Ustawa o zmianie niektórych ustaw w związku z rozwojem e-administracji

Zakres zmian zaproponowany w projekcie jest obszerny a swoimi zapisami przewiduje on także m.in. nowelizację przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego (dalej: KPA).

W zakresie KPA projekt zakłada. że w toku postępowania, organ administracji będzie weryfikował istnienie pełnomocnictwa, jego ważność oraz zakres upoważnienia do występowania w imieniu strony w Rejestrze Pełnomocnictw Elektronicznych. Dodatkowo organ będzie zamieszczał w aktach adnotację o dokonaniu tej weryfikacji. Zmiany wynikają z utworzenia Rejestru Pełnomocnictw Elektronicznych oraz wprowadzenia tzw. e-pełnomocnictwa w ustawie o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne, które będzie gromadzone w nowo utworzonym przez Ministra Cyfryzacji rejestrze.

Kolejna zmiana ma związek z doręczeniami elektronicznymi. Celem wprowadzenia tej zmiany jest podniesienie pewności obrotu przez wskazanie, że warunkiem wprowadzenia rozwiązań techniczno-organizacyjnych, na które może nastąpić doręczenie, jest uregulowanie ich funkcjonowania w powszechnie obowiązujących przepisach prawa.

Projekt został skierowany do Biura Legislacyjnego Sejmu celem zaopiniowania.

Zbycie budynku w trybie przetargu ograniczonego do najemców lokali mieszkalnych znajdujących się w tym budynku

Zgodnie z art. 28 ust. 1 ustawy o gospodarce nieruchomościami (dalej: GospNierU) – co do zasady – sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej następuje w drodze przetargu lub w drodze bezprzetargowej, stosownie do przepisów GospNierU. Warunki zbycia nieruchomości w drodze przetargu obwieszcza się w ogłoszeniu o przetargu, zaś warunki zbycia nieruchomości w drodze bezprzetargowej ustala się w rokowaniach przeprowadzanych z nabywcą.

Co do zasady, bezprzetargowe nabycie może mieć miejsce jedynie w wypadkach wyczerpująco określonych w ustawie. Tak też, zgodnie z art. 37 ust. 2 pkt 1 GospNierU, nieruchomość jest zbywana w drodze bezprzetargowej, jeżeli jest zbywana na rzecz osoby, której przysługuje pierwszeństwo w jej nabyciu, stosownie do art. 34 GospNierU, zgodnie z którym, w przypadku zbywania nieruchomości osobom fizycznym i prawnym pierwszeństwo w ich nabyciu (z zastrzeżeniem art. 216a GospNierU) przysługuje osobie, która spełnia jeden z następujących warunków:

1) przysługuje jej roszczenie o nabycie nieruchomości z mocy GospNierU lub odrębnych przepisów, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1 GospNierU;

2) jest poprzednim właścicielem zbywanej nieruchomości pozbawionym prawa własności tej nieruchomości przed dniem 5.12.1990 r. albo jego spadkobiercą, jeżeli złoży wniosek o nabycie przed upływem terminu określonego w wykazie, o którym mowa w art. 35 ust. 1 GospNierU;

3) jest najemcą lokalu mieszkalnego, a najem został nawiązany na czas nieoznaczony.

Jednocześnie, ustawodawca wskazał w tym miejscu, iż zbycie nieruchomości zabudowanej domem wielolokalowym na rzecz innych osób niż wymienione w art. 34 ust. 1 pkt 1 i 2 GospNierU nie może nastąpić z pominięciem pierwszeństwa w nabyciu lokali mieszkalnych przysługującego najemcom tych lokali. Zatem, o ile sprzedaż nie nastąpi zgodnie z kolejnością pierwszeństwa przedstawionego wyżej, zbycie na rzecz innych podmiotów niż wyszczególnione w dwóch pierwszych punktach powyżej, nie może nastąpić przed umożliwieniem najemcy lokalu mieszkalnego skorzystania z prawa pierwszeństwa.

Jak wynika to z powyższych regulacji, osobami objętymi pierwszeństwem w nabyciu nieruchomości są m.in. najemcy lokali mieszkalnych w sytuacji, gdy najem został nawiązany na czas nieoznaczony. Wskazać przy tym należy, że w pierwotnej wersji ustawy osobami, którym przysługiwało pierwszeństwo w nabyciu nieruchomości, byli jedynie najemcy, z którymi najem nawiązany został przed dniem 12.11.1994 r. na podstawie decyzji administracyjnej. Przepis we wskazanym brzmieniu został uznany jednak za sprzeczny z Konstytucją RP w wyr. TK z 21.9.1999 r. (K 6/98). Najemcą jest przy tym bądź osoba będąca stroną umowy najmu, bądź małżonek takiej osoby, który na podstawie art. 680¹KC stał się najemcą, mimo iż nie był stroną umowy najmu. Ponadto w stosunek najmu można także wstąpić na podstawie art. 691 § 1 KC oraz na podstawie poprzednio obowiązujących przepisów prawa.

Regulacja zawarta w art. 34 ust. 1 pkt 3 GospNierU obejmuje przy tym jedynie pierwszeństwo przysługujące najemcy lokalu mieszkalnego i to zawartego na czas nieoznaczony. Ponieważ przepisy GospNierU nie zawierają własnej definicji pojęcia „lokalu mieszkalnego”, należy odwołać się tu do przepisów innych ustaw, tak art. 2 ust. 1 pkt 4 OchrLokU, zgodnie z którym przez „lokal” należy rozumieć lokal służący do zaspokajania potrzeb mieszkaniowych, a także lokal będący pracownią służącą twórcy do prowadzenia działalności w dziedzinie kultury i sztuki. Nie jest zaś „lokalem” pomieszczenie przeznaczone do krótkotrwałego pobytu osób, w szczególności znajdujące się w budynkach internatów, burs, pensjonatów, hoteli, domów wypoczynkowych lub w innych budynkach służących do celów turystycznych lub wypoczynkowych, jak też art. 2 ust. 1 ustawy z 24.6.1994 r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 1048 ze zm.) – gdzie wskazano, iż jedynie samodzielny lokal mieszkalny, a także lokal o innym przeznaczeniu, mogą stanowić odrębne nieruchomości. Jeżeli zatem, najmem nie jest objęty lokal mieszkalny, zaś najem nie został zawarty na czas nieoznaczony, najemcy nie przysługuje pierwszeństwo wynikające z art. 34 ust. 1 pkt 3 GospNierU.

W takiej sytuacji, dopuszczalne może być skorzystanie ze zbycia nieruchomości budynkowej w trybie przetargu ograniczonego do najemców lokali mieszkalnych znajdujących się w tym budynku. Jak wyjaśnia się to bowiem w doktrynie, przetarg ograniczony organizowany jest w wypadku, gdy warunki przetargowe mogą być spełnione przez ograniczoną liczbę osób. W art. 40 ust. 2a GospNierU ustawodawca wprowadzając możliwość przeprowadzenia przetargu ograniczonego nie unormował jednakże precyzyjnie katalogu przypadków, w których dopuszczalne jest jego przeprowadzenie.

Uszczegółowienie zasad i przypadków pozwalających na ogłoszenie przetargu ograniczonego może być także zawarte w uchwale organu stanowiącego (rady gminy). W przedstawionym stanie faktycznym należy uznać, iż wybór formy przetargu ograniczonego do najemców lokali komunalnych znajdujących się w zbywanym budynku nie powinien – z uwagi na dobór uczestników przetargu – być oceniany jako dyskryminujący. Zważyć bowiem należy, iż zawężając krąg podmiotów mogących brać udział w przetargu na nabycie nieruchomości gminnej należy brać jedynie pod uwagę okoliczności obiektywne, niedyskryminujące (naruszające interesy) innych, potencjalnych nabywców z uwagi na ustalone przez organizatora, warunki przetargowe.

Raport PIP. Podsumowanie kontroli w ramach PPK w 2022 roku

W PPK już prawie 17 mld zł aktywów

W PPK według najnowszych danych na dzień 30.6.2023 r. uczestniczy 3,32 mln osób, na łącznie 3,80 mln aktywnych rachunkach PPK. To oznacza, że część osób uczestniczących w PPK posiada więcej niż jeden rachunek PPK. Wartość aktywów PPK na dzień 30.6.2023 r. wynosiła 16,61 mld zł. Ponad 312 tys. pracodawców utworzyło PPK. Częściej uczestnikami PPK są mężczyźni, których jest w programie 1,52 mln, a 1,42 mln uczestników PPK stanowią kobiety. Nie ma danych co do płci wśród 0,37 mln osób uczestniczących w PPK. Średnia wieku uczestników PPK wynosi 39 lat, a największą grupę stanowią osoby w wieku 30–54 lata, to łącznie 2,39 mln osób. Grupa stanowiąca 94,31 % oszczędzających w PPK to Polacy (3,12 mln osób), wśród osób innej narodowości dominuje narodowość́ ukraińska (114,14 tys. osób). Największa partycypacja w ramach PPK jest w województwie mazowieckim, wielkopolskim oraz dolnośląskim, a najniższa w województwie świętokrzyskim, warmińsko-mazurskim i lubuskim.

Nowe uprawniania PIP w ramach PPK

Państwowa Inspekcja pracy od drugiej połowy 2019 r. prowadzi kontrole pracodawców w ramach PPK. W 2022 r. również kontrole były prowadzone, ponadto, w połowie roku Inspekcja Pracy uzyskała nowe uprawnienia do kontrolowania PPK. Zmiany w ustawie o Państwowej Inspekcji Pracy wprowadzone zostały w ustawie z 28.4.2022 r. o zasadach realizacji zadań́ finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 1079) dotyczące prowadzenia kontroli w zakresie przestrzegania przepisów o pracowniczych planach kapitałowych. W ustawie o PPK z 2018 r. przewidziano, że Państwowa Inspekcja Pracy otrzymała uprawnienia związane z kontrolą przestrzegania przepisów prawa w zakresie zawierania umów o prowadzenie PPK i umów o zarządzanie PPK, dokonywania wpłat do PPK oraz ścigania wykroczeń określonych w art. 106 i 107 ustawy o PPK. Nowelizacja przepisów wprowadziła dwie istotne zmiany do ustawy z 13.4.2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Pierwsza z nich polegała na dopełnieniu definicji podmiotu kontrolowanego, druga na rozszerzeniu katalogu wykroczeń z ustawy o PPK, w sprawie których postepowanie prowadzą inspektorzy pracy. Przepisy te weszły w życie 4.6.2022 r.

PIP już kontroluje zniechęcanie do uczestnictwa w PPK

Druga zmiana w ramach zeszłorocznej nowelizacji ustawy o PPK dotyczyła rozszerzenia uprawnień inspektorów pracy do prowadzenia postepowania w sprawach o wykroczenie określone w art. 108, polegające na nakłanianiu osób zatrudnionych do rezygnacji z oszczędzania w PPK. Wykroczenie to ścigane jest z oskarżenia publicznego, a dotychczas oskarżycielem publicznym uprawnionym do prowadzenia czynności wyjaśniających, nakładania grzywien w drodze mandatu, wnoszenia i popierania wniosków o ukaranie, jak wskazuje PIP była policja. Jak wskazuje w PIP rozwiązanie polegające na objęciu ściganiem wykroczenia z art. 108 ustawy o PPK przez oskarżyciela publicznego, jakim jest inspektor pracy, wydaje się̨ zasadne.

Państwowa Inspekcja Pracy oceniła pozytywnie zmiany wprowadzone do ustawy o Państwowej Inspekcji Pracy ustawą z dnia 28 kwietnia 2022 r. o zasadach realizacji zadań́ finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027, dotyczące prowadzenia kontroli w zakresie przestrzegania przepisów o pracowniczych planach kapitałowych.

Kontrole PIP w 2022 r. związane z przestrzeganiem obowiązków w ramach PPK

Łącznie przeprowadzono 267 kontroli (w 2021 r. – 262, w 2020 r. – 206), z czego 58 kontroli inicjowanych było skargami pracowników (w 2021 r. – 62 kontroli skargowych, w 2020 r. – 6), w których zgłoszono 131 problemów dotyczących PPK. W skontrolowanych przez PIP podmiotach pracę świadczyło 72,3 tys. osób, z czego 60,8 tys. pracowników na podstawie stosunku pracy.

Według danych PIP najwięcej kontroli zostało przeprowadzonych w podmiotach zatrudniających od 50 do 249 osób – 104 kontrole. Ponadto 70 kontroli przeprowadzono w podmiotach zatrudniających od 10 do 49 osób, 57 kontroli – w zakładach powyżej 250 osób oraz 28 kontroli w podmiotach zatrudniających do 9 osób. 53 kontrole dotyczyły sektora publicznego, z czego 10 kontroli przeprowadzono w jednostkach państwowych, 41 – w jednostkach samorządowych, 2 – w jednostkach mieszanych.

Nieprawidłowości związane z prowadzeniem PPK stwierdzono u 16,0% kontrolowanych pracodawców, co wskazuje na systematyczny wzrost w stosunku do lat ubiegłych (w 2021 r. – nieprawidłowości stwierdzono u 13,7% kontrolowanych pracodawców, natomiast w 2020 r. – 8,7%).

Najwięcej nieprawidłowości ujawniono w zakładach zatrudniających do 9 osób (39,3% kontrolowanych pracodawców) oraz od 10 do 49 osób (23,2%). Naruszenia przepisów po raz kolejny dotyczyły głownie pracodawców z sektora prywatnego (18% kontrolowanych). W sektorze publicznym ponownie występowały zdecydowanie rzadziej (4% pracodawców). Zasadniczo, umowy o zarządzanie PPK były zawierane w określonych w ustawie terminach. Stwierdzono 3 wykroczenia w zakresie braku umowy o zarządzanie PPK oraz 2 wykroczenia dotyczące uchybienia terminom zawarcia umów o zarządzanie PPK. Jako główną przyczynę̨ podawano: przeoczenie terminu przez podmiot zatrudniający (umowa była zawierana po otrzymaniu od PFR stosownego wezwania do zawarcia takiej umowy). Inne przyczyny to brak dostatecznej wiedzy w zakresie nowych obowiązków dotyczących PPK, zwłaszcza w mniejszych podmiotach.

W przypadku zawierania umowy o prowadzenie PPK w imieniu i na rzecz osoby zatrudnionej inspektorzy pracy stwierdzili 17 wykroczeń, w tym 11 dotyczyło nie zawarcia umowy o prowadzenie PPK, a pozostałe zawarcia umowy po przewidzianym w przepisach terminie. Na ogół nieterminowe zawarcie umów o prowadzenie PPK dotyczyło poszczególnych pracowników, np. nowo zatrudnionych. Pośród przyczyn tej nieprawidłowości wskazywano: niewywiązanie się̨ z obowiązków wskazanych w umowie o współpracy przez wynajęte zewnętrzne biuro rachunkowe, brak dostatecznej wiedzy służb pracowniczych, błędy interpretacyjne obowiązujących przepisów prawa.

Najwięcej, bo aż 31 wykroczeń stwierdzono w zakresie dokonywania wpłat do PPK, w tym:

Wskazywane przez pracodawców przyczyny tych uchybień to:

Wyniki kontroli prowadzonych w 2022 r. pokazują̨, że pracodawcy w większości przypadków wywiązują̨ się̨ z nałożonych na nich obowiązków wynikających z ustawy o PPK. Dotyczy to zwłaszcza dużych zakładów pracy, które jako pierwsze zobowiązane były do wdrożenia PPK. Zazwyczaj w takich podmiotach w ramach komórki kadrowo-płacowej wyznaczani są̨ pracownicy, którzy zajmują̨ się̨ wyłącznie obsługą PPK. Nieprawidłowości, jeśli występują̨, dotyczą̨ głownie małych zakładów, zatrudniających do 25 pracowników, gdzie nie ma fachowej obsługi. Jednakże pomimo występujących nieprawidłowości nie możemy mówić́ o ich dużej skali czy rażących naruszeniach.

W związku z ujawnieniem 54 wykroczeń inspektorzy pracy nałożyli łącznie 27 mandatów na łączną̨ kwotę̨ 43,2 tys. zł, zastosowali 11 środków oddziaływania wychowawczego, w 4 przypadkach skierowali wniosek do sądu.

Najważniejsze wnioski po kontrolach dotyczących przestrzegania przepisów ustawy o PPK przeprowadzonych w 2022 r.:

Rejestr zastrzeżeń numerów PESEL – nowe przepisy w ustawie o ewidencji ludności

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 1394 opublikowano ustawę z 7.7.2023 r. o zmianie niektórych ustaw w celu ograniczania niektórych skutków kradzieży tożsamości.

Zmiany wprowadzono m.in. do ustawy z 24.9.2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1191 ze zm.; dalej: EwidLU), w której dodano przepisy rozdziału 3a (art. 23a–23o EwidLU). Z nowych przepisów wynika m.in., że minister właściwy do spraw informatyzacji (obecnie Minister Cyfryzacji) prowadzi, w systemie teleinformatycznym, rejestr zastrzeżeń numerów PESEL (dalej: rejestr zastrzeżeń) w celu zapobiegania negatywnym konsekwencjom nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych osób, które dokonają zastrzeżenia numeru PESEL. W rejestrze gromadzi się dane dotyczące osób pełnoletnich.

W rejestrze zastrzeżeń gromadzi się dane zawierające PESEL, informacje o: zastrzeżeniu PESEL, o chwili jego zastrzeżenia, cofnięciu zastrzeżenia oraz chwili cofnięcia zastrzeżenia, a także oznaczenie organu albo podmiotu rejestrującego zastrzeżenie albo cofnięcie zastrzeżenia (art. 23c EwidLU).

Zastrzeżenia PESEL dokonuje się z urzędu w przypadkach określonych w art. 23g EwidLU, czyli w razie:

1) unieważnienia dowodu osobistego na skutek zgłoszenia utraty dowodu osobistego lub zgłoszenia podejrzenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych;

2) rejestracji w rejestrze PESEL danych dotyczących daty zgonu albo daty znalezienia zwłok, numeru aktu zgonu i oznaczenia urzędu stanu cywilnego, w którym ten akt został sporządzony.

Zastrzeżenia i cofnięcia zastrzeżenia dokonuje się też na wniosek składany osobiście w organie dowolnej gminy na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem (art. 23e ust. 2 pkt 2 i art. 23h EwidLU).

Organ gminy potwierdza tożsamość osoby posiadającej obywatelstwo polskie, która składa wniosek o zastrzeżenie albo cofnięcie zastrzeżenia numeru PESEL, w sposób wskazany w art. 29a ust. 1, 2 i 3 ustawy z 6.8.2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 671 ze zm.), czyli przede wszystkim na podstawie ważnego dowodu osobistego lub ważnego dokumentu paszportowego. Jeżeli wnioskodawcą jest cudzoziemiec, jego tożsamość potwierdza się na podstawie dokumentu podróży cudzoziemca lub innego dokumentu potwierdzającego tożsamość i obywatelstwo. W przypadku uchodźców z Ukrainy tożsamość wnioskodawcy może być potwierdzona innym dokumentem, na podstawie którego dokonano ustalenia tożsamości osoby, wpisanym do rejestru PESEL.

Z nowych przepisów wynika także, że każdy może nieodpłatnie zweryfikować informację o aktualnym zastrzeżeniu PESEL albo jego zastrzeżeniu w określonej przez weryfikującego chwili przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej przez ministra informatyzacji na zasadach określonych w art. 23j EwidLU.

Osobie, której dane są przetwarzane w rejestrze zastrzeżeń, umożliwia się wgląd do:

1) rejestru zastrzeżeń w zakresie danych jej dotyczących (art. 23k EwidLU).

2) informacji o tym, kto i kiedy dokonywał weryfikacji zastrzeżenia jej numeru PESEL (art. 23l EwidLU).

Zaświadczenie:

1) przekazuje się, w zależności od żądania wnioskodawcy, na piśmie utrwalonym w postaci papierowej, opatrzonym własnoręcznym podpisem, albo w postaci elektronicznej, opatrzonym kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym;

2) może mieć postać wydruku z systemu teleinformatycznego.

Ponadto minister informatyzacji udostępnia nieodpłatnie dane niektórym podmiotom na zasadach określonych w art. 23m EwidLU, czyli m.in. instytucjom prawa bankowego, SKOK-om, kredytodawcom, notariuszom, dostawcom usług płatniczych, dostawcom publicznie dostępnych usług telekomunikacyjnych, biurom informacji gospodarczej itd. Ponadto, minister właściwy do spraw informatyzacji zapewnia sądom i Ministrowi Sprawiedliwości możliwość sprawdzenia, za pomocą urządzeń teletransmisji danych, informacji dotyczących dokonanych weryfikacji poszczególnych numerów PESEL w rejestrze zastrzeżeń numerów PESEL wraz ze wskazaniem wyniku weryfikacji i podmiotów dokonujących weryfikacji (zob. art. 23n EwidLU).

Minister właściwy do spraw informatyzacji w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych ogłosi w Monitorze Polskim komunikat określający dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających stosowanie nowych przepisów wymienionych w art. 21 nowelizacji. Komunikat ogłasza się w terminie co najmniej 14 dni przed dniem wdrożenia rozwiązań technicznych określonym w tym komunikacie.

Kolejne biblioteki dołączają do wykazu bibliotek posiadających zbiory zaliczane do narodowego zasobu bibliotecznego

Rozporządzeniem MKiDN z 6.7.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego (Dz.U. z 2023 r. poz. 1345) wprowadzono zmiany w rozporządzeniu MKiDN z 4.7.2012 r. w sprawie narodowego zasobu bibliotecznego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1308; dalej: rozporządzenie), gdzie w załączniku określono wykaz bibliotek posiadających zbiory zaliczane do narodowego zasobu bibliotecznego.

Po zmianie w poz. 9 wykazu figuruje Centralna Biblioteka Rolnicza Narodowego Instytutu Kultury i Dziedzictwa Wsi Oddział w Puławach, wcześniej była to Centralna Biblioteka Rolnicza im. Michała Oczapowskiego w Warszawie.

Dodano też poz. 14 i 15, pod którymi zamieszczono:

1) Książnicę Pomorską im. Stanisława Staszica w Szczecinie;

2) Polską Akademię Nauk Biblioteka Gdańska.

Dwie dołączone instytucje z poz. 14 i 15 wykazu muszą dokonać czynności, o których mowa w § 4–6 rozporządzenia, które dotyczą obowiązków związanych z wydzieleniem zbiorów należących do narodowego zasobu bibliotecznego, podziału tych zbiorów na odpowiednie kategorie oraz ich ewidencji elektronicznej. Mają na to czas do 31.12.2025 r.

Natomiast w odniesieniu do obowiązku sporządzenia planu ochrony zbiorów zaliczanych do narodowego zasobu bibliotecznego oraz zapewnienia szczególnej ochrony polegającej na zapewnieniu bezpiecznych dla danego rodzaju materiałów bibliotecznych warunków w zakresie: przechowywania, kopiowania i utrwalania na informatycznych nośnikach danych, a także udostępniania w celach naukowych albo ekspozycyjnych, które nie spowodują pogorszenia stanu ich zachowania lub uniemożliwią ich zniszczenie lub kradzież, te dwie instytucje mają na to czas do 29 lipca 2024 r. (rok od dnia wejścia w życie nowelizacji).

Wytyczne dla zamawiających w zakresie uwzględniania zasad gospodarki o obiegu zamkniętym w ramach zamówień publicznych

Warto przy tym zwrócić uwagę nie tylko na samo przybliżenie przepisów ustawy – Prawo zamówień publicznych (dalej: PrZamPubl) w aspekcie związanym z przedmiotem Wytycznych, ale na zawarcie w nich zestawień dla 8 grup produktowych (m.in. komputery, monitory, tablety i smartfony, transport drogowy oraz usługi sprzątania pomieszczeń), w których ujęte zostały najważniejsze wymagania zgodne z zasadami gospodarki o obiegu zamkniętym.

Gospodarka o obiegu zamkniętym

Podkreślić należy, że gospodarka o obiegu zamkniętym (GOZ) to model gospodarki koncentrujący się na wydłużeniu okresu życia produktów poprzez zapewnienie możliwości ich naprawy, dostępność części zamiennych oraz możliwość modernizacji. W przypadku zakończenia ich użytkowania to zapewnienie możliwości odzysku surowców, z których zostały wytworzone celem ich przetworzenia i ponownego wprowadzenia do obiegu.

Przepisy PrZamPubl przewidują szereg rozwiązań prawnych wspomagających zamknięcie obiegu w gospodarce. Obejmują nie tylko etap przygotowania i prowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia, ale także etap realizacji zamówienia.

Przygotowanie postępowania

Na etapie przygotowania postępowania przejawia się to m.in. podczas:

Zamawiający analizując podczas przygotowywania możliwości uwzględniania aspektów środowiskowych w konkretnym postępowaniu może rozważyć ustanowienie wymagań dotyczących:

Ponadto w przypadku opisu przedmiotu zamówienia uwzględniane w nim aspekty środowiskowe mogą odnosić się przykładowo do wskazanych poziomów efektywności energetycznej przedmiotu zamówienia, czy też do poziomu emitowanych gazów szkodliwych dla środowiska. Zamawiający może zatem wymagać, aby komputer nie zużywał więcej niż określoną ilość energii na godzinę lub aby pojazd w rzeczywistych warunkach jazdy nie emitował więcej niż określoną ilość zanieczyszczeń.

Wymagania środowiskowe w opisie przedmiotu zamówienia mogą dotyczyć również materiałów, z których ma być wytworzony produkt będący przedmiotem zamówienia (np. aby dany produkt w określonej części lub w całości został wytworzony z surowców pochodzących z recyklingu), czy też mogą wprowadzić zakaz stosowania toksycznych chemikaliów przy produkcji wyrobów objętych zamówieniem. Zauważa się, że zasady gospodarki o obiegu zamkniętym uwzględniają część funkcjonujących na rynku oznakowań środowiskowych, zawierając w swoich wymogach zastosowanie włókien recyklingowych do produkcji wyrobów objętych oznakowaniem, czy też kładąc nacisk na właściwości recyklingowe produktu (np. FSC, PEFC, TCO Certified – etykieta zrównoważonego sprzętu IT, Ecolabel).

Warunki udziału w postępowaniu

Z kolei w ramach warunków udziału w postępowaniu zamawiający ma możliwość ustanowienia wymagań odnoszących się do minimalnych zdolności technicznych lub zawodowych wykonawców wpływających na środowisko. Może ustanowić warunki odnoszące się np. do dysponowania odpowiednimi urządzeniami technicznymi lub obiektami niezbędnymi do realizacji zamówienia zgodnie z wymaganiami zamawiającego w postaci dysponowania urządzeniami umożliwiającymi minimalizowanie wytwarzania odpadów, czy też charakteryzującymi się niższym zużyciem paliw lub energii. Zamawiający może również wymagać, aby wykonawcy spełniali wymagania odpowiednich systemów lub norm zarządzania środowiskowego, wskazanych przez zamawiającego w ogłoszeniu o zamówieniu lub dokumentach zamówienia.

Kryteria oceny ofert

W odniesieniu do kryteriów oceny ofert na ocenę ekonomiczności zamówienia przy uwzględnieniu okresu jego żywotności i kosztów związanych m.in. z jego utrzymaniem i użytkowaniem, a nie jedynie na podstawie kosztów nabycia, pozwala kryterium kosztu. Jeżeli zamawiający decyduje się w ramach kryterium kosztu zastosować rachunek kosztów cyklu życia, zobowiązany jest do uszczegółowienia zakresu wymaganych od wykonawców informacji oraz wskazania metody szacowania kosztów. Zakres danych, do przedstawienia których zobowiązani są wykonawcy, oraz metodologię obliczenia kosztów cyklu życia zamawiający wskazuje w dokumentach zamówienia.

Wymagania związane z realizacją zamówienia

Zamawiający jest uprawniony także do określenia wymagań związanych z realizacją zamówienia, obejmujących aspekty środowiskowe, np. zastosowanie określonych środków zarządzania środowiskowego. Jako przykład UZP podaje wymaganie zastosowania do realizacji zamówienia produktów o mniejszym negatywnym oddziaływaniu na środowisko (np. biodegradowalnych środków czystości w przypadku usług sprzątania), postawienie wymogu, aby usługi świadczone były z wykorzystaniem energooszczędnych urządzeń, czy też ustanowienie wymagań związanych ze sposobem postępowania z odpadami wytwarzanymi w trakcie realizacji zamówienia.

Ponadto, wymagania dotyczące kwestii środowiskowych mogą odnosić się do:

1) sposobu i czasu dostawy, np. określenie parametrów technicznych pojazdów wykorzystywanych na potrzeby realizacji zamówienia, ustanowienie przedziałów godzinowych dostaw z wyłączeniem godzin szczytu,

2) wymogów dotyczących opakowań, np. preferowanie opakowań zbiorczych, biodegradowalnych, wytworzonych z określonym procentowo udziałem surowców wtórnych,

3) sposobu postępowania z opakowaniami, jak również do charakterystyki produktów wykorzystywanych na potrzeby realizacji zamówienia, np. stosowanie naczyń wielokrotnego użytku na potrzeby realizacji usługi cateringowej, czy alternatywnie – stosowanie biodegradowalnych sztućców i naczyń.

Należy pamiętać, że w przypadku gdy zamawiający przewiduje wymagania związane z realizacją zamówienia, zobowiązany jest określić w dokumentach zamówienia w szczególności sposób dokumentowania spełniania przez wykonawcę tych wymagań, uprawnienia zamawiającego w zakresie kontroli spełniania przez wykonawcę tych wymagań oraz sankcje z tytułu ich niespełnienia.

[Zob. https://www.gov.pl/web/uzp/wytyczne-dla-zamawiajacych-w-zakresie-uwzgledniania-zasad-gospodarki-o-obiegu-zamknietym-w-ramach-zamowien-publicznych2]

Senacki projekt zmian w dochodach JST

W myśl założeń projektu kluczowe znaczenie ma sposób ustalenia podstawy dla wyliczenia udziałów poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego w podatku dochodowym od osób fizycznych.

W celu zapewnienia zwiększenia dochodów jednostek samorządu terytorialnego proponuje się zmianę definicji „ogólnej kwoty wpływów z podatku dochodowego od osób fizycznych” (art. 2 pkt 5 ustawy o dochodach jednostek samorządu terytorialnego; dalej: DochSamTerytU) w ten sposób, by obejmowała ona także podatek dochodowy od osób fizycznych, płacony w formie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Z definicji wyłączone są te wpływy ze zryczałtowanego podatku dochodowego, które pobierane są od osób duchownych (pozostaną one nadal dochodem budżetu państwa).

W projekcie przewiduje się także rozszerzenie treści art. 9b DochSamTerytU, regulującego zasady ustalania rekompensaty ubytków z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych przez zwiększenie kwoty podstawowej części rozwojowej subwencji ogólnej. Proponuje się dodanie w art. 9b ust. 4 DochSamTerytU, który zawężałby pojęcie „rocznych dochodów gmin z tytułu udziału we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych”, którym posługuje się ust. 1 tego artykułu. Zawężenie to polegałoby na ograniczeniu wskazanego pojęcia wyłącznie do dochodów z podatku od dochodów od osób fizycznych, w których jednostki samorządu obecnie partycypują, tj. pobieranego na zasadach ogólnych według skali podatkowej oraz podatku liniowego od dochodów z pozarolniczej działalności gospodarczej.

Konsekwencją projektowanych zmian byłaby nowelizacja art. 2 ust. 3 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne.

Projekt został obecnie skierowany do Biura Analiz Sejmowych i Biura legislacyjnego Sejmu.

Odstąpienie od sporządzenia uzasadnienia z powodu uwzględnienia w całości żądania strony a treść pouczenia

Nowelizacją z 26.1.2023 r. do KPA wprowadzony został przepis art. 127 § 1a KPA, który stanowi, że decyzja wydana w pierwszej instancji, od której uzasadnienia organ odstąpił z powodu uwzględnienia w całości żądania strony, jest ostateczna. Sama możliwość odstąpienia od sporządzenia uzasadnienia decyzji wynika natomiast z przepisu art. 107 § 4 KPA, który przewiduje, że można odstąpić od uzasadnienia decyzji, gdy uwzględnia ona w całości żądanie strony; nie dotyczy to jednak decyzji rozstrzygających sporne interesy stron oraz decyzji wydanych na skutek odwołania.

Wskazać należy, iż w przypadku, gdyby organ rzeczywiście odstąpił od sporządzenia uzasadnienia decyzji, opierając się na przepisie art. 107 § 4 KPA, wówczas pouczenie zawarte w takiej decyzji wymagałoby modyfikacji. Należałoby wskazać w nim, że od decyzji nie przysługuje odwołanie, ponieważ jest ona ostateczna. Zgodnie z przepisem art. 16 § 1 KPA decyzja jest ostateczna, jeżeli nie służy od niej odwołanie w administracyjnym toku instancji lub wniosek o ponowne rozpatrzenie sprawy. Ponadto rzeczywiście brak jest podstaw do przywoływania w pouczeniu treści art. 127a KPA, ponieważ strona nie może zrzec się prawa do wniesienia odwołania od decyzji, od której odwołanie nie przysługuje. W pouczeniu należałoby natomiast zawrzeć klauzulę dotyczącą możliwości złożenia skargi do sądu administracyjnego. Zgodnie z przepisem art. 107 § 1 pkt 9 KPA, w przypadku decyzji, w stosunku do której może być wniesione powództwo do sądu powszechnego, sprzeciw od decyzji lub skarga do sądu administracyjnego w decyzji powinno zostać zawarte pouczenie o dopuszczalności wniesienia powództwa, sprzeciwu od decyzji lub skargi oraz wysokości opłaty od powództwa lub wpisu od skargi lub sprzeciwu od decyzji, jeżeli mają one charakter stały, albo podstawie do wyliczenia opłaty lub wpisu o charakterze stosunkowym, a także możliwości ubiegania się przez stronę o zwolnienie od kosztów albo przyznanie prawa pomocy.

Należy jednak wskazać, że możliwość odstąpienia od sporządzenia uzasadnienia decyzji nie jest instytucją nową i przepis ten został wprowadzony do KPA już w 1980 r. Mimo to w praktyce organów pomocy społecznej odstąpienie od sporządzenia uzasadnienia decyzji ma miejsce stosunkowo rzadko i nie jest to na pewno praktyka powszechna. Jeżeli zatem organ nie odstępuje od sporządzenia uzasadnienia i wskazuje motywy swoje rozstrzygnięcia, to zmiany w KPA nie mają żadnego praktycznego znaczenia i nie wymagają wdrożenia.

 

Okres przechowywania protokołów z okresowych przeglądów

Stosownie do art. 61 pkt 1 ustawy – Prawo budowlane (dalej: PrBud), właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany utrzymywać i użytkować obiekt zgodnie z zasadami, o których mowa w art. 5 ust. 2 PrBud. W ramach powyższego obowiązku, obiekt budowlany w czasie jego użytkowania powinien być zaś poddawany kontroli (art. 62 ust. 1 PrBud):

Stosownie przy tym do art. 63 PrBud, właściciel lub zarządca obiektu budowlanego jest obowiązany przechowywać przez okres istnienia obiektu dokumenty – o których mowa w art. 60 PrBud – oraz opracowania projektowe i dokumenty techniczne robót budowlanych wykonywanych w obiekcie w toku jego użytkowania. Na tle powyższego przepisu w doktrynie wyjaśnia się zaś, iż również protokoły z okresowej kontroli stanu technicznego przechowuje się przez okres istnienia obiektu. Jak wyjaśnia się to bowiem, choć przepisy PrBud nie przewidują wprost takiego obowiązku w wypadku protokołu z okresowej kontroli stanu technicznego obiektów, to jednak wynika on z szerszej analizy obowiązujących przepisów PrBud dotyczących stanu technicznego oraz obowiązków właścicieli i zarządców obiektu budowlanego.

Zwraca się bowiem uwagę, iż stosownie do art. 64 ust. 3 PrBud, protokoły z kontroli obiektu budowlanego, w tym protokoły z kontroli systemu ogrzewania i systemu klimatyzacji, o których mowa w art. 29 ust. 1 CharaktEnergBudU, oceny i ekspertyzy dotyczące jego stanu technicznego, świadectwo charakterystyki energetycznej oraz dokumenty, o których mowa w art. 60 PrBud, są dołączone do książki obiektu budowlanego. Aktualnie zaś system c-KOB zapewnia przechowywanie książki obiektu budowlanego przez okres istnienia obiektu budowlanego (art. 60q ust. 1 PrBud). Co więcej, obowiązujące przepisy nakazują także właścicielowi oraz zarządcy obiektu udostępniać dokumenty, a więc i protokoły z kontroli obiektu budowlanego, przedstawicielom organu nadzoru budowlanego oraz innym jednostkom organizacyjnym i organom upoważnionym do kontroli utrzymania obiektów budowlanych we właściwym stanie technicznym oraz do kontroli przestrzegania przepisów obowiązujących w budownictwie, o czym mówi wprost art. 65 PrBud. Skoro zatem ustawodawca nakłada obowiązek udostępniania protokołów właściwym organom i to w istocie bezterminowo, to uznać należy, że przepis art. 63 ust. 1 PrBud obejmuje również dokumentację dotyczącą kontroli stanu technicznego.

Aktualnie właściciel lub zarządca obiektu budowlanego musi więc przechowywać protokoły z okresowej kontroli stanu technicznego obiektu przez okres istnienia tego obiektu, tak jak stanowi to art. 63 PrBud.

Zakładanie publicznych podmiotów oświatowych przez osoby fizyczne i prawne niezaliczane do sektora finansów publicznych

Przedszkola, szkoły i placówki polskiego systemu oświaty mogą funkcjonować jako podmioty publiczne lub niepubliczne.

Publiczność danego podmiotu nie zależy wyłącznie od tego, jaki podmiot prawa je prowadzi. Organy administracji publicznej mogą prowadzić wyłącznie szkoły (przedszkola i placówki) o charakterze publicznym, jednak ustawodawca przewidział również prawo innych podmiotów do prowadzenia publicznych instytucji oświatowych. O definicji publiczności w oświacie rozstrzygają art. 13 ust. 1–5 oraz art. 14 ust. 1 ustawy – Prawo oświatowe (dalej: PrOśw). Utworzenie przez osobę fizyczną bądź prawną (niezaliczaną do sektora finansów publicznych) publicznego przedszkola, publicznej szkoły lub publicznej placówki oświatowej wymaga zezwolenia właściwego organu JST, której zadaniem jest prowadzenie szkół lub placówek publicznych danego typu, zgodnie z art. 88 ust. 4 PrOśw, a w przypadku szkół artystycznych – zezwolenia ministra właściwego do spraw kultury i ochrony dziedzictwa narodowego.

Wniosek o udzielenie zezwolenia złożony z projektu aktu założycielskiego i statutu składa się do 30 września roku poprzedzającego rok, w którym ma nastąpić uruchomienie szkoły lub placówki. Ten termin może zostać przedłużony za zgodą wójta, burmistrza lub prezydenta. Wniosek powinien zawierać również dane niezbędne do wpisania szkoły lub placówki do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej. Zgodnie z delegacją zawartą w art. 88 ust. 6 PrOśw poszczególni ministrowie określili szczegółowe zasady i warunki udzielania oraz cofania zezwolenia na założenie szkoły lub placówki publicznej, aby tworzenie szkół publicznych przez osoby prawne i fizyczne sprzyjało poprawie warunków kształcenia, a także korzystnie uzupełniało sieć szkół publicznych na danym terenie. Te zasady i warunki zostały określone w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej w sprawie szczegółowych zasad i warunków udzielania i cofania zezwolenia na założenie przez osobę prawną lub osobę fizyczną szkoły lub placówki publicznej (dalej: ZezwolSzkolR) i rozporządzenia Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w sprawie szczegółowych zasad i warunków udzielania i cofania zezwolenia na założenie publicznej szkoły artystycznej przez osobę prawną lub osobę fizyczną.

Zgodnie z § 3 ZezwolSzkolR wniosek o udzielenie zezwolenia na założenie szkoły lub placówki publicznej zawiera:

1) w przypadku założyciela będącego osobą prawną – nazwę założyciela, adres jego siedziby oraz wskazanie organu uprawnionego do prowadzenia w imieniu założyciela spraw szkoły lub placówki publicznej;

2) w przypadku założyciela będącego osobą fizyczną – imię i nazwisko założyciela, numer ewidencyjny PESEL, adres miejsca zamieszkania oraz adres do korespondencji;

3) określenie typu szkoły lub rodzaju placówki publicznej, daty rozpoczęcia jej działalności, przewidywanej liczby uczniów, słuchaczy lub wychowanków oraz:

a) w przypadku szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego – wskazanie, czy szkoła jest przeznaczona dla dzieci i młodzieży, czy dla dorosłych,

b) w przypadku szkoły podstawowej – wskazanie, czy w szkole będą zorganizowane oddziały przedszkolne oraz czy szkoła będzie posiadać podporządkowane jej organizacyjnie szkoły filialne,

c) w przypadku szkoły podstawowej, o której mowa w art. 95 ust. 2, 3 i 6 PrOśw – wskazanie klas, które ma obejmować struktura organizacyjna tej szkoły,

d) w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – wskazanie zawodu lub zawodów, w jakich szkoła będzie kształcić,

e) w przypadku szkoły specjalnej – wskazanie rodzaju niepełnosprawności uczniów, dla których tworzy się szkołę,

f) w przypadku publicznej placówki kształcenia ustawicznego i publicznego centrum kształcenia zawodowego – wskazanie, czy placówka lub centrum będzie posiadać filię lub filie organizacyjnie podporządkowane odpowiednio tej placówce lub temu centrum;

4) wskazanie adresu siedziby szkoły lub placówki publicznej oraz informację o jej warunkach lokalowych oraz wyposażeniu w pomoce dydaktyczne i sprzęt niezbędny do realizacji zadań statutowych;

5) dane, o których mowa w art. 88 ust. 5 PrOśw.

Do wniosku dołącza się:

1) w przypadku założyciela będącego osobą prawną – kopię statutu lub innego dokumentu stanowiącego podstawę funkcjonowania osoby prawnej oraz – jeżeli osoba prawna podlega obowiązkowi wpisu do rejestru lub ewidencji – aktualny odpis z właściwego rejestru lub ewidencji;

2) w przypadku założyciela będącego osobą fizyczną – wyciąg z dowodu osobistego zawierający imię, nazwisko i numer ewidencyjny PESEL, poświadczony notarialnie lub poświadczony przez przyjmującego wniosek pracownika urzędu obsługującego organ JST właściwej do udzielenia zezwolenia na założenie szkoły lub placówki publicznej;

3) projekt aktu założycielskiego szkoły lub placówki publicznej;

4) projekt statutu szkoły lub placówki publicznej;

5) opinie właściwego miejscowo komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej i państwowego powiatowego inspektora sanitarnego o warunkach bezpieczeństwa i higieny w budynku, w którym będzie się mieścić szkoła lub placówka publiczna, i najbliższym jego otoczeniu, a w przypadku szkoły podstawowej, o której mowa w art. 95 ust. 3 PrOśw, oraz publicznej placówki kształcenia ustawicznego i publicznego centrum kształcenia zawodowego również opinie o warunkach bezpieczeństwa i higieny w budynkach, w których będą mieścić się odpowiednio szkoły filialne lub filie placówki lub centrum, i najbliższym ich otoczeniu;

6) wykaz nauczycieli przewidzianych do zatrudnienia w szkole lub placówce publicznej zawierający imiona i nazwiska nauczycieli oraz informację o ich kwalifikacjach;

7) zobowiązanie do zapewnienia warunków działania szkoły lub placówki publicznej, w tym bezpiecznych i higienicznych warunków nauki, wychowania i opieki oraz zobowiązanie do przestrzegania przepisów dotyczących szkół i placówek publicznych.

W przypadku wniosku o zgodę na założenie punktów przedszkolnych i zespołów wychowania przedszkolnego zamiast projektu statutu dołącza się projekt organizacji wychowania przedszkolnego. Podjęcie przez osobę prawną inną niż gmina lub przez osobę fizyczną, która prowadzi już publiczne przedszkole lub publiczną szkołę podstawową, prowadzenia wychowania przedszkolnego w innych publicznych formach wymaga natomiast zmiany zezwolenia na założenie odpowiednio przedszkola lub szkoły podstawowej. Przepisy art. 88 ust. 4-8 i art. 89 PrOśw stosuje się odpowiednio, z tym że do wniosku o zmianę zezwolenia – analogicznie jak przy wniosku o utworzenie – zamiast projektu statutu dołącza się projekt organizacji wychowania przedszkolnego, które ma być realizowane w danej formie.

Złożenie wniosku o wydanie zezwolenia na prowadzenie publicznego przedszkola, innej formy wychowania przedszkolnego, szkoły lub placówki i pozytywne rozpatrzenie go przez JST zwalnia zarejestrowaną szkołę lub placówkę z ubiegania się o REGON w GUS. To JST, zobowiązana do prowadzenia odpowiedniego typu szkoły (gmina lub powiat), przy wydawaniu zezwolenia musi w ciągu 7 dni dokonać stosownego wpisu do RSPO w bazie SIO. Na podstawie powyższej czynności numer REGON jest generowany automatycznie, a następnie przesyłany listownie do szkoły lub placówki. Należy tutaj zaznaczyć, że program służący do prowadzenia bazy danych SIO obliguje JST do wpisu wszystkich danych wskazanych powyżej, a także co najmniej jednej z danych w postaci: telefonu, faksu, e-maila, strony internetowej – chociaż jedna z nich musi zostać umieszczona w zgłoszeniu o wpis do ewidencji szkół i placówek niepublicznych. W przeciwnym razie pracownik JST nie będzie mógł dokonać zgłoszenia szkoły w SIO, a tym samym nowo utworzonej szkole lub placówce nie zostanie nadany REGON. Powyższy obowiązek wynika z art. 33–35 SystInfOśwU. Szczegółowy zakres danych szkoły gromadzonych w systemie informacji oświatowej został określony w art. 9 SystInfOśwU, inne dane dziedzinowe, gromadzone w systemie informacji oświatowej, szczegółowo określono zaś w rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej z 28.8.2019 r. w sprawie szczegółowego zakresu danych dziedzinowych gromadzonych w systemie informacji oświatowej oraz terminów przekazywania niektórych danych do bazy danych systemu informacji oświatowej (Dz.U. z 2019 r. poz. 1663).

Udzielenie zezwolenia lub odmowa udzielenia zezwolenia na założenie przedszkola, innej formy przedszkolnej, szkoły czy publicznej placówki oświatowej następuje w drodze decyzji administracyjnej wydawanej przez wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, starostę i marszałka województwa. Zezwolenie na prowadzenie poszczególnych instytucji oświatowych wydaje ten organ, którego JST jest zobowiązana do prowadzenia takiego samego typu lub rodzaju przedszkoli, szkół lub placówek własnych.

Zezwolenie na założenie szkoły lub placówki publicznej jest udzielane, gdy:

1) statut lub inny dokument stanowiący podstawę funkcjonowania osoby prawnej będącej założycielem przewiduje prowadzenie przez nią działalności oświatowej,

2) projekt aktu założycielskiego i projekt statutu szkoły lub placówki publicznej są zgodne z przepisami ustawy i aktów prawnych wydanych na jej podstawie,

3) w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – zawód lub zawody, w jakich szkoła będzie kształcić, są zgodne z klasyfikacją zawodów szkolnictwa branżowego,

4) warunki lokalowe oraz wyposażenie szkoły lub placówki publicznej w pomoce dydaktyczne i sprzęt zapewniają realizację statutowych zadań szkoły lub placówki publicznej, w tym bezpieczne i higieniczne warunki nauki, wychowania i opieki,

5) nauczyciele posiadają kwalifikacje wymagane do zatrudnienia w szkole lub placówce publicznej danego typu lub rodzaju,

6) utworzenie szkoły w miejscowości wskazanej przez założyciela będzie sprzyjać poprawie warunków kształcenia, a także korzystnie uzupełniać sieć szkół publicznych odpowiednio w tej miejscowości, gminie, powiecie, województwie lub regionie.

Odmowa wydania zezwolenia na założenie szkoły lub placówki publicznej może nastąpić w przypadku, gdy któryś z powyższych warunków jest niemożliwy do spełnienia. Wskazuje na to zamieszczony niżej wyrok WSA w Lublinie.

Ustawodawca nie precyzuje, na czym ma polegać korzystne uzupełnienie sieci szkół poprzez założenie nowej szkoły. W orzecznictwie sądów administracyjnych wyjaśnia się przy tym, że brak jest podstaw do badania – przy ocenie, czy założenie szkoły będzie stanowić korzystne uzupełnienie sieci szkół – innych przesłanek, takich jak warunki lokalowe, wyposażenie w pomoce naukowe i księgozbiór, podstawy programowe i kwalifikacje kadry (por. wyr. NSA z 7.11.2006 r., I OSK 146/06, Legalis). Stąd przy udzielaniu zezwolenia na założenie szkoły publicznej trzeba przede wszystkim rozważyć, czy utworzenie nowej szkoły publicznej stanowi korzystne uzupełnienie istniejącej sieci szkół danego typu na określonym obszarze, objętym zakresem zadań podmiotu, zobowiązanego do prowadzenia szkół określonego rodzaju (wyr. WSA w Poznaniu z 17.12.2013 r., II SA/Po 786/13, Legalis).

Zezwolenie na założenie szkoły lub placówki publicznej określa:

1) założyciela:

a) nazwę, adres jego siedziby i numer wpisu do właściwego rejestru lub ewidencji – w przypadku założyciela będącego osobą prawną,

b) imię i nazwisko, numer ewidencyjny PESEL oraz adres miejsca zamieszkania – w przypadku założyciela będącego osobą fizyczną;

2) typ szkoły lub rodzaj placówki, jej nazwę, adres jej siedziby i termin rozpoczęcia działalności;

3) w przypadku szkoły podstawowej i liceum ogólnokształcącego – wskazanie, czy szkoła jest przeznaczona dla dzieci i młodzieży, czy dla dorosłych;

4) w przypadku szkoły podstawowej – wskazanie, czy w szkole będą zorganizowane oddziały przedszkolne oraz czy szkoła będzie posiadać podporządkowane jej organizacyjnie szkoły filialne;

5) w przypadku szkoły podstawowej, o której mowa w art. 95 ust. 2, 3 i 6 PrOśw – wskazanie klas, jakie ma obejmować struktura organizacyjna tej szkoły;

6) w przypadku szkoły prowadzącej kształcenie zawodowe – zawód lub zawody, w których kształci szkoła;

7) w przypadku szkoły specjalnej – rodzaj niepełnosprawności uczniów, dla których tworzy się szkołę;

8) w przypadku publicznej placówki kształcenia ustawicznego i publicznego centrum kształcenia zawodowego – wskazanie, czy placówka lub centrum będzie posiadać filię lub filie organizacyjnie podporządkowane odpowiednio tej placówce lub temu centrum.

Szkoły, przedszkola (w tym inne formy wychowania przedszkolnego) oraz placówki oświatowe, nieprowadzone przez JST lub organy administracji państwowej, mogą być zakładane i prowadzone przez osoby prawne (niesamorządowe) i osoby fizyczne, jako jednostki publiczne lub niepubliczne. Osoby prawne i fizyczne są dla nich organami prowadzącymi – w rozumieniu PrOśw. Jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej nie mają prawa do zakładania i prowadzenia tego typu instytucji oświatowych.