Ustawa podatkowa z Polskiego Ładu oczekuje na podpis Prezydenta

W ramach tej ustawy przewidziano trzy największe zmiany: 1) zwiększenie kwoty wolnej od podatku do 30 tysięcy zł, 2) podniesienie progu podatkowego z około 85 tysięcy zł do 120 tysięcy zł, 3) rewolucje w sposobie obliczania składki zdrowotnej. 

Ustawa przyjęta uchwalona przez Parlament to ponad  250 stron zmian w ustawach podatkowych między innymi w: 

Najważniejsze zmiany podatkowe obejmuje nowelizacje ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych i będą polegały przede wszystkim na:

1. podwyższeniu do 30 tysięcy zł kwoty wolnej od podatku dla ogółu podatników obliczających podatek według skali podatkowej,
2. podwyższeniu do 120 tysięcy zł progu dochodów, po przekroczeniu którego ma zastosowanie 32% stawka podatku,
3. wprowadzeniu ulgi dla klasy średniej,
4. brak ulgi dla klasy średniej dla zleceniobiorców i emerytów,
5. wprowadzenie nowych ulg podatkowych dla seniorów, którzy zdecydują się kontynuować pracę zamiast przejścia na emeryturę a także dla rodzin z co najmniej czwórką dzieci,
6. zmiana mechanizmu naliczania składki zdrowotnej, dla wielu grup będzie ona wynosiła 9% bez możliwości odliczenia od podatku, cześć samozatrudnionych będzie ją płaciła w wysokości 4,9%.  

Wyłączenie obowiązku stosowania PrZamPubl do inwestycji (bariery) w przekroczeniu granicy

Inwestycja w zakresie budowy bariery (inwestycja), polega na projektowaniu, wykonaniu robót budowlanych, utrzymaniu, przebudowie, remoncie i rozbiórce, w tym obiektów budowlanych pozostających z nią w kolizji, w rozumieniu PrBud, a także na nabywaniu towarów i usług. Ustawa ma wejść w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.

Dla uczestników rynku zamówień publicznych kluczowe znaczenie ma fakt, że na mocy art. 9 ust. 1 przywołanej ustawy do zamówień związanych z inwestycją nie stosuje się przepisów PrZamPubl. Kontrolę zamówień związanych z inwestycją ma sprawować Centralne Biuro Antykorupcyjne. Jednocześnie nałożono na Komendanta Głównego Straży Granicznej obowiązek niezwłocznego przekazywania Szefowi CBA informacji o wszczynanych postępowaniach o udzielenie zamówienia oraz udzielonych zamówieniach.  Zakres przekazywanych informacji obejmuje w szczególności:

1. przedmiot postępowania, 
2. termin składania ofert i kryteria ich oceny, 
3. zestawienie podmiotów ubiegających się o udzielenie zamówienia, 
4. planowany termin udzielenia zamówienia i zawarcia umowy, 
5. szacowaną wartość zamówienia,
6. dane osobowe osób wykonujących po stronie Komendanta Głównego Straży Granicznej czynności w postępowaniu o udzielenie zamówienia. 

Z kolei Szef CBA ma niezwłocznie informować Komendanta Głównego Straży Granicznej o zagrożeniach dla prawidłowego przebiegu postępowania o udzielenie zamówienia lub prawidłowej jego realizacji, a Komendant Główny Straży Granicznej podejmować działania zmierzające do zabezpieczenia interesu ekonomicznego państwa oraz przeciwdziałania korupcji, niezwłocznie informując Szefa CBA o podjętych działaniach zaradczych.

Zmiany w ograniczeniu handlu w niedziele i święta wejdą w życie w lutym 2022 r.

Ustawa nowelizuje ustawę z 10.1.2018 r. o ograniczeniu handlu w niedzielę i święta oraz w niektóre inne dni (Dz.U. z 2021 r. poz. 936). Zgodnie z jej treścią, co do zasady, większość sklepów nie prowadzi działalności w niedziele, poza kilkoma niedzielami w skali roku. W  uzasadnieniu nowelizacji podpisanej w październiku przez prezydenta, czytamy, że ma ona na celu wyeliminować nieprawidłowe stosowanie wyłączeń pozwalających na prowadzenie handlu i wykonywanie czynności związanych z handlem w niedzielę i święta.

Zmiany w ramach nowelizacji

1. Zmodyfikowanie zakresu wyłączeń spod zakazu handlu przez:

2. Umożliwienie korzystania przez przedsiębiorcę będącego osobą fizyczną (który prowadzi handel wyłącznie osobiście, we własnym imieniu i na własny rachunek) z nieodpłatnej pomocy małżonka, dzieci własnych, dzieci małżonka, dzieci przysposobionych, rodziców, macochy, ojczyma, rodzeństwa, wnuków i dziadków; osoby ww. nie mogą być pracownikami lub zatrudnionymi w placówce handlowej u przedsiębiorcy, który korzysta z ich nieodpłatnej pomocy.

3. Zobowiązanie placówek handlowych, korzystających z wyłączeń do prowadzenia ewidencji miesięcznego przychodu ze sprzedaży, tak żeby można było zweryfikować, czy faktycznie placówka handlowa przynajmniej w 40% prowadzi działalność w przeważającej części w ramach tej, która umożliwia otwieranie sklepów w niedziele i święta.

4. Określenie przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych, w drodze rozporządzenia, sposobu prowadzenia ewidencji, o której mowa powyżej, wzoru tej ewidencji oraz szczegółowej treści wpisów w tej ewidencji, biorąc pod uwagę konieczność zapewnienia prawidłowego prowadzenia tej ewidencji oraz przejrzystości, kompletności i dostępności zawartych w niej danych; ponadto w toku postępowania kontrolnego inspektor pracy ma prawo żądania przedłożenia ewidencji, co oznacza, że to PIP będzie weryfikowała, czy pracodawca miał prawo do prowadzenia działalności w niedziele i święta.

5. Wprowadzenie sankcji za brak prowadzenia ewidencji miesięcznego przychodu placówki, jak również za prowadzenie tejże ewidencji w sposób niezgodny z przepisami. 

Senat zgłosił poprawki do Polskiego Ładu

Senat wprowadził 62 poprawki do ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Senatorowie m.in. przywrócili możliwość wspólnego rozliczenia się dla osób samotnie wychowujących dzieci na dotychczasowych zasadach. Opowiedzieli się też za objęciem ulgą dla tzw. klasy średniej emerytów i osób, uzyskujących dochody także na podstawie umowy zlecenia. Wprowadzili też poprawkę zwiększającą o 20%  możliwość odpisu na organizacje pożytku publicznego – z 1 do 1,2%. Opowiedzieli się ponadto za zwiększeniem udziału samorządów we wpływach z podatków i przywróceniem prawa do korzystania z karty podatkowej. Będą z niej mogli korzystać przedstawiciele wolnych zawodów, w tym medycznych. Senat wykreślił też przepisy wprowadzające sprawozdawczość nakładaną ustawą na małe i średnie przedsiębiorstwa oraz inne, nakazujące przedsiębiorcom przesyłanie administracji skarbowej danych z ksiąg rachunkowych i z ewidencji działalności gospodarczej. Senatorowie wyłączyli też małe i średnie przedsiębiorstwa z przepisów wprowadzających tzw. podatek minimalny. Izba opowiedziała się za poprawkami wykluczającymi podwójne opodatkowanie w związku z wprowadzeniem tzw. podatku minimalnego od korporacji. Wprowadzone poprawki wydłużają o rok, do 1 stycznia 2023 r., vacatio legis ustawy, tak by przedsiębiorcy i podatnicy mieli czas na dostosowanie się do nowych przepisów. Senat wprowadził też liczne zmiany o charakterze legislacyjnym, uściślającym i redakcyjnym.

Ustawa wprowadza rozwiązania zapisane w programie Polski Ład. Przewiduje podwyżkę do 30 tys. zł kwoty wolnej od podatku, a do 120 tys. zł – pierwszego progu podatkowego, do którego obowiązuje stawka 17%, a powyżej niego rośnie do 32%. Zmienia także zasady odliczania składki zdrowotnej, jej część przestanie podlegać odliczeniu. Dla osób o dochodach od 68,4 tys. zł do 133,6 tys. zł ustawa wprowadza tzw. ulgę dla klasy średniej, aby brak możliwości odliczenia składki zdrowotnej nie podwyższał ich progu podatkowego. Z tej ulgi będą mogli skorzystać zatrudnieni na etacie i przedsiębiorcy rozliczający się na zasadach ogólnych. Ustawa przewiduje też ulgę dla pracujących emerytów. Osoby, które osiągną wiek emerytalny, ale nadal będą pracować i nie pobierać emerytury, otrzymają dodatkowe odliczenie w kwocie 85 tys. zł, czyli nie będą płacić podatku od dochodów nieprzekraczających 115 tys. zł.

Senatorowie z 10 poprawkami, w większości doprecyzowującymi, poparli ustawę o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (projekt rządowy). Jedna z przyjętych zmian przewiduje, że wzór e-faktury ma być ustalany w rozporządzeniu do ustawy, a nie – jak stanowi nowela – w formie dokumentu elektronicznego w BIP. Ustawa wprowadza możliwość wystawiania – oprócz papierowych i elektronicznych – faktur ustrukturyzowanych jako jednej z form dokumentowania transakcji. Faktury ustrukturyzowane zostaną uznane za rodzaj faktur elektronicznych, będą wystawiane i otrzymywane przez podatników za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, czyli Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF). Korzystanie z e-faktur stanie się obligatoryjne 1 stycznia 2023 r. 

Źródło: Senat RP

Poselski projekt zmian w przepisach dotyczących cmentarzy i chowania zmarłych

Wnioskodawca w uzasadnieniu projektu stwierdza, że obecnie obowiązujące przepisy regulujące sferę aktywności organów państwa, samorządu, kościołów i związków wyznaniowych, przedsiębiorstw i obywateli w zakresie spraw związanych ze śmiercią człowieka (tzw. prawo funeralne) należą do przepisów, które od lat wywołują wiele problemów i kontrowersji, przede wszystkim ze względu na swoją archaiczność, niejednoznaczność, brak spójności czy wybiórcze potraktowanie wielu zagadnień. Wśród regulacji, zawartych w obowiązującej ustawie, znajdują się przepisy nieodzwierciedlające obecne zasad tworzenia prawa, w tym standardy konstruowania upoważnień ustawowych do wydania aktów wykonawczych oraz podziału materii na ustawową i wykonawczą, co powoduje, że próby tworzenia bądź aktualizowania przepisów wykonawczych na podstawie upoważnień ustawowych w niej zawartych napotykają zarzut niekonstytucyjności (https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12351755/katalog/12819378#12819378).  

Zakładanie, rozszerzanie, utrzymywanie i likwidowanie cmentarzy komunalnych oraz zarządzanie nimi należy do zadań własnych gminy. Cmentarz może być prowadzony przez gminę w jej granicach administracyjnych, a także poza jej granicami na podstawie porozumienia. Cmentarze mogą być zakładane i rozszerzane przez: gminy lub związki międzygminne; kościoły lub inne związki wyznaniowe.

Właściciel cmentarza może założyć cmentarz wyłącznie na nieruchomości będącej jego własnością. Cmentarz wyznaniowy może być założony również na nieruchomości znajdującej się w użytkowaniu wieczystym kościoła lub innego związku wyznaniowego albo ich osób prawnych.

Zakładanie, rozszerzanie, utrzymywanie i likwidowanie cmentarzy wyznaniowych oraz zarządzanie nimi należy do kościołów i innych związków wyznaniowych oraz ich osób prawnych. 

Ustawa określa zasady lokalizowania cmentarzy na obszarze gminy. Cmentarze nie mogą być zakładane m.in. na gruntach pod wodami stojącymi lub płynącymi; na obszarach rezerwatów przyrody; na obszarach ruchów masowych ziemi. Cmentarz nie może znajdować się w odległości m.in. mniejszej niż:

Cmentarz uznaje się za zamknięty po upływie 40 lat od dnia ostatniego pochowania.

Odmiennie niż obecnie obowiązująca ustawa zaproponowane regulacje kształtują prawo własności nagrobków. Po jej wejściu w życie wszelkie groby, nagrobki, grobowce i inne kompozycje architektoniczne wzniesione na terenie cmentarza są własnością właściciela cmentarza. Mogą one być wznoszone, przerabiane i odnawiane przez osoby dysponujące uprawnieniami fundatora grobu lub prawem do grobu.

Projekt znajduje się na etapie konsultacji.

Obowiązkowy rejestr umów od 1.7.2022 r.

Z dodanego art. 34a FinPubU wynika, że to Minister Finansów ma prowadzić rejestr umów zawartych przez JSFP. Rejestr umów ma być systemem teleinformatycznym w rozumieniu art. 3 pkt 3 ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne. Niemniej dane do rejestru umów mają wprowadzać kierownicy JSFP. Informacje zamieszczone w rejestrze umów dotyczyć będą umów, które mogą podlegać udostępnieniu na podstawie DostInfPubU. Nie będzie zamieszczać się informacji o umowach zawartych w wyniku rozstrzygnięcia zamówień oraz konkursów, o których mowa w art. 12 ust. 1 PrZamPubl.

Warto podkreślić, że w rejestrze umów zamieszczane będą informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, ale tylko te, których wartość przedmiotu przekracza 500 zł. Obejmie on następujące informacje: 

1. numer umowy – o ile taki nadano; 
2. datę i miejsce zawarcia umowy; 
3. okres obowiązywania umowy; 
4. oznaczenie stron umowy, w tym przedstawicieli stron; 
5. określenie przedmiotu umowy; 
6. wartość przedmiotu umowy; 
7. informacje o źródłach i wysokości współfinansowania przedmiotu umowy. 

Ponadto w rejestrze umów zamieszczane będą – zgodnie z art. 34a ust. 8 FinPubU – informacje o uzupełnieniu lub zmianie umowy, rozwiązaniu za zgodą stron umowy, jak również informacje o odstąpieniu od umowy, jej wypowiedzeniu lub wygaśnięciu. Wszystkie informacje w rejestrze umów mają być podane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie 14 dni od daty zawarcia umowy lub zaistnienia okoliczności określonej w ust. 8 tj. m.in. zmiany umowy. 

Zauważenia wymaga, że dane w rejestrze umów będą powszechnie dostępne, a sam rejestr umów ma umożliwiać wyszukiwanie umów według informacji, o których mowa w art. 34a ust. 6–8 FinPubU. 

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa

Ma to mieć miejsce w przypadkach niezbędnych dla realizacji polityki gospodarczej państwa, w tym ochrony interesów Skarbu Państwa, na wniosek ministra właściwego do spraw aktywów państwowych za zgodą ministra właściwego do spraw rozwoju wsi. Przekazane mienie zostaje wyłączone z Zasobu Własności nieruchomości Rolnych Skarbu Państwa. 

Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia.

Projekt został skierowany do pierwszego czytania w komisjach do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych oraz Komisji Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Dłuższy urlop inspektorów pracy

Zgodnie ze znowelizowanymi przepisami od nowego roku inspektorowi pracy zatrudnionemu w Państwowej Inspekcji Pracy na stanowisku, na którym wykonywane są czynności kontrolne przez okres nie krótszy niż 10 lat, przysługuje dodatkowy urlop wypoczynkowy w wymiarze 6 dni roboczych, a po 20 latach pracy – w wymiarze 12 dni roboczych.

Przypomnijmy, że pracownikami wykonującymi czynności kontrolne są inspektorzy pracy zatrudnieni na stanowiskach:

Terminy publikacji ogłoszeń przetargowych dotyczących nieruchomości

Wskazana regulacja nawiązuje więc w swej treści do przepisów art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 GospNierU, które stanowią o okresie 6 tygodni w kontekście terminu publikacji ogłoszenia o przetargu na sprzedaż nieruchomości. Z nich zaś m.in. wynika, że w przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu (….), przysługuje osobie, która spełnia jeden z następujących warunków: 

1) przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy niniejszej ustawy lub odrębnych przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1; termin złożenia wniosku nie może być krótszy niż 6 tygodni, licząc od dnia wywieszenia wykazu.

Na kanwie ww. regulacji Regionalna Izba Obrachunkowa w Bydgoszczy w wystąpieniu pokontrolnym z 7.10.2021 r. (RIO-KF-4104-33/2021) wykazała w gminie nieprawidłowość polegającą na opublikowaniu ogłoszenia o przetargu na sprzedaż nieruchomości po upływie 34 dni od dnia opublikowania wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży w trybie przetargu. W konsekwencji nie zachowano ww. wymaganego terminu 6 tygodni, który ustawa zastrzega na korzyść osób uprawnionych do nabycia nieruchomości z pominięciem procedury przetargowej. 

Natomiast w zaleceniu pokontrolnym RIO wskazała, że publikowanie ogłoszeń o przetargu ustnym nieograniczonym na sprzedaż nieruchomości winno następować po upływie 6 tygodni od dnia opublikowania wykazu nieruchomości przeznaczonych do sprzedaży w trybie przetargowym, zgodnie z przepisem art. 38 ust. 2 w związku z art. 34 ust. 1 GospNierU.

Podsumowując, ustalenia kontrolne RIO są prawnie uzasadnione. Wójt gminy gospodarując mieniem komunalnym, musi przestrzegać regulacji GospNierU, w tym terminów przysługujących osobom uprawnionym na składanie wniosków o nabycie nieruchomości jeszcze przed przetargiem. 

Nowe obwieszczenie w sprawie stawek podatku od środków transportowych

Obwieszczenie zostało wydane na mocy upoważnienia ustawowego z art. 12b PodLokU. Z regulacji tej wynika, że minister właściwy do spraw finansów publicznych ogłasza, nie później niż do dnia 31 października każdego roku, w drodze obwieszczenia, w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” stawki, o których mowa w ust. 1, obowiązujące w następnym roku podatkowym, przeliczone zgodnie z zasadami określonymi w ust. 1-3, zaokrąglając je w górę do pełnych groszy.

Co ciekawe, z porównania zapisów nowego i obowiązującego w 2021 r. obwieszczenia wynika, że nie wystąpiły zmiany w minimalnych stawkach ww. podatku. Są one takie same. 

Warto wspomnieć, że obwieszczenia tego typu są wydawane rokrocznie. Mają ona kluczowe znaczenie dla gmin, które ustalają stawki podatku od środków transportowych. Wskazane obwieszczenie odnosi się zaś do pojazdów określonych w art. 8 pkt 2, pkt 4 i pkt 6 ww. ustawy o podatkach i opłatach lokalnych. Dla przypomnienia, ze wskazanych regulacji prawnych wynika, że:

Opodatkowaniu podatkiem od środków transportowych podlegają:

(…)

2) samochody ciężarowe o dopuszczalnej masie całkowitej równej lub wyższej niż 12 ton;

(…)

4) ciągniki siodłowe i balastowe przystosowane do używania łącznie z naczepą lub przyczepą o dopuszczalnej masie całkowitej zespołu pojazdów równej lub wyższej niż 12 ton;

(…)

6) przyczepy i naczepy, które łącznie z pojazdem silnikowym posiadają dopuszczalną masę całkowitą równą lub wyższą niż 12 ton, z wyjątkiem związanych wyłącznie z działalnością rolniczą prowadzoną przez podatnika podatku rolnego.

Kierując się ww. przepisami prawnymi, rady gminy podejmują stosowną uchwałę podatkową. Punktem wyjścia jest w tym zakresie art. 10 ust. 1 PodLokU, gdzie m.in. postanowiono, że rada gminy określa, w drodze uchwały, wysokość stawek podatku od środków transportowych, z tym że roczna stawka podatku od jednego środka transportowego nie może przekroczyć: (…). 

Nadto, z kolejnych jednostek redakcyjnych ww. art. 10 PodLokU wynika uprawnienie dla rady gminy, do różnicowania wysokości stawek dla poszczególnych rodzajów przedmiotów opodatkowania, uwzględniając w szczególności wpływ środka transportowego na środowisko naturalne, rok produkcji albo liczbę miejsc do siedzenia – przy określaniu stawek, o których mowa w ust. 1 pkt 1, 3, 5 i 7.

Końcowo warto dodać, że wspomniane uchwały podatkowe w sprawie podatku od środków transportowych podlegają weryfikacji przez organy nadzoru, czyli regionalne izby obrachunkowe. W tym zakresie na uwagę zasługuje przepis art. 11 ust. 1 pkt 5 RegIzbObrachU z którego wynika, że w zakresie działalności nadzorczej właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych obejmuje uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach podatków i opłat lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa. W tym kontekście należy dodać, że w sytuacji, gdy uchwała podatkowa zawierałaby stawki niższe od stawek podanych w obwieszczeniu, wówczas z pewnością skutkowałoby to interwencją ze strony regionalnej izby obrachunkowej. 

Podsumowując, wejście w życie nowego obwieszczenia w sprawie stawek podatku od środków transportowych jest istotną wiadomością z punktu widzenia działalności legislacyjnej gmin w zakresie tego podatku. Rady gminy musi uwzględnić wymogi z ww. obwieszczenia przy podejmowaniu uchwały podatkowej na 2022 r.