RIO: Wielkość budżetu wyznacza moment, w którym trzeba zatrudnić audytora

Burmistrz miasta Ryn zapytał Regionalną Izbę Obrachunkową, kiedy trzeba przeprowadzić audyt wewnętrzny w jednostce samorządu terytorialnego. Izba odpowiedziała, że prawnie taki obowiązek powstaje, gdy zgodnie z uchwałą budżetową jednostki kwota dochodów i przychodów lub kwota wydatków i rozchodów przekroczyła wysokość 40 mln zł.

Audyt może być przeprowadzony na dwa sposoby – może go prowadzić osoba zatrudniona w jednostce, albo osoba, z którą zostanie podpisana umowa. W przypadku audytora spoza jednostki można z jego usług skorzystać, jeśli kwota dochodów i przychodów oraz kwota wydatków i rozchodów jest niższa niż 100 mln zł (art. 278 ust. 3 FinPubU).

Jeśli ten wskaźnik przekroczy 100 mln zł, to wójt (burmistrz, prezydent miasta) będzie zobowiązany do zatrudnienia audytora wewnętrznego, stwierdziła RIO. Ten przepis nie normuje jednak w jakim momencie trzeba zatrudnić takiego specjalistę. Brak zatrudnienia audytora nie jest sam w sobie naruszeniem dyscypliny finansów publicznych. Tak jest dopiero w przypadku zaniechania przeprowadzenia audytu.

Obowiązek prowadzenia audytu powstaje, zdaniem RIO, z dniem przekroczenia w uchwale budżetowej kwoty dochodów i przychodów lub wydatków i rozchodów – 40 mln zł. Z kolei, obowiązek ten znika w dniu, w którym podjęta zostanie uchwała zmniejszająca budżet poniżej wskazanego poziomu. Zdaniem RIO, obowiązek zatrudnienia audytora konkretyzuje się po spełnieniu określonych w przepisach FinPubU przesłanek, niezależnie od dnia, w którym nastąpiła zmiana budżetu, powodująca przekroczenie progu.

Poselski projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych

Nowelizacja w OchrGrU przede wszystkim wprowadza definicję zabudowy zagrodowej. W myśl projektu pod tym pojęciem ma się rozumieć budynki mieszkalne, budynki przeznaczone do produkcji rolniczej lub przetwórstwa rolno-spożywczego, z wyłączeniem zakładów przetwórstwa rolniczego, bazujących na surowcach pochodzących spoza gospodarstwa rolnego, oraz inne budynki i urządzenia, jeżeli tworzą zorganizowaną całość gospodarczą w ramach gospodarstwa rolnego i są położone w tej samej miejscowości lub innej miejscowości, ale położonej w bezpośrednim sąsiedztwie tej miejscowości. 

Ponadto na potrzeby OchrGrU pojęcie działalności rolniczej zostało zdefiniowane przez odesłanie do PDOFizU. W myśl zapisów projektu, działalnością rolniczą, w rozumieniu ust. 1 pkt 1, jest działalność polegająca na wytwarzaniu produktów roślinnych lub zwierzęcych w stanie nieprzetworzonym (naturalnym) z własnych upraw albo hodowli lub chowu, w tym również produkcja materiału siewnego, szkółkarskiego, hodowlanego oraz reprodukcyjnego, produkcja warzywnicza gruntowa, szklarniowa i pod folią, produkcja roślin ozdobnych, grzybów uprawnych i sadownicza, hodowla i produkcja materiału zarodowego zwierząt, ptactwa i owadów użytkowych, produkcja zwierzęca typu przemysłowo-fermowego oraz hodowla ryb, a także działalność, w której minimalne okresy przetrzymywania zakupionych zwierząt i roślin, w trakcie których następuje ich biologiczny wzrost.

Projekt przewiduje zwolnienia od obowiązku uiszczenia należności i opłat rocznych z tytuły wyłączenia gruntu z produkcji rolniczej. Takie zwolnienia mają dotyczyć sytuacji, w których wyłączenie gruntów z produkcji dotyczy gruntu: tylko pod jedynym z budynków objętych zabudową zagrodową, którego powierzchnia nie przekracza 30% powierzchni gruntu, na którym posadowiony jest budynek, o ile działalność rolnicza pozostaje podstawową działalnością w gospodarstwie rolnym, a użytkowanie nierolnicze nie jest działalnością przemysłową. W przypadku wyłączenia gruntów z produkcji, o którym mowa w ust. 1a, nie jest wymagane przeznaczenie gruntów na cele nierolnicze w trybie określonym w przepisach PlanZagospU. Osoba, która zamierza prowadzić w budynku objętym zabudową zagrodową, działalność nierolniczą, powiadamia starostę o zamiarze rozpoczęcia tej działalności, w terminie nie później niż 7 dni przed dniem planowanego jej rozpoczęcia.

Ustawa ma wejść w życie 1.1.2022 r. 

Projekt został skierowany do Biura Analiz Sejmowych i Biura Legislacyjnego. 

Kasy zapomogowo-pożyczkowe. Od 11.10.2021 r. nowe regulacje

Ustawa z 11.8.2021 r. o kasach zapomogowo-pożyczkowych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1666; dalej: ustawa) zastąpi 11.10.2021 r. dotychczasowe regulacje, powtarzając większość ich rozwiązań, ale także przynosząc nowe oraz porządkując i aktualizując niektóre zagadnienia. Najważniejsze z nich przedstawiamy poniżej.

Zasady tworzenia

Według art. 2 pkt 2 ustawy, pracodawcą jest pracodawca w rozumieniu art. 3 KP, a także osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, i do której stosuje się odpowiednio przepisy o osobach prawnych, jeżeli zatrudniają one inną niż pracownik osobę wykonującą pracę zarobkową. U tak definiowanego, jednego pracodawcy może działać tylko jedna KZP (tak też było w poprzednim stanie prawnym). Mogą ją utworzyć osoby wykonujące pracę zarobkową (pracownicy, zleceniobiorcy, świadczeniobiorcy, itp.) u tego pracodawcy, jeżeli gotowość przynależności do KZP zadeklaruje co najmniej 10 z tych osób (poprzednio 10 pracowników). Utworzenie oznacza uchwalenie statutu KZP (zgodnie z wymogami art. 15 ustawy, co jest nowością w stosunku do dotychczasowych regulacji) i dokonanie wyboru przewidzianych w nim organów (art. 7 ust. 2 ustawy). Siedzibą i adresem KZP będą siedziba i adres pracodawcy, u którego została utworzona.

Zakres pomocy pracodawcy na rzecz KZP

Przewidziana w § 4 ust. 1 rozporządzenia	Przewidziana w art. 6 ust. 1 ustawy
Zapewnienie pomieszczeń biurowych i odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie pieniędzy	Udostępnianie pomieszczeń biurowych
Transport pieniędzy z banku	Udostępnianie odpowiednio zabezpieczonego miejsca na przechowywanie gotówki
Prowadzenie księgowości, obsługi kasowej i prawnej	Transport gotówki do banku i z banku, jeśli pracodawca prowadzi obrót gotówkowy
Dostarczanie druków i formularzy	Udzielanie informacji umożliwiających dokonanie weryfikacji, czy określona osoba spełnia warunki członka KZP (wskazane w art. 7 ust. 1 ustawy) oraz poręczyciela (wymienione w art. 35 ust. 4 pkt 1–3 ustawy)
Dokonanie na rzecz PKZP i SKOK potrąceń w listach płac, listach wypłat i zasiłków chorobowych i zasiłków wychowawczych, wpisowego, wkładów miesięcznych i rat i pożyczek	Prowadzenie rachunkowości, obsługi kasowej i prawnej
Przyjmowanie wpłat wnoszonych przez emerytów i rencistów oraz osoby przebywające na urlopach wychowawczych	Dokonywanie na rzecz KZP potrąceń wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na listach płac, listach wypłat i zasiłków, a w przypadku braku możliwości dokonania takiego potrącenia – informowanie o tym zarządu
Odprowadzanie wpłat na rachunek bankowy PKZP lub SKOK	Niezwłoczne odprowadzanie wpłat wpisowego, miesięcznych wkładów członkowskich i rat pożyczek na rachunek płatniczy KZP
Informowanie przynajmniej raz w roku członków kas o stanie ich wkładów i zadłużeń	Przekazywanie przez zarząd członkom KZP informacji o stanie ich wkładów członkowskich i zadłużenia

 

Zdolność prawna i sądowa

Na mocy art. 9 ust. 1 ustawy KZP zyskają zdolność prawną i sądową w zakresie niezbędnym do realizacji ich celów statutowych. Będą zatem mogły nabywać prawa i zaciągać zobowiązania, pozywać i być pozywanymi, od daty złożenia pod statutem podpisów przez wszystkich założycieli. Wykluczone będzie natomiast prowadzenie przez KZP działalności gospodarczej (art. 9 ust. 2 ustawy).

Członkowie KZP (osoby wykonujące pracę zarobkową, emeryci i renciści, osoby skierowane do odbycia u pracodawcy służby zastępczej, żołnierze zawodowi, funkcjonariusze Policji, Straży Granicznej, Straży Pożarnej i Służby Ochrony Państwa) mają odpowiadać za zobowiązania KZP w części odpowiadającej ich wkładom członkowskim.

Sprawowanie nadzoru 

Dotychczasowe regulacje gwarantują nadzór społeczny nad KZP związkom zawodowym. Ustawa rozbudowuje kwestię kontroli, zapewniając ją w pierwszym rzędzie zakładowej organizacji związkowej w rozumieniu art. 251 ustawy związkowej, a gdy jest kilka u pracodawcy – ich wspólnej reprezentacji, a w razie jej niewyłonienia – zakładowej organizacji związkowej zrzeszającej największą liczbę osób wykonujących pracę zarobkową u pracodawcy.

Przy braku związków zawodowych u pracodawcy prawo kontroli nad KZP przypadnie radzie pracowników, a gdy ona nie została utworzona – reprezentacji osób wykonujących pracę zarobkową wyłonionej w trybie przyjętym u danego pracodawcy (art. 5 ust. 3 i 4 ustawy).

Dane osobowe

Nowością w stosunku do poprzednich przepisów stanowi art. 43 ustawy dotyczący danych osobowych. Zakłada on, że KZP będzie administratorem pozyskanych danych, a pracodawca będzie mógł je przetwarzać jedynie w celu świadczenia KZP pomocy, o której mowa w art. 6 ust. 1 pkt 4–8 ustawy. Podstawą przetwarzania danych (zamknięty katalog zamieszczony w art. 43 ust. 2 ustawy) przez KZP ma być zgoda udzielona w formie oświadczenia członka KZP, osoby uprawnionej lub poręczyciela. KZP będzie mogła żądać udokumentowania danych osobowych w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia.

Katalog danych osobowych i okresy ich przechowywania

Rodzaj danych osobowych	Okres przechowywania
Dane członka KZP: imię (imiona) i nazwisko; numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – nazwę i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które go wydało; adres do korespondencji oraz numer telefonu lub adres poczty elektronicznej; stan cywilny oraz ustrój majątkowy; stan zdrowia; otrzymywane wynagrodzenie lub zasiłek	Od dnia udzielenia zgody na przetwarzanie danych do upływu 10 lat od dnia ustania członkostwa
Dane osoby uprawnionej: imię (imiona) i nazwisko; numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – nazwę i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które go wydało; adres do korespondencji oraz numer telefonu lub adres poczty elektronicznej	Od dnia udzielenia zgody na przetwarzanie danych do upływu 5 lat od dnia wypłaty wkładu członkowskiego
Dane poręczyciela: imię (imiona) i nazwisko; numer PESEL, a w przypadku braku numeru PESEL – nazwę i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość oraz nazwę państwa, które go wydało; adres do korespondencji oraz numer telefonu lub adres poczty elektronicznej; stan cywilny oraz ustrój majątkowy	Od dnia udzielenia zgody na przetwarzanie danych do upływu 5 lat od dnia spłaty poręczanej pożyczki

Likwidacja KZP

Bez zmian pozostaną przyczyny likwidacji KZP. W myśl art. 44 ustawy są to: ogłoszenie upadłości lub likwidacja pracodawcy, a także zmniejszenie się liczby członków KZP poniżej dziesięciu. Przepis ten wprowadza dwumiesięczny termin, w jakim ma zapaść uchwała od dnia zajścia wyżej wymienionych zdarzeń. 

Niezależnie od zaistnienia wymienionych przesłanek walne zebranie członków będzie mieć możliwość podjęcia uchwały o likwidacji KZP z własnej inicjatywy, bezwzględną większością głosów w obecności co najmniej połowy liczby członków.

Przepisy przejściowe

Z dniem wejścia w życie nowych przepisów:

Członkowie organów dotychczasowych KPZ mają pełnić swoje obowiązki do końca kadencji (art. 65 ustawy). Zarządy dotychczasowych KPZ będą zobowiązane złożyć wnioski do krajowego rejestru urzędowego podmiotów gospodarki narodowej w ciągu 18 miesięcy od dnia wejścia w życie nowych regulacji (art. 66 ustawy). W takim samym czasie mają być dostosowane statuty obecnych KZP do nowych przepisów (art. 67 ustawy).

Utrata mocy

Z dniem 11.10.2021 r. utracą moc dotychczasowe regulacje o KZP, tj.:

Ministerstwo Rozwoju i Technologii organizuje konferencję poświęconą prostej spółce akcyjnej

Na stronie: https://www.gov.pl/web/rozwoj-technologia/konferencja-poswiecona-prostej-spolce-akcyjnej zamieszczono informację dotyczące szczegółów planowanej konferencji:

Agenda konferencji

Podczas dyskusji panelowych oraz sesji w formule Q&A (w godzinach 10.00 – 15.45) poruszone zostaną tematy:

Zgłoszenie do udziału w konferencji

Konferencja odbędzie się w formule online. Zainteresowani udziałem w wydarzeniu powinni przesłać zgłoszenia na adres: konferencja.psa@mrit.gov.pl, do 14 września br. do godz. 15.00.

W zgłoszeniu należy podać imię, nazwisko oraz adres e-mail. Zgłoszeni uczestnicy otrzymają na swoje adresy mailowe wiadomość z linkiem umożliwiającym udział w konferencji. 

Źródło: www.gov.pl 

Budynki i lokale mieszkalne nie będą podlegać amortyzacji podatkowej

Obecny stan prawny

W obecnym stanie prawnym budynki mieszkalne i lokale mieszkalne wykorzystywane w działalności podlegają amortyzacji podatkowej. Ich sprzedaż w ramach prowadzonej działalności gospodarczej, jak również po ich wycofaniu z działalności, nie podlega opodatkowaniu w ramach tego źródła. Przychody z takiej sprzedaży kwalifikowane są do odrębnego źródła przychodów, jakim jest odpłatne zbycie nieruchomości i określonych praw majątkowych (art. 10 ust. 3 oraz art. 14 ust. 2c PDOFizU). Ich sprzedaż po upływie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym zostały nabyte, nie rodzi obowiązku w podatku dochodowym. Jednocześnie odpłatne zbycie nieruchomości mieszkalnej przed upływem tego okresu pozwala na skorzystanie z tzw. ulgi mieszkaniowej.

Nieruchomości mieszkaniowe wyłączone z amortyzacji

W ocenie Ministerstwa Finansów, taki stan rzeczy powoduje, że nieruchomości mieszkaniowe korzystają z podwójnych preferencji w podatku dochodowym. W konsekwencji, w projekcie zmian podatkowych w ramach Polskiego Ładu przyjęto, że nieruchomości o charakterze mieszkalnym wykorzystywane w prowadzonej działalności gospodarczej nie będą podlegały amortyzacji, a także nie będą ujmowane w ewidencji środków trwałych. Wyłączenie z amortyzacji nieruchomości i praw o charakterze podatkowym przyjęto zarówno w podatku dochodowym od osób fizycznych, jaki i osób prawnych. 

Opisane wyłączenie będzie dotyczyć wszystkich przedsiębiorców bez wyjątku, niezależnie od profilu działalności gospodarczej, w jakiej nieruchomości mieszkaniowe są wykorzystywane. Na takim rozwiązaniu stracą zarówno przedsiębiorcy wynajmujący innym swoje nieruchomości, ale także przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi, którzy prowadzą działalność w swoim mieszkaniu czy budynku mieszkalnym.

Przychody z najmu prywatnego opodatkowane tylko ryczałtem 

W przypadku wynajmu mieszkania lub budynku mieszkalnego w ramach tzw. najmu prywatnego rozliczanego dotychczas na zasadach ogólnych po zmianach podatnicy nie tylko nie będą mogli tych nieruchomości mieszkaniowych amortyzować, ale w ogóle nie będą mogli rozliczać się na zasadach ogólnych (tzn. według skali podatkowej).

W przypadku najmu prywatnego będzie konieczność opodatkowania z tego tytułu przychodów ryczałtem ewidencjonowanym (czyli nie będzie możliwości pomniejszania przychodów o poniesione koszty z tytułu tej nieruchomości). Ryczałt dla przychodów z tego tytułu nie ulegnie zmianie i będzie wynosił 8,5% przychodów do kwoty 100 000 zł oraz 12,5% przychodów od nadwyżki ponad kwotę 100 000 zł. Dotychczas podstawową formą opodatkowania dochodów z najmu lub dzierżawy były zasady ogólne według skali podatkowej z oczywistych względów (możliwości pomniejszania przychodów z najmu o koszty podatkowe). Od nowego roku takiej możliwości już nie będzie.

 Brak przepisów przejściowych 

W projekcie ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw (8.9.2021 r. projekt został przyjęty przez Sejm do I czytania), który zawiera omawiane zmiany – brak jest przepisów przejściowych w zakresie wyłączenia z amortyzacji nieruchomości mieszkaniowych. Co oznacza, że jeśli zmiany te wejdą w życie od 1.1.2022 r., to podatnicy nie będą z nowym rokiem kontynuować rozpoczętej amortyzacji. 

 

Nie każdy wydatek OSP może zostać sfinansowany z budżetu gminy

W pierwszej kolejności warto przypomnieć o treści art. 7 ust. 1 pkt 14 SamGminU, z którego wynika, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego. Uszczegółowieniem tych zasad są stosowne regulacje prawne wspomnianej OchrPPożU. Na szczególną zaś uwagę zasługuje art. 32 OchrPPożU. Z treści tego artykułu wynika, po pierwsze, że koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a-5 i 8 OchrPPożU, ponoszą podmioty tworzące te jednostki. Po drugie – koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1 OchrPPożU. 

Po trzecie – gmina ma również obowiązek:

1) bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej;

2) ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej; ubezpieczenie może być imienne lub zbiorowe nieimienne;

3) ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 28 ust. 6 OchrPPożU.

Po czwarte, wójt (burmistrz, prezydent miasta) może zatrudnić komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej. Na stanowisku komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej może być także zatrudniony komendant gminny związku ochotniczych straży pożarnych. 

Po piąte, jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym środki pieniężne w formie dotacji. Po szóste, dodatkowo, wskazana ustawa przewiduje także finansowanie z budżetu gminy tzw. ekwiwalentów pieniężnych, o których mowa w art. 28 OchrPPożU. Warto bowiem wspomnieć, że członek ochotniczej straży pożarnej, który uczestniczył w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę, otrzymuje ekwiwalent pieniężny. Wysokość ekwiwalentu ustala rada gminy w drodze uchwały. Wysokość ekwiwalentu, o którym mowa w ust. 1, nie może przekraczać 1/175 przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 20 pkt 2 EmRentyFUSU przed dniem ustalenia ekwiwalentu, za każdą godzinę udziału w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym. Ekwiwalent jest wypłacany z budżetu gminy.

Na kanwie wskazanych regulacji prawnych w orzecznictwie regionalnych izb obrachunkowych akcentuje się, że tylko koszty działalności OSP związane z ochroną przeciwpożarową mogą być pokrywane z budżetu gminy w formie bezpośredniego wydatku z budżetu, czy w formie dotacji (por. np. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z 3.6.2013 r., Nr KI-411/169/13). 

Wskazane założenie jest o tyle istotne, że nie każdy wydatek ochotniczej straży pożarnej może być finansowany z budżetu gminy. Właśnie w podanym na wstępie piśmie regionalnej izby obrachunkowej podano, że: W myśl tego przepisu, gmina ponosi koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej oraz okresowych badań lekarskich, umundurowania, ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej. Mając powyższe na względzie, w o cenie Izby nie ma możliwości pokrycia z budżetu gminy kosztów obsługi finansowej ochotniczej straży pożarnej.

Podsumowując, opisane wyżej stanowisko regionalnej izby obrachunkowej wydaje się być zasadne. Wydatki w postaci obsługi finansowej czy księgowej, trudno bowiem zaliczyć do kategorii określonych w art. 32 ust. 2 OchrPPożU, gdzie mowa o ponoszeniu przez gminę – kosztów wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej.

Źródło: http://www.katowice.rio.gov.pl

Likwidacja OFE najwcześniej w 2022 r.

W ostatnich dniach pojawiły się informacje przedstawicieli rządu, że dopóki nie zakończą się prace legislacyjne z ustawą podatkową w ramach Polskiego Ładu nie wiadomo w jakim kierunku zostaną zmienione zasady likwidacji OFE. Co oznacza, że rząd nie zamierza wycofywać się z planu likwidacji OFE, ale nadal nie wie w jaki sposób dokonać zmian w projekcie, który jest w Sejmie. 

Projekt reformy Otwartych Funduszy Emerytalnych jest obecnie w Sejmie (od kwietnia 2021 r. prace zostały zawieszone – kiedy nagle okazało się, że projekt został wycofany z powodu braku większości do jego uchwalenia, a finalnie zamrożony w obecnym brzmieniu w związku z procedowaną emeryturą bez podatku do kwoty 2500 zł brutto). Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez resort finansów, reforma OFE musi poczekać na zakończenie prac legislacyjnych dotyczących zmian podatkowych w ramach Polskiego Ładu, co może mieć miejsce w listopadzie 2021 r. Zmiany w procedowanej obecnie ustawie podatkowej będą miały znaczenie dla OFE. W związku z tym dopóki nie poznamy finalnego brzmienia ustawy podatkowej w ramach Polskiego Ładu, to nie będzie wiadomo w jakim kierunku i kształcie rząd będzie chciał zmienić OFE. 

Zgodnie z wcześniejszymi informacjami domyślnym rozwiązaniem ma być przeniesienie środków na IKE+, co będzie wiązało się z pomniejszeniem zgormadzonego kapitału o 15% opłaty przekształceniowej – jej wysokość może ulec zmniejszeniu do 10% albo nawet 8% a może również zostać całkowicie zniesiona na rzecz podatku. Drugie rozwiązanie to transfer środków do ZUS bez opłaty przekształceniowej, ale w tym wariancie członek IFE miał stracić prawo do dziedziczenia środków. Opłata przekształceniowa miała być substytutem podatku dochodowego od emerytury, w związku z tym, że wielu emerytów i emerytek zgodnie z planem od 1.1.2022 r. ma już nie płacić tego podatku ten kontrowersyjny pomysł stracił całkowicie uzasadnienie. W grze dotyczącej przyszłości OFE są jeszcze inne pomysły, zgodnie z którymi likwidacja OFE może być w jakimś stopniu powiązana z PPK. Szczególnie w ramach transferu środków z opłaty przekształceniowej. Powiązanie OFE z PPK może być uzasadniane niskim poziomem partycypacji w PPK, który obecnie wynosi około 21 %. W PPK uczestniczy ponad 2,35 mln osób a członków OFE jest około 15 mln. 

W wakacje projekt ustawy miał zostać zaprezentowany, natomiast prace legislacyjne były planowane na jesień wraz z ofensywą legislacyjną projektów w ramach Polskiego Ładu. Patrząc na najnowsze zapowiedzi, w 2021 r. nie należy się spodziewać, że rząd zdecyduje się na kontynuowanie tej reformy. To oznacza, że likwidacja OFE będzie miała kilkunastomiesięczne opóźnienie w stosunku do harmonogramu z 2021 r. a jej ewentualny początek można datować na połowę albo koniec 2022 r. 

Nowelizacja dyrektywy w sprawie kredytów konsumenckich

Coraz częściej decyzję o przyznaniu kredytu lub nie, podejmują zautomatyzowane systemy często oparte o sztuczną inteligencję. Ponadto, decyzje opiera się o dane alternatywne jak np. opublikowane w mediach społecznościowych. Wniosek Komisji zdążył już zaopiniować Europejski Inspektor Ochrony Danych (EIOD) wskazując, że zmiana zmierza w dobrym kierunku, jednak konieczne są silniejsze i jaśniejsze ramy oceny kredytowej, by określić kiedy organizacja kredytowa może korzystać z danych alternatywnych.

Przede wszystkim wniosek Komisji gwarantuje prawo do informacji osoby, której dane dotyczą gdy ocena kredytowa jest oparta na profilowaniu lub innych rodzajach zautomatyzowanego przetwarzania danych. Konsumentom ma być zapewnione prawo do żądania udziału człowieka w ocenie jak i wyjaśnienia sporządzonej oceny jasnym i prostym językiem.

Tekst wniosku wskazuje, że ocena kredytowa może opierać się na „istotnych i dokładnych informacjach o dochodach i wydatkach konsumenta oraz innych okolicznościach finansowych i ekonomicznych, które są konieczne i proporcjonalne” oraz przekierowuje do wytycznych Europejskiego Nadzoru Bankowego, które określają kategorie danych, które można przetwarzać. Można stąd domniemywać, że Komisja dąży do zakazu przetwarzania danych alternatywnych w procesie oceny kredytowej.

EIOD w swojej opinii wskazuje, że ograniczenie przetwarzania danych osobowych powinno iść jeszcze dalej i wskazywać wprost zakaz przetwarzania danych z art. 9 RODO, czyli zabronione byłoby przetwarzanie danych biometrycznych, danych ujawniających poglądy polityczne, przekonania religijne czy orientację seksualną.

Ponadto EIOD uważa, że kwestia możliwości żądania udziału człowieka w procesie podejmowania decyzji powinna być bardziej doprecyzowana, a dodatkowo wprowadzona procedura kontroli jakości danych. Za konieczne wskazuje się stworzenie pewnego rodzaju otwartego katalogu zewnętrznych źródeł danych, które są ważne dla przeprowadzenia oceny kredytowej.

EIOD przeanalizował również zautomatyzowane systemy wykorzystywane do przeprowadzenia oceny w oparciu o opublikowany niedawno projekt rozporządzenia dotyczącego sztucznej inteligencji i wskazał, że zgodnie z założeniami projektu jest to procedura o wysokim ryzyku ponieważ odnosi się do zasobów finansowych oraz podstawowych usług. Wobec takich procedur projekt rozporządzenia przewiduje dodatkowe wymagania. Stąd EIOD uważa, że wniosek Komisji powinien brać pod uwagę również ww. rozporządzenie i zostać z nim zintegrowany.

Obecnie prace nad wnioskiem Komisji Europejskiej w zakresie zmian w dyrektywie dot. kredytów konsumenckich trwają w Komisji Rynku Wewnętrznego i Ochrony Konsumentów Parlamentu Europejskiego.

Źródło: https://www.euractiv.com/section/data-protection/news/eu-privacy-watchdog-calls-for-stricter-data-use-to-guarantee-fair-access-to-credit/

Kara w wysokości 225 mln euro nałożona na WhatsApp

Jeszcze do niedawna oczekiwano działania ze strony DPC względem Big Tech’ów, którzy posiadają swoje siedziby na terytorium Irlandii. Wydana decyzja stanowi idealną odpowiedź na te oczekiwania, choć nie jest pewne czy decyzja byłaby podobne gdyby nie procedura z art. 65 RODO, której podlegała decyzja.

Ostatecznie obok nałożenia finansowej kary administracyjnej w wysokości 225 mln euro, która jest drugą najwyższą karą nałożoną po wejściu w życie RODO, DPC nakazało WhatsApp doprowadzenia przetwarzania danych do zgodności z RODO.

Procedura z art. 65 RODO dotyczy spraw, które mają charakter transgraniczny i podczas których w procesie podejmowania decyzji inne organy nadzorcze biorące udział w procedurze wyrażą sprzeciw wobec projektu decyzji przedstawionego przez wiodący organ nadzorczy – organ na terenie którego siedzibę ma administrator danych, którego dotyczy postępowanie. W trakcie procedury Europejska Rada Ochrony Danych (EROD) bada czy podniesione przez organy sprzeciwy są uzasadnione i wpływają na prawa i wolności osób, których dane dotyczą. W przypadku uznania, że sprzeciwy są zasadne EROD wydaje decyzję w której wskazuje w jaki sposób projekt decyzji powinien zostać zmieniony i na ten podstawie wiodący organ nadzorczy musi wydać decyzję ostateczną.

DPC uznało w swojej decyzji, że WhatsApp naruszył zasadę przejrzystości, która została wprowadzona w RODO. Zasada wymaga, by wszelkie informacje i komunikaty związane z przetwarzaniem danych osobowych były łatwo dostępne i zrozumiałe oraz by były sformułowane jasnym i prostym językiem. Jest to jedna z podstawowych zasad określonych w art. 5 RODO, która obok zasady rzetelności i legalności są oceniane w przypadku badania zgodności procesu przetwarzania danych przez administratora danych.

W wyniku przeprowadzonej procedury EROD uznał, że wysokość zaproponowanej przez DPC administracyjnej kary finansowej w przedziale 30 do 50 milionów powinna zostać podwyższona. Jak również działania naprawcze, które ma wykonać WhatsApp w celu przetwarzania danych zgodnie z RODO mają zostać zrealizowane w terminie 3 miesięcy od wydania decyzji, a nie 6 jak proponowało DPC. Jak również EROD wskazał na dodatkowe naruszenia RODO, które powinny zostać uwzględnione przez DPC w decyzji ostateczne m.in. art. 5 ust. 1 lit. a RODO.

Zdaniem WhatsApp nałażona kara jest nieproporcjonalna i zapowiedział skierowanie skargi na decyzję co będzie skutkowało zajęcie się tematem przez irlandzki sąd. Z całą pewnością nie jest to jeszcze koniec tego postępowania.

Źródło: https://iapp.org/news/a/irish-dpc-levies-225m-euro-fine-against-whatsapp/

Zmiany w Polskim Ładzie po konsultacjach – niższa składka zdrowotna i nowy podatek od dużych korporacji

Składka zdrowotna

Wysokość składki zdrowotnej dla osób rozliczających się według skali podatkowej, tak jak proponowano wcześniej, będzie wynosić 9% od dochodu, bez możliwości odliczenia jej części od podatku. Natomiast w czasie konsultacji udało się zmniejszyć składkę zdrowotną przedsiębiorców, którzy rozliczają się tzw. podatkiem liniowym 19%, a także którzy mają ryczałt ewidencjonowany lub kartę podatkową. Składka zdrowotna dla podatku liniowego została z pierwotnie proponowanej 9% obniżona do 4,9%. Składka nie będzie jednak mogła być niższa niż 9% najniższego wynagrodzenia (3000 zł x 9%= 270 zł).

Miesięczna podstawa składka zdrowotna w przypadku podatników opodatkowanych ryczałtem ewidencjonowanym o rocznych przychodach:

U podatników rozliczających się w formie karty podatkowej składka wyniesie 9% minimalnego wynagrodzenia, a nie jak przyjmowano w wersji wcześniejszej projektu – wynagrodzenia średniego.

Terminy płatności składek

Po konsultacjach przyjęto takie same terminy rozliczania składek zdrowotnych i społecznych dla wszystkich przedsiębiorców. Będzie to 20. dzień następnego miesiąca. Takie rozwiązanie ma ułatwić kalkulowanie wysokości składki i ujednolici termin jej płacenia z terminem wpłaty zaliczki na PIT.

Dotychczas składki były płacone przez jednostki budżetowe i samorządowe zakłady budżetowe do 5., przez przedsiębiorców niezatrudniających pracowników do 10., a przez przedsiębiorców którzy zatrudniają pracowników do 15. dnia kolejnego miesiąca. 

Ulga na powrót

Po konsultacjach doprecyzowano warunki korzystania z ulgi na powrót. Z ulgi będą mogły skorzystać osoby, które mają polskie obywatelstwo, Kartę Polaka i przez ostatnie 3 lata nie miały rezydencji podatkowej w Polsce. Fakt zamieszkiwania poza Polską będzie mógł zostać potwierdzony nie tylko certyfikatem rezydencji (jak chciano wcześniej) ale również innymi dokumentami, np. zaświadczeniami wydawanymi przez administracje innych państw oraz dokumentami dotyczącymi pracy czy zameldowania za granicą.

Przedłużenie terminu rozliczenia ulg podatkowych

W ramach Polskiego Ładu przewidziano kilkanaście nowych rozwiązań dla biznesu, w tym ulgi podatkowe. Już przed konsultacjami ulga B+R, ulga na innowacyjnego pracownika i ulga na robotyzację mogły być rozliczone w roku poniesienia wydatku i przez 6 kolejnych lat. Po konsultacjach te korzystne zasady rozliczania przewidziano w kolejnych czterech ulgach, bowiem okres rozliczenia ulg na ekspansję i ulgi na zabytki przedłużono z 5 do 6 lat, ulgi na terminal z 4 do 6 lat, a także ulgi na prototyp z 2 do 6 lat.

Podatek estoński CIT

W projekcie przewidziano uatrakcyjnienie tzw. podatku estońskiego. Po konsultacjach projekt zmian przewiduje zniesie limitu przychodowego (czyli korzystać będą mogli nie tylko mali podatnicy, ale wszyscy) i dopuszczenie do korzystania z tego podatku spółdzielni, spółek komandytowych i SKA. Zniknie również opodatkowanie na wejściu i na wyjściu.

Rezydencja podatkowa

W projekcie zmian przewidywano, że o polskiej rezydencji podatkowej spółki będzie decydować to, że kadra zarządzająca ma miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd w Polsce. Po konsultacjach  złagodzono ten pomysł i zaproponowano, że o rezydencji będzie decydował fakt prowadzenia w sposób zorganizowany i ciągły z terytorium Polski interesów zagranicznego podatnika.

Podatek od dużych korporacji

Po konsultacjach społecznych zaproponowano podatek od dużych korporacji, które wykazują stratę lub mają mniejszy niż 1% udział dochodów w przychodach. Dotyczyć będzie tylko dochodów i przychodów z działalności operacyjnej. Nowy podatek ma wynosić 0,4% osiąganych przez firmy przychodów plus 10% nadmiarowych płatności biernych (tj. kosztów finansowania dłużnego, koszty usług niematerialnych i prawnych oraz niezamortyzowanych WNiP).

Podatek ma dotyczyć spółek z o.o., spółek akcyjnych i podatkowych grup kapitałowych. Jednak nie będzie dotyczyć startupów (przez pierwsze 3 lata ich działalności) przedsiębiorstw finansowych, firm, które mają przejściowe trudności (spadek przychodów o 30%) i podatników o prostej strukturze.