Zielona księga certyfikacji wykonawców zamówień publicznych i związany z tym plan zmian w obszarze PrZamPubl

Treść tego dokumentu udostępniona na stronie internetowej pod adresem: https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/kolejne-uproszczenie-zamowien-publicznych–rozpoczecie-konsultacji-zielonej-ksiegi-certyfikacji-wykonawcow-zamowien-publicznych, ma istotne znaczenie nie tylko dla wykonawców, ale także dla praw i obowiązków zamawiających. W związku z tym w Zielonej Księdze poddano pod dyskusję kluczowe zagadnienia związane m.in. z zakresem certyfikacji, podmiotami certyfikującymi, sposobem wszczęcia procedury, odmową wydania certyfikatu, certyfikacją w zakresie zdolności i zasobów wykonawców, okresem ważności certyfikatu.

Przypomnienia wymaga, że wprowadzenie mechanizmu certyfikacji do polskiego systemu zamówień publicznych zostało przewidziane w – wydanej na podstawie art. 21 PrZamPubl – Polityce zakupowej państwa, która obowiązuje od 3.2.2022 r. Certyfikacja została ujęta w priorytecie Rozwój potencjału MŚP, jako element dalszego otwierania rynku zamówień Publicznych na wykonawców z tego sektora przedsiębiorców.

Z Zielonej Księgi wynika, że wprowadzenie do systemu prawa rozwiązań dotyczących certyfikacji wykonawców będzie wymagało regulacji ustawowej. W związku z tym planuje się przygotowanie projektu ustawy normującej mechanizm certyfikacji, w tym jej zakres, adresatów, zasady udzielania certyfikatów oraz posługiwania się nimi. W projekcie będą zawarte także przepisy przejściowe i dostosowujące. W założeniu, ustawa wprowadzająca mechanizm certyfikacji wykonawców będzie regulacją odrębną od PrZamPubl. Jej przyjęcie będzie wymagało jednak wprowadzenia zmian legislacyjnych również w obrębie przepisów PrZamPubl, w tym jego aktów wykonawczych (np. w PodmŚrDowodR). Projektowanej ustawie, stosownie do przyjętego ostatecznie kształtu regulacji, miałyby towarzyszyć akty wykonawcze, m.in. związane z wprowadzeniem certyfikacji pozytywnej i dotyczące ustanowienia kategorii (podkategorii) zamówień wraz z przypisaniem im dedykowanych wymagań do spełnienia przez wykonawców.

Zakłada się, że przygotowanie projektu ustawy oraz przeprowadzenie procesu legislacyjnego nastąpi jeszcze w 2022 r. Planowana natomiast data wejścia w życie certyfikacji to pierwsza połowa 2023 r.

Czym jest certyfikacja wykonawców ?

Rozwiązanie w postaci certyfikacji wykonawców ma zapewniać wykonawcom krajowym oraz pochodzącym z innych państw członkowskich UE możliwość uzyskania certyfikatu potwierdzającego, że wobec wykonawcy nie zachodzą podstawy wykluczenia z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub że posiada on zdolność (np. niezbędne doświadczenie, wykwalifikowaną kadrę) do realizacji wskazanej w certyfikacie kategorii zamówień publicznych. Wykonawca byłby uprawniony do posługiwania się certyfikatem na potrzeby wielu różnych postępowań o udzielenie zamówienia. Nie musiałby zatem każdorazowo gromadzić i składać dokumentów (podmiotowych środków dowodowych) w zakresie określonych przez zamawiających podstaw wykluczenia oraz warunków udziału w postępowaniu.

Certyfikat miałby stanowić podstawę domniemania spełniania przez wykonawcę wymogów kwalifikacji podmiotowej w zakresie wskazanym w certyfikacie. Oznacza to, że informacje wynikające z certyfikatu mogą być, co do zasady, kwestionowane przez zamawiającego na gruncie konkretnego postępowania o udzielenie zamówienia. Jest to jednak dopuszczalne wyłącznie w uzasadnionych przypadkach (np. gdy zamawiający dysponuje wiarygodnymi przesłankami do uznania, że informacje wynikające z certyfikatu są nieprawdziwe).

Podkreślić należy, że zgodnie z założeniami certyfikacja dla wykonawców ma mieć charakter dobrowolny. Decyzja o złożeniu wniosku o wydanie certyfikatu czy też posłużenie się certyfikatem w postępowaniu o udzielenie zamówienia należy wyłącznie do wykonawców. Inaczej mówiąc, wykonawcy nie mają obowiązku uzyskiwania i posługiwania się certyfikatem. Jest to ich uprawnienie, przy czym z uprawnieniem tym łączy się obowiązek zamawiających uznawania certyfikatów w prowadzonych postępowaniach o udzielenie zamówienia. Wykonawcy niedysponujący certyfikatem mogą wykazać brak podstaw wykluczenia z postępowania lub spełnianie warunków udziału w postępowaniu w klasyczny sposób. Istotę mechanizmu certyfikacji stanowi bowiem wprowadzenie dodatkowych możliwości, a nie zastąpienie dotychczasowych rozwiązań nowymi.

Schemat procesu certyfikacji wykonawców

W Zielonej Księdze przedstawiono przewidywany schemat procesu certyfikacji wykonawców wskazując na następujące jego etapy:

1. wykonawca składa wniosek o wydanie certyfikatu do jednostki certyfikującej lub podmiotu publicznego – do wniosku załącza się dokumenty i oświadczenia (podmiotowe środki dowodowe) niezbędne do wykazania, że nie zachodzą wobec nich podstawy wykluczenia z udziału w postępowaniu lub że spełniają wymagania właściwe dla wskazanej we wniosku kategorii (podkategorii) zamówień;
2. jednostka certyfikująca rozpatruje wniosek i bada sytuację wykonawcy – jest uprawniona do wzywania wykonawców do uzupełnienia dokumentów lub złożenia dodatkowych wyjaśnień;
3. jednostka certyfikująca wydaje certyfikat albo odmawia jego wydania (wykonawca może to zakwestionować np. poprzez zaskarżenie do KIO), przy czym odmowa wydania certyfikatu nie pozbawiałaby wykonawców możliwości ubiegania się zamówienia Publiczne;
4. wykonawca składa certyfikat w postępowaniu o udzielenie zamówienia, aby potwierdzić swoją sytuację.

Planowany polski model certyfikacji wykonawców

W Zielonej Księdze wskazano, że planuje się, aby mechanizm certyfikacji wykonawców w Polsce dawał możliwość uzyskania (według wyboru wykonawców) dwóch rodzajów certyfikatu, tj. certyfikatu w zakresie warunków negatywnych oraz warunków pozytywnych. Do rozważenia w ramach konsultacji przedstawiono, czy wdrożenie mechanizmu certyfikacji należy rozpocząć od wdrożenia certyfikacji warunków negatywnych, a w następnej kolejności certyfikacji warunków pozytywnych. W odniesieniu do certyfikacji warunków pozytywnych istotne znaczenie ma również to, czy powinna ona dotyczyć robót budowlanych, usług oraz dostaw, czy też wyłącznie np. robót budowlanych. Do poszczególnych kategorii (podkategorii) zamówień (np. drogowych robót budowlanych) przypisane byłyby konkretne wymagania. Ich spełnienie przez wykonawców byłoby niezbędne w celu uzyskania certyfikatu potwierdzającego zdolność do realizacji przedmiotu zamówienia odpowiadającego danej kategorii zamówień.

W przypadku dostrzeżenia możliwości i potrzeby objęcia danego rodzaju zamówień (dostawy, usługi, roboty budowlane) zakresem certyfikacji pozytywnej ważnym jest zidentyfikowanie na jej potrzeby potencjalnych (przykładowych) kategorii (podkategorii) zamówień w danym obszarze. Kategorie (podkategorie) wraz z odpowiednimi wymaganiami do spełnienia przez wykonawców zostaną ustanowione w rozporządzeniu do ustawy.

Zauważa się w Zielonej Księdze, że dualizm podstaw wykluczenia (obligatoryjne i fakultatywne) powoduje, że rozstrzygnięcia wymaga kwestia, czy certyfikacja warunków negatywnych powinna w każdym przypadku dotyczyć zarówno obligatoryjnych, jak i fakultatywnych podstaw wykluczenia (wariant I), czy też wykonawcy powinni mieć możliwość określenia zakresu certyfikacji, tzn. czy certyfikacja ma dotyczyć obu kategorii podstaw wykluczenia albo wyłącznie jednej z nich (wariant II). Dopuszczalne jest także trzeci wariant – o charakterze mieszanym, w którym weryfikacja obligatoryjnych podstaw wykluczenia jest obowiązkowym elementem certyfikacji warunków negatywnych, zaś weryfikacja fakultatywnych podstaw wykluczenia odbywałaby się na zasadzie dobrowolności.

Dobrym rozwiązaniem – zdaniem autorów dokumentu – wydaje się być umożliwienie wykonawcom, w każdym z potencjalnych wariantów, wskazanie we wniosku o certyfikację, jakich fakultatywnych podstaw wykluczenia ma ona dotyczyć. Jak się wydaje, najwłaściwsze byłoby także powiązanie tzw. self-cleaningu z procedurą certyfikacji wykonawców, pozostawiając oczywiście możliwość przeprowadzenia tzw. self-cleaningu na gruncie jednostkowych postępowań o udzielenie zamówienia. Wykonawca na etapie ubiegania się o certyfikat miałby możliwość przeprowadzenia procedury tzw. self-cleaningu. W przypadku uznania przez jednostkę certyfikującą, że wykonawca nie wykazał swojej rzetelności, następowałaby odmowa wydania certyfikatu.

Podmioty certyfikujące

Do rozważenia podczas konsultacji pozostawia się, czy rolę jednostek certyfikujących należy powierzyć wyłącznie podmiotom prywatnym, spełniającym wymogi europejskich norm certyfikacji, czy też lepszym rozwiązaniem będzie stworzenie systemu o charakterze mieszanym, tj. z jednoczesnym udziałem podmiotów prywatnych oraz podmiotu publicznego. Optymalnym zdaje się być – jak wskazano w Zielonej Księdze – system o charakterze mieszanym. Podmiotom prywatnym można by powierzyć przeprowadzanie certyfikacji warunków pozytywnych, która wymaga, obok wiedzy na temat wybranych aspektów prawa zamówień publicznych, przede wszystkim pogłębionej wiedzy z innych obszarów, np. z zakresu budownictwa. Warunkiem powierzenia podmiotowi prywatnemu roli jednostki certyfikującej byłoby uzyskanie przez ten podmiot odpowiedniej akredytacji. Lista akredytowanych jednostek certyfikujących byłaby dostępna na stronie UZP lub urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw gospodarki (np. na platformie internetowej, która powstanie w ramach realizacji Polityki Zakupowej Państwa). Z kolei podmiot publiczny byłby właściwy w zakresie certyfikacji warunków negatywnych. Jednostki certyfikujące upubliczniałyby na swoich stronach internetowych listę ważnych, zawieszonych oraz cofniętych certyfikatów, które zostały przez nie wydane. Przydatnym wydaje się także stworzenie centralnego rejestru certyfikatów.

Okres ważności certyfikatu

Z uwagi na to, że prawo unijne nie zawiera regulacji odnoszących się do dopuszczalnego okresu ważności certyfikatu, pozostawiając w tym zakresie swobodę decyzyjną państwom członkowskim, jako optymalny przewiduje się okres ważności certyfikatu jako okres jednego roku. Dłuższe lub krótsze terminy ważności wydają się nie spełniać w ocenie autorów Zielonej Księgi powyższych postulatów.

W określonym terminie przed upływem ważności certyfikatu wykonawca byłby uprawniony do złożenia wniosku o wydanie kolejnego certyfikatu/przedłużenie ważności wydanego certyfikatu

Opłaty od wniosku o certyfikację

Planuje się, aby wykonawcy ponosili opłatę od wniosku o wydanie certyfikatu oraz

od wniosku o ponowną analizę sprawy (w przypadku przyjęcia takiego rozwiązania). Ustalenie opłaty na odpowiednim poziomie, który będzie akceptowalny dla wykonawców, może być jednym z kluczowych czynników zwiększającym atrakcyjność mechanizmu certyfikacji dla wykonawców, szczególnie MŚP.

W przypadku certyfikacji warunków negatywnych wysokość opłaty byłaby zróżnicowana, np. w zależności od wielkości wykonawcy, zakresu certyfikacji wskazanego we wniosku. Natomiast w odniesieniu do certyfikacji warunków pozytywnych wysokość opłaty byłaby uzależniona od kategorii (podkategorii) zamówienia objętej wnioskiem o wydanie certyfikatu (np. roboty budowlane wodno-kanalizacyjne). Im wyższa byłaby kategoria (podkategoria), tym wyższa byłaby opłata od wniosku.

Uchwała w sprawie obszaru zdegradowanego i rewitalizacji musi precyzyjnie wskazywać granice tego obszaru

W związku z ww. przepisem pozostaje art. 11 ust. 4‒5 RewitalizacjaU, z których wynika m.in., że załącznikiem do uchwały, o której mowa w art. 8, jest mapa w skali co najmniej 1:5000, sporządzona z wykorzystaniem treści mapy zasadniczej, a w przypadku jej braku ‒ z wykorzystaniem treści mapy ewidencyjnej, w rozumieniu PrGeodKart, na której wyznacza się obszar zdegradowany i obszar rewitalizacji. Nadto, w uchwale, o której mowa w art. 8, rada gminy może ustanowić:

1) na rzecz gminy prawo pierwokupu wszystkich nieruchomości położonych na obszarze rewitalizacji;

2) na obszarze rewitalizacji zakaz wydawania decyzji o warunkach zabudowy, o której mowa w art. 59 PlanZagospU, dla wszystkich albo określonych w tej uchwale zmian sposobu zagospodarowania terenu wymagających tej decyzji, (…).

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Śląskiego z 16.3.2022 r. (IFIII.4131.1.9.2022, które ukazało się w Dzienniku Urzędowym 18.3.br.; http://dzienniki.slask.eu).

W toku analizy stwierdzono m.in.: Analizując uchwałę (…..) w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji, organ nadzoru zauważył, że została ona podjęta naruszeniem wskazanych przepisów. Na wstępie należy zauważyć, że załącznik nr 1 do uchwały Nr (…..) nie spełnia wymogów art. 11 ust. 4 ustawy o rewitalizacji, nie odpowiada bowiem ani wymogom mapy zasadniczej ani ewidencyjnej. Rażące naruszenie prawa stanowi także brak wskazania na przedmiotowym załączniku graficznym granic obszaru zdegradowanego, a jedynie obszaru rewitalizacji. Na załączniku nr 1 do uchwały Nr XXXV/511/2022, nie rozróżniono tych obszarów oraz nie naniesiono legendy wyjaśniającej zastosowane oznaczenie graficzne.

Podsumowując, stanowisko wojewody jest uzasadnione. Uchwała w sprawie wyznaczenia obszaru zdegradowanego i obszaru rewitalizacji gminy musi być precyzyjna i kompletna. Braki w zakresie wskazania na załączniku graficznym granic ww. obszarów stanowią o naruszeniu prawa. Obszary te powinny być także rozróżnione na wspomnianym załączniku.

Poprawka w specustawie o pomocy obywatelom Ukrainy

Obowiązująca ustawa z 12.3.2022 r. wprowadziła w finalnym brzmieniu przepis, zgodnie z którym na terytorium Polski będą znajdowali się obywatele Ukrainy, których prawo do pomocy jest zupełnie inne tylko dlatego, że nie przekroczyli granicy Polskiej bezpośrednio z Ukrainy. Zgodnie z danymi przekazywanymi przez Biuro Wysokiego Komisarza Narodów Zjednoczonych ds. Uchodźców z Ukrainy uciekło przed wojną już ponad 3 miliony osób, z czego tylko do Polski już ponad 2 miliony osób. W praktyce część osób, która nie wjechała bezpośrednio do Polski mogła się dostać do naszego kraju na przykład przez Słowację, Rumunię, Mołdawię lub Węgry. Znane są takie przypadki, nawet w ramach jednej rodziny, że część członków uciekła bezpośrednio do Polski, a pozostali, w związku z tym, że znajdowali się bliżej innych granic, do Polski przyjechała przez Słowację, i tym osobom, które nie przyjechały bezpośrednio do Polski obowiązujący np. art. 1 specustawy nie pozwala na korzystanie z pomocy przewidzianej w ustawie. Żeby takich sytuacji uniknąć, a także w jak największym stopniu pomóc osobom, które uciekły z kraju ogarniętego wojną postanowiono wnieść omawianą poprawkę.

Gmina nie ma uprawnień do przekazywania środków finansowych na pomoc kombatantom

Organ nadzoru dokonując analizy prawnej ww. uchwały stwierdził, że narusza ona art. 216 ust. 2 pkt 1 FinPubU. Dla przypomnienia, z podanej regulacji prawnej wynika, że wydatki budżetu jednostki samorządu terytorialnego są przeznaczone na realizację zadań określonych w odrębnych przepisach, a w szczególności na zadania własne jednostek samorządu terytorialnego. W uzasadnieniu rozstrzygnięcia nadzorczego wskazano także na przepisy ustawy z 24.1.1991 r. o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych okresu powojennego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1858 ze zm.). W rozdziale czwartym tej ustawy uregulowano m.in. formy pomocy, w tym pieniężnej dla kombatantów oraz innych osób uprawnionych. W art. 19b ust. 1 ww. ustawy postanowiono m.in., że ustalenie prawa do pomocy pieniężnej i jej wypłata należy do zadań Szefa Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Podziału środków finansowych na pomoc pieniężną dokonuje Szef Urzędu do Spraw Kombatantów i Osób Represjonowanych. Z kolei, w art. 7³ ww. ustawy określono zadania powiatów z zakresu administracji rządowej oraz wojewodów; jednakże nie uwzględniono w tym zakresie zadań, które mogłyby być realizowane przez gminy.

Zatem, przywołane wyżej przepisy nie wskazują, by zadania powyższe gmina mogła realizować jako zadania własne. Z pozostałych regulacji ww. ustawy również nie wynika, by gminy były uprawnione do finansowania działań w tym zakresie.

Organ nadzoru wskazał także, że: W ocenie Kolegium Izby, Rada Miejska (…), planując wydatek związany z pomocą dla kombatantów w analizowanej uchwale, nie posiadała do tego podstawy prawnej, czym w sposób istotny naruszyła art. 216 ust. 2 pkt 1 ustawy o finansach publicznych.

Dodatkowo zaakcentowano, że organ nadzoru nie kwestionuje zasadności podjęcia działań w przedmiotowym zakresie, jednak ze względu na istniejące formy pomocy dla kombatantów, które zostały uregulowane w ustawie o kombatantach oraz niektórych osobach będących ofiarami represji wojennych i okresu powojennego, zastosowany sposób finansowania zadania nie znajduje uzasadnienia w obowiązujących przepisach prawa. Wskazano nadto, że w gospodarce finansami publicznymi wolno tylko to, co wynika z obowiązujących przepisów prawa. Wymaga podkreślenia, iż zasada samodzielnego prowadzenia gospodarki finansowej przez jednostki samorządu terytorialnego nie oznacza dowolności w dysponowaniu środkami publicznymi. Jak wskazał NSA w wyroku z 20.3.1998 r. III SA 1622/97, cyt. ,,w ramach gospodarki finansowej organom gminy wolno tylko to, na co zezwalają im ustawy” (tak również: wyrok NSA z 19.3.2008 r. II GSK 427/07).

Wreszcie na uwagę zasługuje art. 44 ust. 2 FinPubU, który wyznacza ogólną podstawę wydatkową. Stanowi zaś, że jednostki sektora finansów publicznych dokonują wydatków zgodnie z przepisami dotyczącymi poszczególnych rodzajów wydatków.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze regionalnej izby obrachunkowej jest prawnie uzasadnione. Gmina nie ma podstaw prawnych, aby przekazywać środki finansowe na pomoc dla kombatantów, bowiem zadanie to nie leży w zakresie tzw. zadań własnych gminy.

Źródło: https://warszawa.rio.gov.pl/

Program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy a prognoza stanu technicznego zasobu w poszczególnych latach

Z kolei, jak podano w art. 21 ust. 2 OchrLokU wieloletni program gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy powinien być opracowany na co najmniej pięć kolejnych lat i obejmować w szczególności:

1) prognozę dotyczącą wielkości oraz stanu technicznego zasobu mieszkaniowego gminy w poszczególnych latach;

2) analizę potrzeb oraz plan remontów i modernizacji wynikający ze stanu technicznego budynków i lokali, z podziałem na kolejne lata;

3) planowaną sprzedaż lokali w kolejnych latach;

4) zasady polityki czynszowej oraz warunki obniżania czynszu;

5) sposób i zasady zarządzania lokalami i budynkami wchodzącymi w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz przewidywane zmiany w zakresie zarządzania mieszkaniowym zasobem gminy w kolejnych latach;

6) źródła finansowania gospodarki mieszkaniowej w kolejnych latach;

7) wysokość kosztów w kolejnych latach, z podziałem na koszty bieżącej eksploatacji, koszty remontów oraz koszty modernizacji lokali i budynków wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, koszty zarządu nieruchomościami wspólnymi, których gmina jest jednym ze współwłaścicieli, a także koszty inwestycyjne;

8) opis innych działań mających na celu poprawę wykorzystania i racjonalizację gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy, (…)

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Wielkopolskiego z 11.3.2022 r. (NP.-III.4131.1.35.2022.5, które ukazało się w Dzienniku Urzędowym 18.3.br.;
http://edziennik.poznan.uw.gov.pl). Na kanwie ww. regulacji prawych w podanym rozstrzygnięciu nadzorczym wskazano m.in., że nie zostało wyczerpująco uregulowane istotne zagadnienie wskazane w ww. art. 21 ust. 2 pkt 1 OchrLokU, w zakresie prognozy dotyczącej stanu technicznego zasobu mieszkaniowego gminy w kontekście poszczególnych lat. Organ nadzoru podał, że w programie zawarto prognozę wielkości zasobu mieszkaniowego w podziale na poszczególne lata, ale całkowicie pominięto prognozę dotyczącą jego stanu technicznego. W ocenie organu nadzoru, prawidłowe wypełnienie normy wskazanej w ww. przepisie polega na określeniu liczby lokali i budynków w poszczególnych latach oraz wprowadzeniu jakiejkolwiek klasyfikacji stanu technicznego zasobu mieszkaniowego w kolejnych latach. Zdaniem organu nadzoru rada gminy powinna określić liczbę i stan techniczny (np. dobry, średni, zły, itp.) poszczególnych lokali, względnie budynków wchodzących w skład zasobu mieszkaniowego gminy we wszystkich latach obowiązywania programu. Wykazany brak, w ocenie organu nadzoru, stanowi istotne naruszenie art. 21 ust. 2 pkt 1 OchrLokU.

Podsumowując, stanowisko wojewody jest uzasadnione. Uchwała w sprawie wieloletniego programu gospodarowania mieszkaniowym zasobem gminy musi jednak być kompletna, w tym musi zawierać zapisy dotyczące prognozy stanu technicznego lokali w latach objętych programem.

Wspólna opinia EROD i EIOD o wnioskach dot. przedłużenia unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID-19

W opinii przyjęto przedłużenie okresu obowiązywania o kolejnych 12 miesięcy oraz zmiany niektórych przepisów, takich jak rozszerzenie rodzajów testów na COVID – 19 akceptowanych w kontekście podróży na terenie UE. Ponadto w dokumencie wyjaśniono, że zaświadczenia o szczepieniu powinny zawierać liczbę dawek podanych posiadaczowi zaświadczenia, niezależnie od państwa członkowskiego, w którym je podano.

EROD i EIOD zwracają uwagę na to, że wniosek nie zmienia w sposób istotny istniejących przepisów rozporządzeń w odniesieniu do przetwarzania danych osobowych. Autorzy dokumentu odnieśli się także do poprzedniej opinii, która została przyjęta podczas 47. posiedzenia plenarnego EROD.

Zgodnie z poprzednią wspólną opinią dotyczącą początkowych regulacji w sprawie zaświadczenia COVID, EROD i EIOD przypominają, że przestrzeganie zasad ochrony danych nie stanowi przeszkody w walce z pandemią COVID-19. Biorąc pod uwagę nieprzewidywalność ewentualnego przedłużenia się pandemii, EROD i EIOD wyrażają zrozumienie dla potrzeby przedłużenia okresu stosowania rozporządzenia w sprawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID. Należy regularnie oceniać odpowiednie dowody naukowe i stosowane środki dodatkowe, aby zapewnić przestrzeganie ogólnych zasad skuteczności, niezbędności i proporcjonalności.

Brak oceny skutków

EROD i EIOD wyrażają żal z powodu nieprzeprowadzenia przez Komisję oceny skutków. Ponadto rozporządzenie w sprawie unijnego cyfrowego zaświadczenia COVID przewiduje obowiązek przedstawienia przez Komisję UE Parlamentowi Europejskiemu i Radzie sprawozdania na temat wpływu rozporządzenia na ułatwianie swobodnego przemieszczania się, praw podstawowych i niedyskryminacji. EROD i EIOD są przekonani, że Komisja powinna załączyć to sprawozdanie do omawianego wniosku.

Andrea Jelinek, Przewodnicząca EROD powiedziała: „Propozycje te mają szczególne znaczenie ze względu na ich istotny wpływ na ochronę praw i wolności osób fizycznych. Wszelkie ograniczenia swobodnego przepływu osób w UE w celu ograniczenia rozprzestrzeniania się COVID-19, w tym wymóg przedstawiania unijnych cyfrowych zaświadczeń COVID, powinny zostać zniesione, gdy tylko pozwoli na to sytuacja epidemiologiczna”.

Z kolei Wojciech Wiewiórowski, Europejski Inspektor Ochrony Danych dodał: „Musimy stale oceniać, które środki pozostają skuteczne, niezbędne i proporcjonalne w walce z pandemią COVID-19. Zasady ochrony danych powinny być stale wdrażane i stosowane, z należytym uwzględnieniem rozwoju sytuacji epidemiologicznej i wpływu na prawa podstawowe”.

Modyfikacja niektórych rodzajów informacji, takich jak wyjaśnienie, że zaświadczenia o szczepieniu mają zawierać liczbę dawek podanych posiadaczowi, lub propozycja, by uczestnicy badań klinicznych nad rozwojem szczepionki COVID-19 kwalifikowali się do otrzymania zaświadczenia o szczepieniu przeciwko COVID-19, wydaje się być ograniczona do tego, co jest ściśle niezbędne i nie budzi szczególnych obaw z punktu widzenia ochrony danych. EROD i EIOD przypominają jednak swoje wcześniejsze stanowisko, zgodnie z którym wszelkie zmiany rodzajów informacji mogą wymagać ponownej oceny zagrożeń dla praw podstawowych i jedynie bardziej szczegółowe informacje należące do już zdefiniowanych kategorii danych powinny być dodawane poprzez przyjęcie aktów delegowanych. EROD wraz z EIOD będą nadal zwracać szczególną uwagę na rozwój pandemii COVID-19, a zwłaszcza na wykorzystanie danych osobowych po zakończeniu pandemii.

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/2326

Żądanie okazania dowodu wpłaty wadium

Zgodnie z § 3 ust. 1 PrzetargR przetarg ogłasza, organizuje i przeprowadza właściwy organ, wybierając jedną z form, o których mowa w art. 40 ust. 1 GospNierU. Z tegoż przepisu wynika zaś, że przetarg przeprowadza się w formie:

1) przetargu ustnego nieograniczonego;

2) przetargu ustnego ograniczonego;

3) przetargu pisemnego nieograniczonego;

4) przetargu pisemnego ograniczonego.

Z punktu widzenia podanej problematyki na szczególną uwagę zasługuje § 4 ust. 1, 5– 6 PrzetargR. Z tych norm wynika, że:

1) w przetargu mogą brać udział osoby, które, z zastrzeżeniem § 5, wniosą wadium w terminie wyznaczonym w ogłoszeniu o przetargu;

2) komisja przetargowa przed otwarciem przetargu stwierdza wniesienie wadium przez uczestników przetargu;

3) wyznaczony termin wniesienia wadium powinien być ustalony w taki sposób, aby umożliwiał komisji przetargowej stwierdzenie, nie później niż 3 dni przed przetargiem, że dokonano wniesienia.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Lublinie z 9.3.2022 r. (RIO.II.600.5.2022: http://lublin.rio.gov.pl)., która ustaliła nieprawidłowość polegającą na zamieszczaniu – w ogłoszeniu o przetargu na sprzedaż nieruchomości – żądania od przystępujących do przetargu okazania komisji przetargowej dowodu wpłaty wadium. Jednocześnie wskazano, że: W ogłoszeniu o przetargu nie zamieszczać żądania przedłożenia komisji przetargowej dowodu wniesienia wadium, mając na uwadze, że warunkiem udziału w przetargu jest wniesienie wadium w terminie wyznaczonym w ogłoszeniu o przetargu, a termin ten winien być wyznaczony w taki sposób, aby umożliwić komisji przetargowej stwierdzenie, nie później niż 3 dni przed przetargiem, że dokonano jego wniesienia.

Podsumowując, stanowisko organu kontroli jest uzasadnione. Gmina nie powinna żądać dowodu wniesienia (uiszczenia) kwoty wadium, bowiem komisja przetargowa winna samodzielnie ustalić fakt uiszczenia tej kwoty weryfikując dane z rachunku bankowego.

Wójt gminy nie może skutecznie upoważnić sekretarza gminy do dokonywania zmian w budżecie

Zgodnie z art. 33 ust. 4 SamGminU, wójt może powierzyć prowadzenie określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy wójta lub sekretarzowi gminy. Z kolei, jak podano w art. 257 pkt 1 FinPubU, w toku wykonywania budżetu zarząd może dokonywać zmian w planie dochodów i wydatków budżetu jednostki samorządu terytorialnego polegających na zmianach planu dochodów i wydatków związanych ze zmianą kwot lub uzyskaniem dotacji przekazywanych z budżetu państwa, z budżetów innych jednostek samorządu terytorialnego oraz innych jednostek sektora finansów publicznych.

Organ nadzoru w rozstrzygnięciu nadzorczym zwrócił dodatkowo uwagę na inne przepisy ww. ustaw. Podano, że zgodnie z art. 26 SamGminU, organem wykonawczym gminy jest wójt (ust. 1). Wójt wykonuje uchwały rady gminy i zadania gminy określone przepisami prawa i do jego zadań należy w szczególności wykonywanie budżetu (art. 30 ust. 1 i 2 pkt 4 SamGminU).

Dalej podano, że niewątpliwie wójt gminy jest uprawniony do wydania zarządzenia w sprawie zmiany uchwały budżetowej. W podanej sprawie zarządzenie takie zostało jednak podpisane przez sekretarza gminy, co w ocenie regionalnej izby obrachunkowej nie znajdowało umocowania w obowiązującym stanie prawnym.

Jak podkreślono, dekoncentracja zadań wójta jest nierozłącznie związana z tym, w jakiej roli występuje wójt, czy występuje jako kierownik urzędu, czy też jako organ wykonawczy gminy. Zakresy zadań i obowiązków w ramach tych funkcji nie są tożsame. Przepis zezwalający wójtowi na powierzenie prowadzenia określonych spraw gminy w swoim imieniu zastępcy, czy też sekretarzowi, został bowiem umieszczony po przepisie ustanawiającym wójta kierownikiem urzędu (art. 33 ust. 3 SamGminU). Dlatego też, zdaniem izby, wykładnia językowa art. 33 ust. 4 SamGminU nie może być niejako oderwana od treści pozostałych przepisów art. 33 SamGminU, a w szczególności ust. 3, zgodnie z którym kierownikiem urzędu jest wójt. Taka wykładnia stanowi zatem podstawę do przyjęcia, że wójt gminy wprawdzie może powierzyć sekretarzowi – w swoim imieniu – określone sprawy, aczkolwiek powierzenie to odnosi się do spraw związanych z kierowaniem i organizacją urzędu, a nie (tak jak to miało miejsce w badanym zarządzeniu) do spraw dotyczących wójta jako organu wykonawczego. Innymi słowy „powierzenie określonych spraw” należy rozumieć w kontekście uprawnień do kierowania urzędem, a nie w kontekście wypełniania funkcji organu wykonawczego. Tym samym – w ocenie regionalnej izby obrachunkowej – art. 33 ust. 4 SamGminU nie uprawniał wójta gminy do przekazania sekretarzowi gminy kompetencji organu wykonawczego gminy, w tym tych wynikających z ww. art. 257 pkt 1 FinPubU.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze regionalnej izby obrachunkowej jest prawnie uzasadnione. Wójt gminy nie może skutecznie upoważnić sekretarza gminy do dokonywania zmian w budżecie gminy. Nie dają takich możliwości przytoczone wyżej przepisy SamGminU oraz FinPubU.

Źródło: https://bip.wroclaw.rio.gov.pl/

Wyłączenia stosowania PrZamPubl przewidziane w ustawie o pomocy obywatelom Ukrainy

Zmiany dotyczące obszaru zamówień publicznych przedstawia się w poniższej tabeli.

Przepis PomocUkrainaU	Przedmiot wyłączenia spod stosowania PrZamPubl/obowiązki/uprawnienia zamawiającego
art. 12 ust. 6	Nie stosuje się przepisów PrZamPubl do zamówień publicznych niezbędnych do: zapewnienia pomocy, o której mowa w art. 12 ust. 1–4, 18 i 19 PomocUkrainaU, przez wojewodę, inne organy administracji publicznej, jednostki podległe lub nadzorowane przez organy administracji publicznej, jednostki sektora finansów publicznych oraz inne organy władzy publicznej, jednostki samorządu terytorialnego, związki jednostek samorządu terytorialnego lub związki metropolitalne, informowania o pomocy kierowanej do obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1 PomocUkrainaU
art. 12 ust. 7	Wojewoda, inny organ administracji publicznej, jednostka podległa lub nadzorowana przez organy administracji publicznej, jednostka sektora finansów publicznych, inny organ władzy publicznej, jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego lub związek metropolitalny, w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym udzielono zamówienia, zamieszcza w BZP informację o udzieleniu zamówienia, o którym mowa w art. 12 ust. 6, podając: nazwę i adres siedziby zamawiającego; datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną; opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług; cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia; wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów PrZamPubl; nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa
art. 8	Do zamówień publicznych niezbędnych do: realizacji zadań, o których mowa w art. 5 ust. 1 PomocUkrainaU, przez organy gmin, zakupu sprzętu i usług, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2 PomocUkrainaU – stosuje się odpowiednio art. 12 ust. 6 i 7 PomocUkrainaU (tj. ww. przepisy dotyczące wyłączenia z obowiązku stosowania PrZamPubl oraz obowiązku zamieszczania informacji o udzieleniu zamówienia w BZP).
art. 26 ust. 5	Nie stosuje się przepisów PrZamPubl do zamówień publicznych niezbędnych do: zapewnienia prawa do świadczeń, o których mowa w art. 26 ust. 1 pkt 1–4 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy, dofinansowania, o którym mowa w art. 26 ust. 1 pkt 5 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy
art. 26 ust. 6	Podmiot udzielający zamówienia, o którym mowa w art. 26 ust. 5 PomocUkrainaU w terminie 3 miesięcy od końca miesiąca, w którym udzielono tego zamówienia, zamieszcza w BZP informację o jego udzieleniu, w której podaje: nazwę i adres siedziby zamawiającego; datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną; opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług; cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia; wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów PrZamPubl; nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.
art. 80 pkt 5 lit. c – zmiany w OchrCudzU (art. 112 ust. 5)	Nie stosuje się przepisów PrZamPubl do zamówień publicznych niezbędnych do zapewnienia opieki medycznej i pomocy, o których mowa w art. 112 ust. 1 OchrCudzU, przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców
art. 82 – zmiany w ZarządKryzysU (art. 7c ust. 1 i 2)	Nie stosuje się przepisów PrZamPubl do zamówień na usługi lub dostawy niezbędne do realizacji poleceń, o których mowa w art. 7a ust. 1 ZarządKryzysU. Stosownie do art. 7c ust. 2 ZarządKryzysU, zamawiający, w terminie 7 dni od dnia udzielenia zamówienia, o którym mowa w art. 7c ust. 1 ZarządKryzysU, zamieszcza w BZP informację o udzieleniu tego zamówienia, w której podaje: nazwę (firmę) i adres siedziby zamawiającego; datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną; opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług; cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia; wskazanie okoliczności faktycznych uzasadniających udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów PrZamPubl; nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa.

 

W związku z powyższymi zmianami, z których wynika obowiązek publikacji w BZP informacji o udzieleniu zamówienia zgodnie z PomocUkrainaU w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, UZP przygotował publikację opisującą szczegółowo (krok po kroku) aspekty techniczne wypełnienia tego obowiązku (zob. https://www.uzp.gov.pl/aktualnosci/publikacja-w-bzp-informacji-o-udzieleniu-zamowienia).

Podkreślić należy, że przewidziana jest możliwość zamieszczenia w BZP informacji o udzieleniu zamówienia. W tym celu niezbędne jest jednak wybranie odpowiedniego formularza ogłoszenia, tj. dotyczącego zamówienia, dla którego nie ma obowiązku stosowania PrZamPubl. Wypełnienie ogłoszenia wymaga – zgodnie z Instrukcją UZP – wykonania następujących czynności:

1. należy wybrać pole „Nowe ogłoszenie”;
2. na pytanie „Czy masz obowiązek stosowania ustawy PZP” należy zaznaczać odpowiedź „nie”;
3. należy dodać podstawowe informacje, które znajda się w Sekcji II;
4. na kolejnej karcie dane: nazwa (firma) i adres siedziby zamawiającego; zostanie uzupełniona automatycznie po publikacji przez system i znajdzie się w Sekcji I;
5. na kolejnej karcie należy wprowadzić: opis przedmiotu umowy, z wyszczególnieniem odpowiednio ilości rzeczy lub innych dóbr oraz zakresu usług (pojawią się w Sekcji III), a także cenę albo cenę maksymalną, jeżeli cena nie jest znana w chwili zamieszczenia ogłoszenia (pojawią się w Sekcji III pkt 3.4);
6. na ostatniej karcie wypełnianego ogłoszenia „Informacje dodatkowe” należy podać: datę i miejsce zawarcia umowy lub informację o zawarciu umowy drogą elektroniczną; okoliczności faktyczne uzasadniające udzielenie zamówienia bez zastosowania przepisów PrZamPubl, a także nazwę (firmę) podmiotu albo imię i nazwisko osoby, z którymi została zawarta umowa (pojawią się w sekcji VI).

Wysokość świadczeń dla rodziny zastępczej i prowadzącego rodzinny dom dziecka obowiązująca od 1 czerwca 2022 r.

W Dz.Urz. Monitor Polski z 3 marca 2022 r. pod poz. 292 opublikowano obwieszczenie Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 28.2.2022 r. w sprawie wysokości kwot świadczeń przysługujących rodzinie zastępczej i prowadzącemu rodzinny dom dziecka oraz wysokości pomocy dla osoby usamodzielnianej. W obwieszczeniu określono wysokość świadczeń określonych w WspRodzU.

Rodzinie zastępczej oraz prowadzącemu rodzinny dom dziecka, na każde umieszczone dziecko, przysługuje świadczenie na pokrycie kosztów jego utrzymania, nie niższe niż kwota (art. 80 ust. 1 WspRodzU):

Z art. 81 WspRodzU wynika, że:

– przysługuje dodatek nie niższy niż kwota 239 zł (było 200 zł) miesięcznie na pokrycie zwiększonych kosztów utrzymania tego dziecka.

Zgodnie z:

Natomiast w przypadku osoby usamodzielnianej opuszczającej rodzinę zastępczą niezawodową, rodzinę zastępczą zawodową, rodzinny dom dziecka, placówkę opiekuńczo-wychowawczą lub regionalną placówkę opiekuńczo-terapeutyczną:

Pomoc na zagospodarowanie jest wypłacana jednorazowo, nie później niż do ukończenia przez osobę usamodzielnianą 26. roku życia, w wysokości nie niższej niż 1782 zł (było 1500 zł), a w przypadku osoby legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności w wysokości nie niższej niż 3563 zł (było 3000 zł).