Projekt rozporządzenia w sprawie nowej statystycznej karty wypadku przy pracy
Wypadek przy pracy – obowiązki pracodawcy
W art. 3 ust. 1 WypadkiU podano definicję wypadku przy pracy. Jest to zdarzenie:
- nagłe,
- wywołane przyczyną zewnętrzną,
- powodujące uraz lub śmierć,
- które nastąpiło w związku z pracą.
Pracodawca, który ponosi w zakładzie pracy odpowiedzialność za stan bezpieczeństwa i higieny pracy, ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników:
- przez zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy,
- przy odpowiednim wykorzystaniu osiągnięć nauki i techniki.
Jednym ze szczególnych zobowiązań w tym zakresie jest zapewnienie rozwoju spójnej polityki zapobiegającej wypadkom przy pracy, uwzględniając:
- zagadnienia techniczne,
- organizację pracy,
- warunki pracy,
- stosunki społeczne oraz
- wpływ czynników środowiska pracy.
Zgodnie z art. 234 § 1 KP, w razie wystąpienia wypadku przy pracy pracodawca:
- musi podjąć niezbędne działania eliminujące lub przynajmniej ograniczające zagrożenie oraz
- zapewnić udzielenie pierwszej pomocy osobom poszkodowanym.
W następnej kolejności pracodawca jest zobowiązany ustalić w przewidzianym trybie okoliczności i przyczyny wypadku.
Pracodawca jest zobowiązany prowadzić rejestr wypadków przy pracy, ma również określone obowiązki dotyczące dokumentowania wypadków przy pracy, w tym sporządzania protokołu powypadkowego oraz wypełnienia statystycznej karty wypadku.
Protokół ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy wraz z pozostałą dokumentacją powypadkową pracodawca przechowuje przez 10 lat.
Uzasadnienie konieczności zmiany w statystycznej karcie wypadku
Zgodnie z art. 237 § 3 KP minister właściwy ds. pracy określa w drodze rozporządzenia wzór statystycznej karty wypadku przy pracy, uwzględniając w nim wszystkie niezbędne dane dotyczące:
- pracodawcy,
- poszkodowanego w wypadku pracownika,
- samego wypadku przy pracy, w tym także jego skutków, oraz
- sposobu i terminu sporządzania i przekazywania statystycznej karty wypadku do właściwego urzędu statystycznego.
Ministerstwo Rodziny i Polityki Społecznej przedstawiło projekt nowego rozporządzenia w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy. W związku z tym przestaną obowiązywać obecne przepisy StatKartWypR.
Jak wskazano w uzasadnieniu do projektu, powodami wydania nowego rozporządzenia są:
- Powód 1. Dostosowanie do prawa europejskiego
Zasadniczym powodem wprowadzenia zmian w statystycznej karcie wypadku jest konieczność dostosowania przepisów krajowych do obowiązujących norm statystycznych, zawartych w załączniku I do rozporządzenia Komisji (UE) nr 349/2011 z 11.4.2011 r. w sprawie wykonania, w odniesieniu do statystyk dotyczących wypadków przy pracy, rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1338/2008 w sprawie statystyk Wspólnoty w zakresie zdrowia publicznego oraz zdrowia i bezpieczeństwa w pracy (Dz.Urz. UE L z 2011 r. Nr 97, s. 3).
- Powód 2. Ujednolicenie zbieranych danych o wypadkach przy pracy
Zachodzi także potrzeba ujednolicenia zbieranych na terenie Europy danych dotyczących wypadków przy pracy z normami Europejskiej Statystyki w Zakresie Wypadków przy Pracy (European Statistics on Accidents at Work (ESAW). Przypomnijmy, że system ESAW został przygotowany specjalnie do rejestrowania danych dotyczących wypadków przy pracy, jest on prowadzony w poszczególnych krajach członkowskich Unii Europejskiej i koordynowany przez Europejski Urząd Statystyczny (Eurostat). Zasadą jest, że kraje członkowskie przekazują do Eurostatu dane o wypadkach przy pracy w ramach metodyki ESAW. Polska musi więc całkowicie dostosować statystyki dotyczące wypadków przy pracy do wytycznych zapisanych w ESAW. Umożliwi to porównywanie danych o wypadkach przy pracy w skali całej Unii Europejskiej co z kolei ułatwi późniejszą analizę tych danych.
Jakie zmiany nastąpią w statystycznej karcie wypadku
Zgodnie z przedstawionym projektem nowe rozporządzenie w sprawie statystycznej karty wypadku przy pracy będzie określało:
- nowy wzór statystycznej karty wypadku przy pracy,
- sposób i terminy jej sporządzania oraz
- zasady i termin przekazywania tego dokumentu do właściwego urzędu statystycznego.
Przypominamy, że statystyczną kartę sporządza się na podstawie zatwierdzonego protokołu ustalenia okoliczności i przyczyn wypadku przy pracy, w którym stwierdzono, że wypadek jest wypadkiem przy pracy (w przypadku pracownika) lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy, albo na podstawie karty wypadku (w przypadku osób niebędących pracownikami np. zleceniobiorców) sporządzonej według wzoru podanego w załączniku do WypPrzyPracR, jeśli stwierdzono, że zdarzenie jest wypadkiem przy pracy lub wypadkiem traktowanym na równi z wypadkiem przy pracy.
Załącznik 1 do WypPrzyPracR będzie stanowił nowy wzór statystycznej karty wypadku przy pracy o symbolu ZKW. Statystyczną kartę będzie się sporządzać według objaśnień, klasyfikacji i oznaczeń kodowych do wypełnienia tej karty, które zostaną określone w załączniku 2 do rozporządzenia.
W celu dstosowania statystycznej karty wypadku do potrzeb Głównego Urzędu Statystycznego zmianie ulegnie pozycja 06 karty – Staż na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie (w latach). Wynika to z dość często występującego problemu przy wypełnianiu dokumentu, gdzie staż pracy podawany jest błędnie, tzn. od początku kariery zawodowej poszkodowanego, a nie (jak być powinno) na zajmowanym stanowisku pracy w zakładzie, w którym doszło do wypadku. W związku z pandemią i pojawieniem się nowego sposobu wykonywania obowiązków zawodowych – pracy zdalnej, na potrzeby statystyki w załączniku 1 wprowadzona zostanie dodatkowa informacja o wykonywaniu przez poszkodowanego pracy w formie zdalnej.
Zmiany w załączniku 2 do rozporządzenia – Objaśnienia, klasyfikacje i oznaczenia kodowe do wypełnienia statystycznej karty wypadku ZKW będą miały charakter wyłącznie techniczny, co wynika z potrzeby dostosowania oznaczeń kodowych do wytycznych zawartych w metodyce ESAW. Ponadto dokonane zostaną zmiany redakcyjne, np. zmiana odniesień do tytułów aktów wykonawczych na odesłania do delegacji ustawowych, tak aby zmieniające się przepisy nie wpływały na czytelność rozporządzenia.
Zgodnie z założeniami projektu rozporządzenia wypełnioną statystyczną kartę wypadku przy pracy, z wyjątkiem jej części II, uzupełniającej, pracodawca będzie przekazywał w terminie 14 dni roboczych od dnia, w którym:
- został zatwierdzony protokół powypadkowy, lub
- sporządzono kartę wypadku.
Wypełnioną część II pracodawca przekazywać będzie nie później niż z upływem 6 miesięcy od dnia zatwierdzenia protokołu powypadkowego lub od dnia sporządzenia karty wypadku (czyli tak jak dotychczas). Statystyczna karta wypadku przekazywana będzie w postaci elektronicznej na portal sprawozdawczy Głównego Urzędu Statystycznego. Pracodawca zatrudniający nie więcej niż 5 pracowników będzie mógł przekazać oryginał statystycznej karty sporządzony w formie papierowej do Urzędu Statystycznego w Gdańsku po przesłaniu uzasadnionej informacji o wyborze tej formy.
Konsultacje rozporządzenia dotyczącego deklaracji rezygnacji z PPK
Rośnie liczba uczestników PPK
Obecnie według danych z portalu mojeppk.pl na koniec września w PPK oszczędzało 2,46 mln osób, a liczba aktywnych rachunków PPK wynosiła 2,78 mln osób, co oznacza, że są uczestnicy PPK, którzy mają więcej niż jeden rachunek PPK. PPK prowadzi już ponad 295 podmiotów zatrudniających. Wartość aktywów netto w funduszach zdefiniowanej daty wynosiła na koniec września 9,60 mld zł i zmniejszyła się o 160,76 mln zł w stosunku do wartości aktywów na koniec sierpnia. W PPK wśród oszczędzających ponad 95% stanowią obywatele polscy, rośnie natomiast liczba uczestników PPK z Ukrainy, to już 69,13 tys. Ponadto w PPK oszczędza między innymi ponad 8 tys. osób z Białorusi, 2400 z Indii, 1920 z Rosji czy 1870 z Rumunii.
Zmiany w rozporządzeniu dotyczącym deklaracji rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK
Komentowane i nowelizowane rozporządzenie odnosi się do najważniejszego dokumentu w ramach PPK. Biorąc pod uwagę poziom partycypacji w PPK to większość osób zatrudnionych musiała wypełniać dokument z rozporządzenia, czyli deklaracje o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych. Minister Finansów w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw zabezpieczenia społecznego, określa wzór deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych, o której mowa w art. 23 ust. 2 ustawy o PPK, oraz szczegółowego zakresu zawartych w niej danych.
Artykuł 125 ustawy z 28.4.2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 1079) wprowadził zmiany do ustawy o PPK, które mają na celu m.in. zmianę obowiązujących regulacji umożliwiających systematyczne oszczędzanie na cele emerytalne. Zmiany przede wszystkim doprecyzowują przepisy tam, gdzie konieczność interwencji ustawodawcy wynika z dotychczasowej praktyki ich stosowania i jest niezbędna dla zrealizowania celu zakładanego przez projektodawcę. W ramach tej nowelizacji wpisano do ustawy o PPK np. możliwość wcześniejszego zapisania do PPK już od 15. dnia zatrudnienia a także dodano art. 28a dotyczący postępowania z nienależnie pobranymi wpłatami do PPK. Ta zmiana wymusiła konieczność zmiany rozporządzenia dotyczącego sprawie deklaracji o rezygnacji z dokonywania wpłat do pracowniczych planów kapitałowych przez zmianę objaśniania definicji podmiotu zatrudniającego.
Zmiany w załączniku do rozporządzenia mają na celu zapewnienie przejrzystości i kompletności w trakcie procesu dokonywania rezygnacji z wpłat do PPK oraz skutków z tym związanych dla osób, których dotyczy program PPK.
Zgodnie z treścią projektu, rozporządzenie wejdzie w życie z dniem następującym po dniu ogłoszenia.
Zakaz wprowadzania zapisów ograniczających odbieranie przez PSZOK opon z pojazdów niezarejestrowanych w gminie
Punktem wyjścia w ocenie podanego zapytania jest art. 6r ust. 3 CzystGmU, gdzie postanowiono, że rada gminy określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez PSZOK, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
W kontekście sygnalizowanej problematyki znaczenie mają także przepisy art. 4 ust. 2 pkt 3 CzystGmU, z których wynika, że regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące: częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego.
Na kanwie wskazanych regulacji szczególnie warto odnotować stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Zachodniopomorskiego (NR P-1.4131.314.2022.AA), opublikowanym w wojewódzkim dzienniku urzędowym 2.11.2022 r.
W orzeczeniu tym organ nadzoru zakwestionował sformułowania następującej treści:
32. W zamian za opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w PSZOK nieodpłatnie przyjmowane są dostarczane przez mieszkańców zużyte opony, jednakże w ilości nie większej niż 100 kg opon samochodowych w danym roku kalendarzowym od każdego mieszkańca Gminy Miejskiej (…) będącego właścicielem samochodu osobowego zarejestrowanego na terenie Gminy Miejskiej (…).
W toku analizy prawnej wskazanych zapisów organ nadzoru wskazał kilka aspektów:
1) ww. przepis w zakresie odnoszącym się do pojazdu zarejestrowanego na terenie danej gminy, wydany został bez podstawy prawnej, a nadto z naruszeniem art. 6r ust. 3a CzystGmU;
2) uzasadniając powyższe stanowisko wskazano, że zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 6 CzystGmU, gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności tworzą w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom gminy punkty PSZOK, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych wymienionych w pkt 5, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych;
3) dalsze przepisy ustawy obligują gminy do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy (art. 6c ust. 1), co z kolei wiąże się z obowiązkiem właścicieli tego rodzaju nieruchomości ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6h pkt 1). W zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, gmina zapewnia właścicielom nieruchomości pozbywanie się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, przy czym rozumie się przez to odbieranie odpadów z terenu nieruchomości, o których mowa w art. 6c ust. 1 i 2, przyjmowanie odpadów, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 6, przez PSZOK oraz zapewnianie przyjmowania tych odpadów przez gminę w inny sposób;
4) przepis art. 6r ust. 3a CzystGmU przewiduje, że w uchwale, o której mowa w ust. 3, dopuszcza się ograniczenie ilości zużytych opon, odpadów wielkogabarytowych i odpadów stanowiących części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodów, parków i cmentarzy, stanowiących odpady komunalne, oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych, odbieranych lub przyjmowanych przez PSZOK od właścicieli nieruchomości w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Finalnie podano, że z treści wszystkich powołanych wyżej regulacji wynika, że właściciel nieruchomości, na której zamieszkują mieszkańcy, wnoszący na rzecz gminy opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, może w zamian oczekiwać, że gmina zapewni mu pozbycie się wszystkich wytworzonych w gospodarstwie domowym rodzajów opadów. Jedyne możliwe w tym zakresie ograniczenie może polegać wyłącznie na określeniu limitu co do ściśle wskazanych w art. 6r ust. 3a rodzajów odpadów, w tym zużytych opon. Prawodawca, co trzeba wyraźnie podkreślić, nie przyznał organowi stanowiącemu gminy uprawnienia do wprowadzania innych zastrzeżeń czy warunków, jakie ma spełnić właściciel nieruchomości zamieszkałej, uiszczający opłatę z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi.
Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie organu nadzoru jest słuszne. Nie ma uzasadnionych podstaw, aby rada gminy w uchwale w sprawie usług dotyczących odbierania odpadów komunalnych, wprowadzała zapisy ograniczające możliwość odbierania przez PSZOK opon z pojazdów zarejestrowanych tylko na terenie danej gminy.
Źródło: http://e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/actbymonths
PUE ZUS. Jak założyć profil?
PUE ZUS to duże ułatwienie dla przedsiębiorców, dlatego założenia konta nie warto odkładać na ostatnią chwilę. Aby zachęcić płatników składek do zrobienia tego już teraz, ZUS prowadzi kampanię informacyjną, której celem jest pomoc w założeniu profilu do końca roku jak największej liczbie osób. Płatnicy składek mogą spodziewać się kontaktu telefonicznego, mailowego lub listownego ze strony ZUS. Wsparcie jest udzielane klientom również bezpośrednio we wszystkich placówkach ZUS, w trakcie e-wizyty w ZUS oraz na infolinii pod numerem Centrum Obsługi Telefonicznej.
Dla kogo profil PUE ZUS
Profil na PUE ZUS zakładany jest zawsze dla osoby fizycznej.
Płatnik składek – osoba fizyczna może założyć profil dla siebie lub udzielić pełnomocnictwa innej osobie (np. księgowej lub pracownikowi biura rachunkowego). Przedsiębiorcom, którzy prowadzą działalność jako osoba fizyczna, system automatycznie przypisze rolę płatnik do konta PUE ZUS, gdy dane w zakładanym profilu będą takie same jak te, które były podane w zgłoszeniu płatnika składek (np. NIP, PESEL).
Płatnik składek – osoba prawna lub jednostka organizacyjna niemająca osobowości prawnej musi działać przez ustawowych lub statutowych przedstawicieli, ewentualnie udzielić pełnomocnictwa osobie fizycznej, np. swojemu pracownikowi lub pracownikowi biura rachunkowego.
Jak założyć konto na PUE ZUS
Aby założyć profil na PUE ZUS trzeba:
- wejść na stronę www.zus.pl i kliknąć przycisk [Zarejestruj w PUE] (na górze strony).
- wybrać, dla kogo zakładany jest profil – do wyboru jest rejestracja: [Dla Ciebie], [Dla przedsiębiorców] oraz [Dla firm]. Formularz rejestracyjny nieznacznie różni się w zależności od dokonanego wyboru. Po wybraniu rejestracji [Dla przedsiębiorców], poza danymi osobowymi, trzeba wpisać NIP.
- wybrać sposób rejestracji:
- za pomocą metod z portalu login.gov.pl (profil zaufany, e-dowód, bankowość elektroniczna),
- za pomocą kwalifikowanego podpisu elektronicznego,
- za pomocą bankowości elektronicznej banku, który świadczy taką usługę wspólnie z ZUS,
- za pomocą formularza rejestracji.
- Przy rejestracji za pomocą login.gov, kwalifikowanego podpisu elektronicznego i bankowości elektronicznej, część danych w formularzu rejestracji wypełnia się automatycznie. Metody te pozwalają również na potwierdzenie tożsamości, dlatego skorzystanie z nich nie wymaga wizyty w ZUS.
- Przy rejestracji za pomocą formularza rejestracji (przycisk [DO REJESTRACJI]), trzeba wypełnić wszystkie obowiązkowe pola. W ciągu 7 dni od rejestracji trzeba też potwierdzić swoją tożsamość w dowolnej placówce ZUS lub podczas e-wizyty. Na wizycie trzeba mieć ze sobą dokument tożsamości – dowód osobisty lub paszport.
Źródło:
zus.pl
Nowe technologie coraz mocniej wkraczają na rynek pracy
Metawersum czyli technologia wspierająca organizację
Według raportu Accenture Technology Vision 2022 ponad 70 % kadry kierowniczej uważa, że metawersum pozytywnie wpłynie na ich organizację. Eksperci podkreślają, że spektrum takich technologii jak rozszerzona rzeczywistość, blockchain, przetwarzanie brzegowe czy cyfrowy bliźniak daje szereg możliwości biznesowych w obszarze m.in. budowania relacji z klientami, poprawy efektywności produkcji i świadczenia usług czy docierania do grup odbiorców. Ale to także możliwość zmiany modeli pracy.
Poszerzanie kompetencji technologicznych pracowników
Przeprowadzone przez Microsoft badanie „AI & Skills” pokazuje, że kluczem do wydobycia wartości z technologii w firmach jest zapewnienie pracownikom właściwych umiejętności. Wraz z rozwojem takich trendów jak metawersum czy sztuczna inteligencja będzie rosło także zapotrzebowanie na kompetencje w tych obszarach. Badanie Microsoftu wskazuje, że udział pracowników umiejących wykorzystywać mechanizmy AI wzrośnie z 22 % w 2020 roku do 55 % w 2030 roku.
Technologie już dziś zmieniły sposób, w jaki pracujemy, na co niewątpliwy wpływ miała pandemia i przejście na home office.
Rekrutacja w trybie zdalnym
Z raportu „State of Online Events”, przygotowanego przez ClickMeeting, wynika, że w 2020 i 2021 roku ponad 54 % rozmów rekrutacyjnych odbyło się w pełni zdalnie, a niemal 34 % – hybrydowo. To niewątpliwy wpływ pandemii, bo przed jej wybuchem ponad 58 % rekrutowanych nie brało udziału w rozmowach kwalifikacyjnych prowadzonych zdalnie.
Hybrydowy model pracy
Z raportu „Dwa lata nowej normalności”, sporządzonego przez Pracuj.pl, wynika, że 60 % badanych wybiera pracę hybrydową jako preferowany model realizacji obowiązków. Nowe narzędzia cyfrowe mają tę pracę umożliwić i ułatwić. Chodzi m.in. o platformy do spotkań online, które w czasie pandemii zyskały rekordową popularność, aplikacje służące automatyzacji sporządzania notatek ze spotkań czy kontrolowaniu efektów pracy osób na home office. Narzędzia komunikacyjne, które umożliwiły w dobie pandemii realizowanie zadań służbowych w trybie zdalnym, choć okazały się wygodne dla części pracowników, miały również negatywne skutki.
Źródło:
newseria.pl
MRiPS: szacowna stopa bezrobocia na październik wynosi 5,1%
Po raz ostatni mniej bezrobotnych zarejestrowanych było w końcu lipca 1990 r. W porównaniu do poprzedniego miesiąca stopa bezrobocia rejestrowanego pozostała na niezmienionym poziomie (5,1 %), a w zestawieniu z końcem października 2021 r. była niższa o 0,8 pkt. proc.
Najlepiej sytuacja wygląda w województwie wielkopolskim, gdzie stopa bezrobocia wyniosła 2,8 %. Najwyższy wskaźnik odnotowano w województwie podkarpackim (8,7 %).
W październiku 2022 roku (wg wstępnych danych) pracodawcy zgłosili do urzędów pracy 86,3 tys. wolnych miejsc pracy i miejsc aktywizacji zawodowej, tj. o 13,2 tys. (13,3%) mniej niż miesiąc wcześniej i o 34,7 tys. (28,7%) mniej niż w październiku 2021 r.
Porównując poziom bezrobocia z końcu października 2022 r. do stanu z końca lutego 2020 r. (przed epidemią Covid-19) liczba zarejestrowanych bezrobotnych spadła o 122,4 tys. osób, a stopa bezrobocia rejestrowanego była o 0,4 % niższa niż w końcu lutego 2020 r.
Źródło:
gov.pl
Konieczność opublikowania, m.in. na stronie internetowej urzędu, ogłoszenia o przetargu
Kompetencje jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarowania mieniem samorządowym wynikają z art. 13 ust. 1 GospNierU, gdzie postanowiono, że z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.
Z punktu widzenia poruszonej problematyki kluczowe znaczenie mają przepisy zawarte w PrzetargR, które określają sposób i tryb przeprowadzania przetargów oraz przeprowadzania rokowań po drugim przetargu zakończonym wynikiem negatywnym, na zbycie nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa lub własność jednostek samorządu terytorialnego.
Odnośnie obowiązków informacyjnych jednostki samorządu terytorialnego w zakresie ogłoszenia o przetargu kluczowe znaczenie ma przepis § 6 ust. 7. Zgodnie z jego treścią, ogłoszenie o przetargu podlega publikacji na stronach internetowych i na stronie podmiotowej w BIP urzędu obsługującego właściwy organ, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości. Ogłoszenie o przetargu można również zamieścić w prasie.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Lublinie (znak RIO.II.600.30.2022), skierowane do jednej z gmin województwa lubelskiego, opublikowane na stronie RIO Lublin 4.11.2022 r.
W stanie faktycznym ww. sprawy ustalono następującą nieprawidłowość: nieopublikowanie ogłoszenia o przetargu na zbycie nieruchomości na stronie internetowej urzędu.
W ramach wniosku pokontrolnego podano, aby ogłoszenie o przetargu podawać do publicznej wiadomości w sposób określony w przepisach wspomnianego rozporządzenia.
Podsumowując, ustalenia kontrolne RIO są w pełni uzasadnione. Wójt gminy jako podmiot gospodarujący mieniem komunalnym, powinien przestrzegać reguł związanych z organizacją przetargu na sprzedaż mienia, w tym obowiązków informacyjnych.
Uproszczenie procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorstw
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 2185 opublikowano ustawę z 7.10.2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców.
Jak wynika z uzasadnienia do projektu tej nowelizacji głównym zamierzeniem projektodawców było zmniejszenie obciążeń regulacyjnych niekorzystnych z punktu widzenia funkcjonowania obywateli i prowadzenia działalności gospodarczej. „Inflacja prawa”, czyli nadmiar przepisów proceduralnych, negatywnie wpływa na konkurencyjność polskiej gospodarki, a także na stosunek obywateli do państwa i stanowionego przez nie prawa.
Dlatego zmiany przepisów proceduralnych wyodrębniono w kilku zakresach:
- wprowadzenie postępowania uproszczonego, skracającego czas trwania postępowania, bez wątpienia wpisuje się w europejskie dążenie do zapewnienia dobrej i skutecznej administracji oraz przejrzystości procedur; uregulowane w dziale II rozdziale KPA, postępowanie uproszczone charakteryzuje się m.in. nieobszerną regulacją prawną, ograniczonym formalizmem czynności, szybkością działania organu oraz dostępnością dla wielu podmiotów; uproszczony charakter postępowania przejawia się w tym przypadku m.in. w stosowaniu urzędowych formularzy wniosku, ograniczonym postępowaniu dowodowym, a także w skróconej formie uzasadnienia;
- milczące zakończenie postępowania, które jest środkiem przeciwdziałającym bezczynności organu, której można uniknąć przez wydanie aktu administracyjnego w terminach przewidzianych prawem materialnym; wprowadza ono fikcję pozytywnego załatwienia sprawy, ponieważ milczenie organu po upływie przewidzianego terminu uznaje się za załatwienie sprawy w sposób w całości uwzględniający żądanie strony;
- jednoinstancyjność postępowania – wprowadzono regulacje, zgodnie z którymi od decyzji wydanej w pierwszej instancji, od której uzasadnienia organ odstąpił z powodu uwzględnienia w całości żądania strony, nie będzie przysługiwało odwołanie – decyzja będzie ostateczna; dzięki takiemu rozwiązaniu strona już z chwilą doręczenia jej takiej decyzji będzie dysponowała decyzją ostateczną;
- elektronizacja procedur, która ma umożliwić wykorzystanie dostępnych narzędzi informatycznych, w tym systemów teleinformatycznych, powszechnie stosowanych systemów obsługi i środków komunikacji elektronicznej przy realizacji zadań związanych z prowadzaniem postępowań (np. przy przekazywaniu wniosków, załączników do nich, prowadzeniu korespondencji w sprawie, w tym przekazywaniu zawiadomień, wydawaniu decyzji w formie dokumentu elektronicznego itp.), jak również przy przekazywaniu sprawozdań i deklaracji oraz dokonywaniu wpisów do różnego rodzaju ewidencji;
- inne uproszczenia, celem projektodawców jest bowiem usunięcie utrudnień m.in. w zakresie zbyt dużej liczby załączników wymaganych do wniosku lub samych wniosków o wydanie niektórych decyzji, nieefektywnego sposobu zawiadamiania o wszczęciu postępowania i wydawanych w nim decyzjach, problemów z ustaleniem kręgu stron postępowania, braku integracji rejestrów publicznych, nadmiarowych regulacji w procesie inwestycyjno-budowlanym, a także nieprecyzyjnie formułowanych przepisów.
Nowelizacja wprowadza zmiany m.in. w KPA, gdzie wprowadzono zasadę, zgodnie z którą jeżeli strona wniosła ponaglenie przed upływem określonego terminu organ prowadzący postępowanie pozostawia je bez rozpoznania (art. 37 § 3a KPA). Natomiast do postępowań w sprawie ponagleń wszczętych i niezakończonych przed 10.11.2022 r. stosuje się przepisy dotychczasowe.
Zmiany wprowadzono też m.in. w:
- ustawie z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1119 ze zm.), gdzie wprowadzono uproszczone postępowanie administracyjne dla wydawania zezwoleń dotyczących obrotu napojami alkoholowymi, czyli dział II rozdział 14 KPA. Nie stosuje się tu zasady milczącego załatwienia sprawy z działu II rozdział 8a KPA (art. 9 ust. 3f i 3g, art. 95 § 4b i 4c, art. 184 § 1a i 1b);
- ustawie z 6.4.1984 r. o fundacjach (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 2167), gdzie wprowadzono zmiany w art. 12, w myśl których sprawozdanie fundacji obejmujące najważniejsze informacje o działalności fundacji w okresie sprawozdawczym pozwalające ocenić prawidłowość realizacji przez fundację jej celów statutowych, opatruje się kwalifikowanym podpisem elektronicznym, podpisem zaufanym albo podpisem osobistym. Ponadto zmiana delegacji do wydania aktu wykonawczego sprawi, że zostanie określony jednolity wzór formularza sprawozdania, a nie tylko jego ramowy zakres. Ta zmiana wejdzie w życie 1.1.2023 r.;
- ustawie z 30.6.2005 r. o kinematografii (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1066), gdzie wprowadzono zmiany w sprawie decyzji Dyrektora Polskiego Instytutu Sztuki Filmowej w zakresie wpłat na rzecz tego instytutu. Jego decyzje w tym zakresie będą ostateczne;
- ustawie z 28.7.2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1301 ze zm.), gdzie wprowadzono zasadę, że do wydawania świadectw dokumentujących potwierdzenie właściwości leczniczych naturalnych surowców leczniczych i właściwości leczniczych klimatu zastosowanie znajdzie uproszczone postępowanie administracyjne z działu II rozdział 14 KPA;
- ustawie z 26.4.2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 261 ze zm.), gdzie dodano art. 7ba–7bc, z których wynika m.in., że w sytuacji kryzysowej minister kierujący działem administracji rządowej może wydawać w zakresie swojego działania polecenia obowiązujące podległe mu lub przez niego nadzorowane podmioty oraz spółki publiczne, w celu: zapewnienia właściwego funkcjonowania, ochrony, wzmocnienia lub odbudowy infrastruktury krytycznej, przejęcia kontroli nad sytuacją kryzysową, której wpływ na poziom bezpieczeństwa ludzi, mienia lub środowiska jest szczególnie negatywny; usunięcia skutków sytuacji kryzysowej; polecenia są wydawane w drodze decyzji administracyjnej i nie wymagają uzasadnienia; wykonywanie zadań objętych poleceniem wydanym w stosunku do podmiotów następuje na podstawie umowy zawartej z podmiotem przez ministra wydającego polecenie i jest finansowane z części budżetowej, której dysponentem jest ten minister;
- ustawie z 25.6.2010 r. o sporcie (t.j. Dz. U. z 2022 r. poz. 1599) – do spraw związanych z zawarciem umowy w sprawie zasad funkcjonowania ligi zawodowej oraz w sprawie zatwierdzenia statutu polskiego związku sportowego będzie stosowane uproszczone postępowanie administracyjne z działu II rozdział 14 KPA, natomiast obydwie sprawy uznaje się za załatwione milcząco w sposób w całości uwzględniający żądanie stron, jeżeli w ciągu 30 dni od daty doręczenia wniosku minister sportu nie wyda decyzji albo postanowienia kończącego postępowanie (art. 122a § 2 pkt 1 KPA);
- ustawie z 18.8.2011 r. o bezpieczeństwie morskim (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 515 ze zm.) – do spraw związanych z wydawaniem dokumentów urzędów morskich oraz z wydawaniem dokumentów w sprawie usług pilotowych również zastosowanie znajdzie uproszczone postępowanie administracyjne, ale bez przepisów dotyczących milczącego załatwienia sprawy;
- ustawie z 12.12.2013 r. o cudzoziemcach (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 2354 ze zm.) – do postępowania w sprawie wpisania zaproszenia do ewidencji zaproszeń zastosowanie znajdzie uproszczone postępowanie administracyjne bez milczącego załatwienia sprawy;
- ustawie z 15.6.2018 r. o zbiorowym zarządzaniu prawami autorskimi i prawami pokrewnymi (Dz.U. z 2018 r. poz. 1293), gdzie wprowadzono zasadę, że decyzje wydane w postępowaniach m.in. w sprawie rozwiązywania sporów są ostateczne.
W sprawach postępowań wszczętych i niezakończonych przed 10.11.2022 r., co do zasady, stosuje się przepisy dotychczasowe.
Uproszczenie procedur administracyjnych w zakresie prawa wodnego
W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 2185 opublikowano ustawę z 7.10.2022 r. o zmianie niektórych ustaw w celu uproszczenia procedur administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców. Zmiany wprowadzono m. in. do PrWod. Dodano szereg nowych przepisów, poniżej przedstawiam niektóre z nich.
W zakresie ustalenia linii brzegowej dodano przepis, zgodnie z którym siedziby i adresy stron innych niż wnioskodawca i podmiot wykonujący uprawnienia właścicielskie Skarbu Państwa w stosunku do wód płynących i stojących oraz gruntów pokrytych tymi wodami ustala się na podstawie danych z ewidencji gruntów i budynków (art. 220 ust. 8a PrWod).
Dodano też przepis art. 397a PrWod, zgodnie z którym wniosek o wydanie pozwolenia wodnoprawnego, oceny wodnoprawnej, decyzji (art. 77 ust. 3 i 8 oraz art. 176 ust. 4 PrWod), oraz o udzielenie przyrzeczenia wydania pozwolenia wodnoprawnego, a także zgłoszenie wodnoprawne składa się w postaci papierowej albo formie dokumentu elektronicznego. Wzory wniosków oraz wzór zgłoszenia, w tym w formie dokumentu elektronicznego, Prezes Wód Polskich opracowuje, po uzgodnieniu z ministrem właściwym do spraw gospodarki wodnej, i udostępnia w BIP na stronie podmiotowej Wód Polskich. Zmiana w tym zakresie wejdzie w życie 27.1.2023 r.
Dodano nowe regulacje z których wynika m.in., że:
- udział w walnym zgromadzeniu spółki wodnej można wziąć także przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, chyba że statut spółki wodnej stanowi inaczej; o udziale w walnym zgromadzeniu w sposób, o którym mowa w zdaniu pierwszym, postanawia zarząd, mając na uwadze, że ten sposób udziału w walnym zgromadzeniu nie może wykluczać udziału zainteresowanych członków spółki wodnej ze względu na znaczne utrudnienia lub brak możliwości wykorzystania środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (zob. art. 459a PrWod);
- zarząd spółki wodnej może zarządzić podjęcie określonej uchwały przez walne zgromadzenie na piśmie lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, mając na uwadze, że ten sposób podjęcia uchwały nie może wykluczać zainteresowanych członków spółki wodnej ze względu na znaczne utrudnienia lub brak możliwości wykorzystania środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość (zob. art. 459b PrWod);
- udział w posiedzeniu zarządu można wziąć także przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, chyba że statut spółki wodnej stanowi inaczej; zarząd może podejmować uchwały na piśmie lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, chyba że statut spółki wodnej stanowi inaczej (zob. art. 460a PrWod);
- udział w posiedzeniu komisji rewizyjnej można wziąć także przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, chyba że statut spółki wodnej stanowi inaczej; komisja rewizyjna może podejmować uchwały na piśmie lub przy wykorzystaniu środków bezpośredniego porozumiewania się na odległość, chyba że statut spółki wodnej stanowi inaczej (zob. art. 461a–461c PrWod).
Zmiany wprowadzono także m.in. w przepisach regulujących zasady ustalania:
- charakteru wód (art. 219 PrWod) – skrócono termin, po upływie którego następuje skutek doręczenia obwieszczanych pism, a także uściślono dane w załącznikach załączanych do wniosku;
- linii brzegu (art. 220 PrWod) – do postępowań z tego zakresu stosuje się tryby nadzwyczajne, czyli wznowienie postępowania administracyjnego, a także przepisy dotyczące uchylenia, zmiany oraz stwierdzenia nieważności decyzji.
Nowelizacja przewiduje także przepisy przejściowe do wprowadzonych zmian i wynika z nich m.in., że do postępowań (zob. art. 219, 220, 407 i 421 PrWod) wszczętych i niezakończonych przed 10.11.2022 r. stosuje się przepisy dotychczasowe.
Decyzje o udzieleniu pozwoleń wodnoprawnych na zmianę ukształtowania terenu na gruntach przylegających do wód, mających wpływ na warunki przepływu wód oraz decyzje o udzieleniu pozwoleń wodnoprawnych na lokalizowanie na obszarach szczególnego zagrożenia powodzią nowych przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko lub nowych obiektów budowlanych, udzielone na podstawie przepisów dotychczasowych wygasają po upływie 5 lat od dnia, w którym te decyzje stały się ostateczne, jednak nie później niż z dniem 1.1.2028 r.
Zezwolenia na opróżnianie zbiorników bezodpływowych i transport nieczystości ciekłych
Zgodnie z przepisami przejściowymi do ustawy zmieniającej CzystGmU, wydane przed dniem wejścia w życie tej ustawy (tj. przed 9.8.2022 r.) zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, do czasu ich wygaśnięcia lub cofnięcia uprawniają przedsiębiorców, którym zostały wydane, także do wykonywania działalności w zakresie opróżniania osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych odebranych z tych instalacji, pod warunkiem udokumentowania gotowości odbioru nieczystości zebranych z osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków przez stację zlewną i zgłoszenia zamiaru prowadzenia w tym zakresie działalności wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta przed rozpoczęciem działalności w zakresie opróżniania osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych odebranych z tych instalacji.
Spełniając powyższe warunki przedsiębiorca może prowadzić rozszerzoną działalność bez konieczności zmiany udzielonego wcześniej zezwolenia. Przedsiębiorca uprawniony do opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych nie jest zobowiązany do prowadzenia działalności w zakresie opróżniania osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych odebranych z tych instalacji.
Treścią art. 2 pkt 5 CzystGmU zmienił swoje brzmienie, w sposób, który obecnie wprowadza obowiązek uzyskania zezwolenia na prowadzenie przez przedsiębiorców działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych lub osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych.
Zgodnie z art. 14 ust. 4 ustawy z 7.7.2022 r. o zmianie ustawy – Prawo wodne oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. z 2022 r. poz. 1549), wydane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy (tj. przed 9.8.2022 r.) zezwolenia na prowadzenie działalności w zakresie opróżniania zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych, do czasu ich wygaśnięcia lub cofnięcia uprawniają przedsiębiorców, którym zostały wydane, także do wykonywania działalności w zakresie opróżniania osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych odebranych z tych instalacji, pod warunkiem udokumentowania gotowości odbioru nieczystości zebranych z osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków przez stację zlewną i zgłoszenia zamiaru prowadzenia w tym zakresie działalności wójtowi, burmistrzowi lub prezydentowi miasta przed rozpoczęciem działalności w zakresie opróżniania osadników w instalacjach przydomowych oczyszczalni ścieków i transportu nieczystości ciekłych odebranych z tych instalacji.