Punktem wyjścia w ocenie podanego zapytania jest art. 6r ust. 3 CzystGmU, gdzie postanowiono, że rada gminy określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez PSZOK, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

W kontekście sygnalizowanej problematyki znaczenie mają także przepisy art. 4 ust. 2 pkt 3 CzystGmU, z których wynika, że regulamin określa szczegółowe zasady utrzymania czystości i porządku na terenie gminy dotyczące: częstotliwości i sposobu pozbywania się odpadów komunalnych i nieczystości ciekłych z terenu nieruchomości oraz z terenów przeznaczonych do użytku publicznego.

Na kanwie wskazanych regulacji szczególnie warto odnotować stanowisko zawarte w rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Zachodniopomorskiego (NR P-1.4131.314.2022.AA), opublikowanym w wojewódzkim dzienniku urzędowym 2.11.2022 r.

W orzeczeniu tym organ nadzoru zakwestionował sformułowania następującej treści:

32. W zamian za opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w PSZOK nieodpłatnie przyjmowane są dostarczane przez mieszkańców zużyte opony, jednakże w ilości nie większej niż 100 kg opon samochodowych w danym roku kalendarzowym od każdego mieszkańca Gminy Miejskiej (…) będącego właścicielem samochodu osobowego zarejestrowanego na terenie Gminy Miejskiej (…).

W toku analizy prawnej wskazanych zapisów organ nadzoru wskazał kilka aspektów:

1) ww. przepis w zakresie odnoszącym się do pojazdu zarejestrowanego na terenie danej gminy, wydany został bez podstawy prawnej, a nadto z naruszeniem art. 6r ust. 3a CzystGmU;

2) uzasadniając powyższe stanowisko wskazano, że zgodnie z art. 3 ust. 2 pkt 6 CzystGmU, gminy zapewniają czystość i porządek na swoim terenie i tworzą warunki niezbędne do ich utrzymania, a w szczególności tworzą w sposób umożliwiający łatwy dostęp wszystkim mieszkańcom gminy punkty PSZOK, które zapewniają przyjmowanie co najmniej odpadów komunalnych wymienionych w pkt 5, odpadów niebezpiecznych, przeterminowanych leków i chemikaliów, odpadów niekwalifikujących się do odpadów medycznych, które powstały w gospodarstwie domowym w wyniku przyjmowania produktów leczniczych w formie iniekcji i prowadzenia monitoringu poziomu substancji we krwi, w szczególności igieł i strzykawek, zużytych baterii i akumulatorów, zużytego sprzętu elektrycznego i elektronicznego, mebli i innych odpadów wielkogabarytowych, zużytych opon oraz odpadów tekstyliów i odzieży, a także odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych;

3) dalsze przepisy ustawy obligują gminy do zorganizowania odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy (art. 6c ust. 1), co z kolei wiąże się z obowiązkiem właścicieli tego rodzaju nieruchomości ponoszenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi (art. 6h pkt 1). W zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, gmina zapewnia właścicielom nieruchomości pozbywanie się wszystkich rodzajów odpadów komunalnych, przy czym rozumie się przez to odbieranie odpadów z terenu nieruchomości, o których mowa w art. 6c ust. 1 i 2, przyjmowanie odpadów, o których mowa w art. 3 ust. 2 pkt 6, przez PSZOK oraz zapewnianie przyjmowania tych odpadów przez gminę w inny sposób;

4) przepis art. 6r ust. 3a CzystGmU przewiduje, że w uchwale, o której mowa w ust. 3, dopuszcza się ograniczenie ilości zużytych opon, odpadów wielkogabarytowych i odpadów stanowiących części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodów, parków i cmentarzy, stanowiących odpady komunalne, oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych z gospodarstw domowych, odbieranych lub przyjmowanych przez PSZOK od właścicieli nieruchomości w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.

Finalnie podano, że z treści wszystkich powołanych wyżej regulacji wynika, że właściciel nieruchomości, na której zamieszkują mieszkańcy, wnoszący na rzecz gminy opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, może w zamian oczekiwać, że gmina zapewni mu pozbycie się wszystkich wytworzonych w gospodarstwie domowym rodzajów opadów. Jedyne możliwe w tym zakresie ograniczenie może polegać wyłącznie na określeniu limitu co do ściśle wskazanych w art. 6r ust. 3a rodzajów odpadów, w tym zużytych opon. Prawodawca, co trzeba wyraźnie podkreślić, nie przyznał organowi stanowiącemu gminy uprawnienia do wprowadzania innych zastrzeżeń czy warunków, jakie ma spełnić właściciel nieruchomości zamieszkałej, uiszczający opłatę z tytułu gospodarowania odpadami komunalnymi.

Podsumowując, wskazane rozstrzygnięcie organu nadzoru jest słuszne. Nie ma uzasadnionych podstaw, aby rada gminy w uchwale w sprawie usług dotyczących odbierania odpadów komunalnych, wprowadzała zapisy ograniczające możliwość odbierania przez PSZOK opon z pojazdów zarejestrowanych tylko na terenie danej gminy.

Źródło: http://e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl/actbymonths