Dziennik budowy dla każdego obiektu budowlanego

Wydanie dziennika budowy jest indywidualną, władczą czynnością o charakterze publicznoprawnym, która dotyczy obowiązku inwestora wynikającego z przepisu art. 45 ust. 1 PrBud oraz § 4 ust. 1 DzBudR, a więc jest to czynność, o której mowa w art. 3 § 2 pkt 4 PostAdmU. Oznacza to, iż opieszałość w wydaniu dziennika budowy może być zwalczana poprzez skargę na bezczynność.

Do dziennika budowy znajduje zastosowanie art. 76 § 2 KPA, gdyż kierownik budowy nie jest organem państwowym, ale podmiotem, któremu na mocy art. 45 ust. 3 PrBud powierzono odpowiedzialność za prowadzenie dziennika budowy.

Zadania organu nadzoru budowlanego

Do zadań organów nadzoru budowlanego należy kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego. Kontrola przestrzegania i stosowania przepisów prawa budowlanego obejmuje m.in. sprawdzanie posiadania przez osoby pełniące samodzielne funkcje techniczne w budownictwie właściwych uprawnień do pełnienia tych funkcji (art. 84a ust. 1 pkt 2 PrBud). Rozwiązanie wynikające z art. 47f PrBud ułatwia realizację zadań organów nadzoru budowlanego i umożliwi eliminowanie z budów nieuczciwych osób, które wykonują samodzielną funkcję techniczną w budownictwie nie posiadając odpowiednich uprawnień budowlanych lub prawa wykonywania samodzielnej funkcji technicznej w budownictwie.

Niniejsza nowelizacja wprowadziła zmiany w centralnym rejestrze osób posiadających uprawnienia budowlane, dzięki którym informacja o tym, jakie uprawnienia budowlane ma dana osoba pełniąca samodzielną funkcję techniczną w budownictwie, będzie wynikała z systemu teleinformatycznego dostępnego w tym zakresie dla organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego. Tym samym organ, aby sprawdzić, czy dana osoba ma wymagane uprawnienia, będzie szukał odpowiednich informacji w centralnym rejestrze (w systemie e-CRUB). Dlatego proponuje się wyłączyć w art. 47f ust. 2 PrBud konieczność dołączenia kopii decyzji o nadaniu uprawnień budowlanych w odniesieniu do decyzji wpisanych do rejestru, przy czym w ogóle nie trzeba będzie dołączać kopii uprawnień w zakresie projektantów, skoro takie decyzje zostały już dołączone do projektu budowlanego.

Dziennik budowy w formie elektronicznej

Art. 47c PrBud wprowadził pojęcie dziennika budowy w postaci elektronicznej. Dzięki temu przepisowi wprost wynika, że prawo budowlane dopuszcza elektroniczną wersję dziennika budowy, a nie – jak to jest obecnie – tylko papierową.

Dlatego też art. 47g ust. 3 PrBud wprowadziło nowe rozwiązanie i wyjaśnia, że inwestor występuje o wydanie dziennika budowy w wersji elektronicznej przez system EDB. Zakłada się, że w praktyce inwestor może zarejestrować w systemie, bezpłatnie, a następnie po zalogowaniu wystąpi o dziennik budowy.

Dziennik pojawia się na koncie inwestora w systemie EDB i może on od tego momentu dokonywać wpisów. Inwestor będzie udostępniał dziennik innym uczestnikom. Każdy uczestnik procesu budowlanego musi zarejestrować w systemie.

Zgodnie z art. 47g PrBud organem do wydania dziennika budowy co do zasady jest organ administracji architektoniczno-budowlanej, ale w przypadkach dotyczących legalizacji samowoli budowlanych oraz w postępowaniach naprawczych organem wydającym dziennik będzie organ nadzoru budowlanego.

Art. 47v PrBud wprowadził granicę czasową, po której nie będzie można wystąpić o wydanie dziennika budowy w postaci papierowej (31.12.2029 r.). Wydane wcześniej dzienniki budowy w postaci papierowej dalej mogą być prowadzone w tej postaci aż do zakończenia robót budowlanych. Powyższe ograniczenie nie dotyczy dziennika budowy dotyczącego robót budowlanych na terenach zamkniętych ustalonych decyzją Ministra Obrony Narodowej.

Ponadto wydanie dziennika budowy w postaci papierowej od 1.1.2023 r. nie będzie się odbywać już przez przekazanie odpłatnie inwestorowi dziennika budowy, który organ ma na stanie bowiem w praktyce organy wydające dziennik budowy rzadko takie dzienniki budowy mają na stanie, co sprawia, że w dużej części przypadków obecne przepisy w tej materii są martwe. Art. 47i PrBud reguluje przypadek, gdy dochodzi do zmiany inwestora robót, dla których prowadzony był elektroniczny dziennik budowy. Art. 47i PrBud jest gwarancją dla nowego inwestora, że zapewni się mu dostęp do dziennika budowy w systemie EDB w terminie 3 dni od dnia, w którym decyzja uprawniająca go do bycia nowym inwestorem stała się wykonalna. W tym przypadku inwestor nie musi występować w systemie EDB o to, by organ zapewnił mu dostęp do dziennika budowy. Rozwiązanie to zapobiega opóźnieniom w prowadzeniu inwestycji w przypadku przeniesienia decyzji upoważniającej do prowadzenia tej inwestycji.

Dziennik budowy i jego kontynuacja

Okoliczność, że pierwotnie był prowadzony dziennik budowy w wersji papierowej, nie wyklucza, że po zakończeniu pierwszego tomu dziennika budowy będzie on prowadzony dalej w wersji elektronicznej. Możliwość taką przewiduje w art. 47k ust. 1 PrBud. Art. 47k ust. 3 PrBud wyklucza jednak możliwość prowadzenia dziennika w wersji papierowej, jeżeli na początku był on prowadzony w wersji elektronicznej. Jeżeli inwestor zdecydował się na elektroniczną wersję dziennika, nie może już z niej zrezygnować i kontynuować dziennika w wersji papierowej.

Przepis art. 47l PrBud reguluje sprawy dotyczące obowiązku zamknięcia dziennika budowy. Proces ten jest zwłaszcza istotny w przypadku prowadzenia dziennika budowy w postaci elektronicznej w systemie EDB, bowiem to od momentu zamknięcia będzie liczony termin przechowywania danych związanych z dziennikiem budowy w systemie EDB. Korzystanie z systemu EDB, w tym prowadzenie elektronicznego dziennika budowy, odbywa za pośrednictwem strony internetowej wskazanej przez Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego, zgodnie z art. 47m PrBud.

Indywidualny numer dziennika budowy pozwala zarówno inwestorowi, jak i organowi nadzoru budowanego na odnalezienie dziennika w systemie EDB i odczytywanie wpisów dotyczących konkretnej budowy. Dzięki temu nie trzeba dołączać dziennika budowy do dokumentacji przy oddawaniu obiektu budowlanego do użytkowania – wystarczające będzie wskazanie takiego numeru. Każda osoba, która chce dokonać wpisu w elektronicznym dzienniku budowy, musi wejść na wskazaną stronę internetową i zarejestrować się w systemie EDB, czyli utworzyć tam swoje konto (art. 47n PrBud). Zapewnia to określoność konkretnego użytkownika. Dzięki temu wiadomo, która osoba dokonała konkretnego wpisu w dzienniku budowy. Osobą odpowiedzialną za zorganizowanie procesu inwestycyjnego jest inwestor, dlatego też ten podmiot jest odpowiedzialny za udostępnianie dziennika budowy innym uczestnikom procesu budowlanego oraz pozbawianie dostępu do dziennika, zgodnie z art. 47o PrBud. Jednakże kierownik budowy (robót) może udostępniać elektroniczny dziennik osobom wykonującym czynności geodezyjne i organom uprawnionym do kontroli, jeżeli pojawią się na terenie budowy.