Dziennik budowy dla każdego obiektu budowlanego

Wydanie dziennika budowy jest indywidualną, władczą czynnością o charakterze publicznoprawnym, która dotyczy obowiązku inwestora wynikającego z przepisu art. 45 ust. 1 PrBud oraz § 4 ust. 1 DzBudR, a więc jest to czynność, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 PostAdmU. Oznacza to, iż opieszałość w wydaniu dziennika budowy może być zwalczana poprzez skargę na bezczynność.

Do dziennika budowy znajduje zastosowanie art. 76 § 2 KPA, gdyż kierownik budowy nie jest organem państwowym, ale podmiotem, któremu na mocy art. 45 ust. 3 PrBud powierzono odpowiedzialność za prowadzenie dziennika budowy.

Zadania organu nadzoru budowlanego

Do zadań organów nadzoru budowlanego należy kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego. Kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego obejmuje m.in. sprawdzanie posiadania przez osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie właściwych uprawnień do pełnienia tych funkcji (art. 84a ust. 1 pkt 2 PrBud). Rozwiązanie wynikające z art. 47f PrBud ułatwia realizację zadań organów nadzoru budowlanego i umożliwi eliminowanie z budów nieuczciwych osób, które wykonują samodzielną funkcję techniczną w budownictwie nie posiadając odpowiednich uprawnień budowlanych lub prawa wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie.

Niniejsza nowelizacja wprowadziła zmiany w centralnym rejestrze osób posiadających uprawnienia budowlane, dzięki którym informacja o tym, jakie uprawnienia budowlane ma dana osoba pełniąca samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, będzie wynikała z systemu teleinformatycznego dostępnego w tym zakresie dla organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego. Tym samym organ, aby sprawdzić, czy dana osoba ma wymagane uprawnienia, będzie szukał odpowiednich informacji w centralnym rejestrze (w systemie e-CRUB). Dlatego proponuje się wyłączyć w art. 47f ust. 2 PrBud konieczność dołączenia kopii decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych w odniesieniu do decyzji wpisanych do rejestru, przy czym w ogóle nie trzeba będzie dołączać kopii uprawnień w zakresie projektantów, skoro takie decyzje zostały już dołączone do projektu budowlanego.

Dziennik budowy w formie elektronicznej

Art. 47c PrBud wprowadził pojęcie dziennika budowy w postaci elektronicznej. Dzięki temu przepisowi wprost wynika, że prawo budowlane dopuszcza elektroniczną wersję dziennika budowy, a nie – jak to jest obecnie – tylko papierową.

Dlatego też art. 47g ust. 3 PrBud wprowadziło nowe rozwiązanie i wyjaśnia, że inwestor występuje o wydanie dziennika budowy w wersji elektronicznej przez system EDB. Zakłada się, że w praktyce inwestor może zarejestrować w systemie, bezpłatnie, a następnie po zalogowaniu wystąpi o dziennik budowy.

Dziennik pojawia się na koncie inwestora w systemie EDB i może on od tego momentu dokonywać wpisów. Inwestor będzie udostępniał dziennik innym uczestnikom. Każdy uczestnik procesu budowlanego musi zarejestrować w systemie.

Zgodnie z art. 47g PrBud organem do wydania dziennika budowy co do zasady jest organ administracji architektoniczno-budowlanej, ale w przypadkach dotyczących legalizacji samowoli budowlanych oraz w postępowaniach naprawczych organem wydającym dziennik będzie organ nadzoru budowlanego.

Art. 47v PrBud wprowadził granicę czasową, po której nie będzie można wystąpić o wydanie dziennika budowy w postaci papierowej (31.12.2029 r.). Wydane wcześniej dzienniki budowy w postaci papierowej dalej mogą być prowadzone w tej postaci aż do zakończenia robót budowlanych. Powyższe ograniczenie nie dotyczy dziennika budowy dotyczącego robót budowlanych na terenach zamkniętych ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej.

Ponadto wydanie dziennika budowy w postaci papierowej od 1.1.2023 r. nie będzie się odbywać już przez przekazanie odpłatnie inwestorowi dziennika budowy, który organ ma na stanie bowiem w praktyce organy wydające dziennik budowy rzadko takie dzienniki budowy mają na stanie, co sprawia, że w dużej części przypadków obecne przepisy w tej materii są martwe. Art. 47i PrBud reguluje przypadek, gdy dochodzi do zmiany inwestora robót, dla których prowadzony był elektroniczny dziennik budowy. Art. 47i PrBud jest gwarancją dla nowego inwestora, że zapewni się mu dostęp do dziennika budowy w systemie EDB w terminie 3 dni od dnia, w którym decyzja uprawniająca go do bycia nowym inwestorem stała się wykonalna. W tym przypadku inwestor nie musi występować w systemie EDB o to, by organ zapewnił mu dostęp do dziennika budowy. Rozwiązanie to zapobiega opóźnieniom w prowadzeniu inwestycji w przypadku przeniesienia decyzji upoważniającej do prowadzenia tej inwestycji.

Dziennik budowy i jego kontynuacja

Okoliczność, że pierwotnie był prowadzony dziennik budowy w wersji papierowej, nie wyklucza, że po zakończeniu pierwszego tomu dziennika budowy będzie on prowadzony dalej w wersji elektronicznej. Możliwość taką przewiduje w art. 47k ust. 1 PrBud. Art. 47k ust. 3 PrBud wyklucza jednak możliwość prowadzenia dziennika w wersji papierowej, jeżeli na początku był on prowadzony w wersji elektronicznej. Jeżeli inwestor zdecydował się na elektroniczną wersję dziennika, nie może już z niej zrezygnować i kontynuować dziennika w wersji papierowej.

Przepis art. 47l PrBud reguluje sprawy dotyczące obowiązku zamknięcia dziennika budowy. Proces ten jest zwłaszcza istotny w przypadku prowadzenia dziennika budowy w postaci elektronicznej w systemie EDB, bowiem to od momentu zamknięcia będzie liczony termin przechowywania danych związanych z dziennikiem budowy w systemie EDB. Korzystanie z systemu EDB, w tym prowadzenie elektronicznego dziennika budowy, odbywa za pośrednictwem strony internetowej wskazanej przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, zgodnie z art. 47m PrBud.

Indywidualny numer dziennika budowy pozwala zarówno inwestorowi, jak i organowi nadzoru budowanego na odnalezienie dziennika w systemie EDB i odczytywanie wpisów dotyczących konkretnej budowy. Dzięki temu nie trzeba dołączać dziennika budowy do dokumentacji przy oddawaniu obiektu budowlanego do użytkowania – wystarczające będzie wskazanie takiego numeru. Każda osoba, która chce dokonać wpisu w elektronicznym dzienniku budowy, musi wejść na wskazaną stronę internetową i zarejestrować się w systemie EDB, czyli utworzyć tam swoje konto (art. 47n PrBud). Zapewnia to określoność konkretnego użytkownika. Dzięki temu wiadomo, która osoba dokonała konkretnego wpisu w dzienniku budowy. Osobą odpowiedzialną za zorganizowanie procesu inwestycyjnego jest inwestor, dlatego też ten podmiot jest odpowiedzialny za udostępnianie dziennika budowy innym uczestnikom procesu budowlanego oraz pozbawianie dostępu do dziennika, zgodnie z art. 47o PrBud. Jednakże kierownik budowy (robót) może udostępniać elektroniczny dziennik osobom wykonującym czynności geodezyjne i organom uprawnionym do kontroli, jeżeli pojawią się na terenie budowy.

PIP sprawdza ewidencję pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach

Skarga pracownika odniesie zamierzony skutek

Nowe rozwiązania miały na celu rozszerzenie zadań PIP o kontrolę prowadzonego przez pracodawcę wykazu stanowisk pracy, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze na podstawie przepisu art. 41 ust. 4 pkt 1 EmPomU. Realizacja tego celu wymagała dokonania odpowiednich zmian m.in. w przepisach art. 10 ust. 1 pkt 9a i art. 11a PIPU.

Wejście w życie zaproponowanych zmian powoduje, że skarga pracownika wnoszona w trybie art. 41 ust. 6 EmPomU , mająca uzasadnione merytorycznie podstawy, odniesie swój zamierzony skutek (poprzez umieszczenie pracownika w ewidencji pracowników wykonujących prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze) zarówno wtedy:

1. gdy stanowisko, na którym wykonuje on swoją pracę, znajduje się już w wykazie, o którym mowa w art. 41 ust. 4 pkt 1 EmPomU , jak i wówczas
2. gdy pracodawca nie umieścił tego stanowiska w wykazie.

W drugim przypadku – wskutek zmian – organ PIP nakazuje pracodawcy, oprócz uzupełnienia ewidencji, również rozszerzenie wykazu o stanowisko, na którym skarżący pracownik wykonuje określony rodzaj pracy w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Skarga do PIP przysługuje niezależnie od wykazu stanowisk

W związku z powyższym przewidziano (nowe brzmienie art. 41 ust. 6 EmPomU ), że skarga do PIP przysługuje pracownikowi nie tylko w sytuacji, w której nie został on umieszczony w ewidencji, ale również w sytuacji, w której – pomimo umieszczenia w tej ewidencji – stanowisko pracy, na którym wykonuje on prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze nie znalazło się w prowadzonym przez pracodawcę wykazie określonym w art. 41 ust. 4 pkt 1 EmPomU.

Pracownik zyskał wiedzę o kwalifikacji swojego stanowiska

Powyższa zmiana wymusiła również konieczność modyfikacji art. 41 ust. 5 EmPomU. Nie ma już żadnych wątpliwości interpretacyjnych co do zakresu obowiązków informacyjnych związanych z procesem kwalifikowania wykonywanych prac jako prac w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze.

Obecnie płatnik składek jest zobowiązany zaznajomić wszystkich zatrudnionych u niego pracowników zarówno z treścią wykazu, jaki i ewidencji, wymienionych w art. 41 ust. 4 EmPomU (wszyscy zatem pracownicy uzyskują wiedzę o tym, czy stanowisko, na którym wykonują swoją pracę, zostało zaliczone do stanowisk, na których są wykonywane prace w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze oraz czy zostali umieszczeni w ewidencji pracowników wykonujących pracę w szczególnych warunkach lub o szczególnym charakterze).

Z uwagi na ochronę interesów ubezpieczonych, przyjęto regulację przewidującą możliwość przeprowadzenia kontroli prawidłowości wykazu lub ewidencji, o których mowa w art. 41 ust. 4 EmPomU, również z urzędu.

Obowiązek przekazania sprawozdania rocznego o udzielonych zamówieniach

Zamawiającym jest osoba fizyczna, osoba prawna albo jednostka organizacyjna nieposiadająca osobowości prawnej, obowiązana na podstawie PrZamPubl do jej stosowania. Kolejne wskazane przepisy zawierają katalog podmiotów zobowiązanych do stosowania PrZamPubl (m.in. JSFP).

W art. 82 ust. 1 PrZamPubl określono, że sprawozdanie roczne obejmuje udzielone zamówienia, w tym:

Zamawiający w rozumieniu PrZamPubl nie przekazuje więc sprawozdania rocznego jedynie wówczas, gdy w roku objętym sprawozdaniem (np. w 2022 r.) nie udzieli żadnego zamówienia, tj. nie udzieli zamówienia na podstawie przepisów PrZamPubl lub nie udzieli zamówienia z wyłączeniem procedur określonych PrZamPubl.

Podkreślić należy, że dla powstania obowiązku sprawozdawczego za dany rok decydujące znaczenie ma data zawarcia umowy w sprawie zamówienia publicznego. Według bowiem definicji zawartej w art. 7 pkt 25 PrZamPubl pod pojęciem „udzielenie zamówienia” rozumie się zawarcie umowy w sprawie zamówienia publicznego. Tym samym obowiązek przekazania informacji o danym zamówieniu publicznym w ramach rocznego sprawozdania o udzielonych zamówieniach spoczywa na tym podmiocie, który jako zamawiający udzielił danego zamówienia, tj. zawarł w swoim imieniu z wykonawcą umowę w sprawie zamówienia publicznego.

W przypadku gdy umowa w sprawie zamówienia publicznego została zawarta w danym roku (np. 2022 r.), podlega ona uwzględnieniu w rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach przekazywanym za ten dany rok (2022). Dotyczy to także umów zawartych na okres dłuższy niż 12 miesięcy. Wówczas podaje się wartość za cały okres ich obowiązywania. Inne czynności dokonane w postępowaniu o udzielenie zamówienia, jak np. czynność wyboru oferty najkorzystniejszej, nie mają znaczenia dla ustalenia obowiązku sprawozdawczego za dany rok.

W rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach przekazywanym za dany rok, w części dotyczącej udzielonych zamówień (tj. sekcje II–IX) należy zatem zawrzeć informacje o zamówieniach, w odniesieniu do których umowa została zawarta w danym roku. Dotyczy to zarówno umów w sprawie zamówień publicznych zawartych na czas określony, jak i na czas nieokreślony.

W rocznym sprawozdaniu o udzielonych zamówieniach za dany rok nie uwzględnia się umów, które wprawdzie były wykonywane w trakcie roku kalendarzowego obejmującego okres sprawozdawczy, ale ich zawarcie miało miejsce w roku wcześniejszym. Obowiązkiem tym nie są także objęte zmiany umów w sprawie zamówienia publicznego dokonane zgodnie z przepisami PrZamPubl (np. na podstawie art. 455 ust. 2 PrZamPubl).

Przy sporządzaniu sprawozdania rocznego należy przestrzegać wymagań określonych w ZakresRoczSprawZamR.

Przygotowując sprawozdanie roczne z udzielonych zamówień za 2022 r., zamawiający powinni zwrócić szczególną uwagę na przepisy przejściowe zawarte w ZakresRoczSprawZamR, ponieważ określają one różne reguły (przepisy mające zastosowanie) przy sporządzaniu sprawozdania w zależności od tego, kiedy postępowanie o udzielenie zamówienia zostało wszczęte. Zgodnie bowiem z § 4 ust. 1 ZakresRoczSprawZamR w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia oraz postępowań o zawarcie umowy ramowej wszczętych i niezakończonych przed 1.1.2021 r. (a więc przed wejściem w życie PrZamPubl) do sporządzenia rocznego sprawozdania o udzielonych zamówieniach stosuje się przepisy dotychczasowe, tj. RoczSprawUdzielZamR.

Na mocy § 4 ust. 2 ZakresRoczSprawZamR w przypadku postępowań o udzielenie zamówienia oraz postępowań o zawarcie umowy ramowej wszczętych po 31.12.2020 r., lecz przed dniem wejścia w życie ZakresRoczSprawZamR, które:

1. zostały zakończone przed dniem wejścia w życie ZakresRoczSprawZamR,
2. nie zostały zakończone przed dniem wejścia w życie ZakresRoczSprawZamR

– do sporządzenia rocznego sprawozdania o udzielonych zamówieniach stosuje się przepisy ZakresRoczSprawZamR.

Powyższe oznacza, że jeżeli w roku sprawozdawczym udzielono zamówień zarówno w wyniku postępowań o udzielenie zamówienia publicznego przeprowadzonych na podstawie przepisów ZamPublU, jak i w wyniku postępowań przeprowadzonych na podstawie PrZamPubl, zamawiający przekazuje dwa odrębne sprawozdania roczne Prezesowi UZP. Jeżeli jednak zamawiający udzielał zamówień wyłącznie na podstawie przepisów ZamPublU albo wyłącznie na podstawie PrZamPubl, składa tylko jedno sprawozdanie według zasad obowiązujących dla danego stanu prawnego, zgodnie z którym udzielił zamówień.

Rozporządzenie w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie od 2 marca

Nowe rozporządzenie zastąpiło rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej z 7.10.1997 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie (Dz.U. 2014 poz. 81). Reguluje ono warunki techniczne, jakim mają odpowiadać budowle rolnicze oraz związane z nimi urządzenia budowlane, a także ich usytuowanie, skupiając się przy tym na zagadnieniach takich jak: zabudowa i zagospodarowanie terenu, budowle rolnicze i urządzenia budowlane z nimi związane, trwałość budowli rolniczych, bezpieczeństwo pożarowe i zabezpieczenie przed wybuchem, a także higiena i zdrowie.

Przepisy rozporządzenia znajdą zastosowanie przy projektowaniu, budowie, przebudowie i zmianie sposobu użytkowania budowli rolniczych lub ich części, a także związanych z nimi urządzeń budowlanych.

Dofinansowanie z budżetu państwa budowy i remontów obiektów sportowych bez „orlików”

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 274 opublikowano rozporządzenie Ministra Sportu i Turystyki z 7.2.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie dofinansowania z budżetu państwa zadań związanych z budową i remontami obiektów sportowych oraz rozwijaniem sportu.

Zgodnie z art. 42 ust. 1 DochSamTerytU jednostki samorządu terytorialnego mogą otrzymywać dotacje z budżetu państwa w zakresie, o którym mowa w przepisach o rozwoju regionalnym.

Oprócz takich dotacji JST mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań własnych m.in. związanych z budową i remontami obiektów sportowych oraz rozwijaniem sportu, w szczególności wśród dzieci i młodzieży a także sportu osób niepełnosprawnych (art. 42 ust. 2 pkt 5a DochSamTerytU).

Zmiany wprowadzono do rozporządzenia Ministra Sportu i Turystyki z 6.4.2009 r. w sprawie dofinansowania z budżetu państwa zadań związanych z budową i remontami obiektów sportowych oraz rozwijaniem sportu (Dz.U. z 2009 r. poz. 463). Zgodnie z § 2 pkt 1 rozporządzenia w obecnym brzmieniu, JST mogą otrzymywać dotacje celowe z budżetu państwa na dofinansowanie zadań związanych z budową i remontami obiektów sportowych, w tym budową kompleksów sportowych w ramach programu „Moje Boisko – Orlik 2012”. Nowelizacja wykreśla z tego przepisu budowę kompleksów sportowych określanych jako „orliki”. Po zmianie wnioskować można o dotację z budżetu państwa na ogólnie sformułowaną budowę i remonty obiektów sportowych.

Z uzasadnienia tej zmiany wynika, że w związku z wdrażaniem Programu budowy hal sportowych o lekkiej konstrukcji zaistniała konieczność zmiany przepisów rozporządzenia w celu wprowadzenia zapisów optymalnych z perspektywy realizacji programu, w tym właściwej organizacji procesów naboru i oceny wniosków oraz wypłaty i rozliczania dotacji. Zdaniem projektodawców chodziło tu o nadanie temu przepisowi uniwersalnej formy, aby umożliwić ministrowi udzielanie z budżetu państwa dotacji JST w formule ogłaszanych przez niego programów, stanowiących swego rodzaju regulamin i wytyczne dla beneficjentów środków z budżetu państwa w tym zakresie.

Wykreślono też sformułowany w § 3 ust. 2 rozporządzenia obowiązek opiniowania wniosków o przyznanie dotacji z budżetu państwa przez właściwego terytorialnie marszałka województwa. Jak czytamy w uzasadnieniu tej zmiany, przepis ten był niezbędny gdy zadania dotyczące kompleksów sportowych Orlik były realizowane przy jednoczesnym wsparciu ze strony samorządów województw. W konsekwencji wykreślenia „orlików” jako bezpośredniego celu udzielania dotacji państwowych, przepis ten nakłada na wnioskodawców dodatkowe nieuzasadnione zobowiązanie.

Wytyczne dotyczące warunków gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej na lata 2021–2027

W Dz.Urz. Monitor Polski z 2023 r. pod poz. 161 opublikowano komunikat Ministra Funduszy i Polityki Regionalnej z 26.1.2023 r. w sprawie wytycznych dotyczących warunków gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej na lata 2021–2027.

Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy z 28.4.2022 r. o zasadach realizacji zadań finansowanych ze środków europejskich w perspektywie finansowej 2021–2027 (Dz.U. z 2022 r. poz. 1079; dalej: ustawa), minister rozwoju regionalnego wykonujący zadania państwa członkowskiego, w celu zapewnienia zgodności sposobu realizacji programów z prawem Unii Europejskiej:

– może wydać wytyczne dotyczące m.in. warunków gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej.

Z komunikatu wynika, że wytyczne (MFiPR/2021–2027/11(1)) dotyczące warunków gromadzenia i przekazywania danych w postaci elektronicznej na lata 2021–2027, wydane na podstawie art. 5 ust. 1 pkt 9 ustawy, zostały zamieszczone na portalu administrowanym przez Ministerstwo Funduszy i Polityki Regionalnej:

https://www.funduszeeuropejskie.gov.pl w zakładce: O funduszach/Poznaj Fundusze Europejskie 2021–2027/Prawo i dokumenty/Wytyczne

Z wytycznych (MFiPR/2021–2027/11(1)) dostępnych na podanej stronie internetowej wynika że:

Minimalne pensje nauczycieli 2023 – zmiana rozporządzenia

Na stronie Rządowego Centrum Legislacyjnego znajduje się projekt rozporządzenia Ministra Edukacji i Nauki zmieniającego rozporządzenie w sprawie wysokości minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego nauczycieli, ogólnych warunków przyznawania dodatków do wynagrodzenia zasadniczego oraz wynagradzania za pracę w dniu wolnym od pracy (druk 187).

Ponieważ kwota bazowa dla nauczycieli, o której mowa w art. 9 ust. 2 BudżetU23 została ustalona w wysokości 3981,55 zł i gwarantuje wzrost średnich wynagrodzeń nauczycieli o 7,8% w stosunku do średnich wynagrodzeń obowiązujących od 1.9.2022 r., pojawiła się konieczność aktualizacji stawek ich minimalnego wynagrodzenia zasadniczego. Tym samym wzrosną zależne od niego dodatki, m.in. wynagrodzenie za godziny ponadwymiarowe i doraźnych zastępstw oraz te, które są obliczane procentowo od jego wartości (dodatek stażowy czy dodatki motywacyjne i niektóre funkcyjne).

W wyniku zmian wzrost minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego dla nauczycieli z pierwszej grupy zaszeregowania płacowego (tj. posiadających tytuł zawodowy magistra z przygotowaniem pedagogicznym) wyniesie dla nauczycieli:

1. nieposiadających stopnia awansu zawodowego (nauczycieli początkujących) – wzrost o 266 zł;
2. mianowanych – wzrost o 293 zł;
3. dyplomowanych – wzrost o 326 zł.

Dla nauczycieli z drugiej grupy zaszeregowania płacowego (tj. posiadających tytuł zawodowy magistra bez przygotowania pedagogicznego, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) z przygotowaniem pedagogicznym, tytuł zawodowy licencjata (inżyniera) bez przygotowania pedagogicznego, dyplom ukończenia kolegium nauczycielskiego lub nauczycielskiego kolegium języków obcych, pozostałe wykształcenie), wzrost minimalnych stawek wynagrodzenia zasadniczego wyniesie – dla nauczycieli:

1. nieposiadających stopnia awansu zawodowego (nauczycieli początkujących) – wzrost o 271 zł;
2. mianowanych – wzrost o 275 zł;
3. dyplomowanych – wzrost o 282 zł.

Wykaz dokumentów publicznych – zmiany 2023

W Dz.U. z 2023 r. pod poz. 219 opublikowano rozporządzenie Rady Ministrów z 16.1.2023 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie wykazu dokumentów publicznych.

Zmianę wprowadzono w rozporządzeniu Rady Ministrów z 11.7.2019 r. w sprawie wykazu dokumentów publicznych (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 2403 ze zm.), a wynika z niej, że do grupy dokumentów publicznych trzeciej kategorii zaliczono świadectwo stwierdzające posiadanie kwalifikacji w zawodzie geolog, o którym mowa w art. 51 ustawy z 9.6.2011 r. – Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2022 r. poz. 1072 ze zm.).

Przypominamy, że dokumentami publicznymi kategorii trzeciej są dokumenty mające wpływ na bezpieczeństwo obrotu gospodarczego i prawnego, w tym koncesje, pozwolenia, licencje, zaświadczenia, świadectwa i certyfikaty związane z bezpieczeństwem transportu, dokumenty potwierdzające kwalifikacje zawodowe, świadectwa ukończenia szkoły, legitymacje szkolne i studenckie oraz dokumenty uprawniające do różnego rodzaju ulg, inne niż zaliczone do kategorii pierwszej i drugiej.

Work Life Balance – najważniejsze zmiany i wyzwania dla pracodawców

Ustawa nowelizująca Kodeks pracy ma na celu wdrożenie do polskiego porządku prawnego:

Najważniejsze zmiany w ramach przyjętej 8.2.2023 r. ustawy nowelizującej Kodeks pracy

1. Wydłużenie urlopu rodzicielskiego, z obecnych 32 tygodni (w sytuacji urodzenia jednego dziecka) oraz 34 tygodni (w sytuacji ciąży mnogiej), do odpowiednio 41 tygodni oraz 43 tygodni. Ponadto każdy z rodziców będzie miał również gwarancje 9 tygodni urlopu, który nie będzie mógł być przeniesiony na drugiego rodzica.
2. Wprowadzenie bezpłatnego urlopu opiekuńczego w wymiarze 5 dni, urlop ten będzie możliwy do wykorzystania, aby zapewnić osobistą opiekę lub wsparcie osobie będącej krewnym (syn, córka, matka, ojciec lub małżonek) lub pozostającej we wspólnym gospodarstwie domowym, która wymaga opieki lub wsparcia z poważnych względów medycznych.
3. Wprowadzenie zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej w wymiarze 2 dni lub 16 godzin w roku kalendarzowym, w tym przypadku pozostanie odpłatność w wysokości 50%. Zwolnienie to będzie możliwe do wykorzystania w pilnych sprawach rodzinnych.
4. Rozszerzenie katalogu informacji jakie pracodawcy będą musieli przekazywać pracownikom na podstawie zmienianego art. 29 § 3 Kodeksu pracy.
5. Nowością dla pracowników, którzy wykonują pracę przez co najmniej 6 miesięcy będzie prawo do wystąpienia raz w roku, o zmianę rodzaju umowy – na umowę o pracę na czas nieokreślony lub o bardziej przewidywalne i bezpieczne warunki pracy. Pracodawca będzie musiał w takiej sytuacji pisemnie odpowiedzieć na wniosek pracownika.
6. Nowelizacja przewiduje również wpisanie do przepisów prawa pracy wyraźnego zakazu zabraniania pracownikowi, co do zasady, jednoczesnego pozostawania w stosunku pracy z innym pracodawcą. Funkcjonować będzie także zakaz poddawania pracownika niekorzystnemu traktowaniu z tego tytułu.
7. Kolejna zmiana polega na wprowadzeniu dwóch dodatkowych przerw, które będą wliczane do czasu pracy. Pracownik będzie miał prawo do drugiej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy, jeżeli dobowy wymiar pracy pracownika jest dłuższy niż 9 godzin pracy oraz do trzeciej przerwy trwającej co najmniej 15 minut, wliczanej do czasu pracy, jeżeli dobowy wymiar czasu pracy pracownika jest dłuższy niż 16 godzin.
8. Zgodnie z przyjętą nowelizacją Kodeksu pracy umowę o pracę na okres próbny będzie zawierało się na okres nieprzekraczający 1 miesiąca – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony krótszy niż 6 miesięcy oraz 2 miesięcy – w przypadku zamiaru zawarcia umowy o pracę na czas określony wynoszący co najmniej 6 miesięcy i krótszy niż 12 miesięcy. W umowie o pracę na okres próbny nieprzekraczający 2 miesięcy będzie podawany okres, na który strony będą miały zamiar zawrzeć umowę o pracę na czas określony w przypadku zamiaru zawarcia takiej umowy na okres krótszy niż 12 miesięcy.

Z perspektywy pracodawców jednym z najważniejszych wyzwań będzie opracowanie nowej informacji dla pracowników w związku z rozszerzeniem zakresu informacji w ramach art. 29 § 3 Kodeksu pracy.

Zgodnie z tą zmianą pracodawca będzie informował pracownika w postaci papierowej lub elektronicznej, nie później niż w terminie 7 dni od dnia dopuszczenia pracownika do pracy, co najmniej o:

1. obowiązującej pracownika dobowej i tygodniowej normie czasu pracy;
2. obowiązującym pracownika dobowym i tygodniowym wymiarze czasu pracy;
3. przysługujących pracownikowi przerwach w pracy;
4. przysługującym pracownikowi dobowym i tygodniowym odpoczynku;
5. zasadach dotyczących pracy w godzinach nadliczbowych i rekompensaty za nią;
6. w przypadku pracy zmianowej ‒ zasadach dotyczących przechodzenia ze zmiany na zmianę;
7. w przypadku kilku miejsc wykonywania pracy ‒ zasadach dotyczących przemieszczania się między miejscami wykonywania pracy;
8. innych niż uzgodnione w umowie o pracę przysługujących pracownikowi składnikach wynagrodzenia oraz świadczeniach pieniężnych lub rzeczowych;
9. wymiarze przysługującego pracownikowi płatnego urlopu, w szczególności urlopu wypoczynkowego lub jeżeli nie jest możliwe jego określenie w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, o zasadach jego ustalania i przyznawania;
10. obowiązujących zasadach rozwiązania stosunku pracy, w tym o wymogach formalnych, długości okresów wypowiedzenia oraz terminie odwołania się do sądu pracy lub jeżeli nie jest możliwe określenie długości okresów wypowiedzenia w dacie przekazywania pracownikowi tej informacji, sposobie ustalania takich okresów wypowiedzenia;
11. prawie pracownika do szkoleń, jeżeli pracodawca je zapewnia, w szczególności o ogólnych zasadach polityki szkoleniowej pracodawcy;
12. układzie zbiorowym pracy lub innym porozumieniu zbiorowym, którym pracownik jest objęty, a w przypadku zawarcia porozumienia zbiorowego poza zakładem pracy przez wspólne organy lub instytucje – nazwie takich organów lub instytucji;
13. w przypadku gdy pracodawca nie ustalił regulaminu pracy – terminie, miejscu, czasie i częstotliwości wypłacania wynagrodzenia za pracę, porze nocnej oraz przyjętym u danego pracodawcy sposobie potwierdzania przez pracowników przybycia i obecności w pracy oraz usprawiedliwiania nieobecności w pracy.

Zmiany w zakresie funkcjonowania elektronicznej Karty Dużej Rodziny – zmienione opłaty i koszty

W Dz.U. z 2021 r. pod poz. 952 opublikowano ustawę z 15.4.2021 r. o zmianie ustawy o Karcie Dużej Rodziny, ustawy o informatyzacji działalności podmiotów realizujących zadania publiczne oraz ustawy o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3 (dalej: nowelizacja).

Zmiany wprowadzono do ustawy z 5.12.2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (t.j. Dz.U. z 2020 r. poz. 1348 ze zm.; dalej: KartaDRU) z art. 10 ust. 1c KartaDRU wynika, że członek rodziny wielodzietnej we wniosku o wydanie KDR (jej duplikatu) podaje adres poczty elektronicznej i numer telefonu komórkowego każdego członka rodziny wielodzietnej, o ile je posiadają. Wcześniej, w przypadku gdy członek rodziny wielodzietnej ubiegał się o przyznanie karty elektronicznej, we wniosku miał obowiązek przedstawić adres poczty elektronicznej i numer telefonu komórkowego każdego członka rodziny wielodzietnej, który z usługi będzie korzystać.

Dodano nowe przepisy (art. 10 ust. 1d–1g KartaDRU), z których wynika że w przypadku gdy karta elektroniczna ma być realizowana przy pomocy publicznej aplikacji mobilnej, udostępnienie karty elektronicznej nie wymaga składania wniosku, o ile członek rodziny wielodzietnej posiada już ważną kartę tradycyjną lub kartę elektroniczną. Karta elektroniczna jest wówczas udostępniana członkowi rodziny wielodzietnej w publicznej aplikacji mobilnej, po potwierdzeniu jego danych osobowych przy użyciu certyfikatu stanowiącego poświadczenie elektroniczne pozwalające na:

Usługa pozwalająca na obsługę karty elektronicznej udostępniana w ramach publicznej aplikacji mobilnej zawiera funkcjonalność pozwalającą na przechowywanie, prezentację oraz udostępnianie do weryfikacji kart elektronicznych pozostałych członków rodziny wielodzietnej. Funkcjonalność taka jest udostępniana rodzicowi oraz małżonkowi rodzica.

Z nowego brzmienia art. 13 ust. 1a KartaDRU wynika, że w przypadku gdy członkowi rodziny wielodzietnej, na jego wniosek, została już udostępniona karta elektroniczna i następnie członek rodziny wielodzietnej wnioskuje o wydanie karty tradycyjnej, wydanie KDR podlega opłacie w wysokości 10 zł. Poprzednio opłata ta wynosiła 9,21 zł. Także opłatę za wydanie duplikatu KDR podniesiono do 10 zł z 9,21 zł.

Do wniosków o przyznanie KDR lub wydanie jej duplikatu złożonych i nierozpatrzonych przed 26.5.2021 r. stosuje się przepisy w nowym brzmieniu, z wyjątkiem wysokości opłaty, o której mowa odpowiednio w:

Tak wynika z obowiązującego od 26.5.2021 r. art. 4 ust. 2 nowelizacji.

Zgodnie z nowym brzmieniem art. 19 KartaDRU, minister rodziny pozyskuje za pomocą systemu teleinformatycznego dane o realizacji KartaDRU, w szczególności w zakresie wymienionym w tym przepisie. Uchylono część przepisu określającego terminy pozyskiwania tych danych.

Zmieniono brzmienie art. 20 KartyDRU, zgodnie z którym wojewoda oraz organizacja pozarządowa zawierający umowy dotyczące przyznania uprawnień z KDR przekazują na bieżąco ministrowi rodziny za pomocą systemu teleinformatycznego informacje na temat negocjacji przeprowadzonych z podmiotami innymi niż instytucje zgłoszone przez właściwych ministrów oraz umów zawartych z tymi podmiotami. Uchylono tu przepis określający terminy przekazywania takich informacji.

Co do kosztów realizacji KartaDRU przez gminę, zmieniono przepisy art. 29 ust. 4–6 KartaDRU, które w nowym brzmieniu stanowią:

Kwoty, o których mowa w art. 13 ust. 2 (wydanie duplikatu KDR) oraz art. 29 ust. 4–6 KartaDRU, podlegają waloryzacji od 1 marca, wskaźnikiem waloryzacji równym wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem w roku poprzedzającym rok, w którym przeprowadzana jest waloryzacja. Wysokość ustalonych w ten sposób kwot zaokrągla się do pełnych złotych w górę. Przez zmianą zaokrąglenia dokonywano do pełnych groszy w górę (art. 30 ust. 1 KartaDRU).

Z art. 4 ust. 1 nowelizacji wynika też, że wójt, burmistrz albo prezydent miasta, w terminie 7 dni od dnia następującego po dniu ogłoszenia nowelizacji (art. 4 wszedł w życie 26.5.2021 r.), z urzędu bezpłatnie przyznaje tradycyjną KRD członkowi rodziny wielodzietnej, o którym mowa w art. 5 pkt 2 lub 3 KartaDRU (chodzi o wymienionych w tych przepisach cudzoziemców), któremu została przyznana i wydana wyłącznie karta elektroniczna. Wydanie karty tradycyjnej następuje niezwłocznie po jej przyznaniu.