Zakres regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków

W art. 19 ust. 3 i 4 tej ustawy m.in. postanowiono, że rada gminy uchwala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków jest aktem prawa miejscowego.

Z kolei, w ust. 5 sprecyzowano elementy składowe regulaminu, bowiem postanowiono tamże, że regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków określa prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, w tym:

1) minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków;

2) warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług;

3) sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach;

4) warunki przyłączania do sieci;

5) warunki techniczne określające możliwości dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych;

6) sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne odbioru wykonanego przyłącza;

7) sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody i wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków;

8) standardy obsługi odbiorców usług, w tym sposoby załatwiania reklamacji oraz wymiany informacji dotyczących w szczególności zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków;

9) warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Śląskiego z 15.4.2022 r. (Nr NPII.4131.1.356.2022; http://dzienniki.slask.eu). We wskazanym rozstrzygnięcie nadzorczym zakwestionowano zapisy o treści: W sprawach nieobjętych niniejszym regulaminem obowiązują przepisy WodaŚciekU, wraz z przepisami wykonawczymi wydanymi na jej podstawie.

W analizie prawnej, organ nadzoru stwierdził m.in., że niedopuszczalne jest zamieszczanie w treści regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków postanowień wskazujących, że w sprawach nieuregulowanych treścią regulaminu zastosowanie mają przepisy ustawy wraz z przepisami wykonawczymi wydanymi na jej podstawie. Tego typu postanowienia pozostają sprzeczne z art. 87 Konst, który określa źródła powszechnie obowiązującego prawa Rzeczypospolitej Polskiej, ponieważ przyznają pierwszeństwo przepisom regulaminu nad ustawą.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru ma prawne uzasadnienie. Rada gminy nie może dawać prymatu przepisów regulaminu nad przepisami powszechnie obowiązującymi, w tym nad WodaŚciekU.

Zmiany dla osób występujących o emeryturę pomostową

Dla osoby, która nie rozwiąże stosunku pracy, ustalona w decyzji o przyznaniu emerytury pomostowej, wysokość tego świadczenia nie będzie ostateczna. ZUS obliczy emeryturę ostatecznie dopiero po rozwiązaniu stosunku pracy i złożeniu wniosku o podjęcie wypłaty emerytury.

Od 1.1.2023 r. wejdzie w życie kolejna korzystna zmiana dla ubezpieczonych wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Płatnik składek będzie musiał powiadomić zatrudnionych pracowników o treści wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, a także o odmowie wpisu do ewidencji pracowników wykonujących takie prace, za których jest obowiązek opłacania składek na Fundusz Emerytur Pomostowych (FEP).

Jeśli stanowisko pracy, na którym pracownik wykonuje pracę, nie zostanie umieszczone w wymienionym wykazie, to od 1.1.2023 r. pracownik będzie mógł złożyć skargę do Państwowej Inspekcji Pracy (PIP).

Od 1.1.2023 r. PIP będzie kontrolować wykaz stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze i będzie mogła nakazać pracodawcy, aby umieścił pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Według nowych przepisów ZUS będzie musiał zawiesić postępowanie w sprawie emerytury pomostowej, gdy przed PIP będzie się toczyć postępowanie w sprawie kontroli wykazu stanowisk pracy lub ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Zawieszenie postępowania przez ZUS nastąpi, gdy postępowanie w sprawie kontroli wykazu stanowisk pracy lub ewidencji będzie mogło wpłynąć na ustalenie prawa do emerytury pomostowej. Podjęcie postępowania w sprawie emerytury pomostowej, zawieszonego w wyniku postępowania toczącego się przed PIP, nastąpi po jego zakończeniu.

Źródło:

zus.pl

Domowy punkt wychowania przedszkolnego z dotacją z budżetu gminy w związku z zapewnieniem wychowania przedszkolnego dla dzieci narodowości ukraińskiej

Jedna z projektowanych zmian w PomocUkrainaU przewiduje możliwość tworzenia w gminach tzw. domowych punktów wychowania przedszkolnego – w celu zapewnienia dzieciom opieki i nauki w warunkach zbliżonych do domowych, przy czym w punkcie takim nie może przebywać więcej niż siedmioro dzieci (nowo projektowany art. 28a). Z projektowanych przepisów wynika nadto, że zgodę na utworzenie domowego punktu wychowania przedszkolnego organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego wydaje w szczególności w przypadku niewystarczającej liczby dostępnych miejsc w publicznych przedszkolach i punktach wychowania przedszkolnego prowadzonych przez jednostkę samorządu terytorialnego. Istotnym uproszczeniem jest odstąpienie od wymogu przedstawienia opinii komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej i państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, w przypadku gdy domowy punkt przedszkolny ma być zlokalizowany w lokalu mieszkalnym.

Z punktu widzenia gospodarki finansowej istotne dla gminy jest to, że osoba prawna inna niż jednostka samorządu terytorialnego lub osoba fizyczna będąca organem prowadzącym domowy punkt wychowania przedszkolnego, po uzyskaniu wpisu do ewidencji, może wystąpić do gminy o udzielenie dotacji. Wysokość dotacji oraz zasady jej przekazywania i rozliczenia określane są w porozumieniu zawartym pomiędzy gminą będącą dla domowego punktu wychowania przedszkolnego organem rejestrującym, a osobą prawną inną niż jednostka samorządu terytorialnego lub osobą fizyczną prowadzącą domowy punkt wychowania przedszkolnego, przy czym wysokość dotacji na wychowanka nie może być niższa niż kwota otrzymana z budżetu państwa, o której mowa w ust. 5. Z kolei, z tej ostatniej jednostki redakcyjnej wynika, że jednostki samorządu terytorialnego udzielające dotacji prowadzącym domowe punkty wychowania przedszkolnego otrzymują na każdego wychowanka objętego opieką w takim punkcie środki z budżetu państwa w kwocie odpowiadającej wysokości dotacji przewidzianej dla dzieci w wieku 2,5–5 lat w przedszkolach.

Podsumowując, opisane wyżej projektowane rozwiązanie w zakresie edukacji przedszkolnej wydaje się mieć poważne szanse na wejście w życie po przekazaniu projektu do Sejmu. Są to bowiem regulacje prawne w założeniu odciążające gminne systemy edukacji przedszkolnej w związku z napływem dzieci narodowości ukraińskiej, a dodatkowo nowy mechanizm przewiduje system dotacji, co może być znaczącą zachętą dla rozwoju domowych punktów wychowania przedszkolnego.

Kolonie i półkolonie dla uczniów narodowości ukraińskiej organizowane przez samorząd ‒ finansowane z dotacji celowej z budżetu państwa

Jedna z projektowanych zmian PomocUkrainaU (art. 52a projektu) przewiduje możliwość zapewnienia wypoczynku uczniom będącym obywatelami Ukrainy, których pobyt na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest uznawany za legalny na podstawie art. 2 ust. 1, w okresie ferii letnich. Chodzi o organizowanie kolonii i półkolonii.

Z kolejnych jednostek redakcyjnych ww. art. 52a wynika, że organizatorem wypoczynku jest dyrektor szkoły lub placówki, z wyłączeniem przedszkoli. Organizator wypoczynku zgłasza kuratorowi oświaty zamiar zorganizowania wypoczynku w terminie nie później niż 7 dni przed terminem rozpoczęcia wypoczynku.

Ponadto, w celu realizacji zadania, o którym mowa w ust. 1, organ wykonawczy jednostki samorządu terytorialnego może zlecić organizacjom pozarządowym oraz podmiotom wymienionym w art. 3 ust. 3 PożPubWolontU realizację zadania publicznego z pominięciem otwartego konkursu ofert, o którym mowa w art. 11 ust. 2 tej ustaw.

Podsumowując, opisane wyżej projektowane rozwiązanie w zakresie zapewnienia wypoczynku feryjnego dla dzieci narodowości ukraińskiej jest niewątpliwie z korzyścią dla tych dzieci. W założeniu projektodawcy jednostki gminy mają być organizatorami wypoczynku, przy czym środki na finansowanie tegoż zadania mają pochodzić z budżetu centralnego. Jest to założenie o tyle istotne, że pokrywanie tego typu kosztów przez samorządy byłoby dla nich zbyt dużym obciążeniem finansowym.

Wysokość dodatku energetycznego w górę

Zgodnie z art. 3 pkt 13c PrEnerg, odbiorca wrażliwy energii elektrycznej to osoba, której przyznano dodatek mieszkaniowy w rozumieniu art. 2 ust. 1 DodMieszkU, która jest stroną umowy kompleksowej lub umowy sprzedaży energii elektrycznej zawartej z przedsiębiorstwem energetycznym i zamieszkuje w miejscu dostarczania energii elektrycznej.

Odbiorcy wrażliwemu energii elektrycznej przysługuje zryczałtowany dodatek energetyczny, który wynosi rocznie nie więcej niż 30% iloczynu limitu zużycia energii elektrycznej oraz średniej ceny energii elektrycznej dla odbiorcy energii elektrycznej w gospodarstwie domowym (art. 5c ust. 1 i 2 PrEnerg).

Zgodnie z delegacją ustawową z art. 5c ust. 4 PrEnerg, minister energii ogłasza, do 30 kwietnia każdego roku, w drodze obwieszczenia, w Monitorze Polskim, wysokość dodatku energetycznego na kolejne 12 miesięcy, biorąc pod uwagę środki przewidziane na ten cel w ustawie budżetowej. W związku z tym, jak wynika z przytoczonego wyżej obwieszczenia, wysokość dodatku energetycznego obowiązująca od 1.5.2022 r. do 30.4.2023 r. dla gospodarstwa domowego:

Wzór nalepki dla pojazdów uprawnionych do wjazdu do strefy czystego powietrza

Jak wynika z art. 39 ust. 1 ElektormobPalAltU, w celu ograniczenia negatywnego oddziaływania emisji zanieczyszczeń z transportu na zdrowie ludzi i środowisko na terenie gminy można ustanowić strefę czystego transportu obejmującą drogi, których zarządcą jest gmina, do której zakazuje się wjazdu pojazdów samochodowych innych niż:

Wymienione tu pojazdy samochodowe oraz korzystające z wyłączeń na podstawie rady gminy, uprawnione do wjazdu do strefy czystego transportu, oznacza się nalepką umieszczaną w lewym dolnym rogu przedniej szyby pojazdu (art. 39 ust. 9 ElektromobPalAltU). Wzór właśnie takiej nalepki określa przytoczone wyżej rozporządzenie.

Nalepkę wydaje wójt, burmistrz albo prezydent miasta za opłatą, której maksymalna wysokość wynosi 5 zł, i która stanowi dochód gminy.

Udział pracowników gminy w szkoleniach sfinansowanych ze środków unijnych

Tak stwierdził Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z 7.4.2022 r. (0113-KDIPT2-3.4011.1169.2021.2.MS).

Gmina wzięła udział w programie sfinansowanym ze środków europejskich, który obejmował m.in. skierowane do pracowników gminy szkolenia oraz warsztaty na temat radzenia sobie ze stresem prowadzone przez kwalifikowanego trenera. Na szkoleniu poruszano m.in. kwestie związane z pojęciem stresu oraz jego znaczeniem, metodami łagodzenia skutków stresu itp. Warsztaty miały na celu praktyczne podejście do problemu radzenia sobie ze stresem. Pracownicy nie płacili za udział w tych szkoleniach i warsztatach, które sfinansowano ze środków unijnych w ramach w programie. Powstał problem, czy pracownicy uzyskują przychód z nieodpłatnych świadczeń z tytułu udziału w tych zdarzeniach.

Przychodami, m.in. ze stosunku pracy są otrzymane lub postawione do dyspozycji podatnika w roku kalendarzowym pieniądze i wartości pieniężne (m.in. wynagrodzenia i inne wypłaty ze stosunku pracy) oraz wartość otrzymanych świadczeń w naturze i innych nieodpłatnych świadczeń, w tym świadczenia pieniężne ponoszone za pracownika, jak również wartość innych nieodpłatnych świadczeń lub świadczeń częściowo odpłatnych (art. 11 ust. 1 i art. 12 ust. 1 PDOFizU).

Chcąc stwierdzić, czy w tym przypadku mamy do czynienia z nieodpłatnymi świadczeniami stanowiącymi przychód pracownika, trzeba odnieść się do wyroku Trybunału Konstytucyjnego z 8.7.2014 r., K 7/13 (Dz.U. z 2014 r. poz. 947). Wynika z niego m.in., że za przychody pracownika, o których mowa w art. 12 ust. 1 i art. 11 ust. 1 PDOFizU, można uznać takie świadczenia, które:

Odnosząc się do przytoczonych przepisów i Wytoku TK, Dyrektor KIS stwierdził, że uczestnictwo pracowników w szkoleniach i warsztatach, w których pracownik bierze udział w celu prawidłowego wykonywania swych obowiązków pracowniczych, nie skutkuje powstaniem po jego stronie przychodu ze stosunku pracy. W tym przypadku nie ma miejsca żadne przysporzenie na rzecz pracownika. Szkolenia i warsztaty związane z bieżącym wykonywaniem pracy są naturalnym składnikiem procesu zatrudnienia i pracy. Ponoszenie wydatków na pracowników z tytułu szkoleń i warsztatów, które przyczynią się do wykonywania należycie pracy jest, co do zasady, dokonywane w interesie samego podmiotu, który zatrudnia pracowników. Nie ulega tu wątpliwości, że wykwalifikowana siła robocza zwiększa efektywność pracy, przyczyniając się tym samym do wzrostu efektywności całej firmy. A zatem, pracodawca, jako płatni podatku dochodowego, nie potrąci zaliczek na podatek, ponieważ pracownik nie uzyskuje przychodu ze stosunku pracy.

Zmiany w PrZamPubl – nowe przesłanki wykluczenia wykonawcy z postępowania

W art. 1 pkt 3 PrzeciwAgrUkrainaU określono, że w celu przeciwdziałania wspieraniu agresji Federacji Rosyjskiej na Ukrainę rozpoczętej 24.2.2022 r., wobec osób i podmiotów wpisanych na listę, o której mowa w art. 2 PrzeciwAgrUkrainaU, stosuje się sankcje polegające m.in. na wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu prowadzonego na podstawie przepisów PrZamPubl. W konsekwencji z art. 7 ust. 1 PrzeciwAgrUkrainaU wynika, że z postępowania o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursu prowadzonego na podstawie PrZamPubl wyklucza się:

1. wykonawcę oraz uczestnika konkursu wymienionego w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisanego na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 PrzeciwAgrUkrainaU;
2. wykonawcę oraz uczestnika konkursu, którego beneficjentem rzeczywistym w rozumieniu ustawy z 1.3.2018 r. o przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu (Dz.U. z 2022 r. poz. 593 ze zm.) jest osoba wymieniona w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisana na listę lub będąca takim beneficjentem rzeczywistym od 24.2.2022 r., o ile została wpisana na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 PrzeciwAgrUkrainaU;
3. wykonawcę oraz uczestnika konkursu, którego jednostką dominującą w rozumieniu art. 3 ust. 1 pkt 37 ustawy z 29.9.1994 r. o rachunkowości (Dz.U. z 2021 r. poz. 217 ze zm.), jest podmiot wymieniony w wykazach określonych w rozporządzeniu 765/2006 i rozporządzeniu 269/2014 albo wpisany na listę lub będący taką jednostką dominującą od 24.2.2022 r., o ile został wpisany na listę na podstawie decyzji w sprawie wpisu na listę rozstrzygającej o zastosowaniu środka, o którym mowa w art. 1 pkt 3 PrzeciwAgrUkrainaU.

Wykluczenie wykonawcy

Wykluczenie wykonawcy z postępowanie na podstawie art. 7 ust. 1 PrzeciwAgrUkrainaU następować będzie na okres trwania wymienionych w nim okoliczności. W przypadku wykonawcy lub uczestnika konkursu wykluczonego na podstawie art. 7 ust. 1 PrzeciwAgrUkrainaU, zamawiający odrzuca wniosek o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub ofertę takiego wykonawcy lub uczestnika konkursu, nie zaprasza go do złożenia oferty wstępnej, oferty podlegającej negocjacjom, oferty dodatkowej, oferty lub oferty ostatecznej, nie zaprasza go do negocjacji lub dialogu, a także nie prowadzi z takim wykonawcą negocjacji lub dialogu, odrzuca wniosek o dopuszczenie do udziału w konkursie, nie zaprasza do złożenia pracy konkursowej lub nie przeprowadza oceny pracy konkursowej, odpowiednio do trybu stosowanego do udzielenia zamówienia publicznego oraz etapu prowadzonego postępowania o udzielenie zamówienia publicznego.

Kontrola udzielania zamówień

Kontrola udzielania zamówień publicznych w zakresie zgodności z art. 7 ust. 1 PrzeciwAgrUkrainaU będzie wykonywana zgodnie z art. 596 PrZamPubl. W ustawie o wspieraniu Ukrainy przewidziana jest sankcja w postaci kary pieniężnej wobec osoby lub podmiotów podlegających wykluczeniu na podstawie art. 7 ust. 1 ustawy o wspieraniu Ukrainy, które w okresie tego wykluczenia ubiegają się o udzielenie zamówienia publicznego lub dopuszczenie do udziału w konkursie lub biorą udział w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub w konkursie. Jednocześnie zdefiniowano, że przez ubieganie się o udzielenie zamówienia publicznego lub dopuszczenie do udziału w konkursie rozumie się odpowiednio złożenie wniosku o dopuszczenie do udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego lub konkursie, złożenie oferty, przystąpienie do negocjacji lub złożenie pracy konkursowej. Kara pieniężna nakładana będzie przez Prezesa UZP, w drodze decyzji, w wysokości do 20 000 000 zł.

Podkreślić należy, że zgodnie z art. 7 ust. 9 PrzeciwAgrUkrainaU regulacje określone w art. 7 ust. 1–8 PrzeciwAgrUkrainaU mają także zastosowanie do postępowania zmierzającego do udzielenia zamówienia publicznego oraz konkursów wyłączonych spod stosowania PrZamPubl, w tym do zamówień i konkursów o wartości mniejszej niż 130 000 zł.

Zamawiający powinni zwrócić szczególną uwagę na art. 22 PrzeciwAgrUkrainaU. Przepisy zawarte w art. 7 PrzeciwAgrUkrainaU oraz środek sankcyjny polegający na wykluczeniu z postępowania o udzielenie zamówienia lub konkursu, o którym mowa w art. 1 pkt 3 PrzeciwAgrUkrainaU, mają bowiem zastosowanie również do postępowań o udzielenie zamówienia publicznego oraz konkursów wszczętych i niezakończonych do dnia wejścia w życie ustawy o wspieraniu Ukrainy, z tym że:

1. okres wykluczenia, o którym mowa w art. 7 ust. 2 PrzeciwAgrUkrainaU, rozpocznie się nie wcześniej niż po upływie 14 dni od dnia wejścia w życie PrzeciwAgrUkrainaU;
2. zamawiający dostosowuje dokumentację zamówienia lub regulamin konkursu w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie PrzeciwAgrUkrainaU.

Praca zdalna ma zostać wpisana do Kodeksu pracy. Kolejny projekt ustawy trafił do konsultacji społecznych

W trakcie konsultacji społecznych znajduje się nowelizacja Kodeksu pracy, której przedmiotem jest m.in. wprowadzenie do przepisów KP możliwości stosowania pracy zdalnej.

Praca zdalna

Zgodnie z założeniem ustawodawcy praca zdalna ma zastąpić w treści przepisów Kodeksu pracy przepisy dotyczące telepracy. Projekt przewiduje zdefiniowanie pracy zdalnej jako pracy, która może być wykonywana całkowicie lub częściowo w miejscu wskazanym przez pracownika i każdorazowo uzgodnionym z pracodawcą, w tym pod adresem zamieszkania pracownika, w szczególności z wykorzystaniem środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość.

Uzgodnienie między stronami umowy o pracę dotyczące wykonywania pracy zdalnej przez pracownika może nastąpić w dwóch momentach:

Praca zdalna może być wykonywana na polecenie pracodawcy:

– jeżeli pracownik złoży, bezpośrednio przed wydaniem polecenia, w postaci papierowej lub elektronicznej oświadczenie, iż posiada warunki lokalowe i techniczne do wykonywania pracy zdalnej.

Zasady pracy zdalnej określone w porozumieniu

Zasady wykonywania pracy zdalnej określa się w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku, gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu między pracodawcą a tymi organizacjami. Jeżeli nie jest możliwe uzgodnienie treści porozumienia ze wszystkimi zakładowymi organizacjami związkowymi, pracodawca uzgadnia treść porozumienia z organizacjami związkowymi reprezentatywnymi w rozumieniu art. 253 ust. 1 lub 2 ustawy o związkach zawodowych, z których każda zrzesza co najmniej 5% pracowników zatrudnionych u pracodawcy. W sytuacji, kiedy nie uda się osiągnąć porozumienia w ciągu 30 dni od przedstawienia jego treści, pracodawca określi zasady wykonywania pracy zdalnej w regulaminie, uwzględniając ustalenia podjęte z zakładowymi organizacjami związkowymi w toku uzgadniania porozumienia.

Jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, zasady wykonywania pracy zdalnej określa pracodawca w regulaminie, po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy, czyli konstrukcji podobnej jak np. w ramach PPK.

Możliwe jest również wykonywanie pracy zdalnej bez porozumienia i bez regulaminu, w takiej sytuacji zasady pracy zdalnej zostaną określone w poleceniu wykonywania pracy zdalnej, albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem.

Porozumienie oraz regulamin, określa w szczególności:

Pracodawca w ramach pracy zdalnej jest obowiązany:

Pracodawca z pracownikiem mogą ustalić zasady wykorzystywania przez pracownika wykonującego pracę zdalną materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, niezbędnych do wykonywania pracy zdalnej, niezapewnionych przez pracodawcę, spełniających wymagania określone w rozdziale IV działu dziesiątego KP. W tym przypadku pracownikowi wykonującemu pracę zdalną przysługuje ekwiwalent pieniężny w wysokości ustalonej z pracodawcą. Obowiązek pokrycia kosztów albo wypłaty ekwiwalentu, może być zastąpiony obowiązkiem wypłaty ryczałtu, którego wysokość odpowiada przewidywanym kosztom ponoszonym przez pracownika w związku z pracą zdalną. Przy ustalaniu wysokości ekwiwalentu albo ryczałtu bierze się pod uwagę w szczególności normy zużycia materiałów i narzędzi pracy, w tym urządzeń technicznych, ich udokumentowane ceny rynkowe oraz ilość wykorzystanego na potrzeby pracodawcy materiału i jego ceny rynkowe, a także normy zużycia energii elektrycznej oraz koszty usług telekomunikacyjnych.

Kontrola w ramach pracy zdalnej

Pracownik wykonujący pracę zdalną i pracodawca przekazują niezbędne informacje do wzajemnego porozumiewania się za pomocą środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość lub w inny sposób uzgodniony z pracodawcą. Pracodawca będzie miał prawo, w miejscu wykonywania pracy zdalnej i w godzinach pracy pracownika, przeprowadzać kontrolę wykonywania tej pracy przez pracownika, w tym w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, na zasadach określonych w porozumieniu, regulaminie, poleceniu, albo w porozumieniu zawartym z pracownikiem. Kontrolę przeprowadza się w porozumieniu z pracownikiem, w miejscu wykonywania pracy zdalnej, w godzinach pracy pracownika. Pracodawca dostosowuje sposób przeprowadzania kontroli do miejsca wykonywania i charakteru pracy zdalnej. Wykonywanie czynności kontrolnych nie może naruszać prywatności pracownika wykonującego pracę zdalną i innych osób ani utrudniać korzystania z pomieszczeń domowych w sposób zgodny z ich przeznaczeniem. W sytuacji, kiedy w trakcie kontroli pracy zdalnej, pracodawca stwierdzi uchybienia w przestrzeganiu przepisów i zasad w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy, a także w przestrzeganiu procedur ochrony danych osobowych, zobowiązuje pracownika do usunięcia stwierdzonych uchybień we wskazanym terminie albo cofa zgodę na wykonywanie pracy zdalnej przez tego pracownika. W przypadku wycofania zgody na wykonywanie pracy zdalnej pracownik rozpoczyna pracę w dotychczasowym miejscu pracy, w terminie określonym przez pracodawcę.

Brak dyskryminacji pracowników na pracy zdalnej

Pracownik, który wykonuje pracę zdalną nie może być traktowany mniej korzystnie w zakresie nawiązania i rozwiązania stosunku pracy, warunków zatrudnienia, awansowania oraz dostępu do szkolenia w celu podnoszenia kwalifikacji zawodowych niż inni pracownicy zatrudnieni przy takiej samej lub podobnej pracy, uwzględniając odrębności związane z warunkami wykonywania pracy zdalnej. Ponadto pracownik nie może być w jakikolwiek sposób dyskryminowany z powodu wykonywania pracy zdalnej, jak również odmowy wykonywania takiej pracy. Fakt, że pracownik korzysta z pracy zdalnej nie oznacza, że nie może on przebywać na terenie zakładu pracy. Pracodawca umożliwi pracownikowi wykonującemu pracę zdalną, na zasadach przyjętych dla ogółu pracowników, przebywanie na terenie zakładu pracy, kontaktowanie się z innymi pracownikami oraz korzystanie z pomieszczeń i urządzeń pracodawcy, z zakładowych obiektów socjalnych i prowadzonej działalności socjalnej.

Szkolenie wstępne w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy osób przyjmowanych do pracy na stanowisko administracyjno-biurowe będzie mogło być przeprowadzone w całości za pośrednictwem środków komunikacji elektronicznej. Pracownik potwierdzi odbycie szkolenia w postaci papierowej lub elektronicznej.

Wyjątki od pracy zdalnej

Praca zdalna nie obejmuje prac:

Ocena ryzyka zawodowego pracownika wykonującego pracę zdalną uwzględnia w szczególności wpływ tej pracy na wzrok, układ mięśniowo-szkieletowy oraz uwarunkowania psychospołeczne tej pracy. Na podstawie wyników tej oceny pracodawca opracuje informację zawierającą:

Okazjonalna praca zdalna

Praca zdalna może być wykonywana okazjonalnie, na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej, w wymiarze nieprzekraczającym 24 dni w roku kalendarzowym.

Kontrola wykonywania pracy zdalnej w zakresie bezpieczeństwa i higieny pracy oraz przestrzegania procedur ochrony danych osobowych, odbywa się na zasadach ustalonych z pracownikiem.

WSA: pracownik nie może zastępować administratora w realizacji jego obowiązków

Wojewódzki Sąd Administracyjny (WSA), wyrokiem z 15 lutego 2022 r., utrzymał w mocy decyzję organu nadzorczego, w której w związku ze stwierdzonym naruszeniem ochrony danych osobowych dokonanym przez Prezesa Sądu Rejonowego w Zgierzu, została nałożona na niego kara pieniężna w wysokości 10 tys. zł. Sprawa dotyczyła zgubienia przez kuratora sądowego niezaszyfrowanego nośnika pamięci typu pendrive. Na nośniku przechowywano dane 400 osób, podlegających nadzorowi kuratorskiemu i objętych wywiadem środowiskowym.

W uzasadnieniu wyroku z 15 lutego 2022 r. WSA* uznał, że organ nadzorczy w prawidłowo ustalił stan faktyczny sprawy i właściwie ocenił materiał dowodowy, nie popierając tym samym zarzutów skarżącego decyzję administratora. W przedmiotowej sprawie bezsporne było, że doszło do naruszenia ochrony danych osobowych na skutek zgubienia niezaszyfrowanego nośnika danych typu pendrive. Administrator wydał do użytku służbowego niezabezpieczone urządzenie i zobowiązał kuratorów do zabezpieczenia nośnika we własnym zakresie.

Sąd podtrzymał stanowisko organu nadzorczego, że pracownik nie może zastępować administratora w realizacji jego obowiązków. Ponadto pracownik może nie posiadać odpowiedniej wiedzy w zakresie stosowania odpowiednich środków organizacyjnych czy technicznych albo może wdrożyć nieodpowiednie zabezpieczenia i nieadekwatne do zakresu przetwarzanych danych osobowych.

Zdaniem UODO, na co również zwrócił uwagę WSA, administrator naruszył m.in. zasadę poufności i integralności danych osobowych, ponieważ nie wprowadził odpowiednich środków organizacyjnych i technicznych adekwatnych do sposób i celów przetwarzania danych, po które to Prezes Sądu sięgnął dopiero po utracie nośnika danych. W konsekwencji zaniechanie to umożliwiło osobom nieuprawnionym dostęp do danych osobowych.

Zdaniem sądu, tak zorganizowany proces określania i wdrażania zabezpieczeń przetwarzanych danych osobowych, pozbawia administratora dostępu do podstawowych informacji. Skutkiem tego jest brak wiedzy, jakie zabezpieczenia funkcjonują w organizacji i czy będą one skuteczne co do potencjalnych zagrożeń.

WSA przyznał rację organowi, że nałożona administracyjna kara pieniężna spełni swoją funkcję zarówno represyjną, jak i prewencyjną.

* sygn. II SA/Wa 3309/21

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/2343