Zmiany w kasach zapomogowo-pożyczkowych a kwestie ochrony danych osobowych

Obecny stan prawny regulują przepisy ZwZawU oraz rozporządzenia Rady Ministrów z 19.12.1992 r. w sprawie pracowniczych kas zapomogowo‑pożyczkowych oraz spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych w zakładach pracy (Dz.U. z 1992 r. poz. 502; dalej: rozporządzenie), wydanego na podstawie art. 39 ust. 5 ZwZawU. Ponadto w dniu 1 stycznia 2019 r. weszła w życie ustawa z  5.7.2018 r. o zmianie ustawy o związkach zawodowych oraz niektórych innych ustaw.

Ta ostatnia nowelizacja spowodowała szereg zmian, które doprowadziły do omawianej nowelizacji. 

Kontrola kasy

W uzasadnieniu do ustawy wskazano, że regulacja należy do prawa prywatnego, a nie do prawa publicznego, zatem podmioty, które mogą sprawować nadzór społeczny nad KZP, nie mają środków umożliwiających władczą ingerencję w działalność: stąd zmiana słowa „nadzór” na „kontrola”.

W pierwszej kolejności kontrolę nad KZP sprawuje zakładowa organizacja związkowa działająca u pracodawcy. W przypadku gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa, kontrolę nad KZP sprawują wspólnie te organizacje, tworząc wspólną reprezentację związkową, o której mowa w art. 30 ust. 4 ZwZawU.

Jeżeli u pracodawcy nie działa zakładowa organizacja związkowa, to wówczas kontrola nad KZP zostanie powierzona radzie pracowników, utworzonej na podstawie przepisów InfoPracowU.

Już zarządzanie nad kasą wymagać będzie dodatkowych danych. W art. 37 ust. 3 projektu do ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych wyraźnie wskazano, że wzory podpisów osób mających prawo dysponowania rachunkami płatniczymi KZP zatwierdza zarząd. Ustawodawca wskazał więc expressis verbis obowiązek ich składania. 

Pomoc pracodawcy w zakresie RODO

W zakresie pomocy udzielanej kasie art. 6 projektu do ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych określono zakres pomocy udzielanej KZP przez pracodawcę. Przepisy te stanowią w dużej mierze powtórzenie obecnie obowiązujących przepisów § 4 rozporządzenia. Pomoc pracodawcy w prowadzeniu księgowości i obsługi kasowej może w szczególności polegać na wyznaczeniu osoby posiadającej odpowiednie kwalifikacje do realizacji tych czynności. Udzielanie KZP pomocy prawnej ma na celu zagwarantowanie bezpieczeństwa prawnego KZP w jej bieżącej działalności (np. opiniowanie projektów umów lub uchwał, interpretacja obowiązujących przepisów, sporządzanie opinii prawnych).

Powyższe należy uzupełnić o wskazania Prezesa UODO, który wskazuje, że „wzajemne relacje pomiędzy tymi podmiotami w kwestiach nieuregulowanych przepisami rozporządzenia w sprawie PKZP powinny być określone, np. w porozumieniu lub umowie pomiędzy uprawnionymi podmiotami. W drodze wspólnych uzgodnień podmioty te powinny w przejrzysty sposób określić odpowiednie zakresy swojej odpowiedzialności dotyczącej wypełniania obowiązków wynikających z RODO, w szczególności w odniesieniu do wykonywania przez osobę, której dane dotyczą, przysługujących jej praw oraz ich obowiązków w odniesieniu do podawania informacji, o których mowa w art. 13 i 14, chyba że przypadające im obowiązki i ich zakres określa prawo Unii lub prawo państwa członkowskiego, któremu administratorzy ci podlegają. W uzgodnieniach można wskazać punkt kontaktowy dla osób, których dane dotyczą. W myśl natomiast art. 26 ust. 2 RODO uzgodnienia, o których mowa w ust. 1, muszą należycie odzwierciedlać odpowiednie zakresy obowiązków współadministratorów oraz relacje pomiędzy nimi a podmiotami, których dane dotyczą. Zasadnicza treść uzgodnień jest udostępniana podmiotom, których dane dotyczą”.

Pracodawca, w ramach współadministrowania, może być uprawniony, np. do zapewnienia ochrony pomieszczeń, prowadzenia księgowości, obsługi kasowej i prawnej, dokonywania na rzecz PKZP potrąceń w listach płac, listach wypłat zasiłków chorobowych i zasiłków wychowawczych, wpisowego, wkładów miesięcznych i rat pożyczek. Należy wskazać, że co do zasady odpowiedzialność za przestrzeganie przepisów o ochronie danych osobowych w zakresie realizacji takich autonomicznych uprawnień kształtują przepisy prawa. Pracodawca i PKZP, w ramach wspólnych uzgodnień, powinni więc określić inne kwestie, nieuregulowane wprost w przepisach prawa, w tym m.in. kwestię nadawania upoważnień pracownikom wyznaczonym przez pracodawcę do prowadzenia księgowości, obsługi kasowej i prawnej PKZP, kwestię odpowiedniego zabezpieczenia danych osobowych członków PKZP czy też realizacji określonych obowiązków informacyjnych.

Ochrona danych osobowych – na co zwrócić uwagę?

Po pierwsze, członek KZP powinien przedłożyć oświadczenie tej osoby, z którego wynika, że wyraża ona zgodę na przetwarzanie jej danych osobowych przez KZP. Jest to wybór prawodawcy więc trzeba go zaakceptować.

Po drugie w art. 43 ust. 1 projektu do ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych szczegółowo został określony cel przetwarzania przez KZP danych osobowych – jest nim realizacja zadań ustawowych związanych z członkostwem w KZP, w tym gromadzenie wkładów członkowskich oraz udzielanie pomocy materialnej w formie pożyczek lub zapomóg, a także dochodzenie związanych z nimi praw. Doprecyzowano, że przetwarzanie danych osobowych następuje na podstawie zgody udzielonej w formie oświadczenia członka KZP, osoby uprawnionej lub poręczyciela. 

Po trzecie jak wskazuje ustawodawca: „KZP może przetwarzać, opracowany w oparciu o zasady przetwarzania danych wynikające z art. 5 ust. 1 rozporządzenia RODO, tj. minimalizacji danych, ograniczenia celu, prawidłowości, ograniczenia przechowywania, rzetelności, przejrzystości, integralności i poufności. Z tego powodu zaproponowano, aby przetwarzanie przez KZP danych osobowych następowało z zachowaniem możliwości żądania ich udokumentowania jedynie w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia, w szczególności na podstawie oświadczenia i zaświadczenia np. o sytuacji życiowej (w tym zdrowotnej), rodzinnej i materialnej”.

Kwestia zasady minimalizmu została ujęta niezwykle szeroko. Stosownie do art. 43 (ust. 2) KZP przetwarza dane osobowe:

1)        członka KZP obejmujące:

2)        osoby uprawnionej obejmujące dane, o których mowa w pkt 1 lit. a–c;

3)        poręczyciela obejmujące dane, o których mowa w pkt 1 lit. a–d.

W związku z powyższym kluczowe będzie rozumienie przepisów art. 43 ust. 3 projektowanej ustawy, który wskazuje, że KZP może żądać udokumentowania danych osobowych w zakresie niezbędnym do ich potwierdzenia. Słowo może wskazywałoby, że nie jest to obowiązek, po drugie niezbędność do potwierdzenia. Wymagać to może sporo konsultacji od administratora oraz IOD dla opiniowania kwestii niezbędności do potwierdzenia.

Stosownie do art. 43 ust. 4 do przetwarzania danych osobowych, o których mowa w ust. 2, mogą być dopuszczone wyłącznie osoby posiadające pisemne upoważnienie do przetwarzania takich danych wydane przez zarząd. Osoby dopuszczone do przetwarzania takich danych są obowiązane do zachowania ich w tajemnicy oraz ochrony przed niedozwolonym lub niezgodnym z prawem przetwarzaniem, przypadkową utratą, zniszczeniem lub uszkodzeniem. Zgodnie z poprzednimi wytycznymi Prezesa UODO – słowo pisemnie – oznacza również wersję elektroniczną.

Na plus należy wskazać, że przepisy wskazują również okres przetwarzania danych KZP przetwarza dane osobowe, o których mowa w ust. 2:

Powyższe należy uzupełnić o dwa spostrzeżenia po pierwsze upływ terminów wskazanych powyżej obliguje administratora do niezwłocznego zniszczenia dokumentów zawierających dane osobowe w wersji papierowej i trwałego ich usunięcia z nośników elektronicznych. Po drugie Zarząd dokonuje przeglądu danych osobowych, o których mowa w ust. 2, nie rzadziej niż raz w roku kalendarzowym w celu ustalenia niezbędności ich dalszego przechowywania. Zarząd usuwa dane osobowe, których dalsze przechowywanie jest zbędne do realizacji celu określonego w ust. 1.

Jak widać z powyższego konieczne będą istotne zmiany statutów, chociażby w zakresie RODO, a przecież zmiany dotyczą każdego aspektu działalności.

Przetwarzanie danych poręczycieli

W zakresie udzielania pożyczek należy również mieć na względzie art. 35 ust. 3 projektu do ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych, który przesądza, że jeżeli suma pożyczki przekracza wysokość zgromadzonego wkładu członkowskiego, warunkiem udzielenia pożyczki jest zobowiązanie się co najmniej dwóch poręczycieli do spłaty zadłużenia członka KZP, w przypadku gdyby członek KZP nie spłacił zadłużenia w terminie. Statut KZP może określać inne warunki udzielenia pożyczki (…)”.

Ustawa przewiduje ponadto, że poręczyciel powinien spełniać poniższe wymagania. Oznaczać to będzie automatycznie obowiązek przetwarzania jego danych.

Poręczycielem może być osoba wykonująca pracę zarobkową u pracodawcy, u którego działa KZP, jeżeli (art. 35 ust. 4 projektu do ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych):

Ostatecznie w zakresie przetwarzania danych poręczyciela należy wskazać, że  wraz z zobowiązaniem, (…), poręczyciel wyraża zgodę na potrącanie z przysługującego mu od pracodawcy wynagrodzenia lub zasiłku zobowiązań z tytułu pożyczki udzielonej członkowi KZP.

Administrator został zobligowany do informowania poręczycieli  (art. 39 ust. 1 projektu do ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych) w razie opóźnienia w spłacie zadłużenia, KZP wzywa dłużnika na piśmie do uregulowania należności, wyznaczając mu termin spłaty, ust. 2. kopię wezwania, o którym mowa w ust. 1, doręcza się poręczycielom.

Ze względu na przyjęte rozwiązania wyraźnie należy wskazać, że zgoda będzie podstawową przesłanką przetwarzania. Biorąc pod uwagę, że zakres danych będzie również obejmować dane szczególnie chronione w rozumieniu art. 9 ust. 1 RODO, to właściwymi przesłankami przetwarzania będą art. 6 ust 1 lit a) RODO oraz art 9 ust 2 lit. a) RODO.

Pozostałe zmiany przepisów

Przepisy ustawy niektóre zagadnienia regulują w sposób stanowczy (jak np. liczba osób wykonujących pracę zarobkową niezbędna do założenia KZP czy też konieczność wpłaty przez członka KZP wpisowego w wysokości ustalonej przez walne zebranie członków), natomiast inne mogą być dowolnie regulowane przez KZP. Zgodnie z projektowanym przepisem art. 16 ust. 1 organami KZP są: walne zebranie członków, zarząd i komisja rewizyjna. Zgodnie z projektowanym przepisem art. 16 ust. 2, jeżeli KZP liczy więcej niż 100 członków, zamiast walnego zebrania członków zarząd może zwołać walne zebranie delegatów.

Co istotne: zgodnie z art. 16 ust. 3 projektu do ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych, organy KZP mogą obradować na posiedzeniach prowadzonych z wykorzystaniem środków komunikacji elektronicznej, o których mowa w art. 2 pkt 5 ŚwiadUsłElektU, co może obejmować w szczególności: 

Powyższe również należy ocenić pod względem RODO: korzystanie z tego rozwiązania wymagać będzie przeprowadzenie oceny skutków dla ochrony danych (tzw. DPIA), o którym mowa art. 35 ust. 1 RODO. Przepis ten wskazuje, że jeżeli dany rodzaj przetwarzania – w szczególności z użyciem nowych technologii – ze względu na swój charakter, zakres, kontekst i cele z dużym prawdopodobieństwem może powodować wysokie ryzyko naruszenia praw lub wolności osób fizycznych, administrator przed rozpoczęciem przetwarzania dokonuje oceny skutków planowanych operacji przetwarzania dla ochrony danych osobowych. Wyraźnie należy wskazać, że dokonując oceny skutków dla ochrony danych, administrator konsultuje się z inspektorem ochrony danych.

Podsumowanie

Jedyną stałą rzeczą jest zmiana. Dotknęła ona również kas zapomogo- pożyczkowych. Należy wskazać, że część rozwiązań należy ocenić jednoznacznie pozytywnie: zwłaszcza zdalne obrady. Niestety zdaniem autora zakres możliwych do przetwarzania danych osobowych jest szeroki. Oznaczać to będzie wytężoną pracę również dla inspektora ochrony danych, aby zasada minimalizmu była w sposób należyty realizowana. 

Źródła:

druk nr 1313, Rządowy projekt ustawy o kasach zapomogowo-pożyczkowych https://sip.legalis.pl/document-full.seam?documentId=mfrxilrtg4ytmnbrge2doltwmvzc4mjyg44ds

Kto jest administratorem w przypadku PKZP działającej przy pracodawcy?, https://uodo.gov.pl/pl/225/1619

Realizacja Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0 na lata 2021–2025

W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1675 opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów z 10.9.2021 r. w sprawie szczegółowych warunków, form i trybu realizacji Priorytetu 3 „Narodowego Programu Rozwoju Czytelnictwa 2.0. na lata 2021–2025”. Z rozporządzenia wynika, że wsparcia finansowego w ramach tego programu udziela się z budżetu państwa organizatorom prowadzącym wymienione w rozporządzeniu szkoły i placówki wychowania przedszkolnego, w tym także szkoły działające w ramach Ośrodka Rozwoju Polskiej Edukacji za Granicą (dalej: ORPEG), a także biblioteki pedagogiczne.

Wsparcia udziela się na działania szczegółowo wymienione w § 2 ust. 2 rozporządzenia, czyli m.in. na zakup książek będących nowościami, zakup nowych elementów wyposażenia, a także na realizację działań promujących czytelnictwo.

 

Organ prowadzący placówkę wychowania przedszkolnego, który uzyskał wsparcie finansowe, jest obowiązany zapewnić, aby placówki wychowania przedszkolnego, w odniesieniu do których uzyskał wsparcie finansowe podjęły działania wymienione w § 3 rozporządzenia, czyli m.in.:

Wsparcia finansowego udziela się organom prowadzącym placówki wychowania przedszkolnego, szkoły, szkoły w ORPEG lub biblioteki pedagogiczne: JST, osobom prawnym innym niż JST, osobom fizycznym, a także ministrom wymienionym w § 4 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia.

Wsparcia finansowego udziela się w formie dotacji dla organów prowadzących oraz w formie dofinansowania dla ministrów. Przy czym, wsparcia finansowego udziela się organowi prowadzącemu placówkę wychowania przedszkolnego, szkołę lub bibliotekę pedagogiczną, pod warunkiem zapewnienia przez ten organ prowadzący finansowego wkładu własnego w wysokości co najmniej 20% kwoty kosztów realizacji zadania objętego wsparciem. Do wkładu własnego zalicza się koszty poniesione od dnia zawarcia umowy do 31 grudnia roku, w którym udzielono wsparcia finansowego.

Maksymalna wysokość wsparcia finansowego wynosi:

1) dla placówek wychowania przedszkolnego, do których uczęszcza:

2) dla szkół i szkół w ORPEG, w których liczba uczniów wynosi nie więcej niż 70, z wyjątkiem szkół polskich – 3000 zł;

3) dla szkół i szkół w ORPEG, w których liczba uczniów wynosi od 71 do 170, z wyjątkiem szkół polskich – 4000 zł;

4) dla szkół i szkół w ORPEG, w których liczba uczniów wynosi więcej niż 170, z wyjątkiem szkół polskich – 12.000 zł;

5) dla bibliotek pedagogicznych – 3000 zł;

6) dla szkół polskich, w których liczba uczniów wynosi:

Do dnia:	Organ, czyli:
31 października roku poprzedzającego rok udzielenia wsparcia finansowego	dyrektor placówki wychowania przedszkolnego, dyrektor szkoły lub dyrektor biblioteki pedagogicznej występuje do organu prowadzącego tę placówkę wychowania przedszkolnego, szkołę lub bibliotekę pedagogiczną z wnioskiem o udzielenie wsparcia finansowego, który zawiera dane wymienione w § 7 ust. 1 rozporządzenia
31 grudnia roku poprzedzającego rok udzielenia wsparcia finansowego	dyrektor ORPEG składa do ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania wniosek o udzielenie wsparcia finansowego, który zawiera dane wymienione w § 7 ust. 2 rozporządzenia
20 listopada roku poprzedzającego rok udzielenia wsparcia finansowego	organ prowadzący placówkę wychowania przedszkolnego, szkołę lub bibliotekę pedagogiczną występuje do wojewody z wnioskiem o udzielenie wsparcia finansowego

Formularze wniosków są publikowane na stronach internetowych Programu oraz urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw oświaty i wychowania. Wnioski o udzielenie wsparcia finansowego oceniają zespoły powołane odpowiednio przez wojewodę lub ministra w ciągu 30 dni od dnia ogłoszenia ustawy budżetowej na rok, w którym ma być udzielone wsparcie finansowe.

Przekazanie przez wojewodę organom prowadzącym placówki wychowania przedszkolnego, szkoły lub biblioteki pedagogiczne środków budżetu państwa w ramach wsparcia finansowego następuje na podstawie umowy zawartej między wojewodą a organem prowadzącym. Zawarcie tej umowy następuje niezwłocznie po zwiększeniu budżetu wojewodów przez ministra finansów. Przy czym:

.

Od 1 stycznia 2022 r. płaca minimalna to 3010 zł brutto. Wpływ na inne świadczenia

Stawka minimalna w wysokości 3010 zł brutto dotyczy pracowników pełnoetatowych. Dla osób zatrudnionych na część etatu będzie odpowiadała kwocie ustalonej proporcjonalnie do liczby godzin do przepracowania w danym miesiącu. Przykładowo: dla pracownika zatrudnionego na 1/2 wymiaru czasu pracy w styczniu 2022 r. wyniesie 1504,80 zł (3010 zł : 152 godz. = 19,80 zł x 76 godz. = 1504,80 zł), a w lipcu – 1505,28 zł (3010 zł : 168 godz. = 17,92 zł x 84 godz. = 1505,28 zł). 

Wynagrodzenie minimalne to nie tylko wynagrodzenie zasadnicze. Jest sumą przysługujących pracownikowi składników wynagrodzenia i innych świadczeń wynikających ze stosunku pracy, które zostały zaliczone przez GUS do wynagrodzeń osobowych. Wyłącza się z niej jednak: 

Różne kwoty netto 

Parametry podatkowe i składkowe, które mają znaczenie dla obliczenia kwot netto minimalnego wynagrodzenia za pracę zmienią się w 2022 r. w stosunku do obowiązujących w 2021 r. za sprawą Polskiego Ładu. W efekcie w obliczeniach zostały przyjęte:

W przypadku pracowników do 26. roku życia należy pamiętać o zwolnieniu ich przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy z podatku dochodowego do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł. To samo dotyczy osób, które od 1.1.2022 r. mogą korzystać z nowych zwolnień podatkowych przysługujących ze względu na przeniesienie miejsca zamieszkania do Polski po 31.12.2021 r., wychowywanie co najmniej 4 dzieci (tzw. ulga dla dużych rodzin) i wykonywaniem pracy przez osoby w wieku emerytalnym niepobierające emerytur, rent rodzinnych, uposażenia mundurowego albo sędziowskiego. We wszystkich tych przypadkach zaliczka na podatek dochodowy wynosi 0 zł (do osiągnięcia progu 85 528 zł), stąd wszystkie cztery zwolnienia określa się mianem „zerowy PIT”. 

Wartości netto minimalnego wynagrodzenia za pracę* 

Dla pracowników pełnoetatowych niekorzystających ze zwolnień „zerowy PIT”
Podstawowe KUP, ulga podatkowa	Podstawowe KUP, bez ulgi podatkowej	Podwyższone KUP, ulga podatkowa	Podwyższone KUP, bez ulgi podatkowej
2363,56 zł	1964,56 zł	2363,56 zł	1973,56 zł
Dla pracowników pełnoetatowych do 26. roku życia korzystających ze zwolnień „zerowy PIT”
2363,56 zł

*zgodnie ze wskaźnikami z Polskiego Ładu, bez uwzględnienia wpłat na PPK

Najniższa podstawa wymiaru świadczeń chorobowych i rodzicielskich

Podstawa wymiaru zasiłku chorobowego przy pełnym wymiarze czasu pracy nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia za pracę, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% tego wynagrodzenia. Zatem w 2022 r. najniższa podstawa wyniesie 2597,33 zł.

Taka sama będzie minimalna podstawa dla świadczenia rehabilitacyjnego, a także zasiłków: wyrównawczego, macierzyńskiego i w wysokości zasiłku macierzyńskiego oraz opiekuńczego.

Odprawa z tytułu zwolnień grupowych

Wartość odprawy przysługującej na podstawie ustawy o szczególnych zasadach rozwiązywania z pracownikami stosunków pracy z przyczyn niedotyczących pracowników nie może przekroczyć 15-krotnego minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli od 1 stycznia 2022 r. – 45 150 zł.

Jeśli w 2022 r. nadal będzie obowiązywał stan zagrożenia epidemicznego lub epidemii, ogłoszony z powodu COVID-19, maksymalna wartość powyższej odprawy u pracodawców, którzy odnotują spadek obrotów gospodarczych lub istotny wzrost obciążenia funduszu wynagrodzeń będzie wynosić 10-krotność minimum ustawowego, czyli 30 100 zł. Jest to także próg dla wszystkich świadczeń, które taki pracodawca będzie wypłacał w okresie stanu zagrożenia epidemicznego/epidemii przy rozwiązywaniu stosunków pracy oraz umów zlecenia, o świadczenie usług i o dzieło, a także ustania odpłatnego pełnienia funkcji. 

Podstawa wymiaru składek osób prowadzących działalność 

Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących działalność gospodarczą, które korzystają z preferencyjnych warunków ich naliczania – będzie wynosić w 2022 r.  903 zł (nie może być niższa od kwoty stanowiącej 30% minimalnej pensji).

Taki sam poziom będzie miała minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne dla osób prowadzących działalność gospodarczą, korzystających z tzw. Małego ZUS Plus. Podstawa wymiaru składki zdrowotnej dla prowadzących działalność gospodarczą w danym miesiącu nie może być niższa od minimalnego wynagrodzenia obowiązującego 1 stycznia danego roku, czyli w 2022 r. 3010 zł.

Podstawa wymiaru składek zleceniobiorców/świadczeniobiorców

Podstawa wymiaru składki na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób wykonujących pracę na podstawie umowy agencyjnej lub umowy zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług, do której stosuje przepisy o zleceniu stanowi co najmniej wartość minimalnego wynagrodzenia za pracę, czyli w 2022 r. 3010 zł. 

Natomiast 2257,50 zł (75% minimalnego wynagrodzenia) to minimalna podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe osób sprawujących opiekę nad dzieckiem, które wykonywały pracę na podstawie umowy agencyjnej lub zlecenia albo innej umowy o świadczenie usług (do której stosuje się przepisy o zleceniu) przez okres co najmniej 6 miesięcy, i które zaprzestały jej świadczenia. 

Podstawa wymiaru składek osób opiekujących się dzieckiem i pracowników na urlopach wychowawczych 

Podstawa wymiaru składki na obowiązkowe ubezpieczenie emerytalne dla osób fizycznych, które na obszarze Polski sprawują osobistą opiekę nad dzieckiem, a które nie spełniają warunków do podlegania obowiązkowym ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z jakiegokolwiek tytułu w 2022 r. to 2257,50 zł (75% minimalnego wynagrodzenia). 

Tyle samo wyniesie podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe dla pracowników przebywających na urlopach wychowawczych.   

Miesięczne świadczenie za praktyki absolwenckie

Świadczenie pieniężne z tytułu odpłatnej umowy o praktykę absolwencką będzie wynosić w 2022 r. 6020 zł (dwukrotność minimalnej płacy).

Refundacja składek

Maksymalna jednorazowa refundacja składek na ubezpieczenia społeczne z tytułu zatrudnienia bezrobotnego skierowanego do pracy przez urząd pracy ma mieć w 2022 r. wartość 9030 zł (300% minimalnego wynagrodzenia).

Różne świadczenia i należności 

Ponadto 3010 zł będzie wynosić w przyszłym roku minimalna wysokość:

Dodatek za pracę w porze nocnej w 2022 r.

Miesiąc	Wartość dodatku  za 1 godz. pracy	Sposób obliczenia
Styczeń	3,96 zł	(3010 zł : 152 godz.) x 20%
Luty	3,76 zł	(3010 zł : 160 godz.) x 20%
Marzec	3,27 zł	(3010 zł : 184 godz.) x 20%
Kwiecień	3,76 zł	(3010 zł : 160 godz.) x 20%
Maj	3,58 zł	(3010 zł : 168 godz.) x 20%
Czerwiec	3,58 zł	(3010 zł : 168 godz.) x 20%
Lipiec	3,58 zł	(3010 zł : 168 godz.) x 20%
Sierpień	3,42 zł	(3010 zł : 176 godz.) x 20%
Wrzesień	3,42 zł	(3010 zł : 176 godz.) x 20%
Październik	3,58 zł	(3010 zł : 168 godz.) x 20%
Listopad	3,76 zł	(3010 zł : 160 godz.) x 20%
Grudzień	3,58 zł	(3010 zł : 168 godz.) x 20%

 

Kwoty wolne od potrąceń w  2022 r. dla pracowników pełnoetatowych, niebędących uczestnikami pracowniczych planów kapitałowych* 

Rodzaj potrąceń	Podstawowe KUP, ulga podatkowa	Podstawowe KUP, bez ulgi podatkowej	Podwyższone KUP, ulga podatkowa	Podwyższone KUP, bez ulgi podatkowej
obowiązkowe
Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (100% płacy minimalnej netto)	2363,56 zł	1964,56 zł	2363,56 zł	1973,56 zł
Zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi (75% płacy minimalnej netto)	1772,67 zł	1473,42 zł	1772,67 zł	1480,17 zł
Kary pieniężne przewidziane w art. 108 KP (90% płacy minimalnej netto)	2127,20 zł	1768,10 zł	2127,20 zł	1776,20 zł
dobrowolne
Należności pracodawcy (100% płacy minimalnej netto)	2363,56 zł	1964,56 zł	2363,56 zł	1973,56 zł
Inne należności (80% płacy minimalnej netto)	1890,85 zł	1571,65 zł	1890,85 zł	1578,85 zł

*Jeżeli pracownik jest zatrudniony w niepełnym wymiarze czasu pracy, to ustalając kwotę wolną od potrąceń w pierwszej kolejności oblicza się wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę stosownie do wymiaru jego czasu pracy, a następnie dokonuje odliczeń składkowo-podatkowych (por. stanowisko MPiPS z 7.1.2014 r.). 

Kwoty wolne od potrąceń w 2022 r. dla pełnoetatowych pracowników korzystających ze zwolnienia „zerowy PIT”, niebędących uczestnikami PPK 

Rodzaj potrącenia	Wysokość kwoty wolnej
obowiązkowe
Sumy egzekwowane na mocy tytułów wykonawczych na pokrycie należności innych niż świadczenia alimentacyjne (100% płacy minimalnej netto)	2363,56 zł
Zaliczki pieniężne udzielone pracownikowi (75% płacy minimalnej netto)	1772,67 zł
Kary pieniężne przewidziane w art. 108 KP (90% płacy minimalnej netto)	2127,20 zł
dobrowolne
Należności pracodawcy (100% płacy minimalnej netto)	2363,56 zł
Inne należności (80% płacy minimalnej netto)	1890,85 zł

 

Wysokość podwyższenia kwot wolnych od potrąceń z powodu skutków COVID-19* 

Podstawowa kwota wolna**	Wysokość podwyższenia na 1 członka rodziny	Sposób obliczenia
2363,56 zł	590,89 zł	2363,56 zł x 25%
1964,56 zł	491,14 zł	1964,56 zł x 25%
1973,56 zł	493,39 zł	1973,56 zł x 25%
1772,67 zł	443,17 zł	1772,67 zł x 25%
1473,42 zł	368,36 zł	1473,42 zł x 25%
1480,17 zł	370,04 zł	1480,17 zł x 25%
2127,20 zł	531,80 zł	2127,20 zł x 25%
1768,10 zł	442,03 zł	1768,10 zł x 25%
1776,20 zł	444,05 zł	1776,20 zł x 25%
1890,85 zł	472,71 zł	1890,85 zł x 25%
1571,65 zł	392,91 zł	1571,65 zł x 25%
1578,85 zł	394,71 zł	1578,85 zł x 25%

* od 16.5.2020 r. pracodawca ma obowiązek podwyższania kwot wolnych od potrąceń z wynagrodzenia za pracę o 25% na każdego nieosiągającego dochodu członka rodziny, którego pracownik ma na utrzymaniu, jeżeli z powodu działań antycovidowych wynagrodzenie tego pracownika zostało obniżone lub członek jego rodziny utracił źródło dochodu

**zgodnie z tabelami przedstawiającymi kwoty wolne od potrąceń

Uwaga! Minimalna stawka godzinowa dla umów zleceń i umów o świadczenie usług w 2022 r. będzie wynosić 19,70 zł. 

Wygaszenie viaTOLL. Zmiany dla kierowców od 1 października 2021 r.

System e-TOLL działa od 24 czerwca br. Zarejestrowano w nim już ponad 300 tys. pojazdów. Użytkownicy pojazdów ciężkich powinni jak najszybciej przejść do e-TOLL. Sama rejestracja w nowym systemie nie powoduje braku możliwości korzystania z viaTOLL do 30 września 2021 r., tj. do dnia kiedy zostanie on wygaszony. Należy jedynie pamiętać, aby uiszczać opłaty tylko w jednym systemie. Każdy użytkownik musi również wyrejestrować się z systemu viaTOLL i może to zrobić zarówno przed – jak i po 30 września. Informacje jak wyrejestrować się z viaTOLL dostępne są na stronie etoll.gov.pl.

W związku ze wzmożonym ruchem w Miejscach Obsługi Klienta systemu viaTOLL zachęcamy użytkowników do kontaktu za pośrednictwem dostępnych kanałów online. Na odzyskanie kaucji za urządzenie pokładowe (tzw. OBU/viaBOX) oraz przeksięgowanie środków użytkownicy mają czas do 30 września 2022 r.

Jak zarejestrować się w e-TOLL

1. Wybierz urządzenie do przekazywania danych GPS do systemu:

Aktualne listy dostawców:

UWAGA! Każde urządzenie posiada unikatowy identyfikator biznesowy

1. Zarejestruj się i załóż Internetowe Konto Klienta (IKK)
2. Określ podmiot (osobę prywatną lub firmę) uiszczający opłaty
3. Utwórz konto rozliczeniowe
4. Dodaj pojazd do swojego konta
5. Wybierz formę finansowania, konto rozliczeniowe w trybie:

1. Powiąż urządzenie pokładowe z pojazdem
2. Aktywuj urządzenie pokładowe zgodnie z instrukcją operatora lub uruchom aplikację mobilną e-TOLL PL.

Zmiany dla kierowców na autostradach A2 i A4

W związku z wygaszeniem systemu poboru opłat viaTOLL od 1 października 2021 r. nastąpią zmiany organizacji ruchu w Miejscach Poboru Opłat (MPO) na odcinkach autostrad A2 Konin – Stryków i A4 Wrocław – Sośnica.

Nowa organizacja ruchu na MPO będzie oznaczała:

1. przeznaczenie dwóch skrajnych pasów wjazdowych i dwóch skrajnych pasów wyjazdowych na każdym Placu Poboru Opłat (PPO) tylko do obsługi pojazdów korzystających z systemu e-TOLL.
2. przeznaczenie jednego pasa wjazdowego i jednego pasa wyjazdowego na każdej Stacji Poboru Opłat (SPO) tylko do obsługi pojazdów korzystających z systemu e-TOLL.

Pozostałe pasy na MPO do 30 listopada 2021 r. będą funkcjonować w trybie manualnego poboru opłat, na których będzie można wnieść opłatę za przejazd autostradą kartą lub gotówką.

Wjeżdżając/zjeżdżając z autostrady przez Place Poboru Opłat należy zwrócić uwagę, aby wybrać odpowiedni pas wjazdowy/zjazdowy. Każdy z nich został w jasny i czytelny sposób oznakowany, ułatwiając tym samym kierowcom sprawne opuszczenie drogi płatnej.

Zmiany dla użytkowników viaBOX i viaAUTO

Od 1 października 2021 r. nie będzie możliwe wnoszenie opłat drogowych z wykorzystaniem urządzeń pokładowych viaBOX i viaAUTO. Dotychczasowi użytkownicy tych urządzeń powinni od tego dnia opłacać przejazdy elektronicznie, przy użyciu aplikacji mobilnej e-TOLL PL lub  urządzeń pokładowych kompatybilnych z e-TOLL. Użytkownicy pojazdów lekkich (o DMC nieprzekraczającej 3,5 tony) do 30 listopada 2021 r. mogą również korzystać z manualnego sposobu poboru opłat.

1 grudnia 2021 r. koniec szlabanów na państwowych autostradach

Z początkiem grudnia kierowców czekają kolejne zmiany:

Źródło: Ministerstwo Finansów

Zmiany w ustawie o cudzoziemcach mają usprawnić wydawanie zezwoleń na pracę

Od wielu lat zwiększa się liczba cudzoziemców, którzy chcą uzyskać pozwolenie na pobyt w Polsce. W związku z tym planowane jest usprawnienie niektórych rozwiązań prawnych dotyczących dostępu cudzoziemców do polskiego rynku pracy, co leży w interesie polskich pracodawców oraz ma stanowić ułatwienie pozyskiwania przez inwestorów strategicznych pracowników zza granicy. Według ostatnich danych do ubezpieczeń społecznych w ZUS było zgłoszonych około 800 tys. cudzoziemców. W zdecydowanej większości były to osoby pochodzące z Ukrainy.  Ponadto celem projektu jest również poprawa innych obowiązujących rozwiązań w szeroko rozumianych sprawach cudzoziemców, w tym postępowań dotyczących przyjmowania pracowników przenoszonych wewnątrz przedsiębiorstwa.

W ramach zgłoszonej propozycji planowane jest znowelizowanie kilku ustaw. Dla pracodawców najważniejsze z nich to: 

W ustawie z 12.12.2013 r. o cudzoziemcach (Dz.U. z 2020 r. poz. 35 ze zm.) planowane są zmiany dotyczące: 

1. rezygnacja z wymogu posiadania zapewnionego miejsca zamieszkania oraz wymogu posiadania źródła stabilnego i regularnego dochodu dla udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę na rzecz wymogu otrzymywania przez cudzoziemca wynagrodzenia nie niższego niż minimalne wynagrodzenie za pracę niezależnie od wymiaru czasu pracy i rodzaju stosunku prawnego stanowiącego podstawę wykonywania pracy przez cudzoziemca,
2. wprowadzenie nowego trybu zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w sytuacji zmiany podmiotu powierzającego wykonywanie pracy lub w warunkach zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę,
3. poszerzenie katalogu okoliczności niewymagających zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę,
4. wprowadzenie rozwiązania przyśpieszającego uzyskanie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę przez cudzoziemców zamierzających wykonywać pracę w podmiotach o szczególnym znaczeniu strategicznym dla polskiej gospodarki;

1. wprowadzenie szczególnych, 60-dniowych terminów załatwienia sprawy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w I instancji liczonych w sposób szczególny, od momentu, w którym wszystkie braki formalne wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy zostały uzupełnione, a jednocześnie cudzoziemiec stawił się osobiście w urzędzie wojewódzkim celem złożenia wniosku (chyba że w stosunku do cudzoziemca nie stosuje się wymogu osobistego stawiennictwa), jak również przedłożył wszystkie dokumenty na okoliczności uzasadniające udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, albo upłynął termin na dokonanie tego, który to termin został wyznaczony przez wojewodę na podstawie projektowanego art. 106 ust. 2a oraz art. 106a ust. 3 ustawy o cudzoziemcach, oraz wprowadzenie szczególnych 90-dniowych terminów na rozpatrzenie sprawy dla organu odwoławczego w sprawach udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy,
2. wprowadzenie podstawy prawnej dla dokonywania pouczeń, o których mowa w art. 7 ust. 1 i 2 ustawy o cudzoziemcach, za zgodą cudzoziemca, w alternatywnej formie, tj. przez przesyłanie pouczenia w postaci elektronicznej na wskazany przez cudzoziemca adres poczty elektronicznej lub wskazanie cudzoziemców adresu poczty elektronicznej, na której znajduje się pouczenie na piśmie w postaci elektronicznej,
3. uporządkowanie przepisów dotyczących wszczynania postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy, w przypadkach gdy wniosku nie składa osobiście cudzoziemiec, który ma to zezwolenie otrzymać,
4. wprowadzenie podstaw prawnych dla wojewody do wzywania cudzoziemca lub jednostki przyjmującej o przedłożenie dokumentów niezbędnych do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających ubieganie się o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, z którym to wezwaniem zostanie sprzężony bieg terminu na załatwienie sprawy udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy w pierwszej instancji administracyjnej,
5. wprowadzenie szczególnych, 6-miesięcznych terminów załatwienia sprawy udzielenia zezwolenia na pobyt stały oraz zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej liczonych w sposób szczególny, od momentu, w którym wszystkie braki formalne wniosku o udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy zostały uzupełnione, a jednocześnie cudzoziemiec stawił się osobiście w urzędzie wojewódzkim celem złożenia wniosku (chyba że w stosunku do cudzoziemca nie stosuje się wymogu osobistego stawiennictwa), jak również przedłożył wszystkie dokumenty na okoliczności uzasadniające udzielenie zezwolenia na pobyt czasowy, albo upłynął termin na dokonanie tego, który to termin został wyznaczony przez wojewodę na podstawie projektowanego art. 203a ust. 2a i 2b ustawy o cudzoziemcach.

Kolejna zmiana dotyczy ustawy z 20.4.2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz.U. z 2021 r. poz. 1100 i 1162). W ramach tej ustawy planowane jest wprowadzenie zmian dotyczących oświadczeń o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi i postępowań w sprawie wydania zezwolenia na pracę sezonową, jak również niezbędne uzupełnienie niektórych przepisów dotyczących powierzania pracy cudzoziemcom. Projekt przewiduje także ułatwienie uzyskania zezwolenia na pracę przez cudzoziemców zamierzających wykonywać pracę w podmiotach o szczególnym znaczeniu strategicznym dla gospodarki Polski.

Ostatnią ustawą objętą planowaną nowelizacją jest ustawa z 27.8.2004 r. o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych (Dz.U. poz. 1285 i 1292). W jej treści planowane jest wprowadzenie zmiany polegające na uzupełnieniu przepisów określających katalog osób, które mogą zostać objęte ubezpieczeniem zdrowotnym, o osoby przebywające na terytorium Polski na podstawie wizy wydanej na podstawie art. 60 ust. 1 pkt 23 ustawy o cudzoziemcach oraz osoby ubiegające się o udzielenie ochrony międzynarodowej, które posiadają zaświadczenie wydane na podstawie art. 35 ustawy o udzielaniu cudzoziemcom ochrony na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Osoby te uzyskają możliwość nabycia statusu bezrobotnego i mają już prawo do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, a zatem mogą podlegać obowiązkowi ubezpieczenia zdrowotnego albo ubezpieczać się dobrowolnie zgodnie z przepisami ustawy o świadczeniach opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych.

Ponadto, w projekcie ustawy przewiduje się szczególną regulację o charakterze czasowym, przewidującą uproszczony tryb udzielania zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w odniesieniu do postępowań wszczętych przed 1.1.2021 r., które w dniu wejścia w życie projektowanej ustawy będą pozostawać w toku w pierwszej albo w drugiej instancji oraz podstawę prawną do prowadzenia przez wojewodę oraz przez Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców kontroli sposobu korzystania przez cudzoziemca z zezwolenia na pobyt czasowy i pracę udzielonego w tym szczególnym trybie w odniesieniu do okoliczności stanowiących podstawę do jego cofnięcia.

Resortem odpowiedzialnym za ten projekt jest Ministerstwo Spraw Wewnętrznych i Administracji. 

Wyższa kwota przychodów ze sprzedaży produktów rolnych wolna od podatku

W Sejmie trwają prace nad rządowym projektem ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu ułatwienia prowadzenia przez rolników rolniczego handlu detalicznego. W projekcie tym przewiduje się ułatwienia w prowadzeniu dostaw żywności produkowanej przez podmioty prowadzące rolniczy handel detaliczny do zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego, takich jak np. sklepy, restauracje, stołówki, na obszarze całego kraju.

W projekcie zaproponowano w art. 21 ust. 1 pkt 71a PDOFizU podwyższenie kwoty przychodów, o których mowa w art. 20 ust. 1c tej ustawy, wolnej od podatku dochodowego z 40 000 zł do 100 000 zł. Oznacza to, że wolne będą do 100 000 zł  przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, z wyjątkiem przetworzonych produktów roślinnych i zwierzęcych uzyskanych w ramach prowadzonych działów specjalnych produkcji rolnej oraz produktów opodatkowanych podatkiem akcyzowym na podstawie odrębnych przepisów zwolnionych z podatku dochodowego. Ma to w rezultacie ograniczyć liczbę osób obowiązanych do złożenia pisemnego oświadczenia o wyborze opodatkowania ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych na dany rok podatkowy, a jednocześnie umożliwić pozyskiwanie wyższych dochodów przez producentów rolnych uzyskujących przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych. 

Jak wynika z art. 6 ust. 1d w zw. z art. 12 ust. 1 pkt 8 ustawy o zryczałtowanym podatku dochodowym od niektórych przychodów osiąganych przez osoby fizyczne – opodatkowaniu ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych podlegają przychody ze sprzedaży przetworzonych w sposób inny niż przemysłowy produktów roślinnych i zwierzęcych, o których mowa w art. 20 ust. 1c PDOFizU w wysokości 2 % tych przychodów. Jednak przychody te są zwolnione od podatku do kwoty 40 000 zł rocznie. Po wejściu w życie ustawy zmieniającej, od 1.1.2022 r.  kwota ww. zwolnienia będzie wynosić 100 000 zł

Rada gminy nie może w dowolny sposób wprowadzać tekstu jednolitego uchwały, w tym dotyczącego zmiany regulaminu dostarczania wody i odprowadzania ścieków

Z art. 16 ust. 3 i 4 AktyNormU  wynika, że tekst jednolity aktu normatywnego innego niż ustawa ogłasza się nie rzadziej niż raz na 12 miesięcy, jeżeli był on nowelizowany. Akt normatywny może określić termin ogłoszenia tekstu jednolitego. Tekst jednolity ogłasza się w formie obwieszczenia w dzienniku urzędowym, w którym dany akt normatywny ogłoszono. W kontekście podanego problemu znaczenie mają także regulacje wspomnianego rozporządzenia. I tak, z regulacji § 100a wynika, że tekst jednolity sporządza się według stanu prawnego obowiązującego w dniu wydania obwieszczenia o ogłoszeniu tego tekstu, przy czym można zamieścić w nim również zmiany w ustawie ogłoszone w dzienniku urzędowym do dnia wydania tego obwieszczenia, które wejdą w życie po dniu jego wydania. Zgodnie zaś z § 101 ogłoszenie tekstu jednolitego następuje w formie obwieszczenia; tekst jednolity jest załącznikiem do tego obwieszczenia. Z dalszych regulacji wynika także, że w obwieszczeniu przytacza się przepis ustawy upoważniający do ogłoszenia tekstu jednolitego i tytuł ustawy, której tekst jednolity jest ogłaszany, a ponadto wymienia się ustawy, które wprowadziły zmiany do pierwotnego tekstu tej ustawy albo jej ostatniego tekstu jednolitego, oraz orzeczenia Trybunału Konstytucyjnego stwierdzające niezgodność przepisów tej ustawy z Konstytucją Rzeczypospolitej Polskiej lub ratyfikowaną umową międzynarodową, której ratyfikacja wymagała uprzedniej zgody wyrażonej w ustawie. W obwieszczeniu zamieszcza się także treść tych przepisów zawartych w ustawach zmieniających, których nie zamieszcza się w tekście jednolitym, jako niezmieniających tekstu ustawy, której tekst jednolity jest ogłaszany.

Problematyka wyżej opisana w kontekście podanych regulacji prawnych była przedmiotem analizy prawnej w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Pomorskiego z 30.8.2021 r. (Nr PN-II.4131.51.2021.KJ). Tamże zwrócono m.in. uwagę na fakt, że załączenie do uchwały zmieniającej tekstu jednolitego uchwały zmienianej jest sprzeczne z przepisami prawa m.in. z tego względu, że ogłoszenie tekstu jednolitego jest możliwe tylko w stosunku do przepisów, które już weszły w życie. 

Z powyższych względów Wojewoda stwierdził nieważność m.in. załącznika do uchwały w sprawie zmian w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków w postaci owego regulaminu. 

Podsumowując, podane rozstrzygnięcie nadzorcze jakkolwiek mocno sformalizowane, jest zgodne z przywołanymi wyżej regulacjami prawnymi.

Wprowadzenie grupy VAT w ramach Nowego Ładu

Zdaniem projektodawców, instytucja ta znacznie uprości rozliczenia pomiędzy jej członkami oraz zwiększy efektywność finansową współpracy z innymi podmiotami z grupy. Generalnie, wprowadzenie grup VAT ma pozytywnie wpłynąć na płynność finansową w ramach grupy.

Na potrzeby tej regulacji, projekt ustawy (tzw. „Nowy Ład”) zakłada dodanie do ustawy o VAT rozdziału 2b w brzmieniu: „Opodatkowanie w grupie VAT” . 

Podstawowe zagadnienia związane z funkcjonowaniem grupy VAT przedstawiono poniżej.

Zgodnie z projektowanym przepisem art. 8c ust. 1 ustawy o VAT, dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz innego członka tej samej grupy nie podlegają opodatkowaniu. Przepis ten wprowadza zatem neutralność podatkową wewnątrz grupy, w zakresie podatku VAT.

Ponadto, dostawa towarów i świadczenie usług dokonane przez członka grupy VAT na rzecz podmiotu spoza tej grupy uważa się za dokonane przez tę grupę (art. 8c ust. 2). Z kolei również dostawa towarów i świadczenie usług dokonane na rzecz członka grupy VAT przez podmiot spoza tej grupy uważa się za dokonane na rzecz tej grupy (art. 8c ust. 3).

Rozpoczynając wspólne rozliczenia, grupa VAT w rozliczeniu za pierwszy okres rozliczeniowy uwzględnia kwotę nadwyżki podatku naliczonego nad należnym do przeniesienia na następny okres rozliczeniowy, wynikającą z ostatniej deklaracji podatkowej złożonej przez jej członków jako podatników (art. 8d ust. 1).

W przypadku utraty statusu podatnika przez grupę, jest ona zobowiązana złożyć deklarację podatkową za okres rozliczeniowy, w którym utraciła ten status. Jeśli natomiast ze złożonej w takim przypadku deklaracji wynika kwota nadwyżki podatku naliczonego nad należnym, to podlega ona zwrotowi na rzecz przedstawiciela grupy VAT lub podlega odliczeniu w rozliczeniu za następny okres rozliczeniowy przedstawiciela grupy VAT (art. 8d ust. 2 i 3).

Tworzenie grup VAT wiąże się z rozszerzeniem ustawowej definicji podatnika, występującej na gruncie ustawy o VAT. Zgodnie z dodawanym art. 15a ust. 1 ustawy, podatnikiem, o którym mowa w art. 15, może być również grupa podmiotów powiązanych finansowo, ekonomicznie i organizacyjnie, które zawrą umowę o utworzeniu grupy VAT. 

Grupę VAT mogą tworzyć podatnicy:

1. posiadający siedzibę na terytorium kraju lub
2. nieposiadający siedziby na terytorium kraju w zakresie, w jakim prowadzą działalność gospodarczą na terytorium kraju za pośrednictwem oddziału położonego na terytorium kraju. 

Warunki utworzenia grupy VAT zostały szczegółowo wymienione w projektowanych art. 15a ust. 3-5 ustawy o VAT. W przepisach tych wskazano jak należy interpretować wymagane powiązania finansowe, ekonomiczne i organizacyjne. 

Jako dodatkowe warunki funkcjonowania grupy VAT wskazuje się m.in. następujące założenia:

Grupa VAT traci status podatnika w przypadku, gdy przestanie spełniać warunki, od których uzależnione jest jej funkcjonowanie  lub upłynie termin na jaki została utworzona.

Do 30 września należy przekazać II ratę odpisu na zfśs

Podstawą wymiaru do naliczania odpisu podstawowego na zakładowy fundusz świadczeń socjalnych jest przeciętne wynagrodzenie miesięczne w gospodarce narodowej w roku poprzednim lub w drugim półroczu roku poprzedniego, jeżeli przeciętne wynagrodzenie z drugiego półrocza stanowiło kwotę wyższą. Wysokość tego wynagrodzenia ogłasza Prezes Głównego Urzędu Statystycznego w Dzienniku Urzędowym RP „Monitor Polski” nie później niż do 20 lutego każdego roku (art. 5 ust. 7 ustawy z 4.3.1994 r.). W 2021 r. wynagrodzenie to ustalane jest na podstawie przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej w drugim półroczu 2018 r. (art. 5j ustawy z 4.3.1994 r.), wynosi ono 4134,02 zł (Mon. Pol. z 2019 r. poz. 201). 

Odpisy na pracownika zatrudnionego w warunkach zwykłych, w warunkach szczególnych oraz młodocianego mają charakter obligatoryjny. Pracodawca tworzący fundusz socjalny ma obowiązek obliczyć je i przekazać na konto Funduszu. Pracodawca może ponadto zdecydować (w formie zapisu w regulaminie), że będzie dodatkowo zwiększał fundusz odpisem na każdego pracownika niepełnosprawnego oraz emeryta i rencistę. Takie zwiększenia odpisu mają charakter fakultatywny, pracodawca nie musi ich naliczać. Wszystkie odpisy (obligatoryjne i fakultatywne) tworzą jeden fundusz.

Odpis podstawowy (obowiązkowy) w 2021 r.
Na jednego zatrudnionego		% podstawy wymiaru	kwota
pracownika		37,5	1550,26 zł
pracownika wykonującego prace w szczególnych warunkach lub prace o szczególnym charakterze – w rozumieniu przepisów o emeryturach pomostowych		50	2067,01 zł
pracownika młodocianego	1 rok nauki	5	206,70 zł
	2 rok nauki	6	248,04 zł
	3 rok nauki	7	289,38 zł
Zwiększenie odpisu (nieobowiązkowe) w 2021 r.
w stosunku do której orzeczono znaczny lub umiarkowany stopień niepełnosprawności		dodatkowo 6,25	dodatkowo 258,38 zł
na każdego emeryta i rencistę, nad którym pracodawca sprawuje opiekę		6,25	258,38 zł

 

Pracodawca, który utworzy żłobek lub klub dziecięcy ma możliwość zwiększenia odpisu na zfśs o 7,5% na każdego pracownika (art. 5 ust. 5a ustawy). Możliwość taka dotyczy pracodawców, którzy łącznie spełniają trzy warunki:

1) utworzyli zakładowy żłobek lub klub dziecięcy, 

2) przeznaczyli na żłobek lub klub dziecięcy z odpisu podstawowego kwotę odpowiadającą równowartości 7,5% odpisu na fundusz, 

3) przeznaczyli całość zwiększenia funduszu na prowadzenie żłobka lub klubu dziecięcego.

Uwaga! Przepisów ustawy z 4.3.1994 r. o wysokości odpisu nie stosuje się do:

1) publicznych uczelni wyższych,

2) szkół i placówek objętych systemem oświaty w stosunku do nauczycieli podlegających przepisom Karty Nauczyciela.

Pracodawcy mogą jednak otrzymać możliwość weryfikacji, kto z załogi jest zaszczepiony

Warto przypomnieć, że już w sierpniu 2021 r. resort zdrowia zapowiadał, że pracodawcy otrzymają nowe narzędzie do walki z COVID-19, dzięki któremu mogliby weryfikować, który pracownik jest zaszczepiony przeciwko wirusowi. Zgodnie z pierwszą wersją projektu, pracodawca miał otrzymać możliwość uzyskania od pracownika (ale również kandydata do pracy) informacji, czy ten pracownik jest zaszczepiony przeciwko COVID-19, czy jest ozdrowieńcem albo czy posiada aktualny test na obecność koronawirusa. W sytuacji kiedy pracownik nie chciałby przekazać takiej informacji, pracodawca miał otrzymać możliwość przenoszenia takich osób na inne stanowiska, szczególnie takie, gdzie kontakt z innymi współpracownikami lub klientami byłby mniejszy. Drugą możliwością i upewnieniem, jakie pracodawcy mieli otrzymać, byłoby prawo do wysyłania takich osób (bez szczepienia) na bezpłatne urlopy – to rozwiązanie budziło najwięcej kontrowersji. 

Minister zdrowia w dniu 21.8.2021 r. zapowiedział, że prace nad ustawą nadal trwają, w wyniku międzyresortowych konsultacji wpłynęło wiele uwag do projektu ustawy, w związku z tym nadal w toku są prace nad finalizacją projektu. Zgłoszone poprawki obejmują rozszerzenie katalogu podmiotów, które mają otrzymać prawo do weryfikowania, czy dana osoba jest zaszczepiona przeciwko COVID-19, jest ozdrowieńcem albo posiada negatywny wynik testu na COVID-19. Taką grupą mają być między innymi studenci, dzięki czemu uczelnie będą mogły zweryfikować, które osoby są bezpieczne pod kątem organizacji pracy. 

Minister zapowiedział, że są szanse skierowania projektu na najbliższe posiedzenie sejmu (planowo ma się odbyć w dniach 29 września–1 października), o ile zostanie on zaakceptowany przez Radę Ministrów. Zgodnie z informacjami przekazywanymi przez resort zdrowia, projekt był już analizowany na Komitecie Stałym Rady Ministrów. Patrząc na kalendarz prac Sejmu i Senatu, taka regulacja, o ile trafi już w przyszłym tygodniu do Sejmu, wejdzie w życie najwcześniej na przełomie października i listopada. W scenariuszu mniej pozytywnym może się to wydarzyć dopiero pod koniec listopada albo jeszcze później.