Wyznaczanie osób do rozpoznawania reklamacji czy utrzymywania kontaktów w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków

Z punktu widzenia podanej problematyki ważne są przepisy ujęte w ust. 5, gdzie postanowiono, że regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków określa prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, w tym:

1) minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków;

2) warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług;

3) sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach;

4) warunki przyłączania do sieci;

5) warunki techniczne określające możliwości dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych;

6) sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne odbioru wykonanego przyłącza;

7) sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody i wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków;

8) standardy obsługi odbiorców usług, w tym sposoby załatwiania reklamacji oraz wymiany informacji dotyczących w szczególności zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków;

9) warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.

W kontekście podanej problematyki na szczególną uwagę zasługuje rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Śląskiego z 6.5.2022 r. (Nr NPII.4131.1.477.2022; http://dzienniki.slask.eu). W orzeczeniu tym organ nadzoru zakwestionował m.in. następujące zapisy:

1. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest zobowiązane do wyznaczenia osoby lub osób odpowiedzialnych za kontakty z Odbiorcami oraz osobami ubiegającymi się o przyłączenie do sieci, w tym za przyjmowanie i rozpatrywanie reklamacji.

2. Informacja o osobach o których mowa w ust. 1 zawiera co najmniej: wskazanie pracowników upoważnionych do kontaktów z Odbiorcami i osobami ubiegającymi się o przyłączenie oraz do przyjmowania i rozpatrywania reklamacji, numery kontaktowe tych osób oraz godziny ich pracy, winna być wywieszona w siedzibie i udostępniona na stronie internetowej przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego.

Organ nadzoru wskazał m.in., że rada miejska nie posiada kompetencji do nakładania na przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne obowiązków dot. wyznaczania osób odpowiedzialnych za kontakty z odbiorcami, w szczególności do wskazywania jakie informacje o tych osobach powinny być wywieszone w siedzibie oraz udostępnione na stronie internetowej przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego. Jednocześnie zaznaczono, że na podstawie art. 19 ust. 5 pkt 8 WodaŚciekU, organ stanowiący gminy był obowiązany określić standardy obsługi odbiorców usług, w tym sposoby załatwiania reklamacji oraz wymiany informacji dotyczących w szczególności zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków, a nie wskazywać obowiązki przedsiębiorstw wodociągowo-kanalizacyjnych w zakresie dotyczącym pracowników tego przedsiębiorstwa.

Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może wskazywać na obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowego, w zakresie pracowników tego podmiotu.

Możliwość zatrudnienia radnego

Zgodnie z komentarzem do SamGminU (pod red. Gajewski/Jakubowski 2018) art. 24f SamGminU „zawiera trzy rodzaje ograniczeń związanych z prowadzeniem działalności gospodarczej:

1) dotyczące prowadzenia działalności gospodarczej radnych z wykorzystaniem mienia komunalnego (art. 24f ust. 1 i 1a SamGminU),

2) dotyczące zakazu zarządzania (kontrolowania) podmiotami z udziałem kapitału gminy (art. 24f ust. 2 i 4 SamGminU),

3) odnoszące się do posiadania udziałów w kapitale zakładowym spółek z udziałem gminnych osób prawnych (art. 24f ust. 5 SamGminU)”.

Odnośnie pkt 1 radni nie mogą prowadzić działalności gospodarczej na własny rachunek lub wspólnie z innymi osobami z wykorzystaniem mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, a także zarządzać taką działalnością lub być przedstawicielem czy pełnomocnikiem w prowadzeniu takiej działalności.

Radny w wyżej wymienionej sytuacji nie prowadzi osobiście lub z innymi osobami działalności z wykorzystaniem mienia. W treści zapytania jednoznacznie wynika, iż nie zarządza taką działalnością. Nie jest również jej przedstawicielem (w zakresie oświadczeń woli) oraz pełnomocnikiem.

Nie ma zatem, patrząc na przedmiotowy artykuł przesłanek, by zakazać radnemu pracy w ramach umowy o pracę nauczyciela. Orzecznictwo sądowo administracyjne określa, iż wykorzystanie mienia komunalnego gminy, w której radny uzyskał mandat, musi pozostawać w związku funkcjonalnym z prowadzoną przez tego samego radnego działalnością gospodarczą (wyrok NSA z 10.11.2004 r., OSK 882/04, Legalis; wyrok NSA z 6.10.2004 r., OSK 481/04, Legalis).

Należy przy tym jednak pamiętać ratio legis zakazu wynikającego z art. 24f ust. 1 SamGminU „opiera się na założeniu, że należy dążyć do wykluczenia sytuacji, w której radny wykonując mandat w gminie, będąc członkiem organu stanowiącego i podejmującego m.in. decyzje dotyczące zasad zarządu mieniem tej gminy, mógłby wpływać na korzystne dla siebie, bliskich lub innych podmiotów w imieniu których działa, rozporządzanie tym mieniem, które pozostaje w jego władaniu, korzystniejsze niż to, jakie mogliby uzyskać inni nie posiadający statusu radnego” (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Białymstoku z 6.12.2016 r. II SA/Bk 708/16, Legalis; wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z 23.3.2018 r. II SA/Wa 1949/17, Legalis).

Trzeba również zaznaczyć, iż art. 24f SamGminU nie jest jedynym mówiącym o zakazach i nakazach wobec radnych. Każdorazowo jakąkolwiek aktywność radnego należy rozpatrywać również ze względu na między innymi art. 24e SamGminU, który mówi, iż radni nie mogą podejmować dodatkowych zajęć ani otrzymywać darowizn mogących podważyć zaufanie wyborców do wykonywania mandatu zgodnie z art. 23a ust. 1 SamGminU.

Wydanie uwierzytelnionego odpisu dokumentu z akt sprawy

Wydanie kopii dokumentu następuje w trybie udostępnienia akt sprawy (art. 73 KPA). Zgodnie z § 1 tego przepisu, uprawnienie to przysługuje również po zakończeniu postępowania (i wydaniu decyzji).

Ustawa nie definiuje czym są akta sprawy i co się na nie składa, ale dokonało tego orzecznictwo sądowe i doktryna.

Należy zatem przyjąć, że akta sprawy tworzą wszystkie dokumenty, jakie powstały i zostały wykorzystane przy rozpoznawaniu sprawy, również te niepochodzące od organu prowadzącego postępowanie.

Uwierzytelniona kopia dokumentu z akt sprawy (powszechnie nazywana potwierdzoną za zgodność z oryginałem) może być wydana stronie, o ile ta wykaże swój ważny interes w uzyskaniu takiego uwierzytelnienia. Jest to jedyny warunek, jaki został wskazany w ustawie. Oznacza to, że strona może domagać się uwierzytelnienia dowolnego elementu akt sprawy, byle tylko przemawiał za tym jej ważny interes. Podobne stanowisko przedstawiono w uzasadnieniu wyroku WSA w Warszawie z 23.11.2006 r. (VII SA/Wa 824/06, Legalis).

Reasumując: skoro uprawnienie do udostępnienia akt działa również po zakończeniu postępowania, na akta postępowania składają się również dokumenty pochodzące od innych organów niż prowadzący postępowanie, a jedynym warunkiem wydania uwierzytelnionego odpisu dokumentu jest ważny interes strony – uważam, że organ powinien wydać stronie żądany dokument, potwierdzając jego zgodność z oryginałem.

Niniejsza odpowiedź przyjmuje założenie, że dokument, który ma być wydany stronie nie jest dokumentem, o którym mowa w art. art. 236 § 2 KPA, a zatem również art. 73 § 1b KPA – jako że takie dokumenty nie mogą być udostępniane stronie w formie niezanonimizowanej, a zatem nie mogą być również wydane ich uwierzytelnione odpisy.

Dane osobowe stron w rejestrze umów

Dotychczas udostępnianie rejestrów umów odbywało się na podstawie przepisów FinPubU, bądź to w trybie udostępnienia na wniosek, bądź poprzez publikację rejestru umów w BIP danego podmiotu.

Artykuł 34a ust. 1 FinPubU obowiązujący od 1.7.2022 r. przewiduje jednak istnienie rejestru umów jako zbiorczego zestawienia informacji o umowach zawartych przez jednostkę sektora finansów publicznych. Zgodnie bowiem z art. 15 KK oraz niektórych innych ustaw, ustawa ta wchodzi w życie z dniem 1.1.2022 r., z wyjątkiem art. 4, art. 6 i art. 8, które wchodzą w życie z dniem 1.7.2022 r. A zmiana ustawy o finansach publicznych nastąpiła właśnie na mocy art. 6 nowelizacji. Tak więc obowiązek prowadzenia takiego opublikowanego rejestru będzie istniał dopiero od 1.7.2022 r.

Będzie on prowadzony w formie elektronicznej i udostępniany na stronie podmiotowej Biuletynu Informacji Publicznej danej jednostki. Co istotne, informacje zamieszczone w rejestrze umów mają dotyczyć umów, które mogą podlegać udostępnieniu na podstawie przepisów o dostępie do informacji publicznej.

Zgodnie z art. 34a ust. 5 FinPubU w rejestrze umów zamieszcza się informacje o umowach zawartych w formie pisemnej, dokumentowej, elektronicznej albo innej formie szczególnej, których wartość przedmiotu przekracza 500 zł. Rejestr umów obejmuje:

Z danymi niezidentyfikowanymi należy postępować analogicznie jak z danymi osobowymi

Dane osobowe zgodnie z art. 4 pkt 1 RODO to informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. Możliwa do zidentyfikowania osoba fizyczna to osoba, którą można bezpośrednio lub pośrednio zidentyfikować na podstawie identyfikatora takiego jak imię i nazwisko, dane o lokalizacji czy numer indentyfikacyjny.

Czym są zatem dane niezidentyfikowane? Dane niezidentyfikowane oznaczają dane osób, których administrator nie musi zidentyfikować, aby osiągnąć cele przetwarzania tych danych. Przykładami takich danych niezidentyfikowanych są nagrania monitoringu wizyjnego terenów publicznych czy też informacje, co do których administrator nie wie, gdzie konkretnie się znajdują, ale jest taka możliwość lub nawet pewność, że dane osobowe są przetwarzane – np. zawartość serwera czy poczta elektroniczna.

Dane niezidentyfikowane zostały uwzględnione przez prawodawcę w ramach art. 11 RODO, który to przepis wskazuje, że jeżeli cele, w których administrator przetwarza dane osobowe, nie wymagają lub już nie wymagają zidentyfikowania przez niego osoby, której dane dotyczą, administrator nie ma obowiązku zachowania, uzyskania ani przetworzenia dodatkowych informacji w celu zidentyfikowania osoby, której dane dotyczą, wyłącznie po to, by zastosować się do niniejszego rozporządzenia.

Powyższe uregulowanie oznacza, że administrator danych nie ma obowiązku uzyskania dodatkowych informacji od osoby, której dane dotyczą tylko po to, aby zastosować się do przepisów RODO, a zwłaszcza do wykonywania praw względem osób, których dane dotyczą.

Zgodnie z treścią ust. 2 wskazanego art. 11 RODO administrator może wykazać, że nie jest w stanie zidentyfikować osoby, której dane dotyczą, w miarę możliwości informuje o tym osobę, której dane dotyczą. W takich przypadkach zastosowania nie mają art. 15–20, chyba że osoba, której dane dotyczą, w celu wykonania praw przysługujących jej na mocy tych artykułów dostarczy dodatkowych informacji pozwalających ją zidentyfikować.

Pierwszym zatem obowiązkiem administratora danych w zakresie danych niezidentyfikowanych, jest weryfikacja przypadków w których dochodzi do przetwarzania lub może dochodzić do przetwarzania danych niezidentyfikowanych np.: monitoringu wizyjnego, poczty e-mail oraz innych obszarów wymiany i przechowywania nieustrukturyzowanych treści, gdzie struktura przechowywania nie jest narzucona – tzn. nie są one skatalogowane według danych osobowych lub w sposób umożliwiający wyszukiwanie konkretnych osób.

Drugim obowiązkiem administratora po dokonaniu weryfikacji przypadków, w których dochodzi do przetwarzania lub może dochodzić do przetwarzania danych niezidentyfikowanych jest ustalenie w jakich przypadkach będzie istniała możliwość poinformowania osoby o tym, że przetwarza się jej dane osobowe przy założeniu, że administrator nie zna jej tożsamości. Powyższy obowiązek wynika z treści art. 11 ust. 2 RODO. Administrator powinien wykonać obowiązek informacyjny z art. 13 lub 14 RODO, jeżeli jest to możliwe np. poprzez tabliczki informacyjne w strefie monitoringu wizyjnego, czy też w stopce e-mail w przypadku udzielania odpowiedzi na wiadomości mailowe.

Kolejnym obowiązkiem administratora danych podczas przetwarzania danych osobowych jest zapewnienie tym danym bezpieczeństwa, analogicznie jak w przypadku danych osobowych, które podlegają identyfikacji. Objęcie bowiem wszelkich danych osobowych przez administratora odpowiednimi środkami technicznymi i organizacyjnymi, aby zapewnić stopień bezpieczeństwa odpowiadający ryzku przetwarzania wynika z art. 32 RODO. Obowiązek ten wynika również z treści art. 5 ust. 1 lit. f RODO, który wskazuje, że dane osobowe powinny być przetwarzane w sposób zapewniający odpowiednie bezpieczeństwo danych osobowych, w tym ochronę przez niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem oraz przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem, za pomocą odpowiednich środków technicznych lub organizacyjnych.

Jeszcze jednym ważnym obowiązkiem administratora jest minimalizacja czasu przetwarzania takich danych osobowych. Artykuł 5 ust. 1 lit. b RODO wskazuje, że dane osobowe muszą być zbierane w konkretnych, wyraźnych i prawnie uzasadnionych celach oraz nieprzetwarzane dalej w sposób niezgodny z tymi celami. Przenosząc powyższe na grunt danych niezidentyfikowanych zasadnym, jest aby administrator jasno określił cel gromadzenia takich danych (np. w przypadku danych pochodzących z monitoringu będzie to zapewnienie bezpieczeństwa) przy jednoczesnym określeniu okresu przetwarzania tych danych, tj. ich przechowywania. Jasne określenie okresu retencji jest szczególnie istotne, albowiem gromadzenie danych osobowych, kiedy administrator osiągnął już cel przetwarzania stanowi naruszenie zasad wynikających z przepisów RODO. Przykładem będzie przechowywanie nagrań z monitoringu przez okres trzech miesięcy od daty nagrania, czy przechowywanie wiadomości mailowych na skrzynce elektronicznej nie dłużej niż rok.

W ocenie autora zasadnym jest postępowanie z danymi niezidentyfikowanymi analogicznie jak z danymi osobowymi, które podlegają identyfikacji, za wyjątkiem realizacji praw osób, których dane dotyczą tj. wykonywania praw wynikających z art. 15–20 RODO. Jeżeli bowiem administrator danych nie jest w stanie identyfikować osoby fizycznej na podstawie danych osobowych, które przetwarza w określonym celu to nie będzie w stanie zrealizować prawa dostępu do danych, prawa do sprostowania, prawa do usunięcia danych, prawa do ograniczenia przetwarzania czy też prawa do przenoszenia danych. Na podstawie art. 11 ust. 1 RODO administrator nie ma obowiązku uzyskiwania dodatkowych informacji, aby zidentyfikować osobę, której dane dotyczą i obowiązki te wykonać. Motyw 57 Preambuły RODO wskazuje, że jeżeli dane osobowe przetwarzane przez administratora nie pozwalają mu zidentyfikować osoby fizycznej, nie powinien on mieć obowiązku uzyskania dodatkowych informacji w celu zidentyfikowania osoby, której dane dotyczą, wyłącznie po to, by zastosować się do przepisów rozporządzenia. Administrator nie powinien jednak odmawiać przyjęcia dodatkowych informacji od osoby, której dane dotyczą, by ułatwić jej wykonywanie jej praw.

W pozostałym zakresie przetwarzanie danych osobowych powinno odbywać zgodnie z celem w jakim administrator zgromadził dane niezidentyfikowane, w oparciu o środki organizacyjne i techniczne dające jak najwyższy stopień bezpieczeństwa oraz przez minimalny okres czasu.

Upoważnienie dla pracowników CUW stanowiącemu odrębną jednostkę organizacyjną wydaje ten CUW

Uprawnienie jednostki obsługującej (CUW) do przetwarzania danych zgromadzonych przez jednostkę obsługiwaną (np. Starostę) wynika z przepisów samego prawa. Na podstawie art. 6a SamGminU istnieje możliwość zapewnienia jednostkom organizacyjnym powiatu wspólnej obsługi, w szczególności administracyjnej, finansowej i organizacyjnej. Chodzi tu o jednostki organizacyjne powiatu zaliczane do sektora finansów publicznych, powiatowe instytucje kultury oraz inne zaliczane do sektora finansów publicznych, a także powiatowe osoby prawne utworzone na podstawie odrębnych ustaw w celu wykonywania zadań publicznych, z wyłączeniem przedsiębiorstw, instytutów badawczych, banków i spółek prawa handlowego. Jednostka obsługująca powołana do życia w drodze uchwały rady powiatu ma prawo żądania od jednostki obsługiwanej informacji oraz prawo wglądu w dokumentację w zakresie niezbędnym do wykonywania zadań w ramach wspólnej obsługi tej jednostki (art. 5b ust. 4 SamGminU). Jednostka obsługująca jest ponadto uprawniona do przetwarzania danych osobowych przetwarzanych przez jednostkę obsługiwaną w zakresie i celu niezbędnych do wykonywania zadań w ramach wspólnej obsługi tej jednostki. Uprawnienie to wynika wprost z art. 5d SamPowiatU.

Artykuł 4 pkt 2 RODO nakazuje uważać za przetwarzanie operację lub zestaw operacji wykonywanych na danych osobowych lub zestawach danych osobowych w sposób zautomatyzowany lub niezautomatyzowany, taką jak zbieranie, utrwalanie, organizowanie, porządkowanie, przechowywanie, adaptowanie lub modyfikowanie, pobieranie, przeglądanie, wykorzystywanie, ujawnianie poprzez przesłanie, rozpowszechnianie lub innego rodzaju udostępnianie, dopasowywanie lub łączenie, ograniczanie, usuwanie lub niszczenie.

Tak szeroka definicja przetwarzania danych oznacza w praktyce, że administrator danych musi upoważnić do przetwarzania danych osobowych konkretne osoby pozostające w strukturach tego administratora danych osobowych. Jeżeli więc konkretna osoba, która jest pracownikiem (lub pozostaje zatrudniona niepracowniczo – w przypadku umowy cywilnoprawnej, np. umowy zlecenia) administratora danych osobowych lub procesora (tj. podmiotu, któremu dane osobowe zostały powierzone) ma przetwarzać dane osobowe to powinna zostać do tego celu imiennie upoważniona.

Jeżeli nie upoważniono danej osoby do przetwarzania danych, a mimo to doszło do przekazania danych osobowych to administrator danych (procesor) może się narazić na zarzut przekazania danych osobie nieuprawnionej i wynikającą z tego tytułu odpowiedzialność cywilną lub karną, a także na nałożenie administracyjnej kary pieniężnej.

Program ochrony środowiska nie podlega publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym

Z punktu widzenia poruszonej problematyki znaczenie kluczowe mają przepisy art. 13 AktyNormU, z których treści wynika, że w wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się:

1) akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej;

2) akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy;

3) statuty związków międzygminnych, statuty związków powiatów oraz statuty związków powiatowo-gminnych;

(…)

7) uchwały budżetowe gminy, powiatu i województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu gminy, powiatu i województwa;

8) obwieszczenia o wygaśnięciu mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy;

8a) rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące aktów prawa miejscowego stanowionych przez jednostki samorządu terytorialnego;

9) statut urzędu wojewódzkiego;

10) inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne.

W kontekście podanej problematyki na szczególną uwagę zasługuje rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Kujawsko-Pomorskiego z 6.5.2022 r. (Nr 73/2022; http://edzienniki.bydgoszcz.uw.gov.pl/). W orzeczeniu tym organ nadzoru zakwestionował m.in. zapis:

„Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Kujawsko-Pomorskiego”.

Organ nadzoru wskazał m.in., że ww. uchwała odnosi się do programu nie będącego aktem prawa miejscowego i którego obowiązek ogłoszenia w wojewódzkim dzienniku urzędowym nie został przewidziany przez przepisy szczególne (w tym art. 17 i art. 18 PrOchrŚrod). Brak jest zatem podstaw prawnych do ogłoszenia uchwały w dzienniku urzędowym województwa w oparciu o art. 13 pkt 2 i pkt 10 AktyNormU, a tym samym termin jej wejścia w życie nie może być uzależniony od urzędowej publikacji (art. 4 ust. 1 tej ustawy).

Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Program ochrony środowiska jakkolwiek przyjmowany na podstawie uchwały rady gminy, to nie podlega publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym.

Diety za podróże służbowe pójdą w górę

Komentowana zmiana obejmuje skierowany do konsultacji społecznych 11.5.2022 r. projekt rozporządzenia MRiPS zmieniającego rozporządzenie w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej stanowi wykonanie upoważnienia ustawowego zawartego w art. 77⁵ § 2 KP. Zgodnie z tym przepisem to minister odpowiedzialny za resort pracy w ramach rozporządzenia określa między innymi wysokość należności przysługujących pracownikowi, zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju. Najważniejsze to określenie wysokości diety za podróż służbową zarówno w Polsce jak i za granicą (w tym przypadku również walutę).

Obecnie wysokość i warunki ustalania należności za podróże służbowe dla pracowników zatrudnionych w sferze budżetowej reguluje rozporządzenie MPiPS z 29.1.2013 r. w sprawie należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej z tytułu podróży służbowej. Od prawie 10 lat wysokość obowiązującej diety wynosi za każdy dzień 30 zł. Przez cały ten okres nie była ona zmieniona.

Wysokość diety za podróże służbowe odnosi się przede wszystkim do pracowników sfery budżetowej (państwowej i samorządowej), ale również żołnierzy, funkcjonariuszy oraz pracowników zatrudnionych u innych pracodawców w sektorze prywatnym.

Zgodnie z przepisami pracodawcy spoza sfery budżetowej mogą ustalać we własnym zakresie warunki wypłacania pracownikom należności z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju i poza jego granicami w drodze postanowień układu zbiorowego pracy, regulaminu wynagradzania lub umowy o pracę (art. 77⁵ § 3 KP). Obowiązujące u danego pracodawcy regulacje mogą przewidywać inne warunki zwrotu należności za podróże służbowe, niż wynikające z przepisów mających zastosowanie do wypłacania należności za podróże służbowe pracowników sfery budżetowej, z tym jednak, że nie mogą one ustalać diety za dobę podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza jego granicami w wysokości niższej niż dieta z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju określona dla pracownika sfery budżetowej, w praktyce to oznacza, że zarówno w sektorze państwowym (tu stosujemy wprost rozporządzenie i jest to 30 zł) jak i sektorze prywatnym minimalna dieta wynosi obecnie 30 zł za każdą dobę w podróży służbowej.

Wysokości diety z tytułu podróży służbowej a zwolnienia podatkowe

Zmiana wysokości diety z tytułu podróży służbowej wiąże się także ze zwolnieniami podatkowymi. W świetle bowiem przepisów odrębnych, diety i inne należności za czas podróży służbowej pracownika:

do wysokości określonej w odrębnych ustawach lub w przepisach wydanych przez ministra właściwego do spraw pracy w sprawie wysokości oraz warunków ustalania należności przysługujących pracownikowi zatrudnionemu w państwowej lub samorządowej jednostce sfery budżetowej, z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju oraz poza granicami kraju.

Do wysokości należności określonych przepisami rozporządzenia MPiPS odwołują się także inne zwolnienia od podatku dochodowego, w tym:

Ponadto, koszty uzyskania przychodów stanowią wartości diet z tytułu podróży służbowych osób prowadzących działalność gospodarczą i osób z nimi współpracujących, w części nieprzekraczającej wysokości diet przysługujących pracownikom, określoną w odrębnych przepisach wydanych przez właściwego ministra (art. 23 ust. 1 pkt 52 ustawy z 26.7.1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych).

Resort pracy wskazuje, że przy obliczeniu wysokości diety uwzględniono średnioroczny wskaźnik cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w latach 2013–2021, a także prognozowaną inflację na 2022 rok. O zmianę wysokości diety apelowali przedstawiciele pracodawców i strony społecznej. W projekcie rozporządzenia podwyższono stawkę diety z tytułu podróży służbowej na obszarze kraju o 8 zł, tj. do 38 zł.

Wysokość diety na podróże służbowe a inne świadczenia

Wysokość diety na podróże służbowe wpływa również na inne świadczenia:

1. ryczał na pokrycie kosztów dojazdu środkami komunikacji miejscowej wyniesie po podwyżce 7,60 zł – obecnie wynosi 6 zł;
2. ryczał za nocleg wynosić będzie 57 zł po podwyżce – obecnie wynosi 45 zł;
3. zwrot udokumentowanych kosztów noclegu będzie następował w wysokości stwierdzonej rachunkiem, jednak nie większej za jedną dobę hotelową niż dwudziestokrotność stawki diety, maksymalnie do kwoty 760 zł – obecnie wynosi maksymalnie 600 zł.

Od kiedy nowe przepisy?

Zgodnie z zaprezentowanym projektem rozporządzenie wejdzie w życie pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu ogłoszenia. Projekt nie przewiduje przepisów przejściowych co oznacza, że nowe stawki będą obowiązywały już w kolejnym miesiącu licząc miesiąc ogłoszenia w Dz.U.

Sprawozdania półroczne z wykonania budżetu JST mają być fakultatywne

Wspomniany projektu ustawy o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (numer z wykazu UD 327) zakłada m.in. zmianę w art. 266 FinPubU. Zgodnie z obecnym brzmieniem przepisu:

1. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego i regionalnej izbie obrachunkowej, w terminie do dnia 31 sierpnia:

1) informację o przebiegu wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego za pierwsze półrocze;

2) informację o kształtowaniu się wieloletniej prognozy finansowej, w tym o przebiegu realizacji przedsięwzięć, o których mowa w art. 226 ust. 3;

3) informację, o której mowa w art. 265 pkt 1.

2. Zakres i formę informacji, o których mowa w ust. 1, określa organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.

Wg projektu ww. przepis powyższy ma zyskać inną treść:

1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może zobowiązać zarząd jednostki samorządu terytorialnego do przedstawienia temu organowi, w terminie do dnia 31 sierpnia:

1) informacji o przebiegu wykonania budżetu jednostki samorządu terytorialnego za pierwsze półrocze;

2) informacji o kształtowaniu się wieloletniej prognozy finansowej, w tym o przebiegu realizacji przedsięwzięć, o których mowa w art. 226 ust. 3.

2. Zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego, w terminie do dnia 31 sierpnia roku budżetowego, informację, o której mowa w art. 265 pkt 1.

3. Zakres i formę informacji, o których mowa w ust. 1 i 2, określa organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego.

(…)

W uzasadnieniu projektu wskazano zaś, że zmiana jest podyktowana zamiarem odbiurokratyzowania przepisów. Obecnie każdy zarząd jednostki samorządu terytorialnego jest zobligowany do przedstawiania organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego informacji, o których mowa w art. 266 FinPubU. Proponuje się, aby rozwiązanie to było fakultatywne, tj. uzależnione od woli organu stanowiącego.

Co ważne, jednocześnie stworzono nową jednostkę redakcyjną, tj. ust. 4, przewidującą obligatoryjne składanie ww. sprawozdania – w pewnych szczególnych sytuacjach, w przypadku jednostek samorządu terytorialnego:

1) wezwanych do opracowania i uchwalenia programu naprawczego,

2) realizujących postępowanie naprawcze,

3) realizujących postępowanie ostrożnościowe lub przystępujących do jego realizacji,

4) których budżet został ustalony na podstawie art. 240 ust 3 lub art. 240b

– zarząd jednostki samorządu terytorialnego przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego oraz regionalnej izbie obrachunkowej, w terminie do dnia 31 sierpnia roku budżetowego, informacje, o których mowa w ust. 1 i w art. 265 pkt 1.

Podsumowując, projektowane zmiany w art. 266 FinPubU niewątpliwie zmierzają w dobrym kierunku, bowiem mogą usprawnić funkcjonowania organów JST na płaszczyźnie przekazywania danych w zakresie wykonania budżetu za pierwsze półrocze danego roku budżetowego.

Źródło: RCL

0111-KDIB1-2.4010.29.2022.3.EJ – Interpretacja indywidualna z dnia 16-05-2022

czy można zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów całość poniesionych kosztów serwowania zup regeneracyjnych/profilaktycznych.