Uzupełnienie etatu a godziny doraźnych zastępstw

W świetle art. 22 Karty Nauczyciela organ prowadzący szkołę może nałożyć na nauczyciela obowiązek podjęcia pracy w innej szkole lub szkołach i na tym samym lub – za jego zgodą – na innym stanowisku, w celu uzupełnienia tygodniowego obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych lub opiekuńczych w wymiarze nie większym niż 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć. W wypadku niewyrażenia zgody nauczyciel otrzymuje wynagrodzenie za część obowiązkowego wymiaru zajęć.

Celem instytucji uzupełnienia etatu jest zabezpieczenie pracy w pełnym wymiarze czasu pracy, a nie w wymiarze czasu pracy przekraczającym podstawowy wymiar czasu pracy. Jeżeli zatem nauczycielowi miałyby być przydzielone godziny ponadwymiarowe w szkole, w której jest uzupełniany etat, to na godziny ponadwymiarowe w drugiej szkole powinna być zawarta odrębna umowa o pracę. Dyrektor szkoły, w której nauczyciel uzupełnia pensum nie powinien przydzielać nauczycielowi godzin doraźnych zastępstw. Przydzielenie takich godzin także wymaga zawarcia dodatkowej umowy o pracę z nauczycielem.

Dodatkowo należy zwrócić uwagę, że w przypadku zastosowania instytucji uzupełnienia etatu pomimo zatrudnienia w jednej szkole i realizowania obowiązków nauczycielskich w drugiej szkole, w drugiej szkole nie dochodzi do nawiązania stosunku pracy. Wypłata wynagrodzenia nadal pozostaje w kwestii szkoły macierzystej. Co oznacza, że dyrektor szkoły macierzystej powinien mieć wpływ i wiedzę na temat wysokości wynagrodzenia nauczyciela, a przecież wynagrodzenie na skutek realizacji godzin zastępstw doraźnych ulegnie zmianie.

Prawo pracy i ubezpieczenia 2024 r. Na jakie zmiany mają przygotować się pracodawcy

Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu – nowe wyłączenia

Od 1.1.2024 r. wśród nowych wyłączeń niewchodzących w skład puli minimalnego wynagrodzenia wejdzie dodatek za szczególne warunki pracy.

Ustawa z 28.7.2023 r. o zmianie ustawy o emeryturach pomostowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1667) – dalej: ustawa zmieniająca, wprowadziła bowiem w art. 1 pkt 10 ustawy o minimalnym wynagrodzeniu za pracę (dalej: MinWynagrU) definicję dodatku za szczególne warunki pracy. Zgodnie z jej zapisami jest to dodatek do wynagrodzenia z tytułu:

– przysługujący pracownikowi na zasadach określonych w odrębnych przepisach, układzie zbiorowym pracy, innym opartym na ustawie porozumieniu zbiorowym, regulaminie wynagradzania, statucie określającym prawa i obowiązki stron stosunku pracy, umowie o pracę lub spółdzielczej umowie o pracę.

Na podstawie zmienionego od 1.1.2024 r. art. 6. ust. 5 MinWynagrU dodatek ten nie będzie już uwzględniany przy obliczaniu wysokości wynagrodzenia pracownika porównywanego z wysokością minimalnego wynagrodzenia za pracę. Jest to rozwiązanie korzystne dla pracowników. Mimo że dodatek ten jest świadczeniem fakultatywnym, to jego uwzględnianie w wysokości minimalnego wynagrodzenia za pracę, powodowało, że w niektórych przypadkach jego przyznanie nie skutkowało zwiększeniem otrzymywanego wynagrodzenia.

Po wyroku uznającym wypowiedzenie za bezskuteczne pracownik wróci do pracy

Od 1.1.2024 r. art. 477² § 2 Kodeksu postępowania cywilnego (dalej: KPC) zawiera jednoznaczną dyrektywę adresowaną do sądu co do konieczności nałożenia na pracodawcę w wyroku uznającym wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne albo przywracającym pracownika do pracy, obowiązku dalszego zatrudnienia pracownika do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Uznając wypowiedzenie umowy o pracę za bezskuteczne albo przywracając pracownika do pracy, sąd na wniosek pracownika nałoży w wyroku na pracodawcę obowiązek dalszego zatrudnienia tego pracownika – do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Pracownicy podlegający szczególnej ochronie z dodatkowym zabezpieczeniem

Od 1.1.2024 r. dodano art. 755⁵ § 1 KPC, który wprowadza szczególną regulację dotyczącą zabezpieczenia w sprawach z zakresu prawa pracy, w których pracownik podlegający szczególnej ochronie przed rozwiązaniem stosunku pracy za wypowiedzeniem lub bez wypowiedzenia dochodzi roszczenia o uznanie wypowiedzenia stosunku pracy za bezskuteczne lub o przywrócenie do pracy. Od tego momentu pracownik taki może złożyć do sądu wniosek (na każdym etapie postępowania sądowego) o zabezpieczenie. Sąd taki wniosek musi uwzględnić. Zabezpieczenie to nakazanie przez sąd dalszego zatrudnienia przez pracodawcę do czasu prawomocnego zakończenia postępowania.

Sąd będzie mógł odmówić udzielenia zabezpieczenia wyłącznie w sytuacji, gdy roszczenie jest oczywiście bezzasadne. Zmiana postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia będzie niedopuszczalna, a zażalenie będzie przysługiwać dopiero do sądu drugiej instancji.

Pracodawca będzie mógł zażądać uchylenia prawomocnego postanowienia o udzieleniu zabezpieczenia wyłącznie jeżeli wykaże, że po udzieleniu zabezpieczenia zaistniały przesłanki, o których mowa w art. 52 § 1 Kodeksu pracy, czyli w razie

1. ciężkiego naruszenia przez pracownika podstawowych obowiązków pracowniczych;
2. popełnienia przez pracownika w czasie trwania umowy o pracę przestępstwa, które uniemożliwia dalsze zatrudnianie go na zajmowanym stanowisku, jeżeli przestępstwo jest oczywiste lub zostało stwierdzone prawomocnym wyrokiem;
3. zawinionej przez pracownika utraty uprawnień koniecznych do wykonywania pracy na zajmowanym stanowisku.

Zwiększenie limitu odliczeń składek na związki już za 2023 r.

Odliczenie z tytułu opłacania składek członkowskich w związkach zawodowych wprowadzono od 1.1.2022 r., początkowo z rocznym limitem 300 zł, a następnie od 1.7.2022 r. limit ten podwyższono do 500 zł. Przy czym limit ten miał zastosowanie w odniesieniu do dochodów uzyskanych od 1.1.2022 r. Zatem podatnicy po raz pierwszy zastosowali ulgę w zeznaniach podatkowych za 2022 r. (składanych w 2023 r.).

Ustawą zmieniającą podwyższono roczny limit odliczenia od dochodu wydatków z tytułu składek członkowskich zapłaconych na rzecz związków zawodowych w roku podatkowym z kwoty 500 zł do kwoty 840 zł. Rozwiązanie będzie miało zastosowanie do dochodów (przychodów) uzyskanych od 1.1.2023 r.

Emerytury pomostowe, które miały stopniowo wygasać, wciąż będą przyznawane

Wyżej przywołaną ustawą zmieniającą uchylono wygaszający charakter emerytur pomostowych. Zgodnie z art. 4 pkt 5 ustawy o emeryturach pomostowych (dalej: EmPomU), jednym z podstawowych warunków uzyskania emerytury pomostowej jest wykonywanie przed dniem 1.1.1999 r. pracy w szczególnych lub w szczególnym charakterze w rozumieniu art. 3 ust. 1 i 3 EmPomU lub w rozumieniu z art. 32 i 33 ustawy o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych (dalej: EmRentyFUSU).

Ponieważ zakładany postęp technologiczny nie poprawił warunków pracy w stopniu upoważniającym do stwierdzenia, że warunki szkodliwe zostały w całości wyeliminowane, o czym świadczy liczba pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach i o szczególnym charakterze, zasadnym zostało zniesienie wymogu wykonywania pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, wykonywanej przed 1.1.1999 r, jako warunku nabycia prawa do emerytury pomostowej.

Od 1.1.2024 r. prawo do emerytury pomostowej przysługuje pracownikowi, który spełnia łącznie następujące warunki:

1. urodził się po 31.12.1948 r.;
2. ma okres pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze wynoszący co najmniej 15 lat;
3. osiągnął wiek wynoszący co najmniej 55 lat dla kobiet i co najmniej 60 lat dla mężczyzn;
4. ma okres składkowy i nieskładkowy wynoszący co najmniej 20 lat dla kobiet i co najmniej 25 lat dla mężczyzn;
5. po 31.12.2008 r. wykonywał pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Ponieważ zniesienie wygasającego charakteru emerytur pomostowych jest rozwiązaniem szczególnie korzystnym dla osób, które podjęły prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze po 1.1.1999 r., gdyż pozwala im nabyć prawo do tego świadczenia bez względu na termin, w jakim zaczęły świadczyć tego typu prace, konieczne było wprowadzenie przepisu przejściowego:

Rekompensata z ZUS – transparentne i dogodniejsze warunki przyznawania

W konsekwencji skorygowano instytucję rekompensaty (art. 2 pkt 5 EmPomU). Po zmianach od 1.1.2024 r. rekompensata to odszkodowanie za utratę możliwości nabycia prawa do wcześniejszej emerytury z tytułu pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze dla osób, które nie nabędą prawa do emerytury pomostowej. Jest to zmiana, która pozwala na wyeliminowanie wątpliwości interpretacyjnych odnoszących się do obecnego brzmienia art. 2 pkt 5 EmPomU, przez co ZUS odmawiał ustalenia rekompensaty w sytuacji, kiedy ubezpieczeni spełniali warunki ustawowe uzyskania prawa do emerytury pomostowej, ale nie nabywali do niej prawa.

Od 1.1.2024 r. okres pracy w szczególnych warunkach lub w szczególnym charakterze, który uprawnia do ustalenia rekompensaty musi przypadać przed 1.1.2009 r. i powinien wynosić co najmniej 15 lat.

Rekompensata natomiast nie będzie przysługiwać osobie, która ma ustalone decyzją prawomocną prawo do emerytury na podstawie przepisów ustawy o emeryturach i rentach z FUS lub przepisów odrębnych.

Na emeryturze pomostowej nie będzie można już „dorabiać”

W praktyce stosowania przepisów EmPomU pojawił się problem „obchodzenia” przepisów regulujących kwestie zawieszania prawa do emerytury pomostowej. Zgodnie z art. 17 ust. 4 EmPomU prawo do emerytury pomostowej ulega zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Regulacja ta pozwalała na zawieszenie prawa do emerytury pomostowej osobom pobierającym emeryturę pomostową tylko w sytuacji, świadczenia przez nich pracy w ramach stosunku pracy.

Od 1.1.2024 r. prawo do emerytury pomostowej ulegać będzie zawieszeniu bez względu na wysokość uzyskiwanego przychodu w razie podjęcia przez uprawnionego pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze – tak na podstawie stosunku pracy, jak i umowy cywilnoprawnej (zmieniony art. 17 ust. 4 EmPomU).

Nowa regulacja dotycząca zasad zawieszenia emerytury pomostowej nie dotyczy jednak umów cywilnoprawnych zawartych przed dniem wejściem w życie ustawy (art. 5 ust. 2 ustawy zmieniającej).

Odsetki od nieopłaconych w terminie składek na FEP

Do końca 2023 r. próg naliczania odsetek w przypadku nieopłaconych składek na FEP pozostaje na poziomie 6,60 zł. Od 1.1.2024 r. odsetki te będą naliczane analogicznie jak w przypadku niepłaconych składek ZUS. Oznacza to, że odsetek za zwłokę nie nalicza się, jeżeli ich wysokość nie przekraczałaby 1% kwoty minimalnego wynagrodzenia (zmieniony art. 40 ust. 1 ustawy pomostowej).

Ustawa mieniająca przewiduje również przepis przejściowy, zgodnie z którym do odsetek za zwłokę od składek na FEP za okres przed dniem wejścia jej w życie będzie stosować się przepisy nowe, wprowadzone od 1.1.2024 r.

Świadczenie wspierające – nowe wsparcie dla niepełnosprawnych

Od 1.1.2024 r. pojawia się nowy rodzaj świadczenia. Jest to świadczenie wspierające, którego celem jest udzielenie osobom z największymi trudnościami w samodzielnym funkcjonowaniu pomocy służącej częściowemu pokryciu wydatków związanych z zaspokojeniem szczególnych potrzeb życiowych tych osób – ustawa z 7.7.2023 r. o świadczeniu wspierającym (Dz.U. z 2023 r. poz. 1429)

Świadczenie wspierające, w odróżnieniu od aktualnie przyznawanych świadczeń opiekuńczych przeznaczonych dla opiekuna osoby wymagającej opieki, będzie świadczeniem kierowanym bezpośrednio do osoby z niepełnosprawnościami.

Kwota otrzymywanego świadczenia wspierającego będzie powiązana z wysokością renty socjalnej, której aktualna wysokość w 2023 r. po waloryzacji wynosi 1588,44 zł miesięcznie brutto. Ustawa zakłada, że świadczenie wspierające przysługiwać będzie, w wysokości 2-krotności renty socjalnej, albo jej jednokrotności lub 50% jej wartości.

Ustalenie prawa do świadczenia wspierającego będzie następować na wniosek osoby uprawnionej złożony do ZUS. W przypadku niepełnosprawnych dzieci oraz osób nieposiadających zdolności do czynności prawnych wniosek o świadczenie wspierające będzie mógł złożyć jeden z rodziców, opiekun prawny dziecka, rodzina zastępcza, osoba prowadzącej rodzinny dom dziecka lub inna osoba upoważniona do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej.

Świadczenie wspierające będzie przysługiwać bez względu na osiągany przez osobę z niepełnosprawnościami dochód (brak kryterium dochodowego) oraz będzie nieopodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Ponadto za osobę pobierającą świadczenie wspierające będą również opłacane składki na ubezpieczenie zdrowotne. Świadczenie nie będzie podlegać egzekucji komorniczej.

W przypadku, gdy osoba niepełnosprawna zdecyduje się ubiegać świadczenie wspierające, wypłata świadczeń opiekuńczych zostanie opiekunowi wstrzymana lub rozpatrywanie wniosku opiekuna o jedno z świadczeń zostanie zawieszone.

Opiekunowie niepełnosprawnych będą mogli pracować bez utraty świadczeń

W obowiązującym stanie prawnym świadczenia opiekuńcze nie przysługują, jeżeli opiekun niepełnosprawnego członka rodziny nie podejmuje lub rezygnuje z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się odpowiednim orzeczeniem o niepełnosprawności lub znacznym stopniem niepełnosprawności.

Od 1.1.2024 r., zgodnie z nowym brzmieniem art. 16a ust. 1 oraz art. 17 ust. 1 ustawy o świadczeniach rodzinnych, specjalny zasiłek opiekuńczy i świadczenie pielęgnacyjne będą przysługiwać uprawnionym opiekunom osób niepełnosprawnych jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą posiadającą orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności oraz albo nad osobą posiadającą orzeczenie o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji. Dodatkowym warunkiem będzie posiadanie przez osoby nad którymi sprawowana będzie opieka decyzji ustalającej poziom potrzeby wsparcia w której potrzebę wsparcia określono na poziomie: od 1 do 3 punktów w skali potrzeby wsparcia (w przypadku dzieci poniżej 3. roku życia) lub od 70 do 100 punktów w skali potrzeby wsparcia (w przypadku dzieci i osób powyżej 3. roku życia), czyli taką decyzję, która uprawnia do ubiegania się o świadczenie wspierające.

Od 1.1.2024 r. osoby uprawnione do otrzymywania świadczenia pielęgnacyjnego, specjalnego zasiłku opiekuńczego oraz zasiłku dla opiekuna będą mieli podjąć zatrudnienie lub inną pracę zarobkową. Jeżeli jednak osiągną w danym roku kalendarzowym dochód w wysokości przekraczającej 6-krotność kwoty minimalnego wynagrodzenia za pracę obowiązującej na 31 grudnia danego roku kalendarzowego – prawo do świadczeń zostanie uchylone.

Jak w 2024 r. zmieni się Karta Nauczyciela: zfśs, emerytury i nauczycielskie świadczenia kompensacyjne

W mijającym roku kalendarzowym przepisy oświatowe wielokrotnie ulegały zmianom. Do tej pory ustawą z 28.7.2023 r. o zmianie ustawy – Karta Nauczyciela oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1672) w 2023 r.:

Od 1.1.2024 r. w zakresie art. 53 ust. 2 Karty nauczyciela (dalej: KartaNauczU) wprowadzono rozwiązanie, zgodnie z którym odpis na ZFŚS dla nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne będzie dokonywany w wysokości ustalonej jako iloczyn planowanej, przeciętnej w danym roku kalendarzowym liczby nauczycieli będących emerytami lub rencistami oraz nauczycieli pobierających nauczycielskie świadczenie kompensacyjne, skorygowanej w końcu danego roku kalendarzowego do faktycznej, przeciętnej liczby tych nauczycieli i 42% kwoty bazowej, o której mowa w art. 30 ust. 3 KartaNauczU, obowiązującej 1 stycznia danego roku.

Od 1.9.2024 r. nauczyciele, po rozwiązaniu na swój wniosek stosunku pracy, będą mogli przejść na emeryturę w wieku niższym niż określony w art. 24 ust. 1 EmRentyFUSU, jeżeli spełnią łącznie następujące warunki:

1. rozpoczęli przed 1.1.1999 r. faktyczne wykonywanie pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 KartaNauczU, brzmieniu obowiązującym w dniu rozpoczęcia pracy na tym stanowisku,
2. mają okres składkowy, o którym mowa w art. 6 EmRentyFUSU, wynoszący co najmniej 30 lat, w tym co najmniej 20 lat faktycznego wykonywania pracy na stanowisku nauczyciela, wychowawcy lub innego pracownika pedagogicznego, o których mowa w art. 1 KartaNauczU, brzmieniu obowiązującym w okresie faktycznego wykonywania pracy na tych stanowiskach, z wyjątkiem nauczyciela szkoły za granicą, w wymiarze co najmniej 1/2 obowiązkowego wymiaru zajęć,
3. nie przysługuje im prawo do przejścia na emeryturę bez względu na wiek na podstawie art. 88 ust. 2a KartaNauczU

– a wysokość emerytury obliczonej zgodnie z ust. 5 i 6, nie jest niższa niż kwota, o której mowa w art. 85 ust. 2 EmRentyFUSU.

Ponadto od 1.9.2024 r. do nauczycielskich świadczeń kompensacyjnych nabędą również prawo nauczyciele zatrudnieni w poradniach psychologiczno-pedagogicznych (zmieniony art. 2 NauczŚwiadU).

Urzędnicy cywilni otrzymają wynagrodzenie za godziny nadliczbowe

Z kolei ustawą z 16.6.2023 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2023 r. poz. 1598) wprowadzono zmiany do ustawy z 21.11.2008 r. o służbie cywilnej (tj. Dz.U. z 2022 r. poz. 1691 ze zm.). Jak wiadomo od 27.9.2023 r. obowiązują nowe przepisy dotyczące czasu pracy urzędników zatrudnionych w korpusie służby cywilnej. Pojawiły się m.in. nowe rozwiązania dotyczące systemów czasu pracy oraz okresów rozliczeniowych.

Od 1.1.2024 r. urzędnikowi służby cywilnej za pracę nadliczbową albo w niedzielę przysługuje dzień wolny od pracy w najbliższym tygodniu, a za pracę w święto przysługuje inny dzień wolny, albo wynagrodzenie za czas przepracowany w tych dniach (powyższe nie dotyczy zatrudnienia w systemie weekendowym) – zmieniony art. 97 ustawy o służbie cywilnej.

Wypłata wynagrodzenia będzie następować na wniosek urzędnika. Wynagrodzenie to będzie ustalane na podstawie godzinowej stawki wynagrodzenia należnego w miesiącu, w którym nastąpiła praca w godzinach nadliczbowych, zaś stawkę godzinową będzie się obliczać poprzez podzielenie miesięcznego wynagrodzenia przez normę godzin czasu pracy w danym miesiącu.

Od 2024 r. koalicyjny rząd obiecuje prace nad kolejnymi zmianami w zatrudnieniu. Są to m.in. skrócenie czasu pracy, wydłużenie urlopów wypoczynkowych i uregulowanie dostępności pracownika po godzinach pracy. W dniu publikacji niniejszego podsumowania – nie są znane projekty ani kształt zapowiedzi. Gdyby zmiany miały dojść do skutku działy kadrowo-płacowe czeka kolejny pracowity rok, zaś pracowników kolejne przywileje.

Wydatki na wynagrodzenie biegłych w przedmiocie uzależnienia

Kwestii objętych pytaniem dotyczą przepisy ustawy o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (dalej: KSCU). Zgodnie z art. 2 ust. 1 KSCU koszty sądowe obejmują opłaty i wydatki. Jednocześnie ust. 2 tego samego artykułu przewiduje, że do uiszczenia kosztów sądowych obowiązana jest strona, która wnosi do sądu pismo podlegające opłacie lub powodujące wydatki, chyba że ustawa stanowi inaczej. W art. 5 ust. 1 KSCU określono katalog wydatków i w tymże katalogu w pkt 3 wskazano wynagrodzenie i zwrot kosztów poniesionych przez biegłych, tłumaczy oraz kuratorów ustanowionych dla strony w danej sprawie.

W przypadku pokrywania wydatków związanych z obowiązkiem działania sądu z urzędu art. 83 ust. 1 KSCU stanowi, że jeżeli przepisy ustawy przewidują obowiązek działania i dokonywania czynności połączonej z wydatkami z urzędu, sąd zarządzi wykonanie tej czynności, a kwotę potrzebną na ich pokrycie wykłada tymczasowo Skarb Państwa. Dotyczy to także dopuszczenia i przeprowadzenia przez sąd z urzędu dowodu niewskazanego przez stronę. Natomiast zgodnie z art. 83 ust. 2 KSCU w orzeczeniu kończącym postępowanie w sprawie sąd orzeka o poniesionych tymczasowo przez Skarb Państwa wydatkach, stosując odpowiednio przepisy art. 113 KSCU.

Co się tyczy natomiast wynagrodzenia biegłego to trzeba zauważyć, że według art. 89 ust. 1 KSCU biegłemu powołanemu przez sąd przysługuje wynagrodzenie za wykonaną pracę oraz zwrot poniesionych przez niego wydatków niezbędnych dla wydania opinii. Wysokość wynagrodzenia biegłego za wykonaną pracę – stosownie do art. 89 ust. 2 KSCU – ustala się, uwzględniając wymagane kwalifikacje, potrzebny do wydania opinii czas i nakład pracy, a wysokość wydatków, o których mowa w ust. 1 – na podstawie złożonego rachunku.

Wynagrodzenie biegłych oblicza się według stawki wynagrodzenia za godzinę pracy albo według taryfy zryczałtowanej określonej dla poszczególnych kategorii biegłych ze względu na dziedzinę, w której są oni specjalistami. Podstawę obliczenia stawki wynagrodzenia za godzinę pracy i taryfy zryczałtowanej stanowi ułamek kwoty bazowej dla osób zajmujących kierownicze stanowiska państwowe, której wysokość określa ustawa budżetowa.

Warto wiedzieć także, że jeżeli można oszacować przewidywany nakład pracy biegłego przy sporządzeniu opinii i przewidywaną wysokość wydatków przewodniczący zlecając biegłemu sporządzenie opinii może oznaczyć wysokość wynagrodzenia lub zwrotu wydatków.

Kosztami biegłych zgodnie z powołanymi wyżej przepisami obciąża się stronę wnoszącą sprawę do sądu, która takie wydatki powoduje.

W orzeczeniu końcowym sąd rozstrzygnie ostatecznie o tym, kto ponosi koszty, natomiast w toku postępowania na ogół koszty pokrywane są z zaliczek pobranych na ten cel od strony inicjującej sprawę.

Wydatkowanie środków publicznych z dotacji dla parafii

Parafia jako podmiot prawa nie jest zamawiającym w rozumieniu PrZamPubl.

W pytaniu nie wskazano wartości zamówienia (zamówień), jednak należy uznać w danej sytuacji, że parafia nie byłaby tzw. zamawiającym subsydiowanym. Zgodnie z art. 6 PrZamPubl przepisy ustawy stosuje się do zamawiających subsydiowanych, którymi są zamawiający inni niż zamawiający publiczni lub zamawiający sektorowi, jeżeli zachodzą łącznie następujące okoliczności:

1. ponad 50% wartości udzielanego przez ten podmiot zamówienia jest finansowane ze środków publicznych lub zamawiających, o których mowa w art. 4 i art. 5 ust. 1 pkt 1 PrZamPubl;
2. wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne,
3. przedmiotem zamówienia są roboty budowlane w zakresie inżynierii lądowej lub wodnej określone w załączniku II do dyrektywy 2014/24/UE, budowy szpitali, obiektów sportowych, rekreacyjnych lub wypoczynkowych, budynków szkolnych, budynków szkół wyższych lub budynków wykorzystywanych przez administrację publiczną lub usługi związane z takimi robotami budowlanymi.

Remont zabytkowego obiektu kultu nie mieści się w rodzajach robót budowlanych, o których mowa w pkt 3 powyżej.

Wydatkowanie środków z dotacji tylko ze względu na ich pochodzenie nie musi wiązać się z obowiązkiem stosowania przepisów PrZamPubl. Jednakże nie są to środki niepubliczne (takimi stałyby się np. w skutek zawarcia klasycznej umowy cywilnoprawnej), w związku z czym istnieje podwyższony reżim ich wydatkowania i rozliczania. Podlegają kontroli na zasadach przewidzianych dla wydatkowania środków publicznych np. przez RIO. Gmina może narzucić podmiotowi dotowanemu ze środków publicznych w umowie o dotację obowiązek stosowania przepisów PrZamPubl przy wydatkowaniu tych środków i takie rozwiązanie jest powszechnie stosowane w celu zabezpieczenia konkurencyjności postępowań, jednak taki obowiązek ustawowy nie istnieje.

Należy również zwrócić uwagę, iż źródło z którego pochodzą środki na sfinansowanie zadania (tzw. Polski Ład), może również przewidywać określoną procedurę wydatkowania środków, jednak nie miałaby ona charakteru obowiązku ustawowego.

Obowiązek dowożenia ucznia wyłącznie do szkoły obwodowej

Zgodnie z art. 39 ust. 2 PrOśw droga dziecka z domu do szkoły nie może przekraczać:

Zgodnie z art. 39 ust. 3 PrOśw jeżeli droga dziecka z domu do szkoły, w której obwodzie dziecko mieszka przekracza wymienione odległości, wówczas obowiązkiem gminy jest zapewnienie bezpłatnego transportu i opieki w czasie przewozu dziecka albo zwrot kosztów przejazdu dziecka środkami komunikacji publicznej, jeżeli dowożenie zapewniają rodzice, a do ukończenia przez dziecko 7 lat także zwrot kosztów przejazdu opiekuna dziecka środkami komunikacji publicznej.

Gmina ma zatem obowiązek zapewnienia dowozu, ale wyłącznie do szkoły obwodowej. Jeżeli dziecko nie jest niepełnosprawne i nie ma specjalnych potrzeb edukacyjnych, gmina nie ma obowiązku dowożenia ucznia do szkoły nie będącej szkołą obwodową.

Pobór zryczałtowanego podatku od wygranych w konkursie

O obowiązku obliczenia podatku (zaliczki na podatek), pobrania go od podatnika, a następnie jego wpłacenia we właściwym terminie organowi podatkowemu, na podstawie przepisów prawa podatkowego, stanowi art. 8 OrdPU. Przepis ten jednocześnie stwierdza, że podmiot zobowiązany do wykonania tych czynności jest płatnikiem.

Natomiast przepisem prawa podatkowego, na podstawie którego płatnik jest obowiązany do pobrania zryczałtowanego podatku dochodowego od dochodów z tytułu wygranych w konkursach, grach i zakładach wzajemnych lub nagród związanych ze sprzedażą premiową, uzyskanych w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub innym państwie należącym do Europejskiego Obszaru Gospodarczego jest art. 30 ust. 1 pkt 2 PDOFizU.

W myśl tego przepisu zryczałtowany podatek wynosi 10% wygranej lub nagrody i – na podstawie art. 41 ust. 4 PDOFizU – powinien być potrącony przed dokonaniem wypłaty przez wypłacającego nagrodę.

Kwoty pobranego zryczałtowanego podatku należy przekazać, na rachunek urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika (lub według siedziby – jeśli płatnik nie jest osobą fizyczną), w terminie do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym pobrano podatek – tak stanowi art. 42 ust. 1 PDOFizU.

Ponadto płatnik, na mocy art. 42 ust. 1a PDOFizU, ma obowiązek, w terminie do końca stycznia roku następującego po roku podatkowym, przesłać do urzędu skarbowego roczną deklarację PIT-8AR. Deklarację tę również składa się naczelnikowi urzędu skarbowego właściwego według miejsca zamieszkania płatnika (lub według siedziby – jeśli płatnik nie jest osobą fizyczną). Istotne jest to, że składa się ją wyłącznie elektronicznie.

Roczne deklaracje: PIT-4R i PIT-8AR to deklaracje służące dwóm różnym celom. Na podstawie deklaracji PIT-4R płatnik informuje naczelnika urzędu skarbowego o należnych (a więc obliczonych) i pobranych zaliczkach na podatek dochodowy od osób fizycznych. Natomiast poprzez deklarację PIT-8AR płatnik informuje o należnym i pobranym zryczałtowanym podatku dochodowym.

Tak więc nawet i w trakcie roku podatkowego – moim zdaniem – należy te podatki rozróżniać i wzajemnie wyodrębniać, podając przy wpłacie odpowiednie symbole: PIT oraz PIT-8AR.

W myśl art. 28 § 1 OrdPU, pracodawca (płatnik) ma prawo do wynagrodzenia z tytułu terminowego wpłacania podatków pobranych na rzecz budżetu państwa. Wysokość tego wynagrodzenia ustalona została, poprzez § 1 pkt 1 WynagrPłatInkR, na 0,3% kwoty podatków pobranych przez płatników, z tym że, w myśl § 3 WynagrPłatInkR, w okresie od 1.7.2022 r. do 31.12.2023 r. wynagrodzenie to wynosi 0,6% podatku pobranego przez płatnika.

Na podstawie tego przepisu wydawałoby się więc, że można skorzystać z tej możliwości. Tymczasem prawodawca ograniczył zastosowanie dwukrotnego podwyższenia (z 0,3% na 0,6%) wynagrodzenia do podatku pobranego wyłącznie od dochodu podlegającego opodatkowaniu na zasadach ogólnych (czyli podlegającego opodatkowaniu przy zastosowaniu skali podatkowej, o której mowa w art. 27 ust. 1 PDOFizU.

Pobierany podatek od wypłacanych nagród w konkursie obliczany jest od przychodu podlegającego zryczałtowanemu opodatkowaniu, co oznacza, że można skorzystać tylko z wynagrodzenia w wysokości 0,3% sumy pobranych zaliczek (a jego wysokość ująć w składanej rocznej deklaracji PIT-8AR).

W związku z tym, że osoba otrzymująca nagrodę nie ma żadnych obowiązków wobec urzędu skarbowego i nie musi podejmować żadnych działań związanych z opodatkowaniem wygranej (nie musi wykazywać uzyskanego przychodu z tego tytułu w swoim zeznaniu podatkowym, ponieważ przychód ten został już opodatkowany zryczałtowanym podatkiem dochodowym, nie łączącym się, na mocy art. 30 ust. 8 PDOFizU, z dochodami opodatkowanymi według skali podatkowej), nie ma potrzeby wydawać jej jakiegokolwiek dokumentu potwierdzającego otrzymanie nagrody (oczywiście, nic nie stoi na przeszkodzie, aby na jej wyraźne życzenie zostało wystawione potwierdzenie).

Natomiast w celu rozliczenia kwot, jakie zostały wypłacone wygrywającym należy sporządzić odpowiedni protokół, w którym podane będą dane, jakie uczestnicy podali w zgłoszeniu do konkursu.

Warto jeszcze dodać, że omówione wyżej zasady rozliczenia wypłacanych nagród zwycięzcom konkursów nie dotyczą konkursów, w których brali udział pracownicy płatnika. W przypadku bowiem, gdy organizatorem konkursu jest pracodawca, niezależnie od tego, czy nagrody są w formie pieniężnej, czy rzeczowej, pracodawca, jako płatnik powinien wartość nagrody doliczyć do pozostałych przychodów pracownika (co spowoduje, oczywiście, że pracownik zapłaci 12%-owy lub 32%-owy podatek od tej kwoty). Dodatkowo wartości nagród pracodawca, w takiej sytuacji, miałby obowiązek wykazać w informacji podatkowej PIT-11.

Mam jednocześnie nadzieję, że w opracowanym regulaminie konkursu wyraźnie wskazany jest element rywalizacji i współzawodnictwa, jak przy typowych konkursach z wygranymi oraz że występują obiektywne kryteria wyłonienia najlepszego uczestnika – wynik konkursu musi mieć bowiem ścisły związek z efektem bezpośredniego współzawodnictwa uczestników konkursu i ich rywalizacji.

Jeżeli tak jest, wówczas powyższe rozważania dotyczące obowiązków, jako płatnika, są prawidłowe. Jeżeli nie – wówczas nie może być mowy o ryczałtowym opodatkowaniu przyznanych nagród, a wygrane należy zakwalifikować do źródła przychodów określanego jako „inne”, o którym mowa w art. 20 ust. 1, w zw. z art. 10 ust. 1 pkt 9 PDOFizU.

Wpłaty powitalne dla osób automatycznie zapisanych do PPK

Zmiany w PPK w 2023 r.

Na początku 2023 r. zaczęły obowiązywać dwa ważne przepisy, tj. art. 23 ust. 5 i art. 23 ust. 6 ustawy o PPK, które po raz pierwszy są stosowane przez podmioty zatrudniające w Polsce. Są to przepisy cykliczne, a ich zastosowanie będzie miało miejsce co cztery lata, licząc od 2023 r., co oznacza, że następny ponowny automatyczny zapis będzie miał miejsce w 2027 r., później w 2031 r., itd. Od pierwszego stycznia do 28 lutego pracodawcy mieli obowiązek poinformowania osoby zatrudnione (w tym uczestników PPK), które złożyły deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, że od 1 kwietnia będą dokonywane wpłaty za te osoby do PPK. Obejmuje to zarówno osoby zatrudnione, które składały rezygnacje z dokonywania wpłat do PPK, jak i uczestników PPK, którzy z PPK rezygnowali, korzystając z tej deklaracji. Co ważne, ponowny automatyczny zapis do PPK objął osoby w wieku 18–54 lata. Osoby w wieku 55–69 lat nie są objęte ponownym zapisem do PPK. Jeżeli osoby w wieku 55–69 lat chciałyby zostać uczestnikiem PPK, muszę złożyć deklaracje uczestnictwa na dotychczasowych zasadach.

Warunki uczestnictwa w programie

PPK jest nadal dobrowolne dla osób zatrudnionych, co oznacza, że osoby, które nie chcą nadal uczestniczyć w PPK, mogą złożyć ponownie deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Co ważne, deklaracje muszą zostać złożone w formie papierowej na druku z rozporządzenia, tak jak w przypadku deklaracji składanych na etapie wdrażania PPK. Nowe deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK można składać do pracodawcy począwszy od 1.3.2023 r.; są one ważne do 28.2.2027 r., czyli do kolejnego ponownego automatycznego zapisu do PPK. Dopóki osoba zatrudniona w wieku 18–54 nie złoży deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, należy uznać, że taka osoba chce uczestniczyć w PPK, a obowiązkiem pracodawcy jest potrącenie wpłaty do PPK z wynagrodzenia takiej osoby.

Osoby, które zostały zapisane do PPK w ramach pierwszego ponownego automatycznego zapisu (a w przeszłości nie były uprawnione do jej otrzymania), nabyły już uprawnienie do jednorazowej wpłaty powitalnej. Wpłata powitalna przysługuje osobie mającej status uczestnika PPK przez co najmniej 3 pełne miesiące kalendarzowe, jeżeli w okresie jej uczestnictwa w PPK zostały dokonane – finansowane przez nią – wpłaty podstawowe za co najmniej 3 miesiące. Co ważne, osoby, które zostały uczestnikami PPK w innym okresie, a dopiero teraz spełniły przesłanki do przyznania wpłaty powitalnej, również ją otrzymają.

Przekazanie środków dla uczestników PPK w ramach wpłat powitalnych

Zgodnie z przepisami ustawy o PPK, PFR – na podstawie danych zgromadzonych w Ewidencji PPK – do 15 lipca miał obowiązek przekazać ministrowi właściwemu do spraw pracy informację o łącznej liczbie uczestników PPK, którym przysługuje wpłata powitalna. W związku z tym, do 30 lipca należało przekazać te środki dla uczestników PPK, za pośrednictwem PFR. Ewidencjonowaniem środków na rachunkach PPK zajmują się instytucje finansowe zarządzające PPK. To oznacza, że pracodawca nie będzie miał obowiązków w tym zakresie. Wpłata powitalna powinna znaleźć się na rachunku uczestnika PPK, który spełnił przesłanki do jej otrzymania, najpóźniej 14 sierpnia.

Zmiany w Prawie budowlanym jednak przyjęte przez Sejm

Pakiet projektowanych zmian Prawa budowlanego, okrojony o zagadnienia dotyczące wprowadzenia kompletnej cyfryzacji inwestycyjnych procedur administracyjnych, został ponownie wniesiony do Sejmu 21.7.2023 r., jako element rządowego projektu zupełnie nowej ustawy: o zasadach udzielania przez Skarb Państwa gwarancji za zobowiązania Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego. Po błyskawicznych pracach legislacyjnych i zaopiniowaniu przez sejmową Komisję do Spraw Energii, Klimatu i Aktywów Państwowych (z pominięciem tym razem Komisji Infrastruktury) projekt został przyjęty w głosowaniu na posiedzeniu plenarnym Sejmu 17.8.2023 r.

Uchwalona właśnie nowelizacja, którą resort budownictwa nazywa deregulacją Prawa budowlanego, obejmuje następujące zagadnienia:

Przyjęta nowelizacja, pomimo negatywnych opinii zgłaszanych podczas prac przy poprzednim projekcie przez przedstawicieli izb zawodowych inżynierów i architektów, dotyczy również:

Sposób procedowania przyjętego właśnie pakietu nowelizacji, który pomimo wcześniejszej negatywnej opinii, zostanie najprawdopodobniej wprowadzony do porządku prawnego przy okazji uchwalania ustawy regulującej funkcjonowanie Narodowej Agencji Bezpieczeństwa Energetycznego, które nie ma nic wspólnego z zakresem zagadnień regulowanych Prawem budowlanym, pozostaje bez komentarza.

Obecnie przyjęta nowelizacja została przekazana do Senatu i do Prezydenta RP.

We wrześniu wchodzą w życie przepisy dotyczące przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci dystrybucyjnych

Zmiany wprowadzono przede wszystkim do InwestSieciPrzesyłU, która po nowelizacji określa zasady przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci przesyłowych, sieci dystrybucyjnych oraz inwestycji towarzyszących, a także źródła ich finansowania. Inwestycja towarzysząca to pozostające w funkcjonalnym związku ze strategiczną inwestycją w zakresie sieci przesyłowej zadania inwestycyjne wraz z wykonywaniem niezbędnych robót budowlanych, a także zadania inwestycyjne polegające na przebudowie lub remoncie elementów infrastruktury wymienionych w art. 1 ust. 2 pkt 1a InwestSieciPrzesyłU. Natomiast sieć dystrybucyjna, to sieć dystrybucyjna w rozumieniu PrEnerg.

Z art. 1 ust. 2 pkt 4a InwestSieciPrzesyłU wynika, że strategiczna inwestycja w zakresie sieci dystrybucyjnej to zadanie inwestycyjne wraz z wykonywaniem niezbędnych robót budowlanych, w szczególności budowy lub przebudowy obiektów, urządzeń, sieci i instalacji niezbędnych do budowy, przebudowy, remontu, utrzymania, użytkowania, zmiany sposobu użytkowania, eksploatacji lub rozbiórki infrastruktury składającej się na sieć dystrybucyjną o napięciu wyższym niż 400 V, w tym stacji elektroenergetycznych, tymczasowych obiektów budowlanych, obiektów sieci gazowej, sieci i przyłączy elektroenergetycznych, wodociągowych, kanalizacyjnych, cieplnych i telekomunikacyjnych oraz infrastruktury drogowej lub kolejowej, niebędące strategiczną inwestycją w zakresie sieci przesyłowej i niebędące inwestycją towarzyszącą wymienioną w obowiązujących wykazach.

Nowelizacja wprowadza przepisy rozdziału 5a (art. 28a–28i InwestSieciPrzesyłU), który określa zasady przygotowania i realizacji strategicznych inwestycji w zakresie sieci dystrybucyjnych. Przepisy:

Z nowych przepisów wynika też m.in., że:

W art. 5 PrEnerg dodano ust. 5a, zgodnie z którym osoba fizyczna, zawierając umowę kompleksową zawierającą elementy umowy sprzedaży energii elektrycznej, umowę sprzedaży energii elektrycznej albo umowę o świadczenie usług dystrybucji energii elektrycznej, wyraża zgodę na przetwarzanie jej danych osobowych, w tym PESEL albo NIP w przypadku osób fizycznych prowadzących jednoosobową działalność gospodarczą, i przekazanie ich operatorowi informacji rynku energii w zakresie niezbędnym do funkcjonowania centralnego systemu informacji rynku energii.

W art. 8 nowelizacji zmiany wprowadzono do ElektromobPalAltU. Zgodnie z art. 28 ust. 1 ElektromobPalAltU, punkt bunkrowania skroplonego gazu ziemnego (LNG), w zakresie jego bezpiecznej eksploatacji, naprawy i modernizacji, podlega badaniom technicznym przeprowadzanym przez TDT. Przed zmianą, zgodnie z art. 28 ust. 3 ElektromobPalAltU, badanie takie przeprowadzało się na wniosek operatora punktu bunkrowania skroplonego gazu ziemnego (LNG). Zgodnie z nowym brzmieniem tego przepisu, badanie to przeprowadza się na wniosek operatora punktu bunkrowania, przy czym wniosek ten jest składany w terminie:

Zgodnie z art. 28c ust. 1 ElektromobPalAltU, w nowym brzmieniu, operator punktu bunkrowania skroplonego gazu ziemnego (LNG), w celu jego bezpiecznej eksploatacji, sporządza plan bunkrowania. Zgodnie z dodanymi przepisami, plan bunkrowania obejmuje:

Przy czym, obszar monitorowany i strzeżony, o którym mowa w pkt. 4, stanowi obszar wokół punktu bunkrowania oraz jednostki pływającej w trakcie bunkrowania, w którym są monitorowane ruch innych jednostek pływających oraz inne działania podejmowane na tym obszarze. Natomiast strefa bezpieczeństwa to obszar wokół punktu bunkrowania oznaczony w widoczny sposób, w którym w trakcie bunkrowania mogą przebywać wyłącznie wyznaczone osoby.

Ustawa o emeryturach pomostowych z podpisem Prezydenta

Czym są emerytury pomostowe?

Emerytura pomostowa to rodzaj świadczenia okresowego (przysługującego do osiągnięcia powszechnego wieku emerytalnego) osobom, które wykonują prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze. Cechą charakterystyczną emerytur pomostowych jest ich przejściowy charakter. Stanowią one niejako pomost między świadczeniami nabytymi przed osiągnięciem wieku emerytalnego a prawem do emerytury przyznawanej na ogólnych zasadach systemu powszechnego.

Prace w szczególnych warunkach
Prace w szczególnych warunkach to prace związane z czynnikami ryzyka, które z wiekiem mogą z dużym prawdopodobieństwem spowodować trwałe uszkodzenie zdrowia, wykonywane w szczególnych warunkach środowiska pracy, determinowanych siłami natury lub procesami technologicznymi, które mimo zastosowania środków profilaktyki technicznej, organizacyjnej i medycznej, stawiają przed pracownikami wymagania przekraczające poziom ich możliwości, ograniczony w wyniku procesu starzenia się jeszcze przed osiągnięciem wieku emerytalnego, w stopniu utrudniającym ich pracę na dotychczasowym stanowisku.

Dla przykładu takimi pracami są:

Źródło: gov.pl