Zmiany te są bardzo istotne dla zamawiających należących do JSFP, bowiem zmieniana obecnie ustawa wprowadziła przepisy o obowiązkowym rejestrze umów od 1.7.2022 r., wywołujące wiele wątpliwości, zwłaszcza interpretacyjnych. Prawdopodobnie one i wymóg stworzenia prowadzonego przez Ministra Finansów rejestru umów, spowodowały, że podjęto decyzję o przesunięciu w czasie wejścia w życie regulacji dotyczących rejestru umów, a także modyfikacji obowiązków z nim związanych (zob. art. 10 projektu ustawy). Niestety nadal brakuje w projektowanych przepisach jasnych regulacji, które jednoznacznie określiłyby chociażby, czy do rejestru będą wprowadzane informacje o umowach tzw. dochodowych, umowach o pracę (w tym aspekcie wątpliwości przedstawił m.in. RPO w piśmie z 11.3.2022 r. skierowanym do Ministra Finansów, wskazując na obawy o zbyt daleko idącą ingerencją w sferę prywatności osób, którą chroni Konstytucja RP).

Odpowiedzialność za naruszenie dyscypliny finansów publicznych zamiast odpowiedzialności karnej

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na rezygnację w projekcie z sankcji karnej związanej z nieprawidłowościami w zakresie rejestru umów. Uchyla się bowiem art. 34b FinPubU określający, że kto nie wykonuje lub nie dopuszcza do wykonania obowiązku prowadzenia, aktualizacji, udostępnienia lub wprowadzania danych do rejestru umów, o którym mowa w art. 34a ust. 1 FinPubU, albo podaje w nim nieprawdziwe dane, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Zamiast takiej sankcji przewidziano dodanie art. 18ca DyscypFinPubU, zgodnie z którym niewykonanie lub niedopuszczenie do wykonania obowiązku wprowadzenia danych do rejestru umów, o którym mowa w art. 34a FinPubU, albo podanie w nim nieprawdziwych danych, ma stanowić naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Podwyższenie progu wartości umowy

W projekcie ustawy proponuje się zmianę progu wartości umowy, po którego przekroczeniu będą wprowadzane informacje do rejestru umów. Z pierwotnie określonego na kwotę 500 zł (brutto) ulega on podwyższeniu na 1500 zł netto. Wynika to z nowego brzmienia art. 34a ust. 5 FinPubU, tj. określenia, że w rejestrze umów zamieszcza się informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, których wartość przedmiotu przekracza 1500 zł bez podatku od towarów i usług.

Odpowiedzialność kierownika JSFP

Ponadto w projekcie określa się w art. 34a ust. 9 FinPubU (w nowym brzmieniu), że za wprowadzenie danych, o których mowa w art. 34a ust. 6–8 FinPubU, do rejestru umów odpowiadają kierownicy JSFP. Pierwotnie od 1.7.2022 r. z art. 34a ust. 9 FinPubU wynikało, że to kierownicy JSFP mieli wprowadzać do rejestru umów dane, o których mowa w art. 34a ust. 6–8 FinPubU. Położono zatem nacisk na odpowiedzialność kierowników JSFP za wprowadzanie danych, a nie na ich „osobiste” wprowadzanie danych do rejestru umów.

Od kiedy rejestr i jaki termin zawarcia umowy będzie decydujący

Dla zamawiających należących do JSFP niezmiernie istotne znaczenie ma przesunięcie terminu wprowadzenia nowego obowiązku dotyczącego rejestru umów. Przepisy dotyczące rejestru umów wchodzą w życie z dniem 1.10.2022 r., a nie 1.7.2022 r.

Co jednak bardzo ważne, na skutek zmiany art. 13 ust. 2 ustawy z 14.10.2021 r. o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 2054) przepis art. 34a ustawy zmienianej w art. 6 tej ustawy (tj. przepis art. 34a FinPubU) stosuje się do umów zawartych od dnia:

1) 1.10.2022 r. – w przypadku jednostek:

a) o których mowa w art. 274 ust. 1 pkt 1–3 FinPubU (tj. KPRM, ministerstw, urzędów wojewódzkich),

b) w działach w rozumieniu ustawy zmienianej w art. 6 tj. w rozumieniu FinPubU;

2) 1.1.2023 r. – w przypadku JST oraz ich związków, związków metropolitalnych i samorządowych jednostek organizacyjnych;

3) 1.4.2023 r. – w przypadku JSFP innych niż wymienione w pkt 1 i 2.