaniowej a ustalenie zasad wynajmowania lokali z zasobu komunalnego
W kontekście podanej problematyki na uwagę zasługuje w szczególności art. 21 ust. 1 pkt 2 oraz ust. 3 OchrLokU. Z podanych regulacji wynika, że rada gminy uchwala zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym zasady i kryteria wynajmowania lokali, których najem jest związany ze stosunkiem pracy, jeżeli w mieszkaniowym zasobie gminy wydzielono lokale przeznaczone na ten cel.
Nadto, zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności:
1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub podnajem lokalu na czas nieoznaczony i najem socjalny lokalu oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą stosowanie obniżek czynszu;
2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy;
3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i umowy najmu socjalnego lokalu;
4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach;
5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i najem socjalny lokali oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;
6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;
6a) warunki, jakie musi spełniać lokal wskazywany dla osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem rzeczywistych potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności;
6b) zasady przeznaczania lokali na realizację zadań, o których mowa w art. 4 ust. 2b.
W kontekście podanej problematyki na szczególną uwagę zasługuje rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z 5.5.2022 r. (Nr PN.4131.213.2022; http://edzienniki.olsztyn.uw.gov.pl/actbymonths). W podanym orzeczeniu organ nadzoru podważył zapisy przewidujące, że komisję mieszkaniową powołuje wójt gminy w formie zarządzenia. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia wskazano zaś, że przepis art. 21 ust. 3 pkt. 5 OchrLokU stanowi, że zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i o najem lokali socjalnych oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej. Poddanie kontroli społecznej oznacza powołanie organu mającego realizować i urzeczywistniać zasady sprawiedliwości społecznej. Organ taki może być wyłącznie organem kontrolnym, opiniującym i współdziałającym z organami uprawnionymi przy realizacji zadań ustawowych. Nadto, podkreślono, że sposób kontroli społecznej należy określić w uchwale w sprawie zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Rada gminy nie ma upoważnienia do subdelegacji przyznanej jej kompetencji na rzecz wójta. Należy bowiem podkreślić, że uchwalanie zasad wynajmowania lokali należących do zasobu mieszkaniowego gminy należy do wyłącznej właściwości rady, zgodnie z art. 18 ust. 2 pkt 15 SamGminU.
Podsumowując, stanowisko organu nadzoru jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może przenosić kompetencji na wójta gminy w zakresie ustalenia zasad funkcjonowania komisji mieszkaniowej.
Obowiązkowy rejestr umów JSFP – planowane zmiany, w tym terminu początku obowiązywania rejestru
Zmiany te są bardzo istotne dla zamawiających należących do JSFP, bowiem zmieniana obecnie ustawa wprowadziła przepisy o obowiązkowym rejestrze umów od 1.7.2022 r., wywołujące wiele wątpliwości, zwłaszcza interpretacyjnych. Prawdopodobnie one i wymóg stworzenia prowadzonego przez Ministra Finansów rejestru umów, spowodowały, że podjęto decyzję o przesunięciu w czasie wejścia w życie regulacji dotyczących rejestru umów, a także modyfikacji obowiązków z nim związanych (zob. art. 10 projektu ustawy). Niestety nadal brakuje w projektowanych przepisach jasnych regulacji, które jednoznacznie określiłyby chociażby, czy do rejestru będą wprowadzane informacje o umowach tzw. dochodowych, umowach o pracę (w tym aspekcie wątpliwości przedstawił m.in. RPO w piśmie z 11.3.2022 r. skierowanym do Ministra Finansów, wskazując na obawy o zbyt daleko idącą ingerencją w sferę prywatności osób, którą chroni Konstytucja RP).
Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zamiast odpowiedzialności karnej
W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na rezygnację w projekcie z sankcji karnej związanej z nieprawidłowościami w zakresie rejestru umów. Uchyla się bowiem art. 34b FinPubU określający, że kto nie wykonuje lub nie dopuszcza do wykonania obowiązku prowadzenia, aktualizacji, udostępnienia lub wprowadzania danych do rejestru umów, o którym mowa w art. 34a ust. 1 FinPubU, albo podaje w nim nieprawdziwe dane, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Zamiast takiej sankcji przewidziano dodanie art. 18ca DyscypFinPubU, zgodnie z którym niewykonanie lub niedopuszczenie do wykonania obowiązku wprowadzenia danych do rejestru umów, o którym mowa w art. 34a FinPubU, albo podanie w nim nieprawdziwych danych, ma stanowić naruszenie dyscypliny finansów publicznych.
Podwyższenie progu wartości umowy
W projekcie ustawy proponuje się zmianę progu wartości umowy, po którego przekroczeniu będą wprowadzane informacje do rejestru umów. Z pierwotnie określonego na kwotę 500 zł (brutto) ulega on podwyższeniu na 1500 zł netto. Wynika to z nowego brzmienia art. 34a ust. 5 FinPubU, tj. określenia, że w rejestrze umów zamieszcza się informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, których wartość przedmiotu przekracza 1500 zł bez podatku od towarów i usług.
Odpowiedzialność kierownika JSFP
Ponadto w projekcie określa się w art. 34a ust. 9 FinPubU (w nowym brzmieniu), że za wprowadzenie danych, o których mowa w art. 34a ust. 6–8 FinPubU, do rejestru umów odpowiadają kierownicy JSFP. Pierwotnie od 1.7.2022 r. z art. 34a ust. 9 FinPubU wynikało, że to kierownicy JSFP mieli wprowadzać do rejestru umów dane, o których mowa w art. 34a ust. 6–8 FinPubU. Położono zatem nacisk na odpowiedzialność kierowników JSFP za wprowadzanie danych, a nie na ich „osobiste” wprowadzanie danych do rejestru umów.
Od kiedy rejestr i jaki termin zawarcia umowy będzie decydujący
Dla zamawiających należących do JSFP niezmiernie istotne znaczenie ma przesunięcie terminu wprowadzenia nowego obowiązku dotyczącego rejestru umów. Przepisy dotyczące rejestru umów wchodzą w życie z dniem 1.10.2022 r., a nie 1.7.2022 r.
Co jednak bardzo ważne, na skutek zmiany art. 13 ust. 2 ustawy z 14.10.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2054) przepis art. 34a ustawy zmienianej w art. 6 tej ustawy (tj. przepis art. 34a FinPubU) stosuje się do umów zawartych od dnia:
1) 1.10.2022 r. – w przypadku jednostek:
a) o których mowa w art. 274 ust. 1 pkt 1–3 FinPubU (tj. KPRM, ministerstw, urzędów wojewódzkich),
b) w działach w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 6 tj. w rozumieniu FinPubU;
2) 1.1.2023 r. – w przypadku JST oraz ich związków, związków metropolitalnych i samorządowych jednostek organizacyjnych;
3) 1.4.2023 r. – w przypadku JSFP innych niż wymienione w pkt 1 i 2.
Likwidacja dualizmu w zakresie umów wieloletnich na zapewnienie ciągłości działania – w kontekście upoważnień dla organu wykonawczego JST
Najnowszy projekt ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (numer z wykazu UD 327) zakłada wprowadzenie zmian m.in. w art. 258 ust. 1 pkt 3 FinPubU. Aktualne brzmienie ww. przepisu jest następujące:
1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd do:
(…)
3) przekazania uprawnień innym jednostkom organizacyjnym jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania zobowiązań z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy;
Zgodnie z projektem nowelizacji przepis ten ma zostać uchylony, z uwagi na pokrywanie się jego treści z treścią art. 228 ust. 2 FinPubU. Zgodnie zaś z tym przepisem:
2. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może upoważnić zarząd jednostki samorządu terytorialnego do przekazania uprawnień kierownikom jednostek organizacyjnych jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania zobowiązań, o których mowa w ust. 1. W zakresie umów określonych w ust. 1 pkt 2 przekazanie uprawnień może dotyczyć także umów, z których wynikają zobowiązania zaliczane do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2.
Wskazana wyżej norma nawiązuje w swej treści do ust. 1 gdzie z kolei postanowiono, że:
1. Uchwała w sprawie wieloletniej prognozy finansowej może zawierać upoważnienie dla zarządu jednostki samorządu terytorialnego do zaciągania zobowiązań:
1) związanych z realizacją zamieszczonych w niej przedsięwzięć;
2) z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędna do zapewnienia ciągłości działania jednostki i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy.
W uzasadnieniu projektu m.in. wskazano zaś, że ww. art. 258 ust. 1 pkt 3 FinPubU zawiera delegację dla organu stanowiącego upoważniającą zarząd do przekazywania uprawnień do zaciągania zobowiązań innym jednostkom organizacyjnym JST z tytułu umów, których realizacja w roku budżetowym i w latach następnych jest niezbędną do zapewnienia ciągłości działania jednostki, i z których wynikające płatności wykraczają poza rok budżetowy. Upoważnienie to wynika również z art. 228 ust. 2 FinPubU.
W związku z powyższym, mając na uwadze przejrzystość przepisów prawa, proponuje się uchylenie pkt 3 w art. 258 ust. 1 FinPubU. Na potrzebę zmiany wskazują wnioski Krajowej Rady Regionalnych Izb Obrachunkowych zawarte w Sprawozdaniu z działalności regionalnych izb obrachunkowych i wykonania budżetu przez jednostki samorządu terytorialnego w 2019 roku.
Podsumowując, projektowane zmiany w art. 258 pkt 3 FinPubU niewątpliwie zmierzają w dobrym kierunku, bowiem likwidują dualizm prawny i sprzyjają pewności prawa. W przypadku umów wieloletnich związanych z zapewnieniem ciągłości działania, podstawą upoważnienia organu wykonawczego JST będzie tylko art. 228 ust. 2 FinPubU.
Źródło: RCL
Praca zdalna z ustawy covidowej nadal obowiązuje
Zgodnie art. 3 ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19 pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna).
Praca zdalna
Zgodnie z założeniem ustawodawcy praca zdalna ma zastąpić w treści przepisów Kodeksu pracy przepisy dotyczące telepracy. Projekt przewiduje zdefiniowanie pracy zdalnej jako pracy, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.
Uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika może nastąpić w dwóch momentach:
- przy zawieraniu umowy o pracę albo
- w trakcie zatrudnienia w tym przypadku uzgodnienie może być dokonane z inicjatywy pracodawcy albo na wniosek pracownika, złożony w postaci papierowej lub elektronicznej; przepisu art. 29 § 4 KP nie będzie się stosowało.
Praca zdalna może być wykonywana na polecenie pracodawcy:
- w okresie obowiązywania stanu nadzwyczajnego, stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu lub
- w okresie, w którym z powodu siły wyższej zapewnienie przez pracodawcę bezpiecznych i higienicznych warunków pracy w dotychczasowym miejscu pracy pracownika nie jest czasowo możliwe
– jeżeli pracownik złoży, bezpośrednio przed wydaniem polecenia, w postaci papierowej lub elektronicznej oświadczenie, że posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.
Pracodawca będzie miał prawo, w miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika, przeprowadzać kontrolę wykonywania tej pracy przez pracownika, w tym w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, na zasadach określonych w porozumieniu, regulaminie, poleceniu, albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem. Kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu wykonywania pracy zdalnej, w godzinach pracy pracownika. Pracodawca dostosowuje sposób przeprowadzania kontroli do miejsca wykonywania i charakteru pracy zdalnej. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem.
Badanie trzeźwości
W ramach planowanej nowelizacji Kodeksu pracy pracodawcy mają uzyskać możliwość prowadzenia kontroli trzeźwości pracowników w sytuacji, kiedy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Kontrola trzeźwości, nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika. Kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie. Badanie, polega na stwierdzeniu braku obecności alkoholu w organizmie pracownika albo obecności alkoholu wskazującej na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości, w rozumieniu odpowiednio art. 46 ust. 2 lub 3 ustawy z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Za równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie wynosi oraz nie prowadzi do stężenia właściwego dla stanu po użyciu alkoholu.
Grupę lub grupy pracowników objęte kontrolą trzeźwości i sposób jej przeprowadzenia, w tym rodzaj wykorzystywanego urządzenia, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Pracodawca informuje pracowników o wprowadzeniu kontroli trzeźwości w sposób przyjęty u danego pracodawcy, nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania.
Jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia, pracodawca może wprowadzić kontrolę pracowników na obecność środków działających podobnie do alkoholu w ich organizmach. Pracodawca nie dopuszcza do wykonywania pracy pracownika, jeżeli kontrola, wykaże obecność środka działającego podobnie do alkoholu w organizmie pracownika albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu takiego środka lub zażywał taki środek w czasie pracy.
Zmiana przepisów ustawy o drogach publicznych dotycząca zmian w zakresie możliwości przenoszalności decyzji administracyjnych
Projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców ma szeroki i przekrojowy charakter, zmianami objęte zostały różne sfery życia społeczno-gospodarczego.
Wnioskodawcy podnoszą, że istniejące rozwiązania prawne w DrPublU nie zawierają przepisów, które precyzowałaby możliwość przenoszenia uzyskanych przez stronę postępowania uzyskanych na ich podstawie praw i obowiązków na inny podmiot. Powyższe wywołuje konieczność inicjowania przez ten podmiot nowych postępowań o wydanie decyzji o lokalizacji lub przebudowie zjazdu, wyrażeniu zgody na umieszczenie infrastruktury technicznej w pasie drogi oraz zajęcie pasa drogowego w normalnym trybie administracyjnym, co może zagrozić realizacji, a z pewnością znacząco wydłuża czas realizacji rozpoczętych przez dotychczasową stronę decyzji inwestycji. (https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/PrzebiegProc.xsp?id=D5DC599E1236F27BC125881C0037CBBD).
Istotą nowelizacji jest przede wszystkim zmiana regulacji GazZiemŚwinU. Niemniej jednak zawiera ona także projekt nowelizacji DrPublU. Te regulacje odnoszą się do decyzji administracyjnych w zakresie lokalizacji lub przebudowie zjazdu, wyrażeniu zgody na umieszczenie infrastruktury technicznej w pasie drogi oraz zajęcie pasa drogowego. Istota proponowanych zmian sprowadza się do upoważnienia organu, który wydał decyzję w ramach dotychczasowych kompetencji wynikających z DrPublU, do jej przeniesienia na rzecz innego podmiotu, który wyraża zgodę na przyjęcie wszystkich warunków określonych w decyzji. Stronami postępowania o przeniesienie decyzji będą podmiot, na rzecz którego została wydana decyzja, oraz podmiot, na który decyzja ma zostać przeniesiona. Z dniem przeniesienia decyzji podmiot, na który została przeniesiona decyzja, wstępuje w prawa i obowiązki wynikające z przenoszonej decyzji.
Możliwość przenoszenia decyzji wydanej na gruncie przepisów DrPublU dotyczyć będzie także przypadków zajęcia pasa drogowego na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg w związku z budową infrastruktury telekomunikacyjnej, a także ciągami drenażowymi, przewodami i urządzeniami służącymi do przesyłania lub dystrybucji płynów, pary, gazów i energii elektrycznej oraz innymi podziemnymi obiektami i urządzeniami niezbędnymi do korzystania z tych przewodów i urządzeń lub na potrzeby wykonywania koncesji, o których mowa w art. 22 ust. 1 PrGeolGórn. W tym wypadku sprawa ta będzie mogła być załatwiona w sposób milczący.
Projekt skierowany został do Komisji Gospodarki Narodowej i Innowacyjności oraz Komisji Środowiska.
Niedopuszczalne jest różnicowanie przez radę powiatu stawki opłaty za zajęcie pasa drogowego
W kontekście podanej problematyki na uwagę zasługują regulacje DrPublU, gdzie w art. 40 ust. 8 postanowiono, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. Stawki opłaty, o których mowa w ust. 4 i 6, nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty, o której mowa w ust. 5, nie może przekroczyć 200 zł, z tym że w odniesieniu do obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej stawki opłaty, o których mowa w ust. 4 i 6, nie mogą przekroczyć 0,20 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty, o której mowa w ust. 5, nie może przekroczyć 20 zł.
Z kolei w myśl art. 40 ust. 9 DrPublU przy ustalaniu stawek, o których mowa w ust. 7 i 8, uwzględnia się:
1) kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty;
2) rodzaj elementu zajętego pasa drogowego;
3) procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni;
4) rodzaj zajęcia pasa drogowego;
5) rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym.
Na kanwie ww. regulacji prawnych na szczególną uwagę zasługuje rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z 6.5.2022 r. (Nr 69/20222; które ukazało się w dzienniku urzędowym województwa śląskiego 11.5.2022 r.; http://edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/GetActPdf.ashx?year=2022&book=0&position=2591). Rozstrzygnięcie to zapadło wobec uchwały rady powiatu w sprawie ustalenia wysokości stawek opłaty za zajęcie pasa drogowego dróg powiatowych na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg. Zakwestionowano zaś zapis o treści:
„(…) W odniesieniu do obiektów i urządzeń sieci związanych z przesyłem gazu ziemnego umieszczonych w pasie drogowym ustala się roczną stawkę opłat za 1m2 powierzchni:
a) poza obszarem zabudowanym – 25,00 zł
b) w obszarze zabudowanym – 50,00 zł”.
W argumentacji prawnej wskazanego orzeczenia zwrócono zaś uwagę na kilka aspektów:
1) w ocenie organu nadzoru przyjęte stawki opłat za zajęcie pasa drogowego w zależności od zlokalizowania zajętej drogi w obszarze zabudowanym lub poza takim obszarem stanowią o przyjęciu przez radę powiatu kryterium pozaustawowego, co jest niezgodne z upoważnieniem wynikającym z art. 40 ust. 9 DrPublU;
2) powołano się na wyrok WSA w Łodzi z 12.2.2021 r. (III SA/Łd 955/20) gdzie stwierdzono:
„Z brzmienia art. 40 ust. 9 DrPublU wynika, że przy ustalaniu stawek opłat za zajęcie pasa drogowego uwzględnia się kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty; rodzaj elementu zajętego pasa drogowego; procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni; rodzaj zajęcia pasa drogowego; rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym. Wyliczenie zawarte w powyższym przepisie ma charakter wyczerpujący, co oznacza, że rada gminy nie może brać pod uwagę przy ustalaniu stawek opłat za zajęcie pasa drogowego innych czynników niż wymienione wprost w treści przedmiotowej regulacji. We wskazanych w art. 40 ust. 9 DrPublU kryteriach brak jest kryterium charakteru obszaru, na którym dochodzi do zajęcia pasa drogowego”.
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze jest prawnie uzasadnione. Jednostka samorządu terytorialnego nie może ustalać opłat za zajęcie pasa drogowego według dowolnie przybranych kryteriów, np. położenie tego pasa w obszarze zabudowanym, czy poza nim.