Przebywanie w zakładzie karnym nie stanowi przeszkody z wystąpieniem z żądaniem wydania zaświadczenia do organu gminnego. Strona w związku z czasowym odbywaniem kary w zamknięciu równie dobrze może działać przez swojego przedstawiciela – pełnomocnika. Organ powinien wydać zaświadczenie zgodnie z żądaniem strony.
Na podstawie art. 411 ust. 10g ustawy – Prawo ochrony środowiska (dalej: PrOchrŚrod) osoba fizyczna na potrzeby przyznania dofinansowania z Narodowego Funduszu lub wojewódzkiego funduszu, może złożyć żądanie wydania zaświadczenia o wysokości przeciętnego miesięcznego dochodu przypadającego na jednego członka jej gospodarstwa domowego.
Zgodnie z art. 411 ust. 10h PrOchrŚrod zaświadczenie, o którym mowa w art. 411 ust. 10g PrOchrŚrod, wydaje wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania osoby fizycznej, o której mowa w art. 411 ust. 10g PrOchrŚrod.
Z treści pytania wynika, iż wnioskodawca przebywa w zakładzie karnym. Nie znamy dokładnie okoliczności, w jakich organ powziął takie informacje, ale sytuacja ta wzbudza u autora pytania wątpliwości.
W sprawach wydania zaświadczenia organem właściwym będzie wójt, burmistrz lub prezydent miasta właściwy ze względu na miejsce zamieszkania strony. W przepisach PrOchrŚrod nie uregulowano pojęcia miejsca zamieszkania osoby fizycznej. Przepisy PrOchrŚrod nie precyzują, jak rozumieć pojęcie zamieszkiwania, zatem oceniając stan faktyczny i prawny w tym zakresie należy mieć na względzie poglądy doktryny i judykatury wypracowane na gruncie prawa cywilnego. Pojęcie miejsca zamieszkania osoby fizycznej uregulowano w art. 25 ustawy – Kodeks cywilny, wskazując, że jest to miejscowość, w której osoba ta przebywa z zamiarem stałego pobytu.
Składając żądanie, wnioskodawca oświadczył, że mieszka na terenie gminy, do której złożył żądanie wydania zaświadczenia. Informacje przedstawione we wniosku składa się pod rygorem odpowiedzialności karnej za składanie fałszywych zeznań.
Organ powinien potwierdzić, że wskazany adres we wniosku mieści się w granicach administracyjnych miejscowości gminnej, do której wnioskodawca składa żądanie.
W toku prowadzonego postępowania nie jest istotne, czy dana osoba fizycznie i stale przebywa pod wskazanym adresem. Wydanie zaświadczenia nie jest uzależnione od sytuacji życiowej strony lub innych kryteriów. Organ nie ustala prawa do świadczeń pieniężnych uzależnionych np. od sprawowania nieprzerwalnie opieki w miejscu zamieszkania. Zaświadczenie potwierdza jedynie przeciętny miesięczny dochód osiągnięty przez gospodarstwo domowe w roku bazowym – zatem na podstawie wniosku wydaje się zaświadczenie tylko w tym przedmiocie. Nie można przyjąć, że strona, będąc czasowo w zakładzie karnym, zmieniła swoje stałe miejsce zamieszkania. W mojej ocenie odbywanie kary nie wiąże się z zamiarem stałego pobytu w zakładzie karnym.
Podobne stanowisko wyraził WSA w Olsztynie (wyr. WSA w Olsztynie z 27.4.2023 r., II SA/Ol 150/23, Legalis), wskazując, że przerwa w przebywaniu spowodowana szczególnymi okolicznościami, takimi jak odbywanie kary pozbawienia wolności, powołanie do służby wojskowej czy podjęcie studiów w innej miejscowości, nie zmienia jednak miejsca zamieszkania w znaczeniu prawnym. Pobyt w zakładzie karnym, jednostce wojskowej czy miejscowości, w której osoba fizyczna podejmuje naukę, ma charakter okresowy i nie jest równoznaczny z zamieszkiwaniem w tych miejscach. Miejscem zamieszkania osoby w omawianych sytuacjach jest miejsce, w którym osoba ta przebywa w czasie przepustek czy dni wolnych od nauki, do którego zamierza wrócić po odbyciu kary, służby czy zakończeniu studiów.
Podsumowując, przebywanie wnioskodawcy w zakładzie karnym nie stanowi przeszkody z wystąpieniem z żądaniem wydania zaświadczenia do organu gminnego. Strona w związku z czasowym odbywaniem kary w zamknięciu zgodnie z art. 32 Kodeksu postępowania administracyjnego może działać przez pełnomocnika. Organ w omawianym przypadku powinien wydać zaświadczenie zgodnie z żądaniem strony.
