Określenie wynagrodzenia w naturze, czyli w postaci niepieniężnej, jest dopuszczalne, ale tylko w tej części wynagrodzenia, które stanowi uzupełnienie podstawowej wypłaty. Oznacza to, że pracodawca w podstawowym wymiarze może wynagrodzić pracę pracownika tylko poprzez wypłatę gotówki.
Według art. 68 § 1 Kodeksu pracy (dalej: KP) stosunek pracy nawiązuje się na podstawie powołania w wypadkach określonych w odrębnych przepisach. Oznacza to, że z przepisu przewidującego powołanie jako sposób obsadzenia stanowiska musi wynikać, iż to właśnie powołanie powoduje powstanie stosunku pracy. Ostatecznie umowa bądź statut spółki muszą wyraźnie stanowić, że członkowie zarządu są zatrudniani w ramach stosunku pracy, nawiązanego na podstawie powołania.
Zgodnie z treścią art. 68 § 1¹ KP stosunek pracy, o którym mowa w art. 68 § 1 KP, nawiązuje się na czas nieokreślony, a jeżeli na podstawie przepisów szczególnych pracownik został powołany na czas określony, stosunek pracy nawiązuje się na okres objęty powołaniem. Z powyższego przepisu wynika, że zatrudnienie pracownika na podstawie powołania na czas określony musi wynikać z przepisu szczególnego. Następstwem tego przepisu jest to, że postanowienia umowy bądź statutu spółki muszą wyraźnie stanowić, że członek zarządu jest powoływany na czas określony, np. na okres kadencji w zarządzie spółki.
Określenie wynagrodzenia w naturze, czyli w postaci niepieniężnej, jest dopuszczalne, ale tylko w tej części wynagrodzenia, które stanowi uzupełnienie podstawowej wypłaty. Oznacza to, że pracodawca w podstawowym wymiarze może wynagrodzić pracę pracownika tylko poprzez wypłatę gotówki. Pracownik (członek zarządu) winien wiedzieć, w jakiej wysokości otrzymuje wynagrodzenie za swoją pracę.
Niepieniężna forma wynagrodzenia najczęściej dotyczy dodatkowych świadczeń (benefitów), które mają działać jak zachęta, by:
- po pierwsze, utrzymać wykwalifikowanych pracowników,
- po drugie, pomóc w pozyskaniu nowych członków zespołu.
Świadczenia o charakterze niepieniężnym mogą przyjąć postać służbowego mieszkania, samochodu lub telefonu, pakietu do korzystania dla celów prywatnych, prywatnej opieki medycznej, ubezpieczenia na życie, dofinansowania do posiłków, kart sportowych.
Tego typu dodatkowe świadczenia nie są zapłatą za pracę, a jedynie uzupełnieniem wynagrodzenia zasadniczego.
Świadczenia w naturze, określane mianem świadczeń rzeczowych, to świadczenia przekazywane w formie innej niż pieniężna. Mogą przyjąć postać towarów lub usług.
Dodatkowe świadczenia niepieniężne udzielone przez pracodawcę są uznawane za przychód podlegający opodatkowaniu na zasadach ogólnych. Oznacza to, że pracodawca musi określić wartość pieniężną takiego świadczenia, a następnie naliczyć, pobrać i odprowadzić zaliczkę na podatek dochodowy.
Jak należy obliczyć wartość świadczenia w naturze dla celów podatkowych?
Według art. 11 ust. 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: PDOFizU) wartość pieniężną świadczeń w naturze, z zastrzeżeniem art. 11 ust. 2c PDOFizU oraz art. 12 ust. 2–2c PDOFizU, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.
Wartość pieniężną innych nieodpłatnych świadczeń ustala się:
- jeżeli przedmiotem świadczenia są usługi wchodzące w zakres działalności gospodarczej dokonującego świadczenia – według cen stosowanych wobec innych odbiorców;
- jeżeli przedmiotem świadczeń są usługi zakupione – według cen zakupu;
- jeżeli przedmiotem świadczeń jest udostępnienie lokalu lub budynku – według równowartości czynszu, jaki przysługiwałby w razie zawarcia umowy najmu tego lokalu lub budynku;
- w pozostałych przypadkach – na podstawie cen rynkowych stosowanych przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca udostępnienia.
W wypadku przysporzenia, jakim jest udostępnienie pracownikowi samochodu służbowego, przepisy ustawy przewidują ryczałtowe określanie przychodu. Według art. 12 ust. 2a KP wartość pieniężną nieodpłatnego świadczenia przysługującego pracownikowi z tytułu wykorzystywania samochodu służbowego do celów prywatnych ustala się w wysokości:
- 250 zł miesięcznie – dla samochodów:
- o mocy silnika do 60 kW,
- stanowiących pojazd elektryczny w rozumieniu art. 2 pkt 12 ElektromobPalAltU lub pojazd napędzany wodorem w rozumieniu art. 2 pkt 15 ElektromobPalAltU;
- 400 zł miesięcznie – dla samochodów innych niż wymienione w pkt 1.
(RA)