Wniosek RPO do MSWiA
Mając na uwadze argumenty skarg obywateli, jak i dotyczące dyskryminacji, czy nakazywania podawania nieprawdy, Rzecznik Praw Obywatelskich wystąpił do Ministra Spraw Wewnętrznych i Administracji z wnioskiem o podjęcie prac nad zmianą obecnego brzmienia przepisu art. 61 ust. 2 PrASC.
Obowiązujący przepis i jego stosowanie
Obecnie przepis art. 61 ust. 2 PrASC stanowi, że jeżeli nie nastąpiło uznanie ojcostwa albo sądowe ustalenie ojcostwa, w akcie urodzenia jako imię ojca zamieszcza się imię wskazane przez osobę zgłaszającą urodzenie.
Przy braku takiego wskazania, w akcie urodzenia zamieszcza się jako imię ojca imię wybrane przez kierownika urzędu stanu cywilnego; jako nazwisko ojca i jego nazwisko rodowe zamieszcza się nazwisko matki z chwili urodzenia dziecka, z adnotacją o wpisaniu nazwiska matki i wybranego imienia jako danych ojca.
W przesyłanych do RPO skargach obywatele podkreślają przede wszystkim przymusowy charakter obowiązującego rozwiązania.
Propozycja nowelizacji RPO
We wniosku RPO zwraca uwagę na to, że osoba zgłaszająca urodzenie powinna mieć wybór, czy chce skorzystać z danych przesłaniających, czy też jednak nie wpisywać danych ojca. Jak podkreśla RPO, problemy z obowiązującym sposobem uzupełniania rubryk w akcie urodzenia dotyczą nie tylko sytuacji, w której dwie osoby tej samej płci – uwidocznione w zagranicznym akcie urodzenia dziecka jako jego rodzice – chcą dokonać transkrypcji aktu. Chodzi także o sytuacje, gdy dane matki nie są możliwe do wskazania, bądź po prostu ojciec jest nieznany, a osoba zgłaszająca urodzenie nie chce podawać fikcyjnych danych.
W związku z powyższym RPO proponuje rozważenie nowelizacji art. 61 ust. 2 PrASC w kierunku pozostawienia decyzji co do wpisywania danych ojca matce dziecka albo samemu dziecku, kiedy osiągnęłoby ono pełnoletność. Oznacza to, że kierownik urzędu stanu cywilnego wpisywałby fikcyjne imię i nazwisko ojca dopiero w momencie, gdy matka lub dziecko wyraziliby taką wolę.
