Zmiana ustawy o praktykach absolwenckich może wpłynąć na wydatki pracodawców samorządowych

Na stronie internetowej Sejmu ukazał się w dniu 26.5.2023 r. ciekawy projekt ustawy – o zmianie ustawy o praktykach absolwenckich.

Podany projekt odnosi się do ustawy z 17.7.2009 r. o praktykach absolwenckich (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1244). Warto przypomnieć, że z tej formy prawnej mogą korzystać m.in. pracodawcy samorządowi, co ma uzasadnienie w art. 2 ust. 1 PrAbsolwentU, gdzie postanowiono, że osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, zwane „podmiotem przyjmującym na praktykę”, może przyjmować na praktykę osobę, która ukończyła co najmniej gimnazjum lub ośmioletnią szkołę podstawową i w dniu rozpoczęcia praktyki nie ukończyła 30. roku życia, zwaną „praktykantem”.

Jedną z kluczowych zmian przewidzianych w projekcie jest zmiana art. 3 ust. 1, gdzie dotychczas była przewidziana możliwość praktyki odpłatnej albo nieodpłatnej. Projekt zaś przewiduje jedynie praktykę w wersji odpłatnej. Dodatkowo w ramach ust. 2 proponuje się zagwarantowanie praktykantowi określonej minimalnej stawki godzinowej. Jak bowiem wynika z projektowanej regulacji: „Wysokość stawki godzinowej wynagrodzenia nie może być niższa niż minimalna stawka godzinowa ustalona na podstawie art. 2 ust. 5 ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę oraz wyższa niż dwukrotność minimalnej stawki godzinnej”.

W związku z ww. zmianami zaproponowano również dodanie nowych przepisów art. 5a i art. 5b.

Ich treść będzie następująca:

Artykuł 5a: „Jeżeli w umowie nie ustalono wysokości stawki godzinowej wynagrodzenia, o której mowa w art. 3 ust. 2, praktykantowi przysługuje wynagrodzenie obliczone według minimalnej stawki godzinowej, ustalonej na podstawie ustawy z dnia 10 października 2002 r. o minimalnym wynagrodzeniu za pracę”.

Artykuł 5b: „Czas praktyki nie może przekraczać 6 godzin dziennie na dobę i przeciętnie 30 godzin w przeciętni pięciodniowym tygodniu pracy w przyjętym okresie rozliczeniowym nieprzekraczającym 3 miesięcy”.

Jednocześnie proponuje się zmianę elementów konstrukcyjnych umowy, czyli art. 5 ust. 2 ustawy, który ma przybrać treść:

„Umowa powinna określać w szczególności:

1) rodzaj pracy, w ramach której praktykant ma uzyskiwać doświadczenie i nabywać umiejętności praktyczne;

2) okres odbywania praktyki;

3) tygodniowy wymiar czasu pracy w ramach praktyki;

4) wysokość stawki godzinowej wynagrodzenia, o której mowa w art. 3 ust. 2”.

Podsumowując, projekt przewiduje dość istotne zmiany w sposobie finansowania praktyk. Z zasady mają być one tylko odpłatne. Trudno powiedzieć czy jest to rozwiązanie właściwe z punktu widzenia pracodawcy a szczególnie sfery budżetowej, czy samorządowej, gdy weźmie się pod uwagę fakt, że w wielu przypadkach praktyka nieodpłatna była pewną „przepustką” dla praktykanta do późniejszego stania się pełnoprawnym pracownikiem. Projekt może zniechęcić samorządy do przyjmowania na wspomniane praktyki, skoro jedyną opcją będzie ich odpłatność. To zaś wiąże się już z konkretnymi wydatkami z budżetu JST.

Źródło: Sejm

Niebezpieczne reklamy w wyszukiwarkach – jak się nie dać złapać cyberoszustom?

W ostatnim czasie coraz częściej cyberprzestępcy wykorzystują reklamy i pozycjonowanie wyników wyszukiwania w przeglądarkach, by w nieuczciwy i podstępny sposób pozyskać nasze dane lub wykraść pieniądze.

Jak działają oszuści?

Fałszywe reklamy najczęściej dotyczą różnych funduszy inwestycyjnych lub wykorzystują wizerunki znanych banków.

Użytkownik, który wpisuje w wyszukiwarkę określone hasło (np. nazwę funduszu lub banku), dostaje wyniki wyszukiwania, w których na pierwszym miejscu znajdują fałszywe strony internetowe. Na pierwszy rzut oka, nie budzą one żadnych wątpliwości, a spreparowana strona do złudzenia przypomina tą prawdziwą. Co ciekawe, oszuści, by wzbudzić zaufanie potencjalnych ofiar zamieszczają komunikaty i informacje przestrzegające przed działaniami przestępców. Nieprawdziwe strony internetowe przeważnie zawierają sfałszowany panel logowania, który umożliwia oszustom przejęcie poświadczeń logowania.

W niektórych przypadkach fałszywe reklamy służą do pobrania szkodliwego oprogramowania szpiegującego, które umożliwia przestępcom dostęp do naszych danych, w tym również danych logowania. Oszuści wykorzystują wizerunek np. programów lub aplikacji, które po ściągnięciu przez użytkownika, infekują jego sprzęt.

Co zrobić, by nie dać się złapać na fałszywą reklamę?

Mimo, że przestępcy coraz dokładniej przygotowują swoje działania, to musimy pamiętać, że ich sztuczki opierają się przede wszystkim na naszych emocjach, a także wykorzystuj presję, pośpiech i nieuwagę.

Jeśli korzystamy z wyszukiwarek internetowych pamiętajmy, aby zawsze sprawdzać, czy strona na której jesteśmy, jest tą prawdziwą. W tym celu należy dokładnie zweryfikować adres URL – czy jest poprawny, nie ma w nim błędów, literówek, oraz czy to właściwa domena. Jeśli cokolwiek budzi Twoje wątpliwości, zrezygnuj z wizyty na tej stronie.

Eksperci CSIRT NASK podkreślają, że dobrą praktyką jest samodzielne wpisanie adresu strony internetowej, na którą chcemy wejść za pośrednictwem paska adresu.

Warto również dodać stronę swojego banku do zakładek, dzięki czemu zawsze mamy ją „pod ręką”.

Pamiętaj, żeby zawsze z rozwagą podawać swoje dane w internecie i nie logować się na stronach, co do których nie masz pewności, że są prawdziwe i bezpieczne.

Kolejną porada to uważne i dokładne czytanie treści wiadomości SMS i powiadomień w aplikacji mobilnej, które zawierają opis dokonywanej transakcji. Jeśli widzisz jakiekolwiek nieprawidłowości, skontaktuj się ze swoim bankiem.

Źródło: https://www.gov.pl

Ustawa o emerytalnym dodatku dla sołtysów czeka na podpis Prezydenta. Nowe świadczenie od lipca 2023 r.

Pomimo roli, jaką sołtys odgrywa w społeczności wiejskiej, ustawodawca nie przewidział dla niego obowiązkowego wynagrodzenia, jedynie rada gminy może przyznać sołtysowi diety oraz zwrot kosztów podróży. Tym samym sołtys nie jest, opłacanym urzędnikiem, ale pełni on funkcję społeczną, gdyż nie otrzymuje wynagrodzenia. Sołtysi nie są również objęci ubezpieczeniem społecznym, a czas sprawowania kadencji nie jest wliczany do okresu zatrudnienia.

Posłowie odrzucili część poprawek Senatu, w tym podwyżkę świadczenia dla części sołtysów i sołtysek, którzy pełnili swoje funkcje przez dłuższy czas. W ramach senackich poprawek 300 zł miesięcznie dodatku do emerytury należałoby się osobie z 8-letnim stażem na stanowisku sołtysa, 400 zł za 12-letni staż i 500 zł za 16 lat sołtysowania.

Nowe 300 plus

Ustawa z 26.5.2023 r. o świadczeniu pieniężnym z tytułu pełnienia funkcji sołtysa ma na celu przede wszystkim przyznanie waloryzowanego corocznie świadczenia pieniężnego z tytułu pełnienia funkcji sołtysa, w wysokości 300 złotych miesięcznie dla tych sołtysów, którzy, ze względu na okres pełnienia tej funkcji, szczególnie zasłużyli się społeczności lokalnej. Funkcje sołtysa, o której mowa w ustawie pełnione były na podstawie ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym (Dz.U. z 2023 r. poz. 40 i 572). Kwota świadczenia podlega corocznej waloryzacji od 1 marca, podobnie jak emerytury, waloryzacja będzie prowadzona automatycznie. Za okres ten w projekcie przyjęto wymóg pełnienia funkcji sołtysa przez okres co najmniej dwóch kadencji nie mniej niż przez 8 lat. Do okresu, wlicza się również okres pełnienia funkcji sołtysa na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem wejścia w życie ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym, jeżeli osoba ta następnie pełniła funkcję sołtysa na podstawie przepisów ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym. Kolejnym kryterium otrzymania świadczenia jest wiek uprawniający do otrzymania świadczenia. Świadczenie będzie wypłacane do 15. dnia każdego miesiąca.

Ustawa przewiduje wypłatę świadczenia po osiągnięciu:

Przewidziano również, że świadczenie nie przysługuje osobie skazanej prawomocnym wyrokiem za przestępstwo lub przestępstwo skarbowe związane z pełnioną funkcją. Do wymaganego stażu dolicza się okres pełnienia funkcji sołtysa przed wejściem w życie przepisów ustawy z 8.3.1990 r. o samorządzie gminnym.

Świadczenie będzie wypłacane na wniosek osoby uprawnionej, którego wzór zostanie określony w rozporządzeniu ministra właściwego do spraw rozwoju wsi w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw administracji publicznej. Wniosek o przyznanie świadczenia będzie składany w oddziale regionalnym albo placówce terenowej Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego właściwych ze względu na miejsce zamieszkania wnioskodawcy.

Zaświadczenie od wójta

Do wniosku konieczne będzie dołączenie zaświadczenia wydanego przez wójta (burmistrza, prezydenta miasta) właściwego dla sołectwa, w którym wnioskodawca pełnił funkcję sołtysa, potwierdzające okres pełnienia tej funkcji. Jeżeli wójt (burmistrz, prezydent miasta) nie dysponuje danymi potwierdzającymi okres pełnienia przez wnioskodawcę funkcji sołtysa, wydaje postanowienie o odmowie wydania zaświadczenia ze względu na brak danych potwierdzających okres pełnienia funkcji. Postanowienie to należy dołączyć do wniosku o przyznanie świadczenia. W przypadku braku dokumentów potwierdzających spełnienie wymogu pełnienia funkcji sołtysa przez co najmniej 10 lat zaświadczenie zastępuje się pisemnym oświadczeniem złożonym przez wnioskodawcę o spełnieniu tego wymogu potwierdzonym pisemnymi oświadczeniami złożonymi przez co najmniej 5 osób zamieszkujących w sołectwie w czasie, w którym wnioskodawca pełnił w nim funkcję sołtysa. Oświadczenia, składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. Oświadczenia takie zawierają klauzulę następującej treści: „Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.”. Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.

Wypłatę świadczenia zrealizuje KRUS

Ze względu na funkcję, jaką sołtysi pełnią we wsi, i fakt, że wielu z nich podlega ubezpieczeniu społecznemu rolników, Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego stanowi organ najbardziej właściwy do wypłacania świadczenia sołtysom. Świadczenie będzie przyznawane przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego w drodze decyzji, przy czym postępowanie będzie się kończyć nie później niż w terminie 60 dni od daty złożenia wniosku. W przypadku decyzji odmownej będzie przysługiwał wniosek do Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego o ponowne rozpatrzenie sprawy i ewentualnie skarga do wojewódzkiego sądu administracyjnego.

Wydatkowanie środków ze służbowej karty podczas podróży służbowej

Zaliczka przed podróżą służbową

Zaliczka wypłacana jest:

1. w delegacji krajowej – na wniosek pracownika;
2. w delegacji zagranicznej – także bez wniosku pracownika; pracodawca jest zobowiązany do wypłaty zaliczki, nie oczekując na wniosek pracownika.

Zaliczka może być wypłacona w formie gotówkowej, przelewu, ale również za udzielnie zaliczki należy uznać udostępnienie pracownikowi możliwości korzystania ze służbowej karty kredytowej lub płatniczej.

Rozliczenie po powrocie z delegacji

Pracownik po powrocie z podróży służbowej składa rozliczenie. Jeżeli dokonane z karty wydatki przekraczają wydatki delegacyjne (wykraczają również poza zakreślony przez pracodawcę zakres wydatków), pracownik powinien je rozliczyć (dokonać odpowiedniego zwrotu). Jeżeli mieszczą się w zakresie wydatków przewidzianych w przepisach „delegacyjnych”, to ani nie następuje zwrot, ani też skutek w postaci obciążenia ich podatkiem i składkami.

W odniesieniu do ryczałtów dojazdowych w delegacji zagranicznej rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 29.1.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (Dz.U. z 2013 r. poz. 167 ze zm.) nie zawiera regulacji analogicznej jak przy wyjazdach krajowych, gdzie ryczałt nie przysługuje, jeżeli na wniosek pracownika pracodawca wyrazi zgodę na pokrycie udokumentowanych kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej.

Ryczałt

Zatem z zastrzeżeniem wynikającym z § 17 ust. 4 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej (dalej: PodrSłużbR) pracownikowi w podróży zagranicznej przysługuje ryczałt w wysokości ustalonej na podstawie § 17 ust. 1, 2 i 3 PodrSłużbR, czyli na pokrycie kosztów dojazdu samochodem służbowym z i do dworca kolejowego, autobusowego, portu lotniczego lub morskiego w wysokości jednej diety w miejscowości docelowej za granicą oraz w każdej innej miejscowości za granicą, w której pracownik korzystał z noclegu. W przypadku gdy pracownik ponosi koszty dojazdu, o których mowa w ust. 1, wyłącznie w jedną stronę, przysługuje ryczałt w wysokości 50% diety. Ponadto pracownikowi w podróży zagranicznej przysługuje ryczałt na pokrycie kosztów dojazdów środkami komunikacji miejscowej za każdą rozpoczętą dobę pobytu w podróży w wysokości 10% diety za dobę obowiązującej w danym państwie, zgodnie z załącznikiem do PodrSłużbR (§ 17 ust. 3 PodrSłużbR).

Zatem w tych sytuacjach ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 16 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PDOFizU), korzysta jedynie kwota ryczałtu wynikającego z PodrSłużbR. Kwota wypłacona ponad określony przepisami ryczałt nie będzie stanowiła zatem należności w rozumieniu PodrSłużbR, a tym samym nie będzie korzystała ze zwolnienia z podatku dochodowego od osób fizycznych zgodnie z art. 21 ust. 1 pkt 16 PDOFizU. Nadwyżka będzie stanowiła przychód pracownika podlegający opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych.

Możliwość finansowania wpłat do PPK z dotacji oświatowej

Z powyższej regulacji należy wyprowadzić wniosek, że wpłata podstawowa dzieli się na finansowaną przez podmiot zatrudniający oraz finansowaną przez uczestnika PPK. Artykułu 25 ust. 1 PPKU nie należy zatem interpretować w ten sposób, że podmiot zatrudniający ma samodzielnie „zarobić” na wpłatę podstawową do PPK.

Na powyższe spostrzeżenie należy nałożyć regulację art. 35 ust. 1 FinZadOśwU, zgodnie z którą dotacje, o których mowa m.in. w art. 26 FinZadOśwU (która najpewniej dotyczy Państwa przypadku), są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej. Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na m.in. pokrycie wydatków bieżących placówki wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności placówki wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki, w tym na roczne wynagrodzenie osoby fizycznej. Jednocześnie art. 35 ust. 2 FinZadOśwU podkreśla, że przez wydatki bieżące, o których mowa powyżej, należy rozumieć wydatki bieżące, o których mowa w art. 236 ust. 2 FinPubU.

W związku z powyższym odesłaniem należy wskazać, że na podstawie art. 236 ust. 2 FinPubU przez wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego rozumie się wydatki budżetowe niebędące wydatkami majątkowymi. A tymi są np. wydatki jednostek budżetowych, w tym na wynagrodzenia i składki od nich naliczane (wyrok NSA z 24.3.2009 r., II GSK 284/08, Legalis). W świetle powyższego poglądu należy uznać, że wpłaty do PPK (potocznie zwane składkami na PPK) na gruncie art. 35 ust. 2 FinZadOśwU w zw. z art. 236 ust. 2 FinPubU powinny zostać uznane za składki naliczane od wynagrodzenia, a w konsekwencji mogą być finansowane z dotacji oświatowej.

Zmiany w rozporządzeniu w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe

Rozporządzenie MPiPS z 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe, zostało wydane na podstawie art. 237¹⁵ § 1 Kodeksu pracy (dalej: KP). Ministerstwo postanowiło, dokonać istotnych zmian w treści rozporządzenia, jak wskazało w czasie obowiązywania tego aktu nastąpił daleko posunięty postęp technologiczny, mający znaczący wpływ na sposób organizacji stanowisk pracy, w szczególności przez upowszechnienie wykorzystywania systemów przenośnych (np. laptopów) do wykonywania pracy. Z tego względu konieczne jest uaktualnienie minimalnych wymagań bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe. Ponadto analizy dotyczące obowiązujących rozwiązań doprowadziły do wniosku, że niektóre z nich są zbyt szczegółowe i rygorystyczne, należy więc je zmienić w taki sposób, by umożliwiały pracodawcom pewną swobodę w organizacji stanowisk pracy wyposażonych w monitory ekranowe, przy jednoczesnym zapewnieniu pracownikom bezpiecznych i higienicznych warunków pracy oraz ergonomii na stanowisku pracy.

Projektowane zmiany w treści rozporządzenia

Pierwsza zmiana, obejmuje § 2 pkt 2 rozporządzenia. Zaproponowano zmianę zawartej w definicji stanowiska pracy poprzez jej uaktualnienie i uporządkowanie. W szczególności aktualnie nie korzysta się ze stacji dyskietek czy trackball, w związku z tym przedmiotowa definicja nie powinna uwzględniać tych elementów. Zgodnie z projektowanym brzmieniem przez pojęcie stanowiska pracy należy rozumieć przestrzeń pracy wraz z:

Kolejna zmiana obejmuje uchylenie pkt 3 w § 2 rozporządzenia, zawierającego definicję systemu komputerowego. Zmiana ta jest konsekwencją modyfikacji definicji stanowiska pracy. Natomiast samo pojęcie systemu komputerowego jest powszechnie znane i nie budzi ono już wątpliwości. W ramach § 3 pkt 4 rozporządzenia zaproponowano wskazanie, że przepisów rozporządzenia nie stosuje się do systemów przenośnych nieprzeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy. Rozwiązanie takie zapewni zgodność treści rozporządzenia z dyrektywą 90/270/EWG, która, stosownie do art. 1 ust. 3 lit. d, nie ma zastosowania do systemów przenośnych nieprzeznaczonych do dłuższego używania na stanowisku pracy.

Projektowane zmiany w załączniku

W ramach rozporządzenia, zaproponowane zostało również nadanie nowego brzmienia załącznikowi do rozporządzenia, który określa minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe. Załącznik w projektowanym brzmieniu uwzględnia możliwość organizacji stanowisk pracy z wykorzystaniem systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy, w szczególności laptopów i określa sposób, w jaki należy te stanowiska organizować. Zaproponowano, żeby w przypadku stosowania tych systemów stanowisko pracy musiało być wyposażone w monitor stacjonarny lub podstawkę zapewniającą ustawienie ekranu tak, aby jego górna krawędź znajdowała się na wysokości oczu, oraz w dodatkową klawiaturę i mysz. Pracodawca jest obowiązany chronić zdrowie i życie pracowników, zapewniając im bezpieczne i higieniczne warunki pracy, przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki. Stąd niezbędne stało się uregulowanie kwestii dotyczącej pracy w przypadku stosowania systemów przenośnych przeznaczonych do użytkowania na danym stanowisku pracy przez co najmniej połowę dobowego wymiaru czasu pracy.

Projektowana treść załącznika przewiduje również ograniczenie wymagań w zakresie regulacji ustawienia monitora do możliwości jego pochylenia, bez wskazywania jego zakresu oraz możliwości obracania wokół własnej osi. Współczesne lekkie monitory LCD wymagają właściwie tylko konstrukcyjnej możliwości pochylenia płaszczyzny ekranu tak, aby umożliwić obserwację obrazu pod kątem prostym. Pozostałych regulacji można dokonać samemu bez użycia siły poprzez prostą zmianę położenia całego monitora wraz z podstawą.

Zaproponowano również zmianę wymagań w zakresie konstrukcji stołu i powierzchni roboczej, w szczególności przez ich uproszczenie. Zgodnie z projektowaną treścią załącznika do rozporządzenia konstrukcja stołu i powierzchnia robocza powinny umożliwiać ergonomiczne ustawienie elementów wyposażenia stanowiska pracy, w tym zróżnicowaną wysokość ustawienia monitora ekranowego i klawiatury, a w szczególności powinny zapewniać:

Projekt przewiduje również zachowanie wymagania, by w przypadku, gdy przy pracy istnieje konieczność korzystania z dokumentów, stanowisko pracy należało wyposażyć w uchwyt na dokumenty, posiadający regulację ustawienia wysokości, pochylenia oraz odległości od pracownika. Natomiast szczegółowe regulacje w zakresie ustawienia uchwytu na dokumenty są zbędne z uwagi na przywołaną powyżej ogólną wytyczną, zgodnie z którą ustawienie elementów wyposażenia nie powinno wymuszać niewygodnych ruchów głowy i szyi.

Oświetlenie powinno zapewniać komfort pracy wzrokowej, a szczególnie:

Pozostałe minimalne wymagania bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ergonomii, jakie powinny spełniać stanowiska pracy wyposażone w monitory ekranowe pozostają bez zmian w stosunku do obecnie obowiązujących.

Waloryzacja – brak porozumienia stron

W sytuacji, w której strony nie dojdą do porozumienia co wysokości zmiany (podwyższenia wynagrodzenia), dalsze czynności stron umowy zależą raczej od ich woli (przede wszystkim od wykonawcy), a nie od samej procedury. Należy podkreślić, iż art. 439 ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl) i postanowienia na jego podstawie wprowadzone do umowy nakazują przeprowadzenie negocjacji dotyczących waloryzacji.

Wykonawca może zaakceptować, jak należy się domyślać z negatywnego wyniku negocjacji, niekorzystną propozycję waloryzacyjną zamawiającego i nadal realizować umowę. Innym rozwiązaniem jest odstąpienie/wypowiedzenie/rozwiązanie umowy, jednak brak automatycznego powiązania czy uzasadnienia dla nieskutecznej waloryzacji i przerwania jej realizacji. Fakt, że wykonawca nie uzyskał takiej podwyżki wynagrodzenia, jakiej oczekiwał, sam w sobie nie stanowi uzasadnienia dla odstąpienia od umowy. Jeżeli nadal z tytułu realizacji umowy osiągnie zysk, wówczas sąd, do którego sprawa prawdopodobnie trafi, może uznać, że odstąpienie było nieuzasadnione. Dodatkowo sąd ma do dyspozycji również podstawowy przepis dotyczący takich sytuacji – art. 3571 Kodeksu cywilnego (dalej: KC). Przepis ten stanowi, że jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy. Co zauważyła Prokuratoria Generalna RP – „Przepisy KC (art. 3571 KC lub art. 632 § 2 KC) przewidują tzw. klauzule rebus sic stantibus, które przyznają wykonawcy – przy spełnieniu określonych w nich przesłanek – uprawnienie do żądania zmiany umowy, także w zakresie wysokości wynagrodzenia. Żądanie takie może być dochodzone przed sądem. Nie ma jednak przeszkód, aby strony uwzględniły ustawowe przesłanki waloryzacji wynagrodzenia w drodze zmiany umowy (zawarcia aneksu), bez wdawania się w spór sądowy” („Zmiana umowy z uwagi na nadzwyczajny wzrost cen (waloryzacja wynagrodzenia) – podstawowe zagadnienia” https://www.gov.pl/web/prokuratoria/zmiana-umowy-z-uwagi-na-nadzwyczajny-wzrost-cen-waloryzacja-wynagrodzenia—rekomendacje ).

Przepisy KC, właściwego aktu prawnego dla zagadnień dotyczących umów, zawierają określone przesłanki, które muszą zostać spełnione. Przede wszystkim są to art. 487–497 KC określające skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. Sam zamawiający z kolei może domagać się np. naprawienia szkody wynikłej z odstąpienia od umowy przez wykonawcę (art. 494 § 1 KC).

Jednak również zamawiający powinien rozważyć, jakie skutki będzie miało dla niego odstąpienie od umowy spowodowane brakiem waloryzacji.

Na tle powyższych wyjaśnień warto wskazać, co na temat konieczności waloryzacji twierdzi cytowana już powyżej Prokuratoria Generalna RP – „Porównanie prawdopodobnych w konkretnych okolicznościach scenariuszy może prowadzić do wniosku, że działaniem, które można ocenić jako niegospodarne byłaby odmowa podwyższenia wynagrodzenia wykonawcy mimo spełnienia przesłanek dopuszczalności zmiany umowy, zwłaszcza, gdy wykonawca może choćby potencjalnie, skutecznie żądać podwyższenia wynagrodzenia na podstawie klauzul rebus sic stantibus”. Jeżeli zamawiający odmówiłby uzasadnionych zarówno w postanowieniach umownych, jak i popartych wyliczeniami oczekiwań wykonawcy co do podwyższenia wynagrodzenia, czego skutkiem byłaby konieczność zawarcia potencjalnie mniej korzystnej umowy po przeprowadzeniu nowego postępowania, to tego typu działanie może być uznane jako niegospodarność, czyli poważny zarzut stanowiący potencjalne naruszenie dyscypliny finansów publicznych.

Reasumując należy wskazać, iż konsekwencje braku waloryzacji mogą być bardzo złożone i zależą zawsze od bardzo wielu czynników związanych z daną umową oraz oczekiwaniami stron.

Od 3 czerwca kolejne ułatwienia w realizacji inwestycji

W wyniku wprowadzonych do Pawa budowlanego zmian rozszerzono katalogi inwestycji, które mogą być zrealizowane bez pozwolenia na budowę.

Jedynie zgłoszenia budowlanego będzie więc wymagać budowa:

Do zgłoszenia budowy ww. obiektów (oprócz silosów) inwestor będzie zobowiązany dołączyć dokumentację techniczną, wykonaną przez projektanta posiadającego odpowiedni uprawnienia budowlane, zawierającą rozwiązania zapewniające nośność i stateczność konstrukcji, bezpieczeństwo ludzi i mienia oraz bezpieczeństwo pożarowe, której zakres i treść powinna być dostosowana do specyfiki i charakteru obiektu oraz stopnia skomplikowania robót budowlanych.

Bez pozwolenia na budowę i bez zgłoszenia budowlanego można będzie zrealizować:

Co do zasady wykonanie ww. robót budowlanych nie wymaga ustanawiania kierownika budowy. Należy podkreślić, że nie wszystkie z powyższych rodzajów obiektów muszą towarzyszyć zabudowie zagrodowej i być zrealizowane w ramach istniejącej działki siedliskowej. Trudności interpretacyjne, już w obecnym stanie prawnym, rodzi też pojęcie „produkcja rolna”, które nie jest definiowane w PrBud. Nowe przepisy mogą być więc wykorzystywane nie tylko w związku z prowadzoną produkcją rolną, a więc przez rolników, do których przede wszystkim miały być skierowane przyjęte nowelizacje.

Rozporządzenie w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa – projekt w konsultacjach społecznych

Na podstawie art. 61b ust. 6 ustawy z 25.6.1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, wydane zostało rozporządzenie MRiPS z 8.12.2015 r. w sprawie zakresu informacji o okolicznościach mających wpływ na prawo do zasiłków z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa lub ich wysokość oraz dokumentów niezbędnych do przyznania i wypłaty zasiłków. To to rozporządzenie ulegnie zmianie w ramach komentowanej nowelizacji.

W nowelizacji zaproponowano zmiany, które wynikają z rezygnacji z zawartej w Kodeksie pracy zasady, że zasiłek macierzyński przysługuje ubezpieczonemu za okres ustalony przepisami Kodeksu pracy jako okres urlopu rodzicielskiego bezpośrednio po wykorzystaniu urlopu macierzyńskiego albo zakończeniu pobierania zasiłku macierzyńskiego za okres odpowiadający okresowi urlopu macierzyńskiego.

W związku z uchyleniem w ramach nowelizacji z 9.3.2023 r. art. 179¹ § 4 pkt 1 i art. 182⁴ § 2 Kodeksu pracy, należy również w komentowanym rozporządzeniu uchylić § 25 dotyczący przepisów z tych artykułów.

W ramach projektowanego rozporządzenia zaproponowano zmianę brzmienia § 25a rozporządzenia co wynika z uchylenia art. 182^1c § 3 Kodeksu pracy. Zniesione również zostały przepisy dotyczące możliwości wykorzystywania maksymalnie 16 tygodniowej części urlopu w późniejszym terminie, co jest związane z uniezależnieniem urlopu rodzicielskiego od prawa do urlopu macierzyńskiego. Zatem pracownicy będą mogli korzystać z urlopu rodzicielskiego w dowolnym terminie, nie dłużej jednak niż do zakończenia roku kalendarzowego, w którym dziecko ukończy 6. rok życia i nie więcej niż w 5 częściach.

Pozostałe zmiany rozporządzenia są konsekwencją innych ustaw tj.:

W projekcie przewidziano, że zmiany mają wejść w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia.

Zmiana ustawy o publicznym transporcie zbiorowym – projekt w Sejmie

Z informacji podawanych przez Rząd wynika, że głównym powodem prac nad nowelizacją ustawy o publicznym transporcie drogowym oraz niektórych innych ustaw była chęć wyeliminowania tzw. białych plam transportowych w rejonach, gdzie regularna komunikacja autobusowa nie istnieje lub funkcjonuje w wymiarze, który nie zaspokaja podstawowych potrzeb komunikacyjnych pasażerów.

Najważniejsze rozwiązania wynikające z nowelizacji:

1. z 800 mln zł do 1 mld zł zwiększony zostanie budżet Funduszu rozwoju przewozów autobusowych o charakterze użyteczności publicznej. Rozwiązanie pozwoli na zwiększenie dostępności transportu publicznego dla pasażerów;
2. od 2024 r. utrzymany zostanie na stałe obecny poziom dopłaty z Funduszu dla organizatorów publicznego transportu w kwocie nie wyższej niż 3 zł do 1 wozokilometra przewozu;
3. wojewoda będzie mógł zawierać z organizatorem – oprócz rocznych umów o dopłatę – także wieloletnie umowy o dopłatę z Funduszu rozwoju przewozów autobusowych. Rozwiązanie zapewni większą przewidywalność i stabilność dopłat z funduszu, a tym samym zachęci organizatorów do organizacji przewozów, zwłaszcza na obszarach, gdzie dostępność transportu nie jest obecnie wystarczająca;
4. utrzymana zostanie możliwość ubiegania się o dopłatę z budżetu państwa, jeśli chodzi o stosowanie ulg ustawowych za przejazd przez przewoźników, którzy nie są operatorami publicznego transportu zbiorowego. Rozwiązanie umożliwi szeroką dostępność biletów ulgowych dla pasażerów, zarówno w przewozach o charakterze użyteczności publicznej, jak i przewozach realizowanych przez tzw. przewoźników komercyjnych;
5. w czasie stanu wyjątkowego, stanu wojennego, stanu klęski żywiołowej oraz stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii – w celu usuwania ich skutków – zarządca infrastruktury kolejowej będzie mógł nie pobierać części opłaty podstawowej, związanej z rodzajem wykonywanych przewozów (mark-up) oraz opłaty rezerwacyjnej za niewykorzystanie przydzielonej zdolności przepustowej lub będzie mógł pobierać opłatę podstawową obniżoną o nie więcej niż 50% wysokości;
6. za utracone przychody zarządca infrastruktury kolejowej otrzyma finansowanie ze środków budżetu państwa. Rozwiązanie ma na celu umożliwienie zarządcy infrastruktury obniżenia opłat za dostęp do infrastruktury i zrekompensowanie im obniżenia tych opłat.

Większość nowych przepisów ma wejść w życie po upływie 30 dni od dnia ich ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.

Źródło: https://www.sejm.gov.pl/