Zanieczyszczenia wód azotanami ze źródeł rolniczych – nowe przepisy od 8 lutego!

Zgodnie z art. 104 ust. 1 PrWod, w celu zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu opracowuje się i wdraża na obszarze całego państwa program działań.

Rozporządzenie przyjęło wspomniany wyżej program, który stanowi do niego załącznik. Program to 130-stronicowy dokument, który określa działania zmierzające do zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu, m.in. w zakresie:

Program określa również sposoby dokumentowania jego realizacji, a także harmonogram rzeczowy i czasowy realizacji środków, o których mowa w art. 104 ust. 2 pkt 1 lit. a–e PrWod, czyli związanych z zasadami nawożenia m.in. azotem.

Z rozporządzenia wskazano też, że

Wspomniane tu „dotychczasowe przepisy” to rozporządzenie Rady Ministrów z 12.2.2020 r. w sprawie przyjęcia „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” (Dz. U. poz. 243), które utraciło moc.

Polsko-brytyjska umowa wyborcza

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 237 opublikowano umowę między Rzecząpospolitą Polską a Zjednoczonym Królestwem Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej w sprawie udziału w niektórych wyborach przez obywateli jednego Państwa zamieszkujących na terytorium drugiego Państwa, podpisaną w Warszawie 29.5.2020 r.

Umowa dotyczy wyborów samorządowych przeprowadzanych w obydwu państwach. Strony umowy wzajemnie przyznały prawo do biernego i czynnego prawa wyborczego w wyborach samorządowych dla obywateli drugiego państwa na równorzędnych zasadach.

Rządy obydwu państw mają też się informować wzajemnie o zmianach w prawie wyborczym wprowadzanych w danym państwie. Natomiast wszelkie spory związane z interpretacją, stosowaniem, czy implementacją umowy strony mają rozstrzygać wyłącznie w drodze negocjacji.

 

System Informacji Finansowej

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 180 opublikowano ustawę z 1.12.2022 r. o Systemie Informacji Finansowej (dalej: SInFU).

Czemu służy SInf i kto jest organem właściwym

Z SInfU wynika, że SInF, prowadzony przy użyciu systemu teleinformatycznego, służy:

Informacje rejestrowane oraz ich przekazywanie do SInF

Instytucje zobowiązane mają obowiązek przekazywać do SInF informacje rejestrowane, z wyjątkiem informacji o rachunku, na który na koniec danego dnia następuje automatyczne przeksięgowanie środków pieniężnych, a ich zwrot wraz z odsetkami następuje automatycznie na rachunek nie później niż w ciągu 2 dni roboczych, na zasadach określonych w przepisach art. 10–17 SInfU.

Instytucjami zobowiązanymi w tym zakresie są: oddział instytucji kredytowej, bank krajowy, oraz oddział banku zagranicznego, SKOK i Krajowa SKOK, krajowa instytucja płatnicza, mała instytucja płatnicza, krajowa instytucja pieniądza elektronicznego, oddział unijnej instytucji płatniczej, oddział unijnej instytucji pieniądza elektronicznego, oddział zagranicznej instytucji pieniądza elektronicznego oraz organ administracji publicznej, jeżeli świadczy usługi płatnicze, firmę inwestycyjną i bank powierniczy, NBP – w zakresie, w jakim, za zgodą Prezesa NBP prowadzi rachunki bankowe innych osób prawnych, z wyłączeniem rachunków w systemach płatności prowadzonych przez NBP, przedsiębiorcę w zakresie, w jakim prowadzi działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych, a także oddział przedsiębiorcy zagranicznego w zakresie, w jakim prowadzi działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych na terytorium Polski.

Wykorzystanie informacji rejestrowanych zgromadzonych w SInF

Informacje rejestrowane zgromadzone w SInF:

Podmiotami uprawnionymi do uzyskiwania informacji rejestrowanych zgromadzonych w SInF są prokuratorzy, sądy apelacyjne, komendanci główni Policji i biur oraz szefowie służb wymienieni w art. 19 ust. 2 SInfU.

Ochrona danych i kontrola przekazywania do SInF informacji rejestrowanych

Do przekazywania informacji rejestrowanych do STIR oraz ze STIR do SInF w trybie i zakresie przewidzianym SInfU nie stosuje się przepisów regulujących ograniczenia udostępniania danych objętych tajemnicami ustawowo chronionymi. Do udostępniania informacji rejestrowanych podmiotom uprawnionym w trybie i zakresie przewidzianym SInFU nie stosuje się przepisów regulujących ograniczenia udostępniania danych objętych tajemnicami ustawowo chronionymi.

W ramach sprawowanego nadzoru lub sprawowanej kontroli na zasadach określonych w przepisach kontrolę wykonywania przez instytucje zobowiązane obowiązków w zakresie przekazywania do STIR informacji rejestrowanych sprawują:

Na uzasadniony wniosek jednego z tych dwóch podmiotów organ właściwy przekazuje z SInF informacje rejestrowane oraz informacje dotyczące wypełniania przez instytucje zobowiązane obowiązku przekazywania informacji rejestrowanych w zakresie, w jakim informacje te są niezbędne do sprawowania kontroli.

Kary pieniężne i inne

W SInFU przewidziano, że za naruszenie przepisów można nałożyć karę pieniężną do wysokości 1 500 000 zł.

Ponadto, kto:

Dwie trzecie uchodźców wojennych z Ukrainy podjęło w Polsce pracę

Według informacji podawanych przez wiceprezesa Polskiego Funduszu Rozwoju Bartosza Marczuka na koniec 2022 roku w Polsce przebywało ok. 2,3 mln Ukraińców, w tym ok. 950 tys. uchodźców wojennych. Z tej grupy pracowało około dwóch trzecich populacji w wieku produkcyjnym, czyli 320 tys. z ok. 450 tys. Szacunkowo w 2022 roku tylko z samych podatków i składek z pensji uchodźców wpłynęło do budżetu ok. 4 mld zł, a w 2023 roku wpłynie ok. 6 mld zł.

Z kolei według danych COIG na 10 stycznia 2023 roku w Polsce działa ponad 25 tys. spółek, w których jednym z udziałowców jest ukraińska firma lub osoba fizyczna posiadająca ukraińskie obywatelstwo. Najwięcej zarejestrowano w 2022 roku – niemal 4,8 tys., o ponad 400 więcej niż w 2021 roku.

Z raportu Polskiego Instytutu Ekonomicznego „Ukraińskie firmy w Polsce po wybuchu wojny w 2022 r.” wynika, że między styczniem a wrześniem 2022 roku powstało 3,6 tys. spółek z kapitałem ukraińskim oraz 10,2 tys. jednoosobowych działalności gospodarczych założonych przez obywateli Ukrainy. Z założonych w dziewięciu miesiącach 2022 roku firm większość działa w branżach handlowej (22%), budowlanej (19%) oraz logistyczno-transportowej (14 %).

66 % firm deklaruje kontynuację działalności w Polsce niezależnie od sytuacji w Ukrainie. Tylko 4 % przebadanych firm zamierza zakończyć swoją działalność w Polsce i wrócić do Ukrainy, gdy tylko sytuacja na to pozwoli. Najczęściej w Polsce chcą pozostać przedstawiciele innych usług (43 %), budownictwa (17 %) oraz informacji i komunikacji (13 %). Przedsiębiorcy planujący powrót do Ukrainy reprezentują branżę informatyczną.

 

Źródło:

newseria.pl

Nowelizacja Kodeksu pracy o badaniu trzeźwości i pracy zdalnej opublikowana w Dzienniku ustaw. Terminy wejścia w życie przepisów ustawy

Badanie trzeźwości – wejście w życie 21.2.2023 r.

Obecnie jeszcze, pracodawca może, ale tyko za zgodą wyrażoną z inicjatywy pracownika uzyskać informacje o obecności w organizmie pracownika alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu. Sytuacje i zasady na jakich można przeprowadzić badanie trzeźwości pracownika określa art. 17 ustawy o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi.

Nowelizacja ustawy wprowadza również zmianę w art. 17 ustawy z 26.10.1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Zgodnie z przyjętą ustawą nowelizującą Kodeks pracy, do KP zostaną wprowadzone nowe przepisy umożliwiające badanie trzeźwości. Po art. 22^1b dodane zostaną art. 22^1c–22^1h, które uregulują te sytuacje. Pracodawca będzie mógł przeprowadzić kontrolę trzeźwości, gdy będzie to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób albo ochrony mienia. Co ważne, kontrola trzeźwości nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika.

W treści układu zbiorowego pracy lub w regulaminie pracy albo w obwieszczeniu, jeżeli pracodawca nie jest objęty układem zbiorowym pracy lub nie jest obowiązany do ustalenia regulaminu pracy, będzie musiało zostać ustalone:

1. samo wprowadzenie kontroli trzeźwości,
2. określenie grup lub grupy pracowników objętych kontrolą trzeźwości,
3. sposób przeprowadzania kontroli trzeźwości, w tym rodzaj urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czas i częstotliwość jej przeprowadzania.

Praca zdalna na podstawie przepisów covidowych (art. 3) obowiązuje od 2020 r. i będzie obowiązywała do 6.4.2023 r., natomiast od 7.4.2023 r. będą już obowiązywały nowe przepisy, zgodnie z którymi w dziale drugim Kodeksu pracy został dodany rozdział IIc, który reguluje całkowicie przepisy dotyczące pracy zdalnej. Zastąpi on rozdział dotyczący telepracy.

Zasady wykonywania pracy zdalnej określone zostaną w porozumieniu zawieranym między pracodawcą i zakładową organizacją związkową, a w przypadku, gdy u pracodawcy działa więcej niż jedna zakładowa organizacja związkowa – w porozumieniu między pracodawcą a tymi organizacjami związkowymi. Jeżeli u danego pracodawcy nie działają zakładowe organizacje związkowe, pracodawca określa zasady wykonywania pracy zdalnej w regulaminie po konsultacji z przedstawicielami pracowników wyłonionymi w trybie przyjętym u danego pracodawcy.

Praca zdalna okazjonalna będzie możliwa finalnie w wymiarze 24 dni w roku kalendarzowym na wniosek pracownika złożony w postaci papierowej lub elektronicznej. Co ważne, w przypadku pracy zdalnej okazjonalnej nie będą miały zastosowania niektóre przepisy, np. dotyczące ryczałtu/ekwiwalentu za prace zdalną.

Zmiany w przepisach o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej

W Dz.U. z 2022 r. pod poz. 2140 opublikowano ustawę z 7.10.2022 r. o zmianie ustawy o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej oraz niektórych innych ustaw.

Nowelizacja dotyczy przede wszystkim ustawy z 9.6.2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 447 ze zm.; dalej: WspRodzU). Wprowadzono m.in. następujące zmiany:

Zmiany wprowadzono także m.in. do ustawy z 4.11.2016 r. o wsparciu kobiet w ciąży i rodzin „Za życiem” (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1329; dalej: WspKobRodzU). Jak wynika z art. 10 ust. 1 WspKobRodzU z tytułu urodzenia się żywego dziecka, posiadającego zaświadczenie, przyznaje się, na to dziecko, jednorazowe świadczenie w wysokości 4000 zł. Wniosek o ustalenie prawa do jednorazowego świadczenia składa się w ciągu 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, dodano zapis, zgodnie z którym w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego, wniosek składa się w ciągu 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia, nie później niż do ukończenia przez dziecko 18. roku życia. Wniosek złożony po terminie właściwy organ pozostawia bez rozpoznania.

Dodano przepis, zgodnie z którym przyznanie jednorazowego świadczenia przed dniem objęcia dziecka opieką przez opiekuna prawnego, opiekuna faktycznego lub przysposobienia nie wyklucza prawa opiekuna prawnego, opiekuna faktycznego lub rodzica adopcyjnego do jednorazowego świadczenia po objęciu dziecka opieką albo przysposobieniem.

Kontrola trzeźwości, zmiany w kodeksie pracy a ochrona danych osobowych

W dotychczasowym stanie prawnym, zdaniem Prezesa UODO, pracodawca może przetwarzać informację o obecności w organizmie pracownika alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu jedynie za zgodą wyrażoną z inicjatywy tego pracownika. Zdaniem organu nadzorczego w dotychczasowym stanie prawnym możliwe było wyłącznie kontrolowanie pracowników na podstawie dotychczasowego art. 17 ust. 1 AlkU, zgodnie z którym kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodziłoby uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy. Konieczne przy tym było przekazanie pracownikowi okoliczności będących podstawą decyzji. Jak wskazuje Prezes UODO, w dotychczasowym stanie prawnym „pracodawca w ogóle nie musi np. wzywać policji, by zbadała alkomatem pracownika. Samo uzasadnione podejrzenie, że dana osoba jest pod wpływem alkoholu jest wystarczające, by nie dopuścić jej do pracy. Dlatego też badanie alkomatem mogło być zainicjowane przez pracownika np. w odpowiedzi na zarzut, że jest pod wpływem” [Prezes UODO, nowelizacja kodeksu pracy nie dała pracodawcom uprawnienia do badań alkomatem, źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/1076, dostęp: 30.5.2022 r.]. Prezes UODO wykluczał przy tym explicite wyrywkowe czy prewencyjne badania pracowników alkomatem przez pracodawcę.

Pomimo jednoznacznych wytycznych Prezesa UODO wielu pracodawców przeprowadzało tego typu badania. Podnoszono przy tym, że wytyczne organu nadzorczego były niekiedy trudne do zastosowania zwłaszcza w przypadku większych zakładów pracy, gdzie obserwacja pracowników, która mogłaby prowadzić do powstania uzasadnionego podejrzenia, że konkretna osoba jest pod wpływem alkoholu, w praktyce byłaby niemożliwa. Ponadto należy wskazać, że taka ocena zawsze jest obarczona wysokim ryzykiem błędu, a widoczne objawy spożywania alkoholu, takie jak bełkotliwe wypowiedzi czy chwiejny krok, nie występują w każdym przypadku spożycia alkoholu.

Jako że praca w stanie po użyciu alkoholu rodzi poważne ryzyka w szczególności w zakresie bezpieczeństwa pracy, należy pozytywnie ocenić uregulowanie tej kwestii w Ustawie. Projekt Ustawy został zaproponowany przez Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej w celu umożliwienia pracodawcom wprowadzenia prewencyjnej kontroli pracowników na obecność w ich organizmach alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu w pewnych ściśle określonych i uzasadnionych przypadkach, a także wprowadzenia regulacji dotyczących pracy zdalnej jako rozwiązania stałego. W głosowaniu z dnia 1.12.2022 r. Sejm zdecydował o przyjęciu Ustawy w całości oraz przekazano ją Prezydentowi oraz Senatowi. Po odrzuceniu poprawek Senatu, Prezydent podpisał ustawę 27 stycznia 2023 r. i wejdzie ona w życie po upływie 14 dni od dnia jej ogłoszenia. Przepisy dotyczące pracy zdalnej wejdą w życie po upływie dwóch miesięcy od dnia ogłoszenia.

Przesłanki i sposób mierzenia stężenia alkoholu

Ustawa przewiduje wprowadzenie do kodeksu pracy art. 22^1c KP, zgodnie z którym pracodawca może wprowadzić kontrolę trzeźwości pracowników, jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. W Ustawie wskazano przy tym, że kontrola nie może naruszać godności oraz innych dóbr osobistych pracownika. Co ciekawe analogiczne uregulowania dotyczą monitoringu wizyjnego, który również nie może naruszać powyższych dóbr.

W Ustawie stosunkowo szczegółowo określono sposób przeprowadzenia kontroli trzeźwości. Zgodnie z uchwalonym przez Sejm art. 22^1c § 4 KP kontrola trzeźwości obejmuje badanie przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego za pomocą urządzenia posiadającego ważny dokument potwierdzający jego kalibrację lub wzorcowanie.

Pracodawca jest zobowiązany wskazać w szczególności, z jakiego rodzaju urządzenia będzie korzystał (np. czy będzie to alkomat ustnikowy czy bezustnikowy bądź bramka z alkomatem), a także czy będzie codziennie przeprowadzał kontrolę wszystkich pracowników, czy jedynie ich części (np. rotacyjnie), określi również czas przeprowadzania kontroli (czy będzie jej dokonywał jedynie przed rozpoczęciem przez pracowników wykonywania pracy w danym dniu, czy również w czasie pracy).

Zgodnie z logiką uchwalonych przepisów podejmowanie decyzji technicznych dotyczących przeprowadzenia pomiaru powinno być pozostawione w gestii pracodawcy. W pewnych branżach będzie bowiem możliwe objęcie taką kontrolą całych działów czy wydziałów, w pozostałych przypadkach zaś konieczne może być wyodrębnienie poszczególnych stanowisk, na których pracownicy będą podlegali kontroli trzeźwości lub kontroli na obecność środków działających podobnie do alkoholu.

Zgodnie z wprowadzanym Ustawą art. 22^1c § 5 KP kontrola trzeźwości ma polegać na stwierdzeniu u pracownika:

Zgodnie z § 6 przywołanego artykułu pracodawca przetwarza informacje o dacie, godzinie i minucie badania, o którym mowa w § 4, oraz jego wyniku wskazującym na stan po użyciu alkoholu, albo stan nietrzeźwości wyłącznie w przypadku, gdy jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Jak wynika z uzasadnienia Ustawy [Ustawa o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, źródło: https://orka.sejm.gov.pl/opinie9.nsf/nazwa/2335_u3/$file/2335_u3.pdf, dostęp: 30.5.2022 r.], zdecydowano się na umożliwienie przetwarzania wyłącznie wyniku pozytywnego testu, ponieważ konieczność „przechowywania przez pracodawcę informacji o braku alkoholu w organizmie pracownika doprowadziłaby do znacznego rozbudowania akt osobowych pracownika. Należy bowiem zauważyć, że kontrola taka może być przeprowadzana wielokrotnie w ciągu roku” Uzasadnienie projektu ustawy o zmianie ustawy – kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, źródło: https://www.sejm.gov.pl/sejm9.nsf/druk.xsp?nr=2335, dostęp: 12.12.2022 r.

Stosownie do art. 46 ust. 2 AlkU stan po użyciu alkoholu zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi od 0,2‰ do 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu od 0,1 mg do 0,25 mg alkoholu w 1 dm³. Zgodnie z art. 46 ust. 3 AlkU stan nietrzeźwości zachodzi, gdy zawartość alkoholu w organizmie wynosi lub prowadzi do stężenia we krwi powyżej 0,5‰ alkoholu albo obecności w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1 dm³. Zatem zgodnie ze wskazanym artykułem in fine równoznaczne ze stwierdzeniem braku obecności alkoholu w organizmie pracownika uznaje się przypadki, w których zawartość alkoholu nie osiąga lub nie prowadzi do osiągnięcia wartości właściwych dla stanu po użyciu alkoholu.

W związku z powyższym oraz faktem, że pracodawca dokonuje kontroli przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego, wyniki badania będą zasadniczo zależne od stężenia alkoholu w wydychanym przez pracownika powietrzu i zostały zobrazowane poniższą tabelą:

Tabela 1. Wynik badania w zależności od stężenia alkoholu w wydychanym przez pracownika powietrzu

Wynik badania	Brak obecności alkoholu w organizmie pracownika	Obecność alkoholu wskazująca na stan po użyciu alkoholu	Stan nietrzeźwości
Stężenie alkoholu w wydychanym przez pracownika powietrzu	Mniejsze niż 0,1 mg alkoholu w 1 dm3.	Większe lub równe 0,1 mg i mniejsze lub równe 0,25 mg w 1 dm3.	Większe niż 0,25 mg alkoholu w 1 dm3.
Utrwalenie wyniku badania	W przypadku negatywnego wyniku nie jest on utrwalany.	Tylko jeżeli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia.

Badanie na obecność narkotyków

Badanie stężenia alkoholu to niejedyna forma kontroli, którą zgodnie z projektem Ustawy pracodawca będzie mógł prowadzić wobec pracowników. W projektowanych zmianach zdecydowano się na posługiwanie się pojęciem „środków działających podobnie do alkoholu”. Sformułowanie to w chwili obecnej występuje w ustawie z dnia 20.6.1997 r. – Prawo o ruchu drogowym. Projektodawca określił jednocześnie, że szczegółowy wykaz takich środków powinien być określony w rozporządzeniu i w zależności od potrzeb aktualizowany. Pracodawca będzie musiał zachować przy tym zgodność z przepisami rozporządzenia, które zostanie wydane na podstawie wprowadzanego art. 22^1g KP.

W tracie prac nad projektem Ustawy przygotowano również projekt rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 28.3.2022 r. w sprawie badań na obecność alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika [Projekt rozporządzenia ministra zdrowia z dnia 28.3.2022 r. w sprawie badań na obecność alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu w organizmie pracownika, źródło: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12354104/katalog/12835646#12835646, dostęp: 12.12.2022 r.]. Zgodnie z projektowanym § 10 rozporządzenia środkami uznanymi za działające podobnie do alkoholu są opioidy, amfetamina i jej analogi, kokaina, tetrahydrokanabinole, benzodiazepiny.

Czas przechowywania informacji o kontroli trzeźwości

Zgodnie ze zmianami wynikającymi z Ustawy do kodeksu pracy zostanie wprowadzony art. 22^1c § 6, zgodnie z którym pracodawca będzie przetwarzał informacje o dacie, godzinie i minucie badania przeprowadzonego w ramach kontroli trzeźwości lub kontroli na obecność środków działających podobnie do alkoholu oraz wyniku tego badania, wskazującym na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości lub stan po użyciu środka działającego podobnie do alkoholu. Informacje te będą przechowywane w aktach osobowych pracownika zasadniczo przez rok.

Powyższy okres uregulowany przez ustawodawcę stanowi podstawowy okres przetwarzania danych osobowych pracowników w odniesieniu do pozytywnych wyników kontroli na obecność alkoholu lub narkotyków. Należy przy tym odnotować, że pracodawca nie powinien zasadniczo przetwarzać danych osobowych poprzez utrwalenie wyników negatywnych. W zależności od zastosowanej metody kontroli, może to przesądzać, że wyłącznie dane o pozytywnych wynikach pracowników, będą podlegały pod RODO zgodnie z art. 2 ust. 1 RODO. Dotyczy to zwłaszcza sytuacji, w której kontrola będzie odbywała się w sposób niezautomatyzowany, a zatem niepodlegający pod stosowanie RODO. Powyższy podstawowy termin może być przedłużony w następujących przypadkach.

Zgodnie z art. 22^1c § 7 w przypadku zastosowania kary upomnienia, kary nagany lub kary pieniężnej pracodawca przechowuje informacje, o których mowa w § 6, w aktach osobowych pracownika do czasu uznania kary za niebyłą zgodnie z art. 113 KP. Zasadniczo zgodnie z art. 113 § 1 KP zdanie pierwsze karę uważa się za niebyłą, a odpis zawiadomienia o ukaraniu usuwa się z akt osobowych pracownika po roku nienagannej pracy.

Ostatnią możliwością przedłużenia czasu przetwarzania danych wynikającą z Ustawy jest przypadek wskazany w art. 22^1c § 8, zgodnie z którym informacje o wyniku badania wskazującym na stan po użyciu alkoholu albo stan nietrzeźwości oraz o jego dacie, godzinie i minucie, mogą stanowić lub stanowią dowód w postępowaniu prowadzonym na podstawie prawa. W takim przypadku okres przetwarzania informacji o badaniu ulega przedłużeniu do czasu prawomocnego zakończenia postępowania. Po upływie powyższych okresów dane osobowe powinny być usunięte.

Obowiązek uregulowania kontroli trzeźwości

Ostatnie paragrafy przywołanego artykułu regulują kwestie stricte związane z formalnościami związanymi z kontrolą trzeźwości. Przede wszystkim zgodnie z § 10 wskazanego artykułu wprowadzenie kontroli trzeźwości ustala się w:

Uregulowanie takich kwestii powinno jasno wskazać:

Projektodawca wskazywał przy tym, że przesądzanie powyższych kwestii na poziomie Ustawy nie byłoby korzystne z perspektywy celu, jakim jest umożliwienie stosowania kontroli trzeźwości z uwzględnieniem specyfiki różnych zakładów pracy. Jak wskazano przy tym w uzasadnieniu Ustawy, pracodawca w szczególności powinien wskazać:

Ponadto zgodnie z § 11 wskazanego artykułu pracodawca powinien poinformować obecnych pracowników o kontroli trzeźwości w sposób przyjęty u danego pracodawcy, nie później niż 2 tygodnie przed rozpoczęciem jej przeprowadzania. Zgodnie z § 12 wskazanego artykułu nowym pracownikom na stanowiskach objętych kontrolą trzeźwości należy przekazać powyższe informacje w postaci papierowej lub elektronicznej.

Wyniki badania i dalsze działania

Projektodawca przewiduje w projekcie możliwość niedopuszczenia pracownika do pracy w wyniku przeprowadzenia kontroli. Możliwość taka jest zapewniona we wprowadzanym art. 22^1d § 1 i 2 KP.

Pracodawca nie dopuszcza pracownika do pracy, jeżeli:

Informację dotyczącą podstawy niedopuszczenia pracownika do pracy przekazuje się pracownikowi do wiadomości. Na marginesie można wskazać, że wprowadzane przepisy nie wydają się być przy tym konsekwentne, ponieważ dając pracodawcy możliwość skontrolowania trzeźwości pracownika, jednocześnie uprawniają pracodawcę do niedopuszczenia pracownika do pracy wyłącznie na podstawie uzasadnionego podejrzenia, że pracownik stawił się do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo w stanie nietrzeźwości. Kierując się zasadami logiki, wydaje się, że podejrzenie powinno móc być podstawą dla pracodawcy przeprowadzenia kontroli (np. w sposób nadzwyczajny, poza zwykle przewidzianą częstotliwością kontroli).

Wydaje się, że wprowadzana konstrukcja stanowi analogię do aktualnego art. 17 ust. 1 AlkU, zgodnie z którym kierownik zakładu pracy lub osoba przez niego upoważniona mają obowiązek niedopuszczenia do pracy pracownika, jeżeli zachodzi uzasadnione podejrzenie, że stawił się on do pracy w stanie po użyciu alkoholu albo spożywał alkohol w czasie pracy.

Po przekazaniu pracownikowi informacji dotyczącej niedopuszczenia go do pracy pracownik oraz pracodawca mogą zażądać ponownego zbadania trzeźwości pracownika. Badanie takie przeprowadza uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego. Badanie zasadniczo powinno odbyć się bez potrzeby przeprowadzenia badania laboratoryjnego, natomiast w pewnych przypadkach możliwe jest również przeprowadzenie badania krwi. Badanie będzie odbywało się w zgodzie z rozporządzeniem wydanym przez ministra właściwego do spraw zdrowia w porozumieniu z ministrem właściwym do spraw wewnętrznych oraz ministrem właściwym do spraw pracy na podstawie projektowanego art. 22^1g KP.

Delegacja ustawowa do wydania rozporządzenia

Z perspektywy pracodawcy kluczowe jest, że rozporządzenie nie określa wyłącznie warunków i metod przeprowadzenia badań na obecność alkoholu w organizmie pracownika oraz badań na obecność w organizmie pracownika środków działających podobnie do alkoholu przez pracodawcę oraz przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego lub zlecanych przez ten organ wykaz środków działających podobnie do alkoholu. Rozporządzenie powinno uwzględnić metodykę przeprowadzania takich badań, konieczność zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia, a także konieczność sprawnego przeprowadzenia badań i zagwarantowania wiarygodności wyników badania krwi i moczu przy jednoczesnym poszanowaniu godności oraz innych dóbr osobistych pracownika i zasad ochrony danych osobowych

Powyższe regulacje według treści projektu będą stosowane odpowiednio do pracodawców organizujących pracę wykonywaną przez osoby fizyczne na innej podstawie niż stosunek pracy oraz osoby fizyczne prowadzące na własny rachunek działalność gospodarczą, a także do osób fizycznych wykonujących pracę na innej podstawie niż stosunek pracy oraz prowadzących na własny rachunek działalność gospodarczą, których praca jest organizowana przez tych pracodawców.

Podstawa prawna przetwarzania danych

Wprowadzenie kontroli trzeźwości w zakładzie pracy wiąże się również z koniecznością zapewnienia zgodności takiego procesu z prawem ochrony danych osobowych. Pierwszą kwestią, którą należy przeanalizować jest określenie właściwej podstawy prawnej względem przetwarzanych danych, zgodnie z art. 6 RODO.

Zasadniczo pracodawca, który decyduje się na wprowadzenie kontroli trzeźwości, może to zrobić tylko jeśli jest to niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia. Należy jednak wskazać, że w tym przypadku, pracodawca zyskuje wyłącznie uprawnienie do wprowadzenia kontroli trzeźwości, ponieważ ostateczna decyzja pozostaje w jego gestii. Z tego powodu zasadniczo prawidłową podstawą prawną nie będzie niezbędność przetwarzania do wypełnienia obowiązku prawnego ciążącego na administratorze.

W ocenie autora prawidłową podstawą zasadniczo będzie prawnie uzasadniony interes pracodawcy, polegający na niezbędności przetwarzania w celu ochrony życia i zdrowia pracowników lub innych osób lub ochrony mienia – w zależności od konkretnej przesłanki, która przesądziła o stosowaniu kontroli.

Zgodnie z treścią uzasadnienia projektu ustawy, prawodawca przesądza, że „informacje o obecności w organizmie pracownika alkoholu lub środka działającego podobnie do alkoholu, nawet mające charakter ogólny, stanowią dane dotyczące zdrowia” [Uzasadnienie projektu ustawy z 1 kwietnia o zmianie ustawy – Kodeks pracy oraz niektórych innych ustaw, źródło: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12354104, dostęp: 7.12.2022 r.]., a zatem dane szczególnych kategorii w rozumieniu art. 9 ust. 1 RODO. Podobne stanowisko wyraził również Prezes Urzędu Ochrony Danych Osobowych w stanowisku z 27.6.2019 r. [Stanowisko Prezesa UODO z dnia 27 czerwca 2019 r. źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/1076, dostęp 7.12.2022 r.] Nie wchodząc głębiej w kwestię analizy możliwości interpretacji a contrario należy przyjąć, że w takim przypadku, konieczne jest przypisanie odpowiedniej przesłanki z art. 9 ust. 2 RODO. W ocenie autora odpowiednią przesłanką przetwarzania danych szczególnych kategorii stanowi art. 9 ust. 2 lit. b RODO, zgodnie z którym przetwarzanie jest dozwolone m.in. w takim zakresie w jakim jest ono niezbędne do wykonywania szczególnych praw przez administratora w dziedzinie prawa pracy, o ile jest to dozwolone prawem państwa członkowskiego, przewidującym odpowiednie zabezpieczenia praw podstawowych i interesów osoby, której dane dotyczą. Warto również odnotować, że w projekcie zostały przewidziane pewne zabezpieczenia praw pracowników, takie jak m.in. konieczność jasnego określenia zasad kontroli w układzie zbiorowym pracy, regulaminie pracy lub obwieszczeniu, lub możliwość przeprowadzenia ponownego badania, szerzej opisane powyżej.

 

Nieruchomość oddana w dzierżawę na okres dłuższy niż 3 lata

Starostowie w szczególności:

1) ewidencjonują nieruchomości zgodnie z katastrem nieruchomości;

2) zapewniają wycenę tych nieruchomości;

3) (uchylony)

4) zabezpieczają nieruchomości przed uszkodzeniem lub zniszczeniem;

5) wykonują czynności związane z naliczaniem należności za nieruchomości udostępniane z zasobu oraz prowadzą windykację tych należności;

6) współpracują z innymi organami, które na mocy odrębnych przepisów gospodarują nieruchomościami Skarbu Państwa, a także z właściwymi jednostkami samorządu terytorialnego;

7) zbywają oraz nabywają, za zgodą wojewody, nieruchomości wchodzące w skład zasobu, z zastrzeżeniem art. 17;

7a) wydzierżawiają, wynajmują, użyczają oraz oddają w użytkowanie nieruchomości wchodzące w skład zasobu, przy czym umowa zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony wymaga zgody wojewody; zgoda wojewody jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony nie dłuższy niż 3 lata strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.

Z kolei, w art. 37 ust. 4 ww. ustawy postanowiono, że zawarcie umów użytkowania, najmu lub dzierżawy na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub na czas nieoznaczony, następuje w drodze przetargu. Wojewoda albo odpowiednia rada lub sejmik mogą wyrazić zgodę na odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia tych umów.

W kontekście podanej problematyki na szczególną uwagę zasługuje wystąpienie pokontrolne RIO w Katowicach z 23.1.2023 r. (znak WK-610/36/4/22/23):

W (….) r. na podstawie umowy z dnia (……). kontrahentowi o symbolu X oddano w dzierżawę nieruchomość Skarbu Państwa na okres ponad 8 lat (od 9.6.2020 r. do 31.12.2028 r.) w trybie bezprzetargowym bez uzyskania zgody Wojewody (…..) na odstąpienie od obowiązku przetargowego trybu zawarcia umowy, a w (….) r. zawarto bez zgody Wojewody (….) dwie umowy dzierżawy nieruchomości Skarbu Państwa na okres kolejnych trzech lat (po uprzednio obowiązujących umowach na czas oznaczony do trzech lat) z tymi samymi kontrahentami, których przedmiotem były te same nieruchomości (umowa z dnia 29.6.2021 r. zawarta z kontrahentem Y i umowa z dnia 25.5.2021 r. zawarta z kontrahentem Z).

Natomiast w ramach wniosku pokontrolnego nakazano jednostce, aby uzyskiwać zgody wojewody na odstąpienie od przetargowego trybu zawierania umów dzierżawy na okres dłuższy niż 3 lata oraz zgody wojewody na zawieranie kolejnych umów dzierżawy z tym samym kontrahentem na okres do 3 lat (po umowie zawartej na czas oznaczony nie dłuższy niż 3 lata), których przedmiotem jest ta sama nieruchomość, stosownie do art. 37 ust. 4 i art. 23 ust. 1 pkt 7a GospNierU.

Podsumowując, ustalenia pokontrolne RIO są w pełni uzasadnione. Starosta gospodarujący mieniem SP musi przestrzegać wymogów ustawy w zakresie uzyskiwania zgód wojewody na oddawanie tych nieruchomości w długoletnią dzierżawę.

źródło: http://www.katowice.rio.gov.pl

Będzie zmiana w programie rządowym „Laboratoria Przyszłości”

Na stronie Kancelarii Prezesa Rady Ministrów ukazała się informacja o projekcie uchwały Rady Ministrów zmieniającej uchwałę w sprawie rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz umiejętności podstawowych i przekrojowych dzieci i młodzieży – „Laboratoria przyszłości” (numer projektu ID 339).

Z podanych informacji wynika, że powodem podjęcia proponowanej inicjatywy jest konieczność zapewnienia spójności inicjatyw publicznych mających na celu wsparcie rozwoju szkolnej infrastruktury oraz rozwoju kompetencji podstawowych i przekrojowych dzieci i młodzieży. Obecnie, na mocy:

1. uchwały nr 129 Rady Ministrów z 29.9.2021 r. w sprawie wsparcia na realizację inwestycyjnych zadań jednostek samorządu terytorialnego polegających na rozwijaniu szkolnej infrastruktury – „Laboratoria przyszłości” (M.P. poz. 939),
2. uchwały nr 63/2022 Rady Ministrów z 29.3.2022 r. w sprawie rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz umiejętności podstawowych i przekrojowych dzieci i młodzieży – „Laboratoria przyszłości”,
3. rozporządzenia Rady Ministrów z 29.3.2022 r. w sprawie realizacji rządowego programu rozwijania szkolnej infrastruktury oraz umiejętności podstawowych i przekrojowych dzieci i młodzieży – „Laboratoria przyszłości” (Dz. U. poz. 771)

– jest realizowana inicjatywa „Laboratoria Przyszłości”, mająca na celu wyposażenie szkół podstawowych w całym kraju w nowoczesne wyposażenie służące rozwijaniu tzw. kompetencji przyszłości. Projektowana uchwała ma na celu dostosowanie dokumentów programowych do aktualnych przepisów rangi ustawowej.

W związku ze zmianą w art. 65 ZmKoronawirusU20(1), zmianom uległy niektóre przepisy mające wpływ na realizację programu, w tym poszerzony został katalog podmiotów wspierających. Rodzi to konieczność dostosowania przepisów uchwały do brzmienia ustawy.

Z dalszych informacji wynika dodatkowo, że projekt zakłada szereg korekt natury technicznej i zmian dostosowujących, wynikających ze zmiany przepisów rangi ustawowej, które jednocześnie nie rodzą skutków finansowych dla sektora finansów publicznych. O ile dotychczas jedynym podmiotem prowadzącym w ramach programu zadania związane z rozwijaniem kompetencji podstawowych i przekrojowych dzieci i młodzieży był Ośrodek Rozwoju Edukacji, projekt zakłada poszerzenie tego katalogu o inne wyspecjalizowane podmioty państwowe nadzorowane lub prowadzone przez Ministra Edukacji i Nauki, albo przez takie, nad którymi jest obejmowany nadzór przez Ministra Edukacji i Nauki.

Podsumowując, przedstawioną propozycję legislacyjną należy ocenić pozytywnie. Laboratoria przyszłości to ważne wsparcie dla gmin w zakresie działalności edukacyjnej.

Źródło: www.gov.pl

Wykaz dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji dotyczącej odpadów

Ponadto w art. 6m ust. 1a i 1b CzystGmU postanowiono, że deklaracja zawiera dane niezbędne do określenia wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi oraz wysokość opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Rada gminy, określając wzór deklaracji, może wymagać podania następujących danych:

1. imię i nazwisko lub nazwę właściciela nieruchomości oraz adres miejsca zamieszkania lub siedziby;
2. adres nieruchomości;
3. dane stanowiące podstawę zwolnienia z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi;
4. numer telefonu właściciela nieruchomości;
5. adres poczty elektronicznej właściciela nieruchomości;
6. inne informacje niezbędne do wystawienia tytułu wykonawczego;
7. informacje dotyczące posiadania kompostownika przydomowego i kompostowania w nim bioodpadów stanowiących odpady komunalne.

W związku z omawianym zagadnieniem warto odnotować stanowisko wyrażone w uchwale Kolegium RIO we Wrocławiu z 10.1.2023 r. (Nr 1/2023). We wskazanym rozstrzygnięcie nadzorczym organ nadzoru zakwestionował zapisy w zakresie następujących postanowień:

3a. Określa się wykaz dokumentów potwierdzających dane zawarte w deklaracji, o której mowa w § 1.

1) dokument potwierdzający stałą nieobecność mieszkańca na terenie nieruchomości, wystawiony przez odpowiednie instytucje, w szczególności:

a) domy spokojnej starości

b) domy dziecka

c) zakłady karne

d) placówki opieki zdrowotnej

e) jednostki wojskowe

f) uczelnie wyższe w przypadku studentów oraz szkoły średnie w przypadku uczniów uczących się w systemie dziennym, zamieszkujących poza gminą

g) zakłady pracy w przypadku delegacji dłuższych niż jeden miesiąc

h) umowę najmu

2) dokument potwierdzający, że mieszkaniec jest objęty opłatą za odbiór odpadów komunalnych w innej gminie

3) oświadczenie wskazujące osoby zamieszkałe na terenie gminy […] pod innym adresem niż adres zameldowania

4) oświadczenie wskazujące osoby pozostające poza granicami kraju”.

Na kanwie ww. zapisów organ nadzoru wskazał, że żaden z dokumentów określonych w § 1 badanej uchwały nie dotyczy potwierdzenia danych zawartych w deklaracji, a ich wymaganie od właścicieli nieruchomości nie znajduje oparcia w przepisach art. 6n ust. 1 pkt 1 i art. 6m ust. 1a i 1b CzystGmU, wyznaczających zakres przedmiotowy uchwały w sprawie określenia wzoru deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami. Dodatkowo organ nadzoru wskazał, że wszystkie określone w § 1 badanej uchwały dokumenty mają wspólną cechę polegającą na tym, że dotyczą potwierdzenia poprawności wypełnienia deklaracji, a nie potwierdzenia danych podanych w deklaracji, podczas gdy poprawność sporządzenia deklaracji powinna być weryfikowana przez organ podatkowy w ramach czynności sprawdzających określonych w dziale V OrdPU. Uchwała w sprawie określenia wzoru deklaracji nie może określać dokumentów, ani kryteriów służących weryfikacji deklaracji.

Podsumowując, stanowisko organu nadzoru ma prawne uzasadnienie. Ustalając wzór deklaracji rada gminy musi przestrzegać upoważnienia ustawowego.

Źródło: https://bip.wroclaw.rio.gov.pl.