Prace remontowe na terenie placówek oświatowych w trakcie rozpoczętego już roku szkolnego

Istotne przepisy

Powyższą tematykę szczegółowo uregulowano w następujących rozporządzeniach:

Zgodnie z § 6 rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej i Sportu w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach i placówkach (dalej: BHPOśwR) prace remontowe, naprawcze i instalacyjne w pomieszczeniach szkoły lub placówki przeprowadza się pod nieobecność w tych pomieszczeniach osób, którym szkoła lub placówka zapewniają opiekę.

Zajęcia poza pomieszczeniami szkoły lub placówki nie mogą odbywać się w tych miejscach, w których prowadzone są prace wymienione powyżej.

W przypadku konieczności przeprowadzenia prac remontowych, naprawczych lub instalacyjnych w czasie funkcjonowania szkoły lub placówki prace te organizuje się w sposób nienarażający osób pozostających pod opieką szkoły lub placówki na niebezpieczeństwo i uciążliwości wynikające z prowadzonych prac oraz z zastosowaniem szczególnych środków ostrożności. Miejsca prowadzenia takich prac należy zabezpieczyć przed dostępem osób nieuprawnionych, w tym w szczególności uczniów.

Podział obowiązków

W celu wywiązania się z powyższych zapisów w pierwszej kolejności, przed rozpoczęciem robót (w omawianym przypadku jesteśmy już w trakcie trwania robót), pracodawca, czyli dyrektor szkoły (placówki), u którego są i dalej będą prowadzone roboty, oraz osoba kierująca robotami powinni ustalić w podpisanym protokole szczegółowe warunki bezpieczeństwa i higieny pracy, z podziałem obowiązków w tym zakresie.

Informowanie

O prowadzonych robotach oraz o niezbędnych środkach bezpieczeństwa, jakie należy zastosować w czasie trwania planowanych prac, pracodawca dyrektor szkoły (placówki) powinien poinformować pracowników przebywających lub mogących przebywać na terenie prowadzenia robót albo w bezpośrednim jego sąsiedztwie.

Odgrodzenie i oznakowanie

Teren prowadzenia robót powinien być wydzielony i wyraźnie oznakowany. W miejscach niebezpiecznych należy umieścić znaki informujące o rodzaju zagrożenia i zasadach ochrony oraz zastosować inne środki zabezpieczające przed skutkami potencjalnych zagrożeń.

Zasady prowadzenia prac

Takimi zabezpieczeniami mogą być m.in. siatki, bariery, taśmy odgradzające najlepiej montowane na słupkach (w tym taśmy wyciągane z kaset) itp.

Obowiązki związane z odgrodzeniem i oznakowaniem wynikają z treści przepisu § 83 BHPOśwR i dotyczą robót budowlanych, rozbiórkowych, remontowych i montażowych prowadzonych bez wstrzymania ruchu zakładu pracy lub jego części w miejscach przebywania pracowników zatrudnionych przy innych pracach.

Prace remontowe powinny być realizowane zgodnie z zapisami rozporządzenia w sprawie bhp podczas wykonywania robót budowlanych. Poniżej podajemy w kilku punktach najważniejsze zasady, powołując odpowiednie przepisy BHPOśwR.

Zasada 1. Prace na wysokości

Do zabezpieczeń stanowisk pracy na wysokości, przed upadkiem z wysokości, należy stosować środki ochrony zbiorowej, w szczególności:

Stosowanie środków ochrony indywidualnej, w szczególności takich jak szelki bezpieczeństwa, jest dopuszczalne w sytuacji, gdy nie ma możliwości (organizacyjnych, technicznych itp.) zastosowania środków ochrony zbiorowej (§ 6 ust. 1 i 2 BHPOśwR).

Zasada 2. Wygrodzenie miejsca wykonywania prac budowlanych

Teren budowy lub robót należy ogrodzić albo w inny sposób uniemożliwić wejście osobom nieupoważnionym.

Jeżeli ogrodzenie terenu budowy lub robót nie jest możliwe, należy oznakować granice terenu za pomocą tablic ostrzegawczych, a w razie potrzeby zapewnić stały nadzór tego terenu.

Ogrodzenie terenu budowy wykonuje się w taki sposób, aby nie stwarzało ono dodatkowego zagrożenia dla ludzi. Wysokość ogrodzenia powinna wynosić co najmniej 1,5 m (§ 9 ust. 1 i 2 oraz § 10 BHPOśwR).

Zasada 3. Znaki ostrzegawcze, oświetlenie

Wszystkie przejścia i strefy niebezpieczne należy oświetlić i oznakować znakami ostrzegawczymi lub znakami zakazu (§ 17 BHPOśwR).

Zasada 4. Odgrodzenie i oznakowanie strefy niebezpiecznej

Każdą strefę niebezpieczną ogradza się i oznakowuje w sposób uniemożliwiający dostęp osobom postronnym.

Przejścia, przejazdy i stanowiska pracy w strefie niebezpiecznej zabezpiecza się daszkami ochronnymi.

Strefa niebezpieczna, w której istnieje zagrożenie spadania z wysokości przedmiotów, w swym najmniejszym wymiarze liniowym liczonym od płaszczyzny obiektu budowlanego, nie może wynosić mniej niż 1/10 wysokości, z której mogą spadać przedmioty, lecz nie mniej niż 6 m (§ 20 ust. 1 oraz § 21 ust. 2 BHPOśwR).

Zasada 5. Gromadzenie odpadów

Strefy wyznaczone do gromadzenia i usuwania odpadów należy wygrodzić i oznakować.

Odpady należy usuwać w sposób ograniczający ich rozrzut i pylenie, w tym m.in. poprzez zwilżenie odpadów podatnych na pylenie (§ 39 ust. 1 i 2 BHPOśwR).

Zasada 6. Ograniczenie narażenia na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych

Osoby wykonujące roboty budowlane, ale także pracownicy szkoły, jak też uczniowie (osoby będące pod opieką placówki) nie mogą być narażeni na działanie czynników szkodliwych dla zdrowia lub niebezpiecznych, a w szczególności takich jak:

Zasada 7. Wielkość i kontrola stanowisk pracy

Stanowiska pracy powinny umożliwiać swobodę ruchu, niezbędną do wykonania zadanej/planowanej pracy.

Stanowiska pracy o niestałym charakterze należy poddawać kontrolom pod względem ich stabilności, zamocowań oraz zabezpieczeń przed upadkiem z wysokości osób i przedmiotów. Sprawdzenia należy dokonać zawsze po każdej:

Przypomnijmy również, że w razie prowadzenia prac w miejscu, do którego mają dostęp osoby niebiorące udziału w procesie pracy (a przecież placówka oświatowa zdecydowanie jest takim miejscem), pracodawca (dyrektor szkoły) jest zobowiązany zastosować środki niezbędne do zapewnienia ochrony życia i zdrowia tym osobom (art. 304 § 4 KP).