Księgowania na przełomie lat budżetowych w jednostkach finansów publicznych

• Publikacja opisuje unikatowe księgowania i wyjaśnienia dotyczące zdarzeń na przełomie 2016 i 2017 r. Książka będzie pomocna do zamknięcia ksiąg rachunkowych za 2016 r. (wycena należności wyrażonych w walutach obcych, odsetki, odpisy aktualizacyjne).

• Dzięki tej publikacji dowiedzą się Państwo, m.in.:

         – jak prawidłowo zaksięgować zwrot nadmiernie pobranej dotacji?
         – jak zaksięgować składkę ubezpieczeniową  z tytułu ubezpieczenia
            majątkowego opłaconą w grudniu 2016 r. a dotyczącą
            ubezpieczenia na 2017 r.?
         – kiedy zwrot środków uznać za zwiększenie dochodów, a kiedy
            za zmniejszenie wydatków?
         – co zrobić w sytuacji, gdy kontrahent nie opłacił faktury,
            a jednostka musi odprowadzić należny podatek od towarów i usług do Urzędu Skarbowego?
         – dlaczego tak ważne jest ewidencjonowanie zaangażowania wydatków budżetowych?

• W książce przedstawiamy, m.in.:

         – ponad 30 schematów księgowań z wyjaśnieniami,
         – przykłady ujmowania w księgach zdarzeń gospodarczych,
         – opisy kont i wycenę pozycji bilansowych.

Fragment tekstu z poradnika:

Prowadzenie wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych z dotacji

Szczególne obowiązki ewidencyjne nałożone zostały na jednostki przekazujące dotacje, jak również jednostki otrzymujące dotacje. W myśl art. 2 ust. 1 pkt 7 ustawy z 29.9.1994 o rachunkowości (t.j. Dz.U z 2016 r. poz. 1047 ze zm.; dalej: RachunkU), jednostki niewymienione w art. 2 ust. 1 pkt 1–6 RachunkU jako zobowiązane do stosowania RachunkU, jeżeli otrzymują na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa, budżetów JST lub funduszów celowych – od początku roku obrotowego, w którym dotacje lub subwencje zostały im przyznane, muszą stosować przepisy RachunkU. Niemniej jednak w art. 2 ust. 5 RachunkU przewidziana została możliwość odstąpienia od prowadzenia ksiąg rachunkowych. Mianowicie jednostki, o których mowa w art. 10a ust. 1 ustawy z 24.4.2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1817 ze zm.; dalej: PożPubWolontU), mogą prowadzić uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów na zasadach i warunkach określonych w PożPubWolontU.

Stosownie do art. 10a ust. 1 PożPubWolontU organizacje pozarządowe, z wyłączeniem spółek kapitałowych, oraz podmioty wymienione w art. 3 ust. 3 pkt 2 PożPubWolontU (stowarzyszenia JST) prowadzą uproszczoną ewidencję przychodów i kosztów, w przypadku gdy:
1)    działają w sferze zadań publicznych określonych w art. 4 ust. 1 PożPubWolontU;
2)    nie prowadzą działalności gospodarczej w rozumieniu przepisów o swobodzie działalności
       gospodarczej;
3)    nie posiadają statusu organizacji pożytku publicznego;
4)    osiągają przychody wyłącznie z:
       a)    działalności nieodpłatnej pożytku publicznego z tytułu składek członkowskich, darowizn,
               zapisów, spadków, dotacji, subwencji, przychodów pochodzących z ofiarności publicznej,
       b)    działalności odpłatnej pożytku publicznego z tytułu sprzedaży towarów i usług,
       c)    tytułu sprzedaży, najmu lub dzierżawy składników majątkowych,
       d)    tytułu odsetek od środków pieniężnych na rachunkach bankowych lub rachunkach
              w spółdzielczych kasach oszczędnościowo-kredytowych, prowadzonych
              w związku z wykonywaną działalnością, w tym także odsetek od lokat terminowych
              oraz innych form oszczędzania, przechowywania lub inwestowania, tworzonych na tych
              rachunkach,
5)    w roku poprzedzającym rok wyboru prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów
        i kosztów osiągnęły przychody wyłącznie z tytułów, o których mowa w pkt 4, w wysokości
        nieprzekraczającej 100 000 zł

– jeżeli decyzję w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów podejmie organ zatwierdzający w rozumieniu przepisów o rachunkowości.

Przepisu w zakresie wielkości przychodów nie stosuje się w roku, w którym jednostka rozpoczęła działalność.

Ważne

Jednostka, w terminie do końca pierwszego miesiąca roku podatkowego, w którym rozpoczyna prowadzenie ewidencji, a w przypadku jednostek rozpoczynających działalność, w terminie 30 dni od dnia rozpoczęcia działalności, zawiadamia naczelnika urzędu skarbowego właściwego w sprawach opodatkowania podatkiem dochodowym o wyborze prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów.

Na podstawie art. 10a ust. 6 PożPubWolontU minister właściwy do spraw finansów publicznych, w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, mając na uwadze zakres oraz cel działania podmiotów prowadzących ewidencję, określił, w drodze rozporządzenia:
1)    sposób prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów,
2)    warunki, jakim powinna odpowiadać ta ewidencja w celu prawidłowego określenia zobowiązań podatkowych.

Rozporządzenie Ministra Finansów z 18.12.2015 r. w sprawie prowadzenia uproszczonej ewidencji przychodów i kosztów przez niektóre organizacje pozarządowe oraz stowarzyszenia jednostek samorządu terytorialnego (Dz.U. z 2015 r. poz. 2178) weszło w życie 1.1.2016 r.

Do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych z dotacji oraz wydatków dokonywanych z tych środków obliguje również art. 152 ust. 1 ustawy z 27.8.2009 r. o finansach publicznych (t.j. Dz.U. z 2016 r. poz. 1870 ze zm.; dalej: FinPubU). Mianowicie, zgodnie z art. 152 ust. 1 FinPubU, w celu przejrzystego rozliczenia dotacji i sprawnej kontroli jednostki, której została udzielona dotacja, jest ona zobowiązana do prowadzenia wyodrębnionej ewidencji księgowej środków otrzymanych z dotacji oraz wydatków dokonywanych z tych środków. Również z art. 16 ust. 5 PożPubWolontU wynika, że organizacje pozarządowe i podmioty mogące prowadzić działalność pożytku publicznego zobowiązane są do wyodrębnienia w ewidencji księgowej środków otrzymanych na realizację umowy dotyczącej wykonania zadania publicznego.

Ponadto, na podstawie art. 10 ust. 1 PożPubWolontU, organizacje pozarządowe i podmioty mogące prowadzić działalność pożytku publicznego, jeśli prowadzą:
1)    nieodpłatną działalność pożytku publicznego,
2)    odpłatną działalność pożytku publicznego,
3)    działalność gospodarczą,

muszą rachunkowo wyodrębnić powyższe formy działalności w stopniu umożliwiającym określenie przychodów, kosztów i wyników każdej z tych działalności, z zastrzeżeniem RachunkU. Powyższy przepis stosuje się odpowiednio w przypadku organizacyjnego wyodrębnienia działalności pożytku publicznego. Organizacje pozarządowe i podmioty mogące prowadzić działalność pożytku publicznego zakres prowadzonej działalności nieodpłatnej lub odpłatnej pożytku publicznego określają w statucie lub w innym akcie wewnętrznym.

Również z § 7 wzoru umowy „Dokumentacja związana z realizacją zadania publicznego” stanowiącej załącznik nr 3 do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z 17.8.2016 r. w sprawie wzorów ofert i ramowych wzorów umów dotyczących realizacji zadań publicznych oraz wzorów sprawozdań z wykonania tych zadań (Dz.U. z 2016 r. poz. 1300) wynika, że zleceniobiorca jest zobowiązany do prowadzenia wyodrębnionej dokumentacji finansowo-księgowej i ewidencji księgowej środków finansowych otrzymanych na realizację zadania zgodnie z zasadami wynikającymi z RachunkU, w sposób umożliwiający identyfikację poszczególnych operacji księgowych. Zleceniobiorca zobowiązany jest także do przechowywania dokumentacji związanej z realizacją zadania publicznego przez 5 lat, licząc od początku roku następującego po roku, w którym realizował zadanie publiczne. Ponadto zleceniobiorca jest zobowiązany do opisywania dokumentacji finansowo-księgowej związanej z realizacją zadania, dotyczącej zarówno dotacji, jak i innych środków finansowych, zgodnie z wymogami określonymi w art. 21 RachunkU. W przypadku niedochowania powyższych warunków uznane zostanie to, w zależności od zakresu naruszenia, za niezrealizowanie części albo całości zadania publicznego, chyba że z innych dowodów wynika, że część albo całość zadania została zrealizowana prawidłowo.

Zobacz także:

• Zmiany w działach 852, 853, 854, 855 klasyfikacji budżetowej
• Zmiany w standardach audytu wewnętrznego. Standard 1000 – cel, uprawnienia i odpowiedzialność
• Ustawa okołobudżetowa na 2017 r.
• Urząd Skarbowy będzie mógł rozliczyć PIT za podatnika

Więcej o finansach publicznych znajdziesz w module Finanse publiczne, księgowość i podatki >>

Zasada szybkości postępowania administracyjnego w prawie polskim

• Publikacja poświęcona zasadzie szybkości postępowania administracyjnego w prawie polskim odnosi się do zasady uregulowanej postanowieniami art. 12 ustawy z 14.6.1960 r. – Kodeks postępowania administracyjnego. Składa się z ośmiu rozdziałów obejmujących problematykę zasad postępowania administracyjnego, ukazanych na tle zasad ogólnych prawa.
• W książce znajdziemy wyczerpująco omówione zasady odpowiedzialności za naruszenie, zasady szybkości postępowania oraz wpływy rozwoju technologii informacyjno-komunikacyjnych na realizację zasady szybkości postępowania administracyjnego. Publikacja przeznaczona jest dla praktyków i teoretyków prawa, zajmujących się na co dzień procedurami administracyjnymi, a także dla tych którzy chcą poszerzyć swoją wiedzę w tym temacie.
• Dzięki publikacji czytelnik otrzyma odpowiedź na pytania o, m.in.:

          – roli zasady postępowania administracyjnego na tle ogólnych zasad prawa,
          – szczególnej relacji łączącej zasadę szybkości postępowania administracyjnego
             z innymi ogólnymi zasadami postępowania administracyjnego,
          – rozprawie administracyjnej, jako skutecznym sposobie na przyspieszenie postępowania
             administracyjnego,
          – prowadzeniu postępowania dowodowego,
          – środki prawne służące wsparciu zasady szybkości postępowania administracyjnego.

Fragment tekstu z poradnika:

Odpowiedzialność organu administracji publicznej za naruszenie zasady szybkości postępowania w Kodeksie cywilnym

Zasada odpowiedzialności odszkodowawczej za władcze bezprawie jest uznawana za ważny element zasady państwa prawnego. Stanowi także istotną gwarancję przestrzegania zasady praworządności. Regulacje prawne przewidują odpowiedzialność organu za szkodę wyrządzoną działaniem niezgodnym z prawem. Odpowiedzialność ta przewidziana jest w KC. Przepis art. 417 KC stanowi, że za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej ponosi odpowiedzialność Skarb Państwa lub jednostka samorządu terytorialnego lub inna osoba prawna wykonująca tę władzę z mocy prawa. Jeżeli wykonywanie zadań z zakresu władzy publicznej zlecono, na podstawie porozumienia, jednostce samorządu terytorialnego albo innej osobie prawnej, solidarną odpowiedzialność za wyrządzoną szkodę ponosi ich wykonawca oraz zlecająca je jednostka samorządu terytorialnego albo Skarb Państwa.

Sąd Najwyższy w uchwale z 28.9.1990 r. przyjął, że zwłoka w załatwieniu sprawy w terminie określonym w art. 35 § 2 KPA może stanowić podstawę odpowiedzialności za szkodę na podstawie art. 417 KC. Należy zauważyć, że uchwała ta zapadła jeszcze przed wprowadzeniem do KC przepisu szczególnego regulującego kwestię odpowiedzialności, tj. art. 4171. W art. 4171 § 3 KC sprecyzowano, że jeżeli szkoda została wyrządzona przez niewydanie orzeczenia lub decyzji, gdy obowiązek ich wydania przewiduje przepis prawa, jej naprawienia można żądać po stwierdzeniu we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub decyzji, chyba że przepisy odrębne stanowią inaczej.

Przepis art. 4171 § 3 KC stanowi przepis szczególny w stosunku do przepisu art. 417 KC. Jak wskazał SN w wyroku z 25.5.2011 r., normy zawarte w art. 4171 § 1–3 KC, regulując szczególne postacie bezprawnego wyrządzenia szkody przez władzę publiczną, ograniczają odpowiedzialność określoną w art. 417 KC przez to, że wprowadzają kwalifikowany sposób stwierdzania bezprawności w przypadku określonych rodzajów aktów władczych. Przepis art. 4171 § 3 KC reguluje odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przewlekłością postępowania administracyjnego, jeżeli obowiązek wydania decyzji administracyjnej przewiduje przepis prawa. Przesłanką przypisania obowiązku naprawienia szkody wyrządzonej przewlekłością postępowania jest więc skonkretyzowany w przepisie prawa obowiązek podjęcia przez organ administracyjny określonych działań władczych o charakterze indywidualnym, których zaniechanie spowodowało szkodę. Warunkiem sine qua non żądania odszkodowania jest uprzednie stwierdzenie we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania decyzji.

Przesłankami warunkującymi odpowiedzialność odszkodowawczą na podstawie art. 4171 § 3 KC są:
1)    szkoda w znaczeniu uszczerbku w dobrach poszkodowanego,
2)    działanie powodujące szkodę w postaci zaniechania wydania orzeczenia lub decyzji, których obowiązek wydania przewidziany był przez przepisy prawa,
3)    adekwatny związek przyczynowy pomiędzy szkodą a niewydaniem orzeczenia lub decyzji,
4)    bezprawność zaniechania,
5)    stwierdzenie we właściwym postępowaniu niezgodności z prawem niewydania orzeczenia lub
       decyzji, czyli tzw. instytucja przedsądu (prejudykat).

Wina nie jest przesłanką odpowiedzialności za delikt władzy publicznej. Odpowiedzialność ta opiera się wyłącznie na przesłance bezprawności i jest powiązana nie z zachowaniem się konkretnego funkcjonariusza, lecz z niezgodnym z prawem działaniem danej struktury organizacyjnej, która wykonuje władzę publiczną. Jakkolwiek ustalenie funkcjonariusza, z którego czynności wynikła szkoda, nie jest konieczne z punktu widzenia art. 417 KC, może się ono okazać potrzebne do wskazania osoby prawnej, która ma ponosić odpowiedzialność. Powyższe ustalenia stały się podstawą trafnej tezy, iż odpowiedzialność za delikt władzy publicznej opiera się na zasadzie bezprawności. Czyn niedozwolony – w postaci działania lub zaniechania – powinien być sprzeczny z przepisami prawa (z normami wynikającymi z konstytucyjnych źródeł prawa), zasadami współżycia społecznego, dobrymi obyczajami, czy też nawet regułami uważnego postępowania. Za czyn niedozwolony należy uznać zachowanie sprzeczne nie tylko z określonym nakazem czy zakazem wynikającym wprost z norm prawa, ale również wyprowadzaną z tych norm zasadą postępowania. Do powstania odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez niezgodne z prawem działanie lub zaniechanie przy wykonywaniu władzy publicznej, podobnie jak w innych wypadkach odpowiedzialności odszkodowawczej, niezbędne jest istnienie ogólnych przesłanek wywiedzionych z art. 361 KC, a więc zdarzenia, z którym ustawa łączy odpowiedzialność (deliktu władzy publicznej), szkody oraz adekwatnego związku przyczynowego pomiędzy szkodą i owym zdarzeniem. Ciężar dowodu co do tych wszystkich przesłanek spoczywa na poszkodowanym, nie musi on jednak udowadniać bezprawności zachowania podmiotu władzy publicznej w myśl zasady iura novit curia.

Zobacz także:

• Forma podjęcia zawieszonego postępowania egzekucyjnego
• Rozprawa administracyjna w postępowaniu o udzielenie informacji o środowisku
• Termin na załatwienie skargi
• Ogólne zasady procedury administracyjnej a postępowanie w sprawie skarg i wniosków

Więcej o zasadzie szybkości postępowania znajdziesz w module Postępowanie administracyjne i egzekucyjne >>

Gromadzenie i udostępnianie danych telekomunikacyjnych

• Autorzy poddają analizie tzw. orzeczenie „specjalistyczne” z 30.7.2014 r., dotyczącego bilingów i podsłuchów, a także przepisy Konstytucji RP oraz orzecznictwo Trybunału Konstytucyjnego. W komentarzu przeanalizowane zostały również szczegółowo uregulowania prawno-międzynarodowe.

• Publikacja omawia zabezpieczenie danych telekomunikacyjnych oraz żądanie ich udostępnienia, a także zasadę subsydiarności w zakresie uzyskiwania danych telekomunikacyjnych przez uprawnione podmioty.

• Osoba zajmująca się dostępami do informacji publicznej znajdzie w komentarzu informacje związane z udostępnianiem treści wiadomości tekstowych (SMS) oraz przekazywaniem danych przez przedsiębiorców telekomunikacyjnych w szerszym, niż żądanym we wniosku zakresie.

• Publikacja przedstawia konstrukcyjne założenia nowego modelu zbierania i udostępniania danych telekomunikacyjnych, które mają na celu, m.in.: skuteczną kontrolę danych, obowiązek sprawozdawczości i pozbywanie się zbędnych danych.

Fragment tekstu z książki

Rozdział III. Ochrona danych o ruchu i lokalizacji w prawie Unii Europejskiej

§ 1. Przyczyny uchwalenia dyrektywy 2006/24/WE

1. W dniu 7.9.1999 r. Grupa Robocza Art. 29 ds. Ochrony Danych wydała rekomendację 3/99, z której wyraźnie wynika, że idea nakładania na operatorów obowiązku zatrzymywania danych o ruchu w celach innych niż na potrzeby rozliczeniowe jest akceptowana w świetle prawa unijnego. Idea została transponowana w systemach prawnych niektórych państw członkowskich UE. Przed uchwaleniem dyrektywy 2006/24/WE w niektórych państwach członkowskich obowiązywały regulacje, dotyczące zatrzymywania danych o ruchu i lokalizacji, w innych zaś nie (np. brak było tego typu regulacji w Grecji, czy Luksemburgu). Z pkt 5 preambuły dyrektywy 2006/24/WE wyraźnie wynika, że przepisy krajowe państw członkowskich, które przyjęły regulacje przewidujące zatrzymywanie danych przez usługodawców w celu zapobiegania, dochodzenia, wykrywania i ścigania przestępstw, różnią się od siebie w znacznym stopniu. Tytułem przykładu w Belgii obowiązywała ustawa o komunikacji elektronicznej z 13.6.2005 r., która przewidywała zatrzymywanie danych przez dostawców usług telekomunikacyjnych przez okres od 12 do 36 miesięcy. W Irlandii obowiązywał sztywny okres zatrzymywania danych, który wynosił 36 miesięcy, a postulaty skrócenia tego okresu do 6 miesięcy, kierowane ze strony Irlandzkiego Inspektora Danych Osobowych, zostały odrzucone przez pełniącego wówczas funkcję Ministra Sprawiedliwości, który stwierdził, że nie ma różnicy dla komfortu jednostki czy okres ten będzie wynosił 6 czy też 36 miesięcy. Regulacje dotyczące zatrzymywania danych o ruchu i lokalizacji obowiązywały również we Francji, Niemczech i Włoszech, choć zawierały różne w tym zakresie rozwiązania. Brak harmonizacji w państwach członkowskich UE przepisów dotyczących zatrzymywania danych o ruchu i lokalizacji było tylko jedną z przyczyn wprowadzenia dyrektywy 2006/24/WE.

Wydaje się, że zasadniczą przyczyną wprowadzenia dyrektywy w sprawie zatrzymywania danych o ruchu i lokalizacji w Unii Europejskiej były wydarzenia z września 2001 r., które miały miejsce w Nowym Jorku. Zdaniem S. Blakeney’ego, zamachy w Nowym Jorku w dniu 11.9.2001 r. dały początek międzynarodowemu ruchowi zatrzymywania danych. Rządy państw na całym świecie przekonały się, za sprawą swoich agencji bezpieczeństwa i organów ścigania, że nadszedł czas wprowadzenia bardziej wszechstronnych metod przetwarzania danych, ich zatrzymywania i kontroli dostępu do nich. Konkretne działa w tym zakresie nastąpiły jednak dopiero po zamachach bombowych w pociągach w Madrycie w listopadzie 2004 r. i eksplozjach w metrze i w miejskim autobusie w Londynie w 2005 r. Po zamachach w Madrycie okazało się, że środki telekomunikacji odegrały dużą rolę w zamachach terrorystycznych. S. Blakeney uważa, że ataki w Madrycie były bowiem koordynowane poprzez telefony komórkowe, a osoby odpowiedzialne zbierały odpowiednie informacje na temat przeprowadzenia ataku, za pośrednictwem Internetu. Jednak władze Hiszpanii miały ograniczony dostęp do takich danych telefonicznych, które mogłyby być pomocne w śledztwie do ustalenia kompletnych zapisów przekazywanych informacji, kontaktów, zamiarów, transakcji biznesowych.

Warto zauważyć, że w tamtym czasie ochrona danych była konstytucyjnie zagwarantowana w art. 18.4 Konstytucji Hiszpańskiej, która przewidywała: „prawo ogranicza wykorzystanie technologii informacyjnej celem ochrony godności oraz prawa do prywatności hiszpańskich obywateli – osób i rodzin, jak również celem umożliwienia im korzystania z pełni praw”. S. Blakeney zwraca uwagę, że mimo obowiązywania ogólnoeuropejskiego porozumienia w tym zakresie, europejska Konwencja o pomocy prawnej w sprawach karnych pomiędzy państwami członkowskimi Unii Europejskiej przyjęta w dniu 29.5.2000 r., zawierająca przepisy w zakresie transgranicznych wniosków o monitorowanie komunikacji oraz kont bankowych nie weszła jeszcze w życie, zatem jej wpływ był niewielki. Podobnie, procedury wynikające z innych umów dwu- i wielostronnych, stworzone z myślą o instytucjach wykonawczych w jednym z państw członkowskich UE dotyczące kierowania takich wniosków do innych państw UE w ściśle określonych przypadkach, charakteryzowały się opóźnieniami, często wymagającymi kierowania wniosków formalnych oraz zgody sądu.

Zobacz także:

• Bezpłatny dostęp do informacji publicznej
• Odmowa udzielenia informacji publicznej
• WCAG 2.0 a BIP

Więcej o kontroli korespondencji znajdziesz w module Informacja publiczna, bezpieczeństwo publiczne >>

Uchwały i zarządzenia organów samorządu terytorialnego dotyczące spraw finansowych

• Od 1.1.2017 r. obowiązują, m.in. nowe: rozporządzenia w sprawie klasyfikacji budżetowej, scentralizowany system rozliczeń VAT, zasady udzielania dotacji oświatowych, instytucja zamówień in-house. Publikacja zawiera najważniejsze uchwały i zarządzenia w sprawach finansowych, w tym dotyczące m.in.: zasad centralizacji rozliczeń VAT, obsługi gminnych jednostek organizacyjnych.
• Dzięki publikacji wójtowie, burmistrzowie, prezydenci miast, sekretarze, główni księgowi, kierownicy jednostek sektora finansów publicznych dowiedzą się, m.in.:

         – jak sporządzić prawidłowo uchwałę w sprawie określenia sposobu
             prowadzenia gospodarki komunalnej w zakresie gospodarowania
             odpadami?
          – jak poprawnie sporządzić zarządzenie w sprawie określenia
             zasad centralizacji rozliczeń VAT?
          – kiedy i w jaki sposób ogłosić o udzieleniu zamówienia w trybie z wolnej ręki przy spełnieniu
             przesłanej in-house?

• W poradniku przedstawiamy, m.in.:

          – opisy dotyczące nowelizacji przepisów o klasyfikacji budżetowej,
          – ponad 30 najważniejszych uchwał i zarządzeń w sprawach finansowych,
          – wzory ogłoszeń i protokołów,
          – aktualne treści rozporządzeń w sprawach finansów publicznych.

Fragment tekstu z poradnika:

Kompetencje kierownika jednostki sektora finansów publicznych w zakresie gospodarki finansowej

Osoba odpowiedzialna – kierownik jednostki obsługującej, czy też obsługiwanej

Zgodnie z art. 53 ust. 1 FinPubU kierownik jednostki sektora finansów publicznych jest odpowiedzialny za całość gospodarki finansowej jednostki. W dotychczasowym stanie prawnym reguła ta pozostawała aktualna także w przypadku organizowania wspólnej obsługi na podstawie przepisów OświatU, OpDzieciU, WspRodzU. Mimo że księgi rachunkowe jednostki oświatowej prowadzone były w zespole obsługi ekonomiczno-administracyjnej, to z formalnego punktu widzenia np. za sporządzenie sprawozdania budżetowego i jego prawidłowość odpowiadał kierownik jednostki oświatowej, co oczywiście budziło sprzeciw oparty na zasadach zdrowego rozsądku. Jeżeli organ stanowiący nie podejmie uchwały w sprawie wspólnej obsługi stan taki pozostaje aktualny do 31.12.2016 r.

Nowelizacja samorządowych ustaw ustrojowych dotycząca wspólnej obsługi zmieniła wskazane powyżej reguły. W odniesieniu do samorządowych jednostek organizacyjnych nieposiadających osobowości prawnej, zaliczonych do sektora finansów publicznych, oraz samorządowych instytucji kultury (jednostki obsługiwane) powierzenie realizacji określonych zadań z zakresu gospodarki finansowej oznacza także przeniesienie odpowiedzialności w tym zakresie na kierownika jednostki obsługującej. Istotne jest przy tym zastrzeżenie, że w przypadku powierzenia obowiązków z zakresu rachunkowości i sprawozdawczości jednostek obsługiwanych, przekazywane są one w całości (patrz uwagi powyżej). Oznacza to w szczególności, że prowadzenie rachunkowości w znaczeniu zdefiniowanym w przepisach RachunkU nie obciąża już wówczas kierownika jednostki obsługiwanej.

Rachunkowość obejmuje:
1)    przyjęte zasady (politykę) rachunkowości,
2)    prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych ujmujących zapisy
        zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym,
3)    okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów
        i pasywów,
4)    wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego,
5)    sporządzanie sprawozdań finansowych,
6)    gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji
        przewidzianej RachunkU,
7)    poddanie badaniu, składanie do właściwego rejestru sądowego, udostępnianie i ogłaszanie
       sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych RachunkU.

Analogiczna sytuacja dotyczy powinności związanych ze sporządzeniem sprawozdań finansowych i budżetowych, które w pełnym zakresie wypełnia kierownik jednostki obsługującej, a nie kierownik jednostki obsługiwanej (np. dyrektor ośrodka pomocy społecznej). Obowiązki te znajdują swoje źródła w przepisach SprBudżR, SprOperFinR i SzczegZasRachR.

Zobacz także:

• Błąd w ofercie może oznaczać zwrot pieniędzy za zakupioną nieruchomość
• Wspólna obsługa gminnych jednostek organizacyjnych
• Zakres kompetencji i odpowiedzialności kierownika jednostki obsługiwanej

Więcej o finansach publicznych znajdziesz w module Finanse publiczne, księgowość i podatki >>

Konferencja: Kreator bezpieczeństwa – potrzeby i możliwości

26 – 27 kwietnia 2017 r., Warszawa

Podczas konferencji poruszone zostaną zagadnienia związane
z obszarem Bezpieczeństwa Informacji, Ochrony Danych Osobowych, które stają się przedmiotem zainteresowania coraz większej liczby przedsiębiorstw.

Patronat medialny nad  Konferencją objęło Wydawnictwo C.H.Beck
oraz czasopismo Informacja w Administracji Publicznej.

Konferencja została podzielona na trzy bloki tematyczne:

• Bezpieczeństwo Informacji
• Ochrona Danych Osobowych
• Inżynieria socjalna – Socjotechnika

Bezpieczeństwo Informacji – o Bezpieczeństwie Informacji mówi się już praktycznie w każdej dziedzinie życia, staramy się chronić nasze dane firmowe – stanowiące tajemnicę przedsiębiorstw, ustawodawcy nakładają na firmy obowiązki wynikające z tajemnic służbowych ale także coraz częściej chcemy chronić nasze dane prywatne. Na Konferencji opowiemy o tym czym jest System Bezpieczeństwa Informacji, jak skutecznie wdrożyć go w organizacji, a także o odpowiedzialności za ewentualny wyciek informacji.

Ochrona Danych Osobowych – z Danymi Osobowymi stykamy się na każdym kroku, każda firma przetwarza dane osobowe w mniejszym lub większym zakresie i każda zgodnie z przepisami prawa zobowiązana jest do ich ochrony. Podczas Konferencji postaramy się odpowiedzieć jak skutecznie chronić dane, jak przygotować się do pełnienia funkcji Administratora Danych Osobowych oraz w jaki sposób przygotować się na ewentualną kontrolę GIODO.

Inżynieria socjalna – Socjotechnika – to stosunkowo nowe zagadnienie, które coraz częściej możemy usłyszeć w mediach i prasie. Czym jest tak naprawdę socjotechnika,kim może być socjotechnik i jak nie paść jego ofiarą? Na wszystkie te pytania będziemy szukać odpowiedzi w bloku poświęconym Inżynierii socjalnej.

Konferencja odbędzie się w formule dwudniowej.

Pierwszego dnia uczestnicy wysłuchają wykładów ekspertów w trzech blokach tematycznych.
Drugi dzień to trzy równoległe warsztaty, na których Uczestnicy będą mieli okazja w praktyczny sposób sprawdzić swoją wiedzę w danym obszarze, zadać prowadzącym nurtujące ich pytania oraz wymienić się doświadczeniami z innymi Uczestnikami.

Każdy z Uczestników ma prawo wyboru, które z zagadnień najbardziej go interesują.

>>REJESTRACJA<<

XXII FORUM ADO/ABI

23 maja 2017 r. w Warszawie odbędzie się XXII FORUM ADO/ABI organizowane przez Centrum Promocji Informatyki.

Przed nami rok na dostosowanie naszych organizacji do Rozporządzenia ogólnego o ochronie danych osobowych (RODO). Również rok na przyjęcie nowych polskich przepisów o ochronie danych osobowych w zakresie, w którym RODO pozostawia swobodę państwom członkowskim. Rok czasu, który pozostał na dostosowanie się do RODO, to bardzo niewiele czasu – szczególne gdy uwzględni się konieczność wprowadzenie często bardzo głębokich zmian w procesach przetwarzania danych osobowych.

Niektóre z tych zmian powinny być wprowadzane już teraz, tak, by 25 maja 2018 r. organizacje spełniały już wymagania określone przez RODO. Z tych względów tegoroczna wiosenna edycja Forum toczyć się będzie w ujęciu zakładającym możliwie najbardziej praktyczne podejście do wdrażania przepisów RODO w organizacji.

Formuła Forum zakłada bowiem wybór tych obszarów prawa ochrony danych osobowych, które w sposób wyczerpujący zostały uregulowane w RODO i zaprezentowanie w jaki sposób organizacja powinna dostosować się do nowych regulacji prawnych. Po tym, jak Forum otworzy prezentacja dra Macieja Kaweckiego poświęcona projektowanym nowym polskim przepisom o ochronie danych osobowych, kolejne prezentacje poświęcone będą konkretnym zagadnieniem uregulowanym w przepisach RODO prowadzonym formule „co i jak należy zmienić”. W programie Forum przewidziany został także czas na dyskusję z uczestnikami, by w możliwie szerokim zakresie rozwiać pojawiające się wątpliwości.

Szczegółowy PROGRAM Forum: http://www.cpi.com.pl/imprezy/2017/ado/index.php  

Zapraszamy do skorzystania z 10% RABATu na udział w szkoleniu poprzez wypełnienie formularza zgłoszeniowego:
http://www.cpi.com.pl/imprezy/2017/ado/formularz_pr10.php  

Organizator:
Centrum Promocji Informatyki Sp. z o.o.;
www.cpi.com.pl
tel. (22) 870 69 10, 870 69 78;
email: pr@konferencja.com.pl

Kontrola korespondencji

• Tajemnica komunikowania się jest jednym z praw przysługujących obywatelom. Ograniczenie tego prawa może nastąpić jedynie w przypadkach ściśle opisanych w ustawie, w sposób w niej szczegółowo określony.
• Książka omawia liczne zagadnienia i problemy związane z kontrolą korespondencji oraz jej pozyskiwaniem na potrzeby procesu karnego. Publikacja prezentuje jest także problematykę kontroli operacyjnej, której częścią jest uzyskiwanie i utrwalanie treści korespondencji, w tym korespondencji prowadzonej za pomocą środków komunikacji elektronicznej.
• Osoby zajmujące się dostępami do informacji publicznej znajdą w monografii obszerne informacje, związane z żądaniem wydania korespondencji i ich kontroli, które adresowane są do podmiotów posiadających stosowne środki i zasoby pozwalające na realizację tych żądań.

Fragment tekstu z książki:

Rozdział VIII. Odpowiedzialność karna za naruszenie tajemnicy korespondencji

Na gruncie Kodeksu karnego przepisem odnoszącym się bezpośrednio do naruszenia tajemnicy korespondencji jest przepis art. 267 KK. Rozdział XXXIII, KK zatytułowany „Przestępstwa przeciwko ochronie informacji”, zawiera jednak szereg innych przepisów, które penalizują zachowania naruszające ochronę informacji, gdzie chronionymi informacjami są także informacje objęte tajemnicą korespondencji. Warto przeanalizować te przepisy z punktu widzenia ochrony tajemnicy komunikowania się oraz treści stanowiących tajemnicę komunikowania się, w szczególności chronionych tajemnicą telekomunikacyjną.

Bezprawne uzyskanie informacji

1. Nielegalne pozyskanie informacji jest penalizowane w Kodeksie karnym. Przepis art. 267 KK penalizuje zachowania polegające na bezprawnym uzyskaniu dostępu do informacji objętych ochroną oraz do systemu informatycznego, jak również podejmowanie zachowań zmierzających bezpośrednio do ich uzyskania (stosowanie urządzeń podsłuchowych, wizualnych i innych lub oprogramowania). Szczególny typ przestępstwa przewidziany jest w art. 267 § 4 KK, a polega on na ujawnieniu innej osobie bezprawnie uzyskanej informacji.

Zgodnie z art. 267 § 1 KK, kto bez uprawnienia uzyskuje dostęp do informacji dla niego nieprzeznaczonej, otwierając zamknięte pismo, podłączając się do sieci telekomunikacyjnej lub przełamując albo omijając elektroniczne, magnetyczne, informatyczne lub inne szczególne jej zabezpieczenie, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2. Przestępstwo z art. 267 § 1 KK stanowi naruszenie tajemnicy korespondencji. Ochrona poufności korespondencji występuje z punktu widzenia zarówno adresata, jak i nadawcy wiadomości, obie więc strony komunikacji są chronione przed ingerencją dokonaną nie tylko przez osoby trzecie, ale także przez nie same.

Przedmiotem ochrony przestępstwa z art. 267 KK jest szeroko rozumiane prawo do dysponowania informacją, które ma charakter prawa podmiotowego. Znajduje ono swój wyraz w ochronie tajemnicy komunikowania się (art. 49 Konstytucji RP). Przestępstwa z art. 267 KK godzą w ten aspekt prawa do dysponowania informacją, który pojawia się w prawie do wyłączności w dostępie do informacji oraz w prawie do tajemnicy przekazu informacji. Komu przysługuje prawo do dysponowania określoną informacją rozstrzygają odrębne regulacje. Przykładem są postanowienia art. 159 ust. 1 PrTelekom, które definiują tajemnicę telekomunikacyjną. Zgodnie z ust. 2 tego artykułu zakazane jest zapoznawanie się, utrwalanie, przechowywanie, przekazywanie lub inne wykorzystywanie treści lub danych objętych tajemnicą telekomunikacyjną przez osoby inne niż nadawca lub odbiorca komunikatu, chyba że wystąpi jednak z czterech sytuacji opisanych w tym przepisie, przykładowo będzie to konieczne z innych powodów przewidzianych ustawą lub przepisami odrębnymi (art. 159 ust. 2 pkt 4 PrTelekom).

Przepis ten obejmuje sankcją tylko niektóre zakazy wynikające z art. 159 ust. 2 oraz art. 160 ust. 3 PrTelekom. W tym zakresie, w jakim tajemnica telekomunikacyjna obejmuje dane osobowe użytkowników końcowych, naruszenia obowiązku zachowania tajemnicy podlegają sankcjom przewidzianym w ustawie o ochronie danych osobowych. W szczególności dotyczy to art. 49 ust. 1 i art. 51 OchrDanychU. Krąg podmiotów podlegających odpowiedzialności na podstawie tej ustawy jest jednak węższy i obejmuje co do zasady osoby odpowiedzialne za przetwarzanie danych osobowych w związku z działalnością telekomunikacyjną: administratora danych, którym z reguły będzie przedsiębiorca telekomunikacyjny, podmioty z nim współpracujące, szczególnie podmioty wymienione w art. 165 ust. 5 PrTelekom oraz osoby zatrudnione przy przetwarzaniu danych.

2. Sposób popełnienia przestępstwa z art. 267 § 1 KK polega na uzyskaniu bez uprawnienia dostępu do informacji nieprzeznaczonej dla sprawcy. Przepis ten wymienia następujące sposoby uzyskania dostępu do takiej informacji:
1)    otwarcie zamkniętego pisma, np. przez rozklejenie lub rozdarcie koperty;
2)    podłączenie się do sieci telekomunikacyjnej, np. do Internetu;
3)    przełamanie lub ominięcie elektronicznego, magnetycznego, informatycznego lub innego szczególnego jej zabezpieczenia.

Ważne

Przełamaniem zabezpieczenia jest np. rozszyfrowanie kodu lub hasła dostępu do informacji znajdujących się w sieci.

W praktyce nie budzi większych wątpliwości popełnienie przestępstwa z art. 267 § 1 KK poprzez otwarcie zamkniętego pisma. Zdecydowanie więcej wątpliwości nastręcza ocena zachowania polegającego na podłączeniu się do sieci telekomunikacyjnej, czy przełamaniu lub ominięciu elektronicznego, magnetycznego, informatycznego lub innego szczególnego jej zabezpieczenia. Chodzi oczywiście o bezprawne podłączenie się do sieci telekomunikacyjnej. Sieć telekomunikacyjną definiuje przepis art. 2 pkt 35 PrTelekom. W literaturze użyte w art. 267 § 1 KK znamię czasownikowe „podłączenia się” do sieci telekomunikacyjnej jest definiowane jako zachowanie polegające na przyłączeniu urządzenia odbiorczego do sieci kablowej lub innej infrastruktury służącej do przekazywania informacji. Przywoływana jest definicja połączenia z prawa telekomunikacyjnego (art. 2 pkt 24a). Zgodnie z tą definicją połączenie oznacza fizyczne lub logiczne połączenie telekomunikacyjnych urządzeń końcowych pozwalające na przesłanie przekazów telekomunikacyjnych. Wskazuje się, że co prawda użyte w Prawie telekomunikacyjnym określenie „połączenie” obejmuje także fizyczne połączenie urządzeń, ale definicja zawarta w art. 2 pkt 24a PrTelekom ma charakter definicji projektującej. Zwraca się uwagę, że gdyby ustawodawca chciał objąć penalizacją z art. 267 § 1 KK także przyłączenie do sieci bezprzewodowych, to posłużyłby się terminem „połączenie”. Użycie terminu „podłączenie” sugeruje inny zakres znaczeniowy, obejmujący wyłącznie połączenie fizyczne.

Zobacz także:

• Bezpłatny dostęp do informacji publicznej
• Odmowa udzielenia informacji publicznej
• Pierwsza zasada WCAG 2.0 – BIP
• WCAG 2.0 a BIP

Więcej o dostępie do informacji publicznej znajdziesz w module Informacja publiczna, bezpieczeństwo publiczne >>

Małżeńskie prawo majątkowe. Komentarz

• W komentarzu omówiono szczegółowo małżeńskie ustroje majątkowe, kwestie mieszkaniowe, sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych, a także zmiany z 2017 r. w zakresie prawa spadkowego. Publikacja będzie pomocna również w kwestiach związanych z działalnością gospodarczą prowadzoną przez małżonków.
• Wszystkie tematy omówione zostały w formie komentarza tezowego, zawierającego eksperckie ujęcie najważniejszych kwestii, dotyczących omawianego zagadnienia prawnego. W dalszej części można znaleźć również poglądy doktryny i najnowsze orzecznictwo.
• W publikacji zamieszczono dodatkowo wzory pism procesowych i wniosków, m.in.: pozew o ustanowienie rozdzielności majątkowej, wniosek o pozbawienie małżonka samodzielnego zarządu majątkiem wspólnym, pozew o alimenty, umowę o podział majątku wspólnego, pozew o uznanie małżonka za niegodnego dziedziczenia.

Fragment tekstu z poradnika:

Art. 27 [Zaspokajanie potrzeb rodziny]

Oboje małżonkowie obowiązani są, każdy według swych sił oraz swych możliwości zarobkowych i majątkowych, przyczyniać się do zaspokajania potrzeb rodziny, którą przez swój związek założyli. Zadośćuczynienie temu obowiązkowi może polegać także, w całości lub w części, na osobistych staraniach o wychowanie dzieci i na pracy we wspólnym gospodarstwie domowym.

A. Komentarz tezowy

Art. 514 [Żądanie wyrównania dorobków]
§ 1. Po ustaniu rozdzielności majątkowej małżonek, którego dorobek jest mniejszy niż dorobek drugiego małżonka, może żądać wyrównania dorobków przez zapłatę lub przeniesienie prawa.
§ 2. Z ważnych powodów każdy z małżonków może żądać zmniejszenia obowiązku wyrównania dorobków.
§ 3. W razie braku porozumienia między stronami co do sposobu lub wysokości wyrównania, rozstrzyga sąd.

1. Potrzeba wyrównania dorobków aktualizuje się z chwilą ustania małżeństwa, zmiany umowy majątkowej, w tym także na zwykłą rozdzielność majątkową, a także z momentem ustanowienia przymusowej rozdzielności, czy to z mocy prawa, czy na skutek prawomocnego orzeczenia sądu.
2. W związku z potrzebą wyrównania dorobków ustawa nie wyposaża małżonków w udział o charakterze rzeczowym, a jedynie w wierzytelność.
3. Obowiązek wyrównania dorobków aktualizuje się z chwilą zgłoszenia stosownego żądania.
4. Przesłankami żądania są: ustanie rozdzielności majątkowej, różnica w dorobkach, przy czym dorobek żądającego wyrównania musi być mniejszy od dorobku współmałżonka.
5. Żądanie wyrównania dorobków jest roszczeniem majątkowym i podlega przedawnieniu po upływie 10 lat od chwili ustania rozdzielności majątkowej.
6. Wyrównanie dorobków następuje w trybie zwykłego procesu.
7. Ważną przyczyną uzasadniającą zmniejszenie obowiązku wyrównania dorobku jest nie tylko naganne, sprzeczne z interesem rodziny postępowanie małżonka, którego dorobek jest mniejszy. Rozliczenie powinno być sprawiedliwe, a więc uwzględnieniu podlega także, np. dobro dzieci, stan zdrowia małżonka, długi pozostające w związku ze wspólnością małżonka.
8. Właściwość sądu przewidziana została na wypadek sporu co do sposobu lub wysokości wyrównania, a nie w sytuacji, czy istnieją „ważne powody” do zmniejszenia obowiązku zakresu wyrównania dorobków.
9. Sąd wyrokiem wskazuje sposób oraz wysokość wyrównania. Ewentualne zmniejszenie wyrównawczego obowiązku jest jedynie przesłanką rozstrzygnięcia.

B. Część opisowa

Dochodzenie wyrównania dorobków

W przepisie art. 514 ustawy z 25.2.1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j. Dz.U. 2015 r. poz. 2082 ze zm.; dalej: KRO) została zawarta cała istota rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobku. To, co charakterystyczne bowiem dla tego reżimu, to fakt, że jego indywidualne cechy ujawniają się dopiero po ustaniu małżeństwa. Precyzyjniej rzecz ujmując, po ustaniu rozdzielności majątkowej, o czym wprost stanowi art. 514 § 1 KRO. Skoro jednak żądanie wyrównania dorobku można zgłosić po ustaniu rozdzielności majątkowej, to powstaje pytanie o prawo do żądania wyrównania dorobku w sytuacjach, gdy małżonkowie dokonali zmiany umowy majątkowej i przyjęli ustrój umownej rozdzielności albo zostali objęci przymusową rozdzielnością majątkową na skutek, np. ubezwłasnowolnienia lub uznania małżonka za upadłego. W literaturze (Np. A. Kozioł, Ustroje majątkowe małżeńskie po nowelizacji Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, cz. II, MoP 2005, Nr 16, s. 791) słusznie podniesiono w związku z tym, że literalna wykładnia wskazanego przepisu prowadzi do rozwiązań sprzecznych z celem zakończenia rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobku. Jest nim niewątpliwie sprawiedliwy podział zysku po ustaniu umownego reżimu. 

Wobec niedoprecyzowania treści art. 514 § 1 KRO podkreślenia zatem wymaga, że potrzeba wyrównania dorobku aktualizuje się nie z ustaniem rozdzielności majątkowej jako takiej, a z chwilą ustania rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobku. Przyjęcie literalnej interpretacji oznaczałoby, że w praktyce, pomimo ustania ustroju, nie powstałby w ogóle obowiązek podziału dorobku, czego nie da się pogodzić z regułami wykładni funkcjonalnej.

Reasumując, potrzeba wyrównania dorobków aktualizuje się z chwilą ustania małżeństwa (rozwód, unieważnienie małżeństwa), zmiany umowy majątkowej z rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobku na zwykłą rozdzielność majątkową, a także z momentem ustanowienia przymusowej rozdzielności, czy to z mocy prawa, czy na skutek prawomocnego orzeczenia sądu. 

Ustawa z chwilą ustania rozdzielności majątkowej z wyrównaniem dorobku nie gwarantuje małżonkom udziału o charakterze rzeczowym w przyroście majątku. Zamiast tego mamy do czynienia z wierzytelnością na wzór prawa obligacyjnego. Taki charakter obowiązku wyrównania dorobku sprawia, że z chwilą ustania ustroju majątkowego, po pierwsze, nie powstaje on z mocy prawa, po drugie, z tą chwilą nie staje się współwłaścicielem udziału w zgromadzonym majątku. Będąc wierzycielem, a nie współwłaścicielem w dorobku, z natury rzeczy jego pozycja jest słabsza. Można zatem obrazowo powiedzieć, że małżonkowi słabszemu ekonomicznie, np. z chwilą rozwodu nic się nie należy. Musi on żądać swoistej rekompensaty za lata pracy na rzecz gospodarstwa domowego. Zatem z małżonka nieaktywnego musi przejść transformację w małżonka aktywnego, co po wielu latach małżeństwa może być istotną barierą w dochodzeniu swych praw. 

Obowiązek wyrównania aktualizuje się dopiero z chwilą zgłoszenia stosownego żądania, mianowicie z chwilą ustania rozdzielności, małżonek słabszy ekonomicznie, który np. zgodnie z przyjętym przez małżonków podziałem ról zajmował się domem i wychowaniem dzieci, w następstwie czego jego dorobek w rozumieniu art. 513 § 1 KRO jest mniejszy niż dorobek współmałżonka, został wyposażony w prawo żądania wyrównania różnicy w przyroście wartości majątków. Uprawnienie to może realizować na dwa sposoby – albo przez zapłatę, albo przez żądanie przeniesienia prawa. Przesłankami zatem skutecznego żądania są:
1)    ustanie rozdzielności majątkowej;
2)    różnica w dorobkach małżonków, przy czym dorobek żądającego wyrównania jest mniejszy od dorobku współmałżonka.

Treścią żądania wyrównania dorobków jest roszczenie o zapłatę lub o przeniesienie prawa. Odpowiada ono więc pojęciu roszczenia majątkowego w rozumieniu art. 117 § 1 KC. Jako takie ulega przedawnieniu po upływie 10 lat od chwili ustania rozdzielności majątkowej (art. 118 KC). Przepis art. 514 § 1 KRO przewiduje dwa tryby wyrównania dorobków: sądowy i umowny. Z natury rzeczy tryb sądowy zastrzeżony jest w sytuacji sporu między małżonkami co do samej potrzeby wyrównania dorobku, ustalenia jego wartości, zakresu i rodzaju wyrównania. W tym ostatnim przypadku mieści się także spór o ewentualne zmniejszenie obowiązku wyrównania dorobków, uregulowane w art. 514 § 2 KRO. Wyrównanie dorobków następuje w trybie postępowania procesowego.

Zobacz także:

• Separacja a możliwość przeprowadzenia tzw. alimentacyjnego wywiadu środowiskowego
• Ostateczna decyzja przyznająca świadczenie z funduszu alimentacyjnego jako inny tytuł wykonawczy
• Alimenty świadczone na rzecz innych osób jako wydatek odliczany od dochodu
• Specjalny zasiłek opiekuńczy i świadczenie pielęgnacyjne dla małżonka osoby niepełnosprawnej

Więcej o małżeńskim prawie majątkowym znajdziesz w module Pomoc społeczna >>

Uprawnienia wierzyciela z umowy przedwstępnej w razie jej niewykonania lub nienależytego wykonania przez dłużnika

• Poradnik prezentuje praktyczne ujęcie katalogu uprawnień przysługujących wierzycielowi w razie niewykonania lub nienależytego wykonania umowy przedwstępnej przez dłużnika. Przykłady, poparte wskazówkami wynikającymi z orzecznictwa nakreślą właściwy sposób postępowania przy rozwiązywaniu niestandardowych sytuacji.
• Pozycja skierowana jest do praktyków prawa, zajmujących się na co dzień w pracy umowami przedwstępnymi i ich rozliczeniami, a także dla wszystkich osób zainteresowanych tematyką wierzytelności i zadłużeń.
• Publikacja pomoże w sprawnym realizowaniu uprawnień wynikających z umowy przedwstępnej. Czytelnik dowie się, m.in.: jakie uprawnienia przyznano wierzycielowi na podstawie umowy przedwstępnej oraz przepisów szczególnych oraz na czym polegają uprawnienia związane z rozliczeniami stron na wypadek niedojścia do skutku umowy przyrzeczonej.

Fragment tekstu z monografii:

Ochrona roszczeń istniejących

W przypadku umowy przedwstępnej kwestia niemożliwości świadczenia nie rysuje się tak klarownie jak przy umowach definitywnych. Zbycie przez dłużnika przedmiotu świadczenia z umowy przyrzeczonej nie pozbawia go jeszcze możliwości skutecznego zobowiązania się, w ramach umowy przyrzeczonej, do zbycia tego przedmiotu na rzecz wierzyciela z umowy przedwstępnej. Na gruncie polskiego prawa można skutecznie zobowiązać się do zbycia nawet rzeczy cudzej.

Należy jednak pamiętać, że de lege lata zasadą jest dokonywanie czynności o podwójnym skutku, zobowiązująco-rozporządzającym. O ile zatem strony inaczej nie uzgodniły ani przepis szczególny inaczej nie stanowi, wykonanie umowy przedwstępnej dotyczącej zawarcia umowy przyrzeczonej mającej za przedmiot zobowiązanie do zbycia określonego składnika majątkowego polega na zawarciu umowy zobowiązująco-rozporządzającej. Jej skutkiem będzie przeniesienie na nabywcę prawa do tego składnika majątkowego. W takiej sytuacji zbycie przez dłużnika z umowy przedwstępnej przedmiotu świadczenia z umowy przyrzeczonej pozbawia go możliwości należytego wykonania umowy przedwstępnej. Od momentu zbycia tego przedmiotu dłużnik nie jest już bowiem w stanie zawrzeć umowy przyrzeczonej o podwójnym skutku. Umowa taka, wobec braku po stronie dłużnika uprawnienia do rozporządzania przedmiotem świadczenia, wywoła jedynie skutek zobowiązujący.

Można zatem mówić, że wskutek zbycia przez dłużnika przedmiotu świadczenia z umowy przyrzeczonej roszczenie wierzyciela z umowy przedwstępnej stało się niemożliwe w części dotyczącej rozporządzającego skutku umowy przyrzeczonej. W pełni uzasadnia to dopuszczalność wystąpienia z roszczeniem z art. 59 KC.

Warto jednak sprecyzować, że mówimy w tym przypadku o istniejącym roszczeniu wierzyciela o zawarcie umowy przyrzeczonej, która z mocy prawa wywoła podwójny skutek. Umowa przedwstępna z reguły nie kreuje bowiem bezpośredniego roszczenia o przeniesienie własności. Z punktu widzenia umowy przedwstępnej roszczenie o przeniesienie własności ma zawsze charakter roszczenia przyszłego (wyjątek od tej zasady dotyczy jedynie umów przedwstępnych, których przedmiotem jest zawarcie umowy czysto rozporządzającej).

Przykładowo, w razie zawarcia przedwstępnej umowy sprzedaży wierzyciel ma względem dłużnika roszczenie o zawarcie umowy przyrzeczonej, która co do zasady wywoła podwójny skutek. Rozporządzenie nastąpi wówczas z mocy art. 155 KC, a więc ex lege. Jednakże roszczenie o przeniesienie własności powstanie dopiero wraz z zawarciem umowy przyrzeczonej. W tym samym momencie zostanie ono również zaspokojone w związku z rozporządzającym skutkiem tej umowy. W analizowanym przypadku roszczenie o przeniesienie własności nie może powstać wcześniej niż samo zobowiązanie do przeniesienia własności, którego konsekwencją jest właśnie powstanie tego roszczenia. Z tego właśnie względu zbycie przedmiotu świadczenia z umowy przyrzeczonej skutkuje przede wszystkim częściową niemożliwością zadośćuczynienia istniejącemu roszczeniu wierzyciela o zawarcie umowy przyrzeczonej (niemożliwemu w części dotyczącej skutku rozporządzającego), a dodatkowo również niemożliwością zadośćuczynienia przyszłemu roszczeniu z umowy przyrzeczonej.

Zobacz także:

• Konsekwencje zerwania (odmowy zawarcia) umowy przedwstępnej
• Odsetki za opóźnienie w transakcjach handlowych
• Zasady kontynuowania egzekucji w przypadku zbiegów egzekucyjnych – stan po 8 września 2016
• Nie ma doręczenia zastępczego, gdy dane adresata są nieaktualne

Więcej o uprawnieniach wierzyciela znajdziesz w module Prawo cywilne, handlowe i gospodarcze >>

Świadectwo pracy od 1.1.2017 r.

• Od 1.1.2017 r. obowiązują najnowsze zmiany w dokumentowaniu świadectwa pracy. Zmianie ulegną m.in.:

        – katalog informacji, znajdujacych się w świadectwie pracy,
        – zasady wydawania świadectwa pracy za umowy terminowe,
        – krąg osób uprawnionych do wystąpienia o wydanie świadectwa
           pracy, w razie śmierci pracownika,
        – terminy, w których pracownik powinien przedłożyć świadectwo
           pracy do uzupełnienia,
        – obowiązki informacjne, dotyczące wykorzystanych urlopów, w tym
           ojcowskiego, rodzicielskiego i wychowawczego.

• Syntetyczny zbiór informacji na temat obowiązku wydania pracownikowi świadectwa pracy, posłuży osobom, którym powierzono prowadzenie spraw pracowniczych. Praktycy będą mogli sprawdzić lub potwierdzić zgodność wypełnianych przez siebie dokumentów świadectwa pracy z przepisami prawa.

• W opracowaniu znajdują się omówione w przejrzystej, tabelarycznej formie. najważniejsze zmiany prawne. Publikacja odpowie na wiele wątpliowości, oraz pozwoli na zapoznanie się ze specyfiką świadectw pracy.

Fragment tekstu z poradnika:

Treść świadectwa pracy

Przepisy prawa pracy określające treść świadectwa pracy

Treść świadectwa pracy określona jest ściśle przez obowiązujące przepisy prawa pracy. Są to przede wszystkim:
1)    art. 97 § 2 KP,
2)    § 2 ŚwiadectwoPrR. Informacje zawarte w świadectwie pracy podzielić można na takie, które pracodawca ma obowiązek zamieścić zawsze i na żądanie pracownika.

Informacje umieszczane zawsze w świadectwie pracy	Informacje umieszczane w świadectwie pracy na żądanie pracownika
– okres i rodzaj wykonywanej pracy, zajmowane stanowiska, – tryb rozwiązania albo okoliczności wygaśnięcia stosunku pracy, – inne informacje niezbędne do ustalenia uprawnień pracowniczych i uprawnień z ubezpieczenia społecznego, – o zajęciu wynagrodzenia za pracę w myśl przepisów o postępowaniu egzekucyjnym	– wysokość i składniki otrzymywanego wynagrodzenia, – uzyskane kwalifikacje (np. odbycie kursu na prawo jazdy albo kursu językowego), – informacja o zapadłym orzeczeniu sądowym przywracającym pracownika do pracy lub przyznającym mu odszkodowanie w związku z niezgodnym z prawem wypowiedzeniem lub rozwiązaniem umowy

Jakie informacje nie powinny być zawarte w świadectwie pracy? W świadectwie pracy nie należy umieszczać innych informacji niż określone w art. 97 § 2 KP oraz w § 2 ŚwiadectwoPrR, a zwłaszcza jakichkolwiek ocen czy uwag, zarówno pozytywnych, jak i krytycznych. Informacje zawarte w świadectwie pracy służą przekazaniu kolejnemu pracodawcy oraz właściwym instytucjom zobiektywizowanych i koniecznych, z punktu widzenia uprawnień pracowniczych, danych o pracowniku. Cel ten należy mieć na uwadze, rozważając, czy dana informacja powinna być umieszczona w omawianym dokumencie. Pracodawca nie powinien wpisywać do świadectwa m.in. informacji o:
– długości okresu wypowiedzenia,
– rodzaju umowy o pracę,
– podstawie nawiązania stosunku pracy,
– przyczynach rozwiązania umowy (chyba że służy to realizacji uprawnień pracownika, np.
   otrzymaniu świadczeń dla osób     bezrobotnych),
– tym, że od wynagrodzeń były odprowadzane składki na ubezpieczenie społeczne (nawet na
   wniosek ZUS),
– okresach nieusprawiedliwionej nieobecności,
– ocenie jakości pracy pracownika albo jego cechach osobistych,
– udzielonych pracownikowi karach porządkowych,
– okresach składkowych,
– okresach niebędących ani nieskładkowymi, ani składkowymi,
– czasie aresztu tymczasowego.

Zobacz także:

• Nowe świadectwo pracy od 1.1.2017 r.
• Dni bez wynagrodzenia za chorobę w świadectwie pracy
• Błąd w świadectwie pracy
• Nierozliczenie się z wypożyczonych kostiumów a świadectwo pracy

Więcej o tematyce świadectw pracy znajdziesz w module Kadry i płace >>