Nowe paliwo na stacjach benzynowych

Europejskiej Stowarzyszenie Samochodów opracowało raport dotyczący kompatybilności samochodów pod względem używania benzyny E10 (acea, E10 petrol Vehicle compatibility list 2021 uptade; https://www.acea.auto/files/E10_petrol_fuel-vehicle_compatibility_list-2021_update.pdf ). Wychodząc naprzeciw obywatelom, MKiŚ przygotowało wyszukiwarkę. Możemy w niej sprawdzić kompatybilność poszczególnych pojazdów z nowym paliwem. Wyszukiwarkę znajdziemy pod adresem www.e10.klimat.gov.pl. W przypadku, gdy nasz samochód nie jest dostosowany do benzyny E10, należy tankować droższe paliwo, o oznaczeniu 98.

Celem wprowadzenia takiej zmiany jest ograniczenie wpływu sektora transportu publicznego na zdrowie ludzi i środowisko naturalne, w tym poprawa jakości powietrza w dużych miastach, gdzie transport publiczny jest jednym z głównych powodów dużej emisji smogu. Uspokajający jest fakt, że w wielu krajach UE paliwo E10 sprzedawane jest od dawna i nie odnotowano lawiny awarii samochodowych, dodatkowo w Niemczech ta benzyna jest zauważalnie tańsza.

Źródło:

Wpływy z podatku dochodowego i część rozwojowa subwencji ogólnej w budżecie JST w 2024 r. w ustawie okołobudżetowej

W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 123 opublikowano ustawę o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2024 (dalej: SzczegRozwUstBudżU24). W art. 34 SzczegRozwUstBudżU24 wprowadzono zmiany do ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (dalej: DochSamTerytU) dodając nowe przepisy. Z nowego art. 70v DochSamTerytU wynika m.in., że w 2024 r. korekty dochodów za 2022 r. z tytułu udziału we wpływach z CIT (zob. art. 9c DochSamTerytU), nie dokonuje się w odniesieniu do JST, które spełniają łącznie następujące warunki:

1. średnioroczny wzrost dochodów z tytułu udziału we wpływach z CIT w latach 2020–2024 jest wyższy niż 20%;
2. planowane na 2024 r. dochody z tytułu udziału we wpływach z PIT i CIT są wyższe o co najmniej 100% od dochodów z tych tytułów w 2020 r.;
3. wskaźnik dochodów podatkowych gminy, powiatu lub województwa, wyliczony na 2024 r., jest wyższy od 110% średniego wskaźnika dochodów podatkowych wyliczonego odpowiednio dla wszystkich gmin, powiatów lub województw na 2024 r.

Z art. 70w DochSamTerytU wynika zaś m.in., że część rozwojową subwencji ogólnej dla JST na 2024 r. ustalono w wysokości 3 231 000 tys. zł. Kwota ta podlega podziałowi na części przysługujące:

1. gminom,
2. powiatom,
3. województwom

– proporcjonalnie do wysokości udziału kwoty dochodów planowanych na 2024 r. z tytułu udziału we wpływach z PIT gmin, powiatów i województw w łącznej kwocie dochodów wszystkich JST z tego tytułu, przy czym do obliczeń przyjmuje się planowane na 2024 r. dochody z tytułu udziału we wpływach z PIT ustalone z uwzględnieniem korekty, o której mowa w art. 9c DochSamTerytU.

Więcej na temat zmian wprowadzonych przez SzczegRozwUstBudżU24 można przeczytać w tym miejscu.

Pracownicy mają prawo do refundacji szkieł kontaktowych

Zgodnie z art. 237⁶ § 1 Kodeksu pracy pracodawca ma obowiązek dostarczyć pracownikowi nieodpłatnie środki ochrony indywidualnej zabezpieczające przed działaniem niebezpiecznych i szkodliwych dla zdrowia czynników występujących w środowisku pracy oraz informować go o sposobach posługiwania się tymi środkami.

Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z 1.12.1998 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 1998 r., nr 148 poz. 973) reguluje ww. obowiązki pracodawcy. Rozporządzenie to zostało zmienione rozporządzeniem Ministra Rodziny i Polityki Społecznej z 18.11.2023 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe (Dz.U. z 2023 r., poz. 2367) i na jego podstawie pracodawca zobowiązany jest również do refundacji szkieł kontaktowych.

Zgodnie z aktualnym brzmieniem § 8 ust.2 ww. rozporządzenia, pracodawca jest zobowiązany zapewnić pracownikom okulary lub szkła kontaktowe korygujące wzrok, zgodne z zaleceniem lekarza, jeżeli wyniki badań okulistycznych przeprowadzonych w ramach ww. profilaktycznej opieki zdrowotnej, wykażą potrzebę ich stosowania podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego.

Przepisy przywołanego rozporządzenia stosuje się do pracowników użytkujących w czasie pracy monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy (§ 2 pkt 4 ww. rozporządzenia). Zatem pracodawca ma obowiązek zapewnić okulary (szkła kontaktowe) korygujące wzrok pracownikowi, który:

1) jest zatrudniony w wymiarze przekraczającym połowę całego etatu (z reguły cały etat to 8 godzin dziennie),

2) użytkuje monitor przynajmniej przez 4 godziny dziennie.

Pracodawca określa formę zapewnienia okularów (szkieł kontaktowych) korygujących wzrok pracownikowi. Z reguły jest to refundacja (często w pewnych granicach kwotowych) wydatków poniesionych w tym celu przez pracownika. Najważniejsze jest osiągnięcie celu, tj. aby pracownik został zaopatrzony w okulary lub szkła kontaktowe korygujące wzrok zgodnie z zaleceniem lekarza.

Zwolnienie od podatku dochodowego

Na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 11 PDOFizU wolne od podatku dochodowego są: świadczenia rzeczowe i ekwiwalenty za te świadczenia, przysługujące na podstawie przepisów o bezpieczeństwie i higienie pracy, jeżeli zasady ich przyznawania wynikają z odrębnych ustaw lub przepisów wykonawczych wydanych na podstawie tych ustaw. Na tej podstawie sfinansowanie (czy przekazanie w formie rzeczowej) pracownikowi przez pracodawcę okularów lub szkieł kontaktowych korygujących wzrok w oparciu o przepisy ww. rozporządzenia jest zwolnione z podatku PIT.

Zatem w przypadku gdy:

1. badania okulistyczne przeprowadzone w ramach profilaktycznej opieki zdrowotnej wykażą potrzebę stosowania okularów/szkieł kontaktowych korygujących wzrok podczas pracy przy obsłudze monitora ekranowego, co potwierdzi aktualne zaświadczenie lekarza medycyny pracy;
2. zakup udokumentowany jest fakturą;
3. pracownicy użytkują monitor ekranowy co najmniej przez połowę dobowego wymiaru czasu pracy

– to uzyskana przez pracownika kwota zwrotu kosztów za zakup okularów/szkieł kontaktowych korygujących wzrok korzysta ze zwolnienia, o którym mowa w art. 21 ust. 1 pkt 11 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych.

Ze stanowiska organów podatkowych wynika, że dla zastosowania tego zwolnienia podatkowego nie ma znaczenia czy faktura za okulary/soczewki wystawiona jest na pracodawcę, czy na pracownika.

Podsumowując, w świetle obowiązujących przepisów pracownik na stanowiskach wyposażonych w monitory ekranowe może skorzystać również z refundacji szkieł kontaktowych (oprócz okularów) korygujących wzrok.

Określenie w ogłoszeniu o naborze minimalnych wymagań do zatrudnienia na stanowisku urzędniczym

Ustawa o pracownikach samorządowych definiuje wymagania niezbędne i dodatkowe:

1. wymagania niezbędne to wymagania konieczne do podjęcia pracy na danym stanowisku;
2. wymagania dodatkowe to pozostałe wymagania, pozwalające na optymalne wykonywanie zadań na danym stanowisku.

Rozporządzenie RM z 25.10.2021 r. w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1960) określa minimalne wymagania kwalifikacyjne dla poszczególnych stanowisk. Regulamin wynagradzania jednostki może ustalać je na poziomie wyższym. Jeżeli taką regulację przyjęto, to pracodawca w ogłoszeniu o naborze może wskazać na wymogi wyższe niż w rozporządzeniu RM. Jeżeli jednak regulacje wewnętrzne zawierają powtórzenie zapisów rozporządzenia albo nie dookreślają tego zagadnienia, to przy ogłoszeniu należy kierować się wymogami z rozporządzenia. Nie ma możliwości swobodnego ich podwyższania w zakresie wymogów niezbędnych.

W uzasadnieniu wyroku WSA w Rzeszowie z 9.12.2015 r. wskazano, że nie można modyfikować wymagań niezbędnych i wprowadzać nowych, skoro w określonym kształcie zostały one zapisane w przepisach prawa. Dotyczy to zarówno tych wymagań, które są określone w art. 5 i 6 ustawy o pracownikach samorządowych (dalej: PracSamU), jak i tych z rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie wynagradzania pracowników samorządowych. W sprawie, która legła u podstaw wyroku, w ogłoszeniu o naborze podwyższono wymagania dla osoby kandydującej na stanowisko sekretarza, przez wskazanie wyższego wykształcenia prawniczego lub administracyjnego.

Oprócz wymagań koniecznych treść ogłoszenia powinna wskazywać, które wymagania mają charakter dodatkowy, można by rzec – subsydiarny względem grupy wymagań koniecznych. Z samej istoty wymagań dodatkowych wybór odpowiedniego kandydata nie powinien, a w pewnych sytuacjach wręcz nie może, być oparty tylko na nich. Uzasadnienie tak stawianej tezy implicite wynika z treści art. 13 ust. 2a PracSamU, w myśl którego wymagania, o których mowa w ust. 2 pkt 3, określa się w sposób następujący: wymagania niezbędne to wymagania konieczne do podjęcia pracy na danym stanowisku; wymagania dodatkowe to pozostałe wymagania, pozwalające na optymalne wykonywanie zadań na danym stanowisku. Istotną rolę wymagania dodatkowe odgrywać będą natomiast przy wyborze między kandydatami spełniającymi w równym stopniu te pierwsze (wyr. WSA z 9.12.2015 r., II SA/Rz 613/15, Legalis). Możliwe jest jednak wskazanie, że w ramach wymogów koniecznych jest wykształcenie wyższe (nie wskazując na wymóg stażu), a jako dodatkowe (pożądane) jest posiadanie określonego stażu pracy.

Trwają prace na zmianą przepisów w sprawie podstaw programowych w zawodach szkolnictwa branżowego

Trwające obecnie prace legislacyjne mają na celu wprowadzenie zmian w rozporządzeniu MEN z 16.5.2019 r. w sprawie podstaw programowych kształcenia w zawodach szkolnictwa branżowego oraz dodatkowych umiejętności zawodowych w zakresie wybranych zawodów szkolnictwa branżowego (Dz.U. z 2019 r. poz. 991 ze zm.) wiąże się z:

1) wprowadzeniem do systemu oświaty nowego zawodu technik elektromobilności;

2) potrzebą wprowadzenia zmian w zakresie wybranych zawodów:

a) operator obrabiarek skrawających i technik mechanik (przyporządkowany do branży mechanicznej),

b) elektromechanik pojazdów samochodowych i technik pojazdów samochodowych (przyporządkowany do branży motoryzacyjnej),

c) technik weterynarii (przyporządkowany do branży rolno-hodowlanej).

Zmiany w ww. podstawach programowych miałyby wejść w życie z dniem 1.9.2024 r. Jednocześnie przewidziane w projekcie rozporządzenia nowelizującego przepisy przejściowe zakładają, że kształcenie w zawodzie:

1) operator obrabiarek skrawających, rozpoczęte przed dniem 1.9.2024 r. w branżowej szkole I stopnia, na kwalifikacyjnym kursie zawodowym i na kursie umiejętności zawodowych,

2) technik mechanik z wyodrębnionymi kwalifikacjami „MEC.05. Użytkowanie obrabiarek skrawających” oraz „MEC.09. Organizacja i nadzorowanie procesów produkcji maszyn i urządzeń”, rozpoczęte przed dniem 1.9.2024 r. w technikum, w branżowej szkole II stopnia, na kwalifikacyjnym kursie zawodowym i na kursie umiejętności zawodowych,

3) elektromechanik pojazdów samochodowych rozpoczęte przed dniem 1.9.2024 r. w branżowej szkole I stopnia, na kwalifikacyjnym kursie zawodowym i na kursie umiejętności zawodowych,

4) technik pojazdów samochodowych z wyodrębnionymi kwalifikacjami „MOT.02. Obsługa, diagnozowanie oraz naprawa mechatronicznych systemów pojazdów samochodowych” oraz „MOT.06. Organizacja i prowadzenie procesu obsługi pojazdów samochodowych”, rozpoczęte przed dniem 1.9.2024 r., w technikum, branżowej szkole II stopnia, na kwalifikacyjnym kursie zawodowym i na kursie umiejętności zawodowych,

5) technik weterynarii rozpoczęte przed dniem 1.9.2024 r. w technikum, na kwalifikacyjnym kursie zawodowym i na kursie umiejętności zawodowych

– prowadzi się do zakończenia cyklu kształcenia zgodnie z przepisami rozporządzenia nowelizowanego, w brzmieniu obowiązującym przed wejściem w życie niniejszego rozporządzenia.

Podział nieruchomości w toku postępowania rozgraniczeniowego

Stosownie do art. 93 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: GospNierU) podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli jest on zgodny z ustaleniami MPZP. Zgodność z ustaleniami MPZP dotyczy zarówno przeznaczenia terenu, jak i możliwości zagospodarowania wydzielonych działek gruntu. W razie zaś braku MPZP – jeżeli nieruchomość jest położona na obszarze nieobjętym obowiązkiem sporządzenia tego planu – stosuje się przepisy art. 94 GospNierU, tj. podziału nieruchomości można dokonać, jeżeli:

Jeżeli na treść decyzji w postępowaniu wszczętym na skutek wniosku o podział nieruchomości oddziaływać zaś może wynik innego, już toczącego się postępowania administracyjnego, organ po wszczęciu postępowania o podział powinien je zawiesić na podstawie art. 97 § 1 pkt 4 Kodeksu postępowania administracyjnego. Powyższe wynika bowiem z faktu, iż organ administracji publicznej zatwierdzający podział nieruchomości jest związany ustalonymi w postępowaniu rozgraniczeniowym liniami rozgraniczającymi nieruchomość. Co więcej, rolą organu w sprawie o rozgraniczenie jest ustalenie przebiegu granicy, a więc tego, dokąd sięga prawo własności właścicieli rozgraniczanych nieruchomości. Pamiętać zaś należy, iż podziału nieruchomości dokonuje się z kolei na wniosek i koszt osoby, która ma w tym interes prawny. Interes ten wynika zaś m.in. z przysługującego wnioskodawcy tytułu prawnego do dzielonej nieruchomości.

Instrukcje w zakresie publikowania ogłoszeń w Dzienniku Urzędowym UE

Ogłoszenia przygotowane z użyciem ww. formularzy należy przesyłać do publikacji w Dzienniku Urzędowym Unii Europejskiej poprzez platformę eNotice2 lub za pomocą narzędzi eSender, których operatorzy potwierdzili gotowość do świadczenia usług zgodnych z aktualnym stanem prawnym. Wywołuje to nadal liczne wątpliwości w praktyce, o czym świadczą pytania wysyłane do UZP i w związku z tym Urząd przygotował materiały pomocnicze.

Dla zamawiających pomocne mogą być udostępnione 7.2.2024 r. pod adresem: https://www.gov.pl/web/uzp/instrukcje-w-zakresie-publikowania-ogloszen-w-duue dwie instrukcje wypełniania ogłoszeń przesyłanych do UPUE. Pierwsza „INSTRUKCJA WYPEŁNIANIA OGŁOSZENIA O ZAMÓWIENIU” została przygotowana przez UZP na podstawie danych zawartych w eNotice2 na 16.1.2024 r. i jest to aktualizacja wcześniej udostępnionej instrukcji wypełniania ogłoszenia o zamówieniu. Druga natomiast instrukcja udostępniona przez UZP dotyczy wypełniania ogłoszenia o udzieleniu zamówienia.

Podkreślić należy, że funkcjonalności nowych formularzy ogłoszeń wymagają, aby przed przystąpieniem do przygotowania ogłoszenia (zakładka – „Utwórz ogłoszenie”), po wybraniu odpowiedniego formularza ogłoszenia zamawiający wskazał i zdefiniował w zakładce – „Organizacje” wszystkie podmioty, które w różnych rolach będą uczestniczyć w prowadzonym postępowaniu. Dane organizacji można następnie eksportować do książki adresowej, tak by możliwym było korzystanie z nich na potrzeby kolejnych ogłoszeń.

W ogłoszeniu o udzieleniu zamówienia warto zwrócić uwagę na kilka pól odnośnie do sposobu ich wypełnienia, co przedstawia się w tabeli.

Tabela. Sposób wypełnienia wybranych pól w ogłoszeniu o udzieleniu zamówienia (eNotice2)

Czeka nas zmiana ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa

W związku z przedłużeniem do 4.3.2025 r. przez Radę Unii Europejskiej decyzją wykonawczą 2023/2409 z 19.10.2023 r. tymczasowej ochrony wprowadzonej decyzją wykonawczą Rady (UE) 2022/382 z 4.3.2022 r. stwierdzającą istnienie masowego napływu wysiedleńców z Ukrainy w rozumieniu art. 5 dyrektywy 2001/55/WE i skutkującej wprowadzeniem tymczasowej ochrony, projektowana nowelizacja ustawy z 12.3.2022 r. o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa przewiduje przedłużenie okresu obowiązywania szczególnych rozwiązań prawnych przewidzianych w tej ustawie do 30.6.2024 r. Na dalszym etapie planowane jest rozpoczęcie prac nad zmianami merytorycznymi oraz wydłużeniem terminu obowiązywania ustawy zgodnie z decyzją Rady Unii Europejskiej. Prace te zostaną podjęte niezwłocznie przy szerokich konsultacjach z jednostkami samorządu terytorialnego, instytucjami publicznymi, organizacjami pozarządowymi i innymi zainteresowanymi podmiotami.

Najważniejsze zmiany przewidziane w treści projektowanej ustawy polegają na przedłużeniu do 30.6.2024 r.:

1. okresu, w którym pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej obywateli Ukrainy, którzy przybyli na to terytorium w związku z działaniami wojennymi prowadzonymi na terytorium Ukrainy, jest uznawany za legalny (zmiana art. 2 ust. 1 i 2),
2. okresu, w którym organ gminy może upoważnić, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej lub elektronicznej, pracowników administracji publicznej lub jednostek organizacyjnych danej gminy, zgłoszonych przez ich pracodawców jako wolontariuszy do wykonywania czynności wynikających z art. 4 ustawy o pomocy obywatelom Ukrainy w związku z konfliktem zbrojnym na terytorium tego państwa (dalej: PomocUkrainaU) i art. 10 ust. 1 pkt 10 ustawy o ewidencji ludności,
3. okresu, w którym dopuszcza się tymczasowe wykorzystanie oddanego do użytkowania obiektu budowlanego, na potrzeby zamieszkania zbiorowego obywateli Ukrainy, o których mowa w art. 1 ust. 1 PomocUkrainaU (zmiana art. 12a ust. 1),
4. okresu ważności wizy krajowej obywatela Ukrainy oraz zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego obywatelowi Ukrainy, terminu do opuszczenia przez obywatela Ukrainy terytorium Rzeczypospolitej Polskiej oraz terminu dobrowolnego powrotu obywatela Ukrainy, okresu ważności kart pobytu, polskich dokumentów tożsamości cudzoziemca oraz dokumentów „zgoda na pobyt tolerowany” wydanych obywatelom Ukrainy, okresu, w którym pobyt obywatela Ukrainy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie: wizy Schengen wydanej przez organ polski, wizy wydanej przez inne państwo obszaru Schengen, dokumentu, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z 13.6.2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (Dz.Urz. UE L 157 z 15.6.2002, str. 1 ze zm.) – Dz.Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 6, str. 3 ze zm.), wydanego przez właściwy organ innego państwa obszaru Schengen, albo innego dokumentu pobytowego wydanego przez organ tego państwa, uprawniającego do podróży po terytorium innych państw tego obszaru oraz w ramach ruchu bezwizowego uznaje się za legalny, okresu niestosowania art. 142 ust. 1 pkt 3 ustawy o cudzoziemcach (dalej: CudzU) w postępowaniach w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w celu prowadzenia działalności gospodarczej (zmiana art. 42),
5. okresu, w którym udziela się obywatelowi Ukrainy zezwolenia na pobyt czasowy na okres 1 roku, licząc od dnia wydania decyzji, w przypadku gdy nie spełnia on wymogów udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy ze względu na deklarowany cel pobytu lub okoliczności, które są podstawą ubiegania się o to zezwolenie, nie uzasadniają jego pobytu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres dłuższy niż 3 miesiące, lub wobec obywatela Ukrainy zachodzą okoliczności uzasadniające odmowę udzielenia mu zezwolenia na pobyt czasowy inne niż określone w art. 100 ust. 1 pkt 2–5 lub art. 165 ust. 1 CudzU (zmiana art. 42a ust. 1),
6. okresu, w którym można nie wszczynać – w przypadkach, o których mowa w art. 302 ust. 1 pkt 1–8 i 10–16 CudzU – postępowania w sprawie zobowiązania cudzoziemca do powrotu wobec obywatela Ukrainy, a wszczęte postępowanie w tej sprawie umorzyć, jeżeli przemawia za tym ważny interes tego obywatela (zmiana art. 42b),
7. okresu, w którym mija bieg terminów na załatwienie spraw dotyczących udzielenia cudzoziemcowi:
   1. zezwolenia na pobyt czasowy,
   2. zezwolenia na pobyt stały,
   3. zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej.

Ponadto w projekcie przewidziano przedłużenie do 28 miesięcy (licząc od 24.2.2022 r.):

1. okresu, w którym obywatelowi Ukrainy, który uzyskał kwalifikacje lekarza lub lekarza dentysty poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, można udzielić zgody na wykonywanie zawodu lekarza albo zgody na wykonywanie zawodu lekarza dentysty oraz przyznać warunkowe prawo wykonywania tych zawodów (zmiana art. 61),
2. okresu, w którym obywatelowi Ukrainy, który uzyskał kwalifikacje pielęgniarki lub położnej poza terytorium państw członkowskich Unii Europejskiej, można udzielić zgody na wykonywanie zawodu pielęgniarki albo położnej oraz przyznać warunkowe prawo wykonywania tych zawodów (zmiana art. 64),
3. okresu, w którym minister właściwy do spraw zdrowia może nadać numer odpowiadający numerowi prawa wykonywania zawodu na wniosek lekarza albo lekarza dentysty, który uzyskał zaświadczenie, o którym mowa w art. 9 ust. 7 ustawy o zawodach lekarza i lekarza dentysty, i zgłosił zamiar udzielania świadczeń zdrowotnych obywatelom Ukrainy (zmiana art. 63).

Zmiana decyzji przyznającej świadczenie w formie dożywiania po zmianie podmiotu realizującego świadczenie

Zmiana decyzji administracyjnej następuje wówczas, gdy dochodzi do zmiany sentencji tej decyzji w całości lub w części. Jeżeli w sentencji decyzji przyznającej świadczenie w postaci posiłku jest wskazane gdzie i przez kogo ten posiłek będzie wydawany to zmiana miejsca lub realizatora świadczenia wymaga dokonania zmiany decyzji. Ustawodawca nie przewidział w przepisach ustawy o pomocy społecznej regulacji, która w pełni odpowiadałaby tej sytuacji. Artykuł 106 ust. 5 ustawy o pomocy społecznej stanowi jednak na tyle szeroką podstawę prawną do zmiany decyzji, że w tym przypadku wydaje się wystarczającą podstawą prawną. Można bowiem przyjąć, że sformułowanie: „zmiana przepisów prawa” ma charakter ogólny i dotyczy także regulacji wewnętrznych. Jeżeli organ pomocy społecznej rozwiązuje dotychczasową umowę z realizatorem posiłków i nawiązuje współpracę z innym podmiotem, do dochodzi do swego rodzaju zmiany prawa, która uzasadnia zmianę decyzji administracyjnej. Nie jest to zresztą zmiana na niekorzyść strony, w związku z czym nie jest tu potrzebna jej zgoda.

Powyższych problemów można byłoby uniknąć, gdyby realizator świadczenia nie był wskazany w sentencji decyzji, ale np. jej uzasadnieniu. Zmiana okoliczności określonych w uzasadnieniu decyzji nie stanowi bowiem podstawy do zmiany samej decyzji. W takim przypadku o zmianie realizatora można poinformować stronę w sposób dowolny.

Odszkodowanie za działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne ‒ procedura i wysokość wypłaty

Stosownie do art. 98 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: GospNierU), działki gruntu wydzielone pod drogi publiczne: gminne, powiatowe, wojewódzkie, krajowe – z nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek właściciela, przechodzą – z mocy prawa – odpowiednio na własność gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się także do nieruchomości, której podział został dokonany na wniosek użytkownika wieczystego, z tym że prawo użytkowania wieczystego działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne wygasa z dniem, w którym decyzja zatwierdzająca podział stała się ostateczna albo orzeczenie o podziale prawomocne. Przepis ten stosuje się również odpowiednio przy wydzielaniu działek gruntu pod poszerzenie istniejących dróg publicznych.

Właściwy organ składa wniosek o ujawnienie w księdze wieczystej praw gminy, powiatu, województwa lub Skarbu Państwa do działek gruntu wydzielonych pod drogi publiczne lub pod poszerzenie istniejących dróg publicznych. Podstawą wpisu tych praw do księgi wieczystej jest ostateczna decyzja zatwierdzająca podział (art. 98 ust. 2 GospNierU). Wniosek o dokonanie stosownych wpisów w księdze wieczystej składa organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego albo starosta działający w imieniu Skarbu Państwa, jako reprezentanci podmiotów publicznoprawnych, na których rzecz doszło do przejęcia własności działki gruntu wydzielonej pod drogę publiczną albo którzy stali się beneficjentami skutków określonych w art. 98 ust. 1 GospNierU w przypadku wygaśnięcia prawa użytkowania wieczystego do działki drogowej.

Dopiero jeżeli do takiego uzgodnienia nie dojdzie, na wniosek właściciela lub użytkownika wieczystego odszkodowanie ustala się i wypłaca według zasad i trybu obowiązujących przy wywłaszczaniu nieruchomości.

Oznacza to tym samym, że w pierwszej kolejności do ustalenia wysokości, formy i terminu wypłaty odszkodowania dochodzi w ramach negocjacji prowadzonych zgodnie z przepisami prawa cywilnego pomiędzy podmiotem publicznoprawnym zobowiązanym do wypłaty tego odszkodowania a właścicielem dzielonej nieruchomości (albo użytkownikiem wieczystym), który utracił własność (albo użytkowanie wieczyste) działek gruntu wydzielonych pod drogę publiczną.

Wysokość odszkodowania ustalanego w drodze uzgodnień podlega jednakże – co do zasady – swobodnemu uznaniu stron. Przedmiotem uzgodnień nie są przy tym świadczenia wzajemne stron, lecz jedynie świadczenie należne jednej ze stron, tj. byłemu właścicielowi lub użytkownikowi wieczystemu działki gruntu wydzielonej pod drogę publiczną lub pod poszerzenie istniejącej już drogi publicznej. Należy bowiem pamiętać, że dotychczasowy właściciel i użytkownik wieczysty utracili już prawa do działki gruntu wydzielonej pod drogę publiczną lub pod poszerzenie istniejącej drogi publicznej z chwilą, gdy decyzja o zatwierdzeniu podziału nieruchomości stała się ostateczna. Osoby te pozostają zatem w roli ubiegających się o wynagrodzenie utraconych już praw do części wydzielonej nieruchomości. Uzgodnienia powinny zakończyć się zawarciem stosownej w tym względzie umowy. Jeżeli uzgodniono nadanie nieruchomości zamiennej, to przeniesienie praw do nieruchomości zamiennej powinno nastąpić w umowie zawartej w formie aktu notarialnego. Przed zawarciem stosownej umowy sporządzany jest protokół z uzgodnień, zawierający najważniejsze ustalenia dotyczące treści samej umowy. W drodze rokowań muszą zostać bowiem ustalone wszystkie postanowienia umowy objęte rokowaniami i dopiero uzgodnienie wszelkich warunków daje podstawę do sporządzenia protokołu będącego podstawą zawarcia umowy.

Przepisy prawa nie precyzują przy tym treści protokołu z rokowań. Stwierdzić jednak należy, iż minimalna treść protokołu z rokowań powinna zawierać wszystkie elementy istotne dla ustalenia wysokości i wypłaty odszkodowania lub zawarcia umowy obejmującej przeniesienie nieruchomości zamiennej.

Ponieważ, w przeciwieństwie do rokowań prowadzonych na zbycie nieruchomości w trybie bezprzetargowym (art. 28 ust. 2 GospNierU), obowiązek sporządzenia protokołu z rokowań przy uzgodnieniu odszkodowania zgodnie z art. 98 ust. 3 GospNierU nie został jednak określony ustawowo, koniecznym jest wskazanie tego obowiązku w zarządzeniu organu wykonawczego gminy – gdy uzgodnienia prowadzi jako strona gmina – dotyczącego rozpoczęcia rokowań w sprawie ustalenia wysokości odszkodowania, wskazując, iż zarządzenie to stanowi jednocześnie podstawę do spisania protokołu rokowań i ewentualnego zawarcia umowy zamiany.

Dopiero w braku osiągnięcia wspólnego stanowiska, a więc gdy do uzgodnienia nie dojdzie, właściciel (w zasadzie były już właściciel) może wszcząć procedurę ustalenia i wypłaty odszkodowania w trybie administracyjnym w drodze wniosku złożonego do starosty. Stosownie bowiem do art. 129 ust. 5 pkt 1 GospNierU, starosta, wykonujący zadanie z zakresu administracji rządowej, wydaje odrębną decyzję o odszkodowaniu w przypadkach, o których mowa m.in. w art. 98 ust. 3 GospNierU. Wówczas do terminu zapłaty odszkodowania ustalonego w trybie administracyjnym zastosowanie znajdzie regulacja zawarta w art. 132 ust. 1 GospNierU, zgodnie z którą, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo, w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja podlega wykonaniu, z zastrzeżeniem jednakże regulacji szczególnych z art. 132 ust. 1a i 1b GospNierU. Tak też – dla odszkodowania ustalonego na podstawie art. 98 ust. 3 GospNierU – gdzie wydano odrębną decyzję o odszkodowaniu, zapłata odszkodowania następuje jednorazowo w terminie 14 dni od dnia, w którym decyzja o odszkodowaniu stała się ostateczna.

Co do wysokości odszkodowania ustalonego decyzją starosty, ustala się ją według stanu i przeznaczenia nieruchomości w dniu pozbawienia lub ograniczenia praw, a w przypadkach, o których mowa w art. 98 ust. 3 i art. 106 ust. 1 GospNierU, według stanu i przeznaczenia nieruchomości odpowiednio w dniu wydania decyzji o podziale lub podjęcia uchwały o przystąpieniu do scalenia i podziału oraz jej wartości w dniu wydania decyzji o odszkodowaniu. Przepis art. 134 GospNierU stosuje się odpowiednio.