Praca podczas upałów – aktualne przepisy bhp

Liczne obowiązki, w tym zapewnienie odpowiedniej temperatury

W § 15 ust. 1 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (dalej: OgPrzBHPR) zapisano, że pomieszczenia pracy i ich wyposażenie powinny zapewniać pracownikom bezpieczne i higieniczne warunki pracy. W szczególności w pomieszczeniach pracy należy zapewnić oświetlenie naturalne i sztuczne, odpowiednią temperaturę, wymianę powietrza oraz zabezpieczenie przed wilgocią, niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem, drganiami oraz innymi czynnikami szkodliwymi dla zdrowia i uciążliwościami.

Zgodnie z § 30 OgPrzBHPR w pomieszczeniach pracy należy zapewnić temperaturę odpowiednią do rodzaju wykonywanej pracy (metod pracy i wysiłku fizycznego niezbędnego do jej wykonania) nie niższą niż 14°C (287 K), chyba że względy technologiczne na to nie pozwalają. W pomieszczeniach pracy, w których jest wykonywana lekka praca fizyczna, i w pomieszczeniach biurowych temperatura nie może być niższa niż 18°C (291 K).

Ochrona przed wysoką temperaturą

Natomiast z § 45 ust. 4 OgPrzBHPR wynika, że stanowiska pracy znajdujące się na zewnątrz pomieszczeń powinny być tak usytuowane i zorganizowane, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami związanymi w szczególności:

Woda do picia w każdym zakładzie pracy

Z kolei w § 112 i § 113 ust. 1–3 OgPrzBHPR zapisano, że pracodawca jest zobowiązany zapewnić wszystkim pracownikom wodę zdatną do picia lub inne napoje, a pracownikom zatrudnionym stale lub okresowo w warunkach szczególnie uciążliwych zapewnić oprócz wody, także i inne napoje.

Ilość, rodzaj i temperatura tych napojów powinny być dostosowane do warunków wykonywania pracy i potrzeb fizjologicznych pracowników.

Miejsca czerpania wody zdatnej do picia powinny znajdować się nie dalej niż 75 m od stanowisk pracy. Zbiorniki, przewody i miejsca czerpania wody powinny być zabezpieczone przed zanieczyszczeniem lub zakażeniem. Czerpanie wody ze zbiorników powinno odbywać się wyłącznie z zaworów czerpalnych. Miejsca czerpania wody nienadającej się do picia powinny być oznakowane zgodnie z Polską Normą.

Czynniki występujące poza biurem a bhp

Zgodnie z § 4 ust. 1 i 2 rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie profilaktycznych posiłków i napojów, pracodawca zapewnia napoje pracownikom zatrudnionym:

Pracodawca zapewnia pracownikom napoje w ilości zaspokajającej potrzeby pracowników, odpowiednio zimne lub gorące w zależności od warunków wykonywania pracy, a w przypadku wykonywania pracy w warunkach gorącego mikroklimatu, charakteryzującego się wartością wskaźnika obciążenia termicznego (WBGT) powyżej 25°C – napoje wzbogacone w sole mineralne i witaminy.

Reasumując, powyżej podano obowiązki pracodawcy w przypadku wykonywania pracy przez pracownika w wysokich temperaturach wynikających z warunków atmosferycznych.

Możliwość, nie obowiązek, skrócenia czasu pracy

Skrócenie czasu pracy pracownika jako reakcja na wysoką temperaturę wynika tylko z dobrej woli pracodawcy (przepisami w żadnym miejscu nie zobowiązuje się do tego pracodawcy).

Pamiętajmy jednak, że pracodawca jest zobowiązany do zabezpieczenia pomieszczeń pracy przed niekorzystnymi warunkami cieplnymi i nasłonecznieniem oraz ma obowiązek tak usytuować bądź organizować stanowiska pracy znajdujące się na zewnątrz pomieszczeń, aby pracownicy byli chronieni przed zagrożeniami związanymi w szczególności z warunkami atmosferycznymi, w tym opadami, niską lub wysoką temperaturą.

Projekt rozporządzenia w sprawie spisu wyborców

Wydanie nowego rozporządzenia w sprawie spisu wyborców podyktowane jest faktem uruchomienia Centralnego Rejestru Wyborczego. Projektowane rozporządzenie zastąpi zatem dotychczas obowiązujące rozporządzenie MSWiA z 29.12.2014 r. w sprawie spisu wyborców (Dz.U. z 2021 r. poz. 697). W uzasadnieniu do projektu rozporządzenia wskazano bowiem, że stworzenie nowego centralnego rejestru, w miejsce rozproszonych gminnych rejestrów, zmienia sposób prowadzenia spisu wyborców i jego aktualizacji.

Centralny Rejestr Wyborców to nowy system teleinformatyczny, który ma wspierać organy odpowiedzialne za przeprowadzenie wyborów w sporządzeniu spisu wyborców. Podstawowym założeniem nowej regulacji jest automatyczne tworzenie spisu wyborców dla każdego obwodu głosowania po wpisaniu do rejestru informacji o nazwie i rodzaju wyborów oraz dacie ich przeprowadzenia. Wymaga się również podania podstawy prawnej przeprowadzenia wyborów, tak aby spisy były sporządzane dla wyborów faktycznie zarządzonych. Oznaczenia wyborów, na które spis będzie sporządzany, dokonywać będzie Krajowe Biuro Wyborcze. Powyższe wynika z faktu, że Państwowa Komisja Wyborcza nadzoruje prawidłowość aktualizowania Centralnego Rejestru Wyborców oraz sporządzania spisów wyborców przez gminy.

Projektowane rozporządzenie ma wejść w życie z dniem określonym w komunikacie wydanym na podstawie art. 15 ust. 1 pkt 7 ustawy z 26.1.2023 r. o zmianie ustawy – Kodeks wyborczy oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. poz. 497).

Źródło: https://legislacja.rcl.gov.pl/

Przyczepy kempingowe, domki holenderskie oraz kampery jako obiekty budowlane

Co do samego pojęcia „obiektu budowlanego”, wskazać należy, iż zgodnie z art. 3 pkt 1 Prawa budowlanego (dalej: PrBud), należy przez to rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Choć z samej definicji „obiektu budowlanego” wynikać by mogło, iż do kategorii tej nie mogą zostać zaliczone z pewnością: przyczepy kempingowe, czy też kampery, gdyż nie sposób przyjąć, by mogły zostać uznane za wzniesione z użyciem materiałów budowlanych, to jednakże sytuacja ta nie jest tak jednoznaczna.

Tak też, w orzecznictwie sądowo-administracyjnym wyrażany jest pogląd, iż przystosowanie obiektu do tego, aby przemieszczać go po drogach jako przyczepa, nie przesądza jeszcze o tym, że nie może być on uznany za obiekt budowlany, w szczególności tymczasowy obiekt budowlany, po ustawieniu go na gruncie. Umieszczenie bowiem obiektu, nawet przystosowanego do poruszania się po drodze na dłuższy czas na nieruchomości i wykorzystywanie go do celów mieszkalno-rekreacyjnych, powoduje, że obiekt podlega reżimowi PrBud, a funkcja transportowa w tym kontekście staje się nieistotna. Ustawione na gruncie przyczepy kempingowe, nie spełniające w danej chwili swojej pierwotnej funkcji transportowo – komunikacyjnej, stanowią zatem obiekty budowlane (wyrok WSA w Olsztynie z 8.12.2022 r., II SA/Ol 716/22, Legalis). Również w innym orzeczeniu potwierdzono, iż ustawione na gruncie przyczepy kempingowe, nie spełniające w danej chwili swojej pierwotnej funkcji transportowo-komunikacyjnej, stanowią obiekty budowlane. Jeżeli przyczepa kempingowa została ustawiona na działce i nie została także dopuszczona do ruchu drogowego a ponadto została do niej doprowadzona energia elektryczna jak i nad nią wybudowane zostało zadaszenie, zaś obok jest taras, na który prowadzi bezpośrednio wyjście z przyczepy kempingowej, oznacza to, że jest to obiekt budowlany służący celom rekreacyjno-wypoczynkowym. Posadowienie takich obiektów budowlanych wymaga zaś – co do zasady – uzyskania pozwolenia na budowę (wyrok WSA w Gdańsku z 28.3.2018 r., II SA/Gd 837/17, Legalis).

Za możliwością zakwalifikowania przyczepy jako tymczasowego obiektu budowlanego wypowiedziano się z kolei m.in. w wyroku WSA w Gliwicach z 14.2.2018 r., II SA/Gl 1172/17, Legalis. Przypomnieć przy tym należy, iż zgodnie z art. 3 pkt 5 PrBud przez „tymczasowy obiekt budowlany” należy rozumieć obiekt budowlany przeznaczony do czasowego użytkowania w okresie krótszym od jego trwałości technicznej, przewidziany do przeniesienia w inne miejsce lub rozbiórki, a także obiekt budowlany niepołączony trwale z gruntem, jak: strzelnice, kioski uliczne, pawilony sprzedaży ulicznej i wystawowe, przykrycia namiotowe i powłoki pneumatyczne, urządzenia rozrywkowe, barakowozy, obiekty kontenerowe. W uzasadnieniu powołanego zaś wyżej orzeczenia wskazano, że przyczepy (gastronomiczne) mimo tego, iż mają charakter mobilny i są zarejestrowane jako pojazdy, powinny być traktowane jako tymczasowe obiekty budowlane w rozumieniu art. 3 pkt 5 PrBud. Analiza cech funkcjonalnych przedmiotowych przyczep (konstrukcja i przeznaczenie) jak i sposobu faktycznego wykorzystywania wskazuje, że przyczepy te pełnią funkcję obiektów małej gastronomii. Faktu tego nie zmienia zaś to, że przyczepy są zarejestrowane, posiadają aktualne dokumenty rejestracyjne. Fakt zarejestrowania przyczepy stanowi jedynie dodatkową cechę istniejącą z woli właściciela, która umożliwia legalne poruszanie się pod drogach publicznych. Cecha ta nie wpływa jednak na realizację podstawowej funkcji, jaką jest działalność gastronomiczna. W ocenie składu orzekającego przyczepa, zarejestrowana jako pojazd bez silnika w rozumieniu przepisów Prawa o ruchu drogowym, może być jednocześnie traktowana jako tymczasowy obiekt budowlany w rozumieniu przepisów PrBud. Tak też – ogólnie już ujmując – przyczepa, która jest przystosowana do pełnienia funkcji obiektu, czy to mieszkalnego (np. przyczepa kempingowa), czy magazynowego, po jej posadowieniu na gruncie w celu pełnienia tych funkcji, spełnia przesłanki zawarte w definicji tymczasowego obiektu budowlanego (wyrok WSA w Olsztynie z 11.3.2021 r., II SA/Ol 31/21, Legalis).

Przyjęcie powyższego poglądu skutkuje wobec tego dalszym ustaleniem, iż w odniesieniu do takiego obiektu zastosowanie znajdują wszystkie te przepisy PrBud, które dla posadowienia obiektu budowlanego wymagają np. jego zgłoszenia lub pozwolenia na budowę. Dotyczy to również przepisów technicznych dotyczących warunków sytuowania obiektów budowlanych i tymczasowych obiektów budowlanych od granicy działki.

Podobnie sytuacja przedstawia się w odniesieniu do tzw. domków holenderskich. Prawo budowlane ma zastosowanie zatem także do tzw. „domków holenderskich”. Są one rzeczami ruchomymi, ale właśnie na tym polega ich tymczasowy charakter – brak trwałego związania z gruntem (wyrok WSA w Warszawie z 30.1.2017 r., VII SA/Wa 405/16, Legalis). Biorąc pod uwagę specyfikę konstrukcji i wykonania obiektu budowlanego typu „domek holenderski” nie jest zatem wystarczającym argumentem, iż domek ten nie odpowiada charakterem obiektowi budowlanemu, w związku z tym, że nie został wzniesiony z użyciem materiałów budowlanych. Należy bowiem uwzględnić, iż w obecnej dobie rozwoju techniki, możliwa jest budowa obiektów budowlanych nie tylko z wykorzystaniem tradycyjnych materiałów budowlanych (cegła, beton) – wyrok WSA w Szczecinie z 18.4.2018 r., II SA/Sz 190/18, Legalis. Nawet ewentualne więc odłączenie domków typu holenderskiego od mediów oraz przemieszczenie ich w obrębie działki, na której były posadowione, nie sprawia, że z tego powodu tracą one cechy obiektu budowlanego (wyrok NSA z 27.4.2021 r., II OSK 2131/18, Legalis). Przyjęcie więc, że tego typu domek może być przemieszczany, tak jak przyczepa, nie przesądza jednak o tym, że nie może być uznany za tymczasowy obiekt budowlany (wyrok NSA z 28.2.2017 r., II OSK 1543/15, Legalis).

Konkludując, przyjmując za aktualnym stanowiskiem orzeczniczym, wskazać należy, iż sam fakt możliwości przemieszczenia się danego obiektu po drogach, nie przesądza zarazem o braku jednoczesnej dopuszczalności zakwalifikowania takiego obiektu jako obiektu budowlanego bądź tymczasowego obiektu budowlanego w świetle PrBud. O powyższym zakwalifikowaniu przesądzać zwykle jednak będą okoliczności konkretnego przypadku, w tym ustalenie czy dany obiekt jest jezdny (dopuszczony do ruchu drogowego) oraz w jaki sposób (w jakim celu) użytkowany jest on na gruncie i od jakiego czasu. Istotne znaczenie ma też powiązanie takiego obiektu z gruntem, tj. przesądzenie czy ma ono charakter trwały, czy nie w rozumieniu przepisów prawa. Cecha owej trwałości posadowienia obiektu budowlanego na gruncie odnosi się zaś do możliwości oparcia się czynnikom mogącym zniszczyć ustawioną na nim konstrukcję. Jeżeli przyjęte przy projektowaniu i wykonywaniu obiektu jego techniczne właściwości zapewniają jego trwałą stabilizację w miejscu zlokalizowania, to obiekt ten charakteryzuje się „trwałym związaniem z gruntem”. Nie ma przy tym przesądzającego znaczenia okoliczność zagłębienia na gruncie czy też posadowienia na nim obiektu ani technika w jakiej ją wykonano. A zatem cecha „trwałego związania z gruntem” sprowadza się do posadowienia obiektu na tyle trwale, by zapewnić mu stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym, mogącym go zniszczyć lub spowodować przesunięcie czy przemieszczenie w inne miejsce. O trwałym związaniu obiektu budowlanego z gruntem przesądzają przede wszystkim jego cechy konstrukcyjne, wskazujące, że nie jest on przeznaczony do przenoszenia. Przyczepa ustawiona na bloczkach betonowych bezpośrednio na gruncie, niezależnie od tego, że posiada koła i dyszel, jako samodzielny, solidny obiekt budowlany o znacznych parametrach, stanowi więc obiekt trwale związany z gruntem. Tym bardziej jeśli połączona została z zadaszoną konstrukcją drewnianą wspartą na słupach (wyrok WSA w Bydgoszczy z 6.9.2022 r., II SA/Bd 98/22, Legalis).

Gratyfikacje członków obwodowych komisji wyborczych

Obwodowe komisje wyborcze są kolegialnymi, nieprofesjonalnymi, społecznymi organami wyborczymi o niestałym charakterze występującymi we wszystkich rodzajach wyborów powszechnych (np. A. Sokala, Obwodowa komisja wyborcza, [w:] Leksykon prawa wyborczego i referendalnego oraz systemów wyborczych, A. Sokala, B. Michalak, P. Uziębło, Warszawa 2013, s. 144). Do ich zadań, które są kluczowe z punktu widzenia całego procesu wyborczego, ogólnie rzecz ujmując należą: przeprowadzenie głosowania w obwodzie, czuwanie w dniu wyborów nad przestrzeganiem prawa wyborczego w miejscu i czasie głosowania, ustalenie wyników głosowania w obwodzie i podanie ich do publicznej wiadomości oraz przesłanie ich do właściwej komisji wyborczej wyższego szczebla. Obwodowe komisje wyborcze są usytuowane najniżej w hierarchii organów wyborczych, ale w dużej mierze to właśnie od jakości ich pracy zależy to, jak postrzegany jest proces wyborczy, w tym jego rzetelność, uczciwość, równość i legalność (T. Gąsior, G. Gąsior, Organizacja wyborów samorządowych – wybrane zagadnienia, Warszawa 2018, s. 171). Mimo że może się to wydawać nico paradoksalne, to dla dokonywanej przez wyborców generalnej oceny „prawidłowości wyborów”, oceny przygotowania i przeprowadzenia procesu elekcyjnego, istotne znaczenie ma właśnie jakość pracy obwodowych komisji wyborczych. Są one rozpoznawalne przez każdego wyborcę uczestniczącego w tradycyjny sposób w głosowaniu (w odróżnieniu np. od terytorialnych czy rejonowych komisji wyborczych). To od jakości pracy tych właśnie komisji, od umiejętności radzenia sobie ich członków w trudnych sytuacjach, od zdolności zachowywania się przez nich w sposób niebudzący zastrzeżeń co do eksponowania ich sympatii politycznych, zależy w znacznym stopniu to, czy wyborcy uznają proces wyborczy za zgodny z niezbędnymi standardami, czy wręcz odwrotnie (T. Gąsior, Wybrane zagadnienia dotyczące organizacji i funkcjonowania obwodowych komisji wyborczych, Dyskurs Prawniczy i Administracyjny, nr 1/2019, red. A. Feja-Paszkiewicz, Zielona Góra 2020, s. 99). Przepisy KodeksWyb nie przewidują żadnych wymagań wobec członków tych komisji w zakresie ich wykształcenia, znajomości prawa wyborczego, górnej granicy wieku, czy doświadczenia w procesach wyborczych. Bez względu na to, są oni zobowiązani do przestrzegają przepisów prawa, w tym wytycznych Państwowej Komisji Wyborczej, a w dniu wyborów do dbania o przestrzeganie prawa wyborczego w miejscu i w czasie głosowania, zapewniając tym odpowiedni poziom pracy komisji, uczciwość i legalność jej działań, a więc do działania na rzecz uczciwości, równości, legalności i wiarygodności całego procesu wyborczego.

Jak wskazały Anna Frydrych-Depka i Martyna Hoffman w analizie Motywacje i identyfikacje członków obwodowych komisji wyborczych w czasach covid-19 na przykładzie Torunia (niepubl.), zgodnie z leżącą u źródeł wywodzącej się z nauk ekonomicznych teorii racjonalnego wyboru koncepcją homo oeconomicus, człowiek jako istota działająca racjonalnie, dążąc do maksymalizacji możliwych do osiągnięcia korzyści, podejmuje decyzje w wyniku kalkulacji zysków i strat, wynikających z podjęcia konkretnego działania (M. Żerkowska-Balas, Czy głosowanie jest racjonalną decyzją? Analiza partycypacji wyborczej w Polsce na tle wybranych demokracji europejskich, Warszawa 2017, s. 22–25). Ich zdaniem w podobnych kategoriach można próbować interpretować zachowania kandydatów na członków obwodowych komisji wyborczych, traktując ich decyzję o zgłoszeniu się do pracy w tych organach, jako wypadkową analizy zysków i strat. Z badań przeprowadzonych przez przywołane wyżej autorki wynika, że osoby zgłaszające swoją kandydaturę na członków obwodowych komisji wyborczych kierują się różnymi motywacjami, spośród których najbardziej powszechną jest finansowa (Por. M. Hoffman, Budowniczy zaufania. Rola zaangażowanych obywateli w procesie wyborczym, Fundacja Odpowiedzialna Polityka, Iceland Liechtenstein Norway, Warszawa 2023, s. 4 i 25). Motywacjom tym towarzyszy dość powszechne przekonanie, że praca w obwodowej komisji wyborczej ogólnie nie jest trudna. Opinię tę można jednak uznać za racjonalną tylko wówczas, gdy osoba wybrana na członka obwodowej komisji wyborczej, mając świadomość wagi wykonywanych przez nią zadań dla poprawności przebiegu całego procesu wyborczego, rzetelnie i odpowiedzialnie podchodzi do realizacji powierzonych jej zadań, w tym uczestniczy w szkoleniach, zapoznaje się z niezbędnymi materiałami instruktażowymi, wytycznymi oraz aktami prawnymi. W innym przypadku realizacja obowiązków stojących przed członkiem obwodowej komisji wyborczej może okazać się trudna, stresująca, nieprofesjonalna, nielicująca z powagą procesu elekcyjnego i w efekcie może ona wpływać na negatywne oceny procesu wyborczego formułowane przez wyborców mających do czynienia z nieprzygotowanymi odpowiednio członkami obwodowych komisji wyborczych. Niestety z raportu „Budowniczy zaufania. Rola zaangażowanych obywateli w procesie wyborczym” wynika, że wiedza na temat instytucji obwodowych komisji wyborczych i uprawnień jej członków jest raczej niewielka, co należy uznać za znaczący problem.

Mając na względzie przywołane wyżej motywacje członków obwodowych komisji wyborczych należy wskazać, że zgodnie z regulacją art. 154 § 1 KodeksWyb członkom obwodowych komisji wyborczych przysługują diety, zwrot kosztów podróży i noclegów z tytułu wykonywanych przez nich zadań. Ponadto są im wypłacane zryczałtowane diety za czas związany z przeprowadzeniem głosowania oraz ustaleniem wyników głosowania. Warto podkreślić, że z członkami obwodowych komisji wyborczych nie są zawierane żadne umowy, a wypłacane im diety są zwolnione z podatku dochodowego od osób fizycznych oraz nie są objęte składkami na ubezpieczenia społeczne (Krajowe Biuro Wyborcze, 31.04.2023 r., ZPOW.571.12.2023, niepubl.).

Poza tym członkom obwodowych komisji wyborczych przysługuje zwolnienie od pracy na dzień głosowania oraz liczenia głosów, jak i na dzień następujący po dniu, w którym zakończono liczenie głosów, z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy oraz do 5 dni zwolnienia od pracy z zachowaniem prawa do świadczeń z ubezpieczenia społecznego oraz uprawnień ze stosunku pracy, z wyjątkiem prawa do wynagrodzenia (art. 156 § 4 KodeksWyb).

W razie zamiaru skorzystania ze zwolnienia od pracy członkowie obwodowej komisji wyborczej mają obowiązek, co najmniej na 3 dni przed przewidywanym terminem nieobecności w pracy, uprzedzić, w formie pisemnej, pracodawcę o przyczynie i przewidywanym okresie nieobecności w pracy, a następnie, nie później niż następnego dnia po upływie okresu nieobecności w pracy, dostarczyć pracodawcy zaświadczenie usprawiedliwiające nieobecność w pracy wykonywaniem zadań komisji. Zaświadczenie to zawiera: imię i nazwisko osoby wchodzącej w skład danej komisji, wskazanie podstawy prawnej zwolnienia od pracy, przyczynę i czas nieobecności w pracy. Musi ono być opatrzone pieczęcią obwodowej komisji wyborczej i podpisane przez przewodniczącego tej komisji. Jeżeli dotyczy ono przewodniczącego obwodowej komisji wyborczej podpisuje je jego zastępca. Zaświadczenie to sporządzane jest w dwóch egzemplarzach. Jeden z nich przeznaczony jest dla zainteresowanego członka obwodowej komisji wyborczej, natomiast drugi pozostaje w dokumentacji tej komisji.

Dodatkowo członkom obwodowej komisji wyborczej przysługuje (na podstawie przepisów WypadkiSzczególU) zaopatrzenie z tytułu wypadku przy wykonywaniu zadań w obwodowej komisji wyborczej (art. 154 § 6 KodeksWyb).

Wydaje się, że nie jest niestosowane to, że podejmowanie decyzji o zgłaszaniu przez poszczególne osoby chęci ich pracy w obwodowych komisjach wyborczych motywowane jest chęcią uzyskania pewnych korzyści materialnych, jeśli motywacja ta idzie w parze ze świadomością tych osób co do znaczenia stojących przed nimi zadań, jak i co do potrzeby odpowiedniego przygotowania się do ich realizacji. Brak tej świadomości, a w efekcie brak wiedzy niezbędnej do rzetelnej i efektywnej pracy w obwodowej komisji wyborczej poszczególnych jej członków może destrukcyjnie wpływać na działanie całej komisji, utrudniać realizację stojących przed nią zadań i jednocześnie negatywnie oddziaływać na odbiór przez wyborców całego procesu wyborczego.

Nagrody dla pracowników samorządowych

Zgodnie z art. 36 ust. 6 ustawy o pracownikach samorządowych, pracownikowi samorządowemu, o którym mowa w art. 4 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o pracownikach samorządowych, za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej można przyznać nagrodę.

Jedyną podstawą przyznania nagrody nie może być sumienne i staranne wykonywanie obowiązków pracowniczych. Musi występować coś więcej, praca wykraczająca swoją jakością, zaangażowaniem poza standard. Szczególne osiągnięcia nie muszą jednak być ograniczone do wykonywania dodatkowych obowiązków. Wskazane w pytaniu wzorowe wykonywanie pracy – jeżeli użyto go w znaczeniu wykonywania pracy ponadprzeciętnie, w sposób znacząco wyróżniający się – może być zrównane ze szczególnymi osiągnięciami.

Prawdopodobnie w 2023 r. będą dodatkowe środki z budżetu państwa dla JST na różne zadania

Na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów w dniu 7 czerwca br. ukazał się projekt ustawy o zmianie ustawy o szczególnych rozwiązaniach służących realizacji ustawy budżetowej na rok 2023 oraz niektórych innych ustaw. W projekcie przewiduje się różne zmiany, w tym i takie, które mają objąć jednostki samorządu terytorialnego.

I tak oto projekt ustawy:

1. „odmraża” od 1.7.2023 r. fundusz świadczeń socjalnych (o kolejne 2 lata) w stosunku do wielkości zaplanowanej na 2023 r.; proponowane rozwiązania umożliwią zatem przeznaczenie przez pracodawców wyższych środków na działalność socjalną organizowaną na rzecz pracowników (warto dodać, że w związku z COVID-19 dotąd punktem odniesienia do tworzenia ww. funduszu był 2019 r., zaś od lipca 2023 r. ma to być 2021 r.);
2. przewiduje wprowadzenie regulacji, które spowodują utworzenie dodatkowego funduszu motywacyjnego, z którego będzie mogła być przyznana jednorazowa nagroda specjalna za szczególne zaangażowanie w pracy;
3. wprowadza regulację dotyczącą przyznania nauczycielom zatrudnionym w przedszkolu, innej formie wychowania przedszkolnego, szkole lub placówce nagrody specjalnej z okazji 250. rocznicy utworzenia Komisji Edukacji Narodowej;
4. przewiduje wprowadzenie podstawy prawnej przekazania w 2023 r. z budżetu państwa do jednostek samorządu terytorialnego dodatkowych dochodów w wysokości ponad 14 mld zł, środki te będą stanowiły uzupełnienie subwencji ogólnej.

Warto w tym miejscu przypomnieć, że, co do zasady finansowanie środkami pochodzącymi z subwencji ogólnej zostało uregulowane w przepisach ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego (dalej: DochSamTerytU). Tamże, m.in. postanowiono, że dochodami jednostek samorządu terytorialnego są:

1. dochody własne;
2. subwencja ogólna;
3. dotacje celowe z budżetu państwa.

Natomiast elementy składowe subwencji dla JST zostały dookreślone w art. 7 DochSamTerytU, gdzie w ust. 1 pkt 1 podano, że subwencja ogólna składa się z części:

1. dla gmin:
   1. wyrównawczej,
   2. równoważącej;
2. oświatowej – dla gmin,
3. rozwojowej – dla gmin.

W powyższym kontekście dodatkowe wsparcie środkami stanowiącymi uzupełnienie ww. subwencji jest z pewnością rozwiązaniem korzystnym dla JST. Z praktycznego punktu widzenia istotne jest jednak to, aby środki te trafiły do samorządów możliwie szybko, aby można było je wydatkować w bieżącym roku budżetowym.

Podsumowując, projekt nowelizacji ustawy zapewne wpłynie korzystnie na zadania wykonywane przez jednostki samorządu terytorialnego w kontekście sfery wydatkowej. Wskazane jest jednak możliwie szybkie wdrożenie tych zmian.

Źródło: RCL

Szkolenia podnoszące poziom bezpieczeństwa osobistego pracownika socjalnego

Szkolenia z bezpieczeństwa pracownika socjalnego

Stosownie do postanowień art. 121 ust. 2c ustawy o pomocy społecznej, pracownik socjalny zatrudniony w ośrodku pomocy społecznej, centrum usług społecznych, o którym mowa w ustawie z 19.9.2019 r. o realizowaniu usług społecznych przez centrum usług społecznych, lub w powiatowym centrum pomocy rodzinie, ma prawo do szkoleń podnoszących poziom bezpieczeństwa osobistego podczas wykonywania czynności zawodowych. Szkolenia przeprowadza pracodawca co najmniej raz na 2 lata.

Prawo do szkoleń mają pracownicy socjalni zatrudnieni w:

Organizator szkolenia

Przepisy nie określają, kto może organizować. Nie ustalają również ich ramowego programu. Niemniej jednak, aby zrealizować ich cel, warto omówić wybrane zagadnienia z zakresu prawa karnego, cywilnego i pracy (w zakresie uprawnień i odpowiedzialności), a także zasady bezpieczeństwa osobistego pracownika.

Z przywołanych przepisów nie wynika również, kto może prowadzić takie szkolenia. Powinna to być osoba, która dysponuje odpowiednią wiedzą, aby potrafiła zrealizować opracowany uprzednio program szkolenia oraz jego cel.

Bez wątpienia nie jest to jednak rola pracownika służby bhp, którego zakres zadań został precyzyjnie określony w przepisach rozporządzenia RM z 2.09.1997 r. w sprawie służby bezpieczeństwa i higieny pracy (Dz.U. Nr 109, poz. 704 ze zm.), w związku z czym pracodawca nie powinien mu zlecać prowadzenia takich szkoleń.

Wypadek ucznia pozostającego pod opieką szkoły – terminy i procedura postępowania

Termin

Zgodnie z § 44a ust. 1 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (dalej: BHPOśwR) protokół powypadkowy zawierający ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku ucznia będącego pod opieką szkoły należy:

W związku z powyższym zespół powypadkowy jest zobligowany sporządzić protokół powypadkowy w okresie 21 dni, licząc od dnia zakończenia postępowania powypadkowego. Są to dni kalendarzowe, a nie robocze. Dzień zakończenia postępowania powypadkowego jest dniem kończącym okres dokonywania ustaleń dotyczących okoliczności i przyczyn wypadku ucznia, wpisany w punkcie 1 protokołu powypadkowego.

Jeżeli koniec terminu do sporządzenia protokołu powypadkowego przypadłby na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy lub na sobotę, to termin na sporządzenia protokołu powypadkowego upływałby dopiero następnego dnia, który nie jest dniem wolnym od pracy ani sobotą.

Prace zespołu powypad­kowego

W rozdziale 4 BHPOśwR dotyczącym wypadków osób pozostających pod opieką szkoły i placówki nie wymienia się zadań do wykonania przez zespół powypadkowy. Określa się tylko lakonicznie, że zespół:

Jednakże w § 52 BHPOśwR zapisano, że w sprawach nieuregulowanych w niniejszym rozdziale stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy. Będą to więc przepisy rozporządzenia RM z 1.7.2009 r. w sprawie ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy (Dz.U. Nr 105, poz. 870; dalej: OkolWypR). Zgodnie z § 7 OkolWypR zespół powypadkowy podczas ustalania okoliczności i przyczyn wypadku powinien, m.in.:

Wina i przesłuchanie

W kwestii formalnej zespół powypadkowy nie doszukuje się winy za spowodowanie wypadku – ustala tylko fakty potrzebne do sporządzenia protokołu powypadkowego, w tym w szczególności wskazania środków zapobiegawczych (czyli co należy uczynić, aby nie dochodziło do podobnych wypadków).

Zespół powypadkowy nie przesłuchuje poszkodowanego ani świadków wypadku, gdyż nie ma umocowania prawnego do wykonywania tych czynności. Wysłuchuje jedynie ich wyjaśnień, informacji dotyczących wypadku i je zapisuje, a następnie załącza do protokołu powypadkowego. Składanie takich wyjaśnień, informacji przez poszkodowanego lub świadka wypadku jest dobrowolne. Osoby te mają prawo odmówić ich złożenia. Jeżeli jest to osoba nieletnia, szczególnie gdy nie ukończyła jeszcze lat 13, to proponujemy wcześniej porozmawiać z jego rodzicem (ewentualnie z opiekunem prawnym, wychowawcą) o potrzebie zasięgnięcia od jego dziecka (podopiecznego) informacji o wypadku.

Dokumentacja

Przepisami rozporządzeń MENiS oraz RM nie określono wzorów (konkretnych formularzy), według których należy zapisać zebrane wyjaśnienia, informacje.

Przekazanie próbki odpadów w celu opracowania możliwości ich zagospodarowania

W pierwszej kolejności, na mocy art. 27 ust. 1 OdpadyU wytwórca odpadów jest obowiązany do gospodarowania wytworzonymi przez siebie odpadami. Pojęcie gospodarowania odpadami obejmuje zbieranie, transport lub przetwarzanie odpadów, w tym sortowanie, wraz z nadzorem nad wymienionymi działaniami, a także późniejsze postępowanie z miejscami unieszkodliwiania odpadów oraz działania wykonywane w charakterze sprzedawcy odpadów lub pośrednika w obrocie odpadami (art. 3 ust. 1 pkt 2 OdpadyU).

Zgodnie z art. 27 ust. 2 OdpadyU, wytwórca odpadów lub inny posiadacz odpadów może zlecić wykonanie obowiązku gospodarowania odpadami wyłącznie podmiotom, które posiadają:

– chyba że działalność taka nie wymaga uzyskania decyzji lub wpisu do rejestru.

Podmiotowe środki dowodowe złożone na nieaktualnych wzorach zamawiającego

Zgodnie z treścią art. 128 ust. 4 ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl) zamawiający może żądać od wykonawców wyjaśnień dotyczących treści oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1, lub złożonych podmiotowych środków dowodowych lub innych dokumentów lub oświadczeń składanych w postępowaniu. Z kolei jeżeli wykonawca nie złożył oświadczenia, o którym mowa w art. 125 ust. 1, podmiotowych środków dowodowych, innych dokumentów lub oświadczeń składanych w postępowaniu lub są one niekompletne lub zawierają błędy, zamawiający wzywa wykonawcę odpowiednio do ich złożenia, poprawienia lub uzupełnienia w wyznaczonym terminie (art. 128 PrZamPubl). Przepis różnicuje poszczególne sytuacje nakazując wykonanie „odpowiednich” czynności, tj. odnoszących się do poszczególnych stanów faktycznych. Z podanych przykładów:

1. błędny nr referencyjny można poprawić jako oczywista omyłkę pisarską (art. 223 ust. 2 pkt 1 PrZamPubl),
2. wskazanie w wykazie osób wykształcenia zamiast uprawnienia wymaga uzupełnienie danych w wykazie względnie nowego wykazu (art. 128 ust. 1 PrZamPubl),
3. pominięcie adresu może być uznane jako oczywista omyłka pisarska (art. 223 ust. 2 pkt 1 PrZamPubl) lub jako inna, nieistotna omyłka (art. 223 ust. 2 pkt 3 PrZamPubl), względnie pominięte, jeżeli ta informacja nie ma wpływu na wybór oferty ani realizację umowy, w zależności jakiego adresu dotyczy.

Z formalnego punktu widzenia prawdopodobnie najczęściej zamawiający w analizowanej będzie wzywał do uzupełnienia dokumentów.