W kontekście omawianej problematyki przytoczyć warto w pierwszej kolejności art. 6k ust. 4 CzystGmU, z którego wynika, że rada gminy, w drodze uchwały, może zwolnić w całości lub w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują mieszkańcy, w części dotyczącej gospodarstw domowych, w których dochód nie przekracza kwoty uprawniającej do świadczeń pieniężnych z pomocy społecznej, o której mowa w art. 8 ust. 1 lub 2 PomSpołU, lub rodziny wielodzietne, o których mowa w KartaDRU.
Wskazany przepis nawiązuje więc do rodzin wielodzietnych w rozumieniu w rozumieniu KartaDRU, gdzie w art. 4 ust. 1 postanowiono, że przez rodzinę wielodzietną, rozumie się rodzinę, w której rodzic (rodzice) lub małżonek rodzica mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci bez względu na ich wiek.
W kontekście poruszonego zagadnienia warto odnotować stanowisko wyrażone w rozstrzygnięciu nadzorczym Kolegium RIO w Poznaniu z 23.3.2022 r. (10/449/2022; https://bip.poznan.rio.gov.pl). W rozstrzygnięciu tym organ nadzoru badał legalność zapisów uchwały rady gminy o treści:
„§ 1. Zwalnia się w części z opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi właścicieli nieruchomości, na których zamieszkują rodziny wielodzietne, o których mowa w ustawie z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny (Dz. U. z 2021r., poz. 1744).
§ 2. Zwolnienie, o którym mowa w §1 ustala się w wysokości 2 zł miesięcznie od każdego mieszkańca posiadającego Kartę Dużej Rodziny”.
W analizie prawnej organ nadzoru stwierdził m.in., że z tak sformułowanego postanowienia § 2 uchwały wynika, że rada gminy przyjęła rozwiązanie polegające na tym, że zwolnienie będzie przysługiwało osobom posiadającym Kartę Dużej Rodziny. Tymczasem z upoważnienia dla rady gminy zawartego w art. 6k ust. 4 CzystGmU wynika, że zwolnienie obejmuje rodziny wielodzietne spełniające kryteria wynikające z KartaDRU, a nie rodziny, których członkowie posiadają Kartę Dużej Rodziny. Zatem dla skorzystania ze zwolnienia wprowadzonego przez radę gminy istotne jest jedynie spełnienie przez rodzinę ustawowych warunków rodziny wielodzietnej określonych w KartaDRU.
Należy również zauważyć, że posiadanie Karty Dużej Rodziny jest prawem, a nie obowiązkiem osób tworzących rodzinę i spełniających ustawowe kryteria rodziny wielodzietnej. Finalnie podano, że zasadne jest stwierdzenie nieważności wyrażenia zawartego w § 2 w brzmieniu: „posiadającego Kartę Dużej Rodziny”, bowiem wprowadza ono dodatkowy pozaustawowy warunek skorzystania ze zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami
komunalnymi, o którym mowa w art. 6k ust. 4 ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach.
Podsumowując, rozstrzygnięcie nadzorcze wojewody jest prawnie uzasadnione. Rada gminy nie może wprowadzać dodatkowych wymogów dla rodzin wielodzietnych dla uzyskania zwolnienia częściowego z opłaty za gospodarowanie odpadami.