W kontekście podanej problematyki na uwagę zasługują regulacje DrPublU, gdzie w art. 40 ust. 8 postanowiono, że organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, w drodze uchwały, ustala dla dróg, których zarządcą jest jednostka samorządu terytorialnego, wysokość stawek opłaty za zajęcie 1 m2 pasa drogowego. Stawki opłaty, o których mowa w ust. 4 i 6, nie mogą przekroczyć 10 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty, o której mowa w ust. 5, nie może przekroczyć 200 zł, z tym że w odniesieniu do obiektów i urządzeń infrastruktury telekomunikacyjnej stawki opłaty, o których mowa w ust. 4 i 6, nie mogą przekroczyć 0,20 zł za jeden dzień zajmowania pasa drogowego, a stawka opłaty, o której mowa w ust. 5, nie może przekroczyć 20 zł.

Z kolei w myśl art. 40 ust. 9 DrPublU przy ustalaniu stawek, o których mowa w ust. 7 i 8, uwzględnia się:

1) kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty;

2) rodzaj elementu zajętego pasa drogowego;

3) procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni;

4) rodzaj zajęcia pasa drogowego;

5) rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym.

Na kanwie ww. regulacji prawnych na szczególną uwagę zasługuje rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z 6.5.2022 r. (Nr 69/20222; które ukazało się w dzienniku urzędowym województwa śląskiego 11.5.2022 r.; http://edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/GetActPdf.ashx?year=2022&book=0&position=2591). Rozstrzygnięcie to zapadło wobec uchwały rady powiatu w sprawie ustalenia wysokości stawek opłaty za zajęcie pasa drogowego dróg powiatowych na cele niezwiązane z budową, przebudową, remontem, utrzymaniem i ochroną dróg. Zakwestionowano zaś zapis o treści:

„(…) W odniesieniu do obiektów i urządzeń sieci związanych z przesyłem gazu ziemnego umieszczonych w pasie drogowym ustala się roczną stawkę opłat za 1m2 powierzchni:

a) poza obszarem zabudowanym – 25,00 zł

b) w obszarze zabudowanym – 50,00 zł”.

W argumentacji prawnej wskazanego orzeczenia zwrócono zaś uwagę na kilka aspektów:

1) w ocenie organu nadzoru przyjęte stawki opłat za zajęcie pasa drogowego w zależności od zlokalizowania zajętej drogi w obszarze zabudowanym lub poza takim obszarem stanowią o przyjęciu przez radę powiatu kryterium pozaustawowego, co jest niezgodne z upoważnieniem wynikającym z art. 40 ust. 9 DrPublU;

2) powołano się na wyrok WSA w Łodzi z 12.2.2021 r. (III SA/Łd 955/20) gdzie stwierdzono:
„Z brzmienia art. 40 ust. 9 DrPublU wynika, że przy ustalaniu stawek opłat za zajęcie pasa drogowego uwzględnia się kategorię drogi, której pas drogowy zostaje zajęty; rodzaj elementu zajętego pasa drogowego; procentową wielkość zajmowanej szerokości jezdni; rodzaj zajęcia pasa drogowego; rodzaj urządzenia lub obiektu budowlanego umieszczonego w pasie drogowym. Wyliczenie zawarte w powyższym przepisie ma charakter wyczerpujący, co oznacza, że rada gminy nie może brać pod uwagę przy ustalaniu stawek opłat za zajęcie pasa drogowego innych czynników niż wymienione wprost w treści przedmiotowej regulacji. We wskazanych w art. 40 ust. 9 DrPublU kryteriach brak jest kryterium charakteru obszaru, na którym dochodzi do zajęcia pasa drogowego”.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze jest prawnie uzasadnione. Jednostka samorządu terytorialnego nie może ustalać opłat za zajęcie pasa drogowego według dowolnie przybranych kryteriów, np. położenie tego pasa w obszarze zabudowanym, czy poza nim.