Rada gminy dotując tzw. małą retencję musi ściśle określić dokumenty związane z realizacją zadania i jego rozliczeniem
Punktem wyjścia w analizie prawnej wskazanej problematyki są regulacje art. 18 ust. 2 pkt 15 SamGminU oraz art. 403 ust. 4–5 PrOchrŚrod.
Z podanych wyżej przepisów PrOchrŚrod wynika, po pierwsze, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej, o którym mowa w ust. 1 i 2, może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów FinPubU z budżetu gminy lub budżetu powiatu na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji:
1) podmiotów niezaliczonych do sektora finansów publicznych, w szczególności:
a) osób fizycznych,
b) wspólnot mieszkaniowych,
c) osób prawnych,
d) przedsiębiorców;
2) jednostek sektora finansów publicznych będących gminnymi lub powiatowymi osobami prawnymi.
Po drugie, zasady udzielania dotacji celowej, o której mowa w ust. 4, obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa odpowiednio rada gminy albo rada powiatu w drodze uchwały.
Na podstawie ww. regulacji prawnych, jedna z jednostek samorządowych przyjęła uchwałę w sprawie dotacji celowych na realizację zadań związanych z retencją wód opadowych na terenie gminy. W założeniu dotacja ma być m.in. przeznaczona na zakup i montaż zbiorników do gromadzenia i wykorzystywania wód deszczowych.
Powyższa uchwała była jednak weryfikowana przez RIO w Rzeszowie w uchwale z 21.12.2021 r. (XXX/1924/2021; http://rzeszow.rio.gov.pl). Co do zasady, organ nadzoru nie zakwestionował samej idei programu małej retencji. Zastrzeżenia wniesiono jednakże wobec niektórych zapisów zawartych w uchwale, które w praktyce umożliwiają organowi wykonawczemu (czyli w mieście – prezydentowi miasta) możliwość żądania od mieszkańców, którzy dostali dotacje, różnych (lecz nieokreślonych bliżej) dokumentów dowodzących realizacji zadania czy rozliczenia dotacji. W konsekwencji organ nadzoru stwierdził nieważność uchwały dotacyjnej, w zakresie, w jakim pozostawiono prezydentowi miasta dowolność w żądaniu ww. dokumentacji.
Podsumowując, nieokreślenie katalogu żądanych dokumentów przy realizacji zadania, czy rozliczeniu dotacji, słusznie zostało podważone przez RIO. Beneficjent programu powinien wiedzieć, jakich dokumentów może żądać gmina. Prezydent miasta nie może mieć w tym zakresie swobody, mogłoby to bowiem powodować różną interpretację przepisów, a nawet możliwe spory z mieszkańcami np. w razie konieczności zwrotu dotacji.
Wsparcie ze strony JST dla Straży Granicznej powinno nastąpić w oparciu o stosowne zmiany w uchwale budżetowej
Organ nadzoru dokonał wszechstronnej oceny prawnej wskazanej uchwały organu stanowiącego jednostki samorządu terytorialnego. Zwrócono uwagę na kilka przepisów prawnych ustawy z 12.10.1990 r. o Straży Granicznej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1486 ze zm., dalej StrGranU). Na uwagę zasługuje art. 8a ust. 1 StrGranU, gdzie postanowiono, że jednostki samorządu terytorialnego, państwowe jednostki organizacyjne, banki oraz instytucje ubezpieczeniowe mogą uczestniczyć w pokrywaniu wydatków inwestycyjnych, modernizacyjnych lub remontowych oraz kosztów utrzymania i funkcjonowania jednostek organizacyjnych Straży Granicznej, a także zakupu niezbędnych dla ich potrzeb towarów i usług.
Nadto odwołano się do regulacji prawnych ust. 4 pkt 2 oraz ust. 6 pkt 2. Z treści tych norm wynika, że środki finansowe uzyskane przez Straż Graniczną od jednostki samorządu terytorialnego na podstawie umowy zawartej przez komendanta oddziału Straży Granicznej są przychodami funduszy oddziałów i dysponuje nimi komendant oddziału Straży Granicznej.
Regionalna izba obrachunkowa stwierdziła, że przywołane regulacje prawne nie zawierają upoważnienia dla rady gminy do podejmowania w formie odrębnej uchwały decyzji o przekazaniu środków finansowych na Fundusz Wsparcia Straży Granicznej. Natomiast wskazana w ustawie podstawa prawna nie daje organowi stanowiącemu uprawnienia do podjęcia badanej uchwały oraz nie istnieje żaden przepis prawa materialnego dający podstawę do podjęcia takiej uchwały.
Dalej podano także, że podstawę do przekazania środków na Fundusz Wsparcia Straży Granicznej stanowią wydatki określone przez organ stanowiący w budżecie jednostki samorządu terytorialnego, które zgodnie z KlasBudżR należy zakwalifikować w § 230 jako „wpłaty jednostek na państwowy fundusz celowy” lub „wpłaty jednostek na państwowy fundusz celowy na finansowanie lub dofinansowanie zadań inwestycyjnych” (§ 617), w zależności od rodzaju wydatków bieżących lub majątkowych – bez podejmowania odrębnej uchwały w tym zakresie.
W powyższym kontekście, regionalna izba obrachunkowa wskazała, że w budżecie gminy zaplanowano wydatek w wysokości 3 000,00 zł w dziale 754 – „Bezpieczeństwo publiczne i ochrona przeciwpożarowa”, rozdziale 75406 – „Straż Graniczna” i w § 2300 – „Wpłaty jednostek na państwowy fundusz celowy”.
Podsumowując, w oparciu o powyższe rozstrzygnięcie nadzorcze należy przyjąć, że jakkolwiek gmina miała podstawy prawne do przekazania środków finansowych dla Straży Granicznej, to jednak powinna to uczynić wyłącznie w oparciu o stosowne zmiany w uchwale budżetowej. W tym zakresie ustawodawca nie dał bowiem możliwości organowi stanowiącemu do podejmowania odrębnej (specjalnej) uchwały w sprawie przekazania środków na Fundusz Wsparcia Oddziału Straży Granicznej z przeznaczeniem na zakup wyposażenia dla funkcjonariuszy.
Zatem, z powyższego wynika, że legalność wydatku nie oznacza pełnej dowolności dla gminy w zakresie kształtowania trybu dokonywania wydatków budżetowych.
Źródło: https://bip.poznan.rio.gov.pl
Stosowanie wirusobójczych bramek do zamgławiania
Główny Inspektor Sanitarny nie rekomenduje stosowania natryskowych bramek dezynfekcyjnych z powodu nieskutecznego działania w zwalczaniu rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2, a także płynących zagrożeń dla zdrowia użytkownika wynikających z ich stosowania.
Odpowiedzią na to pytanie niech będzie komunikat Głównego Inspektora Sanitarnego z 3.11.2020 r. w sprawie natryskowych bramek dezynfekcyjnych zamieszczony na stronie internetowej https://www.gov.pl/web/gis/komunikat-glownego-inspektora-sanitarnego-w-sprawie-natryskowych-bramek-dezynfekcyjnych. W komunikacje tym zapisano, że: W związku z pojawiającymi się zapytaniami dotyczącymi zasadności i bezpieczeństwa stosowania natryskowych bramek dezynfekcyjnych w miejscach publicznych, np. szkołach, urzędach lub sklepach, Główny Inspektor Sanitarny w kontekście rozprzestrzeniającego się wirusa SARS-CoV-2 informuje, co następuje: zgodnie z art. 5 ustawy z .10.2015 r. o produktach biobójczych (t.j. Dz.U. z 2018 r. poz. 2231 ze zm.), udostępniane na rynku i stosowane na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej mogą być jedynie produkty biobójcze, które zostały zarejestrowane zgodnie z odpowiednimi przepisami.
Produkty biobójcze, w tym, wykorzystywane w natryskowych bramkach dezynfekcyjnych, powinny posiadać odpowiednie pozwolenie i zezwolenie na handel równoległy albo pozwolenie na obrót wydawany przez Prezesa Produktów Leczniczych, Wyrobów Medycznych i Produktów Biobójczych (URPL).
Należy podkreślić, że nie zostały wydane przez Prezesa URPL pozwolenia dla produktu biobójczego stosowanego w bramkach, tunelach, kabinach, kurtynach dezynfekcyjnych w celu spryskiwania osób.
Produkty biobójcze, które nie zostały wpisane do ogólnodostępnego, na bieżąco uaktualnianego, Wykazu Produktów Biobójczych, widniejącego na stronie internetowej URPL pod linkiem http://bip.urpl.gov.pl/pl/biuletyny-i-wykazy/produkty-biob%C3%B3jcze, nie powinny znajdować się w sprzedaży i nie należy ich stosować.
Według rekomendacji Światowej Organizacji Zdrowia (WHO) spryskiwanie osób środkami dezynfekującymi lub odzieży podczas jej używania przez ludzi, w tzw. tunelach, bramkach czy kabinach dezynfekcyjnych, nie jest w żadnym wypadku zalecane z uwagi na narażenie i możliwe negatywne skutki stosowania produktów biobójczych.
Wnioski
Jak widać, Główny Inspektor Sanitarny nie rekomenduje stosowania natryskowych bramek dezynfekcyjnych z powodu nieskutecznego działania w zwalczaniu rozprzestrzeniania się wirusa SARS-CoV-2, a także płynących zagrożeń dla zdrowia użytkownika wynikających z ich stosowania.
Wynagradzanie osób realizujących zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2333 opublikowano ustawę z 2.12.2021 r. o szczególnych zasadach wynagradzania osób realizujących zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa (dalej: WynOsCyberbezpU).
Celem Funduszu Cybebezpieczeństwa jest wsparcie działań zmierzających do zapewnienia bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych przed cyberzagrożeniami. Jest to państwowy fundusz celowy, którego dysponentem jest minister właściwy do spraw informatyzacji.
Dodatek do wynagrodzenia za pracę, a w przypadku funkcjonariuszy i żołnierzy zawodowych świadczenie pieniężne, zwane świadczeniem teleinformatycznym, można przyznać osobom realizującym zadania z zakresu cyberbezpieczeństa określone w art. 5 WynOsCyberbezpU. Chodzi o osoby w organach i podmiotach, o których mowa w art. 26, art. 41, art. 44 lub art. 60 ustawy z 5.7.2018 r. o krajowym systemie cyberbezpieczeństwa (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1369 ze zm.; dalej: CyberbezpU), czyli: poszczególnych CSIRT, organach właściwych do spraw cyberbezpieczeństwa dla poszczególnych sektorów, sektorowym zespole cyberbezpieczeństwa lub w przypadku Pełnomocnika Rządu do Spraw Cyberbezpieczeństwa.
Świadczenie teleinformatyczne można też przyznać osobom realizującym zadania w zakresie zapewnienia cyberbezpieczeństwa w służbach, czyli w ABW, AW, CBA, jednostkach organizacyjnych podległych premierowi lub ministrom, Kancelarii premiera oraz w urzędach obsługujących ministrów, Kancelarii Prezydenta RP, Kancelarii: Sejmu i Senatu, Policji, prokuraturze, SKW, SWW, Straży Granicznej oraz Służbie Ochrony Państwa.
Wysokość wynagrodzenia za pracę wraz z dodatkami albo uposażenia wraz z dodatkami, z uwzględnieniem świadczenia teleinformatycznego, nie może przekroczyć dwudziestojednokrotności kwoty bazowej dla członków korpusu służby cywilnej określonej w ustawie budżetowej. Natomiast świadczenie teleinformatyczne jest przyznawane corocznie na okres realizacji zadań z zakresu cyberbezpieczeństwa. Przyznania i cofnięcia świadczenia teleinformatycznego dokonuje kierownik podmiotu, w którym osoby realizujące zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa są zatrudnione albo pełnią służbę jako funkcjonariusze albo żołnierze zawodowi.
Świadczenie teleinformatyczne wypłaca się w terminie płatności wynagrodzenia za pracę albo uposażenia w miesiącu następującym po miesiącu, za który to świadczenie przysługuje, a za grudzień – w tym miesiącu. Co ciekawe jednak, jeżeli podmiot zobowiązany do wypłaty świadczenia teleinformatycznego nie otrzymał środków finansowych na ten cel, świadczenie może nie zostać wypłacone.
Świadczenia teleinformatycznego nie wypłaca się za okres:
- korzystania z urlopu bezpłatnego;
- nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy albo w służbie, trwającej krócej niż 2 dni;
- usprawiedliwionej nieobecności w pracy albo w służbie, z wyłączeniem urlopu wypoczynkowego, dodatkowego urlopu wypoczynkowego oraz urlopu okolicznościowego.
Ponadto, świadczenia teleinformatycznego nie wlicza się do ustalania wysokości wynagrodzenia na potrzeby obliczenia wysokości nagrody jubileuszowej lub odprawy emerytalnej lub rentowej, a także nie uwzględnia się przy ustalaniu wysokości „trzynastki”.
Osoba realizująca zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa traci prawo do przyznanego świadczenia teleinformatycznego w przypadku:
- ukarania karą porządkową albo karą dyscyplinarną;
- nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy, trwającej co najmniej 2 dni;
- stawienia się do pracy albo do pełnienia służby w stanie nietrzeźwości lub wskazującym na spożycie alkoholu albo pod wpływem środków odurzających;
- spożywania alkoholu lub używania środków odurzających w czasie pracy albo pełnienia służby;
- opuszczenia miejsca pracy albo pełnienia służby bez usprawiedliwienia.
Przewidziano też istotną delegację ustawową zgodnie z którą Rada Ministrów określi, w drodze rozporządzenia (art. 8 ust. 1 WynOsCyberbezpU):
- szczegółowe zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa i podział ich na grupy,
- doświadczenie zawodowe lub wymóg posiadania specjalistycznej wiedzy z zakresu cyberbezpieczeństwa wymagane do realizacji zadań z poszczególnych grup,
- przedziały kwotowe wysokości świadczenia teleinformatycznego, uwzględniając podział zadań z zakresu cyberbezpieczeństwa na grupy, o którym mowa w pkt 1
– biorąc pod uwagę znaczenie i wpływ realizacji poszczególnych zadań dla zapewnienia bezpieczeństwa systemów teleinformatycznych przed cyberzagrożeniami, stawki rynkowe, plan finansowy funduszu, wymagania kwalifikacyjne określone dla osób realizujących podobne zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa na rynku oraz potrzebę zapewnienia właściwej realizacji zadań.
Co istotne w odniesieniu do tej delegacji ustawowej, kierownik podmiotu, w którym są zatrudnione osoby realizujące zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa albo na rzecz którego realizują te zadania osoby będące funkcjonariuszami bądź żołnierzami zawodowymi:
- przed przyznaniem świadczenia teleinformatycznego weryfikuje spełnienie przez te osoby wymagań określonych w przepisach wydanych na podstawie tej delegacji dotyczących szczegółowych zadań z zakresu cyberbezpieczeństwa oraz doświadczenia zawodowego (weryfikacja spełnienia wymagań w zakresie wymaganego doświadczenia zawodowego odbywa się przez analizę dokumentów potwierdzających ich spełnienie, przedłożonych przez osobę realizującą albo mającą realizować zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa, zaś wymóg posiadania specjalistycznej wiedzy z zakresu cyberbezpieczeństwa jest weryfikowany przez sprawdzian wiedzy, przeprowadzany w formie pisemnej lub ustnej, przez kierownika podmiotu);
- może zdecydować o przeprowadzeniu sprawdzianu wiedzy przy użyciu środków komunikacji elektronicznej (przeprowadzenie sprawdzianu przy użyciu środków komunikacji elektronicznej obejmuje w szczególności wielostronną komunikację w czasie rzeczywistym, w ramach której sprawdzający wiedzę i osoba, której wiedza jest sprawdzana, mogą wypowiadać się w toku posiedzenia, z zachowaniem niezbędnych zasad bezpieczeństwa – z przeprowadzonego sprawdzianu sporządza się protokół);
- może odstąpić od przeprowadzenia sprawdzianu wiedzy w przypadku przedłożenia przez osobę realizującą albo mającą realizować zadania z zakresu cyberbezpieczeństwa aktualnego dokumentu potwierdzającego posiadanie specjalistycznej wiedzy z zakresu cyberbezpieczeństwa w zakresie zgodnym z zadaniami na stanowisku (w przypadku odstąpienia od przeprowadzenia sprawdzianu wiedzy w tym trybie, w miejsce protokołu przeprowadzonego egzaminu załącza się kopie dokumentów potwierdzających posiadanie specjalistycznej wiedzy z zakresu cyberbezpieczeństwa).
WynOsCyberbezpU nowelizuje również szereg ustaw dotyczących poszczególnych służb, do których zastosowanie mają zasady przyznawania ich członkom świadczenia teleinformatycznego.
Jak wynika z uzasadnienia przedstawionego przez twórców przepisów WynOsCyberbezpU, wzrastająca liczba incydentów cyberbezpieczeństwa oraz pojawiające się nowe zagrożenia, jak również coraz większa dostępność usług publicznych online, powodują, że instytucje publiczne odpowiedzialne za cyberbezpieczeństwo państwa potrzebują dysponować wysoko wykwalifikowaną kadrą. Rynek specjalistów z zakresu cyberbezpieczeństwa jest rynkiem bardzo konkurencyjnym. Wynagrodzenia oferowane w sektorze prywatnym znacznie przewyższają wynagrodzenia oferowane przez instytucje publiczne, które są ograniczane określonymi widełkami płacowymi. Powoduje to odpływ kadr z sektora publicznego.
Niezbędne jest więc, zdaniem twórców tych przepisów, wprowadzenie odpowiednich instrumentów finansowych, które pozwolą na pozyskanie i utrzymanie specjalistów z zakresu cyberbezpieczeństwa w sektorze publicznym. Stąd, założono utworzenie Funduszu Cyberbezpieczeństwa, z którego mają być finansowane świadczenia teleinformatyczne dla osób pracujących na stanowiskach związanych z zapewnianiem cyberbezpieczeństwa w państwie. Zdaniem twórców ustawy pozwoli to zapewnić konkurencyjne wynagrodzenia dla specjalistów cyberbezpieczeństwa zatrudnionych w administracji publicznej oraz w służbach specjalnych.
Składka zdrowotna na przełomie roku 2021/2022. Jak nie stracić odliczenia?
Od Nowego Roku wchodzą w życie nowe przepisy podatkowe zawarte w ramach tzw. Polskiego Ładu. Zmiany w sposobie naliczania składki zdrowotnej wiązać się będą z jedną bardzo istotną modyfikacją. Od stycznia 2022 roku podatnicy stracą możliwość odliczania składki zdrowotnej od podatku dochodowego.
Likwidacja odliczalności składki zdrowotnej nastąpi z dniem 1.1.2022 r. Oznacza to, że żadna składka zapłacona od tego dnia nie będzie mogła zostać uwzględniona w rozliczeniach podatkowych. I odwrotnie – wszystkie składki zapłacone przed tym dniem będą podlegały odliczeniu w oparciu o stare przepisy podatkowe.
Co zatem może zrobić przedsiębiorca, aby w okresie „przełomu” zaoszczędzić kilkaset złotych? Wystarczy przyspieszyć płatność składki zdrowotnej o kilka dni.
Osoba prowadząca jednoosobową działalność gospodarczą odprowadza składki ZUS, w tym również składkę zdrowotną, w terminie do 10. dnia każdego miesiąca. W ten sposób składki ZUS za miesiąc listopad płatne są do 10 grudnia, a składki za miesiąc grudzień opłacamy do 10 stycznia.
Składka zdrowotna za miesiąc grudzień 2021 zapłacona już w styczniu 2022 roku podlegać będzie nowym zasadom podatkowym. A to oznacza, że takiej składki nie odliczymy już nigdy od podatku.
Jeśli jednak przyspieszymy termin płatności składki grudniowej i przelew wykonamy do dnia 31 grudnia 2021 roku, to tak opłacona składka będzie mogła zostać ujęta jeszcze w rozliczeniu podatkowym za rok 2021. A to oznacza, że znaczna jej część będzie mogła zostać odliczona od podatku dochodowego za rok 2021.
Składka zdrowotna za miesiąc grudzień 2021 wynosi 381,81 zł, z czego 328,78 zł podlega odliczeniu od podatku. Przedsiębiorca, któremu uda się wykonać przelew do ZUS dnia 31.12.2021 r., czyli jeszcze przed Nowym Rokiem, może w prosty sposób zaoszczędzić aż 328 zł. O tyle mniej wyniesie go grudniowa zaliczka na PIT.
Źródło:
zus.pl
Klasyfikacja budżetowa środków pochodzących z programu „Poznaj Polskę” – uchwała RIO
Jak podaje Ministerstwo Edukacji i Nauki, przedmiotem przedsięwzięcia jest wsparcie organów prowadzących publiczne i niepubliczne szkoły dla dzieci i młodzieży w realizacji zadań mających na celu uatrakcyjnienie procesu edukacyjnego dzieci i młodzieży poprzez umożliwienie im poznawania Polski, jej środowiska przyrodniczego, tradycji, zabytków kultury i historii oraz osiągnięć polskiej nauki. Przedsięwzięcie ma wspomóc realizację podstaw programowych dla szkół podstawowych i ponadpodstawowych. Pozwoli urozmaicić zajęcia lekcyjne, dzięki czemu nauka nabierze praktycznego wymiaru. Uczenie się oparte na praktycznym odkrywaniu śladów historii, czy też eksperymentowaniu w centrach nauki stworzy uczniom warunki do zdobywania nowych umiejętności w niepowtarzalnym środowisku edukacyjnym. W praktyce w ramach ww. programu MEiN przyznaje w formie dotacji celowej środki finansowe na dofinansowanie wycieczek szkolnych związanych z priorytetowymi obszarami edukacyjnymi wskazanymi przez Ministra w odrębnym komunikacie w każdym roku realizacji przedsięwzięcia. W ramach tych obszarów Minister ogłasza na swojej stronie podmiotowej wykazy punktów edukacyjnych dla trzech grup wiekowych (klasy I–III szkół podstawowych, klasy IV–VIII szkół podstawowych oraz szkoły ponadpodstawowe). W ramach „Poznaj Polskę” dofinansowaniu w 80% podlegają wycieczki: jednodniowe – do kwoty 5 tys. zł, dwudniowe – do kwoty 10 tys. zł, trzydniowe – do kwoty 15 tys. zł.
Warto odnotować, że niektóre z jednostek samorządu terytorialnego uzyskały już środki na ww. cele. Środki te powinny zostać ujęte w budżecie samorządowym, lecz z uwzględnieniem odpowiedniej klasyfikacji budżetowej, co wymaga odniesienia się do stosownych regulacji prawnych KlasBudżR. Regionalna izba obrachunkowa weryfikując zmianę uchwały budżetowej gminy uznała, że gmina nieprawidłowo zaklasyfikowała środki pochodzące z ww. programu, otrzymane na podstawie porozumienia o udzieleniu wsparcia finansowego na realizację zadania w ramach przedsięwzięcia MEiN. Gmina ujęła ww. środki w paragrafie 2040 oznaczonym jako Dotacja celowa otrzymana z budżetu państwa na realizację zadań bieżących gmin z zakresu edukacyjnej opieki wychowawczej finansowanych w całości przez budżet państwa w ramach programów rządowych. Tymczasem, jak podał organ nadzoru, właściwa klasyfikacja to paragraf 2020, oznaczony jako Dotacja celowa otrzymana z budżetu państwa na zadania bieżące realizowane przez gminę na podstawie porozumień z organami administracji rządowej.
Regionalna izba obrachunkowa trafnie więc wskazała na konieczność ujęcia wspomnianych dochodów w paragrafie 2020. Należy zauważyć m.in., że są to środki przekazywane na podstawie porozumień z organami administracji rządowej, a takim jest w podanym przypadku MEiN. Nadto, są to dotacje celowe.
Podsumowując, jednostki samorządowe powinny zachować ostrożność przy klasyfikowaniu dochodów z programu Poznaj Polskę. W razie nieprawidłowo dobranej klasyfikacji budżetowej, jest możliwa ingerencja regionalnej izby obrachunkowej w trakcie postępowania nadzorczego.
Źródło: http://rzeszow.rio.gov.pl
Świadczenie wyrównawcze dla osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2314 opublikowano ustawę z 29.10.2021 r. o świadczeniu wyrównawczym dla osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki.
Z przepisów StOpiekDzieciU wynika, że celem świadczenia wyrównawczego jest dodatkowe wsparcie dochodowe osób uprawnionych do wcześniejszej emerytury z tytułu opieki nad dziećmi wymagającymi stałej opieki. Świadczenie przysługuje osobom zamieszkującym na terytorium Polski, jeżeli są:
- obywatelami RP lub
- posiadającymi prawo pobytu lub prawo stałego pobytu na terytorium Polski obywatelami państw członkowskich UE, państw członkowskich Europejskiego Porozumienia o Wolnym Handlu (EFTA) – strony umowy o Europejskim Obszarze Gospodarczym lub Zjednoczonego Królestwa Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej, lub Konfederacji Szwajcarskiej, lub
- cudzoziemcami legalnie przebywającymi na terytorium Polski.
Świadczenie wyrównawcze przysługuje osobie uprawnionej do wcześniejszej emerytury na podstawie przepisów rozporządzenia Rady Ministrów z 15.5.1989 r. w sprawie uprawnień do wcześniejszej emerytury pracowników opiekujących się dziećmi wymagającymi stałej opieki (Dz.U. poz. 149), w kwocie niższej niż wysokość świadczenia pielęgnacyjnego, pod warunkiem że w dalszym ciągu sprawuje opiekę nad dzieckiem, z tytułu opieki nad którym nabyła prawo do wcześniejszej emerytury.
Świadczenie wyrównawcze przysługuje miesięcznie w kwocie stanowiącej różnicę między kwotą świadczenia pielęgnacyjnego, a kwotą pobieranego świadczenia emerytalno-rentowego (przez kwotę pobieranego świadczenia emerytalno-rentowego rozumie się wysokość pobieranej emerytury lub renty brutto, wraz z kwotą przyznaną przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych oraz kwotą innych dodatków i świadczeń, wypłacanych wraz z tymi świadczeniami na podstawie odrębnych przepisów, z wyłączeniem dodatku pielęgnacyjnego, przed dokonaniem odliczeń, potrąceń i zmniejszeń.
Świadczenie wyrównawcze jest przyznawane na wniosek osoby uprawnionej, składany do ZUS lub innego organu emerytalno-rentowego wypłacającego świadczenie emerytalno-rentowe. Wniosek zawiera:
- dane osoby uprawnionej: imię i nazwisko, datę urodzenia, PESEL albo, jeżeli nie nadano tego numeru, serię i numer dowodu osobistego lub numer paszportu, adres miejsca zamieszkania, adres miejsca pobytu lub ostatniego miejsca zamieszkania – w przypadku osoby nieposiadającej adresu miejsca zamieszkania, adres do korespondencji, jeżeli jest inny niż adres zamieszkania;
- dane dziecka: imię i nazwisko, datę urodzenia, PESEL albo, jeżeli nie nadano tego numeru, serię i numer dowodu osobistego lub numer paszportu, adres miejsca zamieszkania;
- oświadczenie osoby uprawnionej o sprawowaniu, na dzień złożenia wniosku, opieki nad dzieckiem, z tytułu której nabyła prawo do wcześniejszej emerytury;
- inne informacje, niezbędne do ustalenia prawa do świadczenia wyrównawczego.
Do wniosku dołącza się:
- decyzję przyznającą prawo do wcześniejszej emerytury, jeżeli organem właściwym do przyznania świadczenia wyrównawczego jest inny organ niż ZUS;
- dokument potwierdzający prawo i wysokość świadczeń przyznanych przez zagraniczne instytucje właściwe do spraw emerytalno-rentowych, wystawiony przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych, albo oświadczenie, że nie ma przyznanego świadczenia przez zagraniczną instytucję właściwą do spraw emerytalno-rentowych.
Oświadczenia składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń. W oświadczeniach jest zawarta klauzula następującej treści:
Jestem świadomy odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
Klauzula ta zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych oświadczeń.
W razie przyznania, ustania lub ponownego obliczenia wysokości pobieranych świadczeń świadczenie wyrównawcze podlega ponownemu obliczeniu z urzędu za sadach określonych w art. 4 StOpiekDzieciU.
Decyzje w sprawie świadczenia wyrównawczego wydaje i świadczenie to wypłaca ZUS lub inne organy emerytalno-rentowe, które wypłacają świadczenie emerytalno-rentowe. Wypłata świadczenia wyrównawczego następuje wraz z wypłatą świadczenia emerytalno-rentowego.
ZUS oraz inne organy emerytalno-rentowe są uprawnione do pozyskiwania i przetwarzania danych osobowych w zakresie niezbędnym do przyznawania, ponownego obliczenia, ustania prawa do świadczenia wyrównawczego i wypłacania tego świadczenia (art. 10 StOpiekDzieciU).
Osobie pobierającej świadczenie pielęgnacyjne, która po 1.1.2022 r. złożyła wniosek o:
- emeryturę lub
- rentę, lub
- rentę rodzinną z tytułu śmierci małżonka przyznaną w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, lub
- nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, lub
- rodzicielskie świadczenie uzupełniające
– przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, jeśli jest korzystniejsze, przy czym nie stosuje się zasady, zgodnie z którą świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli osoba sprawująca opiekę ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego, świadczenia przedemerytalnego lub rodzicielskiego świadczenia uzupełniającego.
Wniosek o świadczenie wyrównawcze złożony do 28.2.2022 r. podlega rozpatrzeniu do 31.3.2022 r. W przypadku złożenia wniosku w tym terminie świadczenie wyrównawcze przysługuje od 1.1.2022 r. i jest wypłacane po dokonaniu rocznej waloryzacji wraz ze świadczeniem emerytalno-rentowym.
Uchwała rady gminy w sprawie wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi nie może określać stawki opłaty uwzględniającej zwolnienie dla nieruchomości, na której kompostuje się odpady
Punktem wyjścia w analizie prawnej wskazanej problematyki są stosowne regulacje CzystGmU.
I tak, niewątpliwie zgodnie z art. 6k ust. 1 pkt 1 ww. ustawy: rada gminy, w drodze uchwały dokona wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 oraz ustali stawkę takiej opłaty; dopuszcza się stosowanie więcej niż jednej metody ustalenia opłat na obszarze gminy. Wskazana regulacja prawna nawiązuje więc do ww. art. 6j ust. 1‒2, gdzie z kolei postanowiono, że w przypadku nieruchomości, o której mowa w art. 6c ust. 1, opłata za gospodarowanie odpadami komunalnymi stanowi iloczyn:
1) liczby mieszkańców zamieszkujących daną nieruchomość, lub
2) ilości zużytej wody z danej nieruchomości, lub
3) powierzchni użytkowej lokalu mieszkalnego w rozumieniu PrBud
‒ oraz stawki opłaty ustalonej na podstawie art. 6k ust. 1.
W przypadku nieruchomości, o której mowa w art. 6c ust. 1, rada gminy może uchwalić stawkę opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi od gospodarstwa domowego.
Odrębne upoważnienie dla rady gminy jest przewidziane dla wprowadzenia zwolnienia ustawowego. Wynika ono z art. 6k ust. 4a CzystGmU, gdzie postanowiono, że rada gminy, w drodze uchwały, zwalnia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi kompostujących bioodpady stanowiące odpady komunalne w kompostowniku przydomowym, proporcjonalnie do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym RIO w Gdańsku z 21.12.2021 r. (197/g283/P/21; bip.gdansk.rio.gov.pl). W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru wskazał m.in., że: Zdaniem Kolegium tut. Izby, na podstawie wyżej przywołanych przepisów ustawy, organ stanowiący gminy uprawniony jest wyłącznie do ustalenia: stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz kwoty zwolnienia z części opłaty. Rada gminy nie posiada zatem upoważnienia do ustalenia stawki opłaty uwzględniającej zwolnienie. Powołując się na podaną argumentację organ nadzoru stwierdził nieważność sformułowania w zakresie słów: Stawka po zwolnieniu wynosi 5,50 za 1m3 zużytej wody.
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze RIO jest prawnie uzasadnione. Rada gminy ma powinność podjęcia uchwały w sprawie wprowadzenia zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Musi jednak tego dokonać w granicach ustawowego upoważnienia. Zwolnienie powinno być więc wyrażone kwotowe np. 0,20 zł czy 2 zł, z tym, że ustalenie już stawki po tym uwzględnieniu nie leży w kompetencji organu stanowiącego gminy. Stawkę po zwolnieniu kształtuje bowiem sam właściciel posesji, z której są odbierane odpady, deklarując te dane we wzorze deklaracji na odpady komunalne.
Unieszkodliwianie i magazynowanie odpadów medycznych i weterynaryjnych
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2245 rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 26.11.2021 r. w sprawie unieszkodliwiania oraz magazynowania odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych.
Z rozporządzenia wynika, że dopuszczalnymi sposobami unieszkodliwiania odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych, nieposiadających właściwości zakaźnych, są:
- przekształcanie termiczne na lądzie, czyli proces D10;
- obróbka fizyczno-chemiczna z wyłączeniem autoklawowania, dezynfekcji termicznej oraz działania mikrofalami, jeżeli technika zastosowana w tej obróbce zapewnia bezpieczne dla środowiska oraz dla życia i zdrowia ludzi unieszkodliwianie odpadów, czyli proces D9;
- składowanie na składowisku odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne, czyli proces D5 – dla odpadów innych niż niebezpieczne.
W rozporządzeniu określono, że:
1) dopuszczalne sposoby unieszkodliwiania poszczególnych rodzajów odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych, nieposiadających właściwości zakaźnych określa załącznik nr 1;
2) warunki prowadzenia procesu D10 i warunki magazynowania odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych, w tym zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych, określa załącznik nr 2;
3) warunki prowadzenia procesu D9 oraz warunki magazynowania odpadów medycznych i odpadów weterynaryjnych, nieposiadających właściwości zakaźnych, określa załącznik nr 3;
4) proces D5 prowadzi się zgodnie z przepisami działu VIII rozdziału 1 OdpadyU.
Monitoring: |
obejmuje: |
procesu D10 |
|
procesu D9 |
|
Monitoring procesów D9 i D10:
- prowadzi się dla parametrów określonych w tabeli: w sposób ciągły za pomocą automatycznego rejestratora parametrów danego procesu, pozwalającego na odczyt tych parametrów za okres co najmniej 3 miesięcy, a także według wskazań przewidzianych przez producenta urządzenia lub instalacji zastosowanych do danego procesu unieszkodliwiania;
- dokumentuje się za pomocą graficznego lub komputerowego systemu do rejestracji parametrów danego procesu.
Jeżeli chodzi o badania odpadów powstałych w wyniku unieszkodliwiania zakaźnych odpadów medycznych i zakaźnych odpadów weterynaryjnych w procesie D10, to wykonuje się je bezpośrednio po:
1) pierwszym uruchomieniu instalacji lub urządzenia służących do prowadzenia procesu D10;
2) każdym uruchomieniu związanym ze wznowieniem eksploatacji instalacji lub urządzenia służących do prowadzenia procesu D10 spowodowanym ich awarią lub innym zakłóceniem pracy, w którego wyniku nie zostały zachowane prawidłowe parametry przebiegu procesu.
Badania wykonuje się w akredytowanych laboratoriach, a metodyka tych badań jest zgodna z wymaganiami dotyczącymi kryteriów uznania odpadów niebezpiecznych za odpady inne niż niebezpieczne.
Polski Ład dla samorządów – uzupełnienie subwencji ogólnej
W poszczególnych jednostkach redakcyjnych ww. przepisu wskazano m.in., że o przeznaczeniu otrzymanych środków decyduje organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego, czyli podobnie jak w przypadku „zwykłej” subwencji dla każdego samorządu. Kwota środków, o której mowa w ust. 1, podlega podziałowi na:
1) część przysługującą gminom,
2) część przysługującą powiatom,
3) część przysługującą województwom
– proporcjonalnie do wysokości udziału dochodów planowanych na 2022 r. z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych gmin, powiatów i województw w łącznej kwocie dochodów wszystkich jednostek samorządu terytorialnego z tego tytułu.
W praktyce, mimo, że środki te wpłyną do końca 2021 r. na rachunki bankowe jednostek samorządu terytorialnego, to faktycznie środki zostaną wykorzystane zapewne w 2022 r. Jak wyżej wskazano, o celach, na które mogą zostać środki przeznaczone, będzie decydować organ stanowiący, czyli przykładowo w gminie – rada gminy. Co jednak istotne, środki nie powinny być wykorzystane na dowolne cele, lecz tylko na te cele, które wynikają z realizacji zadań własnych danego szczebla samorządu. W przypadku gmin będzie miał więc zastosowanie art. 7 ust. 1 SamGminU.
Zatem, z powyższych specjalnych regulacji prawnych należy wnioskować, że samorządy mają znaczną swobodę w wydatkowaniu przyznanych środków. Co ważne, ustawodawca nie stwarza także ograniczeń co do tego, czy mają to być wydatki majątkowe (inwestycyjne), czy bieżące. Środki te okażą się więc wydatnym wsparciem dla samorządów w 2022 r.