Charakter czynności ogłoszenia przetargu ustnego nieograniczonego na sprzedaż nieruchomości
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z 22.11.2021, II SA/Ol 803/21, stwierdził, że czynność ogłoszenia przetargu na zbycie nieruchomości nie stanowi aktu wydawanego w trybie postępowania administracyjnego. Nie obliguje również organu do wydania w przyszłości rozstrzygnięcia, ani nie może stanowić przyrzeczenia administracyjnego.
Zasady, na jakich właściwe organy (wójt, burmistrz, prezydent miasta, zarząd powiatu, samorząd województwa) gospodarują nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa lub jednostek samorządu terytorialnego zostały określone w GospNierU. Ustawa zawiera przepisy określające sposób gospodarowania nieruchomościami w trybie administracyjnoprawnym, np. w zakresie ustanawiania prawa trwałego zarządu lub wywłaszczania i ustalania odszkodowania z tego tytułu. Tym niemniej określa ona również zasady występowania Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego w sferze dominium, czyli działających jak właściciel nieruchomości.
Przedmiotowe zarządzenie klasyfikuje się jako oświadczenie woli i jest przejawem uprawnień właścicielskich (art. 140 KC). Dodatkowo nadmienić trzeba, że na gruncie przepisów GospNierU nie można przypisać mu charakteru aktu z zakresu administracji publicznej, bowiem nie wywołuje ono żadnych skutków administracyjnoprawnych i tym samym nie podlega kognicji sądu administracyjnego.
Wskazać należy, że okoliczność, iż gospodarowanie mieniem publicznym przez Skarb Państwa i jednostki samorządu terytorialnego doznaje na gruncie tej ustawy ograniczeń nie powoduje, że spory w tym zakresie tracą charakter cywilnoprawny. W judykaturze jednoznacznie przyjmuje się, że prawidłowość przeprowadzenia procedury przetargowej może być zweryfikowana wyłącznie w postępowaniu wszczętym powództwem do sądu powszechnego.
Dodatkowo wskazać należy, że w uchwale składu 7 sędziów Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27.7.2009 r., I OPS 1/09 podkreślono, że unormowania GospNierU w zakresie dotyczącym obrotu nieruchomościami Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego, regulują czynności cywilnoprawne w sposób szczególny w stosunku do ogólnych zasad określonych w KC. Działalność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego w odniesieniu do mienia stanowiącego ich własność nie opiera się wyłącznie na przepisach prawa cywilnego, ale ze względu na publicznoprawny status Skarbu Państwa i jednostek samorządu terytorialnego oraz przysługującego im mienia, obrót ten regulowany jest także przepisami prawa publicznego. Publicznoprawny charakter tych podmiotów oraz przeznaczenie mienia, którym dysponują na zaspokojenie potrzeb wspólnoty stanowi uzasadnienie wprowadzenia ograniczeń w zakresie swobody dysponowania mieniem i swobody zawierania umów oraz samodzielności jednostek samorządu terytorialnego. Szczególne unormowania ustawy dotyczące obrotu nieruchomościami stanowiącymi własność Skarbu Państwa oraz jednostek samorządu terytorialnego podyktowane są tym, iż mienie to ma służyć przede wszystkim celom publicznym. Dlatego też przyjęta w KC fundamentalna zasada swobody umów oraz swoboda właściciela rozporządzania jego rzeczą doznaje określonych ograniczeń. Przywołując powyższe wywody zauważyć trzeba, że ograniczenia te – dokonywane m.in. poprzez procedurę przetargową – nie powodują jednak, że spory w tym zakresie tracą cywilnoprawny charakter.
Zmiana zakresu odpowiedzialności pracodawcy zatrudniającego dłużnika alimentacyjnego
Powiązanie polega na tym, że dłużnik alimentacyjny musi być ujawniony (spełnił warunki do wpisu) w Krajowym Rejestrze Zadłużonych (KRZ), żeby pracodawca został pociągnięty do odpowiedzialności za:
- zatrudnianie go „na czarno”, czyli bez potwierdzenia na piśmie zawartej umowy o pracę przed dopuszczeniem do pracy (art. 281 § 2 KP),
- płacenie mu „pod stołem”, czyli przekazywanie wynagrodzenia wyższego niż wynika z zawartej umowy o pracę, nie dokonując potrąceń na zaspokojenie świadczeń alimentacyjnych, mimo takiego obowiązku (art. 282 § 3 KP).
Od 1.12.2021 r. z art. 281 § 2 i art. 282 § 3 KP znika dotychczasowa definicja dłużnika alimentacyjnego (pojęcie używane na potrzeby tego tekstu, lecz niewystępujące w KP). Zastępuje ją odesłanie do art. 2 ust. 1 pkt 4 ustawy z 6.12.2018 r. o Krajowym Rejestrze Zadłużonych (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1909, dalej: ustawa KRZ), który również 1.12.2021 r. zaczyna obowiązywać w nowym brzmieniu. Modyfikacja sprowadza się tylko do zamiany słowa „oraz” na „lub”, ale ma znaczące skutki. Powoduje, że wpis w KRZ nie wymaga jednoczesnego prowadzenia dwóch postępowań egzekucyjnych wobec osoby fizycznej, która zalega ze spełnieniem świadczeń alimentacyjnych dłużej niż 3 miesiące. Wystarczy, żeby toczyła się wobec niej:
- egzekucja świadczeń alimentacyjnych, lub (poprzednio: oraz)
- egzekucja należności budżetu państwa powstałych z tytułu świadczeń wypłacanych w przypadku bezskuteczności egzekucji alimentów.
Takim kryteriom musi od 1.12.2021 r. odpowiadać pracownik, któremu pracodawca pomaga nie płacić alimentów, pozwalając mu pracować „na czarno” lub realizując wypłaty „pod stołem”. Będzie bowiem figurował w KRZ, co otwiera drogę do nałożenia na pracodawcę grzywny od 1500 zł do 45 000 zł. Pracodawca (również osoba działająca w jego imieniu) nie będzie mógł się od niej uchylić, zasłaniając brakiem winy (art. 1 § 2 Kodeksu wykroczeń, dalej: KW). KRZ jest bowiem jawny, a do sprawdzenia, czy znajduje się w nim osoba zatrudniana wystarczy posiadanie internetu (art. 4 ustawy KRZ). Pracodawcy, który z takiej możliwości nie skorzysta będzie można przypisać co najmniej winę nieumyślną.
Wina może mieć charakter umyślny albo nieumyślny. Ta pierwsza występuje, jeśli pracodawca lub osoba działająca w jego imieniu celowo pomagają ukryć dłużnikowi alimentacyjnemu jego dochody poprzez zatrudnienie „na czarno” lub wypłaty „pod stołem” (art. 5 w zw. z art. 6 § 1 KW.). Tę drugą będzie im można przypisać, gdy wprawdzie nie zamierzali popełnić wykroczenia, lecz się go dopuścili, bo nie zachowali ostrożności (art. 5 w zw. z art. 6 § 2 KW).
Niedopuszczalne ograniczenia pod względem częstotliwości przez radę gminy w odbiorze odpadów budowlanych i rozbiórkowych
Punktem wyjścia w analizie podanej problematyki są regulacje zawarte w CzystGmU. W tym zakresie na uwagę zasługują przepisy art. 6r ust. 3 i ust. 3a CzystGmU.
W pierwszym z przepisów postanowiono, że rada gminy określi, w drodze uchwały stanowiącej akt prawa miejscowego, szczegółowy sposób i zakres świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości i zagospodarowania tych odpadów, w zamian za uiszczoną przez właściciela nieruchomości opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi, w szczególności częstotliwość odbierania odpadów komunalnych od właściciela nieruchomości i sposób świadczenia usług przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych. Zgodnie z drugim przepisem w uchwale, o której mowa w ust. 3, dopuszcza się ograniczenie ilości zużytych opon, odpadów wielkogabarytowych oraz odpadów budowlanych i rozbiórkowych, stanowiących odpady komunalne, odpadów stanowiących części roślin pochodzących z pielęgnacji terenów zielonych, ogrodów, parków i cmentarzy, odbieranych lub przyjmowanych przez punkty selektywnego zbierania odpadów komunalnych od właścicieli nieruchomości w zamian za pobraną opłatę za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Na kanwie ww. regulacji prawnych warto odnotować rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody Zachodniopomorskiego z 22.11.2021 r. (P-1.4131.349.2021.KD; http://e-dziennik.szczecin.uw.gov.pl).
W motywach rozstrzygnięcia organ nadzoru wskazał m.in., że rada miejska upoważniona była do ograniczenia w uchwale podjętej w oparciu o treść ww. art. 6r ust. 3 CzystGmU ilości przyjmowanych od mieszkańców w ramach opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – odpadów budowlanych i rozbiórkowych, jednak brak było podstaw do wprowadzenia ograniczenia w zakresie częstotliwości, z jaką wskazana ilość odpadów może zostać przez mieszkańca dostarczona. Dalej podkreślono, że: Postanowienie, że (….) przyjmowane będą nieodpłatnie odpady budowlane i rozbiórkowe dostarczane przez mieszkańców we własnym zakresie dwa razy w roku kalendarzowym uznać należy za wykraczające poza uprawnienie wynikające z art. 6r ust. 3 i 3a CzystGmU. Oznacza ono bowiem, że właściciele nieruchomości pozbawieni są – w ramach uiszczanej przez nich opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi – możliwości przekazania do punktu odpadów budowlanych i rozbiórkowych częściej niż dwa razy do roku.
Warto także dodać, że uchwała w sprawie określenia szczegółowego sposobu i zakresu świadczenia usług w zakresie odbierania odpadów komunalnych stanowi akt prawa miejscowego, wydany z upoważnienia określonego w art. 6r ust. 3 CzystGmU, co oznacza, że organ stanowiący musi ściśle uwzględniać wytyczne zawarte w upoważnieniu. Odstąpienie od tej zasady narusza związek formalny i materialny pomiędzy aktem wykonawczym a ustawą, co stanowi istotne naruszenie prawa.
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze Wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może bowiem wprowadzać ograniczeń w zakresie częstotliwości odbierania odpadów budowlanych/rozbiórkowych, a jedynie ograniczenia ilościowe.
Wójt gminy nie może użyczyć nieruchomości samorządowej gminnym jednostkom, w tym. szkołom
W kontekście wskazanej problematyki na uwagę zasługuje art. 43 GospNierU, z którego wynika m.in., że trwały zarząd jest formą prawną władania nieruchomością przez jednostkę organizacyjną. Nadto, zgodnie z ust. 2, jednostka organizacyjna ma prawo, z zastrzeżeniem ust. 6, korzystania z nieruchomości oddanej w trwały zarząd, a w szczególności do:
1) korzystania z nieruchomości w celu prowadzenia działalności należącej do zakresu jej działania;
2) wykonywania robót budowlanych, zgodnie z przepisami prawa budowlanego, za zgodą organu nadzorującego;
3) oddania nieruchomości lub jej części w najem, dzierżawę albo użyczenie na czas nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd, z równoczesnym zawiadomieniem właściwego organu i organu nadzorującego, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony do 3 lat, albo za zgodą tych organów, jeżeli umowa jest zawierana na czas oznaczony dłuższy niż 3 lata lub czas nieoznaczony, jednak na okres nie dłuższy niż czas, na który został ustanowiony trwały zarząd; zgoda jest wymagana również w przypadku, gdy po umowie zawartej na czas oznaczony strony zawierają kolejne umowy, których przedmiotem jest ta sama nieruchomość.
Z kolei, umowa użyczenia ma normatywną podstawę w KC, gdzie zgodnie z art. 710, przez umowę użyczenia użyczający zobowiązuje się zezwolić biorącemu, przez czas oznaczony lub nieoznaczony, na bezpłatne używanie oddanej mu w tym celu rzeczy. Znaczenie ma także art. 50 SamGminU, z którego wynika, że obowiązkiem osób uczestniczących w zarządzaniu mieniem komunalnym jest zachowanie szczególnej staranności przy wykonywaniu zarządu zgodnie z przeznaczeniem tego mienia i jego ochrona.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Krakowie z 14.10.2021 r. (znak WK.6130.29.21; http://bip.krakow.rio.gov.pl).
W podanym dokumencie kontrolnym wskazano właśnie, że nieprzyznanie jednostkom organizacyjnym gminy, nieposiadającym osobowości prawnej, korzystającym z nieruchomości gminnych, trwałego zarządu tych nieruchomości, określonego w art. 43 GospNierU, co stanowi o nieprzestrzeganiu art. 12 GospNierU, w związku z art. 50 SamGminU. Nadto podano, że „powyższe dotyczy jednostek oświatowych gminy, z którymi Wójt Gminy zawarł umowy użyczenia. Gminne jednostki organizacyjne, nieposiadające osobowości prawnej, w obrocie cywilnoprawnym nie działają w imieniu własnym, a wyłącznie w imieniu i na rzecz Gminy. Jako jednostki, które nie posiadają przymiotu osobowości prawnej, nie mogą zawrzeć z gminą umowy cywilnoprawnej. W konsekwencji jednostki te mogą otrzymywać nieruchomości we władanie od „macierzystej” gminy jedynie w formie trwałego zarządu”.
Podsumowując, stanowisko RIO jest prawnie uzasadnione. Wójt gminy nie może oddawać w użyczenie nieruchomości „własnej” jednostce budżetowej. Właściwym mechanizmem w tym zakresie jest trwały zarząd.
GUS: W październiku bezrobocie w dół
GUS: stopa bezrobocia w październiku wyniosła 5,5 %.
Z najnowszych danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w październiku 2021 r. stopa bezrobocia w Polsce wyniosła 5,5 %. We wrześniu 2021 r. było to 5,6 %. Z kolei liczba bezrobotnych zarejestrowanych w urzędach pracy wyniosła w październiku 910,9 tys. wobec 934,7 tys. osób we wrześniu. Oznacza to spadek o blisko 24 tys. osób.
Październik był ósmym miesiącem w tym roku, w którym odnotowany został spadek poziomu bezrobocia miesiąc do miesiąca.
Potwierdzają się szacunki MRiPS
Ze wstępnych szacunków MRiPS z początku listopada 2021 r. wynikało, że stopa bezrobocia w październiku wyniosła 5,5 % i w porównaniu do poprzedniego miesiąca spadła o 0,1 punktu proc.
Przed rokiem stopa bezrobocia wynosiła 6,1 %, spadek więc wynosi 0,6 punktu proc.
Źródło:
gov.pl
Nieprzekazanie przez gminę uchwał i zarządzeń do RIO nie uchroni przed ich ewentualną nieważnością
W tym miejscu warto przypomnieć, że wspomniane uchwały są podejmowane przez rady gminy na podstawie stosownych regulacji prawnych CzystGmU. Na uwagę zasługuje m.in. art. 6k CzystGmU. Z tego artykułu m.in. wynika, że rada gminy, w drodze uchwały:
1) dokona wyboru metody ustalenia opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi spośród metod określonych w art. 6j ust. 1 i 2 oraz ustali stawkę takiej opłaty; dopuszcza się stosowanie więcej niż jednej metody ustalenia opłat na obszarze gminy;
2) ustali stawkę opłaty za pojemnik lub worek o określonej pojemności, przeznaczony do zbierania odpadów komunalnych na terenie nieruchomości;
3) ustali stawkę opłaty za m3 zużytej wody – w przypadku wyboru metody ustalania opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi, o której mowa w art. 6j ust. 3a.
W tym miejscu warto wspomnieć o art. 11 ust. 1 pkt 5 RegIzbObrachU, gdzie m.in. postanowiono, że w zakresie działalności nadzorczej właściwość rzeczowa regionalnych izb obrachunkowych obejmuje uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy jednostek samorządu terytorialnego w sprawach podatków i opłat lokalnych, do których mają zastosowanie przepisy ustawy – Ordynacja podatkowa. Zatem, regionalne izby obrachunkowe są ustawowo umocowane do weryfikowania uchwał podejmowanych przez radę gminy w sprawach zarówno podatków lokalnych, jak i opłat, w tym opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi.
Co jednak istotne, aby regionalna izba obrachunkowa mogła sprawować wspomniany nadzór nad uchwałami, musi je otrzymać. W tym zakresie na uwagę zasługują regulacje prawne zawarte w art. 90 ust. 1 i 2 SamGminU. Tamże zaś postanowiono, że:
1. Wójt obowiązany jest do przedłożenia wojewodzie uchwał rady gminy w ciągu 7 dni od dnia ich podjęcia. Akty ustanawiające przepisy porządkowe wójt przekazuje w ciągu 2 dni od ich ustanowienia.
2. Wójt przedkłada regionalnej izbie obrachunkowej, na zasadach określonych w ust. 1, uchwałę budżetową, uchwałę w sprawie absolutorium oraz inne uchwały rady gminy i zarządzenia wójta objęte zakresem nadzoru regionalnej izby obrachunkowej.
We wspomnianym na wstępie wystąpieniu pokontrolnym regionalna izba obrachunkowa zarzuciła gminie – brak przekazania uchwał do weryfikacji w trakcie postępowania nadzorczego. Jak zaś podano w art. 91 SamGminU – uchwała lub zarządzenie organu gminy sprzeczne z prawem są nieważne. O nieważności uchwały lub zarządzenia w całości lub w części orzeka organ nadzoru w terminie nie dłuższym niż 30 dni od dnia doręczenia uchwały lub zarządzenia, w trybie określonym w art. 90. Organ nadzoru, wszczynając postępowanie w sprawie stwierdzenia nieważności uchwały lub zarządzenia albo w toku tego postępowania, może wstrzymać ich wykonanie.
Regionalna izba obrachunkowa uznała, że osobami odpowiedzialnymi za ww. zaniechania są wójt gminy oraz inspektor ds. wymiaru podatków i opłat. Natomiast w zaleceniu pokontrolnym wskazano, że należy przekazywać izbie uchwały objęte jej nadzorem, w tym dotyczące opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi, do czego zobowiązuje art. 90 ust. 2 SamGminU.
Podsumowując, ustalenia kontrolne regionalnej izby obrachunkowej są prawnie uzasadnione. Gmina powinna przestrzegać ustawowych obowiązków dotyczących przekazywania uchwał i zarządzeń organów gminy do regionalnej izby obrachunkowej. Warto dodać, że nawet naruszenie ww. terminu 7-dniowego na przedłożenie uchwał rady gminy, czy zarządzeń wójta, nie powoduje utraty możliwości orzeczenia ich nieważności w późniejszym terminie, nawet czasowo odległym. Świadczy o tym treść art. 94 ust. 1 SamGminU, z którego wynika, że nie stwierdza się nieważności uchwały lub zarządzenia organu gminy po upływie jednego roku od dnia ich podjęcia, chyba że uchybiono obowiązkowi przedłożenia uchwały lub zarządzenia w terminie określonym w art. 90 ust. 1, albo jeżeli są one aktem prawa miejscowego.
Źródło: http://bip.krakow.rio.gov.pl/
Polski Ład. Zmiany w składce zdrowotnej od 1.1.2022 r.
Składka zdrowotna do końca 2021 r. jest w dużej części odliczana od podatku. Zgodnie z art. 27b ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych składka na ubezpieczenie zdrowotne podlega odliczeniu od podatku dochodowego. Składka na ubezpieczenie zdrowotne etatowców wynosi 9% podstawy wymiaru, jednak nie podlega w całości odliczeniu. Odliczeniu podlega jedynie 7,75% podstawy wymiaru, a pozostałe 1,25% niepodlegające odliczeniu ani od podatku ani od dochodu, nie stanowi również kosztu uzyskania przychodu. Od stycznia 2022 r. ulega zmianie mechanizm nie tylko dla pracowników, ale przede wszystkim dla przedsiębiorców, gdzie będzie funkcjonował zupełnie nowy system. W przeciwieństwie do zwiększenia kwoty wolnej do 30 000 zł i podniesieniu drugiego progu podatkowego (PIT 32%) do kwoty 120 000 zł zmiany w składce zdrowotnej są niekorzystne, co więcej, każda kategoria osób będzie płaciła składkę zdrowotną na odmiennych zasadach.
Składka zdrowotna dla pracowników i zleceniobiorców oraz części samozatrudnionych
Składka na ubezpieczenie zdrowotne dla pracowników i zleceniobiorców oraz samozatrudnionych rozliczających się na podstawie skali podatkowej wynosić będzie od 1.1.2022 r. 9% podstawy wymiaru wynagrodzenia – jest to zdecydowany wzrost faktycznie opłacanej składki zdrowotnej. Znika możliwość odliczenia części składki od podatku. Od 1.1.2022 r. ubezpieczony nadal będzie opłacał 9% podstawy wymiaru składki zdrowotnej, jednak jako podatnik nie będzie miał prawa odliczenia od podatku dochodowego od osób fizycznych. Obecnie składka zdrowotna podlega odliczeniu od podatku dochodowego od osób fizycznych w wysokości 7,75% podstawy wymiaru, czyli faktycznie kosztuje pracownika tylko 1,25%. W związku ze zmianami ten mechanizm ulega modyfikacji.
W praktyce oznacza to, że każda zarobiona złotówka będzie się wiązała z koniecznością zapłacenia 9 gr. składki zdrowotnej. Dla osób zarabiających powyżej 12 000 zł zmiany związane ze składką zdrowotną będą niekorzystne – ich wynagrodzenie netto będzie niższe. W związku z zastosowaniem ulgi dla klasy średniej – obejmuje ona wynagrodzenia do kwoty 11 141 zł brutto.
Składka zdrowotna dla przedsiębiorców a podatek liniowy
Osoby prowadzące działalność gospodarczą i korzystające z podatku liniowego (19%) będą miały bardziej odczuwalną zmianę w ramach składki zdrowotnej. Dotychczas płacili składkę zdrowotną ryczałtowo i znali jej wysokość na cały rok z góry. W 2021 r. miesięcznie wynosiła ona 381,81 zł, z czego efektywnie płacili około 53 zł, ponieważ pozostałą część mogli odliczyć od podatku. Począwszy od 1.1.2022 r. zapłacą oni składkę zdrowotną na poziomie 4,9% swojego dochodu, jednak nie mniej niż 270,90 zł miesięcznie (9% liczone od płacy minimalnej).
Składka zdrowotna dla ryczałtowców
Przedostatnią grupą przedsiębiorców są podmioty, które rozliczają się na zasadzie ryczałtu. W ich przypadku miesięczna składka zdrowotna wynosić będzie ryczałt kwotowy od 300 zł do 900 zł miesięcznie w zależności od tego jaki roczny przychód będą miały tacy przedsiębiorcy:
- 9% składka zdrowotna liczona z 60% przeciętnego wynagrodzenia (około 300 zł) przy przychodach rocznych do 60 000 zł,
- 9% składka zdrowotna liczona ze 100% przeciętnego wynagrodzenia (około 500 zł) dla przychodów rocznych do 300 000 zł,
- 9% składka zdrowotna liczona ze 180% przeciętnego wynagrodzenia (około 900 zł), jeśli przychody roczne są wyższe niż 300 000 zł.
Składka zdrowotna a karta podatkowa
Ostatnia grupa przedsiębiorców, to osoby prowadzące działalność i rozliczające się na zasadzie karty podatkowej. Warto podkreślić, że od 1.1.2022 r. nie będzie już możliwe rozpoczęcie prowadzenia działalności na tej zasadzie, natomiast wszystkie osoby, które mają kartę podatkową nadal będą mogły ją kontynuować. Składka zdrowotna będzie w ich przypadku liczona jako 9% od minimalnego wynagrodzenia i w 2022 r. wynosić będzie 270 zł 90 gr.
EROD przyjęła wytyczne w sprawie wzajemnych relacji pomiędzy art. 3 i rozdziałem V RODO
Najnowsze wytyczne 05/2021 EROD zawierają wyjaśnienie zależności pomiędzy terytorialnym zakresem stosowania RODO (art. 3) a przepisami dotyczącymi międzynarodowego przekazywania danych zawartymi w rozdziale V. Wytyczne mają na celu pomoc administratorom i podmiotom przetwarzającym w UE w ustaleniu, czy operacja przetwarzania stanowi międzynarodowe przekazywanie danych.
Wytyczne określają łącznie trzy kryteria, które kwalifikują przetwarzanie jako przekazywanie:
1) podmiot przekazujący dane (administrator lub podmiot przetwarzający) podlega RODO w odniesieniu do danego przetwarzania;
2) podmiot przekazujący dane przesyła lub udostępnia dane osobowe podmiotowi odbierającemu dane (innemu administratorowi, współadministratorowi lub podmiotowi przetwarzającemu);
3) podmiot odbierający dane znajduje się w państwie trzecim lub jest organizacją międzynarodową.
Przetwarzanie będzie uznawane za przekazywanie, niezależnie od tego, czy podmiot odbierający dane mający jednostkę organizacyjną w państwie trzecim podlega już RODO na mocy art. 3 tego aktu prawnego. EROD uważa jednak, że gromadzenie danych bezpośrednio od osób, których dane dotyczą, w UE z własnej inicjatywy nie stanowi przekazywania.
Wytyczne zostaną skierowane do konsultacji publicznych, które potrwają do końca stycznia 2022 r.
Podczas tego samego posiedzenia plenarnego EROD przyjęła oświadczenie w sprawie pakietu usług cyfrowych i strategii w zakresie danych Komisji Europejskiej.
Ponadto EROD wyznaczyła dwóch przedstawicieli organów nadzorczych – belgijskiego i niemieckiego (kraju związkowego Hesji) – do wzięcia udziału w 6. wspólnym przeglądzie umowy UE-USA o przetwarzaniu i przekazywaniu z UE do USA danych z komunikatów finansowych do celów Programu śledzenia środków finansowych należących do terrorystów (TFTP).
Na stronie internetowej EROD opublikowano oświadczenie prasowe poświęcone 57. posiedzeniu plenarnemu, dostępne pod linkiem: https://edpb.europa.eu/news/news/2021/edpb-adopts-guidelines-interplay-between-art-3-and-chapter-v-gdpr-statement-digital_pl, a którego tłumaczenie w języku polskim jest w załączniku na stronie https://uodo.gov.pl/pl/138/2220
Źródło: https://uodo.gov.pl/pl/138/2220
Projekt ustawy o scalaniu i wymianie gruntów oraz ustawy o utracie mocy prawnej niektórych ksiąg wieczystych
Zaprezentowany projekt wprowadza do ustawy z 26.3.1982 r. o scalaniu i wymianie gruntów (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 1912) szereg zmian.
Zaproponowane zmiany mają na celu usprawnienie prowadzenia postępowań scaleniowych, ich przyśpieszenia, (http://orka.sejm.gov.pl/Druki9ka.nsf/Projekty/9-020-687-2021/$file/9-020-687-2021.pdf).
Projekt zakłada zmiany w procedurze administracyjnej związanej z opracowaniem projektów scalenia i wymiany gruntów. Obejmują one min następujące aspekty, opisane poniżej.
Informacja o wszczęciu postępowania scaleniowego będzie się odbywała poprzez podanie do publicznej wiadomości informacji poprzez jej wywieszenie na okres 14 dni na tablicy ogłoszeń urzędu gminy, na której terenie są położone grunty objęte scaleniem oraz na tablicy ogłoszeń we wsi, której grunty tworzą obszar scalenia, i zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej starostwa powiatowego, a w przypadku postanowienia organu wyższego stopnia – także w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ten organ.
Decyzję o zatwierdzeniu projektu scalenia gruntów, decyzję odmawiającą wszczęcia postępowania scaleniowego, decyzję o umorzeniu postępowania scaleniowego oraz decyzję organu wyższego stopnia w tych sprawach podaje się do publicznej wiadomości przez wywieszenie na okres 14 dni, na tablicy ogłoszeń urzędu gminy, na której terenie są położone grunty objęte scaleniem oraz na tablicy ogłoszeń we wsi, której grunty tworzą obszar scalenia, i zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej starostwa powiatowego, a w przypadku decyzji organu wyższego stopnia w tych sprawach – także w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ten organ. Z dniem upływu terminu, o którym mowa wskazane decyzje uważa się za doręczone.
Wnioskodawcy doprecyzowują, że nieuregulowany lub nieujawniony stan prawny gruntów tworzących obszar scalenia nie stanowi przeszkody do wszczęcia i prowadzenia postępowania scaleniowego oraz wydania decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia gruntów.
Odwołanie od decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów rozpatruje się w terminie 3 miesięcy od dnia otrzymania odwołania przez organ właściwy do rozpatrzenia odwołania.
Projekt zakłada także, że nie uchyla się decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów z przyczyn określonych w art. 145–145b KPA, jeżeli od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, upłynęły 2 lata. Jednocześnie nie stwierdza się nieważności decyzji o zatwierdzeniu projektu scalenia lub wymiany gruntów, jeżeli od dnia, w którym decyzja stała się ostateczna, upłynęło 5 lat.
Polski Ład. Zmiany w rozliczaniu wynagrodzeń od 2022 r.
Stosunek pracy – obliczanie miesięcznych zaliczek PIT
Zakłady pracy, którymi są osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, są obowiązane jako płatnicy obliczać i pobierać w ciągu roku zaliczki na podatek dochodowy od osób, które uzyskują od tych zakładów przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy, zasiłki pieniężne z ubezpieczenia społecznego wypłacane przez zakłady pracy, a w spółdzielniach pracy – wypłaty z tytułu udziału w nadwyżce bilansowej. Zasady obliczania miesięcznych zaliczek określa art. 32 PDOFizU.
Zaliczki na podatek od dochodów ze stosunku pracy i pokrewnych oblicza się na zasadach ogólnych czyli stosując stawki z tabeli 2-stawkowej skali podatkowej. Zaliczki za miesiące od stycznia do grudnia wynoszą:
1) za miesiące, w których dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy nie przekroczył kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali – 17% dochodu uzyskanego w danym miesiącu;
2) za miesiąc, w którym dochód podatnika uzyskany od początku roku w tym zakładzie pracy przekroczył kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali – 17% od tej części dochodu uzyskanego w tym miesiącu, która nie przekroczyła tej kwoty, i 32% od nadwyżki ponad kwotę stanowiącą górną granicę pierwszego przedziału skali;
3) za miesiące następujące po miesiącu, o którym mowa w pkt 2 – 32% dochodu uzyskanego w danym miesiącu.
Dochodem jest suma uzyskanych w ciągu miesiąca przychodów ze stosunku pracy, służbowe, pracy nakładczej lub spółdzielczego stosunku pracy w rozumieniu art. 12 ust. 1 PDOFizU oraz zasiłków pieniężnych z ubezpieczenia społecznego wypłaconych przez płatnika, pomniejszona o koszty uzyskania w wysokości podstawowej 250 zł lub podwyższonej dla dojeżdżających do pracy z innej miejscowości – 300 zł albo procentowej w razie korzystania przez pracownika z praw autorskich (50%), oraz o potrącone przez płatnika ze środków pracownika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne.
Obliczoną zaliczkę pomniejsza się o kwotę stanowiącą 1/12 kwoty zmniejszającej podatek, jeżeli pracownik przed pierwszą wypłatą wynagrodzenia w roku podatkowym złożył zakładowi pracy oświadczenie według ustalonego wzoru (PIT-2), w którym stwierdzi, że:
1) nie otrzymuje emerytury lub renty za pośrednictwem płatnika;
2) nie osiąga dochodów z tytułu członkostwa w rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub innej spółdzielni zajmującej się produkcją rolną;
3) nie osiąga dochodów, od których jest obowiązany opłacać zaliczki na podstawie art. 44 ust. 3 (z działalności gospodarczej);
4) nie otrzymuje świadczeń pieniężnych wypłacanych z Funduszu Pracy lub z Funduszu Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych;
5) ten zakład pracy jest właściwy do stosowania tego zmniejszenia.
Oświadczenie PIT-2 składa się jednokrotnie. Jeżeli stan faktyczny wynikający z tego, złożonego wcześniej, nie uległ zmianie, nie ma potrzeby co roku przedkładać nowego.
Zaliczki wg Polskiego Ładu
Od 1.1.2022 r. zaczęła obowiązywać nowa skala podatkowa, w której podwyższeniu uległa kwota stanowiąca górną granicę pierwszego przedziału skali z dotychczasowych 85 528 zł do 120 000 zł. Poza tym, zmieniła się kwota zmniejszająca podatek, która wynosi 5100 zł.
Podstawa obliczenia podatku w złotych |
Podatek wynosi |
|
ponad |
do |
|
120 000 |
17% minus kwota zmniejszająca podatek 5 100 zł |
|
120 000 |
15 300 zł + 32% nadwyżki ponad 120 000 zł |
Przy obliczaniu miesięcznych zaliczek na podatek dochodowy pracodawca powinien stosować powyższe wskaźniki, przy czym miesięcznie kwota zmniejszająca podatek powinna być stosowana w wysokości 425 zł (5100 zł : 12).
Odliczana jeszcze w 2021 r. od zaliczki na podatek składka zdrowotna potrącona w danym miesiącu przez płatnika ze środków ubezpieczonego, w 2022 r. nie będzie w ogóle uwzględniana. Zniesiono bowiem prawo do obniżania podatku o składkę zdrowotną w wysokości nieprzekraczającej 7,75% podstawy wymiaru.
Mimo to spora grupa pracowników w ogóle nie zapłaci podatku. Tak się stanie na skutek podniesienia kwoty niepowodującej obowiązku zapłaty podatku do 30 000 zł. Pracownikowi zarabiającemu przez cały rok np. 3100 zł brutto lub minimalną krajową – 3010 zł w ogóle nie wyjdzie podatek do zapłaty.
Z kolei osoby z wyższymi dochodami ze stosunku pracy i pokrewnych, tj. między 5701 zł a 11 141 zł miesięcznie będą korzystały z nowej ulgi dla pracowników (zwanej ulgą dla klasy średniej). Ulga ma zrównoważyć brak odliczenia składki zdrowotnej. Z kolei pracownicy, np. wysoko wykwalifikowani, zajmujący ważne stanowiska zarabiający 13 000 zł miesięcznie i więcej, będą tracić.
Jedną z nowości jest także możliwość złożenia przez pracownika wniosku sporządzonego na piśmie w sprawie niestosowania miesięcznych kosztów uzyskania przychodów w wysokości 250 zł. Płatnik zacznie pobierać zaliczki bez stosowania tych kosztów najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. W obecnym stanie prawnym pracownik nie ma podstawy do takiego ruchu, co czasem skutkuje koniecznością dopłacenia podatku w zeznaniu rocznym.
Kolejna istotna rzecz dotyczy pracowników korzystających z procentowych kosztów uzysku i ze zwolnień podatkowych. W przypadku zastosowania zwolnień od podatku dla pracowników: w wieku do 26. lat, dla przybyłych z zagranicy, dla mających co najmniej czworo dzieci, dla pracujących seniorów, w zakresie przychodów ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy, suma łącznych kosztów uzyskania przychodów w wysokości 50% przychodu (art. 22 ust. 9 pkt 1-3 PDOFizU, np. z tytułu korzystania przez twórców z praw autorskich), oraz wymienionych przychodów zwolnionych od podatku w zakresie przychodów ze stosunku pracy i pokrewnych, nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty stanowiącej górną granicę pierwszego przedziału skali podatkowej czyli 120 000 zł.
Ulga dla pracowników
Na czym polega „ulga dla klasy średniej”? Otóż, za miesiące, w których podatnik uzyskał w danym zakładzie pracy przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy w wysokości wynoszącej od 5701 zł do 11 141 zł, które podlegają opodatkowaniu według skali, płatnik pomniejsza dochód o kwotę ulgi dla pracowników, w wysokości obliczonej według wzoru:
1) (A x 6,68% – 380,50 zł) : 0,17, dla A wynoszącego co najmniej 5701 zł i nieprzekraczającego kwoty 8549 zł,
2) (A x (–7,35%) + 819,08 zł) : 0,17, dla A wyższego od 8549 zł i nieprzekraczającego kwoty 11 141 zł
– w którym A oznacza uzyskane w ciągu miesiąca przychody ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy, które podlegają opodatkowaniu na zasadach ogólnych.
Ulga będzie stosowana przez zakład pracy niejako z urzędu, automatycznie. Natomiast podatnik będzie mógł złożyć sporządzony na piśmie wniosek o niepomniejszanie dochodu o kwotę powyższej ulgi dla pracowników. Wówczas płatnik nie pomniejszy dochodu najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Wniosek ten składa się odrębnie dla każdego roku podatkowego.
Wniosek przyda się w sytuacji, gdy pracownik stwierdzi, że rocznie jego przychody nie osiągną kwoty uprawniającej do ulgi. Aby z niej skorzystać podatnik musi rocznie uzyskać przychód nie niższy niż 68 412 zł. Chodzi o sumę uzyskanych przychodów ze stosunku pracy i pokrewnych. Jeśli pracownikowi w trakcie roku zostanie odliczona ulga, ale roczny przychód będzie niższy niż ten minimalny, to w rocznym rozrachunku będzie musiał podatek dopłacić.
Zmniejszenie składki zdrowotnej do wysokości zaliczki
Od 1.1.2022 r., w przypadku gdy składka na ubezpieczenie zdrowotne obliczona przez płatnika, np. pracodawcę, zgodnie z przepisami art. 7 i 81 ŚOZŚrPubU, będzie wyższa od kwoty ustalonej w nowym ust. 2b, składkę obliczoną za poszczególne miesiące obniża się do wysokości tej kwoty. Kwotą, do której będzie przyrównywana składka zdrowotna wyliczona wg stopy 9% podstawy, będzie zaliczka na podatek obliczona zgodnie z przepisami PDOFiZU, ale w brzmieniu obowiązującym na dzień 31 grudnia 2021 r.
Co to w praktyce oznacza? Tyle, że trzeba obliczyć zaliczkę na dotychczasowych zasadach, czyli z odliczeniem kwoty zmniejszającej podatek w wysokości 43,76 zł, a nie 425 zł. W przeciwnym razie, pracownicy, u których zaliczka na podatek wyjdzie 0 zł – np. przy minimalnym wynagrodzeniu za pracę – w ogóle nie płaciliby składki zdrowotnej. Ta bowiem uległaby obniżeniu do zerowej zaliczki.
Przykładowe listy płac w 2022 r.
1) pracownik w wieku 35 lat, z wynagrodzeniem 3100 zł (podstawowe koszty uzyskania przychodów, prawo do kwoty zmniejszającej podatek, brak PPK)
Lista płac |
Styczeń 2022 |
Płaca zasadnicza |
3100 zł |
Podstawa wymiaru składek na ub. społeczne |
3100 zł |
Składki społeczne w części finansowanej przez pracownika, łącznie 13,71% |
425,01 zł |
Przychód |
3100 zł |
Podstawa opodatkowania (po zaokrągleniu) |
2425 zł (3 100 zł – 250 zł – 425,01 zł) |
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej |
2674,99 zł (3100 zł – 425,01 zł) |
Składka zdrowotna do ZUS 9% |
240,75 zł |
Zaliczka na podatek |
0 zł [(2425 zł x 17%) – 425 zł] |
Kwota do wypłaty |
2434,24 zł (3100 zł – 425,01 zł – 240,75 zł) |
2) pracownik w wieku 59 lat, zatrudniony na 1/4 etatu, z wynagrodzeniem 900 zł (podstawowe koszty uzyskania przychodów, prawo do kwoty zmniejszającej podatek, brak PPK)
Lista płac |
Styczeń 2022 |
Płaca zasadnicza |
900 zł |
Podstawa wymiaru składek na ub. społeczne |
900 zł |
Składki społeczne w części finansowanej przez pracownika, łącznie 13,71% |
123,39 zł |
Przychód |
900 zł |
Podstawa opodatkowania (po zaokrągleniu) |
527 zł (900 zł – 250 zł – 123,39 zł) |
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej |
776,61 zł (900 zł – 123,39 zł) |
Składka zdrowotna: – według stawki 9% – do ZUS po obniżeniu do zaliczki na podatek obliczonej wg stanu na dzień 31.12.2021 r. |
69,89 zł 45,83 zł |
Zaliczka na podatek: – do US – zaliczka na podatek obliczona wg stanu na dzień 31.12.2021 r. |
0 zł [(527 zł x 17%) – 425 zł ] 45,83 zł [(527 zł x 17%) – 43,76 zł] |
Kwota do wypłaty |
730,78 zł (900 zł – 123,39 zł – 45,83 zł) |
3) pracownik w wieku wyżej 26 lat, wynagrodzenie – 6 500 zł (podstawowe koszty uzyskania przychodów, prawo do kwoty zmniejszającej podatek, brak PPK)
Lista płac |
Styczeń 2022 |
Płaca zasadnicza |
6500 zł |
Podstawa wymiaru składek na ub. społeczne |
6500 zł |
Składki społeczne w części finansowanej przez pracownika, łącznie 13,71% |
891,15 zł |
Przychód |
6500 zł |
Ulga dla pracownika: (6500 zł x 6,68% – 380,50 zł) : 0,17 |
315,88 zł |
Podstawa opodatkowania (po zaokrągleniu) |
5043 zł (6 500 zł – 250 zł – 891,15 zł – 315,88 zł) |
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej |
5608,85 zł (6 500 zł – 891,15 zł) |
Składka zdrowotna do ZUS 9% |
504,80 zł |
Zaliczka na podatek: |
432 zł [(5043 zł x 17%) – 425 zł] |
Kwota do wypłaty |
4672,05 zł (6 500 zł – 891,15 zł – 504,80 zł – 432 zł) |
4) pracownik w wieku wyżej 26 lat, wynagrodzenie – 10 000 zł (podstawowe koszty uzyskania przychodów, prawo do kwoty zmniejszającej podatek, brak PPK)
Lista płac |
Styczeń 2022 |
Płaca zasadnicza |
10 000 zł |
Podstawa wymiaru składek na ubezpieczenia społeczne |
10 000 zł |
Składki społeczne w części finansowanej przez pracownika, łącznie 13,71% |
1371 zł |
Przychód |
10 000 zł |
Ulga dla pracownika: (10 000 zł x (–7,35%) + 819,08 zł) : 0,17 |
494,59 zł |
Podstawa opodatkowania (po zaokrągleniu) |
7884 zł (10 000 zł – 250 zł – 1 371 zł –494,59 zł) |
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej |
8629 zł (10 000 zł – 1 371 zł) |
Składka zdrowotna do ZUS 9% |
776,61 zł |
Zaliczka na podatek: |
915 zł [(7884 zł x 17%) – 425 zł] |
Kwota do wypłaty |
6 937,39 zł (10 000 zł – 1 371 zł – 776,61 zł – 915 zł) |
5) pracownik w wieku wyżej 26 lat, wynagrodzenie – 15 000 zł (podstawowe koszty uzyskania przychodów, prawo do kwoty zmniejszającej podatek, brak PPK)
Lista płac |
Styczeń 2022 |
Płaca zasadnicza |
15 000 zł |
Podstawa wymiaru składek na ub. społeczne |
15 000 zł |
Składki społeczne w części finansowanej przez pracownika, łącznie 13,71% |
2056,50 zł |
Przychód |
15 000 zł |
Podstawa opodatkowania (po zaokrągleniu) |
12 694 zł (15 000 zł – 250 zł – 2056,50 zł) |
Podstawa wymiaru składki zdrowotnej |
12 943,50 zł (15 000 zł – 2056,50 zł) |
Składka zdrowotna do ZUS 9% |
1164,92 zł |
Zaliczka na podatek: |
1733 zł [(12 694 zł x 17%) – 425 zł] |
Kwota do wypłaty |
10 045,58 zł (15 000 zł – 2056,50 zł – 1 164,92 zł – 1733 zł) |
Nowe zwolnienia z PIT
Poza znanym już zwolnieniem dla młodych w wieku do 26. lat, od 1.1.2022 r. mają zastosowanie kolejne, nowe.
1) przeniesienie miejsca zamieszkania (ulga relokacyjna) – art. 21 ust. 1 pkt 152 PDOFizU
Wyłączone z opodatkowania są przychody podatnika, który przeniósł miejsce zamieszkania na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:
a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 PDOFizU,
c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub 5-proc. podatkiem od własności intelektualnej albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
– w czterech kolejno po sobie następujących latach podatkowych, licząc od początku roku, w którym podatnik przeniósł to miejsce zamieszkania, albo od początku roku następnego.
Zwolnienie przysługuje pod warunkiem, że:
1) w wyniku przeniesienia miejsca zamieszkania na terytorium Polski podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu oraz
2) podatnik nie miał miejsca zamieszkania w Polsce w okresie obejmującym:
a) trzy lata kalendarzowe poprzedzające bezpośrednio rok, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium RP, oraz
b) okres od początku roku, w którym zmienił miejsce zamieszkania na Polskę, do dnia poprzedzającego dzień, w którym zmienił miejsce zamieszkania na terytorium Polski, oraz
3) podatnik:
a) posiada obywatelstwo polskie, Kartę Polaka lub obywatelstwo innego niż Polska państwa członkowskiego Unii Europejskiej lub państwa należącego do EOG albo Konfederacji Szwajcarskiej, lub
b) miał miejsce zamieszkania:
– nieprzerwanie co najmniej przez okres, o którym mowa w pkt 2, w państwie członkowskim Unii Europejskiej lub państwie należącym do EOG, Konfederacji Szwajcarskiej, Australii, Republice Chile, Państwie Izrael, Japonii, Kanadzie, Meksykańskich Stanach Zjednoczonych, Nowej Zelandii, Republice Korei, Zjednoczonym Królestwie Wielkiej Brytanii i Irlandii Północnej lub Stanach Zjednoczonych Ameryki, lub
– na terytorium Polski nieprzerwanie przez co najmniej 5 lat kalendarzowych poprzedzających okres, o którym mowa w pkt 2, oraz
4) posiada certyfikat rezydencji lub inny dowód dokumentujący miejsce zamieszkania dla celów podatkowych w okresie niezbędnym do ustalenia prawa do tego zwolnienia, oraz
5) nie korzystał uprzednio, w całości lub w części, z tego zwolnienia – w przypadku podatników, którzy ponownie przeniosą miejsce zamieszkania na teren Polski.
Zwolnienie będzie miało zastosowanie do podatników, którzy przenieśli tu miejsce zamieszkania po dniu 31.12.2021 r.
2) rodziny wielodzietne (cztery +) – art. 21 ust. 1 pkt 153 PDOFizU
Od 2022 roku zwolnione od podatku dochodowego są przychody podatnika do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł, osiągnięte:
a) ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej i spółdzielczego stosunku pracy,
b) z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 PDOFizU (działalność wykonywana osobiście),
c) z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub 5 proc. podatkiem od własności intelektualnej albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych
– który w roku podatkowym w stosunku do co najmniej czworga dzieci wykonywał władzę rodzicielską, pełnił funkcję opiekuna prawnego, jeżeli dziecko z nim zamieszkiwało, lub sprawował funkcję rodziny zastępczej na podstawie orzeczenia sądu lub umowy zawartej ze starostą, a w przypadku pełnoletnich uczących się dzieci – wykonywał ciążący na nim obowiązek alimentacyjny albo sprawował funkcję rodziny zastępczej.
Chodzi tu o dzieci:
- małoletnie,
- pełnoletnie otrzymujące zasiłek (dodatek) pielęgnacyjny lub rentę socjalną,
- pełnoletnie do ukończenia 25. roku życia, uczące się w szkołach krajowych lub zagranicznych, jeżeli w roku podatkowym dzieci te nie stosowały do swoich dochodów podatku liniowego lub zryczałtowanego, oraz nie uzyskały dochodów podlegających opodatkowaniu na zasadach ogólnych (skala) lub przychodów objętych zerowym PIT dla młodych (do 26. lat), a także zwolnionych pochodzących z nielegalnego zatrudnienia, w łącznej wysokości przekraczającej 3089 zł, z wyjątkiem renty rodzinnej.
Przy ustalaniu prawa do zwolnienia nie uwzględnia się dziecka, które w roku podatkowym, na podstawie orzeczenia sądu, zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie w rozumieniu przepisów o świadczeniach rodzinnych.
Podatnik korzystający z takiej ulgi jest obowiązany złożyć w terminie od 15 lutego do 30 kwietnia roku następującego po roku podatkowym, informację, według ustalonego wzoru, zawierającą dane o liczbie dzieci i ich numery PESEL, a w przypadku braku tych numerów – imiona, nazwiska oraz daty urodzenia dzieci.
Na żądanie organów podatkowych podatnik musi przedstawić zaświadczenia, oświadczenia oraz inne dowody niezbędne do ustalenia prawa do powyższego zwolnienia, w szczególności:
1) odpis aktu urodzenia dziecka;
2) zaświadczenie sądu rodzinnego o ustaleniu opiekuna prawnego dziecka;
3) odpis orzeczenia sądu o ustaleniu rodziny zastępczej lub umowę zawartą między rodziną zastępczą a starostą;
4) zaświadczenie o uczęszczaniu pełnoletniego dziecka do szkoły.
Informacji nie trzeba składać, jeżeli w złożonym zeznaniu podatkowym, w którym podatnik dokonał odliczenia ulgi na dzieci na podstawie art. 27f PDOFizU, oświadczył, że równocześnie skorzystał ze zwolnienia z tytułu posiadania co najmniej czworo dzieci i prawo do zastosowania tego zwolnienia i tego odliczenia przysługiwało w stosunku do tych samych dzieci.
3) pracujący seniorzy – art. 21 ust. 1 pkt 154 PDOFizU
Kolejne, nowe zwolnienie dotyczy zarabiających osób uprawnionych do emerytury lub renty. Zwolnione są przychody:
- ze stosunku służbowego, stosunku pracy, pracy nakładczej, spółdzielczego stosunku pracy,
- z umów zlecenia, o których mowa w art. 13 pkt 8 PDOFizU, oraz
- z pozarolniczej działalności gospodarczej, do których mają zastosowanie zasady opodatkowania według skali podatkowej, podatkiem liniowym lub 5-proc. podatkiem od własności intelektualnej albo ustawie o zryczałtowanym podatku dochodowym w zakresie ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych,
- otrzymane przez podatnika po ukończeniu 60. roku życia w przypadku kobiety i 65. roku życia w przypadku mężczyzny, do wysokości nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty 85 528 zł pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy z 13.10.1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych oraz podatnik, mimo nabycia uprawnienia, nie otrzymuje:
a) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie o ubezpieczeniu społecznym rolników,
b) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym żołnierzy zawodowych oraz ich rodzin,
c) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie o zaopatrzeniu emerytalnym funkcjonariuszy Policji, Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego, Agencji Wywiadu, Służby Kontrwywiadu Wojskowego, Służby Wywiadu Wojskowego, Centralnego Biura Antykorupcyjnego, Straży Granicznej, Straży Marszałkowskiej, Służby Ochrony Państwa, Państwowej Straży Pożarnej, Służby Celno-Skarbowej i Służby Więziennej oraz ich rodzin,
d) emerytury lub renty rodzinnej, o których mowa w ustawie o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń Społecznych,
e) świadczenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 4a, tj. pieniężnego otrzymywanego po zwolnieniu ze służby przez funkcjonariuszy służb mundurowych oraz żołnierzy, w związku ze zwolnieniem tych osób ze służby stałej,
f) uposażenia przysługującego w stanie spoczynku lub uposażenia rodzinnego, o których mowa ustawie – Prawo o ustroju sądów powszechnych.
Zwolnienie dotyczy np. pracowników czy zleceniobiorców, którzy osiągnęli wiek emerytalny, ale nie przeszli na swoje świadczenie i go nie pobierają.
Przy obliczaniu kwoty przychodów podlegających powyższym zwolnieniom od podatku nie są uwzględniane przychody podlegające opodatkowaniu zryczałtowanym podatkiem dochodowym na podstawie, zwolnionych od podatku dochodowego, oraz od których na podstawie przepisów Ordynacji podatkowej zaniechano poboru podatku.
Ponadto, suma przychodów zwolnionych od podatku, tj. u młodych do 26. lat, dla seniorów, dla rodzin wielodzietnych oraz powracających do Polski, nie może w roku podatkowym przekroczyć kwoty 85 528 zł.
Powyższe zwolnienia powinny być stosowane już trakcie roku podatkowego przez płatnika, przy poborze zaliczek na podatek, jeżeli podatnik złoży płatnikowi sporządzone na piśmie oświadczenie, że spełnia warunki do stosowania tych zwolnień. W oświadczeniu dotyczącym spełnienia warunków do stosowania zwolnienia dla powracających do Polski, podatnik wskaże również rok rozpoczęcia i zakończenia stosowania zwolnienia. Płatnik uwzględni zwolnienie najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał oświadczenie, nie dłużej niż do upływu terminu wskazanego przez podatnika. Jeżeli podatnik powiadomi płatnika o zmianie stanu faktycznego wynikającego z oświadczenia, płatnik pominie zwolnienie najpóźniej od kolejnego miesiąca, w którym otrzymał powiadomienie.
Mężczyzna w wieku 66 lat zawarł umowę zlecenia z firmą ochroniarską, za wynagrodzeniem 2800 zł miesięcznie. Umowa stanowi tytuł do obowiązkowych ubezpieczeń społecznych. Nie pobiera emerytury. Jego wynagrodzenie będzie zwolnione z podatku dochodowego. Zleceniodawca nie będzie pobierał zaliczek na podatek po otrzymaniu od zleceniobiorcy pisemnego oświadczenia o stosowaniu ulgi.
Zleceniobiorcy
Przychody z działalności wykonywanej osobiście uzyskiwane przez osoby wykonujące umowy zlecenia podlegają opodatkowaniu zgodnie z art. 41 PDOFizU. Zgodnie z nim, podstawą opodatkowania jest tu dochód, tj. przychód pomniejszony o koszty uzyskania przychodów w wysokości 20% przychodu pomniejszonego o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki na ubezpieczenia społeczne, których podstawę wymiaru stanowi ten przychód, oraz o potrącone przez płatnika w danym miesiącu składki społeczne. Do dochodu stosuje się najniższą stawkę podatkową określoną w skali, tj. 17%.
Od 1.1.2022 r. składka zdrowotna już nie obniża zaliczki na podatek. Jeżeli podatnik (zleceniobiorca) złoży płatnikowi sporządzony na piśmie wniosek o niepobieranie miesięcznych zaliczek, płatnik ich nie pobierze najpóźniej od miesiąca następującego po miesiącu, w którym otrzymał wniosek. Prawo do złożenia wniosku przysługuje podatnikowi, którego roczne dochody nie przekroczą ilorazu kwoty zmniejszającej podatek i najniższej stawki podatku, określonych w pierwszym przedziale skali podatkowej, tj. kwoty 30 000 zł (5100 zł : 0,17), oraz który nie osiąga innych dochodów, poza dochodami uzyskiwanymi od tego płatnika, od których zaliczki na podatek obliczane są z uwzględnieniem pomniejszenia z tytułu PIT-2, lub są opłacane samodzielnie z działalności gospodarczej. Wniosek podatnik składa odrębnie dla każdego roku podatkowego.