Projekt ustawy dopuszczający możliwość wystawiania e-faktur, czyli faktur elektronicznych posiadających tzw. ustrukturyzowany format XML

RM przyjęła projekt ustawy 

31.8.2021 r. Rada Ministrów przyjęła, przedłożony przez ministra finansów, funduszy i polityki regionalnej, projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw, zgodnie z którym rząd chce wprowadzić możliwość wystawiania e-faktur, czyli faktur elektronicznych posiadających tzw. ustrukturyzowany format XML. Korzystanie z e-faktur będzie dobrowolne. Projekt ustawy zostanie przekazany do Sejmu, zgodnie z założeniami nowe rozwiązania mają wejść w życie 1.1.2022 r.

 

Faktura ustrukturyzowanych jako jedna z dopuszczanych form dokumentowania transakcji

Zgodnie z uzasadnieniem do ustawy, należy wskazać, że projektowana ustawa reguluje możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych jako jednej z dopuszczanych form dokumentowania transakcji obok faktur papierowych i obecnie występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych. Przyjmuje się, że faktura ustrukturyzowana będzie uznana za rodzaj faktury elektronicznej, tym samym do faktur ustrukturyzowanych, co do zasady, będą miały zastosowanie ogólne regulacje prawne dotyczące faktur elektronicznych, za wyjątkiem przepisów szczególnych wprowadzanych projektem ustawy przyjętej w dniu 31 sierpnia 2021 roku przez rząd. Faktury ustrukturyzowane będą wystawiane i otrzymywane przez podatników za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, tj.: Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).

 

Stosowanie faktur ustrukturyzowanych będzie wymagało akceptacji odbiorcy

Wprowadzane projektowaną ustawą rozwiązanie ma charakter fakultatywny a nie obligatoryjny. Stosowanie faktur ustrukturyzowanych będzie wymagało akceptacji odbiorcy takiej faktury, np. poprzez zaakceptowanie stosownego komunikatu w aplikacji e-Mikrofirma lub samego poboru faktur z systemu przez API (zbiór reguł ściśle opisujących, w jaki sposób programy lub podprogramy komunikują się ze sobą). Do faktur ustrukturyzowanych nie będą miały zastosowania przepisy regulujące zasady wystawiania duplikatów faktur, ponieważ nie będzie istniała możliwość zagubienia lub zniszczenia faktury wystawionej za pośrednictwem KSeF.

 

Model poświadczeń – wymagana będzie autoryzacja danej osoby w systemie

Projektowane rozwiązanie będzie oparte na modelu poświadczeń, tzn. wymagana będzie autoryzacja danej osoby w systemie. Faktury będą przygotowywane bezpośrednio w programach finansowo-księgowych podatnika oraz przesyłane do systemu poprzez API, dzięki czemu cały proces przekazywania faktur będzie szybszy i sprawniej będzie można przekazywać faktury pomiędzy stronami. W tym celu konieczne będzie uwierzytelnienie się podatnika w systemie. Poza podatnikiem faktury ustrukturyzowane będzie mógł wystawić lub będzie mógł mieć do nich dostęp podmiot uprawniony do dostępu do KSeF. Wprowadza się możliwość uprawnienia do wystawienia faktur ustrukturyzowanych w imieniu podatnika lub do dostępu do takich faktur np. dla biura rachunkowego lub konkretnej osoby. 

 

Numer identyfikujący e-fakturę

Jak wskazano wyżej, wszystkie faktury, w tym również faktury korygujące, będą mogły być sporządzone w systemie księgowo-finansowym podatnika oraz przesłane do KSeF za pomocą API. Po przesłaniu faktury, KSeF przydzieli numer identyfikujący tę fakturę
w systemie z oznaczeniem daty i czasu. Numer identyfikujący fakturę ma charakter systemowy i nie należy go utożsamiać ze stanowiącym element faktury numerem, o którym mowa w art. 106e ust. 1 pkt 2 VATU. W dniu przydzielenia fakturze ustrukturyzowanej przez system numeru identyfikującego tę fakturę, będzie ona uznawana za wystawioną i jednocześnie za otrzymaną. Faktura ustrukturyzowana będzie mogła być korygowana zarówno w drodze faktury korygującej według zasad dotychczas obowiązujących (w tym przypadku korekta podstawy opodatkowania i podatku należnego będzie odbywać się zgodnie z zasadami określonymi w art. 29a ust. 13 VATU), jak i faktury korygującej w postaci faktury ustrukturyzowanej, czyli wystawionej za pośrednictwem KSeF. Każdy podatnik poprzez indywidualne konto w systemie e-faktur będzie mógł wystawić fakturę z wykorzystaniem wzoru zamieszczonego na elektronicznej platformie usług administracji publicznej.

 

Podsumowanie

Warto wskazać najważniejsze założenia i propozycje zmian przewidziane w komentowanej ustawie, która trafi obecnie do Sejmu, gdzie na etapie prac parlamentarnych może jeszcze ulec zmianie.

1. Warunkiem korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur jest posiadanie uprawnień do wystawiania lub dostępu do faktur ustrukturyzowanych.
2. Wprowadzane rozwiązanie w pierwszym etapie będzie miało charakter fakultatywny.
3. Otrzymywanie faktur ustrukturyzowanych przy użyciu KSeF będzie wymagało akceptacji odbiorcy takiej faktury.
4. Podatnikom wystawiającym w całym okresie rozliczeniowym wyłącznie faktury ustrukturyzowane, z pewnymi zastrzeżeniami, będzie przysługiwać preferencja w postaci skróconego z 60 do 40 dni terminu zwrotu podatku VAT.
5. Dla podatników, którzy nie są osobami fizycznymi i nie posiadają możliwości uwierzytelnienia się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, kwalifikowaną pieczęcią elektroniczną, podpisem zaufanym oraz unikalnym lub wygenerowanym przez KSeF tokenem, wprowadzono możliwość nadawania lub odbierania uprawnień do korzystania z KSeF przez złożenie do właściwego naczelnika urzędu skarbowego zawiadomienia o nadaniu lub odebraniu uprawnień do korzystania z systemu.
6. E-faktury będzie mógł wystawić podatnik lub osoba upoważniona. Podatnik będzie mógł udzielić upoważnienia do wystawienia e-faktury w imieniu i na jego rzecz, np. dla biura rachunkowego lub konkretnej osoby.
7. Każdy podatnik, poprzez indywidualne konto w systemie KSeF, będzie mógł wystawić fakturę ustrukturyzowaną z wykorzystaniem wzoru zamieszczonego na elektronicznej platformie usług administracji publicznej.
8. Podatnicy, którzy zdecydują się wystawiać faktury ustrukturyzowane za pośrednictwem KSeF, zostaną zwolnieni z obowiązku ich przechowywania i archiwizacji przez okres 10 lat. W KSeF, to administracja podatkowa zapewnia przez 10 lat przechowywanie wystawionych za jego pośrednictwem faktur.

 

Możliwość wsparcia zakładów budżetowych na podstawie tarczy antykryzysowej również w 2021 r.

W rezultacie z dniem 21.8.2021 r. wszedł w życie nowy art. 31pa KoronawirusU, o treści:

W 2021 r. samorządowy zakład budżetowy, który realizuje zadania związane z przeciwdziałaniem COVID-19, może otrzymać dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego przekraczające 50% kosztów jego działalności.

Wskazana regulacja jest zaś bardzo istotna z punktu widzenia gospodarki finansowej jednostek samorządu terytorialnego. Warto dodać, że niemal tożsamy zakresowo przepis obowiązywał w 2020 r. Zatem, wskazana regulacja stanowi niejako kontynuację dotychczasowych rozwiązań ustanowionych w okresie epidemii COVID-19.

Wskazana regulacja jest zaś konsekwencją tego, że jednostka samorządu terytorialnego (w „normalnych” warunkach) ma ograniczone możliwości wsparcia swojego zakładu budżetowego. Jak bowiem wynika z art. 15 ust. 3–5 FinPubU: 

3. Samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać z budżetu jednostki samorządu terytorialnego:

1) dotacje przedmiotowe;

2) dotacje celowe na zadania bieżące finansowane z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3;

3) dotacje celowe na finansowanie lub dofinansowanie kosztów realizacji inwestycji.

4. W zakresie określonym w odrębnych ustawach samorządowy zakład budżetowy może otrzymywać dotację podmiotową.

(…)

6. Dotacje dla samorządowego zakładu budżetowego, z wyłączeniem dotacji, o których mowa w ust. 3 pkt 2 i 3, nie mogą przekroczyć 50% kosztów jego działalności.

Nowa regulacja dodana do tarczy antykryzysowej z pewnością stanowi korzystne rozwiązanie z punktu widzenia jednostek samorządu terytorialnego i rzecz jasna samych samorządowych zakładów budżetowych. 

Warto bowiem mieć na uwadze fakt, że zasadniczo, samorządowy zakład budżetowy odpłatnie wykonuje zadania, pokrywając koszty swojej działalności z przychodów własnych. Podstawą gospodarki finansowej samorządowego zakładu budżetowego jest roczny plan finansowy obejmujący przychody, w tym dotacje z budżetu jednostki samorządu terytorialnego, koszty i inne obciążenia, stan środków obrotowych, stan należności i zobowiązań na początek i koniec okresu oraz rozliczenia z budżetem jednostki samorządu terytorialnego.

W tych okolicznościach możliwość przekazania dodatkowego wsparcia np. przez gminę do swojego zakładu budżetowego, z pewnością usprawni jego funkcjonowanie. Warunek jest jednak taki, aby zakład ten wykonywał jakieś zadania związane z szeroko pojętym przeciwdziałaniem COVID-19. Wydaje się, że takie zadania zakłady budżetowe mogą realizować w wielu sferach, na co zresztą wskazuje treść art. 14 FinPubU, gdzie m.in. postanowiono, że przedmiotem działalności zakładu mogą być sprawy: gospodarki mieszkaniowej i gospodarowanie lokalami użytkowymi, dróg, ulic, mostów, placów oraz organizacji ruchu drogowego, wodociągów i zaopatrzenia w wodę, czy lokalnego transportu zbiorowego.

Nowe zwolnienie w podatku od nieruchomości

Przedmiotem nowelizacji jest w zasadzie jedna jednostka redakcyjna tekstu prawnego, a mianowicie art. 7 ust. 1 pkt 3 PodLokU. Aktualnie jego brzmienie jest następujące:

Zwalnia się od podatku od nieruchomości:

(….)

3) budynki, budowle i zajęte pod nie grunty na obszarze części lotniczych lotnisk użytku publicznego.

Natomiast według nowelizacji wskazany przepis przyjmie brzmienie następujące:

Zwalnia się od podatku od nieruchomości:

(….)

3) grunty, budynki i budowle na obszarze części lotniczych lotnisk użytku publicznego.

Warto podkreślić, że ww. zwolnienie należy do kategorii zwolnień ustawowych o charakterze przedmiotowym.

Z porównania ww. dwóch wersji tego samego przepisu wydawać by się mogło, że nie ma pomiędzy nimi żadnych różnic. W praktyce jednak, nowe brzmienie omawianej regulacji prawnej wyraźnie eksponuje sformułowanie – grunty, rzecz jasna w kontekście ich zwolnienia z podatku od nieruchomości. 

Taka niepozorna zmiana ma jednak bardzo istotne znaczenie praktyczne dla gmin (jako organów podatkowych), bowiem dotychczasowa interpretacja ww. zwolnienia była problematyczna. Chodzi mianowicie o objęcie zwolnieniem właśnie wspomnianych gruntów. Z orzecznictwa sądowego wynikały rozbieżne stanowiska. Przykładowo, w wyroku WSA w Bydgoszczy z 12.3.2018 r. (I SA/Bd 48/18) wskazano, że: zwolnieniu podatkowemu na podstawie art. 7 ust. 1 pkt 3 PodLokU podlegają wyłącznie budynki, budowle i zajęte pod nie grunty w części lotniczej lotniska użytku publicznego, a zatem pozostałe grunty leżące w części lotniczej oraz obiekty budowlane i nieruchomości znajdujące się poza częścią lotniczą podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości.

Tymczasem według założeń ustawodawcy, zwolnieniu powinny podlegać grunty położone na terenie całego obszaru lotniska. Takimi też przesłankami kierowano się w uzasadnieniu projektu ustawy nowelizującej. Jak bowiem wskazano: Zastosowana w wyżej wymienionych przepisach konstrukcja „grunty, budynki i budowle” byłaby zatem zastosowana także w zakresie lotnisk. Bez żadnych wątpliwości zwolniony od podatku od nieruchomości byłby zatem po tej korekcie cały obszar części lotniczych lotnisk użytku publicznego i nie byłoby żadnych podstaw, by uważać, że zwolnieniu podlegać powinny tylko budynki i budowle na tym terenie oraz grunty, na których te budynki stoją. 

Dalej wskazano, że właśnie organy podatkowe różnie interpretowały owo zwolnienie. Podano także: Przedmiotem postępowań było na przykład rozstrzygnięcie, czy zwolnieniu podlegają tylko grunty zabudowane budynkami i budowlami, gdyż większość powierzchni lotnisk stanowią tereny niczym niezabudowane. Zdarzało się, że nie uznawano terenów niezabudowanych jako uprawniających do stosowania zwolnienia. Zdaniem wnioskodawców należy ujednoznacznić ten przepis, tak aby zachować w mocy intencję ustawodawcy, który zamierzał przyznać ułatwienia lotniskom publicznym, jako spełniającym funkcje komunikacji dla ogółu społeczeństwa. 

W uzasadnieniu projekt podkreślono również, że zmiany będą dotyczyć zarówno dużych lotnik, jak i małych lotnisk, w tym sportowych i szkoleniowych. 

Podsumowując, wydaje się, że nowe rozwiązanie legislacyjne jest korzystne zarówno z punktu widzenia gmin (jako organów podatkowych), jak i samych podmiotów władających lotniskami. Wskutek nowelizacji, usunięty zostanie bowiem stan niepewności prawa, co w przypadku zwolnień podatkowych nie powinno mieć miejsca. Zatem, wskazane zmiany w katalogu zwolnień od podatku od nieruchomości należy ocenić jednoznacznie pozytywnie.

Rekomendacje dotyczące postępowania w zakresie polubownego rozwiązywania sporów

Podstawowym celem Rekomendacji skonsultowanych z Biurem Dyscypliny Finansów Publicznych w Ministerstwie Finansów oraz z CBA jest ułatwienie jednostkom sektora finansów publicznych wyboru najkorzystniejszego sposobu zakończenia sporu o należność cywilnoprawną. Odstępstwo od rekomendowanego sposobu postępowania nie oznacza automatycznie, że podjęte działania, proces negocjacji bądź ugoda są wadliwe. Rekomendacje koncentrują się na wskazaniu dobrych praktyk dotyczących postępowania w zakresie polubownego rozwiązywania sporów, mają charakter doradczy i nie są wiążące dla podmiotów reprezentujących Skarb Państwa ani dla innych uczestników obrotu.

W Rekomendacjach podkreśla się, że polubowne rozwiązanie sporu stanowi jedną ze ścieżek postępowania w razie sporu o należność cywilnoprawną. Jednostki sektora finansów publicznych, gospodarując środkami publicznymi, powinny bowiem kierować się potrzebą jak najpełniejszej realizacji uzasadnionych interesów Skarbu Państwa, przy uwzględnieniu przepisów ustawy o finansach publicznych, w szczególności zasad ustalania i dochodzenia należności (art. 42 ust. 5 i 6 FinPubU), a także gospodarnego, przejrzystego, efektywnego i celowego wydatkowania środków oraz dobierania metod optymalnych w danych okolicznościach (zob. art. 44 ust. 3 FinPubU). Ocena zasadności żądań i szans na wygranie sporu sądowego może prowadzić do wniosku, że z punktu widzenia interesów finansowych Skarbu Państwa najlepszym rozwiązaniem jest zawarcie ugody. Może to być zatem sposób działania, który w okolicznościach konkretnej sprawy lepiej niż spór sądowy realizuje zasady gospodarowania środkami publicznymi.

Zwraca się  uwagę, że wyraźną podstawę do zawarcia korzystnej dla jednostki sektora finansów publicznych lub Skarbu Państwa ugody stanowi art. 54a FinPubU, zgodnie z którym jednostka sektora finansów publicznych, tj. jednostka, o której mowa w art. 9 FinPubU, może zawrzeć ugodę w sprawie spornej należności cywilnoprawnej w przypadku dokonania oceny, że skutki ugody są dla tej jednostki lub Skarbu Państwa korzystniejsze niż prawdopodobny wynik postępowania sądowego albo arbitrażowego. Podjęcie decyzji o zawarciu w takich okolicznościach ugody w konkretnej sprawie – przy zachowaniu procedury i warunków przewidzianych w art. 54a FinPubU oraz spełnieniu ogólnych przesłanek dopuszczalności ugody – zapewnia jednostce sektora finansów bezpieczeństwo z punktu widzenia dyscypliny finansów publicznych. Ponadto zasady postępowania jednostki w odniesieniu do sporów o należności cywilnoprawne należy postrzegać jako element kontroli zarządczej i systemu zarządzania ryzykiem.

Rekomendacje obejmują nie tylko etap oceny zasadności zawarcia ugody na konkretnych, wynegocjowanych warunkach (czego bezpośrednio dotyczy art. 54a FinPubU), ale całą ścieżkę postępowania zakończonego polubownym rozwiązaniem sporu, w tym etap monitorowania występowania ewentualnych kwestii spornych i aktualizowanej na bieżąco oceny zasadności wyboru określonej metody zakończenia zaistniałego sporu. Niezależnie od metody rozwiązania sporu, możliwość zakończenia go w sposób korzystny dla jednostki lub Skarbu Państwa zależy przede wszystkim od treści stosunku prawnego, na gruncie którego pojawia się spór. Aby zabezpieczyć swe interesy na wypadek wystąpienia sporu, już na etapie przygotowywania umowy lub innej czynności mającej skutki prawne jednostka powinna starać się identyfikować potencjalne źródła sporów i zapobiegać im, zwłaszcza formułować postanowienia umowne przy uwzględnieniu ryzyka sporu, w sposób ograniczający ewentualne wątpliwości interpretacyjne.

W Rekomendacjach wskazano następujące etapy związane  z procedurą polubownego rozwiązywania sporów:

 

Wyższe maksymalne stawki podatków i opłat lokalnych w 2022 r.

Minister Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej obwieszczeniem z 22.7.2021 r. w sprawie górnych granic stawek kwotowych podatków i opłat lokalnych na rok 2022 (M.P. z 2021 r. poz. 724) określił nowe stawki podatków i opłat lokalnych.

Nowe górne stawki na 2022 r. przewidziane przez Ministra Finansów są wyższe niż obowiązujące w tym roku. Stawki ulegają co roku zmianie w stopniu odpowiadającym wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych w okresie pierwszego półrocza roku, w którym stawki ulegają zmianie, w stosunku do analogicznego okresu roku poprzedniego. Zatem stawki zostały zwaloryzowane zgodnie ze wskaźnikiem cen towarów i usług konsumpcyjnych obowiązujących w I półroczu 2021 r. w stosunku do I półrocza 2020 r. i nastąpił ich realny wzrost o 3,6%. (Komunikat Prezesa GUS z 15.7.2021 r. w sprawie wskaźnika cen towarów i usług konsumpcyjnych w I półroczu 2021 r.).

Wyższe stawki będą obowiązywać od 1.1.2022 r. i dotyczą  podatku od nieruchomości, podatku od środków transportowych, opłaty targowej, miejscowej, uzdrowiskowej, od posiadania psów oraz opłaty reklamowej.

Warto przypomnieć, że podatek od środków transportowych i od nieruchomości jest podatkiem lokalnym wpłacanym do gminy. A zatem rada gminy w drodze uchwały określa wysokość stawek podatku od środków transportowych i od nieruchomości. Jednak roczna stawka podatku od jednego środka transportowego bądź od nieruchomości nie może przekroczyć maksymalnych stawek podanych przez ministra finansów na dany rok ww. obwieszczeniu. 

 

 

Pracodawcy będą mogli wysłać na bezpłatny urlop niezaszczepiona osobę. Regulacja w przygotowaniu przez resort zdrowia

Urlop bezpłatny dla osoby niezaszczepionej przeciwko COVID-19 

W projektowanej regulacji przewiduje się wprowadzenie rozwiązań, które pozwolą pracodawcom na uzyskanie informacji dotyczącej zaszczepienia, faktu przebycia zakażenia lub posiadania ważnego negatywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku COVID-19. Jest to zapowiadany przez resort zdrowia na początku sierpnia projekt ustawy, który ma być jednym ze sposobów walki z Koronawirusem w ramach nadchodzącej czwartej fali pandemii. Założenia do ustawy przewidują, że w przypadku osoby, która przekazała informację o braku zaszczepienia lub nieprzebyciu infekcji potwierdzonej wynikiem testu lub posiadania ważnego pozytywnego wyniku testu diagnostycznego w kierunku COVID-19, pracodawca dostanie uprawnienie do delegowania takiej osoby do pracy poza jej stałe miejsce pracy lub do innego rodzaju pracy, z wynagrodzeniem odpowiadającym rodzajowi pracy; będzie miał także możliwość skierowania jej na urlop bezpłatny. Tego rodzaju informacje, pracodawca będzie mógł również uzyskiwać przed nawiązaniem stosunku pracy z osobą ubiegającą się o pracę. Co oznacza, że już na etapie rekrutacji ustawa umożliwi pracodawcom weryfikowanie, czy kandydat do pracy jest, czy nie jest zaszczepiony przeciwko COVID-19.  

Warto podkreślić, że omawiane zmiany i nadanie pracodawcom uprawnień związanych z weryfikowaniem, który z pracowników jest zaszczepiony przeciwko COVID-19, to odpowiedź na apele organizacji zrzeszającej pracodawców. Pracodawcy lobbowali za takimi zmianami, ponieważ nie chcą po raz kolejny zamykania działalności. Natomiast dzięki tym informacjom powinno im udać się zwalczać COVID-19 w ramach swojej organizacji. Możliwość wysłania pracowników na urlop bezpłatny może spowodować, że część osób pod wpływem takiego działania zdecyduje się na szczepienie.  

W ramach komentowanej nowelizacji ustawy, pomysłodawcy proponują, że przedsiębiorca lub podmiot niebędący przedsiębiorcą, prowadzący działalność gospodarczą a objęty czasowym ograniczeniem w jej prowadzeniu – o którym mowa w art. 46b pkt 2 ustawy z 5.12.2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zakażeń i chorób zakaźnych u ludzi – nie podlegałby takiej restrykcji, jeżeli działalność gospodarcza byłaby wykonywana na rzecz osoby zaszczepionej przeciwko COVID-19, osoby po przebytej infekcji wirusa potwierdzonej wynikiem testu lub osoby posiadającej ważny negatywny wynik testu diagnostycznego w kierunku SARS-CoV-2.

Możliwość weryfikacji zaszczepienia przeciwko COVID-19 z wykorzystaniem aplikacji mobilnej 

Założenia do ustawy przewidują, że w celu weryfikacji statusu zdrowotnego pracodawca będzie miał możliwość stosowania aplikacji mobilnej udostępnionej przez Centrum e-Zdrowia lub będzie mógł wykorzystywać zaświadczenia, na których umieszczony będzie wizerunek twarzy posiadacza zaświadczenia. Będą one mogły być wydawane przez osoby wykonujące zawód medyczny. Fotografie będą pochodzić z Rejestru Dowodów Osobistych oraz ewidencji wydanych i unieważnionych dokumentów paszportowych. Warto poczekać na szczegóły w tym zakresie. Na początku sierpnia zapowiadano, że pracodawcy będą mogli logować się do systemu i mieć dostęp do bazy osób zaszczepionych w ramach swoich pracowników, także ostateczne rozwiązanie może być nadal przedmiotem dyskusji i dopracowywania. 

Zmiany od października 

Najbliższe posiedzenie Sejmu, na którym omawiany projekt może zostać uchwalony będzie odbywało się 15–17.9.2021 r. Nawet jeżeli ustawa na nim zostanie uchwalona i od razu trafi do Senatu, to nowe uprawnienia pojawią się najwcześniej na przełomie września i października. Jeśli Senat będzie się zajmował projektem przez 30 dni, to może się okazać, że zmiany wejdą w życie w trzeciej dekadzie października.

Warunki odstąpienia przez radę gminy od stosowania kryterium dochodowego przy najmie lokali gminnych

W pierwszej kolejności wskazać należy, że ustawodawca dał szerokie uprawnienia legislacyjne radzie gminie, w kontekście określenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Dał temu wyraz w ust. 3 podanego art. 21 OchrLokU. Tamże bowiem postanowiono, że zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności:

1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub podnajem lokalu na czas nieoznaczony i najem socjalny lokalu oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą stosowanie obniżek czynszu;

2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy;

3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i umowy najmu socjalnego lokalu; 

4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach; 

5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i najem socjalny lokali oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;

6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;

6a) warunki, jakie musi spełniać lokal wskazywany dla osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem rzeczywistych potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności;

6b) zasady przeznaczania lokali na realizację zadań, o których mowa w art. 4 ust. 2b. 

Na kanwie ww. regulacji warto odnotować stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z 3.8. sierpnia 2021 r. (PN.4131.297.2021; źródło: http://edzienniki.olsztyn.uw.gov.pl).

We wskazanym orzeczeniu Wojewoda zwrócił uwagę na fakt, że rada gminy w sposób wadliwy zredagowała zapisy odnoszące się do możliwości odstąpienia od stosowania kryterium dochodowego dla osób posiadających umiarkowany lub znaczny stopień niepełnosprawności, które ubiegały się o lokale gminne. Wojewoda wskazał, że nie może być zawarte w uchwale sformułowanie o treści „szczególnie uzasadnione przypadki” jest ono bowiem nieprecyzyjne i pozostawia dowolność interpretacyjną wójtowi gminy. Jak wskazał wojewoda: 

Tym samym, wykonujący uchwałę Wójt Gminy (…..), bez upoważnienia ustawowego uzyskał w istocie uprawnienie do działania poza trybem określonym w uchwale, co potencjalnie może stawiać obywateli, którzy podlegają regulacjom przedmiotowej uchwały, w sytuacji naruszającej zasadę równości, wynikającą z art. 32 Konstytucji RP. Podkreślenia w tym miejscu wymaga, że normy stanowione przez lokalnego prawodawcę powinny być sformułowane w sposób jasny, precyzyjny i jednoznaczny. Taki wymóg stawiany jest w szczególności aktom prawa miejscowego, jako że stanowią prawo powszechnie obowiązujące na terenie działania organów, które je ustanowiły. Nadto podkreślił, że to na radzie gminy ciąży obowiązek kompleksowego unormowania kwestii zleconych w delegacji ustawowej. Niedopuszczalne jest zatem cedowanie na organ wykonawczy gminy de facto kompetencji do uzupełnienia uchwały, bowiem wyłącznie rada gminy może tworzyć normy wypełniające akt prawa miejscowego.

Podsumowując, z powyższego należy wnioskować, że co do zasady rada gminy jest władna ‒ w ramach uchwały określającej zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy ‒ samodzielnie i precyzyjnie dookreślić przypadki, w których wójt będzie odstępował od stosowania kryteriów dla wskazanej grupy osób niepełnosprawnych. Rada gminy nie może więc pozostawić swobody decyzyjnej w tym zakresie posługując się zwrotami typu szczególnie uzasadnione przypadki. Przypadki te powinny być właśnie przez radę gminy dookreślone w ramach wspomnianej uchwały.

 

Odpowiedzialność odszkodowawcza gminy za wypadki w skateparku

W pierwszej kolejności wskazać należy, że ustawodawca wyposażył radę gminy w ustawową kompetencję do określenia zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, co wynika ze wspomnianego art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU. Takim obiektem jest m.in. skatepark. 

W kontekście poruszonej problematyki warto wspomnieć, że wszelkie uchwały podejmowane przez radę gminy muszą nie tylko mieć umocowanie w obowiązujących przepisach prawa, ale także zapisy w nich zawarte nie mogą przepisów tych naruszać. Ustawodawca, formułując określoną delegację do wydania aktu wykonawczego, przekazuje upoważnienie do uregulowania wyłącznie kwestii nieobjętych dotąd żadną normą o charakterze powszechnie obowiązującym, w celu ukształtowania stanu prawnego uwzględniającego m.in. specyfikę, możliwości i potrzeby środowiska, do którego właściwy akt wykonawczy jest skierowany. Z istoty aktu prawa miejscowego wynika zatem niedopuszczalność takiego działania organu realizującego delegację ustawową, które polega na wykraczaniu poza zakres przekazanego upoważnienia oraz powtarzaniu, bądź modyfikacji wiążących go norm o charakterze powszechnie obowiązującym.

Na kanwie ww. wytycznych ciekawe rozstrzygnięcie nadzorcze wydał 3.8.2021 r. Wojewoda Lubelski (PN-II.4131.2342.2021; źródło: https://luwwlublinie.bip.gov.pl). 

We wskazanym orzeczeniu Wojewoda zwrócił uwagę na fakt, że wprowadzanie do uchwały dotyczącej zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej, zapisów o wyłącznej odpowiedzialności cywilnoprawnej osób, które korzystają z danego obiektu gminnego (skateparku) za ewentualne wypadki (czyli z pominięciem odpowiedzialności gminy jako właściciela), narusza przepis art. 40 ust. 2 pkt 4 SamGminU. 

W konsekwencji  zasady odpowiedzialności za wypadki związane z korzystanie z mienia komunalnego, nie mogą wchodzić w zakres przedmiotowym wspomnianej uchwały. Jak trafnie podkreślił Wojewoda, wskazane zapisy dotyczą w istocie ustalenia zasad odpowiedzialności cywilno-prawnej. Z kolei, te kwestie zostały uregulowane w KC. Warto przytoczyć fragment z uzasadnienia ww. rozstrzygnięcia nadzorczego:  Kwestie odpowiedzialności za szkodę są uregulowane w Kodeksie cywilnym (art. 415 i n. KC) Za niedopuszczalne należy uznać określenie przez Radę Miejską w sposób wiążący, w drodze aktu prawa miejscowego, zasad odpowiedzialności za szkodę powstałą na terenie obiektu użyteczności publicznej. Wynika to zarówno z braku odpowiedniego upoważnienia, jak i objęcia zakresem unormowania materii już uregulowanej przez prawodawcę w drodze ustawy. 

O kwestii odpowiedzialności cywilnoprawnej decyduje zatem sam ustawodawca w KC, a rada gminy nie ma w tym zakresie żadnych kompetencji legislacyjnych. Wojewoda podkreślił, że zarówno gmina, jak i poszczególni jej członkowie, korzystający z obiektu gminnego, zobowiązani są do przestrzegania prawa powszechnie obowiązującego, w tym przepisów KC. 

Podsumowując, kwestie związane z odpowiedzialnością cywilnoprawną, w tym odszkodowawczą, nie mogą być zawarte w uchwale rady gminy w sprawie zasad i trybu korzystania z gminnych obiektów i urządzeń użyteczności publicznej. Nie ma więc podstaw aby gmina o tym stanowiła w uchwale, a tym samym przenosiła ciężar odpowiedzialności odszkodowawczej na osoby, które mogę doznać ewentualnych szkód podczas korzystania z obiektu gminnego, np. wspomnianego skateparku.

 

Wysokość wykorzystanego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie – ile wykorzystano na dzień 10.8.2021 r.?

W Dz.Urz. Monitor Polski z 2021 r. pod poz. 768 opublikowano obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z 18.8.2021 r. w sprawie wysokości wykorzystanego krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.

Zgodnie z art. 31a PostPomPubU, minister właściwy do spraw rolnictwa, w drodze obwieszczenia, ogłasza w Dz.Urz. Monitor Polski, co najmniej raz na kwartał, a w przypadku wyczerpania krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie – niezwłocznie, informacje o wysokości wykorzystanego krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie. Informacje te powinny zawierać wskazanie:

1. wysokości trzyletniego krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie;
2. stanu wykorzystania tego limitu.

W związku z tym, ogłoszono, że kwota trzyletniego krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis wynosi:

1. w rolnictwie – 295 932 125,00 euro;
2. w rybołówstwie – 41 330 000,00 euro.

Natomiast kwota wykorzystanego krajowego limitu skumulowanej kwoty pomocy de minimis na dzień 10.8.2021 r. wynosi:

1. w rolnictwie – 267 691 592,06 euro;
2. w rybołówstwie – 2 283 221,56 euro.

Polski Ład. Obniżka składki zdrowotnej nie uchroni przedsiębiorców przed wzrostem podatków

Kilka miesięcy temu rząd zapowiedział w Polskim Ładzie podwyższenie składki zdrowotnej płaconej przez przedsiębiorców do 9 proc. i uniemożliwienie odliczenia jej od podatku, co oznaczałoby drastyczną podwyżkę. Z badania Konfederacji Lewiatan wynika, że 73 proc. przedsiębiorców bardzo krytycznie oceniło nowe propozycje podatkowe.

Teraz rząd, pod wpływem krytyki, rozważa modyfikację zaproponowanych wcześniej zmian podatkowych, która ma polegać na wprowadzeniu w przyszłym roku tylko 3 proc. składki zdrowotnej dla przedsiębiorców, ale stopniowe jej podnoszenie do poziomu 9 proc. w kolejnych latach.

Trudno ufać nowym propozycjom podatkowym, ponieważ powstają w pośpiechu, zmieniają się zbyt często, są niedopracowane i nie poddane konsultacjom społecznym. Do końca też nie wiadomo jaki kształt przybiorą w czasie prac w Sejmie. Rząd obiecywał, że reforma podatkowa uprości rozliczanie podatków, stworzy przejrzysty system, który będzie sprzyjał pracy i inwestycjom. Tymczasem mamy do czynienia z komplikowaniem przepisów i rozliczeń, zgłaszaniem nieprzemyślanych rozwiązań, które potem są wycofywane albo łagodzone.

Najnowsze propozycje rządu nie rozwiązują również problemu wzrostu kosztów zatrudnienia najlepszych specjalistów, fachowców, na których szczególnie powinno zależeć naszej gospodarce.

– Apelujemy o odłożenie zmian podatkowych, tak żeby można było je dokładnie przemyśleć, dopracować i uzgodnić. To co zaproponował rząd jest złym rozwiązaniem, jeszcze bardziej komplikującym system podatkowy, nad zreformowaniem którego trzeba się poważnie zastanowić, ale nie można tego robić na skróty i pod nadmierną presją czasu – mówi Grzegorz Baczewski, dyrektor generalny Konfederacji Lewiatan.

Podnoszenie podatków, w czasie wychodzenia z kryzysu wywołanego pandemią Covid-19, osłabi konkurencyjność gospodarki. Polska będzie mniej atrakcyjna do lokowania nowoczesnych i wysoko płatnych miejsc pracy.

Na tych nowych propozycjach rządu najbardziej stracą polscy przedsiębiorcy prowadzący swoje biznesy w formie jednoosobowych działalności gospodarczych. Jest to kilkaset tysięcy firm produkcyjnych, handlowych, usługowych, które stanowią o sile naszej gospodarki i przedsiębiorczości. Są to firmy budowane przez lata, duże zakłady zatrudniające wielu pracowników. Przedsiębiorcy, którzy ponoszą pełne ryzyko biznesowe związane z utrzymaniem zamówień, produkcji, zatrudnienia i koniecznością ciągłego rozwoju (inwestycji) w celu utrzymania konkurencyjności na rynku krajowym i międzynarodowym.

Firmy te korzystają z 19% proc. stawki podatkowej, ale w okresie kiedy ponoszą straty, muszą z wypracowanych nadwyżek utrzymać zatrudnienie i ponieść stałe koszty przedsiębiorstwa (utrzymać budynki i maszyny, zapłacić kredyty, leasingi i usługi obce). Muszą odprowadzić podatek także od przychodów, których nie otrzymali, np. w wyniku opóźnień w płatności od kontrahenta czy w przypadku zakwestionowania zgodności albo jakości wyprodukowanego towaru.

W okresie koniunktury i wysokich dochodów takie firmy zapłacą bardzo wysoki podatek, zostaną wydrenowane z kapitału tak potrzebnego na dalszy rozwój tj. inwestycje, zwiększanie produkcji, zatrudnienie pracowników oraz zabezpieczenie przyszłości przedsiębiorstwa w czasach kryzysu i mniejszych zamówień. W końcu to oni na reformie stracą podwójnie raz na drastycznej podwyżce płaconych przez siebie podatków, dwa poprzez konieczność zabezpieczenia (wypracowania) dochodów pozwalających na zapłatę wyższych (ponieważ wyżej opodatkowanych) dochodów zatrudnionych pracowników. Przedstawione propozycje w wersji złagodzonej istotnie ograniczą rozwój polskich firm budowanych przez ostatnie 30 lat, zmniejszą ich potencjał, co przełoży się na powolną utratę ich przewag konkurencyjnych i osłabienie gospodarki.

Potrzebujemy prostego i efektywnego systemu podatkowego, charakteryzującego się dużą elastycznością form opodatkowania, pozwalającego na wybór najprostszej i jednocześnie najbardziej efektywnej formy rozliczenia. Ale także takiego, który zagwarantuje stabilne wpływy budżetowe i jednocześnie pozwoli bogacić się firmom i obywatelom. Systemu opartego na zrównoważonym opodatkowaniu pracy i działalności gospodarczej. Niestety, kolejne propozycje zmian podatkowych są zaprzeczeniem takiego modelu. Są ukierunkowane na przesuwanie środków pochodzących od osób najbardziej aktywnych zawodowo, przedsiębiorczych, innowacyjnych do grup słabiej gospodarujących albo w dużej mierze w ogóle nie aktywnych zawodowo.

Źródło: Konfederacja Lewiatan