Odstępstwa od wymogu zapewnienie dostarczania wody w sposób ciągły i niezawodny w regulaminie dostarczania wody

W kontekście podanej problematyki w pierwszej kolejności warto odnotować regulacje WodaŚciekU, która w art. 19 ust. 3 i 4 m.in. stanowi, że rada gminy uchwala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Regulamin ten jest aktem prawa miejscowego.

Z kolei w ust. 5 postanowiono, że regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków określa prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, w tym:

1) minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków;

2) warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług;

3) sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach;

4) warunki przyłączania do sieci;

5) warunki techniczne określające możliwości dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych;

6) sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne odbioru wykonanego przyłącza;

7) sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody i wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków;

8) standardy obsługi odbiorców usług, w tym sposoby załatwiania reklamacji oraz wymiany informacji dotyczących w szczególności zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków;

9) warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Lubelskiego z 24.6.2022 r. (NRcPN-II.4131.289.2022), w którym organ nadzoru zakwestionował zapis, który przewidywał, że w zakresie dostarczania wody przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne jest zobowiązane zapewnić dostarczanie wody do nieruchomości w sposób ciągły i niezawodny, z zastrzeżeniem przypadków określonych w Rozdziale VIII niniejszego regulaminu.

W kontekście ww. zapisu organ nadzoru zwrócił uwagę m.in. na fakt, że wspomniane zastrzeżenie stanowiące o możliwości wprowadzania wyjątków od obowiązku zapewnienia ciągłości dostaw wody przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w uchwalanym przez radę gminy regulaminie, nie znajduje uzasadnienia prawnego i wykracza poza zakres upoważnienia udzielonego radzie w art. 19 ust. 3 i 5 WodaŚciekU. Organ nadzoru zwrócił również uwagę na fakt, że zgodnie z art. 5 ust. 1 WodaŚciekU przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne ma obowiązek zapewnić zdolność posiadanych urządzeń wodociągowych i urządzeń kanalizacyjnych do realizacji dostaw wody w wymaganej ilości i pod odpowiednim ciśnieniem oraz dostaw wody i odprowadzania ścieków w sposób ciągły i niezawodny, a także zapewnić należytą jakość dostarczanej wody i odprowadzanych ścieków. Natomiast wyjątki od powyższej zasady określa art. 8 ust. 1 WodaŚciekU, zgodnie z którym przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne może odciąć dostawę wody lub zamknąć przyłącze kanalizacyjne, jeżeli:

1) przyłącze wodociągowe lub przyłącze kanalizacyjne wykonano niezgodnie z przepisami prawa;

2) odbiorca usług nie uiścił należności za pełne dwa okresy obrachunkowe, następujące po dniu otrzymania upomnienia w sprawie uregulowania zaległej opłaty;

3) jakość wprowadzanych ścieków nie spełnia wymogów określonych w przepisach prawa lub stwierdzono celowe uszkodzenie albo pominięcie urządzenia pomiarowego;

4) został stwierdzony nielegalny pobór wody lub nielegalne odprowadzanie ścieków, to jest bez zawarcia umowy, jak również przy celowo uszkodzonych albo pominiętych wodomierzach lub urządzeniach pomiarowych.

W powyższym przepisie uregulowany został zamknięty katalog sytuacji, w jakich przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne może odciąć dostawę wody lub zamknąć przyłącze kanalizacyjne.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru ma prawne uzasadnienie. Rada gminy nie może w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków wprowadzać zapisów dotyczących wstrzymania wody, bowiem te wynikają wprost z przepisów bezwzględnie obowiązujących.

Źródło: http://edziennik.lublin.uw.gov.pl/actbymonths.

Samorządy mają nowe możliwości pokrycia wydatków inwestycyjnych na cele oświatowe – niezależnie od mechanizmów tzw. specustawy ukraińskiej

W dniu 27.5.2022 r. weszła w życie ustawa z 12.12.2022 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1116), która wprowadziła m.in. zmiany do wspomnianej ustawy z dnia 27 października 2017 r. o finansowaniu zadań oświatowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1930 z późn. zm.). Zmiany te dotyczą dodania nowych przepisów oznaczony jako art. 75a i art. 75b FinZadOśwU.

Wskazane regulacje prawne dają możliwość ubiegania się przez jednostki samorządu terytorialnego o bezzwrotne wsparcie w formie dotacji celowej z budżetu państwa. Co warto podkreślić, są to rozwiązania prawne niezależne od możliwości, jakie dają samorządom przepisy tzw. specustawy ukraińskiej, czyli PomocUkrainaU.

Na dzień dzisiejszy nie wprowadzano jeszcze w życie przepisów wykonawczych, o których mowa w art. 75b FinZadOśwU. Należy więc oczekiwać, że stosowne regulacje prawne wejdą niebawem w życie. Jest to szczególnie ważne dla samorządów, które w bieżącym roku borykają się z wieloma trudnościami przy wydatkowaniu środków budżetowych, choćby ze względu na zwiększone wydatki na edukację, spowodowane napływem dzieci ukraińskich.

Dodatkowe środki mogą się okazać bardzo ważnym wsparciem dla samorządów.

Cele przeciwpożarowe w regulaminie dostarczania wody

W kontekście podanej problematyki w pierwszej kolejności warto odnotować regulacje WodaŚciekU, która w art. 19 ust. 3 i 4 m.in. stanowi, że rada gminy uchwala regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków. Regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków jest aktem prawa miejscowego.

Z kolei w ust. 5 postanowiono, że regulamin dostarczania wody i odprowadzania ścieków określa prawa i obowiązki przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego oraz odbiorców usług, w tym:

1) minimalny poziom usług świadczonych przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne w zakresie dostarczania wody i odprowadzania ścieków;

2) warunki i tryb zawierania umów z odbiorcami usług;

3) sposób rozliczeń w oparciu o ceny i stawki opłat ustalone w taryfach;

4) warunki przyłączania do sieci;

5) warunki techniczne określające możliwości dostępu do usług wodociągowo-kanalizacyjnych;

6) sposób dokonywania przez przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne odbioru wykonanego przyłącza;

7) sposób postępowania w przypadku niedotrzymania ciągłości usług i odpowiednich parametrów dostarczanej wody i wprowadzanych do sieci kanalizacyjnej ścieków;

8) standardy obsługi odbiorców usług, w tym sposoby załatwiania reklamacji oraz wymiany informacji dotyczących w szczególności zakłóceń w dostawie wody i odprowadzaniu ścieków;

9) warunki dostarczania wody na cele przeciwpożarowe.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Śląskiego z 17.6.2022 r. (NR NPII.4131.1.575.2022), w którym organ nadzoru zakwestionował zapis:

1. Uprawnioną do poboru wody na cele przeciwpożarowe z sieci wodociągowej będącej w posiadaniu przedsiębiorstwa wodociągowo-kanalizacyjnego jest właściwa jednostka Państwowej Straży Pożarnej.
(…)
5. Przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne obciąża Miasto (….) za wodę pobraną na cele przeciwpożarowe stosując ceny i stawki ustalone w taryfie.
6. Rozliczenia za wodę pobraną na cele przeciwpożarowe dokonywane są na podstawie deklaracji składanych przez właściwe jednostki Państwowej Straży Pożarnej.

W kontekście ww. zapisu organ nadzoru zwrócił uwagę m.in. na fakt, że rada miasta nie posiada kompetencji do określania na mocy ww. regulaminu podmiotów uprawnionych do poboru wody na cele przeciwpożarowe. Ponadto, jako przekroczenie delegacji ustawowej określonej w art. 19 ust. 5 pkt 9 WodaŚciekU należy ocenić postanowienia w przedmiocie sposobu rozliczeń za wodę pobraną na cele przeciwpożarowe, bowiem kwestia ta została już uregulowana w art. 22 pkt 2, zgodnie z którym przedsiębiorstwo wodociągowo-kanalizacyjne obciąża gminę na podstawie cen i stawek opłat ustalonych w taryfie za wodę zużytą do zasilania publicznych fontann i na cele przeciwpożarowe.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru ma prawne uzasadnienie. Rada gminy nie może w regulaminie dostarczania wody i odprowadzania ścieków wprowadzać zapisów dotyczących podmiotów uprawnionych do poboru wody na cele przeciwpożarowe, ani określać sposobu rozliczeń za wodę na te cele.

Źródło: http://dzienniki.slask.eu.

Zmiany na rynku PPK. Już tylko 18 instytucji oferuje PPK

Jak wskazano w oświadczeniu BPS Towarzystwa Funduszy Inwestycyjnych S.A. skierowanym do pracodawców, z którymi zawarło umowę o zarządzanie PPK:

„BPS TFI działając w najlepiej pojętym interesie uczestników musi obiektywnie stwierdzić, że zarządzanie funduszami z niewielkimi aktywami jest bardzo trudne i w długim horyzoncie mniej korzystne dla jego uczestników. Wynika to z:

W związku z powyższym Zarząd Towarzystwa podjął odpowiednie kroki, aby finalnie przekazać zarządzanie funduszami BPS Emerytura PPK instytucji wyznaczonej na mocy ustawy o pracowniczych planach kapitałowych, czyli PFR Towarzystwu Funduszy Inwestycyjnych S.A. („PFR TFI”). Proces przekazania zarządzania został omówiony z instytucją wyznaczoną oraz Komisją Nadzoru Finansowego i rozpocznie się od zawieszenia udziału BPS TFI w ewidencji PPK prowadzonej przez Polski Fundusz Rozwoju S.A. („PFR”). Kolejnym krokiem będzie usunięcie Towarzystwa ze wspomnianej ewidencji skutkujące ostatecznym przekazaniem zarządzania funduszem BPS Emerytura PPK – PFR TFI. Zespół ekspertów PFR TFI będzie wspierał klientów BPS TFI na każdym etapie prowadzenia PPK, a nowoczesne narzędzia informatyczne pomogą w sprawnej obsłudze pracowników. Uczestnicy PPK mają do dyspozycji wygodny serwis internetowy, w którym mogą m.in. sprawdzać aktualny stan oszczędności oraz składać dyspozycje. W PPK liczy się efektywność w zarządzaniu środkami.

Dokładna data przekazania zarządzania funduszem BPS Emerytura PPK nie jest jeszcze znana, ale sam proces nie powinien potrwać dłużej niż kilka najbliższych miesięcy. Wspólnie z PFR TFI S.A. pracujemy nad możliwie prostym przekazaniem zarządzania funduszem PPK. Pragniemy zapewnić, że na chwilę obecną zarówno Pracodawcy, jak i ich pracownicy nie muszą podejmować jakichkolwiek działań. Wszystkie podpisane do tej pory umowy o zarządzanie, czy też o prowadzenie pozostają w mocy, a uczestnicy funduszu mogą normalnie korzystać z dostępnych aplikacji STI24, czy też PPK Serwis od strony pracodawcy.”

Fundusze zdefiniowanej daty prowadzone przez BPS TFI S.A. na dzień 31 marca 2022 roku posiadały 5 898 306,16 zł aktywów. Była to najmniejsza instytucja finansowa pod względem aktywów na rynku PPK. Kolejna instytucja to Skarbiec TFI S.A., który zarządzał 31 211 053,94 zł aktywów. Dane opublikowane przez Komisję Nadzoru Finansowego, w których wskazano wartość aktywów PPK według stanu na koniec pierwszego kwartału 2022 roku wskazywały, że w ramach PPK zgromadzono 8 754 321 923,66 zł. Czerwcowe dane mojeppk.pl wskazują, że zgodnie z danymi Ewidencji PPK, stan aktywów na koniec maja 2022 roku wyniósł 8,94 mld PLN.

Obecnie PPK będzie oferowało łącznie 18 instytucji finansowych, tj. 15 TFI, dwa PTE i jeden Zakład Ubezpieczeń. Nie można wykluczyć, że w kolejnych tygodniach pojawią się następne zmiany na rynku PPK, dążące do tego, że liczba instytucji finansowych PPK będzie się zmniejszała. Tego rodzaju zmiany mogą się pojawić zwłaszcza w pierwszej połowie 2023 roku, kiedy będzie miał miejsce pierwszy ponowny automatyczny zapis do PPK. Jeżeli instytucje finansowe nie pozyskają odpowiedniej liczby nowych uczestników PPK, może się okazać, że nie będzie im się opłacało prowadzić PPK, podobnie jak to miało miejsce w przypadku BPS TFI.

Źródło: https://bpstfi.pl/newsy/aktualnosci/komunikat-dla-pracodawcow-ppk (dostęp 27.6.2022 r.)

Rejestracja dźwięku tylko z podstawą prawną

Urząd Ochrony Danych Osobowych został poinformowany o praktykach stosowanych przez Stołeczny Ośrodek dla Osób Nietrzeźwych związanych ze stosowanym systemem monitoringu. Ośrodkowi zarzucono pozbawione podstawy prawnej rejestrowanie dźwięku na terenie tej placówki za pośrednictwem zainstalowanego systemu monitoringu. Organ nadzorczy zwrócił się do administratora z prośbą o odniesienie się do uzyskanych informacji i wskazanie podstawy prawnej upoważniającej go do pozyskiwania danych osobowych w postaci dźwięku.

Administrator potwierdził, że jego system rejestruje zarówno obraz, jak i dźwięk, a celem przetwarzania jest m.in. sprawowanie stałego nadzoru nad osobami doprowadzonymi w celu wytrzeźwienia dla zapewnienia im bezpieczeństwa. Poinformował też, że zapis z monitoringu obejmujący pomieszczenia, w których rejestrowany jest sygnał audio i wideo, jest przechowywany od 30 do 60 dni z wyjątkiem sytuacji, gdy nagranie jest zabezpieczone jako dowód w toczącym się postępowaniu. Jako podstawę prawną przetwarzanych przez siebie danych w ten sposób wskazał przesłankę, zgodnie z którą przetwarzanie danych jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Ponadto administrator powołał się na uregulowania zawarte w ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, aktach wykonawczych do tej ustawy oraz statucie placówki.

Ocena legalności przetwarzania

W ocenie organu nadzorczego przepisy prawa nie upoważniały administratora do przetwarzania danych w zakresie nagrań dźwięku dokonanych na terenie Ośrodka. Nagrywanie dźwięku jest w tym przypadku działaniem nadmiarowym, którego nie uzasadniają przepisy zarówno RODO, jak i ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Jak podnosi w decyzji UODO rejestrowanie dźwięku to uprawnienie, które jest w prawie krajowym zastrzeżone przede wszystkim dla służb i to w konkretnych sytuacjach.

Zdaniem organu trudno przyjąć, że zapewnienie stanu bezpieczeństwa i zdrowia osób nietrzeźwych uzasadnia utrwalanie dźwięku w ramach prowadzonego monitoringu, skoro ustawodawca nie przyjął takiego rozwiązania wprost w przepisach prawa.

UODO w swojej decyzji wskazał również na dokument Europejskiej Rady Ochrony Danych „Wytyczne 3/19 w sprawie przetwarzania danych osobowych przez urządzenia wideo”, które uznają, że zapis audiowizualny stanowi niewątpliwie większą formę ingerencji w prywatność niż sam obraz. Ponadto w wytycznych wskazano, że administrator przy wybieraniu rozwiązań technicznych odnoszących się do prowadzonego monitoringu nie powinien wybierać rozwiązań zawierających funkcje, które nie są niezbędne. Do takich zaliczyć można: nieograniczone śledzenie ruchów kamery, możliwość przybliżenia, transmisja radiowa czy nagrania dźwiękowe.

Czas przetwarzania

Z wyjaśnień złożonych przez administratora wynika, że dane obejmujące dźwięk były rejestrowane od 2016 r. do 2021 r. W tej sprawie UODO przyjął, że stan naruszenia przepisów RODO trwał od 25 maja 2018 r., a więc od rozpoczęcia stosowania RODO, do dnia wyłączenia nagrywania dźwięku minęło ponad trzy i pół roku. Dyrektor Ośrodka wydał prewencyjne polecenie wyłączenia monitoringu dźwiękowego na terenie tej placówki, obowiązujące do chwili prawomocnego i ostatecznego zakończenia sprawy.

Przesłanki o nałożeniu administracyjnej kary pieniężnej

W ocenie UODO administrator nie może powołać się na żadną z przesłanek wymienionych w art. 6 ust. 1 RODO, a w szczególności na wskazaną w art. 6 ust. 1 lit. c), zgodnie z którą przetwarzanie danych jest niezbędne do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze. Ponadto żaden z przepisów regulujących kwestie związane z działalnością Ośrodka nie pozwala na nagrywanie przez niego w ramach monitoringu tego typu danych (dźwięku).

Fakt rejestrowania dźwięku przez tak długi czas sprawia, że naruszenie dotyczy potencjalnie bardzo dużej liczby osób. W opinii UODO nagrywanie głosów osób będących często w stanie upojenia alkoholowego uniemożliwiającym im świadome formułowanie wypowiedzi czy panowanie nad wydawanymi dźwiękami, jest działaniem nadmiarowym, niecelowym.

Ustalając wysokość nałożonej kary pieniężnej, uwzględniono również okoliczność łagodzącą, czyli stopień współpracy z organem nadzorczym. Trzeba zaznaczyć, że administrator zareagował (choć nie od razu) na zawiadomienie o wszczęciu postępowania administracyjnego i zaprzestał (prewencyjnie – do czasu wydania decyzji) przetwarzania danych i usunął wszystkie dane zarejestrowane do 6 grudnia 2021 r. Takie działanie administratora świadczy o uwzględnieniu praw osób znajdujących się na terenie Ośrodka.

Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/2401

W 2022 r. termin na absolutorium jest wydłużony do 30 lipca

Analizę podanego zapytania warto poprzedzić wskazaniem, że na mocy rozporządzenia z 7.3.2022 r. Ministra Finansów zmieniającego rozporządzenie w sprawie określenia innych terminów wypełniania obowiązków w zakresie ewidencji oraz w zakresie sporządzenia, zatwierdzenia, udostępnienia i przekazania do właściwego rejestru, jednostki lub organu sprawozdań lub informacji (Dz.U. z 2022 r. poz. 561) wprowadzono w § 1 m.in. zapis, że:
§ 4b. Terminy określone w art. 267 ust. 1 i 3 oraz art. 270 ust. 1 i 4 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, przypadające w 2022 r., przedłuża się o 30 dni.

Wskazany przepis jakkolwiek pochodzi z marca br. to ma bardzo istotne znaczenie w kontekście czerwca i lipca 2022 r., albowiem wydłuża terminy z art. 267 ust. 1 i 3 oraz art. 270 ust. 1 i 4 FinPubU. Dla przypomnienia, z art. 270 ust. 1 i 4 FinPubU wynika, że:

1. Sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego zarząd przekazuje organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego, w terminie do dnia 31 maja roku następującego po roku budżetowym.

(…)

4. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego rozpatruje i zatwierdza sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego wraz ze sprawozdaniem z wykonania budżetu, w terminie do dnia 30 czerwca roku następującego po roku budżetowym.

Wskazane w tych przepisach terminy zostały więc przedłużone o 30 dni, czyli odpowiednio do 30 czerwca i do 30 lipca br. Co jednak istotne, z ww. przepisów nie wynika jednak wprost, czy przedłużono termin z art. 271 FinPubU, a dotyczący podjęcia uchwały absolutoryjnej, gdzie nadal figuruje treść sugerująca termin do 30 czerwca br. Taki zapis może wprowadzać w błąd.

1. Nie później niż dnia 30 czerwca roku następującego po roku budżetowym, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę w sprawie absolutorium dla zarządu po zapoznaniu się z:

(…).

Należy jednak odnotować, że ww. przepis uległ jednak wydłużeniu wskutek nadal obowiązującego zapisu z art. 15zzh ust. 3 KoronawirusU, gdzie podano, że:

3. W przypadku określenia w rozporządzeniu, o którym mowa w ust. 1, nowego terminu zatwierdzenia sprawozdania finansowego jednostki samorządu terytorialnego, organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego podejmuje uchwałę, o której mowa w art. 271 ust. 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych do dnia wskazanego w tym rozporządzeniu. Komisja rewizyjna przedstawia organowi stanowiącemu jednostki samorządu terytorialnego wniosek w sprawie absolutorium dla wójta (burmistrza, prezydenta miasta), zarządu powiatu lub zarządu województwa, o którym mowa w art. 270 ust. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych, w terminie 15 dni przed dniem wskazanym w rozporządzeniu.

Wskutek powyższego enigmatycznego zapisu należy uznać, że termin na podjęcie uchwały absolutoryjnej w JST jest jednak wydłużony – do 30 lipca br.

Zmiana rozporządzenia dotyczącego stosowania przymusu bezpośredniego

Informacje ogólne

Od 11.6.2022 r. obowiązują nowe wzory dotyczące stosowania przymusu bezpośredniego wprowadzone rozporządzeniem Ministra Zdrowia z 16.5.2022 r. zmieniającym rozporządzenie w sprawie stosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi (Dz.U. z 2022 r. poz. 1135; dalej: ZmPrzymBezpZabPsychR22).Zmieniono rozporządzenie Ministra Zdrowia z 21.12.2018 r. w sprawie stosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi (Dz.U. poz. 2459, dalej: PrzymBezpZabPsychR).

Podstawę prawną do wydania tego rozporządzenia stanowi art. 18f ZdrPsychU, zgodnie z którym minister właściwy do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem sprawiedliwości oraz ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego określi, w drodze rozporządzenia:

1) sposób dokumentowania zastosowania przymusu bezpośredniego oraz sposób dokonywania oceny zasadności jego zastosowania,

2) sposób przeprowadzania oceny stanu fizycznego osoby z zaburzeniami psychicznymi unieruchomionej lub izolowanej,

3) rodzaje i wzory dokumentów stosowanych przy wykonywaniu czynności, o których mowa w pkt 1 i 2

– uwzględniając potrzebę ochrony praw i godności osoby, wobec której jest stosowany przymus bezpośredni, oraz skutecznej oceny zasadności stosowania tego przymusu.

Przepisy ZmPrzymBezpZabPsychR22 wprowadzają zmiany w trzech dotychczasowych załącznikach będących wzorami kart zastosowania przymusu bezpośredniego. W załączniku nr 1 (Karta zastosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby przebywającej w szpitalu psychiatrycznym, innym zakładzie leczniczym albo w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej) dodano pkt 7 dotyczący osoby/osób stosującej(-cych) przymus bezpośredni (z uwzględnieniem imienia i nazwiska oraz stanowiska). Po zmianie na mocy ZmPrzymBezpZabPsychR22 nastąpiło zatem przeniesienie imienia, nazwiska oraz stanowiska osoby stosującej przymus bezpośredni do osobnego punktu w karcie zastosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby przebywającej w szpitalu psychiatrycznym, innym zakładzie leczniczym albo w jednostce organizacyjnej pomocy społecznej. Dokonano również drobnych korekt redakcyjnych w ust. 10, dodając w odpowiednich miejscach wyraz „osoba”.

Zmieniono również załącznik nr 2 (Karta zastosowania przymusu bezpośredniego wobec osoby, której pomocy udziela zespół ratownictwa medycznego, albo w trakcie wykonywania czynności, o których mowa w art. 21 ust. 3 ZdrPsychU albo w art. 46a ust. 3 ZdrPsychU) w zakresie wykonywania czynności – odwołanie do pozycji z aktualnego Dziennika Ustaw (Dz.U. z 2020 r. poz. 685). W załączniku nr 2, analogicznie jak w załączniku nr 1, dodano ust. 7, co oznacza, że do osobnego punktu przeniesiono imię i nazwisko oraz stanowisko osoby stosującej przymus bezpośredni.

Zmieniono również załącznik nr 3 (Ocena stanu fizycznego osoby z zaburzeniami psychicznymi unieruchomionej lub izolowanej). W ZmPrzymBezpZabPsychR22 w odniesieniu do zachowań, których jest łącznie 13, dodano punkt 7 (jest spokojna/spokojny), który w PrzymBezpZabPsychR nie był uwzględniony, gdyż być może omyłkowo go ominięto. Tym samym zmieniła się także numeracja, było 14 (bez pkt 7), a obecnie jest 13.

Regulacje przejściowe

Zgodnie z § 2 ZmPrzymBezpZabPsychR22 do przymusu bezpośredniego, którego stosowanie rozpoczęto przed dniem wejścia w życie niniejszego rozporządzenia, stosuje się przepisy dotychczasowe czyli PrzymBezpZabPsychR.

Wpływ regulacji na grupę osób z zaburzenia psychicznymi

Analizowana regulacja oddziałuje na osoby z zaburzeniami psychicznymi. Będzie zatem miała wpływ na ochronę praw i godności osoby, wobec której jest stosowany przymus bezpośredni. Z danych Ministerstwa Zdrowia wynika, że w 2020 r. liczba świadczeniobiorców korzystających ze świadczeń z zakresu opieki psychiatrycznej i leczenia uzależnień wyniosła 1 412 821 osób.

Wpływ regulacji na podmioty lecznicze

Regulacja PrzymBezpZabPsychRZm dotyczy dwóch grup podmiotów leczniczych i są to:

Odnosząc się do oceny skutków regulacji, będzie ona miała wpływ na działalność mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców, będących podmiotami wykonującymi działalność leczniczą w zakresie, w jakim prowadzą dokumentację medyczną dotyczącą zastosowania przymusu bezpośredniego.

Regulacja przyczyni się do poprawy sporządzania dokumentacji medycznej dotyczącej stosowania przymusu bezpośredniego. Należy zauważyć, iż przymus bezpośredni wobec osoby z zaburzeniami psychicznymi stosowany jest w podmiotach leczniczych oraz innych podmiotach, w których udzielana jest instytucjonalna pomoc tym osobom, przez personel medyczny. Nieprawidłowe dokumentowanie i stosowanie przymusu bezpośredniego może mieć wpływ na sytuację zdrowotną osoby, która jest mu poddawana.

Wdrożenie do Kodeksu pracy dyrektywy rodzicielskiej i dyrektywy o przejrzystych i przewidywalnych warunkach zatrudnienia

W związku z koniecznością wdrożenia ww. dyrektyw do polskiego porządku prawnego w Kodeksie pracy zostanie wprowadzony szereg zmian. Do najistotniejszych należą:

Ponadto do Kodeksu pracy zostaną wprowadzone inne zmiany, nie wdrażające ww. dyrektyw. Do najważniejszych zmian należy:

Projekt zawiera także szereg zmian mających na celu wdrożenie ww. dyrektyw do pracowników i osób innych niż podlegających regulacjom Kodeksu pracy (tj. zmiany w Karcie Nauczyciela, w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników), funkcjonariuszy (Policji, Straży Granicznej, Państwowej Straży Pożarnej, Agencji Wywiadu, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Służbie Więziennej, Służbie Ochrony Państwa, Straży Marszałkowskiej), żołnierzy zawodowych. Dokonane będą także zmiany w ustawie zasiłkowej i ustawie o delegowaniu pracowników w ramach świadczenia usług.

Obecnie nadal trwają uzgodnienia tego projektu. W dniach 10 i 13 czerwca 2022 r. odbyła się konferencja uzgodnieniowa. Wkrótce projekt powinien być skierowany do rozpatrzenia przez właściwe komitety Rady Ministrów.

Ogłoszenie o przetargu a informacja o skutkach uchylenia się od zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości

W kontekście podanej problematyki wstępnie warto przypomnieć o art. 13 ust. 1 GospNierU, z którego wynika, że z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.

Kluczowe znaczenie w kontekście sygnalizowanej problematyki odgrywają jednak przepisy PrzetargR, które w § 1 stanowi, że przepisy rozporządzenia określają sposób i tryb przeprowadzania przetargów oraz przeprowadzania rokowań po drugim przetargu zakończonym wynikiem negatywnym, na zbycie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorządu terytorialnego. Natomiast w § 13 postanowiono, że:

W ogłoszeniu o przetargu ustnym nieograniczonym zamieszcza się w szczególności informacje o:

1) danych wymienionych w art. 35 ust. 2 pkt 1-5 i 7-11;

2) cenie wywoławczej;

3) obciążeniach nieruchomości;

4) zobowiązaniach, których przedmiotem jest nieruchomość;

5) terminie i miejscu przetargu;

6) wysokości wadium, formach, terminie i miejscu jego wniesienia;

7) sposobie ustalenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego;

8) skutkach uchylenia się od zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości lub oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Poznaniu z 14.6.2022 r. (znak WK.-0911/47/2021), w którym organ nadzoru ustalił m.in., że (…)

Kontrola sprzedaży w drodze przetargowej nieruchomości (…) wykazała, iż w ogłoszeniu o przetargu ustnym nieograniczonym nie zamieszczono wymaganej § 13 pkt 8 PrzetargR informacji o skutkach uchylenia się od zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości lub oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej.

Podsumowując, stanowisko RIO ma prawne uzasadnienie. W ogłoszeniu o przetargu powinny znaleźć się informacje o możliwych skutkach uchylania się od zawarcia umowy.

Źródło: bip.poznan.rio.gov.pl.

Informacja o działalności KIO w 2021 r.

W pierwszej kolejności warto zwrócić uwagę na skalę odwołań wniesionych do KIO w 2021 r. Rozpoznaniu przez składy orzekające Izby (nie wliczając odwołań zwróconych) w 2021 r. podlegały 3 741 odwołania, w wyniku czego:

  1. 1178 odwołań zostało oddalonych (31,50%);
  2. 703 odwołania zostały uwzględnione (18,79%);
  3. 1055 postępowań zostało umorzonych wskutek wycofania odwołania (28,20%);
  4. 715 postępowań zostało umorzonych w wyniku uwzględnienia przez zamawiającego w całości zarzutów odwołania (19,11%);
  5. 15 postępowań zostało umorzonych na podstawie art. 568 pkt 2 PrZamPubl (0,4%);
  6. 75 odwołań zostało odrzuconych (2%).

Kary finansowe, skrócenie okresu obowiązywania umowy lub jej unieważnienie

Podkreślić należy, że w 2021 r. Izba orzekła o nałożeniu kary finansowej na zamawiającego w wyroku KIO z 18.10.2021 r., KIO 2685/21, KIO 2689/21 (sprawy połączone), w tym w sprawie KIO 2685/21 w wysokości 12 000,00 zł a w sprawie KIO 2689/21 w wysokości 6 000,00 zł. Natomiast o skróceniu okresu obowiązywania umowy KIO orzekła w jednej sprawie, tj. wyroku KIO z 20.1.2022 r., KIO 3796/21. Z kolei w dwóch sprawach, tj. wyroku KIO z 27.10.2021 r., KIO 3007/21 oraz w wyroku KIO z 15.10.2021 r., KIO 2454/21 Izba orzekła o unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Istotność sentencji w orzeczeniu KIO

Zagadnieniem prawnym, jakie powstało na gruncie przepisów PrZamPubl, które przedstawiono jako problem orzeczniczy w Informacji o działalności KIO w 2021 r., jest treść sentencji Izby w zakresie niezgodności projektowanego postanowienia umowy z wymaganiami przepisów PrZamPubl. Zakres rozstrzygnięcia Izby w odniesieniu do projektowanych postanowień umownych regulują dwa przepisy:

  1. art. 554 ust. 3 pkt 1 lit. c PrZamPubl, który stanowi, że w przypadku uwzględnienia odwołania Izba może nakazać zmianę projektowanego postanowienia umowy albo jego usunięcie, jeżeli jest niezgodne z przepisami ustawy,
  2. art. 554 ust. 6 PrZamPubl, zgodnie z którym Izba nie może nakazać wprowadzenia do umowy postanowienia o określonej treści.

Należy zauważyć, że KIO rozstrzyga jedynie o legalności postanowienia umownego, a nie o jego celowości, ekonomicznym znaczeniu dla stron, czy innych skutkach postanowienia, które mogą mieć znaczenie w świetle zasady efektywności. O ile wydaje się możliwe rozstrzygnięcie o legalności postanowienia pozostającego w sprzeczności z innymi warunkami zamówienia w świetle zasady przejrzystości wyrażonej w PrZamPubl, o tyle ustawodawca nie przyznał Izbie kompetencji oceny projektowanych postanowień umownych przez pryzmat celowości, słuszności czy zasad współżycia społecznego.

Tym samym – zdaniem KIO – można postawić tezę o ograniczeniu kompetencji Izby, w odniesieniu do postanowień umownych, do rozstrzygnięć o niezgodności tych postanowień z przepisami bezwzględnie obowiązującego prawa. Problemem orzeczniczym przede wszystkim jest wzajemna relacja przepisów art. 554 ust. 3 pkt. 1 lit. c PrZamPubl i art. 554 ust. 6 PrZamPubl. Ustawodawca posłużył się bowiem alternatywą rozłączną „albo”, co prowadziłoby do wniosku, że KIO może wyłącznie orzec o zmianie postanowienia albo wyłącznie o jego wykreśleniu. Na gruncie tak ukształtowanego przepisu zakazane jest zatem jednoczesne nakazanie wykreślenia postanowienia i nakazanie wprowadzenie nowego postanowienia o zmienionej treści.

W Informacji o działalności KIO w 2021 r. wskazano, że w orzecznictwie zauważalna jest trudność w budowaniu sentencji orzeczenia przy jednoczesnym zbiegu normy art. 554 ust. 3 pkt 1 lit. c in initio z art. 554 ust. 6 PrZamPubl. Z jednej strony bowiem KIO może nakazać zmianę postanowienia umowy, z drugiej nie może nakazać konkretnej treści tego postanowienia. Trudność ta także dotyczy sytuacji zbiegu zarzutu dotyczącego opisu przedmiotu zamówienia, czy wymagań związanych z realizacją zamówienia, które pozostają w ścisłym związku z postanowieniami umownymi.

Jako przykład Izba podała wyrok KIO z 12.3.2021 r. KIO 142/21,143/21, 161/21, 162/21, 165/21, 168/21 (sprawy połączone), w którym odwołujący kwestionował postanowienia SWZ dotyczące opisu przedmiotu zamówienia, które jednocześnie były elementami postanowień umownych. Izba w tej sprawie oddalając odwołania wskazała, że odwołujący pominął zupełnie art. 554 ust. 6 PrZamPubl, w którym ustawodawca bezwzględnie zadecydował, że Izba nie może nakazać zawarcia umowy lub wprowadzenia do umowy postanowienia o określonej treści. Izba wyraziła stanowisko, że jeżeli postanowienie opisujące przedmiot zamówienia mieści się w treści umowy, to działanie przepisu art. 554 ust. 6 PrZamPubl obejmuje również postanowienia SWZ – opis przedmiotu zamówienia.

Najczęściej jednak Izba w swoim orzecznictwie formułowała nakazy zmiany postanowień umownych przez zakreślenie ram tych zmian, pozostawiając zamawiającemu swobodę nadania tym ramom odpowiedniej treści. Przykładowo w ten sposób KIO sformułowała sentencję w wyroku z 28.4.2021 r., KIO 935/21, w którym uwzględniając odwołanie w zakresie zarzutu z pkt 3.2 OPZ nakazała zamawiającemu jego zmianę wraz z odpowiednią zmianą treści postanowień § 8 pkt 4–8 projektu wzoru umowy.

O doniosłości zagadnienia zmian postanowień umowy świadczą m.in. orzeczenia KIO z 7.9.2021 r., KIO 2194/21 i z 10.12.2021 r., KIO 2864/21 i KIO 2872/21. W obu orzeczeniach Izba stwierdziła niezgodność z ustawą projektowanych postanowień umownych, m.in. w zakresie kar umownych oraz klauzul waloryzacyjnych i nakazała unieważnienie postępowania. Powodem nakazania unieważnienia postępowania był fakt, że przed wydaniem orzeczenia doszło do otwarcia ofert, co spowodowało, że niemożliwe było nakazanie zamawiającemu zmiany kwestionowanych przez odwołujących postanowień umownych. Podstawy unieważnienia Izba dopatrzyła się w art. 255 pkt 6 PrZamPubl w pierwszym z powołanych orzeczeń i art. 256 PrZamPubl – w drugim.

Dokonana analiza orzecznictwa z 2021 r. ujawniła, że Izba w doniesieniu do zarzutów dotyczących projektowanych postanowień umownych, co do zasady stosuje następujące sentencje nakazujące:

  1. wykreślenie postanowienia,
  2. zmianę postanowienia ze wskazaniem:
    1. przepisu prawa lub zasady prawnej, do zgodności z którymi zamawiający ma doprowadzić projektowane postanowienie,
    2. ogólnych ram, do których zamawiający ma dostosować postanowienie,
    3. szczegółowych ram, do których postanowienie powinno być dostosowane,
  3. oddalenie odwołania z uwagi na brak możliwości nakazania wprowadzenia do umowy, a także innych postanowień SWZ postanowień określonej sentencją treści,
  4. unieważnienie postępowania.

Izba podkreśliła, że o ile sentencje wskazane w pkt 1, 2 i 4 nie stwarzają problemów orzeczniczych, o tyle sentencje opisane w pkt 3 budzą wątpliwości, co do prawidłowej wykładni art. 554 ust. 6 PrZamPubl. W przypadku nakazywania zmiany przez zakreślenie ram dostosowania, zawsze pojawia się jednak ryzyko trudności w egzekwowalności takiego rozstrzygnięcia, co może w konsekwencji generować kolejne spory odwoławcze wydłużając procedurę udzielania zamówienia.

Udzielanie wyjaśnień dotyczących treści SWZ i konsekwencje zmian dokonywanych w SWZ

W Informacji o działalności KIO w 2021 r. podkreślono, że w świetle przepisów PrZamPubl zmianie uległ sposób ustalania terminu, w którym złożenie pytania do SWZ aktualizuje po stronie zamawiającego obowiązek udzielenia na nie odpowiedzi. Co istotne, Izba przypomniała, że przedmiotem wniosku o wyjaśnienie SWZ skierowanego przez wykonawcę powinny być zatem te kwestie, które wymagają pewnej interpretacji, czy też nie zostały w dostateczny sposób opisane, a w konsekwencji uniemożliwia to wykonawcy przygotowanie oferty odpowiadającej wymaganiom zamawiającego.

Przedmiotem pytań – jak wskazuje KIO – nie mogą być z kolei takie zapisy czy wymagania, które zostały wprost w SWZ sformułowane, a wykonawca prosi wyłącznie o potwierdzenie tego, co wynika z literalnego brzmienia dokumentu. Rolą wyjaśnień nie jest też wyjaśnianie powodów, dla których stosowne zapisy w dokumentach zamówienia zostały zawarte przez zamawiającego. Takie praktyki, w świetle obowiązujących przepisów, nie powinny mieć miejsca, a ich skutkiem jest to, że zamawiający w ogóle nie ma obowiązku udzielenia odpowiedzi na zadane pytania.

Na powyższe KIO zwróciła uwagę w wyroku z 16.9.2021 r., KIO 2358/21 stwierdzając, że w przypadku, gdy pytania odwołującego w ogóle nie stanowiły wniosków o wyjaśnienie treści SWZ, a stanowiły de facto pytania o intencje zamawiającego, to nawet jeśli te wpłynęły do zamawiającego w terminie, o którym mowa w art. 135 ust. 2 PrZamPubl, zamawiający nie ma obowiązku na nie reagować. Izba przypomniała, że nie taki jest cel przepisu art. 135 ust. 1 PrZamPubl, a z żadnej regulacji ustawowej nie wynika, aby zamawiający musiał tłumaczyć wykonawcom motywy swoich działań (w tym przypadku określać, z jakich powodów zawarł w SWZ takie, a nie inne wymagania odnoszące się do przedmiotu zamówienia).

Z kolei w wyroku z 10.8.2021 r., KIO 2188/21, Izba analizując treść przepisów PrZamPubl, w kontekście treści zadawanych przez wykonawcę pytań do SWZ stwierdziła, że ustawodawca nie przewidział możliwości żądania modyfikacji SWZ przez wykonawcę. Jeżeli wykonawca kwestionuje niektóre z postanowień SWZ bądź dostrzega inne uchybienia w jej treści, powinien w terminie wskazanym w art. 515 ust. 2 pkt 5 PrZamPubl wnieść odwołanie na kwestionowane zapisy. W przedmiotowym orzeczeniu zauważono także, że wykonawcy nie mogą poprzez swoje czynności, w tym zwracając się z żądaniem modyfikacji treści SWZ, wpływać na bieg terminu do wniesienia odwołania. Innymi słowy, jeżeli wykonawca nie zgadza się z jakimś zapisem SWZ, to powinien wnieść odwołanie w terminie wynikającym z przepisów PrZamPubl. Nie może liczyć terminów na złożenie odwołania od momentu uzyskania negatywnej odpowiedzi zamawiającego, który nie zgodził się na postulowane zmiany. Takie odwołanie będzie bowiem traktowane jako wniesione niezgodnie z przepisami PrZamPubl dotyczącymi liczenia terminów na wnoszenie odwołania na treść dokumentacji zamówienia.

W innym orzeczeniu, tj. wyroku KIO z 13.8.2021 r., KIO 2079/21, Izba wyjaśniła jakie znaczenie mają odpowiedzi udzielone przez zamawiającego dla toku postępowania i jakie są konsekwencje dokonania takich zmian. Przypomniała, że udzielając odpowiedzi na pytania wykonawców i zmieniając czy też doprecyzowując treść SWZ, zamawiający czyni to w sposób wiążący dla podmiotów biorących udział w postępowaniu. Stąd też istotne jest, aby wykonawcy ubiegający się o udzielenie zamówienia nie tylko starannie analizowali samą SWZ, ale też na bieżąco śledzili pytania kierowane do zamawiającego i udzielone przez niego odpowiedzi. Nierzadko udzielane wyjaśnienia w istocie prowadzą do zaprezentowania jednoznacznego stanowiska zamawiającego, dotyczącego nieprecyzyjnych zapisów, które to staje się wiążące na etapie oceny złożonych ofert. Izba w orzeczeniu stwierdziła również, że jeżeli dany wykonawca nie zgadza się ze stanowiskiem zamawiającego, zaprezentowanym w odpowiedzi na pytanie, to powinien w odpowiednim terminie wnieść odwołanie wobec zmiany SWZ dokonanej w wyniku odpowiedzi na pytanie.

Nowa przesłanka umorzenia postępowania odwoławczego

W Informacji o działalności KIO w 2021 r. przedstawiono też analizę nowej przesłanki umorzenia postępowania odwoławczego, kiedy postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne. Zgodnie bowiem z art. 568 pkt 2 PrZamPubl KIO umarza postępowanie odwoławcze w przypadku stwierdzenia, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne. Przesłanka ta stanowi nową okoliczność nieznaną przepisom ZamPublU.

Niestety ustawodawca nie wymienił przykładowych sytuacji ani dla „innej przyczyny zbędności”, ani dla „niedopuszczalności prowadzenia postępowania”, które wskazywałyby na to, jakie okoliczności będą umożliwiały umorzenie postępowania na omawianej podstawie, co wskazuje na ich otwarty charakter. Tym samym to orzeczenia KIO rozstrzygnąć muszą w pierwszej kolejności (w drugiej – Sądu Okręgowego w Warszawie w trybie skargi na orzeczenie KIO), w jakich okolicznościach dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne.

Wskazówkę interpretacyjną dla ustalania takich okoliczności, z powodu których prowadzenie postępowania staje się bezprzedmiotowe zarówno w kontekście pierwszej z przesłanek, a mianowicie „innej przyczyny” powodującej, że zbędne jest prowadzenie postępowania odwoławczego, jak i „niedopuszczalności jego prowadzenia”, stanowiło dla KIO orzecznictwo sądów cywilnych, w tym SN, jak i orzecznictwo sądów administracyjnych (zostało dość szczegółowo omówione w Informacji z działalności KIO).

Krajowa Izba Odwoławcza podniosła także, że w postanowieniach wydanych w 2021 r. na podstawie art. 568 pkt 2 PrZamPubl precyzuje, w jakich okolicznościach można stwierdzić, że dalsze postępowanie stało się z innej przyczyny zbędne lub niedopuszczalne. W orzeczeniach, rozstrzygając o przesłankach z art. 568 pkt 2 PrZamPubl, uwzględniono jednocześnie sytuacje związane z przesłankami wymienionymi w art. 568 pkt 1 i 3 PrZamPubl, a odnoszące się do możliwości cofnięcia zarzutów odwołania w całości lub w części, czy ich uwzględnienia, podobnie w całości lub części w okolicznościach wskazanych w PrZamPubl.

Odwołania w celu uniemożliwienia zawarcia umowy

W Informacji o działalności KIO w 2021 r. poruszono ponadto problematykę wniesienia odwołania wyłącznie w celu uniemożliwienia zawarcia umowy. Dotyczy to nowej instytucji zawartej w art. 578 ust. 2 pkt 2 PrZamPubl, która pozwala na uchylenie zakazu zawarcia umowy do czasu wydania przez KIO orzeczenia kończącego postępowanie odwoławcze, jeżeli zamawiający uprawdopodobni, że odwołanie zostało wniesione wyłącznie w celu uniemożliwienia mu zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego.

Powyższe jest bezpośrednio związane z genezą zamieszczenia tej normy w PrZamPubl, ponieważ przepis został wprowadzony do PrZamPubl w związku z sytuacjami, w których zamawiający nie mógł zawrzeć umowy w sprawie zamówienia publicznego z powodu wnoszenia kolejnych odwołań przez wykonawcę, który – sam nie mając szansy na uzyskanie zamówienia – blokował tę możliwość konkurentom (zob. post. z 30.3.2021 r., KIO/W 35/21). Odwołania takie były bezzasadne prima facie albo podlegały odrzuceniu, w tym również z powodu powołania się na okoliczności będące przedmiotem wcześniejszego rozstrzygnięcia KIO w sprawie innego odwołania, dotyczącego tego samego postępowania wniesionego przez tego samego odwołującego lub wycofywane przez wykonawcę, który w krótkim czasie wnosił kolejne odwołanie.

Problemem, który wielokrotnie pojawił się w orzeczeniach Izby w tym przedmiocie, była – jak wskazuje KIO – próba wykorzystania przez zamawiających instrumentu z art. 578 ust. 2 pkt 2 PrZamPubl do przedstawienia swojego merytorycznego stanowiska dotyczącego zarzutów zawartych w odwołaniu, czyli wskazanie argumentacji, która zdaniem zamawiającego powinna spowodować jego oddalenie przez Izbę, a w konsekwencji zawczasu uznanie, że odwołanie jest niezasadne, co miało spowodować zezwolenie na zawarcie umowy.

Izba podkreśliła, że już od pierwszych postanowień wydanych przez KIO na podstawie art. 578 ust. 2 pkt 2 PrZamPubl, składy orzekające stanowczo zaznaczały, że w postępowaniu wpadkowym dotyczącym uchylenia zakazu zawarcia umowy nie bada się ani skuteczności wniesienia odwołania, ani nie analizuje jego zasadności. Izba nie rozpatruje zawartych w odwołaniu zarzutów, a jedynie ocenia, czy odwołanie zostało wniesione w celu blokowania zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Co więcej, Izba zwraca także uwagę, że okoliczność wniesienia odwołania z tego jedynego powodu, tj. aby zablokować udzielenie zamówienia, powinna zostać przez zamawiającego właściwie uprawdopodobniona (zob. np. post. KIO z 15.1.2021 r., KIO/W 2/21, z 26.2.2021 r., KIO/W 16/21, z 12.3.2021 r., KIO/W 22/21).

W okresie sprawozdawczym za 2021 r. przesłanka pozwalająca na uchylenie zakazu zawarcia umowy do czasu wydania przez Izbę orzeczenia kończącego postępowanie odwoławcze, wskazana w art. 578 ust. 2 pkt 2 PrZamPubl, wielokrotnie stanowiła podstawę wniosków zamawiającego, dzięki czemu – pomimo relatywnie krótkiego okresu obowiązywania omawianej normy – ukształtowała się w tym zakresie stabilna oraz spójna linia orzecznicza.

Zob. https://www.uzp.gov.pl/__data/assets/pdf_file/0032/54968/Informacja-o-dzialalnosci-Izby-2021-.pdf