Praktycznie o samorządzie
Ustawy samorządowe. Nowe instytucje. Analiza z przykładami i wzorami dokumentów
- W książce Autor szczegółowo komentuje wprowadzone do ustaw samorządowych nowe instytucje takie jak: obywatelska inicjatywa uchwałodawcza, budżet obywatelski, raport o stanie jednostki samorządu terytorialnego, indywidualne uprawnienia kontrolne radnego, komisja skarg, wniosków i petycji.
- W książce w pogłębiony sposób omówiono także nowe regulacje dotyczące obsługi organu stanowiącego i jej organizacji, głosowania, transmisji i utrwalania obrad rad i sejmików oraz klubów radnych i ich uprawnień.
- W książce – oprócz szczegółowej wykładni nowych przepisów ustaw samorządowych – zamieszczono liczne wzory uchwał i przepisów, które muszą być wprowadzone do statutów jednostek samorządu terytorialnego. Posłużenie się wzorami zawartymi w książce ułatwi wdrożenie nowych przepisów.
Fragment tekstu z poradnika:
1. Rodzaje głosowań
Art. 14 ust. 2–4 SamGminU (art. 13 ust. 1a–1c SamPowiatU, art. 19 ust. 1a–1c SamWojU)
- Głosowania jawne na sesjach rady (sejmiku województwa) odbywają się za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych.
- W przypadku gdy przeprowadzenie głosowania w sposób określony w ust. 2 (1a) nie jest możliwe z przyczyn technicznych przeprowadza się głosowanie imienne.
- Imienne wykazy głosowań radnych podaje się niezwłocznie do publicznej wiadomości w Biuletynie Informacji Publicznej i na stronie internetowej gminy (powiatu, województwa) oraz w inny sposób zwyczajowo przyjęty na obszarze gminy (powiatu, województwa).
Na gruncie przepisów SamGminU, SamPowiatU i SamWojU można wyróżnić trzy rodzaje głosowań w radzie (sejmiku):
1) głosowanie jawne (art. 14 ust. 1 SamGminU, art. 13 ust. 1 SamPowiatU, art. 19 ust. 1 SamWojU),
2) głosowanie imienne (np. art. 28a ust. 5 SamGminU, art. 13 ust. 1b SamPowiatU) lub jawne imienne (art. 19 ust. 1 SamWojU),
3) głosowanie tajne (np. art. 19 ust. 1 SamGminU, art. 27 ust. 2 i 3 SamPowiatU, art. 20 ust. 1 SamWojU).
Głosowanie jawne obejmuje taki sposób jego przeprowadzenia, że możliwe jest ustalenie w czasie, w którym się ono odbywa, treści głosów poszczególnych radnych przez obserwację samego procesu głosowania, np. podnoszenia rąk czy korzystania z urządzeń do głosowania, a próba uzyskania takiej informacji nie stanowi naruszenia prawa. Głosowanie jawne jest podstawową formą głosowania w radzie (sejmiku). Zgodnie bowiem z art. 14 ust. 1 SamGminU (art. 13 ust. 1 SamPowiatU, art. 19 ust. 1 SamWojU) uchwały rady (sejmiku) zapadają zwykłą większością głosów w obecności co najmniej połowy ustawowego składu rady, w głosowaniu jawnym, chyba że SamGminU (SamPowiatU, SamWojU) stanowi inaczej. Głosowanie imienne polega natomiast na wyraźnym powiązaniu oddania głosu określonej treści z podaniem w sposób publiczny imienia i nazwiska radnego, który dokonuje tej czynności. Ten sposób głosowania obejmuje więc w szczególności oddanie głosu przez ustne podanie przez radnego imienia i nazwiska oraz treści oddanego głosu. Głosowanie imienne nie może być utożsamiane z głosowaniem jawnym, ponieważ ustawodawca w jednym akcie normatywnym posługuje się oboma tymi pojęciami. Oznacza to, że nie można nadawać im tego samego znaczenia. Głosowanie tajne z kolei obejmuje taki sposób oddania głosu przez radnego, który wyłącza możliwość ustalenia jego treści zarówno w czasie głosowania, jak i po jego zakończeniu, a próba uzyskania informacji w tym zakresie stanowi naruszenie prawa.
2. Głosowanie za pomocą urządzeń
Przepis art. 14 ust. 2 SamGminU (art. 13 ust. 1a SamPowiatU, art. 19 ust. 1a SamWojU) określa podstawową formę przeprowadzania głosowań jawnych na sesjach rady (sejmiku). Stanowi ją głosowanie za pomocą urządzeń umożliwiających sporządzenie i utrwalenie imiennego wykazu głosowań radnych. Oznacza to, że wszystkie głosowania jawne w radzie (sejmiku) muszą być przeprowadzane z wykorzystaniem urządzeń technicznych, które pozwalają zarówno na ustalenie w czasie rzeczywistym treści głosów oddanych przez poszczególnych radnych, jak i na odtworzenie tych danych w przyszłości. Wykorzystywanie tych urządzeń jest obligatoryjne. Wynikają stąd dwa obowiązki:
1) zakupu i zainstalowania tych urządzeń, który obciąża organ wykonawczy jako podmiot odpowiedzialny za prowadzenie bieżących spraw JST i kierownika jej urzędu (wójta, burmistrza, prezydenta miasta, starostę, marszałka województwa),
2) stosowania wspomnianych urządzeń we wszystkich głosowaniach jawnych, który obciąża przewodniczącego rady (sejmiku) jako podmiotu organizującego prace rady (sejmiku) i prowadzącego jego obrady.
Naruszenie powyższych obowiązków może być jednak oceniane wyłącznie na płaszczyźnie politycznej.
Zobacz także:
- Administrator danych osobowych zawartych w spisie wyborców
- Nagrywanie czynności komisji wyborczych bez dodatkowych upoważnień
- Kandydat sprawujący urząd nie odmówi swoich danych służbowych
- Przetwarzanie danych zawartych w spisie wyborców przez członków komisji wyborczej
- Zmiana siedziby lokalu obwodowej komisji wyborczej
Więcej o samorządzie w module Ustrój i organizacja>>
Nowe treści w Legalis Administracja – październik 2018
System Informacji Prawnej Legalis Administracja w październiku 2018 r. uzupełniony został w stosunku do poprzedniego miesiąca aż o 9018 aktów prawnych (w tym: 709 z Dziennika Ustaw, Monitora Polskiego i dzienników resortowych; 7460 aktów prawa miejscowego) oraz 8303 orzeczeń (w tym 7543 orzeczeń sądów).
Państwa uwagę zwracamy także na wzbogaconą bazę odautorskich porad (gotowe odpowiedzi na pytania i problemy zgłaszane przez jednostki publiczne – Praktyczne wyjaśnienia) i aktualności – 418 nowych treści.
To tylko wybrane treści, o które wzbogacony został w stosunku do poprzedniego miesiąca Legalis Administracja.
Zwracamy Państwa uwagę także na poszerzoną bazę poradników (dla urzędników, skarbników, sekretarzy, kierowników jednostek) opublikowanych on-line, które są powiązane z systemem aktów prawnych, m.in.:
- Likwidacja zaległości z tytułu najmu mieszkalnych lokali komunalnych – Andrzej Bielski
- Procedury elektronicznego zarządzania dokumentacją w administracji – Artur Prasal, dr Ewa Perłakowska, dr Grzegorz Abgarowicz
- Ustawy samorządowe. Nowe instytucje. Analiza z przykładami i wzorami dokumentów – dr Sebastian Gajewski
- RODO w 15 krokach. Praktyczny poradnik dla przedsiębiorców – dr Michał Czarnecki, Tomasz Osiej
Polecamy Państwu najnowsze komentarze, m.in.:
- Ustawa o odpadach wydobywczych. Obiekt unieszkodliwiania odpadów wydobywczych – zezwolenie, prowadzenie, przejęcie, zamknięcie – Anna Kiepas-Kokot
- Spółdzielnie mieszkaniowe. Komentarz do nowelizacji – dr Piotr Hoffman, Monika Tabor-Gruszfeld
- Ustawa o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego – 3; red. dr hab. Konrad Osajda
Zapraszamy do zapoznania się z plikiem, w którym graficznie przedstawiliśmy miesięczną aktualizację treści Legalis Administracja oraz prezentujemy dodane w październiku treści praktyczne, poradniki, komentarze Wydawnictwa C.H.Beck – do pobrania poniżej.
Nowości w Legalis Administracja – październik 2018 >>
Praktyczny poradnik o ochronie danych osobowych medycznych
Ochrona danych osobowych medycznych
- Prawidłowa ochrona danych osobowych jest bardzo ważna. Ma to jeszcze większe znaczenie wtedy, gdy same dane mają szczególne znaczenie z punktu widzenia ochrony prywatności – jest tak zwłaszcza w przypadku danych medycznych, czyli danych dotyczących stanu zdrowia. Przetwarzanie takich szczególnych danych osobowych zasadniczo jest zakazane. Wyjątkiem jest przetwarzanie ich w celu ochrony zdrowia, świadczenia usług medycznych lub leczenia przez osoby zawodowo zajmujące się leczeniem. Zbiory i systemy informatyczne zawierające dane są traktowane inaczej niż wszystkie pozostałe – administrator takich zbiorów i systemów ma dodatkowe obowiązki związane z ich prowadzeniem; w poradniku zawarto instrukcje, jak to zrobić.
- W publikacji omawiono m.in. takie zagadnienia jak zasady przetwarzania danych osobowych w dokumentacji medycznej, outsourcing danych medycznych, zasady ochrony danych biometrycznych czy problem odpowiedzialności za naruszenie zasad ochrony danych. Atutem poradnika jest także szczegółowe przedstawienie zasad zabezpieczenia danych medycznych, poparte praktycznymi przykładami.
- W publikacji zamieszczono liczne przykłady związane z prawidłowym przetwarzaniem szczególnej kategorii medycznych danych osobowych, wzory dokumentów i rozwiązań do zastosowania w jednostkach przetwarzających dane osobowe medyczne; uwzględniono ogólne rozporządzenie unijne o ochronie danych osobowych, które obowiązuje od 25 maja 2018 r. oraz przepisy ustawy z 10 maja 2018 r. o ochronie danych osobowych. Zespół autorów tworzą osoby z wieloletnią praktyką w ochronie danych osobowych, a także blisko współpracujący z podmiotami leczniczymi.
Fragment tekstu z poradnika:
Rozdział II. Przetwarzanie danych osobowych w dokumentacji medycznej
- Uwagi wstępne
Szybki postęp technologiczny oraz skala rozwoju nowoczesnych metod diagnostyki, leczenia czy też profilaktyki wymuszają generalnie zmianę podejścia do procesów zarządzania informacją. Zachodzące w obszarze medycyny zmiany nakłaniają świadczeniodawców usług medycznych oraz innych administratorów danych do dokonania ponownej oceny słuszności przyjmowanych dotychczas rozwiązań zarówno technicznych, jak i organizacyjnych; z kolei projektodawców – do ponownego przyjrzenia się aktualności i kompletności rozwiązań prawnych celem ich dostosowania do nowych potrzeb i nowych ryzyk, a wszystko to dla zapewnienia pełniejszej ochrony praw pacjentów. Do takiego rozumienia inwentaryzacji istniejących rozwiązań na poziomie zarówno krajowym, jak i międzynarodowym skłania głównie obowiązujące od kwietnia 2016 r. i stosowane od 25.5.2018 r. RODO. Wzmocniło ono i doprecyzowało prawa podmiotów danych oraz obowiązki podmiotów przetwarzających, jak również zapewniło równorzędne uprawnienia w zakresie monitorowania i egzekwowania przepisów o ochronie danych osobowych oraz równorzędne kary za naruszenie tych przepisów w państwach członkowskich UE. W dniu 25.5.2018 r. minął okres przejściowy dla dostosowania wszystkich regulacji prawa polskiego do przepisów RODO, a w zakresie, w jakim nie zostało to uczynione, RODO będzie miało bezpośrednie zastosowanie. Rozporządzenie wyraźnie akcentuje potrzebę szczególnej ochrony danych, które z racji swego charakteru są szczególnie wrażliwe w świetle podstawowych praw i wolności, gdyż kontekst ich przetwarzania może powodować poważne ryzyko dla podstawowych praw i wolności. Do tej kategorii danych od 25.5.2018 r. zaliczają się: dane ujawniające pochodzenie rasowe lub etniczne, poglądy polityczne, przekonania religijne lub światopoglądowe, przynależność do związków zawodowych, dane genetyczne, dane dotyczące stanu zdrowia, seksualności, orientacji seksualnej oraz dane biometryczne (art. 9 ust. 1 RODO). Zdefiniowane wprost zostały m.in.:
1) dane o stanie zdrowia – jako dane osobowe o zdrowiu fizycznym lub psychicznym osoby fizycznej – w tym o korzystaniu z usług opieki zdrowotnej – ujawniające informacje o jej stanie zdrowia,
2) dane genetyczne – jako dane osobowe dotyczące odziedziczonych lub nabytych cech genetycznych osoby fizycznej, które ujawniają niepowtarzalne informacje o fizjologii lub zdrowiu tej osoby i które wynikają w szczególności z analizy próbki biologicznej pochodzącej od tej osoby fizycznej,
3) dane biometryczne – jako dane osobowe, które wynikają ze specjalnego przetwarzania technicznego, dotyczą cech fizycznych, fizjologicznych lub behawioralnych osoby fizycznej oraz umożliwiają lub potwierdzają jednoznaczną identyfikację tej osoby, takie jak wizerunek twarzy lub dane daktyloskopijne.
Dla celów zdrowotnych takie szczególne kategorie danych powinny być przetwarzane przez osoby podlegające prawnemu obowiązkowi zachowania tajemnicy zawodowej, przy czym prawo Unii lub państwa członkowskiego powinno przewidywać konkretne, odpowiednie środki chroniące prawa podstawowe i dane osób fizycznych. Państwa członkowskie powinny móc zachować lub wprowadzić dalsze warunki, w tym ograniczenia, przetwarzania danych genetycznych, biometrycznych i danych o stanie zdrowia (motyw 53 preambuły RODO). W przepisach OchrDanychU nie zadecydowano o rozszerzeniu reżimu ochrony danych osobowych na osoby zmarłe, co nie oznacza, że takie dane nie korzystają z ochrony szczególnej, którą gwarantują inne regulacje (np. ustawa z 6.11.2008 r. o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta (t.j. Dz.U. z 2017 r. poz. 1318 ze zm.; dalej: PrPacjRPPU).
Przykład
Jeśli rodzina zmarłego pacjenta wystąpi z wnioskiem o odszkodowanie za naruszenie przepisów o ochronie danych poprzez udostępnienie dokumentacji medycznej osobom nieuprawnionym, to na podstawie RODO wniosek taki będzie bezprzedmiotowy, gdyż ochrona danych dotyczy wyłącznie osób fizycznych, czyli osób żyjących. Niemniej jednak aktualne pozostanie roszczenie o naruszenie dóbr osobistych wobec nieuprawnionego udostępnienia dokumentacji medycznej, na podstawie przepisów prawa cywilnego (art. 23 i 24 ustawy z 23.4.1964 r. – Kodeks cywilny; t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 1025 ze zm.).
koniec
Na konieczność zwiększenia poziomu ochrony danych o stanie zdrowia RODO zwraca uwagę w wielu fragmentach, także przy okazji występowania tzw. interesu publicznego w dziedzinie zdrowia publicznego. Przetwarzanie danych dotyczących zdrowia z uwagi na względy interesu publicznego nie powinno skutkować przetwarzaniem danych osobowych do innych celów przez strony trzecie, takie jak pracodawcy, zakłady ubezpieczeń i banki (motyw 54 preambuły RODO). W tym kontekście dyskusyjna wydaje się dotychczasowa praktyka przekazywania całości dokumentacji medycznej zakładom ubezpieczeń, nawet za zgodą pacjenta, w sytuacji gdy wyrażał ją wyłącznie zakładowi ubezpieczeń, i to w sposób blankietowy, tzn. wyrażał zgodę na udostępnienie dokumentacji medycznej przez prowadzący ją bliżej nieokreślony krąg świadczeniodawców usług medycznych (na podstawie art. 26 ust. 3 pkt 7 PrPacjRPPU).
Podkreślić należy, że RODO nie kreuje kompletnie nowych rozwiązań, gdyż wiele zasad ukształtowanych na podstawie uchylonej 25.5.2018 r. dyrektywy 95/46/WE zachowuje aktualność, m.in. zasada legalizmu, przejrzystości przetwarzania, proporcjonalności, ograniczenia celu, ograniczenia okresu przechowywania, minimalizacji czy też prawidłowości danych. Ogólne rozporządzenie o ochronie danych wprowadziło jednakże i nowe rozwiązania, więc dla ich pełnego wdrożenia niezbędne jest zweryfikowanie istniejących procedur i praktyk.
Dokumentacja medyczna jest kluczową kwestią w procesie diagnostycznym i leczniczym każdego pacjenta. Jej prowadzenie jest zatem nie tylko wyrazem powinności administracyjnej podmiotów zobowiązanych do dokumentowania, ale wręcz przejawem realnej ochrony interesów życiowych pacjentów. Dokumentacja medyczna stanowi bezpośredni dowód na potwierdzenie przebiegu określonych działań związanych z realizacją usług medycznych, przyjętej strategii i procedur z tym związanych, niezbędny także dla oceny prawidłowości procesu przetwarzania danych osobowych w niej zawartych.
Dokumentacja taka może zarówno być nośnikiem danych (np. dokumentacja w formie papierowych akt), jak i stanowić samoistną bazę danych wpisujących się w katalog danych wrażliwych. Już bowiem informacje o prowadzeniu dokumentacji medycznej dla określonej osoby mogą być zakwalifikowane jako dane o stanie jej zdrowia. Generalnie wszelkie dane zawarte w dokumentacji medycznej należy traktować jako szczególne kategorie danych osobowych, o których mowa w art. 9 ust. 1 RODO. Treścią dokumentacji medycznej są zatem dane osobowe, i to dotyczące najwrażliwszych sfer prywatności każdego człowieka. Oprócz danych o stanie zdrowia mogą to być dane genetyczne, dane o seksualności, o schorzeniach, których źródłem są uzależnienia bądź nałogi, ujawniające pochodzenie rasowe i etniczne czy też dane określające przekonania religijne oraz światopoglądowe, np. gdy dany pacjent z uwagi na przekonania odmawia zgody na wykonanie określonego zabiegu.
Skierowanie przez zakład karny osoby odbywającej karę pozbawienia wolności do określonej placówki medycznej będzie skutkowało pozyskaniem danych dotyczących wyroku skazującego oraz innych naruszeń prawa, czyli danych o szczególnym charakterze (na podstawie art. 10 RODO), innych niż dane o stanie zdrowia, które zostaną włączone w poczet dokumentacji medycznej.
Poza zakresem i charakterem gromadzonych danych istotne znaczenie ma fakt, że nie dotyczą one wyłącznie pacjenta. Pozyskiwane i następnie eksploatowane dane osobowe odnoszą się także do osób trzecich, takich jak członkowie rodziny pacjenta, osoby bliskie, osoby wskazane do kontaktu czy też bezpośrednio upoważnione przez pacjenta do realizacji określonych procesów związanych z dostępem do dokumentacji. Gromadzone dane mogą być także danymi pseudonimowymi3 i dotyczyć także osób w żaden sposób pierwotnie z pacjentem niezwiązanych, a jednak będą to istotne dane dla realizacji procesu leczenia (np. dane dawców szpiku). Wśród danych zawartych w dokumentacji medycznej zawarte są także dane osób udzielających świadczeń zdrowotnych, a także innych osób wykonujących czynności pomocnicze przy udzielaniu takich świadczeń. Katalog danych zawartych w dokumentacji medycznej nie jest katalogiem zamkniętym (w art. 25 PrPacjRPPU ustawodawca posługuje się wyrażeniem „co najmniej”), co nie oznacza całkowicie dowolnego kształtowania jej zakresu podmiotowo-przedmiotowego.
Przykład
Jeżeli pacjent wskazuje np. osobę do kontaktu, nie oznacza to prawa do żądania od niego wszelkich danych osobowych takiej osoby, jak np. jej adresu stałego zameldowania, adresu e-mail czy też imion rodziców. Powinien być to jednak zakres pozwalający na konieczną identyfikację osoby celem wyeliminowania przypadków udostępnienia danych osobom nieupoważnionym.
Z tej perspektywy nie tylko prowadzenie dokumentacji medycznej, ale także zarządzanie nią wiąże się ze szczególną odpowiedzialnością podmiotów mających udział w tych procesach na poszczególnych etapach realizowanych zadań. Identyfikacja wszystkich „użytkowników” dokumentacji medycznej jest obowiązkiem każdego podmiotu udzielającego świadczeń zdrowotnych, odgrywającego jednocześnie rolę administratora danych osobowych4. Na administratorze danych spoczywa z kolei szereg obowiązków, a ich nieprzestrzeganie skutkować może także odpowiedzialnością karną (np. art. 107 ustawy z 10.5.2018 r. o ochronie danych osobowych; Dz.U. z 2018 r. poz. 1000), cywilną (art. 82 RODO) czy też administracyjno-finansową (art. 83 RODO).
Ważne
Należyte sprawowanie przez administratora danych funkcji kontrolno-nadzorczej procesów przetwarzania danych osobowych zawartych w dokumentacji medycznej wpisuje się w realizację prawa do poszanowania intymności i godności pacjenta. Naruszenie zasad właściwego zarządzania dokumentacją medyczną skutkować będzie naruszeniem przepisów o ochronie prywatności.
Zobacz także:
- Przetwarzanie danych przez personel podmiotu leczniczego
- Obowiązek rejestracji dźwięku w izolatkach dla osób z zaburzeniami psychicznymi
- Umowa o powierzenie przetwarzania danych osobowych w służbie medycyny pracy
- RODO a branża medyczna: przetwarzanie danych szczególnych
- Dokumentacja medyczna a prawa pacjenta wynikające z RODO
Więcej informacji na temat prawa i zarządzania w podmiotach leczniczych oraz praw pacjenta znajdziesz w module Ochrona zdrowia>>
Praktycznie o prawie cywilnym
Kodeks cywilny. Komentarz. Tom II zawiera wyjaśnienia do art. 450–1088.
- Szczegółowe omówienie zagadnień poświęconych:
- wykonywania zobowiązań i skutków ich niewykonania,
- potrącenia,
- odnowienia,
- zwolnienia z długu,
- zmiany wierzyciela lub dłużnika,
- ochrony wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika,
- umów nazwanych (m.in. sprzedaż, zamiana, najem, dzierżawa, pożyczka, zlecenie),
- prawa spadkowego (zostały omówione zagadnienia takie jak: forma testamentu, zapis i polecenie, stwierdzenie nabycia spadku lub przedmiotu zapisu windykacyjnego, poświadczenie dziedziczenia i ochrona spadkobiercy, odpowiedzialność za długi spadkowe, wspólność majątku spadkowego i dział spadku, umowy dotyczące spadku).
- Wydanie 9 to dla Czytelnika cenny przegląd zmian wprowadzonych do Kodeksu cywilnego m.in. ustawami:
- o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej (Dz.U. z 2018 r. poz. 1629), regulującej m.in. zasady tymczasowego zarządzania przedsiębiorstwem po śmierci przedsiębiorcy, który wykonywał we własnym imieniu działalność gospodarczą na podstawie wpisu do CEIDG, oraz kontynuowania działalności gospodarczej wykonywanej z wykorzystaniem tego przedsiębiorstwa;
- o imprezach turystycznych i powiązanych usługach turystycznych (Dz.U. z 2017 r. poz. 2361) dotyczące transpozycji do polskiego porządku prawnego dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady Nr 2015/2302/UE z 25.11.2015 r. w celu poprawy funkcjonujących rozwiązań prawnych, w szczególności w zakresie zabezpieczeń podróżnych przed skutkami niewypłacalności organizatorów turystyki i przedsiębiorców ułatwiających nabywanie usług turystycznych;
- o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia dochodzenia wierzytelności (Dz.U. z 2017 r. poz. 933) dotyczące odpowiedzialności solidarnej inwestora i podwykonawcy.
- Dzięki wsparciu praktycznie opracowanych treści zawartych w Komentarzu Czytelnik zyskuje:
- argumenty do obrony własnych racji: najnowsze orzecznictwo z danego tematu, pozwalające na sprawdzenie najnowszej linii orzeczniczej,
- omówienia wybitnych specjalistów z danego tematu oraz poglądy doktryny w danej materii: zawiera odniesienia do poglądów wyrażonych w innych pozycjach literatury.
Fragment tekstu z komentarza:
Art. 10381 [Kontynuacja działalności przedsiębiorstwa] (wchodzi od 25.11.2018)
W przypadku gdy w skład spadku wchodzi przedsiębiorstwo, dział spadku obejmuje to przedsiębiorstwo z uwzględnieniem potrzeby zapewnienia kontynuacji prowadzonej przy jego wykorzystaniu działalności gospodarczej, chyba że spadkobiercy oraz małżonek spadkodawcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie, nie osiągnęli porozumienia co do kontynuacji tej działalności.
- Wskazówka dla sądu. W nowym przepisie art. 10381 znalazła się wskazówka dla sądu dokonującego sądowego działu spadku, gdy jego składnikiem jest przedsiębiorstwo. Sąd w takim przypadku powinien dążyć do zapewnienia kontynuacji prowadzonej przy wykorzystaniu przedsiębiorstwa działalności gospodarczej. Wymaga to jednak porozumienia spadkobierców i małżonka spadkodawcy, któremu przysługuje udział w przedsiębiorstwie. Przedmiotem tego porozumienia ma być kontynuacja działalności przedsiębiorstwa.
- Zakres zastosowania wskazówki. Przepis art. 10381 dotyczy działu spadku zarówno w razie dziedziczenia ustawowego, jak i testamentowego. Odnieść go należy wyłącznie do sądowego działu spadku.
- Termin dla porozumienia spadkobierców i małżonka. Brak w omawianym przepisie wskazania terminu, w jakim porozumienie spadkobierców i małżonka co do kontynuacji działalności przedsiębiorstwa ma być osiągnięte. Wydaje się, że rozsądny (uzasadniony w danych okolicznościach) termin do osiągnięcia porozumienia nie tylko może, ale i powinien wyznaczyć sąd spadku.
Dopiero po upływie tego terminu i braku widoków na osiągnięcie porozumienia sąd spadku dokona działu spadku według zasad ogólnych.
Zobacz wybrane zagadnienia powiązane z art. powiązane z art. 450–1088 KC:
- Zarząd sukcesyjny przedsiębiorstwem osoby fizycznej
- Dokumenty stanowiące opis przedmiotu zamówienia na roboty budowlane realizowane w formule „wybuduj” i „zaprojektuj i wybuduj” – dokumentacja projektowa i STWIORB oraz program funkcjonalno-użytkowy
- Dochodzenie zwrotu wynagrodzenia za wadliwe wykonane dzieło
- Wynagrodzenie za udostępnienie przez autora utworów do korzystania przez instytucję kultury
- Nieterminowa realizacja zamówienia niewynikająca z przyczyn leżących po stronie wykonawcy
- Zwiększenie zabezpieczenia należytego wykonania umowy
Więcej o zagadnieniach powiązanych z Kodeksem cywilnym znajdziesz w module Prawo cywilne, handlowe i gospodarcze>>
Praktycznie o ochronie danych
Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz
- Komentarz omawia przepisy nowej ustawy o ochronie danych osobowych.
- Opracowanie polskiej regulacji w tej materii jest wynikiem konieczności zapewnienia stosowania rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z 27.4.2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych, które w polskim porządku prawnym jest stosowane od 25.5.2018 r.
- Komentarz zainteresuje przede wszystkim praktyków prawa: adwokatów, notariuszy, radców prawnych, prokuratorów, sędziów, a także osoby zobowiązane do stosowania przepisów o ochronie danych osobowych, m.in.: urzędników, inspektorów ochrony danych, specjalistów ds. ochrony danych osobowych (w tym specjalistów ds. ochrony danych osobowych dzieci), specjalistów ds. bezpieczeństwa teleinformatycznego, osoby zajmujące się udostępnianiem informacji publicznej, osoby zapewniające ponowne wykorzystywanie informacji sektora publicznego. Cenne wskazówki znajdą też osoby zajmujące się działalnością marketingową, kadrową i księgową, informatycy, jak również pracownicy sektora nowych technologii.
Fragment tekstu z poradnika:
Ustawa o ochronie danych osobowych. Komentarz 2018, wyd. 1
Art. 8 [Podmioty obowiązane do wyznaczenia inspektora ochrony danych]
KOMENTOWANY PRZEPIS
Administrator i podmiot przetwarzający są obowiązani do wyznaczenia inspektora ochrony danych, zwanego dalej „inspektorem”, w przypadkach i na zasadach określonych w art. 37 rozporządzenia 2016/679.
1. Obowiązkowe przypadki wyznaczenia inspektora ochrony danych. W art. 37 ust. 1 RODO wskazane zostały trzy sytuacje, w których wyznaczenie inspektora ochrony danych osobowych jest obowiązkowe. Są to przypadki, w których:
1) przetwarzania danych osobowych dokonują organ lub podmiot publiczny, z wyjątkiem sądów w zakresie sprawowania przez nie wymiaru sprawiedliwości;
2) główna działalność administratora lub podmiotu przetwarzającego polega na operacjach przetwarzania, które ze względu na swój charakter, zakres lub cele wymagają regularnego i systematycznego monitorowania osób, których dane dotyczą, na dużą skalę;
3) główna działalność administratora lub podmiotu przetwarzającego polega na przetwarzaniu na dużą skalę szczególnych kategorii danych osobowych, o których mowa w art. 9 ust. 1 RODO, lub danych osobowych dotyczących wyroków skazujących i naruszeń prawa, o czym mowa w art. 10 RODO.
Są to więc te przypadki, w których administrator danych osobowych i podmiot przetwarzający dane osobowe są obowiązani do wyznaczenia inspektora.
Jak wskazano w uzasadnieniu projektu OchrDanychU (zob. uzasadnienie projektu ustawy o ochronie danych osobowych, Druk sejmowy VIII kadencji Nr 2410), „[p]rojektodawca nie zdecydował się rozszerzyć przedmiotowo sytuacji obligatoryjnego wyznaczania inspektora, traktując katalog wymieniony w art. 37 ust. 1 [RODO] jako zapewniający dostateczną ochronę podmiotów danych, a jednocześnie uwzględniający także koszty powołania inspektora”. Z tego względu wydaje się, że komentowany przepis powtarza tylko regułę wynikającą z art. 37 ust. 1 RODO, w żaden sposób jej nie zmieniając.
Zobacz także:
- Stanowisko inspektora ochrony danych w wykazie stanowisk urzędu
- Dane IOD w klauzuli informacyjnej
- Inspektor ochrony danych osobowych
- RODO a obowiązek przeprowadzenia oceny ryzyka
Więcej o ochronie danych osobowych w module Informacja publiczna, bezpieczeństwo publiczne>>
Praktycznie o organizacji wyborów
Organizacja wyborów samorządowych – wybrane zagadnienia
- Publikacja przedstawia zadania, jakie stoją przed podmiotami zaangażowanymi w proces wyborów, w szczególności przed wójtem, burmistrzem, prezydentem, a w praktyce zazwyczaj wykonywane będą przez urzędników administracji samorządowej.
- Opracowanie to wskazuje i wyjaśnia zmiany prawne i ich konsekwencje praktyczne wynikające z ustawy z 11 stycznia 2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych oraz z ustawy z 15 czerwca 2018 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw.
- Dzięki tej publikacji Czytelnik uzyska wiedzę o regulacjach prawnych, ale także – co szczególnie cenne – o aspektach praktycznych dotyczących szeroko rozumianego procesu wyborczego, tj. obejmującego czas znacznie poprzedzający formalne rozpoczęcie okresu wyborczego przypadającego na dzień ogłoszenia rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów o zarządzeniu wyborców. Ujęte zostały w niej bowiem kwestie dotyczące podziału JST na okręgi wyborcze i obwody głosowania, jak również – jakże aktualne dzisiaj – zagadnienia prekampanii.
Fragment tekstu z poradnika:
Organizacja wyborów samorządowych – wybrane zagadnienia
- Podział na okręgi wyborcze
Zgodnie z art. 12 ust. 1 ZwUdzObywU rady gmin zostały zobowiązane do dokonania podziału gmin na okręgi wyborcze w wyborach do rad gmin, w terminie 60 dni od dnia wejścia ZwUdzObywU w życie. Podziału dzielnic m.st. Warszawy na okręgi wyborcze zobowiązana była dokonać Rada m.st. Warszawy (na zasadach dotyczących gmin powyżej 20 000 mieszkańców). Zadanie to w wielu przypadkach nie wiązało się tylko z korektą dotychczasowych granic okręgów. Zmianie z większościowego na proporcjonalny (który obowiązywał dotychczas wyłącznie w miastach na prawach powiatu) uległ bowiem system wyborczy we wszystkich gminach powyżej 20 000 mieszkańców. Spowodowało to, że w 256 gminach, zamiast jednomandatowych, niezbędne było utworzenie okręgów wielomandatowych. Ponadto zmieniona została liczba radnych wybieranych w tych okręgach, z dotychczasowych 5–10 na 5–8 (art. 418 § 2 KodeksWyb)1 . W rezultacie w części gmin niezbędny był nowy podział. Realizacji tych zadań powinna jednak przyświecać podstawowa zasada stałości podziału na okręgi wyborcze (art. 419 § 1 KodeksWyb). Ów stały podział mógł, i nadal może, być modyfikowany wyłącznie w przypadku zmiany:
1) w podziale terytorialnym państwa,
2) granic jednostek pomocniczych gminy,
3) liczby mieszkańców danej gminy,
4) liczby radnych w radzie gminy lub zmiany liczby radnych wybieranych w okręgach wyborczych.
A zatem w gminach, w których dotychczasowy podział na okręgi wyborcze spełniał wymogi KodeksWyb, rada gmin powinna podjąć uchwałę w sprawie podziału gminy na okręgi wyborcze określającą takie same granice tych okręgów, jak dotychczas. Jeżeli rada dokonała zmiany w szerszym zakresie niż niezbędny, komisarz wyborczy zobowiązany był do stwierdzenia nielegalności tego podziału i wezwania rady do jego dokonania, w wyznaczonym terminie, zgodnie z prawem. W razie niezastosowania się rady do decyzji komisarza, to on zobowiązany był do dokonania podziału. Komisarz wyborczy powinien podjąć tego typu działania nadzorcze także w sytuacji, gdy konieczne było wyłącznie dokonanie zmiany liczby radnych wybieranych w poszczególnych wielomandatowych okręgach wyborczych, a rada podjęła uchwałę w sprawie zmiany ich granic.
W ramach swego rodzaju wsparcia prawnego dla organów gmin Państwowa Komisja Wyborcza zalecała, aby wójtowie, przed przedłożeniem wniosków w sprawie podziału gmin na okręgi wyborcze radom gmin, opracowany projekt podziału przedstawiali do konsultacji właściwym miejscowo komisarzom wyborczym. Zobowiązała jednocześnie komisarzy do udzielenia niezbędnej pomocy organom JST.
Rady gmin miały obowiązek dokonania podziału na okręgi wyborcze wyłącznie na wniosek wójta, mimo że nie były nim związane. Oznacza to, że nie mogły działać w tej sprawie z urzędu albo na wniosek złożony np. przez grupę radnych.
Stanowisko Państwowej Komisji Wyborczej z 29.3.2018 r., Nr ZPOW-521-18/18
Podział na okręgi wyborcze, ich granice i numery oraz liczbę radnych wybieranych w każdym okręgu, rada gminy ustala na wniosek wójta. Oznacza to zatem, że złożenie wniosku przez wójta w tym zakresie jest konieczne, mimo tego, iż rada nie jest związana tym wnioskiem. Rada gminy nie może natomiast w sprawie podziału na okręgi działać na wniosek złożony np. przez grupę radnych.
Dokonując podziału na okręgi wyborcze rady gmin zobowiązane były uwzględnić liczbę mieszkańców ujętych w ich stałych rejestrach na koniec kwartału poprzedzającego kwartał, w którym podział ten przeprowadzały (art. 12 ust. 2 ZwUdzObywU).
Ważne
Przez liczbę mieszkańców ujętych w stałym rejestrze wyborców danej gminy rozumie się sumę liczb:
1) wyborców ujętych w rejestrze wyborców z urzędu,
2) wyborców wpisanych do rejestru wyborców na wniosek,
3) pozostałych osób zameldowanych w gminie na pobyt stały, z wyjątkiem osób, co do których otrzymano zawiadomienie o wpisaniu do rejestru wyborców w innej gminie.
W podziale tym rady gmin uwzględniały liczbę radnych wybieranych do rad w wyborach w 2018 r., którą ustalił wojewoda w trybie art. 373 KodeksWyb.
Ponadto rady gmin przy dokonywaniu podziałów zobowiązane były do przestrzegania zasad określających, że:
1) w gminach na terenach wiejskich okręgiem wyborczym jest jednostka pomocnicza gminy (sołectwo);
2) w miastach przy tworzeniu okręgów wyborczych uwzględnia się utworzone jednostki pomocnicze;
3) jednostki pomocnicze gminy łączy się w celu utworzenia okręgu lub dzieli się na dwa lub więcej okręgów wyborczych, jeżeli wynika to z konieczności zachowania jednolitej normy przedstawicielstwa oraz jeżeli w gminie do 20 000 mieszkańców liczba radnych wybieranych w danej jednostce pomocniczej byłaby inna niż jeden, a w gminie liczącej powyżej 20 000 mieszkańców – mniejsza niż pięć lub większa niż osiem (art. 417 § 2–4 i art. 418 KodeksWyb);
4) nie można tworzyć okręgów wyborczych składających się z:
- jednostki pomocniczej gminy i części innej jednostki pomocniczej gminy,
- niegraniczących ze sobą jednostek pomocniczych,
- jednostki pomocniczej gminy i części miasta.
Podział na okręgi wyborcze dokonywany jest według jednolitej normy przedstawicielstwa.
Zobacz także:
- Administrator danych osobowych zawartych w spisie wyborców
- Nagrywanie czynności komisji wyborczych bez dodatkowych upoważnień
- Kandydat sprawujący urząd nie odmówi swoich danych służbowych
- Zmiana siedziby lokalu obwodowej komisji wyborczej
Więcej o wyborach samorządowych w module Ustrój i organizacja>>
1 Liczba mandatów rozdzielanych w okręgach wyborczych jest najważniejszym parametrem charakteryzującym okręg wyborczy i wpływającym w sposób decydujący na ostateczny rozkład miejsc w danym organie władzy; zob. K. Rzążewski, W. Słomczyński, K. Życzkowski, Każdy głos się liczy. Wędrówka przez krainę wyborów, Warszawa 2014, s. 132.
Dokumentacja wewnętrzna w jednostkach sektora finansów publicznych
Książka zawiera aż 130 gotowych instrukcji, zarządzeń, regulaminów oraz innych dokumentów uwzględniających aktualny stan prawny. Zostało w niej zamieszczonych wiele nowych (w stosunku do poprzedniego wydania) wzorów, które dotyczą wciąż aktualnych dla JSFP problemów, np.:
- instrukcja odliczania VAT z zastosowaniem prewspółczynnika.
- instrukcja odliczania VAT z zastosowaniem współczynnika.
- instrukcja obiegu i kontroli dokumentów księgowych pomiędzy jednostką obsługującą a jednostkami obsługiwanymi Miasta.
- regulamin audytu wewnętrznego.
- instrukcja realizacji dochodów z tytułu opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – opłata jest stosunkowo nowym źródłem dochodów gminy, a różnice w stosunku do opłat i podatków lokalnych uzasadniają odrębne uregulowanie obowiązków pracowników urzędu gminy odpowiedzialnych za prawidłowe wykonywanie dochodów z przedmiotowego tytułu.
Dzięki tej książce można dowiedzieć się m.in. jak:
- zaktualizować i poprawić już istniejącą w jednostce dokumentację (politykę) rachunkowości,
- zapewnić rzetelne sporządzenie Dodatkowych wyjaśnień do bilansu,
- zaprojektować obieg dowodów księgowych i zasady ich kontroli,
- opisać system kontroli zarządczej w JSFP,
- udokumentować funkcjonujący w jednostce system zarządzania ryzykiem,
- dostosować statut gminy do zmian obowiązujących od nowej kadencji,
- określić zasady obiegu dokumentów między jednostką obsługującą (CUW) a jednostkami obsługiwanymi,
- opracować i wdrożyć stosowne regulaminy po nowelizacji prawa zamówień publicznych,
- przeprowadzić i udokumentować nabór na wolne stanowiska w urzędzie JST,
- określić procedury zapewniające zawieranie umów związanych z wykonywaniem zadań jednostki we właściwym trybie i z zachowaniem limitów zaciąganych zobowiązań,
- zaprojektować procedury i zasady ewidencji zaangażowania środków na wydatki budżetu,
- dostosować unormowania dotyczące ochrony danych osobowych do nowych wymagań prawa UE,
- określić reguły przeprowadzania inwentaryzacji aktywów i pasywów,
- ustalić zasady korzystania ze służbowych kart płatniczych,
- kiedy i w jaki sposób podjąć czynności egzekucyjne w stosunku do zobowiązanego z tytułu należności publicznoprawnych,
- ustalić obowiązki jednostek podległych JST w ramach systemu scentralizowanych rozliczeń podatku VAT,
- stosować przepisy dotyczące mechanizmu podzielonej płatności w VAT,
- rozliczyć podatek VAT przy zastosowaniu prewspółczynnika i współczynnika,
- zawrzeć umowę zlecenia lub umowę o świadczenie usług uwzględniającą minimalną stawkę godzinową,
- udokumentować czynności powierzenia mienia pracownikowi,
Książka ta to zbiór zarządzeń, regulaminów i instrukcji związanych m.in.:
- polityką rachunkowości,
- kontrolą zarządczą,
- zamówieniami publicznymi,
- gospodarką kasową i magazynową,
- gromadzeniem i wydatkowaniem środków publicznych,
- sprawami kadrowymi (w tym delegacjami służbowymi),
- podatkiem VAT.
Fragment tekstu z poradnika:
Statut jest jednym z najważniejszych dokumentów określających pozycję ustrojową danego podmiotu sektora finansów publicznych. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku języka polskiego statut to zbiór przepisów określających strukturę, zadania i sposób działania instytucji lub organizacji1. Zawiera on zatem podstawowe regulacje odnoszące się do działalności JSFP, przy czym jego treść nie ma wyłącznie znaczenia wewnętrznego. Poprzez określenie zadań, sposobu i trybu ich wykonywania oraz zasad dostępu do świadczonych usług statut odgrywa również istotną rolę dla osób trzecich. Zatem ta regulacja co do zasady ma charakter aktu prawa powszechnie lub lokalnie obowiązującego. Takie stanowisko zostało wyraźnie wyartykułowane w orzecznictwie, m.in. odnoszącym się do statutów SPZOZ.
Orzeczenie
Przedstawione regulacje statutowe stanowią substrat norm adresowanych nie tylko do podmiotu leczniczego, któremu statut jest nadawany, ale również – zwłaszcza jeśli idzie o regulacje dotyczące rodzaju oferowanych przez dany podmiot świadczeń zdrowotnych, a także sposobu i warunków ich udzielania – do osób spoza struktury organizacyjnej tego podmiotu, w tym do aktualnych i, co tu szczególnie istotne, potencjalnych pacjentów. Wbrew twierdzeniom odpowiedzi na skargę, regulacje statutowe mogą stać się źródłem pewnych uprawnień lub roszczeń dla tych osób, czego dowodzi choćby przepis art. 15 DziałLeczU, który stanowi, że podmiot leczniczy nie może odmówić udzielenia świadczenia zdrowotnego osobie, która potrzebuje natychmiastowego udzielenia takiego świadczenia ze względu na zagrożenie życia lub zdrowia. Chodzi w tym przypadku, rzecz jasna, o świadczenia zdrowotne, które mieszczą się w zakresie świadczeń udzielanych przez ów podmiot leczniczy (wyr. WSA w Poznaniu z 3.3.2006 r., IV SA/Po 901/15, Legalis).
Nadanie statutu danej JSFP – poza określeniem zadań, struktury organizacyjnej podmiotu czy sposobu prowadzenia gospodarki finansowej – może mieć także inny, szerszy wymiar, np. może realizować decyzję organu tworzącego dany podmiot, dotyczącą określonej formuły wykonywania zadań publicznych. W zakresie samorządu terytorialnego, zgodnie z art. 2 GospKomU, gospodarka komunalna może być prowadzona przez JST w formach samorządowego zakładu budżetowego lub spółek prawa handlowego. Powierzenie przez JST prowadzenia gospodarki komunalnej, o którym mowa w przepisach GospKomU, może nastąpić także przez regulacje statutowe (przy czym w przypadku spółek prawa handlowego należy przypomnieć, że nie zostały one zaliczone do sektora publicznego, a powierzenie zadań co do zasady następuje w akcie założycielskim).
Zobacz także:
- Wskazanie podstawy prawnej w zarządzeniach dyrektora
- Zarządzenie o niestosowaniu mechanizmu podzielonej płatności w gminie
- Wpływ wprowadzenia instrukcji kasowej na zmianę polityki rachunkowości
- Dowody obrotu kasowego
- Ewidencja księgowa na poziomie organu oraz urzędu z zastosowaniem metody podzielonej płatności (split payment)
Więcej o ewidencji księgowej w module Finanse publiczne, księgowość i podatki>>
Warszawskie konfrontacje administracyjne. Jawność w prawie administracyjnym
Zapraszamy na drugą edycję konferencji naukowej organizowanej przez Katedrę Prawa Publicznego i Praw Człowieka SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego wspólnie z Katedrą Prawa Administracyjnego – Uczelni Łazarskiego oraz Katedrą Prawa Administracyjnego i Prawa Administracyjnego Gospodarczego – Akademii Leona Koźmińskiego. Konferencja poświęcona będzie niezwykle istotnej i budzącej wiele wątpliwości problematyce, jaką jest jawność w prawie administracyjnym i jawność w działaniu administracji. Prelegenci i goście konferencji będą starali się przeanalizować w jakim zakresie dopuszczalne są ograniczenia jawności działania organów administracji publicznej, a kiedy działania takie uznać należy za wadliwe i jak z nimi walczyć.
Konferencja „Warszawskie konfrontacje administracyjne. Jawność w prawie administracyjnym” odbędzie się w dniu 18 października 2018 r. na Wydziale Prawa SWPS Uniwersytetu Humanistycznospołecznego.
Udział w Konferencji wezmą m.in.: prof. dr hab. Marek Chmaj, prof. dr hab. Bronisław Sitek, dr Mariusz Bidziński, prof. dr hab. Maciej Rogalski, prof. UŁaz. dr hab. Małgorzata Sieradzka, prof. UŁaz. dr hab. Przemysław Szustakiewicz, prof. dr hab Wojciech Górlaczyk.
Szczegółowy program Konferencji>>
Nowe treści w Legalis Administracja – wrzesień 2018
System Informacji Prawnej Legalis Administracja we wrześniu 2018 r. uzupełniony został w stosunku do poprzedniego miesiąca aż o 7 873 aktów prawnych (w tym: 675 z Dziennika Ustaw, Monitora Polskiego i dzienników resortowych; 6 549 aktów prawa miejscowego) oraz 6 394 orzeczeń (w tym 5 080 orzeczeń sądów).
Państwa uwagę zwracamy także na wzbogaconą bazę odautorskich porad (gotowe odpowiedzi na pytania i problemy zgłaszane przez jednostki publiczne – Praktyczne wyjaśnienia) i aktualności – 540 nowych treści.
To tylko wybrane treści, o które wzbogacony został w stosunku do poprzedniego miesiąca Legalis Administracja.
Zwracamy Państwa uwagę także na poszerzoną bazę poradników (dla urzędników, skarbników, sekretarzy, kierowników jednostek) opublikowanych on-line, które są powiązane z systemem aktów prawnych, m.in.:
- Ochrona danych osobowych medycznych – 2; Klara Anders, Edyta Bielak-Jomaa, dr hab. Mariusz Jagielski, Piotr Kawczyński, Monika Krasińska, dr Paweł Litwiński, Aneta Sieradzka, Kajetan Wojsyk
- Organizacja wyborów samorządowych – wybrane zagadnienia – dr Tomasz Gąsior, Grzegorz Gąsior
- Program „Dobry start”. Procedury, przykłady, wzory – Piotr Mrozek, Ewa Pawka-Nowak, Marek Rączka
- Dokumentacja wewnętrzna w jednostkach finansów publicznych – 5; red. Piotr Walczak
Polecamy Państwu najnowsze komentarze, m.in.:
- Ustawa o ochronie danych osobowych – dr Paweł Litwiński
- Ogólne rozporządzenie o ochronie danych osobowych – dr Marlena Sakowska-Bryła
- Ustawa o spółdzielniach mieszkaniowych – 3; red. dr hab. Konrad Osajda
- Ustawa o własności lokali – 3; red. dr Konrad Osajda
Zapraszamy do zapoznania się z plikiem, w którym graficznie przedstawiliśmy miesięczną aktualizację treści Legalis Administracja oraz prezentujemy dodane we wrześniu treści praktyczne, poradniki, komentarze Wydawnictwa C.H.Beck – do pobrania poniżej.
Nowości w Legalis Administracja – wrzesień 2018 >>
Szczególne świadczenia zdrowotne. System prawa medycznego
System Prawa Medycznego to sześciotomowe dzieło kompleksowo omawiające polski system prawa medycznego. Autorzy – najwybitniejsi znawcy prawa medycznego w Polsce – przeprowadzili analizę zagadnień tej gałęzi prawa, nurtujących zarówno teoretyków, jak i praktyków.
- W drugim już tomie Systemu prawa medycznego omówiono pojęcie i podstawy prawne szczególnych świadczeń zdrowotnych (pojęcie świadczenia zdrowotnego w rozumieniu ustawy o działalności leczniczej, czynności stricte lecznicze, czynności nielecznicze, podstawy prawne poszczególnych świadczeń zdrowotnych).
- W publikacji przybliżono również m.in. zasady leczenia osób uzależnionych od środków psychoaktywnych, opieki długoterminowej, ochrony zdrowia psychicznego oraz problem alkoholizmu w polskim prawie medycznym i związane z tym zadania administracji publicznej, nikotynizm, lecznictwo uzdrowiskowe oraz świadczenia zdrowotne związane z chorobami zakaźnymi, w tym obowiązkowe i zalecane szczepienia, świadczenia z zakresu genetyki czy szczególne świadczenia udzielane przez farmaceutów.
Fragment tekstu z poradnika:
11.3. Podmiot udzielający świadczeń zdrowotnych z zakresu ochrony zdrowia psychicznego
1. Zasadniczo świadczenia zdrowotne z zakresu opieki psychiatrycznej mogą być udzielane przez wszystkie podmioty wykonujące działalność leczniczą i ustawodawca nie wprowadza w tym zakresie żadnych ograniczeń. W praktyce najbardziej powszechnymi placówkami medycznymi udzielającymi świadczeń z zakresu ochrony zdrowia psychicznego są poradnie zdrowia psychicznego, udzielające świadczeń w trybie ambulatoryjnym. Zwraca się jednak uwagę, że poradnie te nie są należycie połączone z udzielaniem świadczeń w ramach tzw. opieki pośredniej lub środowiskowej oraz że zasadniczo nie występuje specjalizacja w udzielaniu świadczeń osobom z wybranymi zaburzeniami psychicznymi.
2. Ustawodawca wyróżnił jednak dwie kategorie zakładów leczniczych, które mają szczególne znaczenie dla zapewnienia właściwego dostępu do świadczeń zdrowotnych z zakresu ochrony zdrowia psychicznego.
3. Pierwszą grupę stanowią szpitale psychiatryczne. Pod tym pojęciem należy rozumieć zarówno szpital psychiatryczny sensu stricto, jak i oddział psychiatryczny w szpitalu ogólnym, klinikę psychiatryczną, sanatorium dla osób z zaburzeniami psychicznymi oraz inny zakład leczniczy podmiotu leczniczego w rozumieniu przepisów o działalności leczniczej, sprawujący całodobową opiekę psychiatryczną lub odwykową. Szpitalem psychiatrycznym jest zatem również np. zakład opiekuńczo-leczniczy o profilu psychiatrycznym, w którym sprawowana jest całodobowa opieka długoterminowa nad pacjentami z zaburzeniami psychicznymi. Wyróżnienie szpitali psychiatrycznych spośród innych zakładów leczniczych podyktowane było m.in. tym, że tylko do tego rodzaju placówek medycznych pacjenci z zaburzeniami psychicznymi mogą być przyjęci bez zgody w celu diagnostyki lub leczenia, również bez zgody.
Należy zwrócić uwagę, że w szpitalach psychiatrycznych udzielane są świadczenia zdrowotne nie tylko w ramach leczenia stacjonarnego (hospitalizacji), w ramach którego pacjentom zapewniana jest opieka całodobowa, ale także w ramach oddziałów dziennych (gdzie opieka jest zapewniana pacjentom przez 8–10 godzin dziennie przez 5 dni w tygodniu).4. Drugą grupę stanowią centra zdrowia psychicznego. Są to zakłady lecznicze, które mają za zadanie zapewnić kompleksowe udzielanie świadczeń zdrowotnych z zakresu ochrony zdrowia psychicznego, zarówno w trybie stacjonarnym (pomoc dzienna i szpitalna), jak i ambulatoryjnym (pomoc doraźna, środowiskowa i ambulatoryjna sensu stricto). Centra zdrowia psychicznego mają realizować wyrażany od lat postulat przedstawicieli zawodów medycznych stworzenia jednostek systemu ochrony zdrowia, w których pacjenci z zaburzeniami psychicznymi będą mogli uzyskać dostęp do zintegrowanej opieki, zapewniającej ciągłość i kompleksowość udzielanych świadczeń na określonym terytorium, w szczególności z wykorzystaniem zespołów leczenia środowiskowego. W związku z tym centra powinny zapewniać co najmniej cztery formy opieki psychiatrycznej: ambulatoryjną (poradnia zdrowia psychicznego), środowiskową (zespół leczenia środowiskowego), dzienną (oddział dzienny psychiatryczny) oraz stacjonarną (całodobowy oddział psychiatryczny).
Powyższy model organizacji centrów zdrowia psychicznego realizowany jest w wytycznych zawartych w Narodowym Programie Ochrony Zdrowia Psychicznego na lata 2017–2022. Centra dla dorosłych należy tworzyć docelowo na obszarze zamieszkałym przez nie więcej niż 200 tys. mieszkańców z zastrzeżeniem, że liczba ta może być odpowiednio dostosowana do szczególnych uwarunkowań terytorialnych występujących na danym obszarze lub innych okoliczności uzasadniających inną liczbę mieszkańców. Centra powinny składać się z co najmniej czterech zespołów: ambulatoryjnego (przychodni), środowiskowego (mobilnego), dziennego i szpitalnego. Mają one za zadanie udzielać pomocy: czynnej (leczenia i wsparcia osobom z przewlekłymi zaburzeniami psychicznymi, wymagającym ciągłości opieki, aktywnego podtrzymywania kontaktu i wyprzedzającego rozwiązywania problemów), długoterminowej (innym osobom z przewlekłymi zaburzeniami psychicznymi), krótkoterminowej (osobom z zaburzeniami epizodycznymi lub nawracającymi), doraźnej (osobom w stanach nagłych i pilnych) oraz konsultacyjnej (innym osobom potrzebującym świadczeń diagnostycznych lub porad).
Zobacz także:
- Obowiązek rejestracji dźwięku w izolatkach dla osób z zaburzeniami psychicznymi
- Nadzór i kontrola działalności leczniczej szpitala psychiatrycznego
- Szczególny status pacjenta przebywającego w szpitalu psychiatrycznym bez swojej zgody
- Dokumentacja medyczna a prawa pacjenta wynikające z RODO
Więcej informacji na temat prawa i zarządzania w podmiotach leczniczych oraz praw pacjenta znajdziesz w module Ochrona zdrowia>>