W pierwszej kolejności warto przypomnieć o treści art. 7 ust. 1 pkt 14 SamGminU, z którego wynika, że zaspokajanie zbiorowych potrzeb wspólnoty należy do zadań własnych gminy. W szczególności zadania własne obejmują sprawy porządku publicznego i bezpieczeństwa obywateli oraz ochrony przeciwpożarowej i przeciwpowodziowej, w tym wyposażenia i utrzymania gminnego magazynu przeciwpowodziowego. Uszczegółowieniem tych zasad są stosowne regulacje prawne wspomnianej OchrPPożU. Na szczególną zaś uwagę zasługuje art. 32 OchrPPożU. Z treści tego artykułu wynika, po pierwsze, że koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej jednostek ochrony przeciwpożarowej, o których mowa w art. 15 pkt 1a-5 i 8 OchrPPożU, ponoszą podmioty tworzące te jednostki. Po drugie – koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1 OchrPPożU. 

Po trzecie – gmina ma również obowiązek:

1) bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej;

2) ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej; ubezpieczenie może być imienne lub zbiorowe nieimienne;

3) ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 28 ust. 6 OchrPPożU.

Po czwarte, wójt (burmistrz, prezydent miasta) może zatrudnić komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej. Na stanowisku komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej może być także zatrudniony komendant gminny związku ochotniczych straży pożarnych. 

Po piąte, jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym środki pieniężne w formie dotacji. Po szóste, dodatkowo, wskazana ustawa przewiduje także finansowanie z budżetu gminy tzw. ekwiwalentów pieniężnych, o których mowa w art. 28 OchrPPożU. Warto bowiem wspomnieć, że członek ochotniczej straży pożarnej, który uczestniczył w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym organizowanym przez Państwową Straż Pożarną lub gminę, otrzymuje ekwiwalent pieniężny. Wysokość ekwiwalentu ustala rada gminy w drodze uchwały. Wysokość ekwiwalentu, o którym mowa w ust. 1, nie może przekraczać 1/175 przeciętnego wynagrodzenia, ogłoszonego przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polskiej „Monitor Polski” na podstawie art. 20 pkt 2 EmRentyFUSU przed dniem ustalenia ekwiwalentu, za każdą godzinę udziału w działaniu ratowniczym lub szkoleniu pożarniczym. Ekwiwalent jest wypłacany z budżetu gminy.

Na kanwie wskazanych regulacji prawnych w orzecznictwie regionalnych izb obrachunkowych akcentuje się, że tylko koszty działalności OSP związane z ochroną przeciwpożarową mogą być pokrywane z budżetu gminy w formie bezpośredniego wydatku z budżetu, czy w formie dotacji (por. np. uchwała Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Krakowie z 3.6.2013 r., Nr KI-411/169/13). 

Wskazane założenie jest o tyle istotne, że nie każdy wydatek ochotniczej straży pożarnej może być finansowany z budżetu gminy. Właśnie w podanym na wstępie piśmie regionalnej izby obrachunkowej podano, że: W myśl tego przepisu, gmina ponosi koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej oraz okresowych badań lekarskich, umundurowania, ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej. Mając powyższe na względzie, w o cenie Izby nie ma możliwości pokrycia z budżetu gminy kosztów obsługi finansowej ochotniczej straży pożarnej.

Podsumowując, opisane wyżej stanowisko regionalnej izby obrachunkowej wydaje się być zasadne. Wydatki w postaci obsługi finansowej czy księgowej, trudno bowiem zaliczyć do kategorii określonych w art. 32 ust. 2 OchrPPożU, gdzie mowa o ponoszeniu przez gminę – kosztów wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej.

Źródło: http://www.katowice.rio.gov.pl