Skierowanie do domu pomocy społecznej prowadzonego przez podmiot niepubliczny

Do niepublicznego domu pomocy społecznej, który nie jest prowadzony na zlecenie organu jednostki samorządu terytorialnego, można skierować osobę przy spełnieniu określonego warunku. Zgodnie z art. 65 ust. 2 ustawy o pomocy społecznej w przypadku braku miejsc w domu pomocy społecznej o zasięgu gminnym lub powiatowym gmina może kierować osoby tego wymagające do domu pomocy społecznej, który nie jest prowadzony na zlecenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta) lub starosty. Przepis ten wskazuje na możliwość kierowania osób tego wymagających do domów pomocy społecznej, które nie są prowadzone na zlecenie wójta (burmistrza, prezydenta miasta). Warunkiem koniecznym jest brak wolnych miejsc w placówkach odpowiedniego typu o zasięgu gminnym lub powiatowym. Organ właściwy powinien wpierw zbadać możliwość umieszczenia danej osoby w odpowiednim dla niej typie placówki publicznej, która znajdowałaby się blisko miejsca zamieszkania, a następnie zastanowić się nad umieszczeniem osoby w placówce niepublicznej (nie obowiązuje kryterium związane z bliskością lokalizacji).

Ponadto w takich przypadkach ustawodawca wskazał na stosowanie odpowiednio art. 59 ust. 1 ustawy o pomocy społecznej (dot. decyzji o skierowaniu do domu pomocy społecznej) i art. 61–64b ustawy o pomocy społecznej (tj. przepisów dotyczących zasad odpłatności za pobyt w DPS).Wysokość opłaty za pobyt w takim domu określa umowa zawarta przez gminę z podmiotem prowadzącym dom.

Mając na uwadze powyższe, należy stwierdzić, że możliwe jest skierowanie do niepublicznego domu pomocy społecznej w przypadku braku wolnych miejsc w placówkach publicznych odpowiedniego typu o zasięgu gminnym lub powiatowym. Mniejszy koszt utrzymania w placówce niepublicznej i bliskość lokalizacji nie mają w tej kwestii znaczenia.

Dofinansowanie do instalowania systemów grzewczych opartych na paliwach kopalnych w 2025 r.

W kontekście podanego zapytania należy zwrócić uwagę na przepisy Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2024/1275 z 24.4.2024 r. w sprawie charakterystyki energetycznej budynków (wersja przekształcona), w tym:

„(14) Nadal powinna istnieć możliwość udzielania zachęt finansowych w przypadku instalacji hybrydowych systemów ogrzewania o znacznym udziale energii ze źródeł odnawialnych, takich jak połączenie kotła z energią słoneczną termiczną lub pompą ciepła. Krajowe polityki i środki stopniowego wycofywania powinny otrzymać wsparcie w postaci jasnej podstawy prawnej dotyczącej zakazu stosowania określonych źródeł ciepła ze względu na ich emisje gazów cieplarnianych, rodzaj stosowanego paliwa lub minimalny udział energii ze źródeł odnawialnych wykorzystywanej na ogrzewanie na poziomie budynku”.

Z kolei, z art. 15 Dyrektywy wynika:

„Od dnia 1 stycznia 2025 r. państwa członkowskie nie udzielają żadnych zachęt finansowych do instalacji indywidualnych kotłów zasilanych paliwami kopalnymi, z wyjątkiem kotłów wybranych do inwestycji przed 2025 r., zgodnie z rozporządzeniem (UE) 2021/241, art. 7 ust. 1 lit. h) pkt (i) tiret trzecie rozporządzenia (UE) 2021/1058 oraz art. 73 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2021/2115 ^32)”.

W ww. zapisów nie wynika, aby istniał definitywny zakaz udzielania wsparcia z przeznaczeniem na montaż kotłów gazowych – z własnych środków budżetowych przez JST. Dyrektywa dopuszcza współistnienie takich systemów z innymi akceptowanymi, czyli energią pochodzącą z pomp ciepła czy z energii słonecznej. Zatem muszą to być systemy hybrydowe.

W tych uwarunkowaniach prawnych można rozważyć dokonanie zmian w zasadach udzielania dotacji, a więc zapewne w uchwałach podejmowanych na podstawie art. 403 ust. 5 ustawy Prawo ochrony przyrody.

Użytkownik wieczysty jako podatnik podatku od nieruchomości

Zgodnie z art. 3 ust. 1 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych (dalej: PodLokU) podatnikami podatku od nieruchomości są m.in. osoby prawne będące użytkownikami wieczystymi gruntów.

Należy jednak wskazać, że podatnik zawarł umowę o oddaniu do korzystania linii kolejowych. Faktycznie więc korzysta z tych nieruchomości użytkownik wieczysty.

Według art. 3 ust. 1 pkt 2 PodLokU podatnikami są posiadacze samoistni nieruchomości lub obiektów budowlanych, a w przypadku nieruchomości stanowiących własność Skarbu Państwa – podatnikami są posiadacze nieruchomości lub ich części albo obiektów budowlanych lub ich części w dwóch wypadkach: gdy posiadanie wynika z umowy zawartej z właścicielem albo gdy jest bez tytułu prawnego (art. 3 ust. 4 PodLokU).

Natomiast zgodnie z art. 336 Kodeksu cywilnego posiadaczem rzeczy jest zarówno ten, kto nią faktycznie włada jak właściciel (posiadacz samoistny), jak i ten, kto nią faktycznie włada jak użytkownik, zastawnik, najemca, dzierżawca lub mający inne prawo, z którym łączy się określone władztwo nad cudzą rzeczą (posiadacz zależny). Przepis art. 336 Kodeksu cywilnego wyróżnia dwa rodzaje posiadania: posiadanie samoistne i posiadanie zależne. Posiadaczem samoistnym rzeczy jest ten, kto nią włada jak właściciel, wyrażając tym samym wolę wykonywania w stosunku do niej prawa własności. Posiadaczem zależnym natomiast jest ten, kto włada rzeczą w zakresie innego prawa niż prawo własności, na przykład użytkowania, zastawu, najmu, dzierżawy. Nie rości więc on sobie do rzeczy prawa własności, lecz zachowuje się tak jak uprawniony z innego prawa, z którym łączy się określone władztwo nad rzeczą.

W odniesieniu do umów o oddaniu nieruchomości i linii kolejowych do korzystania wydano szereg wyroków NSA, np. z 25.4.2018 r. (II FSK 1014/16, Legalis) lub z 29.6.2018 r. (II FSK 1868/16, Legalis).

Konsekwencje braku powołania komisji przetargowej w postępowaniu o udzielenie zamówienia

Zgodnie z art. 53 ust. 1 PrZamPubl: „Jeżeli wartość zamówienia jest równa lub przekracza progi unijne, kierownik zamawiającego powołuje komisję do przeprowadzenia postępowania o udzielenie zamówienia”. Z kolei jeżeli wartość zamówienia jest mniejsza niż progi unijne, kierownik zamawiającego może powołać komisję przetargową (art. 53 ust. 2 PrZamPubl). Należy też zaznaczyć, że według art. 54 PrZamPubl komisja przetargowa jest zespołem pomocniczym kierownika zamawiającego, powoływanym do oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert, oraz do dokonywania innych, powierzonych przez kierownika zamawiającego czynności w postępowaniu lub związanych z przygotowaniem postępowania. Komisja przetargowa w szczególności przedstawia kierownikowi zamawiającego wyniki oceny wniosków o dopuszczenie do udziału w postępowaniu lub ofert oraz propozycję wyboru najkorzystniejszej oferty albo unieważnienia postępowania o udzielenie zamówienia. Intencją ustawodawcy jest więc rozłożenie pracy związanej z procedowanym postępowaniem o udzielenie zamówienia na dodatkowe osoby, które efektem swojej wspólnej pracy przedstawią kierownikowi zamawiającego rekomendację wyboru oferty najkorzystniejszej lub unieważnienia postępowania.

Jeśli jednak zamawiający nie jest w stanie zapewnić realnego zaangażowania w prace komisji przetargowej powoływanych do niej członków – lepiej by zrezygnował z funkcjonowania tej komisji. Nie ma sensu kontynuowanie, jak to nazwał pytający „fikcyjnego wprowadzania do postępowania dodatkowych osób”. Zamawiający zawsze w postępowaniach o udzielenie zamówienia o wartości mniejszej niż progi unijne ma wybór, czy chce powołać komisję przetargową. Jeżeli kierownik zamawiającego uzna, że nie ma zasadności powoływania komisji z uwagi na brak możliwości realnego zaangażowania w jej prace wszystkich członków, z pewnością lepiej, by nie powoływał tej komisji.

Inaczej ma się sprawa w zamówieniach „unijnych”. Przepisy PrZamPubl nie określają co prawda konsekwencji prawnych dotyczących udzielania zamówienia „unijnego” bez komisji przetargowej, jednakże oczywistym jest, że należy przestrzegać obowiązków określonych PrZamPubl. W doktrynie pojawiają się racjonalne głosy o braku zasadności zobowiązywania zamawiających do powoływania komisji przetargowej, np. w artykule J. E. Nowickiego „Nowelizacja ustawy. Komisja przetargowa do lamusa” (https://www.wprzetargach.pl/kategorie/legislacja/nowelizacja-ustawy-komisja-przetargowa-do-lamusa). Tym niemniej nawet ocena zasadności takich postulatów nie oznacza, że można ignorować wciąż obowiązujący stan prawny.

Aplikacja mObywatel zyska asystenta AI dzięki polskiemu modelowi językowemu PLLuM

W ramach nowelizacji ustawy o aplikacji mObywatel przewidziano rozszerzenie katalogu usług dostępnych w aplikacji, co pozwoli na realizację uprawnień i obowiązków użytkownika określonych w odrębnych przepisach. Dodatkowo, planowane jest umożliwienie przechowywania i archiwizowania danych lub dokumentów elektronicznych w systemie mObywatel przez okres niezbędny do realizacji danej usługi, co zapewni bezpieczne przechowywanie danych i możliwość ich odzyskania.

Polski model językowy PLLuM

PLLuM (Polish Large Language Model) to zaawansowany model językowy opracowany z myślą o administracji publicznej, biznesie oraz edukacji. Powstał dzięki współpracy czołowych polskich instytucji naukowych, takich jak Politechnika Wrocławska, NASK, Instytut Podstaw Informatyki PAN, Ośrodek Przetwarzania Informacji – Państwowy Instytut Badawczy, Uniwersytet Łódzki oraz Instytut Slawistyki PAN. Model został dostosowany do specyfiki języka polskiego oraz terminologii administracji publicznej, co czyni go unikatowym narzędziem wspierającym cyfryzację usług publicznych.

Integracja asystenta AI w mObywatelu

Wprowadzenie wirtualnego asystenta AI w aplikacji mObywatel ma na celu skrócenie czasu potrzebnego do uzyskania informacji przez obywateli. Asystent będzie dostępny po zalogowaniu i pozwoli na zadawanie pytań dotyczących usług administracji publicznej poprzez naturalną rozmowę. Warto zaznaczyć, że bot nie będzie miał dostępu do danych osobowych użytkowników, co zapewni bezpieczeństwo informacji.

Korzyści dla administracji publicznej

Integracja asystenta AI w mObywatelu przyniesie korzyści nie tylko obywatelom, ale również administracji publicznej. Automatyzacja procesów związanych z obsługą zapytań pozwoli na odciążenie pracowników urzędów, umożliwiając im skoncentrowanie się na bardziej złożonych zadaniach. Dodatkowo, zwiększy to efektywność pracy urzędów oraz poprawi jakość świadczonych usług.

Wyzwania i perspektywy

Wdrożenie asystenta AI w aplikacji mObywatel wiąże się z koniecznością przeprowadzenia szeroko zakrojonych testów oraz zapewnienia odpowiedniego poziomu bezpieczeństwa danych. Ministerstwo Cyfryzacji planuje stopniowe wdrażanie nowej funkcjonalności, monitorując jej działanie i zbierając opinie użytkowników w celu dalszego doskonalenia systemu. W przyszłości planowane jest również rozszerzenie zastosowania modelu PLLuM na inne obszary administracji publicznej, co może przyczynić się do dalszej cyfryzacji i usprawnienia usług publicznych w Polsce.

Źródło: gov.pl

Koniec epoki azbestu? Projekt ustawy nabiera tempa po konsultacjach publicznych i opiniowaniu

W sprawach objętych ustawą właściwość miejscową organów administracji publicznej będzie ustalać się według położenia budynku lub budowli. Instytucje państwowe i samorządowe będą zobowiązane do współpracy ze starostą przy realizacji zadań ustawowych związanych z azbestem.

Z kolei dla wykonawców prac w budynkach i budowlach zawierających azbest projekt przewiduje obowiązki takie jak:

Szczegóły: https://legislacja.rcl.gov.pl/projekt/12390757/katalog/13089462#13089462

Stawka VAT dla usługi sprzedaży biletów wstępu na spektakle teatralne, seanse filmowe i koncerty

Zgodnie z art. 43 ust. 19 pkt 2 lit. a ustawy o podatku od towarów i usług (dalej: VATU): „Zwolnienie, o którym mowa w ust. 1 pkt 33, nie ma zastosowania do:

2) wstępu:

a) na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego”.

Tak więc sprzedaż biletów wstępu na koncerty, spektakle i seanse filmowe, które organizowane są przez MDK, będzie opodatkowana według obniżonej stawki VAT, tj. według stawki 8%.

Sprzedaż biletów wstępu na imprezy kulturalne ujęta jest w załączniku nr 3 do ustawy o podatku od towarów i usług (pod pozycjami 64 i 66).

Zgodnie z art. 43 ust. 1 pkt 33 VATU: „Zwalnia się z podatku od towarów i usług usługi kulturalne świadczone przez podmioty prawa publicznego lub inne podmioty uznane na podstawie odrębnych przepisów za instytucje o charakterze kulturalnym lub wpisane do rejestru instytucji kultury, prowadzonego przez organizatora będącego podmiotem tworzącym instytucje kultury w rozumieniu przepisów o organizowaniu i prowadzeniu działalności kulturalnej, oraz dostawę towarów ściśle z tymi usługami związaną”. Natomiast zgodnie z art. 43 ust. 19 pkt 2 lit. a VATU zwolnienie, o którym mowa w art. 43 ust. 1 pkt 33 VATU, nie ma zastosowania do wstępu na spektakle, koncerty, przedstawienia i imprezy w zakresie twórczości i wykonawstwa artystycznego i literackiego.

Miejski Dom Kultury spełnia co prawda przesłanki podmiotowo – przedmiotowe do zwolnienia od VAT usług kulturalnych, jako podmiot prawa publicznego świadczący usługi o charakterze kulturalnym, jednak w przypadku sprzedaży biletów wstępu na spektakle, koncerty i seanse filmowe mamy do czynienia z usługą wstępu, a ta usługa podlega opodatkowaniu VAT według obniżonej stawki, tj. 8%.

Podobne stanowisko zostało również zaprezentowane w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z 5.4.2023 r. (0112-KDIL1-2.4012.627.2022.2.DS).

W podobnej sprawie została również wydana wiążąca informacja stawkowa z 24.7.2024 r. (0112-KDSL2-1.440.462.2023.5.AP).

Zobligowanie właściciela nieruchomości do zawarcia umowy na odbieranie odpadów komunalnych

Przepisy ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (dalej: CzystGmU) obligują każdego właściciela nieruchomości do zapewnienia utrzymywania czystości i porządku przez:

1) wyposażenie nieruchomości w worki lub pojemniki, przeznaczone do zbierania odpadów komunalnych, utrzymanie tych pojemników w odpowiednim stanie sanitarnym, porządkowym i technicznym oraz utrzymanie w odpowiednim stanie sanitarnym i porządkowym miejsc gromadzenia odpadów (art. 5 ust. 1 pkt 1 CzystGmU);

2) zbieranie w sposób selektywny powstałych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych (art. 5 ust. 1 pkt 3 CzystGmU);

3) pozbywanie się zebranych na terenie nieruchomości odpadów komunalnych w sposób zgodny z przepisami CzystGmU i przepisami odrębnymi (art. 5 ust. 1 pkt 3b CzystGmU).

Zgodnie z postanowieniami art. 6 ust. 1 pkt 2 CzystGmU właściciele nieruchomości, którzy nie są obowiązani do ponoszenia opłat za gospodarowanie odpadami komunalnymi na rzecz gminy, wykonując obowiązek określony w art. 5 ust. 1 pkt 3b CzystGmU, są obowiązani do udokumentowania w formie umowy korzystania z usług wykonywanych przez gminną jednostkę organizacyjną lub przedsiębiorcę odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości, wpisanego do rejestru działalności regulowanej, o którym mowa w art. 9b ust. 2 CzystGmU – przez okazanie takich umów i dowodów uiszczania opłat za te usługi.

Postanowienia przedmiotowej umowy zapewniają odbiór wszystkich frakcji odpadów komunalnych zgodnie z wymaganiami określonymi w regulaminie oraz w sposób określony w przepisach wydanych na podstawie art. 4a ust. 1 CzystGmU (art. 6 ust. 1c CzystGmU).

Obowiązkiem wójta, burmistrza lub prezydenta miasta jest kontrolowanie posiadania przedmiotowych umów, zgodności ich postanowień z przepisami oraz posiadania dowodów uiszczania opłat za usługi objęte umową (art. 6 ust. 5a pkt 1–3 CzystGmU).

W przypadku właścicieli nieruchomości, którzy nie zawarli przedmiotowych umów, gmina jest obowiązana zorganizować odbieranie odpadów komunalnych (art. 6 ust. 6 CzystGmU).

W takiej sytuacji wójt, burmistrz, prezydent miasta wydaje z urzędu decyzję, w której ustala:

1) obowiązek uiszczania opłat za odbieranie odpadów komunalnych;

2) wysokość opłat;

3) terminy uiszczania opłat;

4) sposób i terminy udostępniania pojemników w celu ich opróżnienia lub worków w celu ich odebrania (art. 6 ust. 7 CzystGmU).

Przedmiotowej decyzji nadaje się rygor natychmiastowej wykonalności (art. 6 ust. 8 CzystGmU).

Decyzja jest wydana na okres 1 roku (art. 6 ust. 9 CzystGmU) i ulega przedłużeniu w drodze decyzji wydawanej z urzędu, na kolejny okres, jeżeli właściciel nieruchomości nie przedstawi, na co najmniej 3 miesiące przed upływem daty obowiązywania decyzji, umowy, w której termin rozpoczęcia wykonywania usługi nie jest późniejszy niż data utraty mocy obowiązującej decyzji (art. 6 ust. 10 CzystGmU).

Ponadto, zgodnie z art. 10 ust. 2 CzystGmU, kto nie wykonuje obowiązków właściciela nieruchomości wymienionych w art. 5 ust. 1 lub 1a CzystGmU – podlega karze grzywny.

Nabór ochotniczy do służby w obronie cywilnej

Z rozporządzenia wynika, że:

1) Szef Obrony Cywilnej po ogłoszeniu mobilizacji personelu obrony cywilnej na wniosek wojewody lub z własnej inicjatywy, podejmuje decyzję o przeprowadzeniu naboru ochotniczego uwzględniając konieczność zwiększenia lub uzupełnienia stanu osobowego personelu obrony cywilnej;

2) nabór ochotniczy ogłaszają wojewodowie w formie komunikatów w prasie, radiu, telewizji, Internecie, jak również w inny sposób przyjęty na obszarze ich działania, podając miejsce i termin przeprowadzenia naboru oraz preferowane kwalifikacje zawodowe i predyspozycje oczekiwane od ochotników, czyli osób, które zgłoszą się do pełnienia służby w obronie cywilnej w drodze naboru ochotniczego;

3) w komunikatach wojewoda określi organy obrony cywilnej, do których ochotnik składa pisemną lub elektroniczną deklarację przyjęcia do służby w obronie cywilnej w drodze naboru ochotniczego.

Wojewoda:

1) we współpracy z organami obrony cywilnej, kwalifikuje ochotnika, na podstawie jego zdolności do realizacji zadań w obronie cywilnej;

2) ustala, w uzgodnieniu z właściwym miejscowo szefem wojskowego centrum rekrutacji, możliwość powołania ochotnika do służby w obronie cywilnej przy uwzględnieniu posiadanego przez ochotnika przydziału mobilizacyjnego, przydziału organizacyjno-mobilizacyjnego, pracowniczego przydziału mobilizacyjnego albo wyłączenia z obowiązku pełnienia czynnej służby wojskowej w razie ogłoszenia mobilizacji i w czasie wojny;

3) właściwy terytorialnie ze względu na miejsce, w którym ochotnik ma pełnić służbę, powołuje ochotnika do służby w obronie cywilnej.

W przypadku gdy wojewoda stwierdzi brak zdolności ochotnika do realizacji zadań w obronie cywilnej, odmawia powołania go do służby w obronie cywilnej w drodze naboru ochotniczego.

Wnioskowy tryb przyjęcia do szpitala psychiatrycznego

Wykładnia przepisu art. 29 ustawy o ochronie zdrowia psychicznego (dalej: ZdrPsychU) nie wskazuje kolejności podmiotów, które mają uprawnienie do złożenia wniosku o przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, bez zgody. W przedstawionej sytuacji wniosek może złożyć zarówno siostra, jak i ośrodek pomocy społecznej.

W art. 29 ZdrPsychU uregulowano wnioskowy tryb przyjęcia do szpitala psychiatrycznego bez zgody osoby chorej psychicznie. O potrzebie przyjęcia do szpitala psychiatrycznego osoby chorej psychicznie bez jej zgody, orzeka sąd opiekuńczy miejsca zamieszkania tej osoby, na wniosek jej małżonka, krewnych w linii prostej, rodzeństwa, jej przedstawiciela ustawowego lub osoby sprawującej nad nią faktyczną opiekę (art. 29 ust. 2 ZdrPsychU). W stosunku do osoby objętej oparciem społecznym, wniosek może zgłosić również organ do spraw pomocy społecznej.

Wykładnia tego przepisu nie wskazuje kolejności podmiotów, które mają uprawnienie do złożenia wniosku o przyjęcie do szpitala psychiatrycznego, bez zgody. Legitymację do złożenia przedmiotowego wniosku mają podmioty, określone w art. 29 ust. 2 ZdrPsychU (w tym przypadku siostra, będącą jednocześnie przedstawicielem ustawowym), jak i ośrodek pomocy społecznej, o ile zajdzie okoliczność objęcia osoby oparciem społecznym (w opisanym przypadku, osoba korzysta ze świadczenia z pomocy społecznej w formie pobytu w domu pomocy społecznej).

Mając na uwadze praktyczny aspekt sprawy, fakt, że osoba przebywa w domu pomocy społecznej i to, że do wniosku dołącza się orzeczenie lekarza psychiatry szczegółowo uzasadniające potrzebę leczenia w szpitalu psychiatrycznym, w opinii odpowiadającego wniosek powinien zostać złożony przez ośrodek pomocy społecznej.