PIT-0 dla seniora w rozliczeniu podatkowym
Seniorzy, którzy mimo nabycia uprawnień do emerytury czasowo zrezygnowali z jej pobierania i pozostali aktywni zawodowo mogą korzystać z PIT-0 dla seniora. Takie osoby nie zapłacą podatku od przychodów z pracy na etacie, zleceniu lub działalności gospodarczej oraz zasiłków macierzyńskich – do kwoty 85 528 zł rocznie. Dodatkowo pracujący seniorzy, niepobierający emerytury i rozliczający się według skali podatkowej, zapłacą podatek dopiero po przekroczeniu 115 528 zł zarobków (30 tys. zł kwoty wolnej + 85 528 zł ulgi). Ulga obowiązuje od 1 stycznia 2022 r.
Z ulgi mogą skorzystać kobiety powyżej 60. roku życia oraz mężczyźni powyżej 65. roku życia. Warunkiem jest nie otrzymywanie emerytury lub renty rodzinnej bądź świadczeń równorzędnych.
Zwolnienie dotyczy przychodów:
- z pracy na etacie (umowa o pracę, stosunek służbowy, praca nakładcza, spółdzielczy stosunek pracy),
- z umów zlecenia zawartych z firmą,
- z działalności gospodarczej opodatkowanych według skali podatkowej, 19% podatkiem liniowym, stawką 5% (tzw. ulga IP Box) oraz ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych,
- oraz z zasiłków macierzyńskich,
pod warunkiem, że podatnik podlega z tytułu uzyskania tych przychodów ubezpieczeniom społecznym w rozumieniu ustawy o systemie ubezpieczeń społecznych.
Jak rozliczyć ulgę
Podatnicy, mający uprawnienie do ulgi dla pracujących seniorów, którzy chcą z niej skorzystać w rozliczeniu rocznym, mogą to zrobić poprzez:
- złożenie zeznania pisemnie, korzystając ze wzoru papierowego, bądź
- złożenie zeznania w usłudze Twój e-PIT przygotowanego na podstawie danych posiadanych przez Krajową Administrację Skarbową, w tym danych z informacji PIT-11 złożonych do urzędu skarbowego przez płatników.
Po zalogowaniu się do usługi Twój e-PIT należy sprawdzić zeznanie przygotowane przez Krajową Administrację Skarbową. W niektórych przypadkach mogą być potrzebne zmiany. Dotyczy to osób, którym w trakcie roku płatnik nie stosował ulgi dla pracujących seniorów oraz np. osób, którym PIT-0 dla seniora przysługuje tylko za część roku podatkowego, a płatnik w związku z brakiem złożonego oświadczenia nie uwzględnił tego w przekazanej informacji PIT-11. Osoby, które osiągnęły wiek uprawniający do skorzystania z ulgi i początkowo pracowały nie pobierając emerytury (przychód zwolniony z PIT na podstawie ulgi dla pracującego seniora), a następnie zaczęły pobierać emeryturę i ponownie podjęły pracę (przychód objęty PIT) również powinny sprawdzić i ewentualnie zmienić przygotowane zeznanie. W przypadku takich osób ulgą objęte są wyłącznie należności za pracę uzyskaną w miesiącach przed jednoczesnym pobieraniem emerytury/renty rodzinnej.
Zeznanie w usłudze Twój e-PIT jest wypełniane na podstawie danych z PIT-11. Płatnik (pracodawca) rozgranicza w PIT-11 przychody zwolnione na podstawie ulgi dla pracującego seniora tylko wówczas, gdy na podstawie oświadczenia złożonego przez podatnika stosował je w trakcie roku przy poborze zaliczek. Jeśli zwolnienie nie było stosowane przez płatnika w trakcie roku albo było ale tylko za część roku (zgodnie z oświadczeniem podatnika), a ulga przysługuje w innym wymiarze, podatnik przed złożeniem zeznania powinien je zaktualizować stosownie do przysługującego mu uprawnienia i do wysokości limitu.
Źródło: Ministerstwo Finansów
Zastrzeżenie tajemnicy przedsiębiorstwa jako wyjątek od zasady jawności
Jak wynika z art. 18 ust. 3 PrZamPubl, to na wykonawcę nałożono obowiązek wykazania zamawiającemu przesłanek zastrzeżenia danych informacji jako tajemnicy przedsiębiorstwa. Z kolei rolą zamawiającego w toku badania złożonych dokumentów jest ustalenie, czy wykonawca temu obowiązkowi sprostał udowadniając, że zastrzeżone informacje stanowią taką tajemnicę.
Nie mogą być zastrzeżone jako tajemnica przedsiębiorstwa informacje wymienione w art. 222 ust. 5 PrZamPubl, tj. nazwy oraz adresy wykonawców, a także informacje dotyczące ceny lub kosztów zawartych w ofertach.
W licznych orzeczeniach KIO prezentowane jest jednolite stanowisko, że sformułowanie użyte przez ustawodawcę w art. 18 ust. 3 PrZamPubl, w którym akcentuje się konieczność „wykazania” oznacza obowiązek dużo dalej idący niż tylko złożenie oświadczenia co do przyczyn objęcia informacji tajemnicą przedsiębiorstwa. Z pewnością więc za wykazanie nie może być uznane ogólne uzasadnienie (co nierzadko ma miejsce), sprowadzające się do deklaracji, że przedstawione informacje spełniają określone w tym przepisie przesłanki, czy też przedstawienie ogólnikowych twierdzeń mających uzasadnić poczynione zastrzeżenie (zob. np. wyr. KIO z 16.8.2022 r., KIO 1936/22, KIO 1962/22, wyr. KIO z 28.6.2021 r., KIO 1633/21). Tym samym, aby zastrzeżone przez wykonawcę informacje mogły zostać nieujawnione, wykonawca musi najpierw „wykazać”, czyli udowodnić, że w stosunku do tych informacji ziściły się wszystkie przesłanki, o których mowa w art. 11 ust. 2 ZNKU. Nie wystarczy uzasadnienie zastrzeżenia tajemnicy ogólnikowe, obejmujące gołosłowne deklaracje wykonawcy oraz teoretyczne wywody na temat obowiązującego stanu prawnego czy orzecznictwa. Tym bardziej prowadzić będzie do takiego wniosku uzasadnienie na tyle ogólne, że mogłoby w tym samym kształcie zostać przedstawione w każdym innym postępowaniu o udzielenie zamówienia.
Spełnienie wymagania z art. 18 ust. 3 PrZamPubl nie opiera się zatem na przedstawianiu blankietowego dokumentu, co dość często ma w praktyce miejsce, choć oczywiste jest, że pewne odniesienia oraz argumenty mogą być w pewnym stopniu powtarzalne. Niemniej dokument taki powinien w każdym przypadku odznaczać się pewną indywidualnością określoną zakresem dokumentów objętych tajemnicą przedsiębiorstwa oraz argumentacją odnoszącą się do ich walorów oraz sposobu ich ochrony. W żaden sposób nie można uznać, że dokument, który ma się nadawać do wszystkich czy wielu zastrzeżeń, będzie dokumentem nakierowanym na konkretne wyjaśnienie, wykazanie i tym samym do zabezpieczenia prezentowanych treści. Wobec tego z uzasadnienia powinno jasno oraz precyzyjnie wynikać, co i dlaczego jest zastrzeżone, a także – w jaki sposób chronione przez wykonawcę. Szczególny charakter art. 18 ust. 3 PrZamPubl wymaga od wykonawcy również szczególnego działania. Nie wypełnia tego niewątpliwie wręcz „sztampowe” zastrzeżenie mające uzasadnić tak istotny element postępowania o udzielenie zamówienia publicznego, jak ograniczenie jawności tego postępowania stanowiącej jedną z podstawowych zasad udzielania zamówień.
Wykazanie przez wykonawcę podjętych środków służących ochronie zastrzeżonych dokumentów może być uprawdopodobnione obiektywnymi dowodami. W tym zakresie wykonawca może złożyć kopie umów, z których wynika zakaz ujawnienia informacji związanych z wynagrodzeniem, może przedstawić listę osób, które mają dostęp do zastrzeżonych informacji i ich zobowiązania do ich nieujawnienia.
Jednocześnie zauważenia wymagają konsekwentne stanowiska KIO odnośnie do tego, jak powinien zachować się zamawiający w przypadku zastrzeżenia przez wykonawcę informacji jako tajemnica przedsiębiorstwa. Izba podnosi, że nie jest rolą zamawiającego ocena, czy określone informacje mogą stanowić tajemnicę przedsiębiorstwa, ale zbadanie, czy wykonawca należycie uzasadnił zastrzeżenie informacji, gdyż to jakość tego uzasadnienia decyduje, czy informacje pozostaną niejawne (zob. np. wyr. KIO z 21.1.2022 r., KIO 18/22). Skupia się zatem na potrzebie zbadania przez zamawiającego, czy zostały wypełnione przez wykonawcę obowiązki z art. 18 ust. 3 PrZamPubl.
Ponadto także w wyroku TSUE z 17.11.2022 r., C-54/21 wskazano, że zamawiający zobowiązany jest do rzetelnego badania zastrzeżonych informacji, a więc nie może wyłącznie polegać na oświadczeniu wykonawcy. Powinien dokonać oceny, co jest „zasadniczą treścią” zastrzeżonych informacji, a następnie sporządzić streszczenie tych „zasadniczych treści”, celem ich ujawnienia konkurencyjnym wykonawcom.
Rozporządzenie w sprawie dokumentacji pracowniczej – nowy projekt rozporządzenia zmieniającego
Kontrola trzeźwości w aktach osobowych
Obowiązująca od 21.2.2023 r. nowelizacja Kodeksu pracy nakłada na pracodawcę obowiązek przekazania nowozatrudnionemu pracownikowi, objętemu kontrolą trzeźwości lub kontrolą na obecność środków działających podobnie do alkoholu, przed dopuszczeniem go do pracy, informacji o wprowadzeniu kontroli, grupach lub grupie pracowników objętych kontrolą i sposobie jej przeprowadzania, w tym rodzaju urządzenia wykorzystywanego do kontroli, czasie i częstotliwości jej przeprowadzania. Informacje te pracodawca będzie przekazywał pracownikowi w postaci papierowej lub elektronicznej. W związku z powyższym, w celu zapewnienia możliwości weryfikacji spełnienia tego obowiązku, konieczne jest uzupełnienie katalogu dokumentów przechowywanych w części B akt osobowych pracownika o potwierdzenie poinformowania pracownika o wprowadzeniu kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu, grupie lub grupach pracowników objętych taką kontrolą i sposobie jej przeprowadzania.
W aktach osobowych pracowników będą również przechowywane dokumenty dotyczące kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu przeprowadzonej przez pracodawcę oraz dokumenty związane z badaniem pracownika, na obecność w jego organizmie alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu, przeprowadzonym przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego.
Pracodawca będzie przetwarzał informacje o dacie, godzinie i minucie badania przeprowadzonego w ramach kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu oraz wyniku tego badania wskazującym na stan po użyciu alkoholu, albo stan nietrzeźwości, lub obecność środka działającego podobnie do alkoholu w organizmie pracownika. Informacje te pracodawca będzie przechowywał w dodawanej części E akt osobowych pracownika.
Informacje dotyczące badania trzeźwości pracodawca będzie przechowywał w aktach osobowych pracownika przez okres nieprzekraczający roku od dnia ich zebrania. W przypadku gdy zastosowana będzie kara upomnienia, kara nagany lub kara pieniężna pracodawca przechowuje informacje o dacie, godzinie, minucie badania na obecność środków działających podobnie do alkoholu lub kontroli trzeźwości oraz wyniki wskazujące na stan po użyciu alkoholu, stan nietrzeźwości lub stan po użyciu środków podobnych do alkoholu do czasu uznania kary za niebyłą.
Na żądanie pracodawcy lub pracownika niedopuszczonego do pracy badanie stanu trzeźwości pracownika przeprowadzi uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego przy użyciu metod niewymagających badania laboratoryjnego lub zleci badania krwi zgodnie z art. 221d § 5 Kodeksu pracy. Wówczas organ przeprowadzający badanie będzie przekazywał pracodawcy i badanemu pracownikowi informację w formie pisemnej obejmującą imię i nazwisko osoby badanej oraz jej numer PESEL, a w przypadku jego braku – serię i numer dokumentu potwierdzającego tożsamość, datę, godzinę oraz minutę przeprowadzonego badania, a także jego wynik. Informacja ta również będzie przechowywana w aktach osobowych pracownika, w dodawanej części E.
Co istotne takie same zasady będą obowiązywały w przypadku żądania pracownika lub pracodawcy przeprowadzenia przez policje badania tego pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu. Organ, oprócz badania krwi, będzie mógł zlecić badanie moczu.
Pracodawcy w terminie 14 dni od dnia wejścia w życie komentowanego rozporządzenia będą musieli dostosować sposób przechowywania dokumentów związanych z kontrolą trzeźwości pracownika lub kontrolą na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu zgromadzonych przed dniem wejścia w życie do zmienianych przepisów.
Praca zdalna w aktach osobowych
W aktach osobowych przechowywane również będą dokumenty związane z wykonywaniem pracy zdalnej, dlatego część B akt osobowych wymagała uzupełnienia.
Warto dodać, że za zasadne uznano pozostawienie w aktach osobowych dokumentów dotyczących telepracy, ponieważ pomimo uchylenia przepisów Kodeksu pracy regulujących tę formę wykonywania pracy, zarówno dokumenty zgromadzone do dnia wejścia w życie nowelizacji Kodeksu pracy, jak i w okresie kolejnych 6 miesięcy, będą dalej przechowywane w aktach osobowych pracowników.
Numeracja dokumentów w części E
Dokumenty znajdujące się w części E akt osobowych pracownika przechowuje się w wydzielonych częściach dotyczących danej kontroli, którym przyporządkowuje się odpowiednio numery E1 i kolejne. W takim przypadku przechowywanie w porządku chronologicznym, numerowanie oraz tworzenie wykazu dokumentów dotyczy każdej z tych części. W związku z usunięciem z akt osobowych pracownika informacji związanej z kontrolą trzeźwości pracownika lub kontrolą pracownika na obecność w jego organizmie środków działających podobnie do alkoholu oraz z badaniem pracownika na obecność w jego organizmie alkoholu lub środków działających podobnie do alkoholu przeprowadzonym przez uprawniony organ powołany do ochrony porządku publicznego usuwa się całą wydzieloną część dotyczącą tej informacji, a pozostałym przyporządkowuje się następujące po sobie numery.
Projektowane zmiany mają wejść w życie po upływie 7 dni od dnia ogłoszenia z wyjątkiem przepisów dotyczących wykonywania pracy zdalnej, które wejdą w życie z dniem 7.4.2023 r. wraz z nowelizacją Kodeksu pracy w tym zakresie. W uzasadnieniu wskazano, że ważny interes państwa wymaga dostosowania brzmienia rozporządzenia do nowelizacji Kodeksu pracy, aby umożliwić pracodawcom prawidłowe przechowywanie informacji dotyczących kontroli trzeźwości pracowników lub kontroli pracowników na obecność w ich organizmach środków działających podobnie do alkoholu, a także dokumentów związanych z pracą zdalną.
Projekt ustawy o aplikacji mObywatel – przyjęty przez Radę Ministrów
Jednym z ważniejszych rozwiązań w ramach przyjętego projektu jest wprowadzenie równoważności pomiędzy dokumentami tradycyjnymi a dokumentami elektronicznymi.
Jak w skazano w uzasadnieniu do ustawy, w ramach aplikacji mObywatel udostępniane są usługi pozwalające na pobranie danych z rejestrów publicznych lub publicznych systemów teleinformatycznych – a także z ewidencji niepublicznych, w przypadku usług udostępnianych przez podmioty niepubliczne – wygenerowanie dokumentów elektronicznych zawierających takie dane oraz ich obsługę, prezentację i udostępnianie w ustalonej formie innym osobom oraz podmiotom. Dokumenty elektroniczne mieszczą się w ogólnym pojęciu dokumentu, zatem mogą pełnić analogiczne funkcje jak dokumenty tradycyjne. Dokumenty elektroniczne wydawane w aplikacji mObywatel stanowią odrębną całość znaczeniową (potwierdzającą odpowiednio tożsamość, posiadanie prawa jazdy, posiadanie uprawnienia do ulg, szczepienie przeciw COVID, itd.), uporządkowaną w określonej strukturze wewnętrznej oraz zapisaną na urządzeniu mobilnym. Podkreślić należy, że są to głównie dokumenty elektroniczne, zawierające w szczególności dane pobrane z rejestrów publicznych lub z publicznych systemów teleinformatycznych, czyli dane posiadające walor autentyczności. Powyższe uzasadnia, aby takie dokumenty elektroniczne uznawane były za dokumenty równoważne w skutkach odpowiadającym im dokumentom tradycyjnym jako potwierdzające odpowiednio tożsamość, sytuację prawną użytkownika aplikacji mObywatel lub prawa mu przysługujące.
Projekt ustawy będzie teraz procedowany w Sejmie. Ustawa, co do zasady, wejdzie w życie już po 14 dniach od jej publikacji, ale projekt przewiduje, że minister właściwy do spraw informatyzacji ogłosi w Dzienniku Ustaw komunikaty określające dzień wdrożenia rozwiązań technicznych umożliwiających świadczenie określonych w ustawie rozwiązań i usług. Jest to związane podyktowane koniecznością zapewnienia możliwości elastycznego wdrożenia rozwiązań pozwalających na stosowanie przepisów ustawy w zakresie dotyczącym określonych usług. Umożliwienie stosowania przepisów dotyczących określonych usług wymaga wprowadzenia odpowiednich zmian technicznych, infrastrukturalnych, wdrożeniowych. Przyjęte rozwiązanie pozwoli na wdrożenie rozwiązań w momencie, kiedy będą one odpowiednio opracowane i przetestowane.
Umieszczenie osoby bezdomnej w schronisku dla bezdomnych lub szpitalu bez jej zgody
Zasadniczo w celu umieszczenie osoby bezdomnej w schronisku dla bezdomnych lub szpitalu konieczne jest uzyskanie zgody tej osoby.
Nie ma odpowiednich regulacji dotyczących udzielenia pomocy w formie umieszczenia w schronisku czy też w zwykłym szpitalu w przepisach PomSpołU oraz DziałLeczU. Co więcej w przypadku świadczeń zdrowotnych wymagana jest wręcz zgoda pacjenta zgodnie z przepisami art. 17 PrPacjRPPU.
Pomocy społecznej (schronienia) także udziela się na wniosek osoby zainteresowanej zgodnie z przepisem art. 102 ust. 1 PomSpołU, ewentualnie z urzędu, przy czym zainteresowana osoba musi na to wyrazić zgodę, pod rygorem umorzenia postępowania w przypadku braku takiej zgody na podstawie art. 61 § 2 KPA.
Odnośnie natomiast do umieszczenia w szpitalu osoby bez jej zgody, to w warunkach opisanych w zapytaniu możliwe jest wszczęcie postępowania o przymusowe (bez zgody) umieszczenie osoby w szpitalu psychiatrycznym i postępowanie to może zainicjować sam ośrodek pomocy społecznej.
Zgodnie z przepisem art. 29 ust. 1 ZdrPsychU do szpitala psychiatrycznego może być również przyjęta, bez wymaganej zgody, osoba chora psychicznie:
- której dotychczasowe zachowanie wskazuje na to, że nieprzyjęcie do szpitala spowoduje znaczne pogorszenie stanu jej zdrowia psychicznego bądź
- która jest niezdolna do samodzielnego zaspokajania podstawowych potrzeb życiowych, a uzasadnione jest przewidywanie, że leczenie w szpitalu psychiatrycznym przyniesie poprawę jej stanu zdrowia.
Wniosek taki może złożyć z mocy przepisu art. 29 ust. 3 ZdrPsychU ośrodek pomocy społecznej. Do wniosku musi być załączone świadectwo lekarza psychiatry uzasadniające potrzebę leczenia szpitalu psychiatrycznym, które to orzeczenie lekarz psychiatra wydaje na uzasadnione żądanie osoby lub organu uprawnionego do zgłoszenia wniosku o wszczęcie postępowania (art. 30 ust. 1 ZdrPsychU).
Planowane zmiany KSH w zakresie procesów reorganizacyjnych
Reorganizacja krajowa
Podział przez wyodrębnienie to jedna z najważniejszych zmian wprowadzona omawianą nowelizacją. Ten rodzaj podziału cechuje się przeniesieniem części aktywów i pasywów spółki dzielonej na istniejącą lub nowo zawiązaną spółkę w zamian za udziały lub akcje spółek przejmujących lub nowo zawiązanych, które obejmie spółka dzielona. W odróżnieniu do obecnie obowiązujących przepisów w przypadku podziału przez wyodrębnienie wspólnicy spółki przejmującej staną się wspólnikami spółki dzielonej. Zastosowanie będzie miała nadal zasada sukcesji uniwersalnej praw i obowiązków.
Uproszczone łączenie to nowy rodzaj reorganizacji, który przeprowadzany jest bez przyznania udziałów lub akcji spółki przejmującej w sytuacji, gdy jeden wspólnik posiada w sposób bezpośredni lub pośrednio wszystkie udziały lub akcje łączących się spółek albo wspólnicy łączących się spółek posiadają udziały lub akcje w tej samej proporcji we wszystkich łączących się spółkach.
Zmiany w zakresie spółek komandytowo-akcyjnych
Spółka komandytowo-akcyjna będzie mogła uczestniczyć w procesie połączenia jako spółka przejmująca albo nowo zawiązana, a w procesie podziału – jako spółka dzielona. Jest to istotna zmiana w przedmiocie statusu spółek osobowych w transakcjach fuzji i przejęć. Możliwe będzie łączenie się spółek osobowych lub kapitałowych i przeniesienie całego majątku na spółkę komandytowo-akcyjną, zawiązanie nowej spółki komandytowo-akcyjnej jako spółki docelowej i przeniesienia na nią majątku łączących się spółek w zamian za jej akcje.
Kontrola legalności
Dzięki nowelizacji znacznemu rozszerzeniu ulegnie kontrola legalności operacji transgranicznych. Wprowadzony zostanie obowiązek uzyskania zaświadczenia o zgodności z prawem polskim podziału transgranicznego w zakresie procedury podlegającej temu prawu, co dotychczas obowiązywało na gruncie połączeń transgranicznych. Kontrola będzie miała charakter interdyscyplinarny, zawierając kwestie rejestrowe, podatkowe, pracownicze i karne. Nieuzyskanie zaświadczenia ma powodować niemożliwość przeprowadzenia reorganizacji. Sąd rejestrowy wyda spółce zaświadczenie o zgodności z prawem polskim, chyba że uzna, że podział transgraniczny spełnia przesłanki nadużycia, naruszenia lub obejścia prawa.
Reorganizacja transgraniczna
Transgraniczne przekształcenie spółek jako jedna z dwóch nowych typów operacji transgranicznych. Spółka kapitałowa lub spółka komandytowo-akcyjna może zostać przekształcona w spółkę zagraniczną wskazaną w Załączniku II do dyrektywy 2017/1132 Parlamentu Europejskiego i Rady z 14.6.2017 r. podlegającą prawu państwa członkowskiego UE lub państwa-strony umowy o EOG oraz przenieść swoją siedzibę statutową, zarząd główny lub główny zakład do tego państwa. W takim przypadku zostaje zachowana przy tym osobowość prawną.
Trzy rodzaje podziałów transgranicznych spółek kapitałowych:
- przez zawiązanie nowych spółek, czyli cały majątek spółki dzielonej przechodzi na nowy podmiot lub podmioty, a wspólnicy spółki dzielonej obejmują udziały lub akcje w nowej spółce/spółkach,
- przez przejęcie i zawiązanie nowej spółki – spółka lub spółki nowo zawiązane obejmują cały majątek spółki dzielonej, a wspólnicy otrzymują w zamian za to udziały lub akcje spółki lub spółek nowo zawiązanych,
- przez wydzielenie – nowo zawiązana spółka lub spółki otrzymują część majątku spółki dzielonej a wspólnicy spółki dzielonej obejmują w zamian za to udziały lub akcje spółki lub spółek nowo zawiązanych.
Podział przez wydzielenie jest szczególnie istotny, ponieważ może on pozwolić na przeprowadzenie procesu zbliżonego do przekształcenia oddziału przedsiębiorcy zagranicznego w spółkę kapitałową, przy zachowaniu sukcesji uniwersalnej praw i obowiązków, co obecnie jest niemożliwe.
Wzmocnienie sytuacji wspólników, pracowników i wierzycieli w procesie reorganizacji
Przepisy projektu nowelizacji przewidują wzmocnienie ochrony wspólników, pracowników i wierzycieli spółek uczestniczących w procesach reorganizacyjnych, których interesy bezpośrednio związane mogą być z planowaną operacja transgraniczną.
Pracownicy
Pracownikom ma zostać przyznana możliwość składania uwag do planu operacji transgranicznej. Ponadto podmiot uczestniczący w danej transakcji, zobowiązany będzie do sporządzenia sprawozdania dotyczącego jej skutków oraz zapewnienia dostępu do sprawozdania określającego m.in. wpływ planowanej reorganizacji na sytuację prawną pracowników, przy czym docelowo kwestie te mają zostać uregulowane w odrębnej ustawie.
Wspólnicy
Wspólnikowi głosującemu przeciwko danej operacji transgranicznej ma zostać przyznane prawo wyjścia ze spółki i otrzymania wynagrodzenia za udziały lub akcje o wartości równej wartości posiadanych przez niego udziałów lub akcji. Wynagrodzenie powinno zostać oszacowane przez niezależnego biegłego oraz umożliwienie mu składania uwag do planu reorganizacji.
Wierzyciele
Wierzyciele będą uprawnieni do zwrócenia się do odpowiedniego organu o ustanowienie zabezpieczeń w terminie miesiąca od dnia ujawnienia lub udostępnienia planu reorganizacji, jednakże wierzyciele powinni uwiarygodnić, że z powodu planowanego działania zaspokojenie ich roszczeń jest zagrożone oraz że nie uzyskali odpowiednich zabezpieczeń od spółki. Wykonanie zabezpieczenia, będzie uzależnione od tego, czy reorganizacja transgraniczna zostanie skutecznie przeprowadzona.
Podsumowując, projekt ułatwi dokonywanie reorganizacji podmiotów posiadających siedziby w różnych państwach członkowskich UE. Ponadto nowelizacja przewiduje liczne zmiany w odniesieniu do operacji transgranicznych i krajowych. Użyteczne mogą okazać się narzędzia w „wewnątrzkrajowych” reorganizacjach w postaci uproszczonego połącznie lub podziału przez wyodrębnienie. Obecnie opublikowany projekt został skierowany do Komitetu do Spraw Europejskich.
Od marca zmiany w sprawozdaniu Rb-27S w zakresie udziałów JST w CIT
W dniu 31.1.2023 r. weszło w życie rozporządzenie z 26.1.2023 r. Ministra Finansów zmieniające rozporządzenie w sprawie sprawozdawczości budżetowej (Dz.U. z 2023 r. poz. 193). Zmiany dotyczą m.in. załącznika nr 37 do rozporządzenia – Instrukcja sporządzania sprawozdań budżetowych w zakresie budżetów jednostek samorządu terytorialnego.
Zakresem zmian objęto m.in. § 2 ust. 1 ww. załącznika do SprBudżR, który aktualnie posiada brzmienie:
„1. Jednostka samorządu terytorialnego sporządza sprawozdanie jednostkowe z następujących dochodów budżetowych:
1) z tytułu podatków, opłat oraz niepodatkowych należności budżetowych, pobieranych przez jednostki samorządu terytorialnego, zgodnie z § 3 ust. 1, oraz pobieranych przez urzędy skarbowe na rzecz jednostek samorządu terytorialnego;
2) dochodów jednostki budżetowej, zgodnie z § 3 ust. 3;
3) udziałów jednostki samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego od osób fizycznych przekazanych na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
3a) udziałów jednostki samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych przekazanych na rachunek budżetu jednostki samorządu terytorialnego;
4) dotacji celowych i subwencji ogólnej otrzymanych z budżetu państwa;
5) dotacji celowych z państwowych funduszy celowych oraz dotacji celowych na zadania realizowane przez jednostkę samorządu terytorialnego na podstawie porozumień pomiędzy jednostkami samorządu terytorialnego”.
Na mocy wskazanego rozporządzenia dodano ww. pkt 3a, odnoszący się do udziałów JST we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych.
W związku z ww. zapisami dodano zapisy powiązane funkcjonalnie, tj. ust. 4a w § 3 ww. załącznika:
„Udziały jednostek samorządu terytorialnego we wpływach z podatku dochodowego od osób prawnych wykazuje się następująco:
1) w kolumnie „Plan (po zmianach)” – dane o planowanych dochodach, zgodnie z planem po ewentualnych zmianach;
2) w kolumnie „Należności” – kwoty w wysokości zrealizowanych dochodów;
3) w kolumnie „Dochody wykonane (wpływy minus zwroty)” – kwoty tych udziałów przekazane do jednostek samorządu terytorialnego, należne za okres, którego sprawozdanie dotyczy; w sprawozdaniach za marzec, czerwiec, wrzesień i rok budżetowy wykazuje się kwoty w wysokości zgodnej z kwotami wykazanymi w informacji udostępnionej w Biuletynie Informacji Publicznej na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra właściwego do spraw finansów publicznych, odpowiednio w terminach do dnia 15 kwietnia, 15 lipca, 15 października danego roku budżetowego i 10 lutego roku następującego po roku budżetowym”.
Podsumowując, nowe rozwiązanie legislacyjne muszą uwzględnić samorządy sporządzając sprawozdanie budżetowe Rb-27S. Warto dodać, że nieprawidłowości związane z tym sprawozdaniem mogą skutkować odpowiedzialnością w trybie dyscypliny finansów publicznych. Ma to normatywne podstawy w przepisach art. 18 pkt 2 DyscypFinPubU, gdzie postanowiono, że naruszeniem dyscypliny finansów publicznych jest niesporządzenie lub nieprzekazanie w terminie sprawozdania z wykonania procesów gromadzenia środków publicznych i ich rozdysponowania albo wykazanie w tym sprawozdaniu danych niezgodnych z danymi wynikającymi z ewidencji księgowej.
Projekt zmian w przepisach o opłacie produktowej i gospodarce odpadami
Procedowany projekt ustawy ingeruje przede wszystkim w przepisy GospodOdpU oraz OdpadyU. Zmieniane przepisy mają na celu zmniejszenie ilości odpadów powstających z produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych obecnych w środowisku naturalnym, w szczególności w środowisku morskim.
Procedowana ustawa wprowadza katalog produktów jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych:
- podlegające zmniejszaniu stosowania (kubki na napoje, pojemniki na posiłki gotowe),
- objęte zakazem wprowadzania do obrotu (patyczki higieniczne, sztućce, talerze, słomki, mieszadełka do napojów, patyczki do balonów, pojemniki na żywność, pojemniki i kubki na napoje z polistyrenu ekspandowanego),
- objęte wymogiem dotyczącym oznakowania (podpaski higieniczne, tampony, chusteczki nawilżane, wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, kubki na napoje),
- objęte wymogiem dotyczącym finansowania kosztów związanych z zagospodarowaniem odpadów powstałych z produktów tego samego rodzaju, które zostały wprowadzone do obrotu (m.in. pojemniki na żywność, pojemniki i kubki na napoje, lekkie torby plastikowe na zakupy, chusteczki nawilżane, balony, wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne),
- objęte obowiązkiem podnoszenia świadomości ekologicznej (m.in. pojemniki na żywność, pojemniki i bubki na napoje, wyroby tytoniowe z filtrami zawierającymi tworzywa sztuczne, chusteczki nawilżane, balony, lekkie plastikowe torby na zakupy, tampony, podpaski).
Projektowana ustawa zawiera przepisy wprowadzające różne środki finansowe, które mają pozwolić na osiąganie jej celów, w tym opłaty oraz kary. W projekcie uwzględniono także przepisy karne za nieprzestrzeganie przepisów ustawy.
Zamiarem projektodawcy jest wprowadzenie m.in. obowiązku pobierania opłaty przez przedsiębiorców prowadzących jednostki:
- handlu detalicznego,
- jednostki handlu hurtowego,
- jednostki gastronomiczne lub pakujących i oferujących napoje lub żywność za pomocą urządzenia vendingowego
‒ od nabywającego produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych będące opakowaniami lub napoje lub żywność pakowane przez danego przedsiębiorcę w te opakowania. Przedmiotowa opłata uwzględnia rozwiązania stosowane obecnie dla lekkich toreb z tworzywa sztucznego.
Na przedsiębiorców wprowadzających do obrotu niektóre produkty jednorazowego użytku z tworzyw sztucznych ma zostać nałożony obowiązek corocznego ponoszenia kosztów związanych z zagospodarowaniem odpadów powstałych z produktów przez nich wprowadzonych do obrotu, uwzględniających koszty zbierania odpadów pozostawionych w publicznych systemach zbierania odpadów oraz koszty uprzątania, transportu i przetwarzania odpadów powstałych z tych produktów. Przedsiębiorcy mają ponosić te koszty przez uiszczanie odpowiedniej opłaty, obliczanej jako iloczyn stawki opłaty oraz odpowiednio masy albo liczby tych produktów wprowadzonych do obrotu w danych roku kalendarzowym.
W odniesieniu do narzędzi połowowych zawierających tworzywa sztuczne, przedsiębiorca wprowadzający je do obrotu ma zostać obowiązany do finansowania kosztów selektywnego zbierania, transportu i przetwarzania narzędzi połowowych stanowiących odpady zawierające tworzywa sztuczne. Wskazano także obowiązek dla takiego przedsiębiorcy osiągania do 31.12.2030 r. oraz w latach następnych minimalnego rocznego poziomu zbierania odpadów powstałych z wprowadzonych przez niego produktów, który wynosi 30%. W przypadku nieosiągnięcia wymaganych poziomów przedsiębiorca ma zostać obowiązany do ponoszenia opłaty produktowej.
Zgodnie z projektowaną regulacją, od 1.1.2024 r. przedsiębiorcy prowadzący jednostki handlu detalicznego, jednostki handlu hurtowego lub jednostki gastronomiczne będą mieć obowiązek zapewnienia nabywcom dostępności w sprzedaży opakowań wielokrotnego użytku lub opakowań wytworzonych z materiałów innych niż tworzywa sztuczne (opakowań alternatywnych).
We wtorek – 28.2.2023 r. – mija ważny termin dotyczący PPK
W PPK już ponad 13 mld zł
W PPK według danych na 31.1.2023 r. uczestniczy 2,55 mln osób, na łącznie 2,91 mln aktywnych rachunkach PPK. To oznacza, że część osób uczestniczących w PPK posiada więcej niż jeden rachunek PPK. Wartość aktywów PPK na koniec stycznia 2022 r. wynosiła 12,96 mld zł, a w pierwszych dniach lutego przekroczyła 13 mld zł. Ponad 301 tys. pracodawców utworzyło PPK. Częściej uczestnikami PPK są mężczyźni, których jest w programie 1,19 mln a 1,08 mln uczestników PPK stanowią kobiety. Nie ma danych co do płci wśród 0,28 mln osób uczestniczących w PPK. Średnia wieku uczestników PPK wynosi 39 lat, a największą grupę stanowią osoby w wieku 30–54 lata, to łącznie 1,78 mln osób. Największa partycypacja w ramach PPK jest w województwie mazowieckim, dolnośląskim oraz wielkopolskim, a najniższa w województwie warmińsko-mazurskim, świętokrzyskim i lubuskim. Grupa stanowiąca 94,77% oszczędzających w PPK to Polacy (2,41 mln osób), wśród osób innej narodowości dominuje narodowość́ ukraińska (77,29 tys. osób).
Obowiązek informacyjny do 28 lutego
Od pierwszego stycznia 2023 r. zaczęły obowiązywać dwa ważne przepisy, tj. art. 23 ust 5 i ust 6 ustawy o PPK, które po raz pierwszy są stosowane przez podmioty zatrudniające w Polsce. Są to przepisy cykliczne a ich zastosowanie będzie miało miejsce co cztery lata licząc od 2023 r., czyli następny ponowny automatyczny zapis będzie miał miejsce w 2027 r., później w 2031 r., 2035 r. itd. Od stycznia do 28 lutego pracodawcy mają obowiązek poinformowania osób zatrudnionych (oraz uczestników PPK), które złożyły deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, że od 1.4.2023 r. będą dokonywane wpłaty za te osoby do PPK. Obejmuje to zarówno osoby zatrudnione, które składały rezygnacje z dokonywania wpłat do PPK jak i uczestników PPK, którzy z PPK rezygnowali korzystając z tej deklaracji. Co ważne, ponowny automatyczny zapis do PPK, obejmuje osoby w wieku 18–54 lata. Osoby w wieku 55–69 lat nie są objęte ponownym zapisem do PPK.
Przepisy ustawy o PPK, nie wskazują wprost w jaki sposób pracodawcy mają się wywiązać z obowiązku informacyjnego, ale należy zrobić to w taki sposób, żeby można było w przyszłości udowodnić, że tego rodzaju informacja została przekazana osobom zatrudnionym objętym ponownym automatycznym zapisem. Deklaracja rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK straci ważność 28.2.2023 r., bez względu na to, kiedy została przekazana pracodawcy. Ustawa nie wskazuje wprost w jaki sposób pracodawcy powinni wywiązać się z tego obowiązku, co oznacza, że informacja może zostać przekazana w formie papierowej, lub w inny zwyczajowo przyjęty u pracodawcy sposób, ale taki, który umożliwi w przyszłości podczas ewentualnej kontroli, udowodnienie, że wypełniony został obowiązek z art. 23 ust 5 ustawy o PPK.
Nowe deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK już w marcu
Osoby, które nie będą chciały uczestniczyć w PPK, będą mogły złożyć deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK. Co ważne, deklaracje muszą zostać złożone w formie papierowej na druku z rozporządzenia, tak jak w przypadku deklaracji składanych na etapie wdrażania PPK. Nowe deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK, które będą ważne do 28.2.2027 r. będą mogły zostać złożone począwszy od 1.3.2023 r.
Pracodawcy w marcu będą dokonywali naliczenia i potrącenia wpłaty do PPK. Nie będzie miało znaczenia czy wynagrodzenie wypłacone w marcu jest za luty (np. wypłacone do 10. marca), czy za marzec (np. na koniec miesiąca). Z każdego wynagrodzenia „kasowo” wypłaconego w marcu należy potrącić wpłatę do PPK za osoby ponownie zapisane do PPK. Następnie wpłaty będą już w kwietniu przekazywane do instytucji finansowej.
Od 1.4.2023 r. do 17.4.2023 r. pracodawcy będą mieli obowiązek dokonania wpłat do PPK za osoby, które w związku z ponownym automatycznym zapisem do PPK będą oszczędzali w tej formie. Nie będzie to miało zastosowania do osób, które złożą deklaracje rezygnacji z dokonywania wpłat do PPK od 1.3.2023 r.
Konieczność zamieszczenia kompletnych danych w ogłoszeniu o przetargu
Na wstępie przypomnieć należy o ogólnej kompetencji jednostki samorządu terytorialnego w zakresie gospodarowania mieniem samorządowym. Wynika ona z art. 13 ust. 1 GospNierU, gdzie postanowiono, że z zastrzeżeniem wyjątków wynikających z ustaw, nieruchomości mogą być przedmiotem obrotu. W szczególności nieruchomości mogą być przedmiotem sprzedaży, zamiany i zrzeczenia się, oddania w użytkowanie wieczyste, w najem lub dzierżawę, użyczenia, oddania w trwały zarząd, a także mogą być obciążane ograniczonymi prawami rzeczowymi, wnoszone jako wkłady niepieniężne (aporty) do spółek, przekazywane jako wyposażenie tworzonych przedsiębiorstw państwowych oraz jako majątek tworzonych fundacji.
W art. 28 GospNierU z kolei postanowiono, że sprzedaż nieruchomości albo oddanie w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej następuje w drodze przetargu lub w drodze bezprzetargowej.
Warunki zbycia nieruchomości w drodze przetargu obwieszcza się w ogłoszeniu o przetargu.
Z punktu widzenia poruszonej problematyki kluczowe znaczenie mają przepisy zawarte w PrzetargR, gdzie w § 13 postanowiono, że w ogłoszeniu o przetargu ustnym nieograniczonym zamieszcza się w szczególności informacje o:
1) danych wymienionych w art. 35 ust. 2 pkt 1-5 i 7-11;
2) cenie wywoławczej;
3) obciążeniach nieruchomości;
4) zobowiązaniach, których przedmiotem jest nieruchomość;
5) terminie i miejscu przetargu;
6) wysokości wadium, formach, terminie i miejscu jego wniesienia;
7) sposobie ustalenia opłat z tytułu użytkowania wieczystego;
8) skutkach uchylenia się od zawarcia umowy sprzedaży nieruchomości lub oddania w użytkowanie wieczyste nieruchomości gruntowej.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w wystąpieniu pokontrolnym RIO w Zielonej Górze (znak RIO.I.0820.23.2022), skierowane do jednej z gmin województwa lubuskiego, opublikowane na stronie RIO 17.2.2023 r.
W stanie faktycznym ww. sprawy ustalono nieprawidłowość:
W badanej próbie stwierdzono, że organizator przetargu w ogłoszeniu o przetargu z dnia 14 maja 2021 r. nie wskazał informacji o obciążeniach oraz o zobowiązaniach, których przedmiotem jest nieruchomość, zgodnie z § 13 pkt 4 i 5 PrzetargR14.
W ramach wniosku pokontrolnego polecono zamieszczać w ogłoszeniach o przetargach wymagane informacje zgodnie z § 13 pkt 4 i 5 PrzetargR14.
W podsumowaniu należy podkreślić, że ustalenia kontrolne RIO są prawnie uzasadnione. Wójt gminy, jako podmiot gospodarujący mieniem komunalnym, powinien zapewnić kompletne dane w ogłoszeniu o przetargu.