W kontekście podanej problematyki przytoczyć warto w pierwszej kolejności wskazane wyżej regulacje prawne art. 4 ust. 1‒2a CzystGmU. Wynika z nich m.in., że rada gminy, po zasięgnięciu opinii państwowego powiatowego inspektora sanitarnego, uchwala regulamin utrzymania czystości i porządku na terenie gminy.

Nadto, ów regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące m.in.:

1) wymagań w zakresie: 

a) selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych obejmującego co najmniej: papier, metale, tworzywa sztuczne, szkło, odpady opakowaniowe wielomateriałowe oraz bioodpady, 

b) selektywnego zbierania odpadów komunalnych prowadzonego przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych, (….)

c) uprzątania błota, śniegu, lodu i innych zanieczyszczeń z części nieruchomości służących do użytku publicznego, 

d) mycia i naprawy pojazdów samochodowych poza myjniami i warsztatami naprawczymi; 

2) rodzaju i minimalnej pojemności pojemników lub worków, przeznaczonych do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości, (….) 

2a) utrzymania w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów; 

3) częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego;

5) innych wymagań wynikających z wojewódzkiego planu gospodarki odpadami (…).

Jak zaś podano w ust. 2a, rada gminy może (fakultatywnie) w regulaminie

1) wprowadzić obowiązek selektywnego zbierania i odbierania odpadów komunalnych innych niż wymienione w ust. 2 pkt 1 lit. a i b oraz określić wymagania w zakresie selektywnego zbierania tych odpadów; 

2) postanowić o zbieraniu odpadów stanowiących części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodów, parków i cmentarzy odrębnie od innych bioodpadów stanowiących odpady komunalne; 

3) określić dodatkowe warunki dotyczące ułatwienia prowadzenia selektywnego zbierania odpadów przez osoby niepełnosprawne, w szczególności niedowidzące; 

4) określić wymagania dotyczące kompostowania bioodpadów stanowiących odpady komunalne w kompostownikach przydomowych na terenie nieruchomości zabudowanych budynkami mieszkalnymi jednorodzinnymi oraz zwolnić właścicieli takich nieruchomości, w całości lub w części, z obowiązku posiadania pojemnika lub worka na te odpady (….).

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko z rozstrzygnięcia nadzorczego Wojewody Lubelskiego z 25.11.2021 r. (PN-II.4131.338.2021; https://luwwlublinie.bip.gov.pl).

Aby poznać istotę problemu warto przytoczyć fragment przepisu uchwały, który zakwestionował organ nadzoru:

„Przedsiębiorca odbierający odpady zobowiązany jest: (…) 

b. odpady zmieszane, pozostałości z sortowania odpadów komunalnych, bioodpady przedsiębiorca przekazuje do instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych, 

c. odpady zebrane w sposób selektywny należy gromadzić i transportować w sposób zapobiegający ich zmieszaniu, a następnie powinny być przekazane przez przedsiębiorcę innemu uprawnionemu podmiotowi celem recyklingu, przygotowania do użycia i odzysku innymi metodami w celu osiągnięcia odpowiednich  poziomów recyklingu (…)”.

Organ nadzoru wskazał nadto, że problematyka wykonywania przez przedsiębiorcę działalności w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości nie stanowi materii regulaminu utrzymania czystości i porządku na terenie gminy. Dodał również, że zgodnie z art. 6f ust. 1a pkt 6 CzystGmU, umowa w sprawie zamówienia publicznego na odbieranie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości albo na odbieranie i zagospodarowanie odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości określa w szczególności szczegółowe wymagania stawiane przedsiębiorcom odbierającym odpady komunalne od właścicieli nieruchomości.

Zwrócono dodatkowo uwagę, że obowiązki podmiotu odbierającego odpady zostały dookreślone w art. 9e ust. 1 CzystGmU, gdzie m.in. postanowiono, że podmiot odbierający odpady komunalne na podstawie umowy z właścicielem nieruchomości jest obowiązany do przekazywania odebranych od właścicieli nieruchomości:

1) selektywnie zebranych odpadów komunalnych bezpośrednio lub za pośrednictwem innego zbierającego odpady do instalacji odzysku lub unieszkodliwiania odpadów, zgodnie z hierarchią sposobów postępowania

z odpadami, o której mowa w art. 17 OdpadyU;

2) niesegregowanych (zmieszanych) odpadów komunalnych bezpośrednio do instalacji komunalnej.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może określać w regulaminie czystości i utrzymania porządku w gminie obowiązków przedsiębiorcy związanych z odbieraniem odpadów.