W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 180 opublikowano ustawę z 1.12.2022 r. o Systemie Informacji Finansowej (dalej: SInFU).

Czemu służy SInf i kto jest organem właściwym

Z SInfU wynika, że SInF, prowadzony przy użyciu systemu teleinformatycznego, służy:

  • przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
  • rozpoznawaniu i wykrywaniu przestępstwa katalogowego oraz zapobieganiu przestępstwu katalogowemu lub wspomaganiu prowadzenia postępowania karnego w sprawie przestępstwa katalogowego, a także w celu identyfikacji, wykrycia lub zabezpieczenia mienia pochodzącego z takiego przestępstwa;
  • innym celom określonym w SInfU.

Organem właściwym w sprawach SInF jest Szef Krajowej Administracji Skarbowej.

Informacje rejestrowane oraz ich przekazywanie do SInF

Instytucje zobowiązane mają obowiązek przekazywać do SInF informacje rejestrowane, z wyjątkiem informacji o rachunku, na który na koniec danego dnia następuje automatyczne przeksięgowanie środków pieniężnych, a ich zwrot wraz z odsetkami następuje automatycznie na rachunek nie później niż w ciągu 2 dni roboczych, na zasadach określonych w przepisach art. 10–17 SInfU.

Instytucjami zobowiązanymi w tym zakresie są: oddział instytucji kredytowej, bank krajowy, oraz oddział banku zagranicznego, SKOK i Krajowa SKOK, krajowa instytucja płatnicza, mała instytucja płatnicza, krajowa instytucja pieniądza elektronicznego, oddział unijnej instytucji płatniczej, oddział unijnej instytucji pieniądza elektronicznego, oddział zagranicznej instytucji pieniądza elektronicznego oraz organ administracji publicznej, jeżeli świadczy usługi płatnicze, firmę inwestycyjną i bank powierniczy, NBP – w zakresie, w jakim, za zgodą Prezesa NBP prowadzi rachunki bankowe innych osób prawnych, z wyłączeniem rachunków w systemach płatności prowadzonych przez NBP, przedsiębiorcę w zakresie, w jakim prowadzi działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych, a także oddział przedsiębiorcy zagranicznego w zakresie, w jakim prowadzi działalność polegającą na udostępnianiu skrytek sejfowych na terytorium Polski.

Wykorzystanie informacji rejestrowanych zgromadzonych w SInF

Informacje rejestrowane zgromadzone w SInF:

  • są niezwłocznie w całości przekazywane Generalnemu Inspektorowi Informacji Finansowej w celu przeciwdziałaniu praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu;
  • udostępnia się za pośrednictwem systemu teleinformatycznego służącego do obsługi SInF.

Podmiotami uprawnionymi do uzyskiwania informacji rejestrowanych zgromadzonych w SInF są prokuratorzy, sądy apelacyjne, komendanci główni Policji i biur oraz szefowie służb wymienieni w art. 19 ust. 2 SInfU.

Ważne

Informacje rejestrowane przetwarzane w celach określonych w ustawie podlegają zabezpieczeniom zapobiegającym nadużyciom lub niezgodnemu z prawem dostępowi lub przekazywaniu, polegającym co najmniej na:

  • dopuszczeniu przez administratora danych do przetwarzania informacji rejestrowanych wyłącznie osób do tego uprawnionych;
  • pisemnym zobowiązaniu podmiotu uprawnionego do zapewnienia bezpieczeństwa przetwarzanych informacji;
  • regularnym testowaniu i doskonaleniu stosowanych środków technicznych i organizacyjnych;
  • zapewnieniu bezpiecznej komunikacji w systemie teleinformatycznym;
  • zapewnieniu ochrony przed nieuprawnionym dostępem do systemu teleinformatycznego;
  • określeniu zasad bezpieczeństwa przetwarzanych informacji rejestrowanych.
Więcej treści o finansach publicznych po zalogowaniu. Nie posiadasz dostępu? Wypróbuj!Sprawdź

Ochrona danych i kontrola przekazywania do SInF informacji rejestrowanych

Do przekazywania informacji rejestrowanych do STIR oraz ze STIR do SInF w trybie i zakresie przewidzianym SInfU nie stosuje się przepisów regulujących ograniczenia udostępniania danych objętych tajemnicami ustawowo chronionymi. Do udostępniania informacji rejestrowanych podmiotom uprawnionym w trybie i zakresie przewidzianym SInFU nie stosuje się przepisów regulujących ograniczenia udostępniania danych objętych tajemnicami ustawowo chronionymi.

W ramach sprawowanego nadzoru lub sprawowanej kontroli na zasadach określonych w przepisach kontrolę wykonywania przez instytucje zobowiązane obowiązków w zakresie przekazywania do STIR informacji rejestrowanych sprawują:

  • Komisja Nadzoru Finansowego – w odniesieniu do instytucji zobowiązanych przez nią nadzorowanych;
  • naczelnicy urzędów celno-skarbowych – w odniesieniu do pozostałych instytucji zobowiązanych.

Na uzasadniony wniosek jednego z tych dwóch podmiotów organ właściwy przekazuje z SInF informacje rejestrowane oraz informacje dotyczące wypełniania przez instytucje zobowiązane obowiązku przekazywania informacji rejestrowanych w zakresie, w jakim informacje te są niezbędne do sprawowania kontroli.

Kary pieniężne i inne

W SInFU przewidziano, że za naruszenie przepisów można nałożyć karę pieniężną do wysokości 1 500 000 zł.

Ponadto, kto:

  • wbrew przepisom SInF, ujawnia osobom nieuprawnionym przetwarzane w SInF informacje rejestrowane lub informacje z rejestru, podlega karze pozbawienia wolności do lat 3 (jeżeli sprawca takiego czynu działa nieumyślnie, podlega grzywnie);
  • bez uprawnienia lub z naruszeniem posiadanych uprawnień, przetwarza informacje rejestrowane lub informacje z rejestru, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Ważne

Przekazywanie podmiotom uprawnionym informacji rejestrowanych zgromadzonych w SInF rozpoczyna się nie później niż w terminie 12 miesięcy od dnia wejścia w życie SInfU, czyli do 10.2.2024 r.