Maksymalne stawki opłat za przechowywanie i strzeżenie usuniętych środków transportu i towarów w 2022 r.
W Dz.Urz. Monitor Polski z 2021 r. pod poz. 762 opublikowano obwieszczenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 6.8.2021 r. w sprawie ogłoszenia obowiązujących w 2022 r. maksymalnych stawek opłat za usunięcie, przechowywanie i strzeżenie środka transportu lub towaru w wyznaczonym miejscu.
Zgodnie z art. 17 ust. 3 SystMonitDrogU, dyrektor izby administracji skarbowej właściwy dla wyznaczonego miejsca, do którego został skierowany lub usunięty środek transportu wraz z towarem, ustala, w drodze postanowienia, wysokość opłat za usunięcie, strzeżenie i przechowywanie środka transportu lub towaru w wyznaczonym miejscu, osoby obowiązane do ich poniesienia oraz termin i sposób ich uiszczenia.
Opłatę za usunięcie, strzeżenie i przechowywanie środka transportu lub towarów w wyznaczonym miejscu uiszcza się na rzecz dyrektora izby administracji skarbowej, natomiast wysokość stawki kwotowej tych opłat odpowiada średniej cenie rynkowej usług w zakresie usuwania, strzeżenia i przechowywania środków transportu lub towarów na obszarze właściwości danej izby administracji skarbowej (art. 20 ust. 1 i 2 SystMonitDrogU).
Obwieszczenie określa maksymalną wysokość stawek kwotowych opłat obowiązujących w 2022 r. za usunięcie, przechowywanie i strzeżenie w wyznaczonym miejscu:
1) środka transportu o dopuszczalnej masie całkowitej do 3,5 t:
- za usunięcie – 542 zł,
- za każdą dobę przechowywania i strzeżenia – 46 zł;
2) środka transportu o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 3,5 t do 7,5 t:
- za usunięcie – 677 zł,
- za każdą dobę przechowywania i strzeżenia – 60 zł;
3) środka transportu o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 7,5 t do 16 t:
- za usunięcie – 956 zł,
- za każdą dobę przechowywania i strzeżenia – 86 zł;
4) środka transportu o dopuszczalnej masie całkowitej powyżej 16 t:
- za usunięcie – 1409 zł,
- za każdą dobę przechowywania i strzeżenia – 154 zł;
5) środka transportu przewożącego materiały niebezpieczne:
- za usunięcie – 1714 zł,
- za każdą dobę przechowywania i strzeżenia – 225 zł;
6) towaru:
- za usunięcie – 1713 zł,
- za każdą dobę przechowywania i strzeżenia – 5,60 zł za 1 m3 albo 1,40 zł za 1 m2 powierzchni magazynowej.
31 sierpnia 2021 r. upływa termin rejestracji w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych (CRPA)
Obowiązkowa rejestracja w CRPA do 30.6.2021 r. dotyczyła:
- podmiotów prowadzących działalność gospodarczą jako pośredniczące podmioty węglowe i pośredniczące podmioty gazowe,
- podmiotów, które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzą miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych,
- podmiotów, które nie prowadzą działalności gospodarczej i nie są osobami fizycznymi, a zużywają zwolnione od akcyzy (ze względu na ich przeznaczenie) wyroby akcyzowe, tj. paliwa lotnicze, paliwa żeglugowe oraz gaz LPG do celów grzewczych, oraz
- podmiotów zobowiązanych do uzupełnienia zgłoszenia rejestracyjnego o dane dotychczas niewymagane.
Jeżeli podmiot miał obowiązek rejestracji w CRPA albo uzupełnienia zgłoszenia rejestracyjnego do 30.6.2021 r. i rozpoczął proces rejestracji w tym terminie, możesz zakończyć go do 31.8.2021 r.
Jeżeli podmiot nie zakończysz procesu rejestracji do 31 sierpnia br. będzie traktowany jak podmiot, który od 1.7.2021 r. prowadzi działalność w obszarze podatku akcyzowego niezgodnie z przepisami ustawy o podatku akcyzowym.
Źródło: Ministerstwo Finansów
Wymagania dotyczące planowania lokalizacji gier na automatach na terenie gminy
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1506 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 10.8.2021 r. w sprawie wymagań dotyczących planowania lokalizacji salonów gier na automatach na terenie gminy.
Z rozporządzenia wynika, że salon gier na automatach może być usytuowany w odległości nie mniejszej niż:
- 100 metrów od:
- szkół, przedszkoli, placówek oświatowo-wychowawczych, młodzieżowych ośrodków wychowawczych, młodzieżowych ośrodków socjoterapii, specjalnych ośrodków szkolno-wychowawczych, specjalnych ośrodków wychowawczych dla dzieci i młodzieży wymagających stosowania specjalnej organizacji nauki, metod pracy i wychowania, placówek zapewniających opiekę i wychowanie uczniom w okresie pobierania nauki poza miejscem stałego za-mieszkania,
- miejsc kultu religijnego,
- 50 metrów od innego ośrodka gier
– znajdujących się w granicach administracyjnych danej gminy lub gminy sąsiedniej.
Odległości te mierzy się istniejącą albo planowaną najkrótszą drogą dojścia wzdłuż osi ciągów komunikacyjnych, z których mogą korzystać lub korzystają piesi, bez naruszania przepisów powszechnie obowiązujących, od najbliższego ogólnodostępnego wejścia na teren wymienionego wyżej obiektu do najbliższego ogólnodostępnego wejścia do salonu gier na automatach.
W przypadku gdy lokal, w którym planowane jest usytuowanie salonu gier na automatach, w dniu składania wniosku o wydanie decyzji zatwierdzającej lokalizację salonu gier na automatach nie istnieje, odległości mierzy się istniejącą albo planowaną najkrótszą drogą dojścia do planowanego ogólnodostępnego wejścia do salonu gier na automatach.
Naczelnik urzędu skarbowego właściwy do egzekucji administracyjnej opłaty dodatkowej i opłaty emisyjnej
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1544 opublikowano rozporządzenie Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z 18.8.2021 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie określenia obowiązków pozostających we właściwości naczelnika urzędu skarbowego uprawnionego do żądania ich wykonania w drodze egzekucji administracyjnej oraz właściwości miejscowej tego naczelnika urzędu skarbowego.
Właściwość miejscową naczelnika urzędu skarbowego uprawnionego do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej przewidzianych obowiązków ustala się ze względu na miejsce zamieszkania lub adres siedziby zobowiązanego w dniu wydania odpowiednio decyzji lub postanowienia. Ustalony w ten sposób właściwy naczelnik urzędu skarbowego jest uprawniony do wykonania w drodze egzekucyjnej obowiązków wynikających z decyzji lub postanowienia wydanego przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (Szefa KAS) w toku postępowania podatkowego w sprawie unikania opodatkowania, o którym mowa w art. 119g § 1 i 3 ustawy z 29.8.1997 r. – Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1540) oraz decyzji wydanej przez naczelnika urzędu celno-skarbowego.
Z rozporządzenia wynika, że tak ustalony naczelnik urzędu skarbowego jest właściwy także w sprawach wykonania obowiązków wynikających z wezwania do wniesienia opłaty dodatkowej, o którym mowa w art. 37ge ust. 7 ustawy z 27.10.1994 r. o autostradach płatnych oraz o Krajowym Funduszu Drogowym (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2268 ze zm.; dalej: AutostrPłatneU). Przypominam, że za niewniesienie opłaty za przejazd autostradą, w tym za kontynuację przejazdu autostradą lub jej odcinkiem po upływie daty i godziny końca okresu ważności wskazanych na bilecie autostradowym, od wnoszącego opłatę pobiera się opłatę dodatkową w wysokości 500 zł. Wnoszącemu opłatę Szef KAS wystawia wezwanie do wniesienia opłaty dodatkowej, które zawiera elementy wymienione w art. 37ge ust. 7 AutostrPłatneU.
Jeżeli w dniu wydania decyzji lub postanowienia albo wystawienia wezwania do wniesienia opłaty dodatkowej, zobowiązany ma miejsce zamieszkania lub siedzibę poza terytorium Polski, właściwość miejscową naczelnika urzędu skarbowego uprawnionego do żądania wykonania w drodze egzekucji administracyjnej wynikającego z nich obowiązku ustala się według adresu siedziby:
- odpowiednio Szefa KAS lub naczelnika urzędu celno-skarbowego, który wydał tę decyzję lub to postanowienie;
- organu, który wystawił to wezwanie.
Ponadto wskazano Naczelnika Trzeciego Urzędu Skarbowego w Szczecinie jako uprawnionego do żądania wykonania na terytorium całego kraju w drodze egzekucji administracyjnej obowiązków wynikających z:
- decyzji wydanej także w zakresie opłaty emisyjnej;
- wydanej przez naczelnika urzędu celno-skarbowego decyzji w zakresie także opłaty sankcyjnej, o której mowa w art. 75a ust. 1 ustawy z 8.3.2013 r. o środkach ochrony roślin (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2097) – kto w przypadku niezłożenia zgłoszenia celnego przez osobę lub podmiot nieprowadzący działalności gospodarczej w zakresie obrotu środkami ochrony roślin przywozi z państw trzecich środki ochrony roślin, podlega opłacie sankcyjnej w wysokości od 200 do 5000 zł;
- przyjętej przez naczelnika urzędu celno-skarbowego oraz przez naczelnika urzędu skarbowego także informacji o opłacie emisyjnej.
Ponowne użycie i recykling odpadów komunalnych ‒ zmiany w przepisach!
W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1530 opublikowano rozporządzenie Ministra Klimatu i Środowiska z 3.8.2021 r. w sprawie sposobu obliczania poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych.
Poziomy przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych oblicza się zgodnie ze wzorem:
P = Mr/Mw × 100%
gdzie:
- P – oznacza poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych, wyrażony w %;
- Mr – oznacza łączną masę odpadów komunalnych przygotowanych do ponownego użycia i poddanych recyklingowi, wyrażoną w Mg;
- Mw – oznacza łączną masę wytworzonych odpadów komunalnych, wyrażoną w Mg.
Zgodnie z rozporządzeniem do łącznej masy odpadów komunalnych przygotowanych do ponownego użycia i poddanych recyklingowi, oznaczonej symbolem Mr, zalicza się:
- odpady komunalne z grupy 15 oraz z grupy 20, z wyjątkiem odpadów o kodach 20 02 02, 20 03 04 i 20 03 06;
- odpady powstałe z przetworzenia tych odpadów komunalnych.
Do łącznej masy wytworzonych odpadów komunalnych, oznaczonej symbolem Mw, zalicza się odpady komunalne z grupy 15 oraz z grupy 20, z wyjątkiem odpadów o kodach 20 02 02, 20 03 04 i 20 03 06.
Grupy oraz kody odpadów są określane zgodnie z przepisami wydanymi na podstawie art. 4 ust. 3 uOdpadyU, czyli obecnie zgodnie z rozporządzeniem Ministra Klimatu z 2.1.2020 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2020 r. poz. 10).
W przypadku obliczania poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych przez gminy uwzględnia się odpady komunalne:
- odebrane z terenu danej gminy zarówno przez gminę, jak i przez podmiot, o którym mowa w art. 9g CzystGmU – chodzi tu o podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości;
- zebrane z terenu danej gminy zarówno przez gminę, jak i przez innych zbierających odpady komunalne.
W przypadku obliczania poziomów przygotowania do ponownego użycia i recyklingu odpadów komunalnych przez podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy (art. 9g CzystGmU), uwzględnia się odpady komunalne odebrane z terenu danej gminy.
Masę bioodpadów stanowiących odpady komunalne posegregowanych i poddanych recyklingowi u źródła uwzględnia się zarówno w łącznej masie odpadów komunalnych przygotowanych do ponownego użycia i poddanych recyklingowi, oznaczonej symbolem Mr, jak i w łącznej masie wytworzonych odpadów komunalnych, oznaczonej symbolem Mw.
Masę odpadów komunalnych: |
|
wytworzonych, przygotowanych do ponownego użycia lub poddanych recyklingowi oraz poziom przygotowania do ponownego użycia i recyklingu |
oblicza się za dany rok kalendarzowy
|
przygotowanych do ponownego użycia |
oblicza się jako masę produktów i składników produktów które stały się odpadami komunalnymi oraz przeszły wszystkie niezbędne czynności sprawdzania, oczyszczania i naprawy umożliwiające ponowne użycie bez dalszego sortowania i przetwarzania wstępnego |
poddanych recyklingowi |
oblicza się jako masę odpadów które po przejściu wszystkich niezbędnych czynności sprawdzania, sortowania i innych czynności wstępnych mających na celu usunięcie materiałów i substancji, które nie są przedmiotem dalszego powtórnego przetwarzania, są wprowadzane do procesu recyklingu, w którego wyniku te odpady są powtórnie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje, które nie są odpadami |
Ponadto, masę odpadów komunalnych poddanych recyklingowi oblicza się w momencie wprowadzenia do procesu recyklingu, ale można też obliczać na wyjściu z procesu sortowania, jeżeli:
1) odpady po sortowaniu zostaną następnie poddane recyklingowi oraz
2) masa materiałów lub substancji usuwanych w następujących po sortowaniu procesach poprzedzających recykling i niepoddawanych następnie recyklingowi nie zostanie zaliczona do masy odpadów komunalnych zgłaszanych jako poddane recyklingowi.
Masę odpadów komunalnych ulegających biodegradacji poddawanych obróbce tlenowej lub beztlenowej zalicza się do odpadów poddanych recyklingowi, jeżeli w wyniku tej obróbki powstaje kompost, materiał pofermentacyjny lub inny materiał, który będzie wykorzystany jako produkt, materiał lub substancja, które nie są odpadami. Jeżeli uzyskany kompost, materiał pofermentacyjny lub inny materiał, który będzie wykorzystany jako produkt, materiał lub substancja, które nie są odpadami, jest wykorzystywany na powierzchni ziemi, można zaliczyć go jako poddany recyklingowi, gdy to wykorzystanie przynosi korzyści rolnictwu lub prowadzi do poprawy stanu środowiska. Uzyskany taki materiał można zaliczyć jako poddany recyklingowi tylko wtedy, gdy może być wprowadzany do obrotu jako nawóz lub środek poprawiający właściwości gleby na podstawie pozwolenia ministra rolnictwa.
Bioodpady stanowiące odpady komunalne poddane obróbce tlenowej lub beztlenowej zalicza się do odpadów poddanych recyklingowi, jeżeli zostały zebrane w sposób selektywny. Przy czym, do 31.12.2026 r. bioodpady stanowiące odpady komunalne, które nie zostały selektywnie zebrane, ale zostały poddane obróbce tlenowej lub beztlenowej, zalicza się do odpadów poddanych recyklingowi, o ile spełniają warunki dotyczące zaliczania masy odpadów komunalnych do odpadów poddanych recyklingowi.
W masie odpadów komunalnych poddanych recyklingowi:
- uwzględnia się masę odpadów, które utraciły status odpadów, pod warunkiem że zostały przetworzone na produkty, materiały lub substancje, które nie są odpadami, używane do celów pierwotnych lub innych celów;
- nie uwzględnia się odpadów, które utraciły status odpadów, i zostały użyte jako paliwa lub inne środki wytwarzania energii, termicznie przekształcone, użyte do wypełniania wyrobisk lub składowane;
- uwzględnia się masę metali wydzielonych po termicznym przekształceniu odpadów komunalnych poddanych recyklingowi;
Natomiast w masie odpadów komunalnych przygotowanych do ponownego użycia lub poddanych recyklingowi można uwzględnić odpady przekazane poza terytorium Polski do innego państwa członkowskiego UE, w celu przygotowania do ponownego użycia, recyklingu lub wypełniania wyrobisk.
Nowe przepisy o gatunkach obcych
Celem ustawy jest zapewnienie prawidłowego stosowania rozporządzenia nr 1143/2014 z 22.10.2014 r. w sprawie działań zapobiegawczych i zaradczych w odniesieniu do wprowadzania i rozprzestrzeniania inwazyjnych gatunków obcych (dalej: rozporządzenie 1143/2014).
Zgodnie z rozporządzeniem 1143/2014 na państwach członkowskich ciąży obowiązek ustanowienia ram prawnych na poziomie kraju dla działań służących zapobieganiu niepożądanemu oddziaływaniu na różnorodność biologiczną inwazyjnych gatunków obcych, (dalej IGO) oraz minimalizowanie i łagodzenie tego oddziaływania.
Rozporządzenie 1143/2014 upoważnia państwa członkowskie do regulowania kwestii dotyczących IGO stwarzających zagrożenie dla danego kraju lub regionu Unii Europejskiej.
Ustawa określa w szczególności:
1) zadania i kompetencje organów administracji publicznej oraz innych podmiotów w zakresie zapobiegania wprowadzaniu i rozprzestrzenianiu się gatunków obcych;
2) ograniczenia, inne niż wynikające z rozporządzenia 1143/2014, dotyczące wprowadzania do środowiska oraz przemieszczania w środowisku gatunków obcych;
3) zasady odpowiedzialności za naruszenie przepisów ustawy oraz rozporządzenia 1143/2014.
Ustawa w ramach gatunków obcych wyszczególnia dwa zasadnicze rodzaje IGO:
1) gatunki stwarzające zagrożenie dla Unii Europejskiej oraz
2) gatunki stwarzające zagrożenie dla Polski.
W ramach obu rodzajów IGO wyszczególniono IGO, które:
1) będą podlegały szybkiej eliminacji oraz
2) zostaną uznane za rozprzestrzenione na szeroką skalę.
Oba rodzaje IGO będą wymagały podejmowania działań zaradczych, które będą się jednak różniły priorytetem ich podejmowania. W pierwszej kolejności przeciwdziałaniem będą objęte gatunki wymagające szybkiej eliminacji, a zasadniczym celem podejmowanych działań będzie całkowite usunięcie zagrożenia spowodowanego pojawieniem się takiego gatunku, jeżeli to możliwe – przez jego pełną i trwałą eliminację. Pozostałe gatunki obce (nieuznane za IGO), które są powszechnie wykorzystywane w ogrodnictwie, w łowiectwie czy w rybołówstwie, a których szkodliwość dla środowiska jest mniejsza, również będą podlegać pewnym restrykcjom, lecz odmiennym niż IGO.
W ustawie określono kompetencje Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska (GDOŚ) związane z wykonywaniem przepisów rozporządzenia 1143/2014 oraz ustawy.
Ustawa określa również kompetencje i obowiązki regionalnych dyrektorów ochrony środowiska (RDOŚ), dyrektorów parków narodowych, dyrektorów urzędów morskich oraz Głównego Inspektora Rybołówstwa Morskiego, m.in. w zakresie stosowania szybkiej eliminacji i działań zaradczych w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej i IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, monitorowania skuteczności podejmowanych działań czy też podejmowania działań w celu przywrócenia naturalnego stanu ekosystemów, które zostały zdegradowane, uszkodzone lub zniszczone przez IGO stwarzające zagrożenie dla Unii Europejskiej lub IGO stwarzające zagrożenie dla Polski.
Ustawa określa zasady funkcjonowania Centralnego Rejestru Danych o IGO, który prowadzony będzie przez GDOŚ. Stworzenie Centralnego Rejestru Danych o IGO wynika z potrzeby wypełnienia obowiązku wynikającego z art. 14 rozporządzenia 1143/2014, dotyczącego ustanowienia systemu nadzoru obejmującego IGO stwarzające zagrożenie dla Unii Europejskiej. W Centralnym Rejestrze Danych o IGO będą gromadzone i rejestrowane dane dotyczące występowania w środowisku IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej oraz IGO stwarzających zagrożenie dla Polski.
Ustawa określa także odstępstwa od zakazu uwalniania do środowiska oraz przemieszczania w tym środowisku gatunków obcych, z wyjątkiem IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski. Są to analogiczne odstępstwa jak w dotychczas obowiązującym art. 120 ust. 3 i 4 OchrPrzyrodU. Regulację uzupełniono o przepis wskazujący wprost na możliwość wprowadzania obcych gatunków łownych do środowiska np. bażanta na podstawie specjalnego trybu określonego w PrŁow. Doprecyzowane zostało także zwolnienie od zakazu dotyczącego wprowadzania roślin gatunków obcych do środowiska.
Ustawa reguluje także kwestie związane z zezwoleniami na odstępstwo od zakazów obowiązujących w odniesieniu do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej. Określono sytuacje, w których organ wydaje zezwolenie, odmawia wydania zezwolenia lub cofa zezwolenie, a także zasady kontroli wydanych zezwoleń. W przypadku IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej i tak samo w przypadku IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, zezwolenie będzie mogło być wydane, co do zasady, tylko gdy będzie dotyczyć jednego z celów wymienionych w zamkniętym katalogu, tj. w celu prowadzenia badań naukowych, ochrony ex situ, zastosowania do celów medycznych, przeprowadzenia działań zaradczych oraz w przypadkach wynikających z nadrzędnego interesu publicznego, w tym ze względów społecznych lub gospodarczych.
Organem właściwym do wydawania zezwoleń w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej będzie GDOŚ. Natomiast w przypadku IGO stwarzających zagrożenie dla Polski zostanie zachowany dotychczasowy podział, tj. GDOŚ będzie wydawał zezwolenie na wwóz z terytorium państwa trzeciego i wywóz na terytorium państwa trzeciego takich gatunków oraz na towarzyszące im dalsze czynności, a RDOŚ będzie rozpatrywał wnioski, jeżeli będą dotyczyć innych czynności niż wwóz z terytorium państwa trzeciego i wywóz na terytorium państwa trzeciego ww. gatunków, np. przetrzymywanie, uprawę czy wykorzystywanie.
Ustawą wprowadzono także obowiązek oznakowania w celu identyfikacji IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, przetrzymywanych na podstawie zezwoleń. Podstawowym sposobem oznakowania zwierząt kręgowych, które osiągnęły minimalne wymiary lub wiek, będzie wszczepienie mikroczipa przez lekarza weterynarii. Oznakowanie zwierzęcia przez umieszczenie go w obiekcie lub pojemniku będzie dotyczyło zwierząt innych niż kręgowe, zwierząt kręgowych do czasu osiągnięcia przez nie minimalnych wymiarów lub wieku pozwalającego na bezpieczne wszczepienie mikroczipa oraz zwierząt kręgowych należących do zapasu IGO (w tym przypadku chodzi głównie o stada handlowe zwierząt futerkowych).
Wobec IGO stwierdzonych w środowisku, właściwe organy będą przeprowadzały działania zaradcze w celu ich eliminacji, kontroli bądź izolacji. Działania zaradcze w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej oraz IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, podlegających szybkiej eliminacji, będą przeprowadzane przez RDOŚ, dyrektora parku narodowego, dyrektora urzędu morskiego bądź Głównego Inspektora Rybołówstwa Morskiego, w terminie 3 miesięcy od daty stwierdzenia występowania tych IGO. Za stosowanie działań zaradczych w stosunku do IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej oraz IGO stwarzających zagrożenie dla Polski, rozprzestrzenionych na szeroką skalę, będzie odpowiadał przede wszystkim wójt, burmistrz albo prezydent miasta. Wyjątki dotyczą obszarów chronionych, zarządców nieruchomości będących własnością Skarbu Państwa i nieruchomości, którymi włada osoba fizyczna oraz inna niż państwowa osoba prawna albo inna niż państwowa jednostka organizacyjna. W pierwszym przypadku wymienić należy parki narodowe (na ich obszarze działania zaradcze podejmuje zawsze dyrektor tego parku) oraz rezerwaty przyrody (w przypadku rezerwatów leśnych za podejmowanie działań zaradczych jest odpowiedzialny właściwy regionalny dyrektor lasów państwowych, a na obszarze pozostałych rezerwatów – RDOŚ). Na pozostałych obszarach chronionych działania zaradcze może podejmować podmiot sprawujący nadzór nad obszarem (np. dyrektor parku krajobrazowego). Na obszarach morskich działania zaradcze będą podejmowane przez dyrektora urzędu morskiego – na obszarze pasa technicznego albo Głównego Inspektora Rybołówstwa Morskiego – w pozostałym zakresie. Na pozostałych nieruchomościach będących własnością Skarbu Państwa działania zaradcze przeprowadzał będzie zarządca nieruchomości (np. Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe, Państwowe Gospodarstwo Wodne Wody Polskie, zarządca infrastruktury kolejowej oraz obszaru kolejowego czy zarządca drogi publicznej). W przypadku obszarów będących własnością prywatną oraz innych niż państwowe osób prawnych albo innych niż państwowe jednostek organizacyjnych, podmiot władający nieruchomością po uzyskaniu informacji o obecności IGO na jego nieruchomości będzie obowiązany do podjęcia decyzji czy zastosuje w stosunku do niego działania zaradcze. Jeżeli tak, podmiot musi jedynie poinformować gminę o działaniach zaradczych przeprowadzonych na własną rękę. Jeżeli natomiast podmiot władający nie będzie miał możliwości wykonania działań zaradczych we własnym zakresie, obowiązany będzie do niezwłocznego zwrócenia się do wójta, burmistrza albo prezydenta miasta z wnioskiem o podjęcie działań zaradczych przez gminę.
W ustawie uregulowano również kwestie związane z kontrolami urzędowymi. Kontrole urzędowe będą obejmowały wwóz z terytorium państwa trzeciego lub wywóz na terytorium państwa trzeciego IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski i będą przeprowadzane przez organy kontroli granicznej, w szczególności przez organy celne, wojewódzkich inspektorów ochrony roślin i nasiennictwa oraz granicznych lekarzy weterynarii. Kontrole będą przeprowadzane na granicy Rzeczypospolitej Polskiej, będącej jednocześnie zewnętrzną granicą Unii Europejskiej. W przypadku stwierdzenia naruszeń ustawy np. braku stosownego zezwolenia nastąpi cofnięcie IGO poza obszar celny Unii Europejskiej. W sytuacji, gdy cofnięcie będzie niemożliwe, organy zawiadomią RDOŚ właściwego ze względu na miejsce zatrzymania oraz odpowiednio: w przypadku zwierząt – powiatowych lekarzy weterynarii, a w przypadku roślin – wojewódzkich inspektorów ochrony roślin i nasiennictwa. Zatrzymane IGO niebędące zwierzęciem będą podlegać zniszczeniu na podstawie decyzji RDOŚ (opatrzonej rygorem natychmiastowej wykonalności), natomiast zwierzęta podlegać będą niezwłocznemu badaniu klinicznemu oraz wstępnej ocenie ryzyka stwarzanego przez to zwierzę dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt przeprowadzanych przez powiatowego lekarza weterynarii. Jeżeli stan zdrowia (w tym epidemiologiczny) zwierzęcia IGO na to pozwoli, organ celny podejmie działania mające na celu przekazanie go do azylu dla zwierząt albo ogrodu zoologicznego. Natomiast, gdy takie przekazanie nie będzie możliwe lub będzie nieuzasadnione ze względu na kondycję zwierzęcia lub ze względu na to, że zwierzę będzie stwarzać zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub zwierząt, organy celne przekażą informacje w tym zakresie RDOŚ właściwemu ze względu na miejsce zatrzymania. RDOŚ, mając na uwadze cele rozporządzenia 1143/2014 oraz informacje uzyskane od organu celnego, wyda decyzję o uśmierceniu danego zwierzęcia IGO.
Ustawa daje RDOŚ możliwość nałożenia kary administracyjnej do wysokości 1 000 000 zł za naruszenie któregoś z zakazów określonych w art. 7 ustawy lub art. 7 rozporządzenia 1143/2014. Wysokość kary będzie uzależniona od wysokości poniesionych nakładów koniecznych do usunięcia szkód wyrządzonych przez ten gatunek obcych, w tym związanych z przywróceniem środowiska do stanu poprzedniego, oraz nakładów poniesionych przez organy administracji na działania podjęte w celu usunięcia naruszenia.
W ustawie zostały uregulowane także kwestie związane z naruszeniem przepisów dotyczących gatunków obcych, IGO stwarzających zagrożenie dla Unii Europejskiej lub IGO stwarzających zagrożenie dla Polski. Możliwe naruszenie będzie stanowiło przestępstwo lub wykroczenie. Sąd może orzec przepadek przedmiotów służących do popełnienia wykroczenia lub przestępstwa oraz przedmiotów, roślin, zwierząt lub grzybów pochodzących z wykroczenia lub przestępstwa.
Co do zasady ustawa wejdzie w życie ustawy po upływie 3 miesięcy od dnia ogłoszenia, z wyjątkiem:
1) zmian wprowadzonych w ustawie z 22.6.2001 r. o mikroorganizmach i organizmach genetycznie zmodyfikowanych – które wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia – zmiany w tej ustawie wynikają z konieczności wdrożenia dyrektywy 2018/350 (zmieniającej dyrektywę 2001/18/WE w odniesieniu do oceny ryzyka organizmów zmodyfikowanych genetycznie dla środowiska naturalnego), której termin wdrożenia upłynął 29.9.2019 r. Zmiany wprowadzone do tej ustawy polegają na dodaniu przepisu nakładającego na ministra właściwego do spraw środowiska obowiązek wydania rozporządzenia, które w sposób szczegółowy będzie określało wytyczne, metodologię oraz tryb przeprowadzania oceny zagrożenia, w przypadku zamierzonego uwolnienia GMO do środowiska lub wprowadzenia do obrotu produktów genetycznie zmodyfikowanych;
2) zmienianych przepisów art. 42b PrŁow – które wejdą w życie 1.4.2022 r. – zmiany w tej ustawie mają na celu ochronę rodzimych gatunków przed negatywnym wpływem gatunków obcych oraz uproszczenie odłowu gatunków obcych ze środowiska.
Źródło: https://www.prezydent.pl/prawo/ustawy/podpisane/art,72,sierpnien-2021-r.html
Nadchodzące zmiany w gospodarce odpadami oraz gospodarowaniu odpadami komunalnymi
Nowelizacja wprowadza istotne zmiany w trzech kluczowych ustawach „środowiskowych”:
1) CzystGmU,
2) OdpadyU,
3) PrOchrŚrod.
Poniżej omówione zostaną najważniejsze wątki wprowadzonych zmian.
1. Ustawa o utrzymaniu czystości i porządku w gminach
Znowelizowane przepisy CzystGmU, wśród właścicieli nieruchomości, do których adresowane są liczne obowiązki określone w ustawie ‒ wyróżniają obecnie właścicieli lokali w budynku wielolokalowym, w którym ustanowiono odrębną własność lokali, osoby, którym służy tytuł prawny do lokalu w budynkach wielolokalowych, osoby faktycznie zamieszkujące lub użytkujące te lokale lub osoby faktycznie zamieszkujące lub użytkujących lokal należący do spółdzielni mieszkaniowej. Wprowadzenie do systemu gospodarowania odpadami komunalnymi właściciela lokalu mieszkalnego wiąże się z możliwością zindywidualizowania jego opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, mimo zamieszkiwania w budynku wielolokalowym. Warunkiem koniecznym dla indywidualnego wnoszenia opłat przez właścicieli lokali jest zapewnienie technicznych możliwości identyfikacji odpadów komunalnych wytwarzanych w poszczególnych lokalach budynków wielolokalowych, dające podstawę do podjęcia przez radę gminy uchwały sankcjonującej taki sposób ponoszenia opłaty.
Do kręgu podmiotów ‒ adresatów obowiązków określonych w CzystGmU, znowelizowane przepisy wprowadzają jeszcze wytwórcę odpadów komunalnych ‒ w zakresie selektywnego zbierania takich odpadów. To właśnie wytwórcy odpadów komunalnych przepisami znowelizowanej ustawy zostali zobowiązani do selektywnego zbierania wytworzonych przez siebie odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz przepisach wykonawczych do CzystGmU w zakresie szczegółowego sposobu ich zbierania.
Znowelizowane przepisy CzystGmU wprowadzają możliwość obligatoryjnego objęcia gminnym systemem gospodarowania odpadami komunalnymi tych właścicieli nieruchomości, na których nie zamieszkują mieszkańcy, a gdzie powstają odpady komunalne. Zamiast dotychczasowej pisemnej zgody na przystąpienie do tego systemu, właściciele nieruchomości niezamieszkałych zostają automatycznie nim objęci (jeżeli rada gminy wyrazi taką wolę), choć mogą złożyć oświadczenie o wyłączeniu się z tego systemu i pozbywaniu się odpadów na podstawie indywidualnej umowy.
Nowelizacja CzystGmU ingeruje w kształt takiej indywidualnej umowy na odbieranie odpadów komunalnych zawieranej przez właściciela nieruchomości, na której nie zamieszkują mieszkańcy – nieobjętej systemem gospodarowania odpadami komunalnymi zorganizowanym przez gminę. Zmienione przepisy zobowiązują aby postanowienia indywidualnej umowy na korzystanie z usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych ‒ wykonywanych przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej ‒ zapewniały odbiór wszystkich frakcji odpadów komunalnych, zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz w sposób określony w przepisach wykonawczych do CzystGmU, wydanych w sprawie szczegółowego sposobu selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów.
Nowe przepisy precyzują kwestię sposobu gospodarowania bioodpadami w ramach systemu zorganizowanego przez gminę. W świetle znowelizowanych przepisów CzystGmU, gmina może nie zapewniać odbierania bioodpadów stanowiących odpady komunalne, jeżeli:
- właściciel nieruchomości zabudowanej jednorodzinnym budynkiem mieszkalnym podał w deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi informacje o kompostowaniu,
- właściciel nieruchomości korzysta ze zwolnienia w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w związku z kompostowaniem bioodpadów,
- regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy przewiduje zwolnienie w całości z obowiązku posiadania pojemnika lub worka na te odpady.
Znowelizowane przepisy CzystGmU pozwalają gminie (w drodze indywidualnej decyzji ministra) na częściowe odstępstwo od selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów komunalnych, polegające na możliwości łącznego zbierania odpadów tworzyw sztucznych, metali, opakowań wielomateriałowych oraz szkła. Przy zastosowaniu odstępstwa odrębne selektywne zbieranie będzie obejmować papier oraz bioodpady.
Zmienione przepisy CzystGmU ingerują także w kwestie opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w tym m.in. w sposób naliczania opłaty w przypadku, gdy podstawą określania wysokości opłaty jest ilość zużytej wody, czy w przypadku określania wysokości opłaty dla nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy. Nowe przepisy ingerują również w wysokość ustalanych opłat.
Przepisy zmieniające, do obowiązujących zasad gospodarowania nadwyżką środków pochodzących z opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, wprowadzają zasady pokrywania deficytu w kosztach gospodarowania odpadami komunalnymi z dochodów własnych gminy niepochodzących z pobranej opłaty.
2. Ustawa o odpadach
Zmiany w OdpadyU umożliwiają organom kontrolnym prowadzenie kontroli przed wydaniem zezwolenia na zbieranie lub przetwarzanie odpadów także na części instalacji. Ponadto zmienione przepisy wyłączają z zakresu kontroli oraz postanowienia WIOŚ zagadnienia dotyczące oceny wymagań wynikających z najlepszych dostępnych technik – w przypadku instalacji objętej obowiązkiem uzyskania pozwolenia zintegrowanego. Nowelizacja umożliwia organom prowadzącym postępowania w zakresu gospodarki odpadami na samodzielną ocenę ewentualnego wystąpienia zagrożenia dla życia lub zdrowia ludzi lub dla środowiska w związku z planowanym gospodarowaniem odpadami i wydanie zezwolenia mimo negatywnej opinii WIOŚ w zakresie spełnienia wymagań określonych w przepisach ochrony środowiska.
Znowelizowane przepisy OdpadyU precyzują kwestie zwolnienia z obowiązku uzyskania zezwolenia na zbieranie odpadów punktu selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonego samodzielnie przez gminę lub wspólnie z inną gminą lub gminami lub przez związek metropolitalny. Zwolnienie to obejmuje prowadzenie punktu bezpośrednio przez urząd obsługujący wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, gminną jednostkę budżetową lub gminny zakład budżetowy lub urząd obsługujący związek metropolitalny. Przepisem zwalniającym nie objęto natomiast spółek z wyłącznym udziałem gminy prowadzących takie punkty.
Zmienione przepisy skutkują odstąpieniem od różnicowania maksymalnego czasu magazynowania odpadów ich kategorią a pozostawiają jedynie zróżnicowanie powodowane dalszym przeznaczeniem odpadów (przetwarzaniem innym niż składowanie lub składowaniem). Przepisy zmieniające uchylają ograniczenia ilościowe przy magazynowaniu odpadów w ramach ich zbierania, między odpadami, które mogą być magazynowane w tym samym czasie i w okresie roku.
W zakresie wizyjnego systemu kontroli miejsc magazynowania lub składowania odpadów przepisami zmieniającymi wprowadzono podstawę prawną sprawdzenia przez WIOŚ faktycznego dostępu do obrazu z systemu wizyjnego w czasie rzeczywistym. Ponadto zmiana przepisów wprowadza rezygnację z obowiązku prowadzenia wizyjnego systemu kontroli w odniesieniu do kategorii odpadów niepalnych niebędących odpadami niebezpiecznymi.
Nowelizacja wprowadziła także zmiany w przepisach dotyczących sankcji za nieprzestrzeganie zasad gospodarki odpadami, które obejmują m.in. wprowadzenie administracyjnej kary pieniężnej za zlecanie obowiązku gospodarowania odpadami podmiotom nieuprawnionym czy brak ewidencji odpadów bądź prowadzenie jej w sposób nieterminowy lub niezgodnie ze stanem rzeczywistym, a także obniżenie dolnej granicy administracyjnej kary pieniężnej, wymierzanej np. za zbieranie odpadów lub przetwarzanie odpadów bez wymaganego zezwolenia.
3. Ustawa ‒ Prawo ochrony środowiska
Niewielką zmianą zostały objęte także przepisy PrOchrŚrod. Zmiana dotyczy usunięcia spośród podmiotów właściwych do wykonywania pomiarów hałasu, na podstawie których może zostać wydana decyzja o dopuszczalnym poziomie hałasu – Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (GIOŚ). Po zmianie wprowadzonej w art. 115a ust. 1 PrOchrŚrod przedmiotowa decyzja może być wydana w oparciu o pomiary dokonane jedynie przez organ właściwy do jej wydania lub podmiot obowiązany do ich prowadzenia. Projektodawca zmiany w art. 115a ust. 1 PrOchrŚrod uzasadniał ją znacznym obciążeniem GIOŚ obowiązkami pomiarowymi prowadzonymi w ramach państwowego monitoringu środowiska oraz w ramach kontroli podmiotów korzystających ze środowiska i brakami kadrowymi w Centralnym Laboratorium Badawczym GIOŚ (CLB GIOŚ), które wykonuje przeważającą część pomiarów hałasu stanowiących podstawę do wydania decyzji o dopuszczalnym poziomie hałasu. W ocenie projektodawcy zmiany powszechną praktyką samorządowych organów ochrony środowiska stało się przekazywanie wszystkich spraw z zakresu uciążliwości hałasowej, wojewódzkim inspektorom ochrony środowiska w celu realizacji, przez przeprowadzenie kontroli, w ramach których CLB GIOŚ wykonuje pomiary hałasu.
Zmiana wprowadzona w art. 183c ust. 1 PrOchrŚrod umożliwi natomiast kontrolę części instalacji, w zakresie spełniania wymagań określonych w przepisach dotyczących ochrony przeciwpożarowej oraz w zakresie zgodności z warunkami ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w operacie przeciwpożarowym, o którym mowa w art. 42 ust. 4b pkt 1 OdpadyU, oraz w postanowieniu, o którym mowa w art. 42 ust. 4c OdpadyU – która jest prowadzona przez komendanta powiatowego (miejskiego) Państwowej Straży Pożarnej przed wydaniem pozwolenia na wytarzanie odpadów.
4. Wejście w życie zmian
Przepisy nowelizacji zasadniczo wejdą w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia. Niektóre zmiany dokonane w CzystGmU wejdą natomiast w życie z dniem 1.1.2022 r. – są to przepisy regulujące kwestie:
- indywidualnego wnoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi przez właścicieli lokali w budynku wielolokalowym;
- wydawania decyzji, na częściowe odstępstwo od selektywnego zbierania wybranych frakcji odpadów komunalnych;
- obowiązku selektywnego zbierania odpadów przez ich wytwórcę;
- stawki opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi w odniesieniu do nieruchomości, na której znajduje się domek letniskowy, lub innej nieruchomości wykorzystywanej na cele rekreacyjno-wypoczynkowe;
- zmian w sprawozdaniach z gospodarowania odpadami komunalnymi.
Pozbawienie kategorii drogi gminnej
Analizując podaną problematykę należy zwrócić uwagę m.in. na stosowne regulacje DrPublU. I tak, z art. 10 tej ustawy wynika, że organem właściwym do pozbawienia drogi dotychczasowej kategorii jest organ właściwy do zaliczenia jej do odpowiedniej kategorii ‒ rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Podkarpackiego z 5.8.2021 r. (P-II.4131.2.190.2021; źródło: https://rzeszow.uw.gov.pl).
Pozbawienia drogi jej kategorii dokonuje się w trybie właściwym do zaliczenia drogi do odpowiedniej kategorii. Pozbawienie drogi dotychczasowej kategorii, z wyjątkiem przypadku wyłączenia drogi z użytkowania, jest możliwe jedynie w sytuacji jednoczesnego zaliczenia tej drogi do nowej kategorii. Pozbawienie i zaliczenie nie może być dokonane później niż do końca III kwartału danego roku, z mocą od dnia 1 stycznia roku następnego.
W kontekście podanej problematyki znaczenie mają również regulacje AktyNormU. Na uwagę zasługuje art. 4 AktyNormU, gdzie po pierwsze: wskazano, że akty normatywne zawierające przepisy powszechnie obowiązujące, ogłaszane w dziennikach urzędowych wchodzą w życie po upływie 14 dni od dnia ich ogłoszenia, chyba że dany akt normatywny określi termin dłuższy. Po drugie: w uzasadnionych przypadkach akty normatywne, z zastrzeżeniem ust. 3, mogą wchodzić w życie w terminie krótszym niż 14 dni, a jeżeli ważny interes państwa wymaga natychmiastowego wejścia w życie aktu normatywnego i zasady demokratycznego państwa prawnego nie stoją temu na przeszkodzie, dniem wejścia w życie może być dzień ogłoszenia tego aktu w dzienniku urzędowym.
Na kanwie ww. regulacji prawnych Wojewoda Podkarpacki w rozstrzygnięcie nadzorczym z 5.8.2021 r. (P-II.4131.2.190.2021; źródło: https://rzeszow.uw.gov.pl) dokonywał oceny legalności zapisu określającego wejście w życie uchwały w sprawie pozbawienia kategorii dróg gminnych. Wojewoda uznał, że zapis o treści:
„Uchwała wchodzi w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego, z mocą obowiązującą od dnia 1 stycznia 2022 r.” narusza przepisy prawa”. Owo naruszenie wynika zaś z niewłaściwego określenia daty wejścia w życie uchwały. Wojewoda podkreślił, że różne daty wejścia w życie i mocy obowiązującej uchwały budzą nie tylko wątpliwości interpretacyjne, ale zdaniem organu nadzoru wprowadzają w błąd adresatów przedmiotowej uchwały.
Warto w tym miejscu wspomnieć, że w wyroku WSA w Łodzi z 30.10.2020 r. (I SA/Łd 98/20) podano, że data wejścia w życia aktu prawa miejscowego nie może budzić wątpliwości, czy też wprowadzać w błąd, godząc jednocześnie w wyrażoną w art. 2 Konst zasadę demokratycznego państwa prawnego.
Ponadto w ww. rozstrzygnięciu nadzorczym wskazano, że pojęcia „wejście uchwały w życie” i „uzyskanie mocy obowiązującej” są tożsame, a zatem dzień wejścia w życie uchwały i uzyskanie mocy obowiązującej powinny odnosić się do tego samego dnia. Finalnie w rozstrzygnięciu nadzorczym stwierdzono nieważność fragmentu w zakresie słów: (….) po upływie 14 dni od jej ogłoszenia w Dzienniku Urzędowym Województwa Podkarpackiego, z mocą obowiązującą (…). Po eliminacji tego zapisu została w uchwale fraza dotycząca obowiązywania od 1.1.2022 r. W konsekwencji wskutek niewielkiej interwencji nadzorczej ze strony Wojewody udało się utrzymać legalność całej uchwały, która po korekcie wejdzie w życie z dniem 1.1.2022 r., czyli zarówno zgodnie z przepisami AktyNormU i innych aktów prawnych, jak i zgodnie z przepisami DrPublU.
Pracownicze Programy Emerytalne. Podsumowanie 2020 roku
Ostatni taki rok w PPE
Rok 2020 był ostatnim rokiem, w którym część pracodawców mogła tworzyć PPE, które zwalniało z obowiązku tworzenia PPK. Przypomnijmy, że PPE na specjalnych warunkach (składka podstawowa musi w takim PPE wynosić co najmniej 3,5% a partycypacja być na poziomie co najmniej 25%) musiało funkcjonować u pracodawcy na dzień objęcia obowiązkiem tworzenia PPK. W przypadku najmniejszych podmiotów musiało zostać utworzone do końca 2020 r., a w przypadku największych podmiotów do połowy 2019 r. Na koniec 2020 r. instytucje finansowe zarządzały łącznie 2110 PPE, z czego część PPE była międzyzakładowa, w związku z tym faktyczna liczba pracodawców prowadzących PPE jest nieco wyższa.
Od początku 2021 r. należało się spodziewać, że rynek PPE przestanie się rozwijać tak jak do tego czasu. Fakt, że nie ma już prawnej możliwości utworzenia PPE, które zwolni pracodawcę z obowiązku tworzenia PPK powoduje, że niewiele podmiotów będzie się decydowało na utworzenie programu emerytalnego. Można przypuszczać, że pracodawcy będą tworzyli nowe PPE przede wszystkim w ramach swoich grup kapitałowych, ewentualnie ponownie PPE staną się benefitem, jak to miało miejsce przed erą PPK (może to mieć miejsce szczególnie w momencie, gdy skończy się kryzys i niepewna sytuacja związana z pandemią COVID-19). Zmiany na rynku PPE częściej będą polegały na modyfikacji formy lub zamianie instytucji finansowej zarządzającej PPE. Można przypuszczać, że w kolejnych latach część pracodawców zgodnie z trendami rynkowymi będzie się decydowała na zmianę formy z ubezpieczeniowej na fundusze inwestycyjne, dzięki czemu TFI będą mogły pozyskać nowych pracodawców.
Ponad 17 mld zł aktywów w PPE
PPE jest obecnie prowadzone w trzech formach, tj. z zakładami ubezpieczeń (ZU), z towarzystwami funduszy inwestycyjnych (TFI) a także z pracowniczym funduszem emerytalnym (PFE). W ramach ZU na koniec 2019 r. zgromadzono około 3,3 mld zł, natomiast na koniec 2020 r. było mniej około 3,2 mld zł. W formie TFI nastąpił znaczny wzrost z około 9,4 mld zł na koniec 2019 r. do około 11,8 mld zł na koniec 2020 r. Natomiast w formie PFE minimalny wzrost z około 1,9 mld zł na koniec 2019 r. do około 2 mld zł na koniec 2020 r. Łącznie na koniec 2020 r. w PPE zgromadzono nieco ponad 17 mld zł wobec około 14,5 mld zł na koniec 2019 r.
Składki podstawowe i składki dodatkowe w PPE
W 2019 r. do PPE wpłacono około 1,8 mld zł w ramach składek podstawowych, natomiast w 2020 r. wpłacono około 1,6 mld składek podstawowych. W 2019 r. do PPE wpłacono około 65 mln składek dodatkowych w porównaniu do około 59 mln składek dodatkowych w 2020 r. Łącznie do PPE w 2019 r. wpłacono około 1,9 mld zł, a w 2020 r. było to około 1,66 mld zł, spadek ten jest spowodowany przede wszystkim pandemią i faktem, że wielu pracodawców, zwłaszcza dużych pracodawców decydowało się w 2020 r. na jednostronne zawieszenie finasowania składek podstawowych do PPE. w związku z tym przez 3 miesiące mogli nie finansować w ogóle PPK, a przez inne miesiące mogli korzystać z prawa do obniżenia składki podstawowej w PPE, np. z 7% do 3,5%.
Nie wszyscy uczestniczą czynnie w PPE
Najnowsze dane przedstawione przez KNF pokazują, że w 2019 r. w PPE uczestniczyło 612 tys. osób z czego około 527 tys. osób było czynnymi uczestnikami. Natomiast w 2020 r. liczba uczestników w PPE wzrosła do 631 tys. z czego 530 tys. było czynnymi uczestnikami. Dla porównania w PPK obecnie uczestniczy około 2,3 mln osób.
Ustawa nowelizująca ustawę o PPE
Warto przypomnieć, że obecnie w trakcie konsultacji społecznych jest ustawa nowelizująca ustawę o PPE między innymi w zakresie obowiązków związanych z raportowaniem przez pracodawców do PFR spełnienia warunków umożliwiających prowadzenie PPE zwalniającego z obowiązku tworzenia PPK, czyli przede wszystkim poziomu partycypacji na dzień 1 stycznia i dzień 1 lipca. Ustawa powinna wejść w życie od 1.4.2022 r., czyli pierwszy obowiązek pojawi się w lipcu 2022 r.
Transfer danych osobowych z Wielkiej Brytanii
ICO przede wszystkim chce się dowiedzieć czy pomocne byłoby przyjęcie rozwiązania dzięki któremu przekazywanie danych osobowych z Wielkiej Brytanii będzie możliwie na podstawie standardowych klauzul umownych przyjętych niedawno przez Komisję Europejską.
Ponadto, konsultacje dotyczą zakończenia akceptacji dotychczasowych SCC, które były tymczasowe, przygotowanie nowej umowy dotyczącej międzynarodowego transferu danych, opracowanie oceny ryzyka transferu czy aktualizacji wytycznych dotyczących przekazywania danych. Konsultacje trwają do 7 października.
Do czasu wypracowania nowych rozwiązań przez ICO. Podmioty, które prowadząc interesy w Wielkiej Brytanii nie mogą wykorzystywać SCC przygotowanych przez Komisję Europejską. Dlatego też dla takich podmiotów konieczne jest przygotowanie alternatywnych rozwiązań dla Unii Europejskiej i Wielkiej Brytanii.
Z całą pewnością podmioty w Wielkiej Brytanii nie mogą korzystać ze starych SCC, które obecnie są zaakceptowane przez ICO, a nie gwarantują zabezpieczenia danych osobowych. Nie uwzględniają one wszystkich przepisów ogólnego rozporządzenia o ochronie danych osobowych ani wyroku w sprawie Schrems II. Można spodziewać się ich wygaszenia jak tylko ICO przyjmie nowe rozwiązanie. Oczywiście przewidywany jest okres przejściowy, który pozwoli na dostosowanie się podmiotów.
ICO zaproponował wzór międzynarodowej umowy o przekazywaniu danych, również wobec tego dokumentu można wyrazić swoje zdanie w ramach konsultacji. W odróżnieniu od niedawno przyjętych przez Komisję Europejską SCC, ICO stawia na uniwersalność. Umowa nie ma struktury modułowej, która wymaga modyfikacji zależnie od stron zawierających umowę. Propozycja ICO ponadto wypełnia niektóre luki, które nie zostały ujęte w unijnych SCC – umowa może być również zawarta pomiędzy podmiotami podlegającymi brytyjskiemu RODO jak i przewiduje więcej scenariuszy jak np. transfer pomiędzy współadministratorami.
Jednocześnie postanowienia umowne w obecnym kształcie zobowiązują strony umowy do corocznego przeglądania transferów, poszerzono także zakres obowiązków, które muszą spełnić administratorzy w przypadku współadministratowania danymi tj. obowiązek spełnienia każdego uzasadnionego żądania osoby, której dotyczą.
Co więcej, ICO przewiduje konieczność przeprowadzenia procedury oceny ryzyka transferu. Jest to procedura, która ma być powiązana z międzynarodową umową o przekazywaniu danych, ale w formie nieobowiązkowej. Przedstawiony wzór oceny ryzyka transferów powinien być wykorzystywany do rutynowych ocen ryzyka. Gdy ryzyko przetwarzania będzie wysokie lub będzie związane z transferem do kraju, które ma niski poziom ochrony praw człowieka ocena będzie musiała przyjąć formę bardziej szczegółową.
ICO w zaproponowanych rozwiązaniach dotyczących procedury oceny ryzyka transferu ma odmienne podejście niż rozwiązania unijne. Nie jest wymagane by transfer danych odbywał się jedynie do krajów, które mają tożsame systemy prawne. Ponadto przedstawia przykłady transferów ze względu na poziom ryzyka, jak też zawiera scenariusze, które obrazują jakie transfery są dozwolone.
ICO wskazuje na bardziej całościową analizę państwa, do którego dane z Wielkiej Brytanii będą transferowane. Zdaniem organu ważne jest nie tylko badanie systemów prawnych i możliwości dostępu do danych przez organy publiczne, ale również inne elementy jak np. trudności w egzekwowaniu wyroków czy korupcja. Sam dokument dotyczący oceny ryzyka ma prawie 50 stron co może sprawić trudności we wdrożeniu u małych i średnich przedsiębiorstw.
W ramach prowadzonych konsultacji, ICO chciałby uzyskać również odpowiedzi na pytanie czy w przypadku współadministrowania danych, gdy jeden z administratorów ma siedzibę w Wielkiej Brytanii, oznacza to że brytyjskie przepisy dotyczące ochrony danych mają zastosowanie wobec wszystkich pozostałych administratorów.
ICO w prowadzonych konsultacjach przedstawia swoje wstępne stanowisko i zachęca do przedstawienia opinii. Jednocześnie zajmuje się tematami trudnymi, a czasami i kontrowersyjnymi. Wiele z tych tematów oczekuje również na opracowanie w Unii Europejskiej, ale Europejskiej Radzie Ochrony Danych jako ciału kolegialnemu dużo trudniej uzgodnić stanowisko niż pojedynczemu organowi jakim jest ICO.
Źródło: https://iapp.org/news/a/faqs-for-uk-icos-data-transfer-consultation-including-approach-to-eu-sccs/