Możliwość pomniejszenia dochodu dla celów świadczeń z pomocy społecznej o alimenty

Zgodnie z art. 8 ust. 1 PomSpołU prawo do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej przysługuje osobom i rodzinom, których dochód nie przekracza określonych limitów. Za dochód uważa się sumę miesięcznych przychodów z miesiąca poprzedzającego złożenie wniosku lub w przypadku utraty dochodu z miesiąca, w którym wniosek został złożony, bez względu na tytuł i źródło ich uzyskania, jeżeli ustawa nie stanowi inaczej, pomniejszoną o kwotę alimentów świadczonych na rzecz innych osób (art. 8 ust. 3 pkt 3 PomSpołU).

Zdaniem NSA świadczenie alimentacyjne należy traktować wyłącznie jako dostarczanie środków utrzymania osobie uprawnionej. Nie ma przy tym znaczenia, czy osoba ta otrzymuje świadczenie alimentacyjne, które płacone jest przez dłużnika alimentacyjnego dobrowolnie, czy też w drodze egzekucji komorniczej. Ściąganie tego świadczenia alimentacyjnego w drodze egzekucji na rzecz osoby uprawnionej nie zmienia bowiem jego podstawy prawnej.

W wydanym wyroku NSA stwierdza: „Skoro zatem obowiązek alimentacyjny realizowany jest w ramach nawiązanego stosunku alimentacyjnego, powstałego z mocy prawa, niezależnie od woli stron, wskutek istnienia określonych relacji rodzinnych, takich jak pokrewieństwo, powinowactwo czy przysposobienie, to zapłaty alimentów świadczonych przez zobowiązanego na rzecz tych osób uprawnionych nie można utożsamiać z kwotami należności wyegzekwowanych lub zwróconych przez dłużnika na rzecz funduszu alimentacyjnego w ramach nie prywatnoprawnego, lecz przecież, co istotne, publicznoprawnego zobowiązania.” (uchwała NSA z 8.11.2021 r., I OPS 2/21, Legallis).

Podsumowując, NSA rozwiał wątpliwości co do tego, jak traktować określenie alimenty, które mogą pomniejszać przychód ustalany dla możliwości przyznania prawa do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej. Takiego dochodu nie mogą pomniejszać świadczenia przekazywane do funduszu alimentacyjnego, bo to nie są alimenty w rozumieniu art. 8 ust. 3 pkt 3 PomSpołU. NSA zwrócił uwagę, że przeciwne stanowisko, czyli uznające za alimenty także świadczenia przekazywane do funduszu alimentacyjnego, spowodowałoby, że z wyjątkowego pomniejszenia przychodu w rozumieniu art. 8 ust. 3 PomSpołU korzystałyby osoby, które nie dostarczają uprawnionym środków utrzymania na bieżąco, doprowadzając do uruchomienia świadczeń z funduszu alimentacyjnego. Zobowiązany korzystałby dwukrotnie z naruszania przez siebie prawa:

Dotacja na modernizację systemu grzewczego wyklucza możliwość refundowania już poniesionych wydatków

Uchwała ta została podjęta przez radę gminy na podstawie upoważnienia ustawowego z art. 403 ust. 4-6 PrOchrŚrod. Dla przypomnienia, ze wskazanych regulacji wynika, że finansowanie ochrony środowiska i gospodarki wodnej może polegać na udzielaniu dotacji celowej w rozumieniu przepisów ustawy o finansach publicznych z budżetu gminy na finansowanie lub dofinansowanie kosztów inwestycji realizowanych przez wskazane w tym przepisie podmioty. Zasady udzielania dotacji celowej obejmujące w szczególności kryteria wyboru inwestycji do finansowania lub dofinansowania oraz tryb postępowania w sprawie udzielania dotacji i sposób jej rozliczania określa rada gminy w drodze uchwały, zaś udzielenie dotacji celowej następuje na podstawie umowy zawartej przez gminę. Wskazana regulacja pozostaje zaś w funkcjonalnym związku z przepisami FinPubU. W tej ostatniej ustawie na uwagę zasługuje m.in. art. 126 FinPubU, z którego wynika, że dotacjami są podlegające szczególnym zasadom rozliczania środki z budżetu państwa, budżetu jednostek samorządu terytorialnego oraz z państwowych funduszy celowych przeznaczone na podstawie tej ustawy, odrębnych ustaw lub umów międzynarodowych, na finansowanie lub dofinansowanie realizacji zadań publicznych. Należy podkreślić, że zasadniczą cechą odróżniającą dotacje od innych rodzajów wydatków jest między innymi to, że podlegają szczególnym zasadom rozliczania. Ponadto, jak literalnie wynika z dyspozycji ww. art. 126 FinPubU, dotacje przeznaczane są na realizację zadań publicznych. Natomiast zgodnie z art. 250 FinPubU z umowy w sprawie udzielenia dotacji ma wynikać w szczególności:

1. wysokość dotacji’
2. cel lub opis zakresu rzeczowego zadania, na którego realizację są przekazywane środki dotacji;
3. termin wykorzystania dotacji, nie dłuższy niż do dnia 31 grudnia danego roku budżetowego;
4. termin i sposób rozliczenia udzielonej dotacji oraz
5. termin zwrotu niewykorzystanej części dotacji celowej.

Wskazane wyżej regulacje prawne nie przewidują możliwości „refundowania” z budżetu gminy wydatków poniesionych na przedsięwzięcia związane z ochroną środowiska przed zawarciem umowy. Z istoty dotacji celowej wynika bowiem, że może ona być wykorzystana przez beneficjenta w związku z realizacją zadania publicznego wyłącznie na wydatki ponoszone po zawarciu umowy o dotację.

Powyższe ustalenia zostały poczynione przez regionalną izbę obrachunkową na kanwie zapisów uchwały dotacyjnej przewidujących przekazywanie dotacji po zakończeniu przedsięwzięcia. Nadto zapisy uchwały przewidywały, że za koszty kwalifikowane przedsięwzięcia uznaje się wydatki poniesione przez osobę ubiegającą się o przyznanie dotacji w okresie do 6 miesięcy przed dniem złożenia wniosku o udzielenie dotacji. 

Finalnie skutkowało to orzeczeniem nieważności całej uchwały dotacyjnej. W uzasadnieniu zaznaczono także, że dotacja celowa przeznaczona na finansowanie lub dofinansowanie inwestycji z zakresu ochrony środowiska, służyć powinna realizacji zadania publicznego przez jej beneficjenta, jako zadania przyszłego po udzieleniu dotacji. Okoliczność taka wyklucza refinansowanie poniesionych już wydatków przez podmioty, które miałyby taką dotację otrzymać. Należy bowiem zwrócić uwagę, że dopiero po zawarciu umowy można mówić o realizacji zadania publicznego przez beneficjenta dotacji. 

Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie nadzorcze jest prawnie uzasadnione. Przepisy ww. ustaw nie dopuszczają bowiem możliwości finansowania lub dofinansowania kosztów zadań publicznych, które już zostały poniesione, gdyż wydatek ten miałby charakter refundacji poniesionych kosztów, nie zaś dotacji na realizację zadania. 

Źródło: http://bip.gdansk.rio.gov.pl

Wyższa wycena pierwszorazowych porad w poradniach specjalistycznych w niektórych specjalnościach

Zarządzenie Nr 188/2021/DSOZ Prezesa NFZ z dnia 24.11.2021 r. zmieniające zarządzenie w sprawie określenia warunków zawierania i realizacji umów o udzielanie świadczeń opieki zdrowotnej w rodzaju ambulatoryjna opieka specjalistyczna wprowadza wyższy współczynnik stosowany przy rozliczaniu porad pierwszorazowych wykonywanych w poradniach specjalistycznych w specjalności: alergologia, endokrynologia, kardiologia i neurologia do wysokości 1,8.

Powyżej opisane zmiany w Zarządzeniu są istotne dla świadczeniodawców udzielających świadczeń zdrowotnych w zakresie ambulatoryjnej opieki specjalistycznej, ponieważ dotyczą zwiększenia wyceny rozliczania porad pierwszorazowych w zakresie alergologii, endokrynologii, kardiologii i neurologii. 

Zarządzenie ma zastosowanie do świadczeń opieki zdrowotnej udzielanych nie wcześniej niż od 1.11.2021 r. 

Regulamin utrzymania czystości i porządku w gminie a obowiązki przedsiębiorcy odbierającego odpady komunalne

Nadto, ów regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące m.in.:

1) wymagań w zakresie: 

a) selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych obejmującego co najmniej: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady, 

b) selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonego przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, (….)

c) uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego, 

d) mycia i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi; 

2) rodzaju i minimalnej pojemności pojemników lub worków, przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości, (….) 

2a) utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów; 

3) częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego;

5) innych wymagań wynikających z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami (…).

Jak zaś podano w ust. 2a, rada gminy może (fakultatywnie) w regulaminie

1) wprowadzić obowiązek selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych innych niż wymienione w ust. 2 pkt 1 lit. a i b oraz określić wymagania w zakresie selektywnego zbierania tych odpadów; 

2) postanowić o zbieraniu odpadów stanowiących części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodów, parków i cmentarzy odrębnie od innych bioodpadów stanowiących odpady komunalne; 

3) określić dodatkowe warunki dotyczące ułatwienia prowadzenia selektywnego zbierania odpadów przez osoby niepełnosprawne, w szczególności niedowidzące; 

4) określić wymagania dotyczące kompostowania bioodpadów stanowiących odpady komunalne w kompostownikach przydomowych na terenie nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi oraz zwolnić właścicieli takich nieruchomości, w całości lub w części, z obowiązku posiadania pojemnika lub worka na te odpady (….).

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko z rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Lubelskiego z 25.11.2021 r. (PN-II.4131.338.2021; https://luwwlublinie.bip.gov.pl).

Aby poznać istotę problemu warto przytoczyć fragment przepisu uchwały, który zakwestionował organ nadzoru:

„Przedsiębiorca odbierający odpady zobowiązany jest: (…) 

b. odpady zmieszane, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, bioodpady przedsiębiorca przekazuje do instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, 

c. odpady zebrane w sposób selektywny należy gromadzić i transportować w sposób zapobiegający ich zmieszaniu, a następnie powinny być przekazane przez przedsiębiorcę innemu uprawnionemu podmiotowi celem recyklingu, przygotowania do użycia i odzysku innymi metodami w celu osiągnięcia odpowiednich  poziomów recyklingu (…)”.

Organ nadzoru wskazał nadto, że problematyka wykonywania przez przedsiębiorcę działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości nie stanowi materii regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Dodał również, że zgodnie z art. 6f ust. 1a pkt 6 CzystGmU, umowa w sprawie zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości albo na odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości określa w szczególności szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości.

Zwrócono dodatkowo uwagę, że obowiązki podmiotu odbierającego odpady zostały dookreślone w art. 9e ust. 1 CzystGmU, gdzie m.in. postanowiono, że podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości jest obowiązany do przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości:

1) selektywnie zebranych odpadów komunalnych bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania

z odpadami, o której mowa w art. 17 OdpadyU;

2) niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych bezpośrednio do instalacji komunalnej.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może określać w regulaminie czystości i utrzymania porządku w gminie obowiązków przedsiębiorcy związanych z odbieraniem odpadów. 

Wgląd do rejestrów publicznych możliwy za pomocą usługi elektronicznej

W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 1978 opublikowano ustawę z 14.10.2021 r. o zmianie ustawy o dowodach osobistych oraz niektórych innych ustaw. 

W ustawie z 6.8.2010 r. o dowodach osobistych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 816 ze zm.; dalej: DowodyU) m.in. dodano nowy art. 63a DowodyU, z którego wynika m.in., że osobie, której dane są przetwarzane w Rejestrze Dowodów Osobistych (dalej: RDO), umożliwia się nieodpłatne pobranie informacji o odbiorcach, którym zostały udostępnione dane jej dotyczące lub dane dotyczące dziecka pozostającego pod jej władzą rodzicielską. Pobranie informacji następuje przy użyciu usługi elektronicznej udostępnionej przez ministra właściwego do spraw informatyzacji (dalej: usługa elektroniczna), po uwierzytelnieniu w sposób określony w art. 20a ust. 1 ustawy z 17.2.2005 r. o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2070) – dalej: uwierzytelnienie elektroniczne. Informacja taka jest opatrywana zaawansowaną pieczęcią elektroniczną ministra opartą na kwalifikowanym certyfikacie pieczęci elektronicznej. Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 2.6.2022 r. 

W przypadku złożenia wniosku na piśmie utrwalonym w postaci elektronicznej podmiot dołącza dokumenty potwierdzające spełnienie wymogów z art. 68 ust. 3 DowodyU, utrwalone w postaci elektronicznej. W razie braku możliwości uzyskania tych dokumentów w postaci elektronicznej – elektroniczne kopie takich dokumentów, uwierzytelnione przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego albo podpisu osobistego. Organ rozpatrujący wniosek może żądać okazania oryginału dokumentu utrwalonego w postaci papierowej, z którego sporządzono elektroniczną kopię, jeżeli złożona kopia nie pozwala na weryfikację autentyczności oraz integralności lub jeżeli jest to uzasadnione innymi okolicznościami sprawy (art. 68 ust. 3a DowodyU). Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 3.3.2022 r. 

Zmiany wprowadzono też do ustawy z 24.9.2010 r. o ewidencji ludności (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 510 ze zm.; dalej: EwidLU), a wynika z nich m.in., że:

Ponadto, w przypadku złożenia na piśmie wniosku o udostępnienie danych zgodnie z art. 47 i 49 EwidLU, utrwalonym w postaci elektronicznej właściwy podmiot dołącza dokumenty elektroniczne potwierdzające posiadanie interesu prawnego albo spełnienie wymaganych warunków, utrwalone w postaci elektronicznej, a w razie niemożności ich uzyskania – elektroniczne kopie takich dokumentów, uwierzytelnione przy użyciu kwalifikowanego podpisu elektronicznego, podpisu zaufanego albo podpisu osobistego. Organ rozpatrujący wniosek może żądać okazania oryginału dokumentu utrwalonego w postaci papierowej, z którego sporządzono elektroniczną kopię, jeżeli złożona kopia nie pozwala na weryfikację autentyczności oraz integralności lub jeżeli jest to uzasadnione innymi okolicznościami sprawy (art. 47 ust. 1b oraz art. 49 ust. 1a EwidLU). Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 3.3.2022 r. 

Natomiast w ustawie z 28.11.2014 r. – Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 709 ze zm.; dalej: PrASC), zgodnie z nowym brzmieniem ust. 2 w art. 45 PrASC, osoba, której akt dotyczy, jej małżonek, dzieci oraz rodzice mogą złożyć wniosek o wydanie z rejestru stanu cywilnego odpisu zupełnego lub odpisu skróconego aktu stanu cywilnego dotyczącego tej osoby lub pobrać zaświadczenie o zamieszczonych lub niezamieszczonych w rejestrze stanu cywilnego danych dotyczących wskazanej osoby. Złożenie wniosku lub pobranie zaświadczenia następuje przy użyciu usługi elektronicznej, po uwierzytelnieniu elektronicznym. Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 2.6.2022 r. 

Także osoba, której zaświadczenie o stanie cywilnym dotyczy, może je pobrać z rejestru stanu cywilnego przy użyciu usługi elektronicznej, na zasadach określonych w art. 49 ust. 4–7 PrASC. Zmiany w tym zakresie wejdą w życie 2.6.2022 r.; 

Podsumowując, warto zwrócić uwagę, że minister informatyzacji może dokonać zakupu sprzętu komputerowego dla gmin na potrzeby realizacji przez nie zadań wynikających z nowych przepisów. Minister może powierzyć realizację tego zadania jednostce mu podległej lub przez niego nadzorowanej. Zadanie powierzone do realizacji jednostce może być finansowane w formie dotacji celowej z budżetu państwa z części, której dysponentem jest minister właściwy do spraw informatyzacji. 

Maksymalny limit wydatków budżetu państwa będący skutkiem finansowym ustawy w 2022 r. wyniesie 840 345,89 zł.

Projekt ustawy o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych

Zgodnie ze wskazanymi założeniami, nowelizacja ma się skupić na dwóch kwestiach związanych z funkcjonowaniem ustawy z 19.12.2008 r o emeryturach pomostowych (Dz.U. z 2018 r. poz. 1924 ze zm.):

1. realizacji w praktyce warunku ustawowego nabycia prawa do emerytury pomostowej określonego w art. 4 pkt 7 ustawy o emeryturach pomostowych, tj. niepozostawania przez ubezpieczonego w stosunku pracy;
2. zakresu kontroli dokonywanej przez Państwową Inspekcję Pracy w związku ze skargą pracownika złożoną w trybie art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych – ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, o której mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy o emeryturach pomostowych.

Założenia nowelizacji ustawy o emeryturach pomostowych 

W ramach nowelizacji planowane jest w pierwszej kolejności uchylenie przepisu art. 4 pkt 7 ustawy o emeryturach pomostowych. W uzasadnieniu wskazano, że propozycja ta nie oznacza jednak, że warunek niepozostawania w stosunku pracy nie będzie miał już żadnego znaczenia dla konstrukcji przepisów ustawy o emeryturach pomostowych. Przeciwnie, aby zachować charakter świadczenia w postaci emerytury pomostowej (które zostało skierowane do osób wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, u których wraz z wiekiem bardzo istotnie zmniejsza się możliwość wykonywania pracy, związana z malejącą wydolnością psychofizyczną pracownika), należało tę przesłankę przekształcić w przesłankę realizacji nabytego już prawa do emerytury pomostowej.

W związku z tym zaproponowano, aby w postępowaniu o przyznanie emerytury pomostowej przez organ rentowy był stosowany również przepis art. 103a ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (art. 1 pkt 2 projektu ustawy), zgodnie z którym „prawo do emerytury ulega zawieszeniu bez względu na wysokość przychodu uzyskiwanego przez emeryta z tytułu zatrudnienia kontynuowanego bez uprzedniego rozwiązania stosunku pracy z pracodawcą, na rzecz którego wykonywał je bezpośrednio przed dniem nabycia prawa do emerytury, ustalonym w decyzji organu rentowego”. Wskutek takiego rozwiązania osobie, która wystąpi o ustalenie prawa do emerytury pomostowej przed rozwiązaniem stosunku pracy, a spełni pozostałe warunki ustalenia tego prawa przewidziane w art. 4 pkt 1–6 ustawy o emeryturach pomostowych, organ rentowy wyda decyzję o przyznaniu emerytury pomostowej (od której będzie przysługiwało odwołanie do sądu). Emerytura taka jednak nie będzie wypłacana, gdyż prawo do emerytury pomostowej przysługujące takiej osobie ulegnie zawieszeniu.

Rozszerzenie zakresu kontroli dokonywanej przez PIP – w związku ze skargą pracownika złożoną w trybie art. 41 ust 6 ustawy o emeryturach pomostowych – o możliwość kontroli wykazu stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, prowadzonego na podstawie art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy o emeryturach pomostowych. W projekcie zaproponowano rozszerzenie kompetencji władczych PIP przez dokonanie takich zmian w ustawie o PIP, które pozwolą temu organowi na merytoryczną ocenę procesu kwalifikowania przez pracodawcę wykonywanych u niego prac jako prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze, według kryteriów wskazanych w art. 3 ust. 1–3 ustawy o emeryturach pomostowych. 

Konsekwencje zmian

Wejście w życie zaproponowanych zmian spowoduje, że skarga pracownika wnoszona w trybie zmienionego art. 41 ust. 6 ustawy o emeryturach pomostowych, mająca uzasadnione merytorycznie podstawy, odniesie swój zamierzony skutek (przez umieszczenie pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze), zarówno wtedy gdy stanowisko, na którym wykonuje on swoją pracę, znajduje się już w wykazie, o którym mowa w art. 41 ust. 4 pkt 1 ustawy o emeryturach pomostowych, jak i wówczas, gdy pracodawca nie umieścił tego stanowiska w wykazie.

Tarcza antyinflacyjna

Energia elektryczna bez akcyzy

Jednym z priorytetów rządu jest złagodzenie podwyżek cen energii elektrycznej. Na cenę tą składa się również akcyza, która wynosi obecnie 5 zł za 1 MWh. Rząd zdecydował się zrezygnować z poboru tego podatku i zwolnić z akcyzy energię elektryczną zużywaną przez gospodarstwa domowe. Zyska na tym prawie 15 mln gospodarstw domowych. Dzięki temu Polacy zaoszczędzą rocznie 240 mln zł.

„Zimowy” gaz z niższym VAT

Zależy nam również na tym, aby Polacy nie odczuli podwyżek cen gazu – zwłaszcza w okresie zimowym, kiedy wielu ogrzewa nim swoje domy. Dlatego obniżamy VAT z 23 proc. do 8 proc. na trzy miesiące – od stycznia do marca 2022 r. Dla budżetu to koszt ok. 0,7 mld zł. Na zmianach skorzysta ponad 9 mln gospodarstw domowych.

Obecnie jedynie cztery państwa UE stosują obniżoną stawkę VAT na dostawy gazu. Są to Grecja, Irlandia, Francja i Luksemburg. Możliwość obniżki stawki VAT na gaz ziemny daje nam prawo UE. Zgodnie z dyrektywą VAT, po konsultacji z Komitetem ds. VAT każde państwo członkowskie może stosować obniżoną stawkę w tym zakresie. Polska skorzysta z tych przepisów. Obniżka stawki VAT wymaga zmiany w krajowych przepisach o VAT.

Tańsze paliwo i energia elektryczna

Ostatnie miesiące przyniosły gwałtowny wzrost cen ropy na globalnych rynkach. Pomimo tego, że wszyscy w Europie kupują baryłkę ropy za podobną cenę, w Polsce mamy jedne z najniższych cen
w UE. Wciąż jednak istotną część ich ceny stanowią daniny publiczne.

Przepisy prawa unijnego nie pozwalają na obniżenie stawki VAT na paliwa i na „wyzerowanie” innych danin obciążających paliwa i energię. Dają jednak możliwość ich zmniejszenia i właśnie z tej opcji w maksymalnym stopniu skorzysta Polska. Obniżymy do minimalnego poziomu na jaki pozwalają przepisy unijne:

Obniżenie akcyzy do poziomu dozwolonego przez prawo europejskie minimum, zmniejszy obciążenie podatkiem w zależności od rodzaju paliwa. Oznaczać będzie także niższe koszty energii elektrycznej dla podmiotów gospodarczych. To ok. 1,5 mld zł oszczędności dla podatników.

Od stycznia do marca 2022 r. VAT na energię elektryczną zostanie obniżony z 23% do 5%. Dla budżetu to koszt ok. 1,15 mld zł.

Ponadto od stycznia do maja 2022 r., sprzedaż paliw silnikowych nie będzie podlegać opodatkowaniu podatkiem od sprzedaży detalicznej.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Od 1 grudnia koniec szlabanów na państwowych autostradach

Zanim 1 grudnia wyruszysz w trasę odcinkami autostrad A2 Konin-Stryków lub A4 Wrocław-Sośnica wybierz metodę płatności. Za przejazd będziesz mógł zapłacić kupując e-bilet autostradowy lub korzystając z aplikacji e-TOLL PL i kompatybilnych z systemem e-TOLL urządzeń OBU i ZSL.

e-bilet autostradowy

To wygodna forma opłacania przejazdu bez konieczności rejestracji  w systemie e-TOLL i nabywania urządzeń pokładowych, co pozostanie jednak jedną z alternatyw dla kierowców samochodów osobowych. Bilet autostradowy będzie można kupić:

Aplikację e-TOLL PL BILET będzie można pobrać bezpłatnie w sklepach Google Play oraz w AppStore. Możliwość zakupu biletu w aplikacji będzie dostępna od 1 grudnia br.

Aplikacja umożliwi:

Więcej informacji o e-TOLL PL BILET na stronie etoll.gov.pl.

e-bilet autostradowy możesz kupić z wyprzedzeniem jeśli podasz numer rejestracyjny samochodu, którym planujesz jechać, odcinek autostrady, który planujesz pokonać  oraz planowaną datę i godzinę rozpoczęcia przejazdu. Bilet będzie ważny 48 godzin od wskazanej daty. Jeśli zmieniłeś plany, możesz go zwrócić przed zadeklarowaną datą i godziną startu podróży.

Aplikacja e-TOLL PL i urządzenia pokładowe

Od 24 czerwca br. opłatę za przejazd autostradą A2 Konin-Stryków i A4 Wrocław-Sośnica możesz wnosić z wykorzystaniem aplikacji e-TOLL PL, która działa na zasadzie przekazywania danych geolokalizacyjnych do systemu e-TOLL. Aplikacja jest wykorzystywana zarówno przez użytkowników pojazdów ciężkich jaki i samochodów osobowych. Można ją bezpłatnie pobrać z w sklepach Google Play oraz w AppStore. Aby korzystać z aplikacji e-TOLL PL musisz zarejestrować się w systemie e-TOLL na etoll.gov.pl. Po zakończeniu instalacji aplikacji otrzymasz identyfikator biznesowy urządzenia, podaj go w Internetowym Koncie Klienta (IKK). W aplikacji e-TOLL PL wniesiesz opłatę za przejazd i doładujesz konto. Aplikacja przekazuje dane geolokalizacyjne, więc nie musisz z wyprzedzeniem deklarować czasu ani trasy planowanego przejazdu. Naliczanie opłat odbywa się z wykorzystaniem danych geolokalizacyjnych twojego pojazdu. W trakcie przejazdu aplikacja musi być cały czas włączona.

Kierowcy pojazdów lekkich mogą również opłacać przejazdy autostradą wykorzystując urządzenia OBU i ZSL dopuszczone do systemu e-TOLL. Jeżeli masz w samochodzie zainstalowane takie urządzenie sprawdź czy jest ono zintegrowane z systemem e-TOLL. Więcej informacji o urządzeniach GPS znajdziesz na stronie etoll.gov.pl.

Zmiany w organizacji ruchu na A2 i A4

W związku z planowaną zmianą systemu poboru opłat, przygotowywana jest nowa organizacja ruchu na miejscach poboru opłat na autostradach A2 Konin-Stryków oraz A4 Wrocław-Sośnica. Na tych odcinkach mogą pojawiać się okresowe utrudnienia w ruchu, związane m.in. z montażem nowego oznakowania. Prosimy kierowców o zachowanie ostrożności przy przejeździe przez te fragmenty autostrad.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego a minimalna ilość miejsc do parkowania

W kontekście podanej problematyki znaczenie ma również art. 28 ust. 1 PlanZagospU, gdzie postanowiono, że istotne naruszenie zasad sporządzania studium lub planu miejscowego, istotne naruszenie trybu ich sporządzania, a także naruszenie właściwości organów w tym zakresie, powodują nieważność uchwały rady gminy w całości lub części.

W kontekście powyższych rozważań warto odnotować stanowisko wyrażone w  rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Śląskiego z 24.11.2021 r. (IFIII.4131.1.54.2021; http://dzienniki.slask.eu). Aby poznać istotę problemu warto przytoczyć fragment ze wspomnianego rozstrzygnięcia wojewody, w którym m.in. stwierdzono, że:

Rada Gminy (….) wypełniła ten obowiązek ustalając w § 11 ust. 2 uchwały minimalną ilość miejsc do parkowania dotyczącą obiektów i terenów przemysłu, składów, magazynów, usług handlu, usług społecznych i biurowych, usług pocztowych, gastronomii oraz usług innych – wyrażoną konkretnymi liczbami. W punkcie 5 tego paragrafu – na terenach i w obiektach pozostałych, minimalną ilość miejsc do parkowania określono jednak w sposób niewymierny, gdyż pojęciem: w miarę potrzeb. Określenie sposobów zagospodarowania terenów w planie miejscowym, nie mogą być formułowane wieloznacznie czy w sposób niewymierny, umożliwiający bardzo dowolną interpretację, lecz winny być maksymalnie precyzyjne, ustalane przez nakazy, zakazy, dopuszczenia i ograniczenia, czyli zgodnie z normami zawartymi w § 2 pkt 6 TechPrawodR.

Jak więc wynika  z przytoczonych regulacji, rada gminy dla określenia ilości miejsc do parkowania posłużyła się sformułowaniem – w miarę potrzeb. Jest to pojęcie ogólne i niedookreślone. Dodatkowo podkreślono, że tak zredagowany przepis narusza § 25 ust. 1 TechPrawodR, zgodnie z którym przepis prawa materialnego powinien możliwie bezpośrednio i wyraźnie wskazywać – kto, w jakich okolicznościach i jak powinien się zachować.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może w dowolny sposób określać w uchwale w sprawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ilości miejsc do parkowania. Rada gminy wskazać minimalną ilość tych miejsc, więc wyrazić to w sposób liczbowy. Sformułowanie „w miarę potrzeb” tego wymogu nie spełnia.

Rzecznik Małych i Średnich Przedsiębiorców przeciwko wyłączaniu kontroli spod zasad zawartych w Konstytucji dla Biznesu

W prawie przedsiębiorców są określone zasady, na których mogą być przeprowadzane kontrole. Np. nie może być ich w firmie kilka na raz, a czas takiej kontroli nie może być nieograniczony oraz nie powinien dezorganizować pracy przedsiębiorstwa. Niestety w kolejnych projektach ustaw raz po raz próbuje się wyłączać kontrole spod tych zasad. Takie działania urzędników są sprzeczne z duchem i literą Konstytucji dla Biznesu – powiedział Adam Abramowicz Rzecznik MSP.

Jednymi z podstawowych zasad Konstytucji Biznesu są proporcjonalność i adekwatność podejmowanych wobec przedsiębiorców działań ze strony organów państwa. W celu zagwarantowania poszanowania tych zasad na gruncie kontroli przedsiębiorców w ustawie – Prawo przedsiębiorców w rozdziale 5 wprowadzono ograniczenia kontroli działalności gospodarczej. Przepisy tego rozdziału mają zatem dla przedsiębiorców charakter gwarancyjny.

Do zadań Rzecznika MŚP należy zaś m.in. opiniowanie projektów aktów normatywnych dotyczących interesów przedsiębiorców oraz zasad podejmowania, wykonywania lub zakończenia działalności gospodarczej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, o czym stanowi art. 8 pkt 1 ustawy o Rzeczniku MŚP. Korzystając z tej kompetencji, Rzecznik MŚP odnotował w ostatnich miesiącach kolejne próby wyłączania przepisów rozdziału 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców w projektowanych przez różne organy aktach prawnych.

Pismem z 19 listopada 2020 r., znak: WPL.774.2020.ŁP, Rzecznik MŚP przedstawił Ministrowi Infrastruktury opinię do projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo o ruchu drogowym oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac Rady Ministrów: UC48), w której podkreślił, że projektowane nowe brzmienie art. 83c Prawa o ruchu drogowym wyłącza przepisy ochronne z zakresu kontroli przedsiębiorców, tj. art. 48 ust. 1 oraz art. 54 Prawa przedsiębiorców, do kontroli doraźnych. Rzecznik MŚP w swoim wystąpieniu wniósł o usunięcie z projektowanej regulacji wyłączenia stosowania do kontroli doraźnych przedmiotowych przepisów Prawa przedsiębiorców. W nowej wersji projektu z 9 czerwca 2021 r. zrezygnowano ze zmiany brzmienia art. 83c Prawa o ruchu drogowym.

Pismem z 21 stycznia 2021 r., znak: WPL.70.2021.GG, Rzecznik MŚP skierował do Ministerstwa Finansów opinię do projektu ustawy o zmianie ustawy o rachunkowości oraz niektórych innych ustaw (nr w wykazie prac Rady Ministrów: (UD154), w której zwrócił uwagę na projektowaną zmianę art. 124 ust. 6a ustawy z dnia 11 maja 2017 r. o biegłych rewidentach, polegającą na wyłączeniu art. 51 Prawa przedsiębiorców (tj. jednego z przepisów dot. ograniczeń kontroli działalności gospodarczej). Pismem z 27 sierpnia 2021 r., znak: WPL.70.2021.GG, w związku ze zmianami wprowadzonymi do przedmiotowego projektu, Rzecznik MŚP podkreślił, że konsultowany projekt nadal zawiera treści niezgodne z zasadami Prawa przedsiębiorców.

Pismem z 12 listopada 2021 r., znak: WPL.839.2021.DL, Rzecznik MŚP skierował do Sejmu RP opinię do poselskiego projektu ustawy o zmianie ustawy – Prawo przedsiębiorców (druk nr 1402), w której zwrócił uwagę na projektowaną zmianę Prawa przedsiębiorców, która sprowadza się do rozszerzenia katalogu wyjątków, kiedy nie dokonuje się zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli o sytuację, gdy kontrola jest przeprowadzana na podstawie przepisów ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Państwowej Inspekcji Pracy. Rzecznik MŚP w przedmiotowym wystąpieniu wskazał, że tworzenie wyjątków w tym zakresie, dotyczących, chociażby eliminacji z porządku prawnego zawiadomienia o zamiarze wszczęcia kontroli, skutkuje negatywnym odbiorem przez przedsiębiorców przepisów dotyczących działalności gospodarczej.

Ponadto zauważyć należy, że w komunikacie z 31 grudnia 2020 r. (https://rzecznikmsp.gov.pl/rzecznik-msp-dostrzega-narastajacy-problem-wylaczania-ochronnych-przepisow-o-kontroli-przedsiebiorcow/) Rzecznik MŚP alarmował już o przykładach tego typu praktyk, wskazując następujące przypadki:

1. Pismem z dnia 6 sierpnia 2020 r., znak: WPL.206.2020.PD.DL, Rzecznik MŚP skierował do Ministra Zdrowia opinię do projektu ustawy o wyrobach medycznych (numer w wykazie prac Rady Ministrów: UC34), w której zwrócił wnioskodawcy uwagę na naruszającą zasady Konstytucji Biznesu próbę wyłączenia przepisów rozdziału 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców z  postępowania kontrolnego wobec instytucji zdrowia publicznego, będących jednocześnie przedsiębiorcami. Rzecznik MŚP podniósł, że proponowane wyłączenie w tym zakresie pozbawi przedsiębiorców licznych praw, m.in. prawa do odszkodowania za szkodę na skutek przeprowadzenia czynności kontrolnych z naruszeniem przepisów, prawa do obecności przy czynnościach kontrolnych przedsiębiorcy lub osoby przez niego upoważnionej, a także zasady kontroli przedsiębiorców takie jak: zakaz kontroli równoczesnych, limit czasu kontroli, prowadzenie kontroli w sposób niezakłócający funkcjonowanie przedsiębiorcy oraz zakaz powtórnych kontroli i o tożsamym przedmiocie (w wersji projektu przyjętej przez Radę Ministrów i skierowanej do Sejmu RP w dniu 9 listopada 2021 r. niestety pozostało wyłączenie w zakresie art. 54 i 55 Prawa przedsiębiorców);
2. Z kolei, w dniu 29 września 2020 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji zamieszczony został projekt ustawy o zmianie ustawy o ochronie konkurencji i konsumentów (numer w wykazie prac Rady Ministrów: UC15). Projekt ten zakładał uzupełnienie kompetencji Prezesa UOKiKu o kompetencje przewidziane rozporządzeniem nr 2017/2394 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 12 grudnia 2017 r. w sprawie współpracy między organami krajowymi odpowiedzialnymi za egzekwowanie przepisów prawa w zakresie ochrony konsumentów i uchylające rozporządzenie nr 2006/2004/WE (tzw. rozporządzenie CPC). Tym niemniej, projekt ten zakładał również wyłączenie czynności kontrolnych wykonywanych na gruncie tej regulacji spod Rozdziału 5 ustawy – Prawo przedsiębiorców, co znalazło odzwierciedlenie w krytycznych uwagach Rzecznika MŚP skierowanych do Prezesa UOKiKu w piśmie z dnia 8 października 2020 r., znak: WPL.653.2020.GG (etap konsultacji i opiniowania projektu nie został jeszcze podsumowany).
3. Kolejnym przykładem w tym zakresie jest projekt ustawy o zmianie ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych oraz niektórych innych ustaw (numer w wykazie prac Rady Ministrów: UD142), którego wnioskodawcą jest Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi. W swojej opinii do tego projektu z dnia 23 grudnia 2020 r., znak: WPL.976.2020.GG, Rzecznik MŚP wskazał, że uważa za zbyt daleko idące projektowane wyłączenie w tej regulacji gwarancji z art. 58 ust. 1 ustawy – Prawo przedsiębiorców, zabraniającego kontroli, gdy ma ona dotyczyć przedmiotu kontroli objętego uprzednio zakończoną kontrolą przeprowadzoną przez ten sam organ (Rzecznik MŚP pismem z 3 września 2021 r., skierowanym do Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, znak: WPL.976.2020.GG, w związku z trwającymi wciąż pracami nad projektem, ponownie wskazał, że nie należy wprowadzać nadregulacji sprzecznych z przepisami Rozdziału 5 Prawa przedsiębiorców oraz zwrócił się z prośbą o ponowne przeanalizowanie podniesionego zagadnienia, a także podjęcie współpracy w celu zapobiegania kształtowania niepożądanych praktyk legislacyjnych na gruncie Konstytucji Biznesu. W wersji projektu skierowanej na Komitet Rady Ministrów do Spraw Cyfryzacji wyłączenie art. 52 ust. 1 Prawa przedsiębiorców zostało niestety zachowane.

Źródło: Ministerstwo Finansów