Regionalne izby obrachunkowe będą wnikliwej oceniały możliwości finansowe JST
Na stronie Sejmu ukazał się rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2542). Projekt ten zawiera specjalne regulacje prawne związane z gospodarka finansową JST. W tym zakresie na uwagę zasługuje art. 6 ust. 3 tego projektu, gdzie postanowiono, że:
Niezachowanie relacji ograniczającej wysokość spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego nie może zagrażać realizacji zadań publicznych przez jednostkę samorządu terytorialnego w roku budżetowym i latach następnych. Regionalna izba obrachunkowa, wydając opinie, o których mowa w art. 91 ust. 2, art. 230 ust. 3 i 4 oraz art. 246 ustawy zmienianej w art. 2, ocenia również wpływ niezachowania tej relacji na realizację zadań publicznych.
W pierwszej kolejności warto jednak przypomnieć regulacje prawne, w zakresie których, projektodawcy przewidują szczególną rolę regionalnych izb obrachunkowych. Chodzi m.in. o art. 91 ust. 2 FinPubU, gdzie postanowiono:
2. Zaciągnięcie lub wyemitowanie przez jednostkę samorządu terytorialnego zobowiązania z tytułu:
1) kredytu lub pożyczki na cel, o którym mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2-4 i art. 90,
2) innego niż wymienione w pkt 1, zaliczanego do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2,
3) emisji papierów wartościowych na cel, o którym mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2-4 i art. 90
– wymaga uzyskania przez zarząd jednostki samorządu terytorialnego opinii regionalnej izby obrachunkowej o możliwości spłaty zobowiązania.
Zgodnie z art. 230 ust. 3 i 4 FinPubU:
3. Opinię do projektu uchwały w sprawie wieloletniej prognozy finansowej lub jej zmiany, przedstawionego wraz z projektem uchwały budżetowej, regionalna izba obrachunkowa wydaje ze szczególnym uwzględnieniem zapewnienia przestrzegania przepisów ustawy dotyczących uchwalania i wykonywania budżetów w następnych latach, na które zaciągnięto i planuje się zaciągnąć zobowiązania. Przepis art. 246 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
4. Regionalna izba obrachunkowa na podstawie przyjętej przez jednostkę samorządu terytorialnego wieloletniej prognozy finansowej oraz uchwały budżetowej przedstawia opinię w sprawie prawidłowości planowanej kwoty długu jednostki samorządu terytorialnego wynikającej z planowanych i zaciągniętych zobowiązań, o której mowa w art. 226 ust. 1 pkt 6. Przepis art. 246 ust. 2 stosuje się odpowiednio.
Natomiast w art. 246 FinPubU postanowiono, że:
1. Regionalna izba obrachunkowa na podstawie projektu uchwały budżetowej przedstawia opinię w sprawie możliwości sfinansowania deficytu przedstawionego przez jednostkę samorządu terytorialnego.
2. Opinia, o której mowa w ust. l, jest publikowana przez jednostkę samorządu terytorialnego w terminie 7 dni od dnia otrzymania od regionalnej izby obrachunkowej, na zasadach określonych w ustawie z dnia 6 września 2001 r. o dostępie do informacji publicznej (Dz.U. z 2022 r. poz. 902).
Podsumowując, podane rozwiązanie legislacyjne powoduje, że podejście regionalnych izb obrachunkowych w wydawaniu opinii w powyższym zakresie przedmiotowym, będzie z pewnością bardziej rygorystyczne, w kontekście niezachowania relacji z art. 243 FinPubU i wpływu na realizację zadań publicznych.
Źródło: Sejm
Mieszkania w centrach handlowych lub biurowcach
W dniu 3.8.2022 r. Minister Rozwoju i Technologii Waldemar Buda poinformował o przystąpieniu do opracowania nowych przepisów specjalnych, które pozwolą na przekształcenie, czy to na skutek przebudowy, odbudowy lub zmiany sposobu użytkowania, obiektów handlowych lub usługowych na mieszkania, nawet wbrew zapisom obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego.
Przedmiotem nowych przepisów mają być obszary galerii handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 lub tereny biurowe, które stoją puste lub niemal puste. Lokalne władze samorządowe, działając na wniosek inwestora, będą w drodze uchwały wskazywały, które z tych terenów można wykorzystać pod funkcję mieszkaniową. W zamian za umożliwienie realizacji inwestycji inwestor będzie zobowiązany przekazać do zasobu komunalnego do 5% mieszkań odpłatnie, za zwrotem połowy kosztów budowy. Na pozyskanie tak zrealizowanych mieszkań gmina będzie mogła skorzystać z rządowych programów wsparcia.
Transformacja obiektów handlowych i usługowych, która nie będzie wymagała ingerencji w ich konstrukcję, będzie możliwa bez konieczności uzyskiwania pozwolenia na budowę oraz zgłoszenia odbioru. Okres tego ułatwienia proceduralnego planowany jest na 2 lata.
Nowe przepisy zadbają też o zachowanie właściwych standardów realizowanych mieszkań.
Zapowiedziano też jednoczesne zmiany w ustawie – Prawo budowlane (modyfikujące zasady zmiany sposobu użytkowania obiektów) oraz specustawy mieszkaniowej (zniesienie konieczności stwierdzenia braku sprzeczności ze studium gminnym w przypadku terenów objętych nową ustawą).
Zgodnie z założonym harmonogramem w ciągu najbliższych tygodni projekt ustawy będzie dyskutowany na poziomie Rady Ministrów, a następnie niezwłocznie skierowany do Sejmu w celu uchwalenia go jeszcze w III kwartale 2022 roku.
Sprawozdanie Prezesa UZP za 2021 r. z funkcjonowania systemu zamówień publicznych
Ze sprawozdania wynika, że zamówienia publiczne udzielane są przede wszystkim w najbardziej konkurencyjnych trybach, tj. z zastosowaniem trybu podstawowego oraz trybu przetargu nieograniczonego. W zamówieniach o wartościach poniżej progów unijnych ponad 89% zamówień udzielono w trybie podstawowym, a w zamówieniach o wartościach powyżej progów unijnych w przetargu nieograniczonym udzielono 92% zamówień. Przeciętny czas trwania postępowania o wartości zamówienia poniżej progów unijnych wyniósł 39 dni, a średnia liczba ofert składanych podczas jednego postępowania wyniosła 2,59.
W 2021 r. najwięcej odwołań złożonych zostało w postępowaniach o udzielenie zamówienia publicznego, których wartość była równa lub przekraczała progi unijne. Stanowiły one 67% wszystkich wniesionych odwołań. Pozostałe 33% odwołań dotyczyło postępowań o wartościach mniejszych niż progi unijne. Najwięcej odwołań wniesiono w sektorach budowlanym oraz informatycznym. Co ciekawe, w 2021 r. znacząco wzrosła (wzrost o 35% w stosunku do 2020 r.) liczba skarg wnoszonych na orzeczenia KIO do sądu okręgowego. Rozstrzygnięcia sądu nie przedstawiają się jednak pozytywnie, ponieważ oddalenie skargi miało miejsce w 55%, odrzucenie skargi –10%, umorzenie postępowania – 13%, a zmieniony wyrok KIO – tylko w 21% spraw.
Zamawiających powinna zainteresować informacja, że Prezes UZP nie wytaczał w 2021 r. powództw o unieważnienie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Niemniej jednak w 2021 r. pozostawały w toku i nie zostały zakończone 3 sprawy sądowe w przedmiocie unieważnienia umów w sprawie zamówienia publicznego, w których pozwy zostały wniesione w latach wcześniejszych, tj. w sprawach dotyczących:
- udzielenia dwóch zamówień na dostawy wraz z montażem wyposażenia podstawowego w budynku uczelni wyższej w sytuacji opisania przedmiotu zamówienia w sposób naruszający uczciwą konkurencję,
- udzielenia trzech zamówień na dostawy defibrylatorów przenośnych, w sytuacji opisania przedmiotu zamówienia w sposób naruszający uczciwą konkurencję,
- unieważnienia umowy dzierżawy nieruchomości w związku z naruszeniem prawa poprzez zlecenie wykonania robót budowlanych wykonawcy wybranemu z pominięciem obowiązku stosowania procedur określonych w Prawie zamówień publicznych.
Należy mieć na uwadze, aby uniknąć błędów popełnionych przez skontrolowanych przez Prezesa UZP zamawiających, informacje o stwierdzonych w 34 kontrolach, po ostatecznym rozpatrzeniu zastrzeżeń, naruszeniach mających lub mogących mieć wpływ na wynik postępowania. Naruszenia te dotyczyły m.in. przepisów art. 5b pkt 2 oraz art. 32 ust. 2 i 4 ZamPublU, poprzez zaniechanie łącznego szacowania wartości zamówienia:
- mającego za przedmiot realizację inwestycji publicznej pn. „Budowa mostu”, udzielanego w 4 częściach, a w rezultacie dopuszczenie się przez zamawiającego do niedozwolonego podziału zamówienia w celu uniknięcia stosowania przepisów ZamPublU,
- na dostawę oprogramowania do prowadzenia Powiatowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego oraz zamówienia na utworzenie, uruchomienie i wdrożenie inicjalnej bazy danych Powiatowego Zasobu Geodezyjnego i Kartograficznego, w rezultacie dokonania przez zamawiającego podziału zamówienia na dwa odrębne zamówienia,
- w ramach dokonania zakupów zaopatrzenia mundurowego – zasobników (plecaków), rękawic ćwiczebnych i śpiworów, a w rezultacie dopuszczenie się przez zamawiającego podziału zamówień mających za przedmiot dostawę poszczególnych elementów umundurowania na odrębne zamówienia,
- w ramach zakupów sprzętu medycznego – rękawic gumowych, rękawic nitrylowych, ligasure, staplerów, ładunków do staplerów oraz nici w okresie od stycznia do grudnia 2018 r., a w rezultacie dopuszczenie się przez zamawiającego podziału zamówień mających za przedmiot dostawę poszczególnego sprzętu na odrębne zamówienia.
Za naruszenia niemające wpływu na wynik postępowania uznano m.in. naruszenia:
- art. 8 ust. 1 w zw. z art. 96 ust. 1 ZamPublU poprzez nierzetelne prowadzenie protokołu postępowania (druk ZP-PN),
- art. 8 ust. 3 ZamPublU poprzez zaniechanie ujawnienia przez zamawiającego załączników do pisma wykonawcy oraz wyjaśnień złożonych przez tego wykonawcę niezasadnie zastrzeżonych jako tajemnica przedsiębiorstwa,
- art. 17 ust. 2 ZamPublU poprzez zaniechanie złożenia w formie pisemnej oświadczenia o braku lub istnieniu okoliczności, o których mowa w art. 17 ust. 1 ZamPublU, przez dwóch członków komisji przetargowej oraz przez osobę, która podpisała umowę w sprawie zamówienia publicznego, art. 95 ust. 1 ZamPublU poprzez zaniechanie zamieszczenia ogłoszenia o udzieleniu zamówienia w wymaganym terminie.
Po wakacjach Sejm wróci do prac nad nowelizacjami Kodeksu pracy
Praca zdalna po wakacjach
Biorąc pod uwagę jak wyglądają prace nad tą ustawą najbardziej prawdopodobne jest, że dopiero podczas wrześniowych posiedzeń, 14–6 września oraz 28 i 29 września zostanie przyjęta nowelizacja Kodeksu Pracy w zakresie pracy zdalnej i badania trzeźwości przez pracodawców. Co ważne możliwe, że vacatio legis zostanie wydłużone z obecnych 14 dni od publikacji w Dzienniku Ustaw do nawet 3 miesięcy, co w praktyce oznacza, że nowelizacja Kodeksu pracy może wejść w życie nawet pod koniec czwartego kwartału 2022 r. lub na początku 2023 r.
Praca zdalna w przepisach covidowych nadal obowiązuje
Należy przypomnieć, że obecnie zgodnie z art. 3 ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w okresie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego albo stanu epidemii, ogłoszonego z powodu COVID-19, oraz w okresie 3 miesięcy po ich odwołaniu, w celu przeciwdziałania COVID-19, pracodawca może polecić pracownikowi wykonywanie, przez czas oznaczony, pracy określonej w umowie o pracę, poza miejscem jej stałego wykonywania (praca zdalna). Dopóki obowiązuje stan zagrożenia epidemicznego pracodawcy mogą stosować pracę zdalną na podstawie obecnych przepisów.
Pomoc dla przedsiębiorców poszkodowanych katastrofą ekologiczną na Odrze
Rada Ministrów postanowiła, przygotować wsparcie dla przedsiębiorców, którzy prowadzą działalność gospodarczą nad Odrą. W związku z katastrofą ekologiczną, w wielu miejscach przedsiębiorcy musieli zaprzestać prowadzenia działalności, albo nie byli w stanie jej prowadzić, w związku z faktem, że zainteresowanie turystyczne miejscami znajdującymi się nad Odrą. Szczególnie ucierpiały podmioty prowadzące działalność w zakresie gastronomii, transportu morskiego i przybrzeżnego oraz związaną z kulturą, rozrywką i rekreacją. Sytuacja w pewien sposób przypomina moment sprzed 12 miesięcy, kiedy na granicy Polski i Białorusi wprowadzono stan wyjątkowy i prowadzenie działalności było niemożliwe.
Ważne
Przygotowany projekt ustawy przewiduje wypłatę jednorazowego świadczenia pieniężnego za sierpień – okres ten może zostać później wydłużony w zależności od rozwoju sytuacji. Pomoc będzie skierowana do płatników składek, w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych, nie będących jednostką budżetową lub samorządowym zakładem budżetowym.
Jednorazowe świadczenie wypłacane będzie przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych, na wniosek płatnika składek, który:
- prowadził na dzień 1.7.2022 r. jako przeważającą działalność, określoną w rozporządzeniu;
- w terminie do 31.7.2022 r. był zgłoszony jako płatnik składek z datą obowiązku opłacania składek nie późniejszą niż 1.7.2022 r.;
- w związku z sytuacją ekologiczną na rzece Odrze uzyskał przychód, z działalności w rozumieniu przepisów podatkowych w miesiącu wskazanym w rozporządzeniu, niższy o co najmniej 50% w stosunku do przychodu uzyskanego w jednym z dwóch miesięcy poprzedzających ten miesiąc albo w analogicznym miesiącu roku poprzedniego;
- w terminie do 31.7.2022 r. zgłosił co najmniej jedną osobę do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie późniejszą niż 1.7.2022 r. i co najmniej jedna osoba pozostawała w tych ubezpieczeniach na ostatni dzień miesiąca wskazanego w rozporządzeniu;
- w terminie do 31.7.2022 r. zgłosił do Zakładu co najmniej jeden adres prowadzenia działalności na terenie powiatu wskazanego w rozporządzeniu.
Ważne
Jednorazowe świadczenie będzie przysługiwało w wysokości 3010 zł za każdego ubezpieczonego zgłoszonego w terminie do 31.7.2022 r. do ubezpieczeń emerytalnego i rentowych z datą powstania ubezpieczeń emerytalnego i rentowych nie późniejszą niż 1.7.2022 r. Jednorazowe świadczenie oraz koszty obsługi wypłaty tego świadczenia będą finansowane z Funduszu Pracy. Ustawa przewiduje, że kwota jednorazowego świadczenia będzie zwolniona z podatku dochodowego od osób fizycznych.
Jak wskazuje Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej, wniosek o wypłatę świadczenia trzeba będzie złożyć nie później niż do 31.12.2022 r., wyłącznie w formie dokumentu elektronicznego za pomocą profilu informacyjnego utworzonego w systemie udostępnionym przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych. Za wypłatę świadczenia będzie odpowiedzialny ZUS, a sama wypłata nastąpi niezwłocznie po wyjaśnieniu ostatniej okoliczności mającej wpływ na prawo do świadczenia i jego wysokość na rachunek bankowy zewidencjonowany na koncie przedsiębiorcy. Zakład poinformuje na profilu informacyjnym płatnika składek o kwocie wypłaconego jednorazowego świadczenia.
Należy podkreślić, że możliwość ubiegania się o świadczenie pojawi się najwcześniej w połowie września, w momencie kiedy ustawa zostanie przyjęta przez Sejm i Senat a następnie podpisana przez Prezydenta i opublikowana w Dzienniku Ustaw.
Rząd planuje doprecyzować przepisy dotyczące finansowania deficytu budżetowego JST
Na stronie Sejmu ukazał się rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2542). Wskazany projekt – jak już z jego nazwy wynika – dotyczy różnych aktów prawnych, w tym DochSamTerytU, ale również FinPubU.
Jeśli chodzi o zmianę tej ostatniej ustawy, na uwagę szczególną zasługuje jej art. 217 ust. 2 pkt 6 i 7. Aktualne brzmienie jest następujące:
2. Deficyt budżetu jednostki samorządu terytorialnego może być sfinansowany przychodami pochodzącymi z:
(…)
6) wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych;
7) spłaty udzielonych pożyczek w latach ubiegłych;
Natomiast wskazany projekt przewiduje treść następującą ww. przepisów:
6) wolnych środków jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego innych niż określone w pkt 5 i 8, w tym wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych;
7) spłaty udzielonych pożyczek w latach ubiegłych lub środków z lokat dokonanych w latach ubiegłych.
Na kanwie ww. nowych regulacji prawnych w uzasadnieniu projektu wskazano m.in., że zmiana wprowadzana przez projektowany art. 2 nowelizacji ma charakter doprecyzowujący i ma na celu rozwiązanie występujących wątpliwości. Zgodnie z art. 217 ust. 2 FinPubU źródłem sfinansowania deficytu budżetu JST mogą być m.in. przychody z nadwyżki budżetu JST z lat ubiegłych (art. 217 ust. 2 pkt 5 FinPubU) oraz przychody z wolnych środków, jako nadwyżki środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu JST, wynikających z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych (art. 217 ust. 2 pkt 6 FinPubU). W ostatnich latach, w sytuacji wpływu na koniec roku do budżetu JST dodatkowych, niespodziewanych dochodów, JST sygnalizowały wątpliwości w zakresie ujmowania tych środków w budżecie roku następnego, jako przychodów z tytułu wolnych środków lub wpływów z rachunków lokat.
Podsumowując, z powyższego należy wnioskować, że projektowane przepisy mają znaczenie doprecyzowujące. Mają w założeniu autorów projektu usunąć wątpliwości interpretacyjne, aby jednostki samorządu terytorialnego miały pewność odpowiedniego wykorzystania przepisu art. 217 FinPubU. Zatem, niewątpliwie projektowane rozwiązanie legislacyjne należy ocenić pozytywnie, jako pozostające w interesie samorządów.
Źródło: Sejm
„Poluzowana” reguła wydatkowa z art. 242 ustawy o finansach publicznych na lata 2023-2025
Na stronie Sejmu ukazał się rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2542).
Projekt ten wprowadza m.in. autonomiczne, specjalne regulacje prawne związane z gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego. W tym zaś zakresie na uwagę zasługuje art. 5 tegoż projektu, gdzie postanowiono, że:
Do ustalenia na lata 2023–2025 relacji, o której mowa w art. 242 ust. 1 i 2 ustawy zmienianej w art. 2, dochody bieżące jednostki samorządu terytorialnego mogą być powiększone także o przychody, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą.
Przepis ten, jakkolwiek niewielki objętościowo, ma kluczowe znaczenie dla gospodarki finansowej JST wszystkich szczebli. W pierwszej kolejności warto jednak przypomnieć treść art. 242 FinPubU, gdzie postanowiono:
1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może uchwalić budżetu, w którym planowane wydatki bieżące są wyższe niż planowane dochody bieżące powiększone o przychody, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 5, 7 i 8.
2. Na koniec roku budżetowego wykonane wydatki bieżące nie mogą być wyższe niż wykonane dochody bieżące powiększone o przychody, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 5, 7 i 8, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4.
Wskazany przepis art. 5 projektu przewiduje zaś możliwość powiększenia dochodów bieżących o przychody z tytułu wolnych środków.
Autorzy projekt zwrócili uwagę na następujące aspekty. Podano m.in., że projektowany przepis art. 5 przewiduje przedłużenie możliwości bilansowania części bieżącej budżetu JST na lata 2023–2025 wolnymi środkami, o których mowa w art. 217 ust. 2 pkt 6 FinPubU. Na podstawie przepisów ustawy z 14.12.2018 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2018 r. poz. 2500 ze zm.) począwszy od 2022 r. wyłączone zostają wolne środki z reguły dotyczącej zrównoważenia budżetu, określonej w art. 242 FinPubU. Powyższe rozwiązanie miało na celu zapobieżenie przypadkom zaciągania przez niektóre JST nadmiernych kredytów i pożyczek tylko po to, aby wygenerować wolne środki z tego tytułu i spełnić ustawowy wymóg z art. 242 FinPubU. Niemniej jednak, z uwagi na sytuację związaną z epidemią COVID-19 oraz w celu wzmocnienia działań zmierzających do wyjścia gospodarki z pandemii, ustawą z 14.10.2021 r. o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2021 r. poz. 1927 ze zm.) umożliwiono JST w 2022 r. na równoważenie wydatków bieżących wolnymi środkami w rozumieniu art. 217 ust. 2 pkt 6 FinPubU, czyli nadwyżką środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu JST, wynikającą z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych. Ponadto podkreślono, że mając na uwadze obecną sytuację związaną ze wzrostem inflacji, co wpływa m.in. na wydatki bieżące JST, proponuje się wydłużanie okresu przejściowego do 2025 r. umożliwiającego dostosowanie się JST do wprowadzonych zmian ustawą z 14.12.2018 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych oraz niektórych innych. Takie rozwiązanie czasowo uelastyczni regułę w zakresie zbilansowania części bieżącej budżetu. Okres ten będzie spójny z wprowadzoną w 2021 r. czasową zmianą podejścia do rozliczenia tej reguły – z rozliczenia jednorocznego na średniookresowe.
Podsumowując, z pewnością opisane rozwiązanie legislacyjne jest korzystne dla JST. Wiele z nich mogłoby bowiem mieć problem ze spełnieniem reguły wydatkowej z art. 242 FinPubU. Natomiast nowo projektowany przepis umożliwi im spełnienie tegoż wymogu, z wykorzystaniem wolnych środków w rozumieniu art. 217 ust. 2 pkt 6 FinPubU, gdzie zidentyfikowano wolne środki jako nadwyżkę środków pieniężnych na rachunku bieżącym budżetu jednostki samorządu terytorialnego, wynikającą z rozliczeń wyemitowanych papierów wartościowych, kredytów i pożyczek z lat ubiegłych.
Źródło: Sejm
W latach 2023–2025 przewidywane jest „poluzowanie” reguły z art. 243 ustawy o finansach publicznych
Na stronie Sejmu ukazał się rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego oraz niektórych innych ustaw (druk nr 2542).
Projekt wprowadza m.in. autonomiczne, specjalne regulacje prawne związane z gospodarką finansową jednostek samorządu terytorialnego. W tym zaś zakresie na uwagę zasługuje art. 6 projektu, gdzie m.in. postanowiono, że:
1. Relacja ograniczająca wysokość spłaty zobowiązań jednostki samorządu terytorialnego, o której mowa w art. 243 ust. 1 ustawy zmienianej w art. 2, może być niezachowana w latach 2023–2025 w przypadku, gdy prognozowana łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec danego roku nie przekroczy 100% planowanych dochodów ogółem tej jednostki w tym roku budżetowym pomniejszonych o planowane kwoty dotacji i środków o podobnym charakterze oraz powiększonych o przychody z tytułów określonych w art. 217 ust. 2 pkt 4–8 ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nieprzeznaczone na sfinansowanie deficytu budżetowego.
2. W latach 2023–2025 łączna kwota długu jednostki samorządu terytorialnego na koniec danego roku nie może przekraczać 100% wykonanych w tym roku budżetowym dochodów ogółem tej jednostki, pomniejszonych o kwoty wykonanych dotacji i środków o podobnym charakterze oraz powiększonych o przychody z tytułów określonych w art. 217 ust. 2 pkt 4–8 ustawy zmienianej w art. 2, w brzmieniu nadanym niniejszą ustawą, nieprzeznaczone na sfinansowanie deficytu budżetowego.
W pierwszej kolejności warto jednak przypomnieć treść art. 243 FinPubU, gdzie m.in. postanowiono:
1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego nie może uchwalić budżetu, którego realizacja spowoduje, że w roku budżetowym oraz w każdym roku następującym po roku budżetowym relacja łącznej kwoty przypadających w danym roku budżetowym:
1) spłat rat kredytów i pożyczek, o których mowa w art. 89 ust. 1 pkt 2-4 oraz art. 90, wraz z należnymi w danym roku wydatkami bieżącymi na obsługę zobowiązań, o których mowa w art. 89 ust. 1 i art. 90, w tym odsetkami od kredytów i pożyczek,
2) wykupów papierów wartościowych emitowanych na cele określone w art. 89 ust. 1 pkt 2-4 oraz art. 90 wraz z należnymi w danym roku wydatkami bieżącymi na obsługę zobowiązań wynikających z papierów wartościowych emitowanych na cele określone w art. 89 ust. 1 i art. 90, w tym odsetkami i dyskontem od tych papierów,
3) spłat rat zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2, innych niż określone w pkt 1, z wyłączeniem rat zobowiązań określonych w art. 91 ust. 3 pkt 1, wraz z należnymi w danym roku wydatkami bieżącymi na obsługę zobowiązań zaliczanych do tytułu dłużnego, o którym mowa w art. 72 ust. 1 pkt 2, innych niż określone w pkt 1,
4) potencjalnych spłat kwot wynikających z udzielonych poręczeń oraz gwarancji
– do planowanych dochodów bieżących budżetu przekroczy średnią arytmetyczną z obliczonych dla ostatnich siedmiu lat relacji jej dochodów bieżących pomniejszonych o wydatki bieżące do dochodów bieżących budżetu, obliczoną według wzoru: (…).
Wskazany przepis art. 6 projektu przewiduje zaś możliwość niezachowania relacji dotyczącej wskaźnika zadłużenia z art. 243 FinPubU.
Autorzy projekt zwrócili uwagę na następujące aspekty. Podano m.in., że proponowane w art. 6 regulacje mają na celu uelastycznienie reguł fiskalnych obowiązujących JST w związku dążeniem do maksymalnego wykorzystania przez JST ich możliwości inwestycyjnych. Mając na uwadze z jednej strony zwiększenie poziomu rozwoju lokalnego, z drugiej zaś zachowanie bezpieczeństwa finansowego jednostek samorządu terytorialnego, proponuje się możliwość niespełnienia przez JST relacji ograniczającej wysokość spłaty długu, czyli indywidualnego limitu spłaty zobowiązań, o którym mowa w art. 243 FinPubU, pod warunkiem, gdy łączna kwota długu JST nie przekroczy 100% jej dochodów ogółem pomniejszonych o dotacje i środki o podobnym charakterze (czyli, co do których organ stanowiący JST nie ma swobody podejmowania decyzji o ich przeznaczeniu) oraz powiększonych o planowane przychody z tytułów określonych w art. 217 ust. 2 pkt 4–8 FinPubU nieprzeznaczone na sfinansowanie deficytu budżetowego. Dodatkowym zabezpieczeniem JST jest rozwiązanie, zgodnie z którym JST może przekroczyć indywidualny limit spłaty zobowiązań wyłącznie w przypadku, gdy taka sytuacji nie zagrozi realizacji zadań publicznych. Istotną rolę do odegrania przy wypełnianiu powyższego warunku, poza samymi samorządami, mają, poprzez swoją funkcję nadzorczą, regionalne izby obrachunkowe.
Podsumowując, z pewnością opisane rozwiązanie legislacyjne jest korzystne dla JST. Wiele z nich mogłoby bowiem mieć problem ze spełnieniem wskaźnika z art. 243 FinPubU. Natomiast nowo projektowany przepis umożliwi im spełnienie tegoż wymogu, z wykorzystaniem przejściowego mechanizmu na lata 2023–2025.
Źródło: Sejm
Kara porządkowa za niezastosowanie się do wezwania fiskusa w 2023 r.
W Dz.Urz. Monitor Polski z 2022 r. pod poz. 773 opublikowano Obwieszczenie Ministra Finansów z 3.8.2022 r. w sprawie wysokości kwoty wymienionej w art. 262 § 1 ustawy – Ordynacja podatkowa na rok 2023.
Zgodnie z art. 262 § 1 OrdPU, strona, pełnomocnik strony, świadek lub biegły, którzy mimo prawidłowego wezwania organu podatkowego:
- nie stawili się osobiście bez uzasadnionej przyczyny, mimo że byli do tego zobowiązani, lub
- bezzasadnie odmówili lub nie dokonali w terminie wyznaczonym w wezwaniu złożenia wyjaśnień, zeznań, wydania opinii, okazania przedmiotu oględzin, przedłożenia tłumaczenia dokumentacji obcojęzycznej lub udziału w innej czynności, lub
- bezzasadnie odmówili okazania lub nie przedstawili w wyznaczonym terminie dokumentów, których obowiązek posiadania wynika z przepisów prawa, ksiąg podatkowych, dowodów księgowych będących podstawą zapisów w tych księgach, lub
- bez zezwolenia tego organu opuścili miejsce przeprowadzenia czynności przed jej zakończeniem,
– mogą zostać ukarani karą porządkową do 3300 zł w 2023 r. W 2022 r. kara porządkowa w tym zakresie wynosi do 3000 zł.
Karę porządkową nakłada się w formie postanowienia, na które służy zażalenie, a termin jej płatności wynosi 7 dni od dnia doręczenia postanowienia. Organ podatkowy, który nałożył karę porządkową, może, na wniosek ukaranego, złożony w ciągu 7 dni od dnia doręczenia postanowienia o nałożeniu kary porządkowej, uznać za usprawiedliwione niestawiennictwo lub niewykonanie innych obowiązków i uchylić postanowienie nakładające karę (art. 262 § 5–6 OrdPU).
Wzór informacji o odpadach znajdujących się na statku
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 1716 opublikowano rozporządzenie Ministra Infrastruktury z 5.8.2022 r. w sprawie w sprawie wzoru formularza, na którym jest przekazywana informacja o odpadach ze statków znajdujących się na statku.
Zgodnie z art. 10 ust. 2 ustawy z 16.3.1995 r. o zapobieganiu zanieczyszczaniu morza przez statki (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1955 ze zm.), kapitan statku lub jego przedstawiciel przed zawinięciem do portu lub przystani morskiej znajdującej się na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej powiadamia podmiot zarządzający portem lub przystanią morską o zamiarze zdania odpadów ze statków, informując o odpadach ze statków znajdujących się na statku za pomocą Krajowego Pojedynczego Punktu Kontaktowego. Informacja jest przekazywana na formularzu zawierającym w szczególności:
- dane dotyczące statku;
- dane dotyczące portu lub rejsu;
- rodzaj i ilość odpadów oraz pojemność magazynowania.
Przepis ten stosuje się do statków o pojemności brutto (GT) 300 jednostek i większej, z wyjątkiem statków rybackich, statków zabytkowych i rekreacyjnych jednostek pływających o długości mniejszej niż 45 metrów.
W załączniku do wymienionego wyżej rozporządzenia określono wzór formularza dotyczącego informacji o odpadach ze statków znajdujących się na statku.