W Dz.U. z 2024 r. pod poz. 763 opublikowano rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 14.5.2024 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa albo jednostki samorządu terytorialnego kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu.
Z rozporządzenia wynika, że koszty nieopłaconej pomocy prawnej ponoszone przez Skarb Państwa albo JST obejmują:
- opłatę ustaloną zgodnie z przepisami rozporządzenia oraz
- niezbędne i udokumentowane wydatki adwokata ustanowionego z urzędu.
Wniosek o przyznanie kosztów nieopłaconej pomocy prawnej zawiera oświadczenie, że opłata nie została zapłacona w całości lub w części.
Opłatę ustala się w wysokości określonej w rozdziałach 2‒5 rozporządzenia, przy czym nie może ona przekraczać wartości przedmiotu sprawy. Ustalenie opłaty w wysokości wyższej, a nieprzekraczającej 600 % opłat określonych w rozdziałach 2‒5 następuje z uwzględnieniem:
- nakładu pracy adwokata, w szczególności czasu poświęconego na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczby stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjętych w sprawie, w tym czynności podjętych w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu;
- wartości przedmiotu sprawy;
- wkładu adwokata w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie;
- stopnia zawiłości sprawy, w szczególności trybu i czasu prowadzenia sprawy, obszerności zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenia i przeprowadzenia dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności.
Opłatę taką podwyższa się o kwotę VAT wyliczoną według stawki podatku obowiązującej dla tego rodzaju czynności na podstawie przepisów o VAT.
Rozporządzenie określa wysokość opłaty w:
- sprawach cywilnych, ze stosunku pracy i ubezpieczeń społecznych,
- sprawach karnych i w sprawach o wykroczenia,
- sprawach nieletnich,
- innych sprawach.
Tym samym traci moc rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez adwokata z urzędu, zaś do spraw wszczętych i niezakończonych przed 5.6.2024 r. stosuje się przepisy nowego rozporządzenia.
Opublikowano też analogiczne rozporządzenie dotyczące pomocy prawnej udzielanej przez radców prawnych (zob. Dz.U. z 2024 r. poz. 764), zaś traci moc rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z 3.10.2016 r. w sprawie ponoszenia przez Skarb Państwa kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej przez radcę prawnego z urzędu.
