Zmiana czasu z zimowego na letni. Konsekwencje dla pracodawcy

Osoby wykonujące pracę w nocy z 26. na 27.3.2022 r. w związku ze zmianą czasu z zimowego na letni będą pracować o godzinę krócej. Pracownicy ci nie wypracują tym samym obowiązującego ich wymiaru czasu pracy. W marcu przepracują 183 godziny, choć powinni pracować o godzinę dłużej. Za tę jedną nieprzepracowaną godzinę pracownicy powinni otrzymać wynagrodzenie przestojowe. Mówi o tym art. 81 KP, zgodnie z którym firma musi wypłacić pracownikowi wynagrodzenie za czas niewykonywania pracy, jeśli w tym czasie podwładny był gotowy do jej świadczenia i nie ze swojej winy nie mógł jej wykonywać. Jeśli pensja nie jest określona stawką miesięczną lub godzinową, za czas przestoju pracownikowi przysługuje 60% pensji. Wynagrodzenie to nie może jednak być niższe od minimalnej pensji.

Wieloletnia prognoza finansowa musi zawierać dane o poręczeniach i gwarancjach JST

W ocenie regionalnej izby obrachunkowej został naruszony art. 226 ust. 1 FinPubU. Z podanej regulacji prawnej wynika, że wieloletnia prognoza finansowa powinna być realistyczna i określać dla każdego roku objętego prognozą co najmniej:

1) dochody bieżące oraz wydatki bieżące budżetu jednostki samorządu terytorialnego, w tym na obsługę długu, gwarancje i poręczenia;

2) dochody majątkowe, w tym dochody ze sprzedaży majątku, oraz wydatki majątkowe budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

3) wynik budżetu jednostki samorządu terytorialnego;

4) przeznaczenie nadwyżki albo sposób sfinansowania deficytu;

5) przychody i rozchody budżetu jednostki samorządu terytorialnego, z uwzględnieniem długu zaciągniętego oraz planowanego do zaciągnięcia;

6) kwotę długu jednostki samorządu terytorialnego oraz sposób sfinansowania jego spłaty;

6a) relacje, o których mowa w art. 242-244, w tym informację o stopniu niezachowania tych relacji w przypadkach, o których mowa w art. 240a ust. 4 i 8 oraz art. 240b;

8) kwoty wydatków bieżących i majątkowych wynikających z limitów wydatków na planowane i realizowane przedsięwzięcia, o których mowa w ust. 3.

Wskutek braku wykazania ww. kwot doszło do naruszenia podstawowej cechy wieloletniej prognozy finansowej, czyli jej realistyczności.

Na kanwie ww. regulacji w orzecznictwie sądowym akcentuje się, że jest wymagane, aby prognoza finansowa była realistyczna, co oznacza, że powinna opierać się na przesłankach umożliwiających realną ocenę kształtowania się sytuacji finansowej danej jednostki samorządu terytorialnego w okresie, którego ma dotyczyć wieloletnia prognoza finansowa. Ustawa nie wymienia takich przesłanek, a więc ocena przyszłej sytuacji finansowej jednostki samorządu terytorialnego należy całkowicie do jej organu stanowiącego. Chociaż przesłanka realizmu wieloletniej prognozy finansowej z art. 226 FinPubU adresowana jest do jednostki samorządu terytorialnego, to możliwe jest wykazanie przez organ nadzoru naruszenia tego przepisu, ale w powiązaniu z naruszeniem innego przepisu prawnego (por. wyrok WSA w Gliwicach z 10.3.2020 r., I SA/Gl 1717/19).

W powyższym kontekście brak realistyczności wieloletniej prognozy finansowej wynikać może z faktu, iż nie wykazano w niej np. danych dotyczących poręczeń, czy gwarancji. Warto przy tym pamiętać o art. 94 ww. ustawy, z którego wynika, że jednostki samorządu terytorialnego mogą udzielać poręczeń i gwarancji, z uwzględnieniem przepisów niniejszej ustawy. Łączna kwota poręczeń i gwarancji określana jest w uchwale budżetowej. Nadto, poręczenia i gwarancje, o których mowa w ust. 1, są terminowe i udzielane do określonej kwoty.

Podsumowując, ustalenia kontrolne regionalnej izby obrachunkowej są prawnie uzasadnione. Wieloletnia prognoza finansowa powinna zawierać dane m.in. dotyczące wydatków z tytułu poręczeń i gwarancji. Zaniechanie w tym zakresie powoduje, że wskazana prognoza nie posiada podstawowej przesłanki ustawowej, czyli – realistyczności.

Źródło: https://szczecin.rio.gov.pl/

Co dalej z Google Analytics

Najnowszą odnogą problemów związanych z transferem danych są decyzje organów ochrony danych dotyczące Google Analytics. W związku z tzw. 101 skargami wniesionymi przez organizację NOYB do różnych krajowych organów ochrony danych najpierw austriacki organ, a niedawno również francuski stwierdziły, że korzystanie przez administratorów z narzędzia Google Analytics powoduje niezgodność z przepisami ochrony danych obowiązującymi w Unii. Na czym ta niezgodność polega?

Organy ochrony danych nie kwestionują samego narzędzia i stosowanych przez nie algorytmów. Problemem wg organów jest właściciel tego oprogramowania czyli firma dostarczająca je klientom, a właściwie miejsce zlokalizowania jej siedziby czyli Stany Zjednoczone. Tutaj należy wspomnieć, że od wyroku w sprawie Schrems II transfer danych do Stanów Zjednoczonych został znacznie utrudniony. Obecnie nie ma decyzji Komisji Europejskiej o takim samym poziomie ochrony panującym w USA jak w Unii. Komisja Europejska niedawno przyjęła standardowe klauzule umowne, ale obostrzenia z nimi związane mogą być trudne do zrealizowania jeśli mowa o transferze na ich podstawie do USA.

Właśnie ten transfer danych do Stanów Zjednoczonych w związku z korzystaniem z narzędzia Google Analytics został zakwestionowany przez organ austriacki i francuski. Uznały one, że właściciele narzędzia w sposób niewystarczający udowodnili, że nie dochodzi do transferu danych do Stanów Zjednoczonych. Wobec czego uznano, że do takiego transferu dochodzi, ale bez podstawy prawnej i dlatego zdaniem organów konieczne jest zaprzestanie korzystanie z tego narzędzia.

Jeżeli pozostałe organy pójdą śladem swoich austriackich i francuskich kolegów to może się okazać, że z narzędzia nie można korzystać w Unii. Co ważne decyzja francuskiego organu powstała w ramach mechanizmu kompleksowej współpracy co znaczy, że była konsultowana z innymi organami ochrony danych, które nie miały uwag do niej. Stąd można wnioskować, że pozostałe organy pójdą tym samym tropem.

Z takich decyzji cieszy się konkurencja Google Analytics, która przechowuje swoje dane w Unii Europejskiej i nie potrzebuje plików cookie. Chociaż dotychczas przewaga Google Analytics na rynku była znaczna już teraz widać, że może być ona złudna. Niektórzy są tak optymistyczni, że przewidują śmierć Google Analytics w Europie. Inni przewidują, że to nie koniec tego narzędzia i spodziewają się, że albo Google zastosuje rozwiązania, które spowodują dostosowanie się do wymagań organów albo zakwestionuje rozstrzygnięcia organów w sądzie albo zostanie przyjęta nowa Tarcza Prywatności, która usankcjonuje transfer danych do Stanów Zjednoczonych.

Źródło: https://www.euractiv.com/section/data-protection/news/alternatives-could-benefit-from-potential-death-of-google-analytics/

Badanie trzeźwości przez pracodawcę. Kolejny projekt w konsultacjach społecznych

W ramach planowanej nowelizacji KP pracodawcy mają uzyskać możliwość prowadzenia kontroli trzeźwości pracowników w sytuacji, kiedy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Kontrola trzeźwości, nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika. Kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie. Badanie, polega na stwierdzeniu braku obecności alkoholu w organizmie pracownika albo obecności alkoholu wskazującej na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości, w rozumieniu odpowiednio art. 46 ust. 2 lub 3 ustawy z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Za równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie wynosi oraz nie prowadzi do stężenia właściwego dla stanu po użyciu alkoholu.

Wynik badania trafi do akt osobowych

Pracodawca przetwarza informację o dacie, godzinie i minucie badania, oraz jego wyniku, wskazującym na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości, wyłącznie, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony dóbr i przechowuje w aktach osobowych pracownika przez okres nieprzekraczający roku od dnia jej zebrania. W przypadku zastosowania kary upomnienia, kary nagany lub kary pieniężnej informację pracodawca przechowuje w aktach osobowych pracownika do czasu uznania kary za niebyłą, zgodnie z art. 113 KP.

O możliwości badania pracodawca musi poinformować pracowników

Grupę lub grupy pracowników objęte kontrolą trzeźwości i sposób jej przeprowadzenia, w tym rodzaj wykorzystywanego urządzenia, czas i częstotliwość jej przeprowadzania, ustala się w układzie zbiorowym pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy. Pracodawca informuje pracowników o wprowadzeniu kontroli trzeźwości w sposób przyjęty u danego pracodawcy, nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania.

Informację dotyczącą podstawy niedopuszczenia pracownika do wykonywania pracy przekazuje się pracownikowi do wiadomości. Na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do wykonywania pracy, badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego.

Możliwe badanie krwi

Organ powołany do ochrony porządku publicznego przeprowadza badanie stanu trzeźwości pracownika przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego. W poniższych sytuacjach możliwe jest przeprowadzenie badania krwi, jeżeli:

1. nie ma możliwości przeprowadzenia badania metodą niewymagającą badania laboratoryjnego;
2. pracownik niedopuszczony do wykonywania pracy odmawia poddania się badaniu przeprowadzonemu metodą zwykła;
3. pracownik niedopuszczony do wykonywania pracy, pomimo przeprowadzenia badania metodą zwykła żąda badania krwi;
4. stan pracownika niedopuszczonego do wykonywania pracy uniemożliwia przeprowadzenie badania zwykłą metodą;
5. wystąpił brak możliwości wskazania stężenia alkoholu spowodowany przekroczeniem zakresu pomiarowego wykorzystywanego urządzenia.

Jeśli wynik badania nie wskazuje na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości pracownika, okres niedopuszczenia pracownika do wykonywania pracy jest okresem usprawiedliwionej nieobecności w pracy, za który pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. Z przebiegu badania, sporządza się protokół obejmujący dane osobowe i antropometryczne pracownika, dane osobowe osoby przeprowadzającej badanie, czas przeprowadzenia badania, okoliczności mu towarzyszące oraz jego wynik. Protokół może zawierać również inne informacje, niezbędne do oceny wiarygodności i poprawności wyniku badania.

Nie tylko alkohol

Jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia, pracodawca może wprowadzić kontrolę pracowników na obecność środków działających podobnie do alkoholu w ich organizmach. Pracodawca nie dopuszcza do wykonywania pracy pracownika, jeżeli kontrola, wykaże obecność środka działającego podobnie do alkoholu w organizmie pracownika albo zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu takiego środka lub zażywał taki środek w czasie pracy.

Trudniej rozliczyć podatkowe koszty

Świadczenie pieniężne za zapewnienie zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy nie tylko dla osób fizycznych

Zgodnie z przepisami ustawy z 12.3.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa, każdemu podmiotowi w szczególności osobie fizycznej prowadzącej gospodarstwo domowe, który zapewni zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy, może być przyznane na jego wniosek, świadczenie pieniężne z tego tytułu nie dłużej niż za okres 60 dni. Okres wypłaty świadczenia może być przedłużony w szczególnie uzasadnionych przypadkach.

W drodze rozporządzenia określono w jaki sposób można wnioskować o świadczenie. Osoby które udzieliły pomocy będą mogły otrzymać świadczenie za okres faktycznej pomocy obywatelom Ukrainy począwszy od 24.2.2022 r. Wysokość świadczenia, ustalona została w kwocie 40 zł za osobę dziennie. Kwota może być podwyższona przez wojewodę w przypadku:

1. zapewniania zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy przed dniem wejścia w życie ustawy;
2. gdy podmiotem zapewniającym zakwaterowanie i wyżywienie obywatelom Ukrainy jest jednostka organizacyjna, osoba prawna albo przedsiębiorca.

Świadczenie jest przyznawane na podstawie wniosku, który osoba pomagająca osobie/osobom z Ukrain złoży w urzędzie gminy, za okres faktycznego zapewniania zakwaterowania i wyżywienia obywatelom Ukrainy, nie dłużej niż za okres 60 dni i jest wypłacane z dołu. Czas na rozpatrzenie wniosku wynosi do miesiąca od terminu złożenia w gminie. Gmina może uzależnić przyznanie lub wypłatę świadczenia od weryfikacji warunków zakwaterowania i wyżywienia. Weryfikacji dokonują upoważnieni pracownicy urzędu gminy. Świadczenie nie przysługuje, jeżeli warunki zakwaterowania i wyżywienia zagrażają życiu lub zdrowiu ludzi, lub gdy we wniosku, podano nieprawdę.

W szczególnie uzasadnionych przypadkach okres wypłaty świadczenia, za zgodą wojewody, może zostać przedłużony na okres dłuższy niż 60 dni. Zgoda wojewody może dotyczyć:

1. indywidualnych spraw;
2. grupy podmiotów zapewniających wyżywienie i zakwaterowanie obywatelom Ukrainy na obszarze województwa.

W indywidualnych sprawach okres wypłaty świadczenia może zostać przedłużony na czas określony, na szczegółowo uzasadniony wniosek podmiotu zapewniającego wyżywienie i zakwaterowanie obywatelom Ukrainy.

Z dotacji oświatowej nie można sfinansować premii wypłacanej z okazji Świąt Wielkanocnych

Analizując podaną problematykę wskazano na różne regulacje prawne, w tym FinPubU oraz FinZadOśwU.

I tak, z pierwszej ze wskazanych ustaw wynika, że dotacje są to podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie niniejszej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych.

W dalszej kolejności przytoczone regulacje prawne drugiej z ww. ustaw. W tym zakresie podano art. 17 FinZadOśwU, z którego wynika, że niepubliczne przedszkole niebędące przedszkolem specjalnym otrzymuje na każdego ucznia z budżetu gminy dotację w wysokości równej podstawowej kwocie dotacji dla przedszkoli, z tym że na ucznia niepełnosprawnego w wysokości nie niższej niż kwota przewidziana na takiego ucznia niepełnosprawnego przedszkola w części oświatowej subwencji ogólnej dla gminy, jeżeli to przedszkole spełnia następujące warunki dookreślone w tym przepisie. Ponadto wspomniano o art. 35 ust. 1 FinZadOśwU, gdzie m.in. postanowiono, że dotacje, o których mowa w art. 15-21, art. 25, art. 26, art. 28-31a i art. 32 FinZadOśwU, są przeznaczone na dofinansowanie realizacji zadań placówek wychowania przedszkolnego, szkół lub placówek w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej. Dotacje mogą być wykorzystane wyłącznie na:

1) pokrycie wydatków bieżących placówki wychowania przedszkolnego, szkoły i placówki, obejmujących każdy wydatek poniesiony na cele działalności placówki wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki, w tym na:

(…)

2) pokrycie wydatków na zakup środków trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych obejmujących:

(…).

Opierając się o ww. przepisy regionalna izba obrachunkowa wskazała, że ustawodawca zezwolił na finansowanie z dotacji wyłącznie wydatków, które są związane z realizacją zadań placówki wychowania przedszkolnego – w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym kształcenia specjalnego i profilaktyki społecznej. Podkreślono również, że przyznanie premii dla pracowników z dotacji oświatowej powinno być bezpośrednio związane z realizacją przez tych pracowników zadań placówki. Jak podano, w doktrynie akcentuje się, że wydatkom ponoszonym bezpośrednio na działalność dydaktyczną, wychowawczą i opiekuńczą należy przeciwstawić wydatki ponoszone pośrednio na taką działalność. Akcentuje się przy tym konieczność wykazania ścisłego związku pomiędzy kształceniem, wychowaniem i opieką, a działalnością dydaktyczną, czy wychowawczą.

Finalnie stwierdzono, że wypłata wszystkim pracownikom premii np. z okazji Świąt Wielkanocnych, nie służy realizacji celów dotacji oświatowej i nie powinna zostać uznana jako poniesiona na cele działalności placówki w zakresie kształcenia, wychowania i opieki, w tym profilaktyki społecznej.

Źródło: www.rio.opole.pl

Jak widzi rolę inspektora ochrony danych luksemburski organ ochrony danych

Co ważne analizowane dokumenty nie są krajowymi wytycznymi w sprawie sprawowania funkcji IOD w organizacji. Są to decyzje wydane w indywidualnych sprawach odnoszące się do konkretnych stanów faktycznych, jednak można z nich wyciągnąć wnioski, które warto wziąć pod uwagę w przypadku powoływania IOD lub analizowania jego działalności w ramach organizacji.

Organ widzi potrzebę zaangażowania IOD we wszystkie czynności, w których dochodzi do przetwarzania danych osobowych. Na administratorze ciąży obowiązek umożliwienia IOD takiego zaangażowania. Jeżeli IOD może uczestniczyć w spotkaniach kadry kierowniczej jedynie na jej zaproszenie to organ nie uznaje takiego zorganizowania pracy jak wystarczające. W organizacji powinny zostać przyjęte procedury, które zapewnią udział IOD w każdym spotkaniu kierownictwa, niezależnie od wystosowania odpowiedniego zaproszenia lub nie.

Niezależność IOD, o której wprost jest mowa w RODO przez luksemburski organ jest rozumiana w ten sposób m.in., że IOD powinien posiadać swobodę do kogo z kierownictwa organizacji będzie raportować swoje działania. Co ważne, raportowanie powinno być bezpośrednie do kierownictwa. Zobowiązanie do raportowania innym osobom niż kierownictwo organizacji lub konieczność konsultowania dostrzeżonych problemów z innymi osobami niż kierownictwo zdaniem organu jest niewłaściwe.

IOD w organizacji powinien działać w oparciu o przygotowany plan. Tylko w przypadku działania w ramach opracowanego planu, zdaniem organu, jest możliwe właściwie monitorowanie procesów zachodzących w organizacji. IOD zanim podejmie działania w organizacji powinien się wykazać odpowiednim doświadczeniem zawodowym. Zdaniem luksemburskiego organu powinno ono wynosić co najmniej 3 – lata. Doświadczenie powinno zostać zweryfikowane przez administratora zanim dojdzie do zaangażowania osoby na stanowisko IOD.

Jak już organizacja zweryfikuje doświadczenie zawodowe osoby, która ma zostać powołana na stanowisko IOD, należy określić zasady jego zaangażowania. Powinno ono zależeć od skali przetwarzania danych osobowych. Jeżeli skala jest duża, to osoba ta powinna być zaangażowana na pełny etat tak by w sposób efektywny móc wypełniać swoje obowiązki.

Luksemburski organ w swoich decyzjach podkreślił jak ważne jest właściwe umiejscowienie IOD w strukturze organizacji i zapewnienie mu odpowiednich warunków by w sposób efektywny mógł wypełniać swoje obowiązki. IOD jest kluczową postacią w organizacji w zakresie danych osobowych.

Źródło: https://gdpr.pl/idealny-inspektor-ochrony-danych-oczami-regulatora

Nowe przepisy dotyczące organizacji kształcenia dla uczniów i dzieci z Ukrainy

Nowy akt prawny został wydany na podstawie art. 59 PomocUkrainaU. Zgodnie z tym przepisem minister właściwy do spraw oświaty i wychowania może określić, w drodze rozporządzenia, organizację kształcenia, wychowania i opieki dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1 PomocUkrainaU, w szczególności w zakresie oceniania, klasyfikowania i promowania, przeprowadzania egzaminów, organizacji pracy jednostek systemu oświaty, przeprowadzania postępowania rekrutacyjnego i wprowadzić w tym zakresie odrębne unormowania, uwzględniając dostosowanie procesu kształcenia, wychowania i opieki do potrzeb i możliwości dzieci i młodzieży będących obywatelami Ukrainy.

Egzaminy zewnętrzne

Nowy akt prawny odnosi się do możliwości przystępowania przez uczniów z Ukrainy do egzaminów zewnętrznych.

W przypadku egzaminu ósmoklasisty wskazano, że w roku szkolnym 2021/2022 w przypadku uczniów z Ukrainy, deklarację w sprawie tego egzaminu, o której mowa w § 11kzzc ust. 1 SzczegRozwOśwR, powinna zostać złożona w terminie do 11.4.2022 r. W przypadku tej grupy uczniów deklarację powinno się wypełnić tylko w zakresie języka obcego nowożytnego, z którego uczeń przystąpi do egzaminu ósmoklasisty (do wyboru: angielski, francuski, hiszpański, niemiecki, rosyjski i włoski). Następnie dyrektor szkoły, na podstawie złożonych przez uczniów deklaracji, powinien sporządzić wykaz uczniów będących obywatelami Ukrainy, przystępujących do egzaminu ósmoklasisty. Wykaz powinien zawierać:
1) dane uczniów: imię (imiona) i nazwisko, numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – serię i numer paszportu lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość, datę i miejsce urodzenia oraz płeć;
2) informację o języku obcym nowożytnym, z którego uczniowie przystąpią do egzaminu ósmoklasisty;
3) informację o uczniach, którzy korzystają z dostosowania:
a) formy przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, o którym mowa w art. 44zzr ust. 7 pkt 1 OświatU,
b) warunków przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, o którym mowa w art. 44zzr ust. 1-6 i ust. 7 pkt 1 OświatU.
Tak sporządzony wykaz należy przekazać dyrektorowi OKE w formie elektronicznej w terminie do 15.4.2022 r.

W przypadku egzaminu maturalnego, uczniowie będący uchodźcami z Ukrainy, którzy zamierzają przystąpić do tego egzaminu w roku szkolnym 2021/2022, powinni złożyć deklarację przystąpienia do tego egzaminu do 31.3.2022 r. Na podstawie złożonych przez uczniów deklaracji dyrektor szkoły powinien sporządzić wykaz ww. uczniów, przystępujących do egzaminu maturalnego. Wykaz powinien zawierać:
1) informacje, o których mowa w § 32 ust. 1 pkt 1 i pkt 2 lit. a-c rozporządzenia MEN z 21.12.2016 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu maturalnego (Dz.U. z 2016 r. poz. 2223 ze zm.) poz. 2223, z 2017 r. poz. 2112, z 2019 r. poz. 626 oraz z 2021 r. poz. 1427);
2) informację o uczniach, którzy korzystają z dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu maturalnego, o którym mowa w art. 44zzr ust. 1-6 i ust. 7 pkt 2 OświatU.
Powyższy wykaz powinien zostać przekazany do dyrektora OKE w postaci elektronicznej do 5.4.2022 r.

W przypadku uczniów będących ukraińskimi uchodźcami, którzy zamierzają w roku szkolnym 2021/2022 przystąpić do egzaminu zawodowego, konieczne będzie złożenie deklaracji przystąpienia do tego egzaminu w terminie do 11.4.2022 r. Następonie dyrektor szkoły, na podstawie złożonych deklaracji, będzie sporządzał stosowny wykaz, który powinien zawierać:
1) informacje, o których mowa w § 5 ust. 1 pkt 1-5 rozporządzenia MEN z 28.8.2019 r. w sprawie szczegółowych warunków i sposobu przeprowadzania egzaminu zawodowego oraz egzaminu potwierdzającego kwalifikacje w zawodzie (Dz.U. z 2019 r. poz. 1707);
2) informację o uczniach, którzy korzystają z dostosowania warunków przeprowadzania egzaminu zawodowego, o którym mowa w art. 44zzzf ust. 1-6 OświatU.
Wykaz należy następnie przekazać dyrektorowi OKE w postaci elektronicznej w terminie do 15.4.2022 r.

Warto również wskazać, że Dyrektor CKE, w terminie do 28.3.2022 r. powinien:
1) ogłosić aneksy do komunikatów, o których mowa w art. 9a ust. 2 pkt 10 lit. a tiret trzecie OświatU, dotyczące szczegółowych sposobów dostosowania warunków i form przeprowadzania odpowiednio egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego i egzaminu zawodowego w 2022 r. do potrzeb uczniów będących obywatelami Ukrainy;
2) dostosować informację o sposobie organizacji i przeprowadzania egzaminu ósmoklasisty, egzaminu maturalnego oraz egzaminu zawodowego w 2022 r. do zmian przewidzianych w omawianym rozporządzeniu.

Jednocześnie w roku szkolnym 2021/2022 dyrektor OKE, za zgodą dyrektora CKE, może powołać w skład zespołu egzaminatorów, o którym mowa w art. 44zzu ust. 3 OświatU, osoby niebędące egzaminatorami wpisanymi do ewidencji egzaminatorów, o której mowa w art. 9c ust. 2 pkt 7 OświatU, sprawdzające prace egzaminacyjne obywateli Ukrainy, którzy przystąpili do egzaminu ósmoklasisty lub egzaminu maturalnego. Osoby te będą obowiązane odbyć szkolenie dla egzaminatorów, o którym mowa w art. 9c ust. 2 pkt 8 OświatU.

Liczba dzieci i uczniów w oddziałach szkolnych i przedszkolnych

Nowym rozwiązaniem przedstawionym w rozporządzeniu jest poszerzenie przepisów dotyczących możliwego zwiększenia składu osobowego oddziałów funkcjonujących w szkołach i przedszkolach. W rezultacie w roku szkolnym 2021/2022:
1) liczba dzieci w oddziale przedszkola, o której mowa w § 5 ust. 1 OrgSzkółPrzedszkR, może być zwiększona o nie więcej niż 3 dzieci będących obywatelami Ukrainy (podobne rozwiązanie może zostać przyjęte w oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej),
2) liczba uczniów w oddziale klas I-III szkoły podstawowej, o której mowa w § 5 ust. 2 OrgSzkółPrzedszkR, może być zwiększona o nie więcej niż 4 uczniów będących obywatelami Ukrainy (w przypadku uprzedniego zwiększenia jego rozmiaru na podstawie § 5 ust. 3 pkt 1 OrgSzkółPrzedszkR można przyjąć odpowiednio 3 lub 2 uczniów z Ukrainy, łącznie w oddziale nie może być więcej niż 29 uczniów),
3) liczba dzieci w oddziale przedszkola integracyjnego i oddziale integracyjnym w przedszkolu ogólnodostępnym oraz liczba uczniów w oddziale szkoły integracyjnej i oddziale integracyjnym w szkole ogólnodostępnej, o której mowa w § 6 ust. 1 OrgSzkółPrzedszkR, może być zwiększona o nie więcej niż 2 dzieci lub uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy,
4) liczba dzieci w oddziale przedszkola specjalnego i oddziale specjalnym w przedszkolu ogólnodostępnym oraz liczba uczniów w oddziale szkoły specjalnej i oddziale specjalnym w szkole ogólnodostępnej, o której mowa w § 6 ust. 5 i 6 OrgSzkółPrzedszkR, może być zwiększona o nie więcej niż 2 dzieci lub uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy,
5) liczba uczniów w klasie łączonej w:
a) szkole podstawowej specjalnej,
b) szkole ponadpodstawowej specjalnej,
c) szkole podstawowej specjalnej funkcjonującej w jednostce pomocy społecznej,
d) szkole ponadpodstawowej specjalnej funkcjonującej w jednostce pomocy społecznej
– o której mowa w § 13 ust. 4 i 5 OrgSzkółPrzedszkR, może być zwiększona o nie więcej niż 2 uczniów niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy.

Analogicznie w roku szkolnym 2021/2022 liczba wychowanków w grupie wychowawczej w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym lub specjalnym ośrodku wychowawczym, o której mowa w § 39 ust. 2 PlacPublOśwWychR oraz w § 38 ust. 2 PlacPublR, może być zwiększona o nie więcej niż 2 wychowanków niepełnosprawnych będących obywatelami Ukrainy.

W przypadku zajęć świetlicowych prowadzonych w roku szkolnym 2021/2022 liczba pozostających pod opieką jednego nauczyciela może zostać zwiększona o nie więcej niż 4 uczniów będących obywatelami Ukrainy (w przypadku uczniów z niepełnosprawnościami, pod opieką jednego nauczyciela może pozostawać dodatkowo do 2 uczniów będących obywatelami Ukrainy).

Przyjmowanie uczniów do szkół specjalnych

Zgodnie z przepisami szczególnymi, w roku szkolnym 2021/2022 dyrektor odpowiednio przedszkola specjalnego, szkoły specjalnej, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego lub specjalnego ośrodka wychowawczego będzie mógł przyjąć do odpowiednio przedszkola specjalnego, oddziału przedszkolnego w szkole podstawowej specjalnej, szkoły specjalnej, specjalnego ośrodka szkolno-wychowawczego lub specjalnego ośrodka wychowawczego dziecko niepełnosprawne lub ucznia niepełnosprawnego będących obywatelami Ukrainy, na podstawie oświadczenia rodzica lub osoby sprawującej opiekę nad dzieckiem lub uczniem o złożeniu do publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, wniosku o wydanie orzeczenia o potrzebie kształcenia specjalnego.

Możliwość modyfikacji programu wychowawczo-profilaktycznego

Nowe rozporządzenie daje również dyrektorom szkół i placówek do ustalenia, w porozumieniu z radą pedagogiczną i radą rodziców, ewentualnej potrzeby modyfikacji w roku szkolnym 2021/2022 realizowanego w szkole lub placówce programu wychowawczo-profilaktycznego oraz, w razie potrzeby, modyfikacji tego programu.

Zatrudnienie dodatkowego personelu w poradniach psychologiczno-pedagogicznych

Zwiększone zapotrzebowanie na pracowników spowodowało konieczność przygotowania rozwiązań, mających na celu obsadzenie ewentualnych braków kadrowych w poradniach psychologiczno-pedagogicznych. Zgodnie z przepisami nowego rozporządzenia w roku szkolnym 2021/2022 w uzasadnionych przypadkach w publicznej poradni psychologiczno-pedagogicznej, w tym publicznej poradni specjalistycznej, w celu rozpoznawania specjalnych potrzeb edukacyjnych dzieci i uczniów będących obywatelami Ukrainy, oraz udzielania im pomocy psychologiczno-pedagogicznej, będzie można, za zgodą kuratora oświaty, zatrudnić osobę niebędącą nauczycielem, posiadającą przygotowanie uznane przez dyrektora poradni za odpowiednie do realizacji określonych przez dyrektora poradni zadań w tym zakresie. W takim przypadku w sposób odpowiedni trzeba będzie stosować przepisy art. 15 ust. 3 PrOśwU.

Zwolnienie uczniów uczących się zdalnie w szkole ukraińskiej z obowiązku szkolnego w Polsce

Istotnym rozwiązaniem prawnym jest przepis, zgodnie z którym dzieci i uczniowie będący obywatelami Ukrainy, którzy pobierają naukę w przedszkolu lub szkole funkcjonujących w ukraińskim systemie oświaty z wykorzystaniem metod i technik kształcenia na odległość, nie będą podlegać obowiązkowemu rocznemu przygotowaniu przedszkolnemu, obowiązkowi szkolnemu albo obowiązkowi nauki, o których mowa w PrOśw. Rodzic lub osoba sprawująca opiekę nad dzieckiem lub uczniem powinna w takim przypadku złożyć do gminy właściwej ze względu na miejsce pobytu dziecka lub ucznia oświadczenie o kontynuacji przez dziecko lub ucznia kształcenia w ukraińskim systemie oświaty.

Wymagania lokalowe dla innych lokalizacji prowadzenia zajęć edukacyjnych

Zgodnie z art. 51 ust. 1 PomocUkrainaU w celu zapewnienia kształcenia, wychowania i opieki nad dziećmi i uczniami będącymi uchodźcami z Ukrainy, mogą być tworzone inne lokalizacje prowadzenia zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych podporządkowane organizacyjnie szkołom lub przedszkolom. Nowe rozporządzenie określa szczegółowe warunki lokalowe stawiane tym punktom. Zgodnie z nim lokal, w którym prowadzone będą takie zajęcia, może znajdować się również w budynku lub jego części, które spełniają wymagania określone w przepisach w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, oraz wymagania ochrony przeciwpożarowej dla kategorii zagrożenia ludzi ZL II, określone w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej, z tym że dopuszcza się spełnienie tych wymagań także w sposób określony w art. 6a OchrPPożU. Wyjątkowo, dopuszcza się prowadzenie zajęć w lokalu, który znajduje się w budynku lub jego części, które nie spełniają wymagań określonych powyżej, jeżeli:
1) lokal jest użytkowany przez nie więcej niż 29 dzieci lub uczniów;
2) lokal znajduje się na pierwszej kondygnacji nadziemnej budynku;
3) lokal znajduje się w strefie pożarowej, w której elementy budynku są nierozprzestrzeniające ognia; wymaganie to nie dotyczy kondygnacji zlokalizowanych powyżej drugiej kondygnacji nadziemnej;
4) lokal posiada co najmniej dwa wyjścia służące do celów ewakuacji, które prowadzą na zewnątrz budynku, przy czym jednym z nich są drzwi wyjściowe z lokalu, a drugim – inne drzwi lub okno, umożliwiające ewakuację dzieci lub uczniów w sposób bezpieczny bezpośrednio na zewnątrz budynku; wysokość od dolnej krawędzi okna do poziomu, na który ewakuuje się dzieci lub uczniów, nie powinna przekraczać 0,9 m;
5) przejście ewakuacyjne z pomieszczenia przeznaczonego do przebywania dzieci lub uczniów, z wyłączeniem pomieszczeń higieniczno-sanitarnych, do drzwi, o których mowa w pkt 4, prowadzi łącznie przez nie więcej niż dwa pomieszczenia lokalu, włączając w to pomieszczenie przeznaczone do przebywania dzieci lub uczniów, i posiada długość nieprzekraczającą:
a) 20 m lub
b) 40 m – w przypadku przejścia ewakuacyjnego prowadzącego do drzwi stanowiących wyjście ewakuacyjne z lokalu bezpośrednio w miejsce bezpieczne na zewnątrz budynku;
6) lokal jest wyposażony w gaśnicę o skuteczności gaśniczej co najmniej 21 A, zgodnie z wymaganiami określonymi w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, niezależnie od gaśnic zastosowanych w strefie pożarowej, w której znajduje się lokal;
7) elementy wykończenia wnętrz i wyposażenia stałego w lokalu i na drogach ewakuacyjnych z lokalu spełniają następujące warunki:
a) stałe elementy wyposażenia i wystroju wnętrz oraz okładziny ścienne i wykładziny podłogowe są co najmniej trudno zapalne i nie są intensywnie dymiące,
b) okładziny sufitów oraz sufity podwieszone są wykonane z materiałów niepalnych lub niezapalnych, niekapiących i nieodpadających pod wpływem ognia;
8) strefa pożarowa, w której znajduje się lokal, jest strefą pożarową określaną jako ZL, zgodnie z przepisami w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, zlokalizowaną w obiekcie innym niż tymczasowy obiekt budowlany;
9) w strefie pożarowej, w której znajduje się lokal, nie występują inne lokale, w których są prowadzone jednostki systemu oświaty, o których mowa w art. 2 pkt 1-8 i 10 PrOśw;
10) w lokalu i na drogach ewakuacyjnych z lokalu są spełnione wymagania określone w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów, właściwe dla kategorii zagrożenia ludzi tej strefy pożarowej, w której lokal i te drogi się znajdują, w szczególności nie występują w tym lokalu ani na tych drogach warunki techniczne będące podstawą do uznania budynku za zagrażający życiu ludzi;
11) drogi ewakuacyjne z lokalu posiadają obudowę o klasie odporności ogniowej co najmniej EI 15, a wyjścia z pomieszczeń na te drogi są zamykane drzwiami; wymaganie dotyczące klasy odporności ogniowej nie dotyczy przypadków, w których z lokalu zapewniono dwie drogi ewakuacyjne, które się nie pokrywają ani nie krzyżują.

Ponadto lokal, w którym miałyby być prowadzone zajęcia z uczniami z dziećmi i uczniami będącymi uchodźcami z Ukrainy, będzie musiał spełniać następujące warunki:
1) wysokość pomieszczeń przeznaczonych na pobyt dzieci lub uczniów wynosi co najmniej 2,5 m;
2) jest zapewniona możliwość otwierania w pomieszczeniu przeznaczonym na pobyt dzieci lub uczniów co najmniej 50% powierzchni okien przy zastosowaniu wentylacji grawitacyjnej;
3) w pomieszczeniach lokalu jest zapewnione oświetlenie o parametrach zgodnych z Polską Normą;
4) w pomieszczeniach przeznaczonych na zajęcia na grzejnikach centralnego ogrzewania są umieszczone osłony ochraniające przed bezpośrednim kontaktem z elementem grzejnym;
5) w pomieszczeniach jest zapewniona temperatura co najmniej 18°C;
6) posiada co najmniej jedno pomieszczenie sanitarno-higieniczne, wyposażone w miskę ustępową oraz w urządzenia sanitarne do utrzymania higieny osobistej, w tym przeznaczone do mycia z ciepłą i zimną wodą, w którym:
a) dopuszcza się możliwość korzystania przez osoby wykonujące pracę w lokalu z urządzeń sanitarnych przewidzianych dla dzieci lub uczniów,
b) wydziela się kabiny ustępowe – w przypadku wyposażenia pomieszczenia w więcej niż jeden ustęp,
c) podłoga oraz ściany są wykonane tak, aby było możliwe łatwe utrzymanie pomieszczenia w czystości, a ściany pomieszczeń do wysokości co najmniej 2 m są pokryte materiałami zmywalnymi, nienasiąkliwymi i odpornymi na działanie wilgoci oraz materiałami nietoksycznymi i odpornymi na działanie środków dezynfekcyjnych,
d) dopuszcza się wysokość nie niższą niż 2,2 m w świetle pod warunkiem wyposażenia pomieszczenia z oknem co najmniej w wentylację grawitacyjną, a pomieszczenia bez okien w wentylację mechaniczną wywiewną;
7) jest zapewniona możliwość higienicznego poboru w lokalu ciepłej i zimnej wody do celów porządkowych z instalacji wodociągowej oraz odprowadzenia powstałych ścieków do instalacji kanalizacyjnej;
8) jest zapewnione miejsce do przechowywania odzieży wierzchniej dzieci lub uczniów i osób wykonujących pracę w lokalu;
9) jest zapewniona możliwość leżakowania, jeżeli czas pobytu dziecka przekracza 5 godzin dziennie;
10) pościel i leżaki są wyraźnie oznakowane w sposób umożliwiający identyfikację dziecka, które z nich korzysta, oraz odpowiednio przechowywane;
11) meble są dostosowane do wymagań ergonomii;
12) posiadane wyposażenie lokalu zapewnia bezpieczne i higieniczne warunki korzystania z niego, a nabywane wyposażenie posiada atesty lub certyfikaty;
13) dopuszcza się wykorzystanie pomieszczenia przeznaczonego na zbiorowy pobyt dzieci lub uczniów do zabawy, nauki, leżakowania lub spożywania posiłków, przy zastosowaniu rozwiązań organizacyjnych zapewniających realizację programu wychowania przedszkolnego lub programu nauczania oraz bezpieczne i higieniczne warunki pobytu dzieci i uczniów;
14) apteczki w lokalu są wyposażone w podstawowe środki opatrunkowe;
15) jest zapewnione utrzymanie czystości i porządku w lokalu, pomieszczenia są utrzymywane w odpowiednim stanie, są przeprowadzane ich okresowe remonty i konserwacje.

Rodzaj danych wymaganych we wniosku o dotację na wymianę kotłów

Wskazany wyżej przepisy stanowi upoważnienie ustawowe dla rady gminy (rady powiatu) do wprowadzania różnych systemów dotacyjnych, w tym ukierunkowanych na ochronę środowiska poprzez wymianę systemów grzewczych.

Jednym z elementów uchwał przyjmowanych przez ww. organy są – wnioski o udzielenie dotacji. Wnioski nie powinny być jednak konstruowane w zupełnie dowolny sposób.

Powyższe aspekty były przedmiotem oceny prawnej w uchwale Kolegium RIO w Poznaniu z 9.3.2022 r. (9/394/2022 opubl. w Dzienniku Urzędowym Województwa Wielkopolskiego 17.3.2022 r.; https://bip.poznan.rio.gov.pl).

W ww. orzeczeniu ustalono m.in., że we wniosku o udzielenie dotacji celowej, w części pn. „Dane identyfikacyjne” rada postanowiła o konieczności podania, w przypadku osób fizycznych, oprócz imienia i nazwiska wnioskodawcy, numeru PESEL, numeru telefonu oraz adresu zamieszkania również danych w zakresie serii i numeru dowodu osobistego.

Na kanwie powyższego zapisu wskazano na kilka aspektów prawnych:

1) żądanie podania innych danych, identyfikujących wnioskodawcę nie jest adekwatne do tego, co jest niezbędne dla osiągnięcia celów, dla których wskazane dane są przetwarzane;

3) dla uznania legalności działania, organ stanowiący, poza wykazaniem istnienia podstawy prawnej winien czynić zadość tzw. zasadzie adekwatności danych w stosunku do celów ich gromadzenia, która powinna być rozumiana jako równowaga pomiędzy dobrem osoby, której dane dotyczą, a interesem organu. Oznacza to, że organ nie może pozyskiwać danych w zakresie szerszym, niż niezbędny dla osiągnięcia zamierzonego celu, jak również danych o większym niż uzasadniony tym celem, stopniu szczegółowości. Numer PESEL oraz seria i numer dowodu osobistego to przykłady identyfikatorów, których przetwarzanie jest dopuszczalne w przypadkach określonych przepisami prawa. Pozyskiwanie więcej niż jednego identyfikatora (a więc jednocześnie numeru PESEL oraz serii i numeru dowodu osobistego) będzie sprzeczne z zasadą minimalizacji. Pozyskiwanie przez administratora numeru PESEL (np. do celów identyfikacji strony umowy) powinno wykluczyć pozyskiwanie serii i numeru dowodu osobistego, które miałoby służyć osiągnięciu tego samego celu;

3) zgodnie z art. 27 § 1 pkt 2 EgzAdmU tytuł wykonawczy zawiera wskazanie imienia i nazwiska lub nazwy zobowiązanego i jego adresu, a także PESEL, NIP lub REGON, jeżeli zobowiązany taki numer posiada. W związku z powyższym zasadnym jest żądanie od podmiotu ubiegającego się o dotację podania numeru PESEL, a nie serii i numeru dowodu osobistego, który jest niezbędny w ewentualnym postępowaniu egzekucyjnym niepodatkowych należności budżetowych o charakterze publicznoprawnym. Finalnie stwierdzono, że podanie serii i numeru dowodu osobistego osoby wnioskującej o dotację, nie jest niezbędne do rozpatrzenia wniosku i podjęcia decyzji o udzieleniu dotacji, tym bardziej, że przy składaniu wniosku wnioskodawca zobowiązany jest do podania numeru PESEL. Tym samym żądanie podania wskazanych danych, na etapie wnioskowania o udzielenie dotacji, nastąpiło bez podstawy prawnej.

Podsumowując, we wniosku o dotację na wymianę systemów grzewczych rada gminy nie może żądać nadmiernych danych odbiorcy dotacji. Wystarczy wymóg podania PESEL ale bez danych dotyczących dowodu osobistego.