Uchwała o niedochodzeniu należności do 100 zł – wymagana jest opinia UOKiK

Podstawami prawnymi wskazanej uchwały były przepisy SamGminU oraz FinPubU. W pierwszej z ustaw wskazano przepis art. 18 ust. 2 pkt 15 SamGminU, gdzie postanowiono, że do wyłącznej właściwości rady gminy należy stanowienie w innych sprawach zastrzeżonych ustawami do kompetencji rady gminy. Taką sprawą jest m.in. ta określona przez art. 59a FinPubU. Z jego treści wynika, że:

1. Organ stanowiący jednostki samorządu terytorialnego może, w drodze uchwały, postanowić o niedochodzeniu należności o charakterze cywilnoprawnym przypadających jednostce samorządu terytorialnego lub jej jednostkom organizacyjnym wymienionym w art. 9 pkt 3, 4 i 13, których kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł, a w przypadku należności z tytułu rekompensaty, o której mowa w art. 10 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 8 marca 2013 r. o przeciwdziałaniu nadmiernym opóźnieniom w transakcjach handlowych – jeżeli jej kwota jest równa świadczeniu pieniężnemu w rozumieniu tej ustawy albo większa od tego świadczenia. 

2. Przepisu ust. 1 nie stosuje się do należności powstałych w związku z realizacją:

1) zadań z zakresu administracji rządowej oraz innych zadań zleconych ustawami;

2) programów, projektów i zadań finansowanych z udziałem środków, o których mowa w art. 5 ust. 1 pkt 2 i 3.

Organ nadzoru uznał, że ww. uchwała narusza przepisy art. 7 ust. 3 i ust. 3a PostPomPubU. Z podanych regulacji prawnych wynika zaś, że projekt programu pomocowego, przewidujący udzielanie pomocy de minimis, podlega wyłącznie zgłoszeniu Prezesowi Urzędu, który w terminie 14 dni może przedstawić zastrzeżenia dotyczące przejrzystości zasad udzielania pomocy. Ponadto, projekt programu pomocowego przewidujący udzielanie pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie podlega wyłącznie zgłoszeniu ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa, który w terminie 14 dni może przedstawić zastrzeżenia dotyczące przejrzystości zasad udzielania pomocy.

W analizie prawnej ustalono, że projektu uchwały (w sprawie niedochodzenia ww. kwot) nie zgłoszono Prezesowi Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów oraz ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa w zakresie programu pomocowego, zawartego w przepisach badanej uchwały. Zaniechanie zgłoszenia uprawnionemu organowi projektu uchwały, w którym przewiduje się udzielenie pomocy de minimis, stanowi istotne naruszenie przepisów wskazanej wyżej PostPomPubU. Uzupełniająco dodano, że podjęcie uchwały przez radę gminy, bez uprzedniego przesłania jej projektu do Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów, narusza wskazany powyżej przepis ustawowy. Finalnie przyjęto, że wspomniane naruszenie daje podstawę do stwierdzenia nieważności, uchwały rady gminy w sprawie niedochodzenia należności o charakterze cywilnoprawnym, których kwota wraz z odsetkami nie przekracza 100 zł.

Podsumowując należy wskazać, że rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody, co do zasady, jest słuszne. Zasadniczy argument opiera się w istocie rzeczy jedynie o kwestie proceduralne, skoro przed podjęciem uchwały przez radę gminy nie zasięgnięto wymaganego stanowiska UOKiK. 

Źródło: https://edziennik.rzeszow.uw.gov.pl

Praca zdalna w Kodeksie pracy. Projekt ustawy

Obecnie praca zdalna nie jest uregulowana w Kodeksie pracy, zgodnie z art. 3 ustawy z 2.3.2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych, w związku z epidemią COVID-19, czasowo zostało umożliwione stosowanie pracy zdalnej, do końca stanu epidemii, a także do 3 miesięcy po jego zakończeniu, regulacja będzie obowiązywała. Zarówno pracodawcy jak i pracownicy postulują uregulowanie w pełni i na stałe tego rodzaju formy świadczenia pracy. Biorąc pod uwagę zmiany na rynku pracy, nawet po zakończeniu pandemii COVID-19, praca zdalna na stałe wpisze się do pracowniczej rzeczywistości. W związku z tym niezbędne okazało się podjęcie działań legislacyjnych w tym zakresie i przygotowanie projektu nowelizacji Kodeksu pracy w tym zakresie.

Obecnie przepisy Kodeksu pracy przewidują możliwość świadczenia pracy poza zakładem pracy w formie telepracy, jednak w sposób mniej elastyczny niż przywołana regulacja dotycząca pracy zdalnej. Obowiązująca przesłanka regularności wykonywania pracy w formie telepracy, z uwagi na jej nieostrość, budziła zawsze wiele wątpliwości interpretacyjnych. Pandemia tak naprawdę wymusiła na wielu pracodawcach przyspieszenie i wdrożenie w praktyce pracy zdalnej, nie czekając na uregulowanie tej kwestii w Kodeksie pracy, korzystając z jednej strony z dotychczasowej praktyki stosowania Home Office, telepracy i rozwiązań covidowych. Finalnie, zgodnie z propozycją resortu pracy, zaproponowano zastąpienie w Kodeksie pracy przepisów o telepracy właśnie pracą zdalną.  Niektóre rozwiązania prawne normujące telepracę zostały przejęte do nowych kodeksowych przepisów o pracy zdalnej. Projektodawca uznał za zasadne pozostawienie regulacji, które mają już ugruntowaną praktykę w przypadku stosowania ich przy telepracy, strona społeczna podobnie zgadza się na zastąpienie telepracy przepisami o pracy zdalnej. 

Zgodnie z informacjami przekazanymi przez resort pracy, związanymi z wpisaniem pracy zdalnej do Kodeksu pracy przyjęto następujące najważniejsze regulacje, które polegają na:

Warto również wskazać, że ustawodawca planuje w związku z wprowadzeniem do Kodeksu pracy przepisów o pracy zdalnej dokonać również nowelizacji ustawy z 27.8.1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, mają one polegać na: 

Składka zdrowotna za grudzień 2021 r. opłacona w styczniu 2022 r. nie będzie podlegać odliczeniu

Składka na ubezpieczenie zdrowotne opłacona w styczniu 2022 roku za grudzień 2021 roku nie będzie podlegała odliczeniu na zasadach obowiązujących do 31 grudnia 2021 r. – przypomina Ministerstwo Finansów. Resort podkreśla, że przy odliczeniach składki zdrowotnej kluczowa jest data, kiedy składka została opłacona.

Ministerstwo Finansów przypomina, że przy odliczeniach składki zdrowotnej kluczowa jest data, kiedy składka została opłacona. Dla celów odliczenia składki zdrowotnej od podatku dochodowego istotna jest data opłacenia składki, a nie okres składkowy, którego dotyczy opłacana składka.

Ważne

Jeśli przedsiębiorca zapłaci składkę zdrowotną za grudzień 2021 jeszcze w tym roku będzie mógł ją odliczyć od podatku dochodowego.

Źródło: Ministerstwo Finansów

Udostępnianie projektu zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowaniu przestrzennego gminy w BIP

W kontekście powyższej problematyki przytoczyć warto w pierwszej kolejności  przepisy zawarte w art. 11 PlanZagospU.

W przepisie tym ustawodawca postanowił, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta, po podjęciu przez radę gminy uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium, kolejno:

1) ogłasza w prasie miejscowej, przez obwieszczenie oraz udostępnienie informacji w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej, a także w sposób zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości, o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium, określając formę, miejsce i termin składania wniosków dotyczących studium, nie krótszy jednak niż 21 dni od dnia ogłoszenia; 

2) zawiadamia na piśmie o podjęciu uchwały o przystąpieniu do sporządzania studium instytucje i organy właściwe do uzgadniania i opiniowania projektu studium;

3) sporządza projekt studium, rozpatrując wnioski, o których mowa w pkt 1, uwzględniając ustalenia planu zagospodarowania przestrzennego województwa, a także strategii rozwoju ponadlokalnego oraz strategii rozwoju gminy, jeżeli takie strategie istnieją; 

4) uzyskuje od gminnej lub innej właściwej, w rozumieniu art. 8, komisji urbanistyczno-architektonicznej opinię o projekcie studium;

(….)

6) wprowadza zmiany wynikające z uzyskanych opinii i dokonanych uzgodnień;

7) ogłasza, w sposób określony w pkt 1, o wyłożeniu projektu studium do publicznego wglądu na okres co najmniej 7 dni przed dniem wyłożenia i wykłada ten projekt do publicznego wglądu, także przez jego udostępnienie w Biuletynie Informacji Publicznej na swojej stronie podmiotowej, na okres co najmniej 21 dni oraz organizuje w tym czasie co najmniej jedną dyskusję publiczną nad przyjętymi w tym projekcie studium rozwiązaniami

8) wyznacza w ogłoszeniu, o którym mowa w pkt 7, termin, w którym osoby prawne i fizyczne oraz jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej mogą wnosić uwagi dotyczące projektu studium, nie krótszy niż 21 dni od dnia zakończenia okresu wyłożenia studium;

9) przedstawia radzie gminy do uchwalenia projekt studium wraz z listą nieuwzględnionych uwag, o których mowa w pkt 8.

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w  rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Lubelskiego z 2.12.2021 r. (NR IF-II.4131.27.2021; https://luwwlublinie.bip.gov.pl). W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru wskazał m.in., że: 

Z przedłożonej dokumentacji formalno-prawnej podjętej uchwały wynika, że Wójt Gminy …. w dniu …… 2021 r. opublikował w Biuletynie Informacji Publicznej jedynie ogłoszenie o wyłożeniu do publicznego wglądu projektu zmiany studium. W dokumentacji planistycznej brakuje jakichkolwiek informacji potwierdzającej, iż projekt zmiany studium został udostępniony w BIP w terminie pomiędzy ……. 2021 r. a …….. 2021 r. Zamieszczenie w Biuletynie Informacji Publicznej jedynie ogłoszenia o wyłożeniu do publicznego wglądu projektu zmiany studium skutkuje uznaniem, iż w toku procedury planistycznej przy podejmowaniu uchwały …. Rady Gminy ….. doszło do istotnego naruszenia trybu sporządzania zmiany studium, co w kontekście art. 11 ust. 7 PlanZagospU powoduje nieważność uchwały.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione.  Wojewoda słusznie stwierdził naruszenie procedury związanej z projektem zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego.  Finalnie, braki w ww. zakresie przedmiotowym były jedną z przyczyn stwierdzenia nieważności uchwały rady gminy w sprawie uchwalenia zmian studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy.

Uchwała rady gminy w sprawie wzniesienia pomnika nie jest aktem prawa miejscowego

W kontekście podanej problematyki warto w pierwszej kolejności przytoczyć regulacje zawarte w art. 18 ust. 2 pkt 13 SamGminU, zgodnie z którym do wyłącznej właściwości rady gminy należy podejmowanie uchwał w sprawach herbu gminy, nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych w rozumieniu DrPublU, a także wznoszenia pomników.  

Z powyższej regulacji wynika, że stanowi ona dla rady gminy podstawę do podejmowania uchwał w trzech kategoriach:

 1) herbu gminy, 

 2) nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych oraz 

 3) wznoszenia pomników.

Orzecznictwo

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w  rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Lubuskiego z 2.12.2021 r. (NK.I.4131.189.2021.ABej; https://bip.lubuskie.uw.gov.pl/wojewoda). W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru wskazał m.in., że zgodnie z utrwalonym orzecznictwem uchwały w sprawie herbu gminy oraz nazw ulic i placów będących drogami publicznymi lub nazw dróg wewnętrznych są aktami prawa miejscowego mającymi moc obowiązującą na terenie, dla którego zostały one podjęte. Jako akty prawa  miejscowego uchwały te podlegają publikacji w wojewódzkich dziennikach urzędowych.  Jednocześnie podano, że uchwała w sprawie wznoszenia pomników nie posiada charakteru aktu prawa miejscowego, jak również obowiązek jej publikacji nie wynika z przepisów szczególnych (por. wyrok WSA w  Krakowie z 24.10.2017 r., III SA/Kr 397/17).

W dalszej kolejności odniesiono się do przepisów art. 13 AktyNormU. Z treści powyższej regulacji wynika, że w wojewódzkim dzienniku urzędowym ogłasza się:

 1) akty prawa miejscowego stanowione przez wojewodę i organy administracji niezespolonej;

 2) akty prawa miejscowego stanowione przez sejmik województwa, organ powiatu oraz organ gminy, w tym statuty województwa, powiatu i gminy;

 3) statuty związków międzygminnych, statuty związków powiatów oraz statuty związków powiatowo-gminnych;

 3a) statuty związków metropolitalnych;

 4) akty Prezesa Rady Ministrów uchylające akty prawa miejscowego stanowionego przez wojewodę i organy administracji niezespolonej;

 5) wyroki sądu administracyjnego uwzględniające skargi na akty prawa miejscowego stanowionego przez: wojewodę i organy administracji niezespolonej, organ samorządu województwa, organ powiatu i organ gminy;

 6) porozumienia w sprawie wykonywania zadań publicznych zawarte: (….)

 7) uchwały budżetowe gminy, powiatu i województwa oraz sprawozdanie z wykonania budżetu gminy, powiatu i województwa;

 8) obwieszczenia o wygaśnięciu mandatu wójta (burmistrza, prezydenta miasta) oraz o rozwiązaniu sejmiku województwa, rady powiatu lub rady gminy;

 8a) rozstrzygnięcia nadzorcze dotyczące aktów prawa miejscowego stanowionych przez jednostki samorządu terytorialnego;

 9) statut urzędu wojewódzkiego;

 10) inne akty prawne, informacje, komunikaty, obwieszczenia i ogłoszenia, jeżeli tak stanowią przepisy szczególne.

Orzecznictwo

W dalszej części uzasadnienia wojewoda podkreślił, że  wskazana uchwała nie mieści się w powyższym katalogu aktów wymienionych w tym przepisie.  Dalej podano, że uchwała ta nie zawiera w swej treści norm abstrakcyjnych i generalnych, wobec powyższego nie posiada cech aktu prawa miejscowego.  Uchwała ta w szczególności nie konkretyzuje uprawnień i obowiązków podmiotów zewnętrznych. Jak zaś wskazał Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gliwicach w wyroku z 12.2.2020 r. (III SA/Gl 3/20): Uchwała w sprawie pomników nie posiada przymiotów aktu prawa miejscowego.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione.  Rada gminy jest władna podjąć uchwały w sprawie wzniesienia pojemnika, jednakże nie może zawrzeć w tej uchwale zapisów  o publikacji w wojewódzkim dzienniku urzędowym jako aktu prawa miejscowego. 

Korzystanie z obywatelskiego prawa inicjatywy uchwałodawczej – procedura administracyjna

Uczestnicy

Uczestnikami są:

  1. mieszkańcy wspólnoty samorządowej w gminach, powiatach i samorządach województw posiadający czynne prawa wyborcze do organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego; w procedurze tej znaczącą rolę odgrywa reprezentacja mieszkańców jednostki samorządu terytorialnego korzystających z obywatelskiego prawa inicjatywy uchwałodawczej w postaci Komitetu Inicjatywy Uchwałodawczej (dalej: Komitet) lub wyznaczonych przez niego pełnomocników/pełnomocnika;
  2. organy stanowiące i kontrolne jednostek samorządu terytorialnego (rady gmin, rady powiatów, sejmiki województw) i ich przewodniczący;
  3. organy wykonawcze jednostek samorządu terytorialnego (rady gmin, rady powiatów, sejmiki województw). 

Podstawa prawna

Po wejściu w życie ustaw dotyczących poszczególnych jednostek samorządu terytorialnego oraz Konstytucji z 1997 r. w większości poglądów reprezentowanych w literaturze przyjmowano istnienie podstaw prawnych, zawierających się w przepisach ww. regulacji, do kreowania instytucji obywatelskiej inicjatywy ustawodawczej. Podstaw prawnych tej formy partycypacji obywatelskiej dopatrywano się m.in. w art. 4 i 16 Konst oraz w stosownych przepisach ustaw samorządowych, np. art. 3, 18, 22 i 40 ustawy o samorządzie gminnym (dalej: SamGminU). Podobne stanowisko było prezentowane w orzecznictwie polskich sądów administracyjnych; według niego prawo do przedkładania organom władzy projektów uchwał wiązało się z ustaleniem trybu pracy rady zgodnie z art. 22 SamGminU i należy do materii statutowej. Uprawnienie do przyznania inicjatywy uchwałodawczej grupie mieszkańców należy wiązać z rozumieniem, znaczeniem pojęcia wspólnoty samorządowej, którego to podmiotowy aspekt zawarty został w art. 1 SamGminU, jak i w odpowiednich przepisach ustaw dotyczących pozostałych jednostek samorządu terytorialnego, tj. w art. 1 SamPowiatU, art. 1 SamWojU. W świetle tych przepisów korporacyjny charakter samorządu terytorialnego pozwala na przyznanie inicjatywy uchwałodawczej tworzącej ją społeczności. Takie uprawnienie samorządu terytorialnego wywodzone jest również z przepisów Europejskiej Karty Samorządu Lokalnego z 15.10.1985 r., a dokładnie powołanie się na postanowienia zawarte w jej preambule oraz w jej art. 3 (zob. wyr. NSA z 21.11.2013 r., II OSK 1887/13, Legalis). 

Przyznanie członkom wspólnot samorządowych w sposób wyraźny prawa inicjatywy uchwałodawczej nastąpiło w związku z uchwaleniem i wejściem w życie ustawy z 11.1.2018 r. o zmianie niektórych ustaw w celu zwiększenia udziału obywateli w procesie wybierania, funkcjonowania i kontrolowania niektórych organów publicznych (Dz.U. z 2018 r. poz. 130 ze zm.) (tzw. ustawa o kontroli obywatelskiej). 

Biorąc pod uwagę powyżej przedstawioną genezę rozwoju prawnych uregulowań, w obecnym stanie prawnym do podstaw prawnych korzystania z obywatelskiego prawa inicjatywy uchwałodawczej można zaliczyć:

  1. art. 4 i 16 Rozdział VII Konst;
  2. Europejską Kartę Samorządu Lokalnego, w szczególności preambułę, w której to zapisane zostało, że prawo obywateli do uczestnictwa w kierowaniu sprawami publicznymi jest jedną z demokratycznych zasad, wspólnych dla wszystkich państw członkowskich Rady Europy. Wyrażone zostało również przekonanie, że uprawnienie to w sposób najbardziej bezpośredni może być realizowane przede wszystkim na szczeblu lokalnym, ponieważ istniejąca tam społeczność lokalna wyposażona jest w rzeczywiste uprawnienia. Ponadto warto wskazać na art. 3 Karty, który stanowi o możliwości odwołania się do zgromadzeń obywateli, referendum lub każdej innej formy bezpośredniego uczestnictwa obywateli, skoro samorząd terytorialny oznacza prawo i zdolność społeczności lokalnych, w granicach określonych prawem, do kierowania i zarządzania zasadniczą częścią spraw publicznych na ich własną odpowiedzialność i w interesie ich mieszkańców, 
  3. art. 1, art. 41a ust. 2 SamGminU; 
  4. art. 1, art. 42a ust. 2 SamPowiatU; 
  5. art. 1, art. 89a ust. 2 SamWojU; 
  6. uchwały organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego (rad gmin, rad powiatów, sejmików województw), ponieważ zgodnie z przepisami zawartymi w ustawach, o których mowa w pkt 3-5 w pozostałym zakresie nieuregulowanym w ustawie, dotyczącym w szczególności zasad wnoszenia inicjatyw obywatelskich, zasad tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasad promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych, czy formalnych wymogów, jakim muszą odpowiadać składane projekty, ustawodawca powierzył organom stanowiącym jednostek samorządu terytorialnego kompetencje do uregulowania tych zagadnień w drodze uchwały. Są to zatem przede wszystkim kwestie natury proceduralnej, dotychczas regulowane w jednostkach, które zdecydowały się na przyznanie swoim mieszkańcom prawa inicjatywy „ludowej” jeszcze przed wejściem w życie „ustawy o kontroli obywatelskiej”.

Organ uprawniony do przeprowadzenia procedury

Organami uprawnionymi do przeprowadzenia procedury są organy stanowiące jednostek samorządu terytorialnego, przy czym szczególna rola spoczywa na przewodniczącym takiego organu (dalej: Przewodniczący). Regulacje zawarte w ustawach samorządowych, jak również w aktach prawa miejscowego, wskazują również na istotny udział organów wykonawczych.  

Warunki korzystania z obywatelskiego prawa inicjatywy uchwałodawczej 

  1. Posiadanie przez uprawnioną grupę mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego czynnego prawa wyborczego do organu stanowiącego takiej jednostki. Zgodnie z art. 10 § 1 pkt 3 Kodeksu wyborczego prawo wybierania (czynne prawo wyborcze) ma w wyborach do organów stanowiących jednostek samorządu terytorialnego: 

Ustalając spełnienie tego warunku, należy jednocześnie wziąć pod uwagę postanowienia art. 10 § 2 Kodeksu wyborczego, które stanowią, iż nie ma prawa wybierania (czynnego prawa wyborczego) osoba

3. Projekt uchwały złożony w ramach inicjatywy obywatelskiej powinien dotyczyć zadań danej jednostki samorządu terytorialnego określonych przepisami prawa i pozostawać w zakresie kompetencji organu stanowiącego. Projekt uchwały nie powinien dotyczyć spraw, dla których ustawy zastrzegają wyłączność inicjatywy uchwałodawczej dla organu wykonawczego, organu stanowiącego lub jego organu pomocniczego (właściwej komisji).

4. Spełnienie innych szczegółowych wymogów określonych w uchwale organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego. 

Przebieg procedury 

  1. Utworzenie Komitetu. Komitet tworzy określona przepisami prawa lokalnego grupa mieszkańców danej jednostki samorządu terytorialnego, posiadających czynne prawo wyborcze do organu stanowiącego. Wyrażenie woli o przystąpieniu do składu Komitetu następuje poprzez złożenie pisemnego oświadczenia (wzór nr 1). 
  2. Wskazanie pełnomocnika/pełnomocników. Komitet ma prawo wskazać pełnomocnika lub pełnomocników uprawnionych do reprezentowania Komitetu podczas prac organu stanowiącego nad zgłoszonym projektem uchwały (art. 42a ust. 4 SamGminU, art. 42a ust. 4 SamPowiatU, art. 89a ust. 4 SamWojU). Osoba lub osoby występujące w roli pełnomocników składają stosowne oświadczenie o wyrażeniu zgody na pełnienie tej funkcji (wzór nr 2). 
  3. Przygotowanie projektu uchwały. Projekt uchwały powinien odpowiadać wymaganiom przewidzianym w rozporządzeniu Rady Ministrów w sprawie Zasad techniki prawodawczej (zob. na ten temat: A. Nodżak, Uchwalenie aktu prawa miejscowego – procedura administracyjna, System Informacji Prawnej Legalis. – 2021), jak również w regulacjach prawa miejscowego (statut czy też uchwała w sprawie zasad wnoszenia inicjatyw obywatelskich, zasad tworzenia komitetów inicjatyw uchwałodawczych, zasad promocji obywatelskich inicjatyw uchwałodawczych, czy formalnych wymogów, jakim muszą odpowiadać składane projekty). 
  4. Zawiadomienie w formie pisemnej przewodniczącego rady gminy/rady powiatu/sejmiku województwa o inicjatywie uchwałodawczej i utworzeniu Komitetu. W zawiadomieniu należy podać następujące dane:
  5. pełną nazwę Komitetu oraz dokładny adres do korespondencji;
  6. pisemne oświadczenia, o których mowa w pkt 2 i 3;
  7. w przypadku powołania pełnomocnika/pełnomocników Komitetu – jego/ich dane osobowe i adres do korespondencji.

Do zawiadomienia należy załączyć projekt uchwały zawierający:

  1. Weryfikacja formalno-prawna. Przewodniczący rady/sejmiku kieruje projekt uchwały do organu wykonawczego w celu jego weryfikacji pod kątem formalno-prawnym, w szczególności w celu jego analizy pod kątem zgodności z zadaniami realizowanymi przez daną jednostkę samorządu terytorialnego i zakresem kompetencji rady/sejmiku oraz możliwości finansowania działań będących przedmiotem inicjatywy. W wyniku weryfikacji:
  1. Ogłoszenie nt. obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej. Po przyjęciu zawiadomienia przez Przewodniczącego rady/sejmiku, Komitet ogłasza miejsca udostępnienia projektu uchwały do publicznego wglądu. 
  2. Kampania informacyjno-promocyjna. Ma ona na celu przedstawienie i wyjaśnienie przez Komitet treści projektu uchwały stanowiącej przedmiot obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej. Kampania promocyjna obywatelskiej inicjatywy uchwałodawczej oraz zbieranie podpisów mieszkańców popierających obywatelski projekt uchwały nie powinny rozpoczynać się przed zawiadomieniem Komitetu przez Przewodniczącego rady/sejmiku o przyjęciu zawiadomienia, zgodnie z zasadami o których mowa w pkt 4, 5 i 6. Materiały promocyjne, które stanowi każdy pochodzący od Komitetu upubliczniony i utrwalony przekaz informacji mający związek z inicjatywą uchwałodawczą, powinny zawierać wyraźne oznaczenie Komitetu, od którego pochodzą. Zazwyczaj dana jednostka samorządu terytorialnego nie ponosi odpowiedzialności za kampanie informacyjne i promocyjne prowadzone przez Komitet ani też nie ponosi kosztów prowadzenia takich kampanii. 
  3. Zbieranie podpisów mieszkańców popierających obywatelski projekt uchwały. Osoba popierająca projekt uchwały składa swój własnoręczny podpis na formularzu poparcia projektu uchwały (wzór nr 3). Formularz poparcia projektu uchwały powinien zawierać czytelne dane osoby popierającej projekt uchwały:

Na każdej stronie formularza poparcia projektu uchwały należy zamieścić pełną nazwę Komitetu oraz tytuł projektu uchwały. Podpisy popierające projekt uchwały należy zbierać nie wcześniej niż po zawiadomieniem Komitetu przez Przewodniczącego rady/sejmiku o przyjęciu zawiadomienia, zgodnie z zasadami o których mowa w pkt 4, 5 i 6, jak również w miejscu, czasie i w sposób wykluczający stosowanie jakichkolwiek nacisków zmierzających do ich wymuszenia.  

  1. Wniesienie projektu uchwały do Przewodniczącego rady/sejmiku. Do projektu uchwały należy dołączyć oryginały formularzy zawierających podpisy mieszkańców posiadających czynne prawo wyborcze do organu stanowiącego danej jednostki samorządu terytorialnego, popierających wskazany projekt uchwały w liczbie nie mniejszej niż:
  1. Sprawdzenie wymaganej liczby podpisów. Przewodniczący rady/sejmiku niezwłocznie dokonuje sprawdzenia, czy jest złożona wymagana liczba podpisów. Organ wykonawczy danej jednostki samorządu terytorialnego zapewnia sprawdzenie danych osobowych mieszkańców, którzy złożyli podpisy pod projektem uchwały oraz czy mieszkańcy spełniają wymóg w zakresie posiadania czynnego prawa wyborczego. Jeżeli w wyniku sprawdzenia liczba podpisów prawidłowo złożonych, popierających projekt okaże się mniejsza niż wskazana w pkt 9, treść projektu uchwały lub uzasadnienia została zmieniona w stosunku do projektu załączonego do zawiadomienia, Przewodniczący rady/sejmiku odmawia nadania biegu projektowi uchwały i niezwłocznie zawiadamia o tym fakcie Komitet.
  2. Opiniowanie projektu. Projekt spełniający wymogi, o których mowa w pkt 4, 5, 8 i 9 jest kierowany do opinii:
  1. Publikacja projektu. Projekt podlega publikacji na stronie internetowej jednostki samorządu terytorialnego oraz w Biuletynie Informacji Publicznej urzędu gminy/starostwa powiatowego/sejmiku województwa.
  2. Wyznaczenie sesji rady/sejmiku. Po zaopiniowaniu przez podmioty, o których mowa w pkt 11 projekt uchwały przedkłada się pod obrady rady/sejmiku na najbliższej sesji po złożeniu projektu, jednak nie później niż po upływie 3 miesięcy od dnia złożenia projektu (art. 42a ust. 3 SamGminU, art. 42a ust. 3 SamPowiatU, art. 89a ust. 3 SamWojU).
  3. Informowanie Komitetu lub pełnomocnika/pełnomocników Komitetu.  Komitet lub wyznaczony/wyznaczeni pełnomocnik/pełnomocnicy Komitetu powinni być informowani o miejscu i terminie sesji rady/sejmiku oraz posiedzeń jej komisji dotyczących rozpatrywania złożonego obywatelskiego projektu uchwały. Członkowie Komitetu lub wyznaczony/wyznaczeni pełnomocnik/pełnomocnicy Komitetu powinni mieć zapewniony udział wraz z prawem do zabierania głosu na zasadach określonych w statucie danej jednostki samorządu terytorialnego we wszystkich pracach rady/sejmiku i jej komisji nad obywatelskim projektem uchwały.

Możliwe rozstrzygnięcia

  1. Uchwalenie, przyjęcie projektu przez radę/sejmik.
  2. Odrzucenie projektu uchwały przez radę/sejmik. 
  3. Niezakończenie procedury uchwałodawczej przed zakończeniem kadencji rady/sejmiku. Projekt uchwały, w stosunku do którego postępowanie uchwałodawcze nie zostało zakończone w trakcie kadencji rady/sejmiku, w której został wniesiony, powinien być rozpatrywany przez radę/sejmik następnej kadencji bez potrzeby ponownego wniesienia projektu uchwał.

Wzory

Oświadczenie o przystąpieniu do Komitetu utworzonego w celu wystąpienia z inicjatywą podjęcia przez radę gminy/radę powiatu/sejmik województwa
Zgoda na reprezentowanie Komitetu podczas prac Rady nad obywatelskim projektem uchwały w sprawie
Poparcie obywatelskiemu projektowi uchwały Rady

Komercyjne wykorzystywanie danych osobowych pod okiem organu włoskiego

Włoski organ stwierdził, że firmy w niewystraczający sposób informują użytkowników o pozyskiwaniu i wykorzystywaniu ich danych w celach komercyjnych. Zdaniem organu informacje nie są przekazywane w sposób jasny i natychmiastowy.

Jednocześnie organ stwierdził, że zbierane dane osobowe są konieczne do usprawnienia usługi oraz zwiększenia personalizacji doświadczeń. Wobec czego nie zakwestionował możliwości zbierania tych danych osobowych przez gigantów.

Wydaje się, że działania włoskiego organu wpisują się w działania antymonopolowe Unii Europejskiej względem firmy Google. Przypomnijmy, że Komisja Europejska nałożyła karę na giganta w wysokość 2,42 mld euro w związku z nadużywaniem pozycji dominującej należącej do niego wyszukiwarki internetowej.

Zdaniem włoskiego organu, niewystarczające informacja przekazywana w momencie tworzenia konta użytkownika uniemożliwia podjęcie świadomej decyzji w zakresie wyrażenia zgody na wykorzystywanie tych danych w celach komercyjnych. Ponadto, organ zakwestionował zgodę, którą udziela użytkownik, z której nie wynika jasno, że jej wyrażenie wiąże się z udostepnieniem ich danych podmiotom trzecim.

Warto zwrócić uwagę, że Google prowadzi prace nad wprowadzeniem rozwiązania Privacy Sandbox, które ma zastąpić pliki cookies w przeglądarce Chrome. Nadzór nad prowadzonymi pracami jest zapewniany przez brytyjski organ antymonopolowy. Zdaniem Gogole przygotowywane rozwiązanie ma zapewnić większą przejrzystość w przetwarzanych i udostępnianiach danych.

Proponowane przez Google rozwiązania wzbudzają obawy brytyjskiego organu wykorzystywania ich do śledzenia użytkowników w celu mierzenia wydajności wyświetlanych użytkownikom reklam na różnych stronach, w tym nienależących do Google. Taka ingerencja może być niezgodna z polityką antymonopolową, którą określiła Komisja Europejska. Co więcej może naruszać dobra osobiste użytkowników oraz być sprzeczna z prawem do prywatności użytkowników.

Źródło: https://www.cyberdefence24.pl/apple-i-google-zaplaca-10-mln-euro-za-niedozwolony-obrot-danymi-uzytkownikow

Tymczasowe zajęcie nieruchomości

W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 2105 opublikowano ustawę z 29.10.2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw. 

W pierwszej kolejności trzeba wspomnieć o zmianach wprowadzonych do ustawy z 16.11.2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (t.j. Dz.U. z 2021 r. poz. 422 ze zm.; dalej: KASU). Zasady dokonywania tymczasowego zajęcia nieruchomości regulują przepisy art. 94y–94dz KASU. Wynika z nich m.in., że w celu zwiększenia efektywności egzekucji administracyjnej należności pieniężnych funkcjonariusz, w toku wykonywania kontroli celno-skarbowej, ma prawo do dokonania tymczasowego zajęcia ruchomości zobowiązanego, o którym mowa w art. 1a EgzAdmU, w stosunku do którego organ egzekucyjny będący naczelnikiem urzędu skarbowego prowadzi egzekucję administracyjną na podstawie tytułów wykonawczych obejmujących należności pieniężne łącznie przekraczające 10 000 zł. 

Ważne

Kwota tych należności pieniężnych nie obejmuje odsetek z tytułu ich niezapłacenia w terminie, kosztów upomnienia i kosztów egzekucyjnych.

 

Tymczasowemu zajęciu ruchomości:

Tymczasowe zajęcie ruchomości polega na czasowym pozbawieniu zobowiązanego prawa do rozporządzania zajętą ruchomością i nie może trwać dłużej niż 96 godzin od chwili podpisania protokołu tym-czasowego zajęcia ruchomości przez funkcjonariusza dokonującego tego zajęcia. 

Funkcjonariusz nie dokonuje tymczasowego zajęcia ruchomości w przypadku:

Funkcjonariusz wpisuje tymczasowo zajętą ruchomość do protokołu tymczasowego zajęcia ruchomości. 

Ważne

Zgodnie z art. 94zd KASU, niezwłocznie po dokonaniu tymczasowego zajęcia ruchomości funkcjonariusz dokonujący tymczasowego zajęcia ruchomości przekazuje za pomocą środków komunikacji elektronicznej do organu egzekucyjnego odwzorowanie cyfrowe protokołu tymczasowego zajęcia ruchomości, informacje dotyczące miejsca przechowywania tej ruchomości, imienia i nazwiska lub nazwy dozorcy oraz kosztów faktycznie poniesionych związanych z tymczasowym zajęciem ruchomości.

 

Jeżeli chodzi o EgzAdmU, to przepisy dotyczące zatwierdzenia tymczasowego zajęcia nieruchomości zawiera rozdział 5a w dziale II EgzAdmU (art. 96n–96q EgzAdmU). Z nowych przepisów wynika, że w czasie trwania tymczasowego zajęcia ruchomości po otrzymaniu odwzorowania cyfrowego protokołu tymczasowego zajęcia ruchomości zgodnie z art. 94zd KASU organ egzekucyjny wydaje postanowienie o:

1) zatwierdzeniu w całości tymczasowego zajęcia ruchomości w egzekucji administracyjnej prowadzonej przez ten organ na podstawie tytułu wykonawczego wskazanego w protokole tymczasowego zajęcia ruchomości, jeżeli:

2) zatwierdzeniu w części tymczasowego zajęcia ruchomości w egzekucji administracyjnej prowadzonej przez ten organ na podstawie tytułu wykonawczego wymienionego w protokole tymczasowego zajęcia ruchomości w przypadku spełnienia w tym zakresie warunków wymienionych w pkt 1, a w pozostałej części – o odmowie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości;

3) odmowie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości – jeżeli warunki nie są spełnione. 

Ważne

Z chwilą wydania postanowienia o zatwierdzeniu w całości albo w części tymczasowego zajęcia ruchomości tymczasowe zajęcie ruchomości staje się zajęciem egzekucyjnym tych ruchomości. Rozporządzenie ruchomością po jej tymczasowym zajęciu nie stanowi przeszkody do zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości.

 

Postanowienie o zatwierdzeniu tymczasowego zajęcia ruchomości powinno zawierać:

Ważne

Postanowienie w sprawie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości doręcza się zobowiązanemu, dozorcy i naczelnikowi urzędu celno-skarbowego, z upoważnienia którego funkcjonariusz dokonał kontroli celno-skarbowej. Na postanowienie zobowiązanemu służy zażalenie. W zażaleniu określa się istotę i zakres żądania oraz dowody uzasadniające to żądanie. 

Natomiast postanowienie o odmowie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości zawiera informację o uchyleniu z mocy prawa tymczasowego zajęcia ruchomości. W przypadku wydania takiego postanowienia albo niewydania postanowienia w sprawie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości, tymczasowe zajęcie ruchomości podlega uchyleniu z mocy prawa, a tymczasowo zajęte ruchomości – niezwłocznemu zwrotowi zobowiązanemu. 

Ważne

W razie niewydania postanowienia w sprawie zatwierdzenia tymczasowego zajęcia ruchomości organ egzekucyjny niezwłocznie informuje zobowiązanego, dozorcę i naczelnika urzędu celno-skarbowego, z upoważnienia którego funkcjonariusz wykonywał kontrolę celno-skarbową, w trakcie której dokonał tymczasowego zajęcia ruchomości, o uchyleniu z mocy prawa tymczasowego zajęcia ruchomości. W takim przypadku koszty faktycznie poniesione przez naczelnika urzędu celno-skarbowego, z upoważnienia którego funkcjonariusz wykonywał kontrolę celno-skarbową, w trakcie której dokonał tymczasowego zajęcia ruchomości, uznaje się za wydatki egzekucyjne.

Zapisy niedozwolone w uchwale rady gminy w sprawie zasad wynajmowania lokali

W kontekście wskazanej problematyki przytoczyć warto w pierwszej kolejności regulacje zawarte w OchrLokU. Z punktu widzenia uchwały rady gminy w sprawie określenia zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład zasobu mieszkaniowego kluczowe znaczenie mają regulacje zawarte w art. 21 ust. 1 pkt 2 i ust. 3 OchrLokU.

Z ich treści wynika, po pierwsze, że rada gminy uchwala zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy, w tym zasady i kryteria wynajmowania lokali, których najem jest związany ze stosunkiem pracy, jeżeli w mieszkaniowym zasobie gminy wydzielono lokale przeznaczone na ten cel. Po drugie, zasady wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy powinny określać w szczególności:

 1) wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą oddanie w najem lub podnajem lokalu na czas nieoznaczony i najem socjalny lokalu oraz wysokość dochodu gospodarstwa domowego uzasadniającą stosowanie obniżek czynszu;

 2) warunki zamieszkiwania kwalifikujące wnioskodawcę do ich poprawy;

 3) kryteria wyboru osób, którym przysługuje pierwszeństwo zawarcia umowy najmu lokalu na czas nieoznaczony i umowy najmu socjalnego lokalu; 

 4) warunki dokonywania zamiany lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy oraz zamiany pomiędzy najemcami lokali należących do tego zasobu a osobami zajmującymi lokale w innych zasobach; 

 5) tryb rozpatrywania i załatwiania wniosków o najem lokali zawierany na czas nieoznaczony i najem socjalny lokali oraz sposób poddania tych spraw kontroli społecznej;

 6) zasady postępowania w stosunku do osób, które pozostały w lokalu opuszczonym przez najemcę lub w lokalu, w którego najem nie wstąpiły po śmierci najemcy;

 6a) warunki, jakie musi spełniać lokal wskazywany dla osób niepełnosprawnych, z uwzględnieniem rzeczywistych potrzeb wynikających z rodzaju niepełnosprawności;

 6b) zasady przeznaczania lokali na realizację zadań, o których mowa w art. 4 ust. 2b. 

W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w  rozstrzygnięciu nadzorczym Wojewody Warmińsko-Mazurskiego z 30.11.2021 r. (PN.4131.432.2021; http://edzienniki.olsztyn.uw.gov.pl/keywords).

W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru zakwestionował zapis o treści: „7. W przypadkach szczególnie uzasadnionych Burmistrz może, po uzyskaniu pozytywnej opinii Społecznej Komisji Mieszkaniowej, zawrzeć umowę najmu lokalu z osobą znajdującą się w szczególnie trudnej sytuacji życiowej i rodzinnej, chyba że osoba ta zajęła lokal samowolnie”.

Dokonując oceny prawnej ww. zapisu, wojewoda stwierdził m.in., że jest on niezgodny z prawem, bowiem umożliwia burmistrzowi zawarcie umowy najmu lokalu komunalnego z inną osobą znajdującą się  w szczególnie trudnej sytuacji życiowej i rodzinnej, z pominięciem ustalonych uchwałą zasad wynajmowania lokali wchodzących w skład mieszkaniowego zasobu gminy. Nadto podkreślono, że ustalenie takiego upoważnienia dla organu wykonawczego gminy do zawarcia umowy najmu lokalu mieszkalnego  „w przypadkach szczególnie uzasadnionych”, nie mieści się w normie kompetencyjnej określonej w art. 21 ust. 3 OchrLokU, a ponadto nie spełnia zasady precyzyjności, którą winny charakteryzować się pojęcia używane w aktach prawa miejscowego.

Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione.  Rada gminy nie może tworzyć zapisów nieprecyzyjnych, stwarzających wójtowi możliwość stosowania dowolnych kryteriów przyznawania lokali komunalnych. 

Nowa ustawa o strażach pożarnych – zmiana zasad finansowania przez JST

W art. 3 określono szeroki katalog zadań przypisanych ww. strażom. Z jego treści wynika, że do zadań ochotniczych straży pożarnych należy podejmowanie działań w celu ochrony życia, zdrowia, mienia lub środowiska przez: 

1) prowadzenie działań ratowniczych, udział w działaniach ratowniczych oraz akcjach ratowniczych, a także udział w działaniach prowadzonych przez inne służby, inspekcje i straże;

2) udział w działaniach ratowniczych i akcjach ratowniczych poza granicami kraju na podstawie umów międzynarodowych;

3) udział w alarmowaniu i ostrzeganiu ludności o zagrożeniach;

4) udział w ochronie ludności;

5) wykonywanie kwalifikowanej pierwszej pomocy;

6) organizowanie ćwiczeń oraz udział w szkoleniach, ćwiczeniach i zawodach sportowo-pożarniczych organizowanych przez Państwową Straż Pożarną, gminę lub inne uprawnione podmioty;

7) zabezpieczanie obszaru chronionego właściwej jednostki ratowniczo-gaśniczej Państwowej Straży Pożarnej, określonego w powiatowym (miejskim) planie ratowniczym;

8) propagowanie zasad i dobrych praktyk w zakresie ochrony przeciwpożarowej budynków, innych obiektów budowlanych i terenów;

9) organizowanie przedsięwzięć służących krzewieniu sportu i kultury fizycznej;

10) organizowanie przedsięwzięć oświatowo-kulturalnych propagujących wiedzę
i umiejętności w zakresie ochrony przeciwpożarowej;

11) upowszechnianie i wspieranie współdziałania między lokalnymi partnerami społecznymi i gospodarczymi z zakresu ochrony przeciwpożarowej;

12) propagowanie zasad udzielania pierwszej pomocy;

(…).

Z punktu widzenia gmin, istotne są wszak przepisy zawarte w art. 32. Tamże w ust. 1 postanowiono, że koszty funkcjonowania ochotniczych straży pożarnych są pokrywane w szczególności budżetów jednostek samorządu terytorialnego. W ust. 5 postanowiono zaś dodatkowo, że jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym dodatkowe środki pieniężne również w formie dotacji.

Zatem, z powyższego wynika, że ustawodawca zamierza wprowadzić zmodyfikowany system finansowania przez jednostki samorządu terytorialnego funkcjonowania ww. jednostek straży pożarnej. Warto odnotować, że jednocześnie w ww. ustawie przewidziano uchylenie dotychczas obowiązującego modelu finansowania tych jednostek, który wynikał z art. 32 ust. 2–4 OchrPPożU. Ten model finansowania opierał się zasadniczo na budżetach gmin, czyli odmiennie aniżeli w nowej ustawie. Dla przypomnienia uchylone przepisy miały brzmienie następujące:

2. Koszty wyposażenia, utrzymania, wyszkolenia i zapewnienia gotowości bojowej ochotniczej straży pożarnej ponosi gmina, z zastrzeżeniem art. 35 ust. 1.

3. Gmina ma również obowiązek:

1) bezpłatnego umundurowania członków ochotniczej straży pożarnej;

2) ubezpieczenia w instytucji ubezpieczeniowej członków ochotniczej straży pożarnej i młodzieżowej drużyny pożarniczej; ubezpieczenie może być imienne lub zbiorowe nieimienne;

3) ponoszenia kosztów okresowych badań lekarskich, o których mowa w art. 28 ust. 6.

3a. Wójt (burmistrz, prezydent miasta) może zatrudnić komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej. Na stanowisku komendanta gminnego ochrony przeciwpożarowej może być także zatrudniony komendant gminny związku ochotniczych straży pożarnych.

3b. Jednostki samorządu terytorialnego mogą przekazywać ochotniczym strażom pożarnym środki pieniężne w formie dotacji.

Podsumowując, należy zauważyć, że nowa ustawa wprowadza zasadnicze zmiany w sposobie finansowania OSP – z punktu widzenia jednostek samorządu terytorialnego. Według nowych przepisów, gmina nie będzie już jedyną formą JST, która finansuje OSP. Ustawodawca odniósł się bowiem w ogólności, że finansowanie OSP będzie następowało w szczególności z budżetów JST, więc dotyczy to zarówno gmin, powiatów, jak i województw. 

Źródło: https://www.senat.gov.pl